# File Name: Holy-Bible---Rote-Dela---Rote-Dela-Bible---Aionian-Edition.noia # File Size: 1786413 # File Date: 03/27/2024 23:21:19 # File Purpose: Supporting resource for the Aionian Bible project # File Location: https://resources.AionianBible.org # File Copyright: Creative Commons Attribution No Derivative Works 4.0, 2018-2024 # File Generator: ABCMS (alpha) # File Accuracy: Contact publisher with corrections to file format or content # Publisher Name: Nainoia Inc # Publisher Contact: https://www.AionianBible.org/Publisher # Publisher Mission: https://www.AionianBible.org/Preface # Publisher Website: https://NAINOIA-INC.signedon.net # Publisher Facebook: https://www.Facebook.com/AionianBible # Bible Name: Rote Dela Alkitab # Bible Name English: Rote Dela Bible # Bible Language: Dela–Oenale # Bible Language English: Rote Dela # Bible Copyright Format: CC Attribution ShareAlike 4.0, 2018-2024 # Bible Copyright Text: CC Attribution ShareAlike 4.0 # Bible Source: Unit Bahasa dan Budaya, Wycliffe Bible Translators # Bible Source Version: 2/21/2024 # Bible Source Link: https://ebible.org/details.php?id=row # Bible Source Year: 2016 # Bible Format: Aionian Glossary annotations to 265 verses # INDEX BOOK CHAPTER VERSE TEXT # # BOOK 001 GEN Genesis Dud'uit Fefeu' a 001 GEN 001 001 Fefeu na, Lamatualain na'adadad'i' lalai no raefafo' a. 001 GEN 001 002 Lele' naa, raefafo' a nda fe'e dad'i sa, ma basa' e fe'e runggu-rangga'. Fe'e aka' a, oe' ma ma'ahatu' a tatana nala e. Lamatualain Dula-dale Na laa-laa sia oe' ata. 001 GEN 001 003 Boe ma, Lamatualain ola' nae, “Manggarelo' dad'i.” Ana ola' basa ma, manggarelo' a dad'i tute' a. 001 GEN 001 004 Ana nita manggarelo' a ma, rala Na namaho'o, huu saa fo Eni tao' naa, malole'. Basa de, Ana tad'a manggarelo' mia hatu' a, de esa-esa' no fai na. 001 GEN 001 005 Ana bab'ae manggarelo' a ‘rerelo'’, ma hatu' a, ‘tetemba'’. Naa, fai kaesa na. 001 GEN 001 006 Basa ma, Lamatualain ola' selu' nae, “Mamana rou' sa dad'i, fo tad'a oe' a. Naa fo, hambu oe' sia ata', ma sia rae' boe.” Ana ola' basa ma, oe' a banggi neu rua tute' a. 001 GEN 001 008 Ana bab'ae oe' mana sia ata' a, ‘lalai’. Naa, fai karua na. 001 GEN 001 009 Basa ma, Lamatualain ola' selu' fai nae, “Oe mana sia rae' a musi na'ab'ue neu mamana' esa, fo hambu rae mad'a.” Ana ola' basa ma, rae mad'a a dad'i tute' a. 001 GEN 001 010 Ana bab'ae rae mad'a a, ‘mad'a ata’; ma oe mana ma'ab'ue' a, ‘tasi'’. Ana nita basa naa ra ma, rala Na namaho'o, huu saa fo Eni tao' naa ra, mema' malole'. 001 GEN 001 011 Boe ma, Lamatualain ola' selu' fai nae, “Hau-hau musi mori sia mad'a' ata. Musi hambu hau mab'oa', madeke', ma maroo mod'o'. Naa fo, hau ra esa-esa' mbule-b'oa na tungga mata na.” Ana ola' basa ma, basa hau ra dad'i tute' a. 001 GEN 001 012 Ma hau naa ra mbule-b'oa nara esa-esa' tungga mata na, losa rasofe mad'a' ata. Ana nita basa naa ra ma, rala Na namaho'o, huu saa fo Eni tao' naa ra, mema' malole'. 001 GEN 001 013 Naa, fai katelu na. 001 GEN 001 014 Boe ma, Lamatualain ola' selu' fai nae, “Sia ata' musi hambu manggarelo' mata'-mata' fo raronda neu raefafo' ia. Musi hambu mana fee manggarelo' neu fai rerelo', ma mana fee manggarelo' neu fai tetemba'. Basa naa ra, dad'i tatanda' fo bisa reken fai, too, no fula-fai.” Ana ola' basa ma, manggarelo' ra dad'i tute' a. 001 GEN 001 016 Ana tao manggarelo monae' mata' rua. Manggarelo monae' a naronda rerelo' ma manggarelo anadiki' a naronda tetemba'. Ana o tao nduu' ra boe. 001 GEN 001 017 Ma Ana ator basa naa ra sia lalai, fo raronda neu raefafo' a. 001 GEN 001 018 De ara fee manggarelo' neu rerelo' ma tetemba'. No ta'o naa, ara tad'a manggarelo' mia hatu' a. Ana nita basa naa ra ma, rala Na namaho'o, huu saa fo Eni tao' naa ra, mema' malole'. 001 GEN 001 019 Naa, fai kahaa na. 001 GEN 001 020 Basa ma, Lamatualain ola' selu' fai nae, “Banda mata'-mata' musi rasod'a sia oe' rala. Ma mbui' mata'-mata' musi ratambembele sia raefafo' ata.” 001 GEN 001 021 Boe ma Ana na'adadad'i' basa u'u mata'-mata' no banda monae' mana rasod'a sia oe'. Ana o na'adadad'i' mbui' mata'-mata' fo ratambembele sia lalai. Ana nita basa naa ra ma, rala Na namaho'o, huu saa fo Eni tao' naa ra, mema' malole'. 001 GEN 001 022 Basa ma Ana ola' fee papala-bab'anggi' neu basa banda ra nae, “U'u ra musi ramaheta, fo rasofe oe' a sia bee-b'ee. Ma mbui' ra o musi ramaheta boe.” 001 GEN 001 023 Naa, fai kalima na. 001 GEN 001 024 Basa ma, Lamatualain ola' selu' fai nae, “Banda mata'-mata' musi rasod'a sia mad'a' ata. Musi hambu banda ne'eb'oi', banda fui, ma banda mana nod'o' sia rae, esa-esa' no mata na.” Ana ola' basa ma, basa se dad'i tute' a. Ana nita basa se ma, rala Na namaho'o, huu saa fo Eni tao' naa ra, mema' malole'. 001 GEN 001 026 Basa ma Lamatualain ola' selu' fai nae, “Ima fo Ata tao atahori tungga ona' Hita boe. Naa fo, ara tao mata' neu u'u ra sia tasi, mbui' ra sia lalai, banda ne'eboi' ra, ma basa banda fea' mana masod'a sia raefafo' a.” 001 GEN 001 027 Boe ma Ana na'adadad'i' atahori ona' mata ao Na boe. Ana na'adadad'i' se, tou' no ina'. 001 GEN 001 028 Ma Ana ola' fee se papala-bab'anggi' nae, “Hei musi b'onggi mimihefu, fo misofe raefafo' ia, ma tao mata' neu e. Au o fee hei koasa fo tao mata' neu u'u ra, mbui' ra, ma basa banda mad'a' ata ra. 001 GEN 001 029 Rena malolole! Au fee hei nanaat mata'-mata' sia raefafo' ia. Au fee hau mab'oa', madeke', ma maroo mod'o' ra. 001 GEN 001 030 Au o fee basa hau mata'-mata', fo dad'i basa banda ra nanaat na. Nanaat soa' neu banda ne'eboi', banda fui, banda mana nod'o', ma mbui' ra.” Ana ola' basa ma, basa nanaat mata'-mata' dad'i tute' a. 001 GEN 001 031 Ana nita basa naa ra ma, rala Na namaho'o, huu saa fo Eni tao' naa ra, mema' malole'. Naa, fai kanee na. 001 GEN 002 001 No dala' naa, Lamatualain tao lalai no raefafo', no basa isi-oe na. 001 GEN 002 002 Mbila' neu ma, ndaa no fai kahitu na, Ana hahae ao Na, huu tao nala basa' e ena. 001 GEN 002 003 No ta'o naa, Ana tao fai kahitu na dad'i fai monae' mia fai fea' ra, huu Ana tao basa ue-tatao Na ena, de fai kahitu na ma, Ana hahae ao Na. 001 GEN 002 004 Lamatualain na'adadad'i' lalai no raefafo' dud'ui na, ta'o a naa. Lele' LAMATUALAIN na'adadad'i' lalai no raefafo' a, 001 GEN 002 005 nda fe'e hambu hau-beb'a saa sa' boe, huu Ana nda fe'e na'onda' ud'an sa. Lele' naa, fe'e aka' a lume' a namasu mia rae fo na'ad'oe raefafo'. Ma nda fe'e hambu atahori fo tao osi sa. 001 GEN 002 007 Dei de LAMATUALAIN ha'i rae mbei, de tao dad'i atahori. Ana fuu ani-hahae' tungga mbana ndola na, ma atahori a nasod'a tute' a. 001 GEN 002 008 Basa ma, LAMATUALAIN tao osi esa mia rae Eden seri' rulu, de Ana fee atahori a leo sia naa. 001 GEN 002 009 Ana na'adadad'i' hau huu' malole' mata'-mata' sia osi a, fo atahori a naa no malad'a'. Ma Ana o tao hau huu' mata' rua sia osi a talad'a na. Mete ma atahori raa hau esa boa na, ara rasod'a rakandoo. Te mete ma ara raa hau esa ka boa na, ara rahine bee malole' ma bee de'ulaka'. 001 GEN 002 010 Hambu loe sa nandali mia osi a, de dea neu. Loe naa, masaranggaa' haa. 001 GEN 002 011 Rangga' kaesa na, naran Pison. Rangga' naa nandali rereo' rae Hawila. Sia naa, hambu lilo nae'. 001 GEN 002 012 Lilo naa ra meu'. Sia naa o hambu hau raa ma'ameni' ma fatu makahad'o'. 001 GEN 002 013 Rangga' karua na, naran Gihon. Rangga' naa nandali rereo' rae Kus. 001 GEN 002 014 Rangga' katelu na, naran Tigris. Rangga' ia, dad'i tad'a' sia rae Asyur seri' rulu. Ma rangga kahaa na, naran Efrat. 001 GEN 002 015 LAMATUALAIN fee atahori a leo sia Eden, fo tao mata' neu osi a. 001 GEN 002 016 Ma Ana parenda e nae, “Ho sud'i' a mua hau boa' saa mia basa hau huu' sia osi ia. 001 GEN 002 017 Te aka' na, afi mua hau boa' mia hau huu' mana fee nggo muhine bee malole' ma bee de'ulaka'. Mete ma mua, naa, mate nggo.” 001 GEN 002 018 Basa ma, LAMATUALAIN ola' selu' nae, “Nda malole' sa atahori ia nasod'a mesa' ne. De Au ae tao fee ne, nonoon esa fo ndaa no e.” 001 GEN 002 019 Lele' naa, LAMATUALAIN ao nala rae mbei, de tao banda ma mbui' mata'-mata'. Ana nendi se risi' atahori a, fo nanara se. Boe ma, atahori a nanara se, esa-esa' no nara na. Te ana nda fe'e hambu nonoon sa. 001 GEN 002 021 De LAMATUALAIN fee atahori a sunggu' nasambeta, de ha'i nala rui aiusu na esa. Dei de, Ana mbalu bali' bisu a. 001 GEN 002 022 Ma Ana tao rui' naa dad'i ina', de fee neu atahori a. 001 GEN 002 023 Atahori a nita ina' a ma, ana nae, “Ia dei, fo ndaa no au! Rui na o, ona' au rui ngga boe. Ma ao sisi na, ona' au ao sisi ngga. Huu eni dad'i mia tou', naa de au bab'ae e ‘ina'’.” 001 GEN 002 024 Huu naa, tou' musi lao hela ina-ama nara, fo nasod'a rala' esa no sao na, te ru'a se dad'i esa ena. 001 GEN 002 025 Lele' naa, ru'a se ma'ahola', te ara nda mae sa'. 001 GEN 003 001 Mia basa banda fo LAMATUALAIN tao sia raefafo' ia, mengge a nahine pepeko-leleko' lena' basa e. Lao esa, hambu mengge sa natane ina' a nae, “Teb'e, do? Lamatualain ai hei nae, ‘Afi' mia hau boa' mana sia osi ia, to?’” 001 GEN 003 002 Ina' a nataa nae, “Hoko'! Hai bole mia! Te aka' a hau esa sia osi a talad'a na, Lamatualain ai hai fo afi' mia. Ana nae hai afi' mia, ma afi' nggama boa na, te hoko' naa, hai mate.” 001 GEN 003 004 Te mengge a nataa nae, “Weh! Naa, nda teb'e sa! Hei nda mate sa. 001 GEN 003 005 Lamatualain mema' ai ta'o naa, huu Ana bub'ulu' mete ma hei mia hau a boa na, naa, hei mihine bee malole' ma bee de'ulaka', ona' Eni boe.” 001 GEN 003 006 Boe ma, ina' a nita hau a malole na seli, no boa na ona' malad'a'. Ana d'ua nae, “Mete ma au ua boa' ia, ne'o au uhine.” Basa ma, ana etu boa' naa, de naa. Ma nendi fee sao na, de ana o naa boe. 001 GEN 003 007 Ara raa basa ma, aiboi' ma rahine rae sira ma'ahola'. Naa de, ara nato hau roo fo bab'ata ao nara. 001 GEN 003 008 B'ob'o na ma, ara rena LAMATUALAIN lao-lao' sia osi a. De ara keke mia hau sa dea', naa fo, LAMATUALAIN nda nita se sa. 001 GEN 003 009 Te LAMATUALAIN no'e tou' a nae, “Adam! Ho sia bee?” 001 GEN 003 010 Tou' a nataa nae, “Au rena hara Ma sia ia. Te au mae, huu au ma'ahola'. Naa de, au keke.” 001 GEN 003 011 Boe ma Lamatualain nae, “Seka nafad'e oi ho ma'ahola'? Ta'o bee? Ho mua hau boa' fo Au ai' a, to?” 001 GEN 003 012 Nataa nae, “Ina' ia, fo Lamatualain fee dad'i nonoo ngga, ana mana fee au hau boa' a, fo ua!” 001 GEN 003 013 Boe ma LAMATUALAIN ola' no ina' a nae, “Ho tao saa, ia?” Nataa nae, “Mengge a mana e'edik nala au! Naa de, au ua ma.” 001 GEN 003 014 Basa ma, LAMATUALAIN huku-doki mengge a nae, “Huu tatao ma, Au hukun nggo. Mia basa banda ra, aka' a mesa' nggo dai huku-doki' ia. Mia oras ia losa mate, nod'o mendi' a tenda ma, ma mua sia' a rae a. 001 GEN 003 015 Au tao nggo mo ina' ia bamusu' mikindoo' a. Hei ru'a nggi tititi-nonosi mara o, ta'o naa boe. Dei fo, tititi-nonosi mara ero atahori ra ei tingga nara. Te ina' a tititi-nonosi na esa, tutu nalutu langga ma.” 001 GEN 003 016 Basa ma, Lamatualain nafad'e ina' a nae, “Au fee nggo sususa' nae' lele' muiru, ma b'onggi no doid'oso' seli. Te ta'o naa o, ho fe'e hii-nau mo sao ma. Ma ana mana nauli nggo.” 001 GEN 003 017 Boe ma Lamatua' nafad'e tou' a nae, “Ho nda tungga Au parenda ngga sa, te tungga' a sao ma hihii na, de mua hau boa' fo Au ai' a. Naa de Au huku-doki' nggo boe. Ma Au o huku-doki rae a boe. Mia oras ia losa mate, ho musi tao ues nae' a'ali rae, fo fe'e hambu mua na. Naa fo, musod'a. 001 GEN 003 018 Ona' mae ho sela mata'-mata' o, aka' a duri-nggaut a mori. 001 GEN 003 019 De ho musi tao ues nae', fo rae a fee nggo mua. Ma mbusa ma musi nandali losa ho mate. Au tao nggo mia rae, de mete ma mate nggo, naa, dad'i bali' rae.” 001 GEN 003 020 Basa naa ma, Adam bab'ae sao na ‘Hawa’ (sosoa na ‘mana masod'a’), huu basa atahori masod'a' ra ina na, eni. 001 GEN 003 021 Boe ma LAMATUALAIN tao buas mia banda rou', de seluao neu se. 001 GEN 003 022 Basa ma LAMATUALAIN ola' nae, “Ia naa, atahori rahine bee malole' ma bee de'ulaka', ona' Hita boe. Afi' losa ara o raa boa' mia hau mana fee se rasod'a rakandoo.” 001 GEN 003 023 Naa de, Ana oi hendi' se mia osi Eden. Ara risi' mamana fea', de a'ali rae, fo rasod'a mia rae a. 001 GEN 003 024 Lamatualain oi basa se ma, Ana denu ate malida Nara mia sorga, fo reu ranea osi seri' rulu. Ara to'u tafa' mana mbila ona' ai, de lalaes neu-nema. Lamatualain denu se ena dala' rala neu, huu Ana nda nau atahori ra reu etu hau boa' mana fee se rasod'a rakandoo. 001 GEN 004 001 Lao esa, Adam sunggu' no sao na Hawa, de ana nairu. Ana b'onggi ana tou' esa, ma nae, “Ana tou' esa dea nema ena, huu LAMATUALAIN tulu-fali au.” De bab'ae e, Kaen (sosoa na ‘dea nema’). 001 GEN 004 002 Basa ma, Hawa b'onggi selu' ana tou' esa, de bab'ae e Habel. Ru'a se ra'amoko ma, Habel dad'i manatad'a banda, ma Kaen tao osi. 001 GEN 004 003 Lao esa, Kaen nendi osi na mbule-b'oa na ruma, fee LAMATUALAIN. 001 GEN 004 004 Habel o nendi bib'i lombo nara, ana ulu nara. Ana mbau-hala se, ma nendi sisi malole' neu Lamatualain. Ma LAMATUALAIN rala Na namaho'o, huu Habel, ma tutunu-hohotu na. 001 GEN 004 005 Te Ana nda hii Kaen tutunu-hohotu na sa. Naa de, Kaen namanasa, de mata na ma'alasi. 001 GEN 004 006 Boe ma LAMATUALAIN ola' no Kaen nae, “Heh, Kaen! Ta'o bee de mumunasa, losa mata ma ma'alasi ta'o naa? 001 GEN 004 007 Mete ma ho tao malole', naa, Au simbo nggo no malole' boe. Te besa-b'esa! Mete ma ho tao de'ulaka', dei fo de'ulaka' a naa bali' nggo, ona' meo ob'o lafo. Dad'i mete ma hii mae tao de'ulaka', malole lena' nggari hendi leo!” 001 GEN 004 008 Lao esa, Kaen kokoe Habel nae, “Od'i'! Uma fo teu lao-lao' sia osi.” Ara losa naa, aiboi' ma, Kaen momoko nisa od'i na. 001 GEN 004 009 Basa ma LAMATUALAIN natane Kaen nae, “Heh, Kaen! Od'i ma saa bee?” Nataa nae, “Au nda bub'ulu' sa'! Mae au mana to'u ei na, do?” 001 GEN 004 010 Te Lamatualain ola' nae, “Ta'o bee de ho tao de'ulaka ta'o naa? Afi' mae ho bisa funi od'i ma raa na sia rae a, te Au ita basa ena! 001 GEN 004 011 Ia naa huku-doki' sae nala nggo. Lele' misa od'i ma, rae a musi nala raa na. De ia naa, rae a nda fee masod'a' neu nggo sa ena. 001 GEN 004 012 Mete ma ho tao osi, rae a nda fee mbule-b'oa' saa-saa sa' boe. Mia oras ia, ho koo-kale muu-uma ona' atahori mana to'a-taa' sangga masod'a' sia raefafo' ia.” 001 GEN 004 013 Te Kaen lab'an LAMATUALAIN nae, “Awii! Lamatualain, e! Ta'o bee de huku-doki au bera na seli, losa au nda lemba be'i sa! 001 GEN 004 014 Huu Lamatualain oi hendi au sia mamana' ia, dei fo au u'ud'ood'oo' mia Lamatualain. Au koo-kale sud'i' a bee uu. Ma sud'i' a se randaa ro au, naa, tati risa au.” 001 GEN 004 015 Te LAMATUALAIN nataa nae, “Nda ta'o naa sa! Seka tati nisa nggo, naa, Au huku-doki e bera na lena' lao hitu!” Dei de, LAMATUALAIN tao tatanda' neu Kaen, fo atahori rahine, rae nda bole tao risa e sa. 001 GEN 004 016 Basa ma, Kaen lao hela mamana' naa, fo neu na'ad'od'o' no LAMATUALAIN. Ana lao losa mamana' esa sia osi Eden seri' rulu, nara na Nod, sosoa na nae, ‘koo-kale’. Boe ma, ana leo sia naa. 001 GEN 004 017 Basa ma, Kaen sao, de sao na nairu. Ana b'onggi ana tou' esa, de bab'ae e, Henok. Kaen o nafefela kambo' esa, de bab'ae kambo' a Henok, tungga ana na nara na. 001 GEN 004 018 Henok ana na, Irad. Ma Irad ana na, Mehuyael. Mehuyael ana na, Metusael. Ma Metusael ana na, Lamek. 001 GEN 004 019 Lamek sao na rua. Esa naran Ada, ma esa naran Sila. 001 GEN 004 020 Ada ana ulu na, naran Yabal. Yabal tititi-nonosi nara, dad'i manatad'a. Ara rasod'a lali-lali', ma leo sia lalaat. 001 GEN 004 021 Yabal od'i na, naran Yubal. Yubal tititi-nonosi nara, mana ma'amina' lii-lii' mana pake sanar ona' a sasando, ma fuu ona' suling. 001 GEN 004 022 Ma Lamek sao na Sila b'onggi Tubal Kaen. Tubal Kaen tititi-nonosi nara mana tutu besi. Ara tao sud'i' a saa mata'-mata' mia besi ma riti. Tubal Kaen feto na, Na'ama. 001 GEN 004 023 Lao esa, Lamek nananaru ao na mia sao nara ru'a se mata nara nae, “Rena, e! Fa' ra monetena' esa tutu au, te au tao isa e. 001 GEN 004 024 Atahori mana tao nisa Kaen, hambu huku-doki' lao hitu. Te mete ma hambu mana nae nambed'a' rala' no au, ana hambu huku-doki' lao hitu nulu hitu.” 001 GEN 004 025 Adam sao na Hawa bonggi ana tou' esa fai. De ara bab'ae e, Set, huu Hawa nae, “Lamatualain fee ana' ia nggati Habel, fo Kaen tao nisa' a.” 001 GEN 004 026 D'oo-d'oo ma, Set hambu ana tou' esa, naran Enos. Lele' naa, atahori ra fe'e rahine LAMATUALAIN ena, ma be'utee neu E. 001 GEN 005 001 Lele' Lamatualain na'adadad'i' atahori, Ana tao mata nara, ona' Eni mata na boe. Na'adadad'i' se, tou' no ina'. Ana no'e se, nae “atahori”, ma fee se papala-bab'anggi'. Atahori fefeu na, nara na, Adam. Ia, Adam tititi-nonosi nara: 001 GEN 005 003 Adam too natun esa telu nulu ma, ana hambu ana tou' esa, mata na ona' e boe. Ana bab'ae e, Set. 001 GEN 005 004 Basa ma, Adam fe'e nasod'a too natun falu, de hambu selu' ana tou' no ina' fai. 001 GEN 005 005 Ana too natun sio telu nulu ma, ana mate. 001 GEN 005 006 Set too natun esa lima ma, ana hambu ana tou' esa, naran Enos. 001 GEN 005 007 Basa ma, Set fe'e nasod'a too natun falu hitu, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 005 008 Ana too natun sio sanahulu rua ma, ana mate. 001 GEN 005 009 Enos too sio nulu ma, ana hambu ana tou' esa, naran Kenan. 001 GEN 005 010 Basa ma, Enos fe'e nasod'a losa too natun falu sanahulu lima, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 005 011 Ana too natun sio lima ma, ana mate. 001 GEN 005 012 Kenan too hitu nulu ma, ana hambu ana tou' esa, naran Mahalalel. 001 GEN 005 013 Basa ma, Kenan fe'e nasod'a losa too natun falu haa nulu, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 005 014 Ana too natun sio sanahulu ma, ana mate. 001 GEN 005 015 Mahalalel too nee nulu lima ma, ana hambu ana tou' esa, naran Yared. 001 GEN 005 016 Basa ma, Mahalalel fe'e nasod'a losa too natun falu telu nulu, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 005 017 Ana too natun falu sio nulu lima ma, ana mate. 001 GEN 005 018 Yared too natun esa nee nulu rua ma, ana hambu ana tou' esa, naran Henok. 001 GEN 005 019 Basa ma Yared fe'e nasod'a losa too natun falu, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 005 020 Ana too natun sio nee nulu rua ma, ana mate. 001 GEN 005 021 Henok too nee nulu lima ma, ana hambu ana tou' esa, naran Metusalak. 001 GEN 005 022 Henok nasod'a rala' esa no Lamatualain losa too natun telu. De ana hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 005 023 Ana nasod'a rala' esa nakandoo no Lamatualain. Ana too natun telu nee nulu lima ma, mopo e, huu Lamatualain so'u boti' e. 001 GEN 005 025 Metusalak too natun esa falu nulu hitu ma, ana hambu ana tou' esa, naran Lamek. 001 GEN 005 026 Basa ma, Metusalak fe'e nasod'a losa too natun hitu falu nulu rua, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 005 027 Ana too natun sio nee nulu sio ma, ana mate. 001 GEN 005 028 Lamek too natun esa falu nulu rua ma, ana hambu ana tou' esa. 001 GEN 005 029 Ana nae, “Dei fo ana' ia tao namaho'o hita rala nara, mia ue-taos sofe' no doid'oso' sia rae fo Lamatualain huku-doki' a.” De ana bab'ae e, Noh (lii na nae' a ona' ded'eat esa, sosoa na nae, ‘nendi nemeho'ot’). 001 GEN 005 030 Basa ma, Lamek fe'e nasod'a losa too natun lima sio nulu lima, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 005 031 Ana too natun hitu, hitu nulu hitu ma, ana mate. 001 GEN 005 032 Noh too natun lima ma, ana hambu ana tou' telu ena, nara nara, Sem, Yafet ma Ham. 001 GEN 006 001 Lele' naa, atahori bau ramaheta. Ara rasod'a nggari-nggari sia bee-b'ee ndule raefafo' ia. Ara o b'onggi ana ina' ra boe. 001 GEN 006 002 Lamatua' ana tou nara rita atahori ra ana feto' nara meulau'. De reu sao ana feto fo sira hii' ra. 001 GEN 006 003 Boe ma LAMATUALAIN nae, “Au bengge' a o atahori mana rasod'a tao leli' ia ra. Dula-dale Ngga mana fee masod'a neu se, nda nau se rasod'a rakandoo sa ena. Ara musi mate. De mia ia, ara rasod'a losa' a too natun esa rua nulu.” 001 GEN 006 004 Lele' naa, ma fai ma'abui' ra, hambu atahori sele' sia raefafo' ena. Lamatualain ana tou nara sao atahori ra ana feto nara, de b'onggi atahori sele' naa ra. Ara dad'i malangga matati' ra, fo mana nenebebengga' sia dud'ui ma'ahulu na. 001 GEN 006 005 Lele' naa, LAMATUALAIN nita atahori sia raefafo' de'ulaka na naseli' ena. Rala nara du'a aka' a de'ulaka' rakandoo' a. 001 GEN 006 006 De LAMATUALAIN fale rala Na, huu na'adadad'i' se, ma fee se leo sia raefafo' ia ena. Naa, namera' rala Na seli. 001 GEN 006 007 Naa de, Ana ola' nae, “Dei fo Au tao ulutu atahori, fo Au u'udadad'i' sia raefafo' ia. Au o tao ulutu mbui' ra ro banda fea' ra, huu Au fale rala Ngga tao ala se ena.” 001 GEN 006 008 Aka' a Noh, tao namaho'o LAMATUALAIN rala Na. 001 GEN 006 009 Ia, Noh dud'ui na. Ana tou na telu, nara nara Sem, Yafet ma Ham. Noh nasod'a ndoos, nda tao de'ulaka' sa. Ana nasod'a deka no Lamatualain. Ma lele' naa, aka' a mesa' ne malole'. 001 GEN 006 011 Te Lamatualain nita atahori fea' ra, basa se de'ulaka'. Sia bee-b'ee atahori dala masod'a nara nda matetu' sa. Lamatualain nita atahori sia raefafo', aka' a de'ulaka' ra. 001 GEN 006 013 Boe ma Ana nafad'e Noh nae, “Sia bee-b'ee, Au ita aka' a atahori de'ulaka nara. De Au u'etu' ae tao ulutu raefafo' ia no basa isi-oe na. 001 GEN 006 014 Dad'i ta'o ia, Noh! Tao ofai esa mia hau manggatee'. Sia ofai naa rala, tao kama-kama. Basa naa, dud'u ofai a ma leli e no ter. 001 GEN 006 015 Tao ofai a nanaru na, meter natun esa telu nulu telu. Loloa na, meter rua nulu rua. Ma ata' neu a, meter sanahulu telu. 001 GEN 006 016 Tao ofai a ma mbuni'. Te hela mbuni na ona' a banggi rua meter esa mia ririndi na. Banggi ofai a neu tad'a' telu ma tao lelesu esa neu bob'oa na. 001 GEN 006 017 Musuned'a malolole! Dei fo Au u'onda' oe mandali' monae' fo tao nisa basa mana masod'a' sia raefafo' ia, losa nda hela saa sa' boe. 001 GEN 006 018 Te Au ae tao hehelu-fufuli' o nggo. Dei fo ofai rala muu mo sao ma, ana mara, ma ana feto feu mara. 001 GEN 006 019 Ho o musi ha'i mala basa banda ra pasan be'e esa', ma mendi se ofai rala neu, fo ara rasod'a ro nggo boe. Ha'i banda ne'eboi' ra, mbui' ra, ma banda mana nod'o' ra, fo basa se rasod'a. 001 GEN 006 021 Ho o musi mendi nanaat mata'-mata' nisi' ofai rala neu, soa' neu hei mo banda ra.” 001 GEN 006 022 Boe ma, Noh tao tungga basa Lamatulain parenda Na. 001 GEN 007 001 Basa naa ma, LAMATUALAIN ola' no Noh nae, “Au mete neu bee-b'ee, aka' ho fo rala ma ndoos. Huu naa, mo sao-ana mara, ofai rala mi leo. 001 GEN 007 002 Mendi basa banda fo hei mia' ra, ma basa banda fo hei tao neu tutunu-hohotu' fee Au' ra, pasan hitu-hitu ofai rala neu. Mendi basa mbui' ra, pasan be'e hitu' boe. Te banda fea' ra naa, mendi pasan be'e esa' a. No ta'o naa, banda ma mbui' naa ra, dad'i fini, fo ara afi' mopo. 001 GEN 007 004 Musuned'a malolole e! Te hela' a fai hitu ena, Au u'onda' ud'an nda hahae sa, losa rerelo' fai haa nulu ma tetemba' fai haa nulu. Naa fo, mate basa mana masod'a' sia mad'a' ata, fo Au u'udadad'i' ala' ra.” 001 GEN 007 005 Boe ma, Noh tao tungga basa LAMATUALAIN parenda Na. 001 GEN 007 006 Noh too natun nee ma, oe' a lala nema. 001 GEN 007 007 Ana no sao na, ana nara, ma ana feto feu nara, ofai rala reu, fo rasod'a mia oe mandali monae' a. 001 GEN 007 008 Noh o tungga LAMATUALAIN parenda Na, de nendi basa mbui' mata'-mata' ma banda fea' ra, esa' no nonoo na, mae banda fo atahori raa' ra, ma banda fo atahori nda raa' ra sa. 001 GEN 007 010 Basa fai hitu ma, ud'an monae' mbo'a nema, fo nae tatana raefafo' a. 001 GEN 007 011 Noh too natun nee, fula rua, fai sanahulu hitu ma, oe monae' a nema! Ona' lalai a lelesu na nenesoi', de oe' a mbo'a rae neu. Ma basa oe mata' sia rae rala ra fanggi, de oe a nasapupura' dea neu. 001 GEN 007 012 Ud'an o nda hahae sa hatu'-rerelon, losa fai haa nulu. 001 GEN 007 013 Te fai' naa, Noh, no sao na, ma ana nara telu' se Sem, Yafet no Ham, ma ana feto feu nara, basa se ofai rala reu. 001 GEN 007 014 Ara rala reu ro banda mata-mata'. Naeni, banda ne'eboi', banda fui, banda mana nod'o', mbui' ra ma banda malid'a fea' ra. 001 GEN 007 015 Noh ofai rala neu no basa masod'a' ra pasan be'e esa', tungga Lamatualain parenda na. Basa se rala reu ma, LAMATUALAIN nggoe ofai a lelesu na. 001 GEN 007 017 Boe ma, ud'an monae' a nema nakandoo' a losa fai haa nulu, de oe mandali monae' a boe hene naru' ata neu, losa ofai a laa. Basa ma, oe' a hene nakandoo' a, losa tatana nala lete naru' ra. 001 GEN 007 020 Basa ma, oe' a hene nda naloe' sa, losa naru na meter hitu sia mbuku' ra ata. 001 GEN 007 021 No ta'o naa, basa mana masod'a' sia mad'a' ata ra, mate. Atahori, banda ne'eb'oi', banda fui, banda mana nod'o', ma mbui' ra, basa se mate. Aka' a Noh no basa mana sia ofai rala ra, rasod'a. 001 GEN 007 024 Oe' a nda re'e sa, losa fula lima. 001 GEN 008 001 Te Lamatualain nda lilii' Noh se ro basa banda mana sia ofai a. Naa de, Ana fee anin fuu nare'e oe mandali' a. 001 GEN 008 002 Ana o tatana basa oe mata' sia raefafo' a, ma naloe' udan mia lalai a. 001 GEN 008 003 Boe ma oe' a namakura. Basa fula lima ma, oe' a nda naru' nae' sa ena. 001 GEN 008 004 Ndaa no fula ka hitu na, fai sanahulu hitu ma, ofai a hara sia lete' naru' sa ata, nara na Ararat. 001 GEN 008 005 Basa ma, oe' a re'e nakandoo. Fula ka sanahulu na, fai ka esa na ma, mbuku-lete' ra tonggo nara sou. 001 GEN 008 006 Seli fai haa nulu ma, Noh soi ofai a jandela na esa. 001 GEN 008 007 Ana mbo'i mbui kaa' esa. Mbui' naa natambele neu-nema losa oe mandali monae' a re'e teb'e ena. Ana nda bali' ofai neu sa. 001 GEN 008 008 Boe ma, Noh mbo'i mbui lunda esa, fo nae nahine oe' a re'e teb'e, do fe'e hoko'. 001 GEN 008 009 Te huu oe' a fe'e ndule raefafo', de mbui' a nda hambu mamana tetee' sa. De ana bali' ofai neu. Noh loo lima na, de simbo nala bali' mbui' a ofai rala neu. 001 GEN 008 010 Noh nahati fai hitu fai, dei de ana mbo'i selu' mbui' a. 001 GEN 008 011 B'ob'o naa ma, mbui' a bali' selu' nisi' Noh, nendi saitun roo' esa, fo ana fe'e bito nala naa. Dei de, Noh bub'ulu' oe' a meti teteb'es ena. 001 GEN 008 012 Ana nahati fai hitu fai, de mbo'i selu' mbui lunda a. Te ia naa, mbui' a nda bali' sa. 001 GEN 008 013 Noh too natun nee esa, ndaa no fai ka esa fula ka esa na ma, oe' a meti teb'e-teb'e' ena. Boe ma, Noh soi ofai a jandela na, de mete rereo' ma nita rae a mad'a ena. 001 GEN 008 014 Fula ka rua na, fai ka sanahulu hitu na ma, rae a mad'a teb'e-teb'e' ena. 001 GEN 008 015 Basa ma, Lamatualain ola' no Noh nae, 001 GEN 008 016 “Noh! Basa nggi onda mia ofai a leo. 001 GEN 008 017 Soi basa banda ra dea reu! Soi basa banda ne'eboi', banda fui, banda mana nod'o', no mbui' ra. Naa fo, basa se boe ramahefu, fo rasofe raefafo' ia.” 001 GEN 008 018 Basa de, Noh no sao na, ma ana nara, ma ana feto feu nara, dea reu mia ofai a. Basa banda ra o, dea reu, esa-esa' no nonoo na. 001 GEN 008 020 Basa naa ma, Noh lutu mbatu mei tutunu-hohotu' fee LAMATUALAIN. Noh ha'i nala banda be'e esa', mia basa banda fo bisa tao dad'i tutunu-hohotu'. Ana mbau hala se, ma tunu se sia mei tutunu-hohotu' a, fo dad'i tutunu-hohotu' fee LAMATUALAIN. 001 GEN 008 021 LAMATUALAIN hae nala tutunu-hohotu' a ma'afo meni na ma, rala Na namaho'o. De Ana du'a nae, “Mia fai' ia, Au nda afi' huku-doki raefafo' a huu atahori de'ulaka na sa. Ona' mae ara du'a aka' a de'ulaka' o, Au nda afi' tao ulutu basa masod'a ra sa, ona' Au tao' basa' a ena. 001 GEN 008 022 Mete ma raefafo' a fe'e sia, naa, fula-fai' ia ra basa se lao' rakandoo, tungga dala nara. Fula-fai sela-nggari' no fula-fai etu-oru', fula-fai ma'asufu' no fula-fai matob'i', fula-fai relo-ai no fula-fai ud'a-oe', ma rerelo' no tetemba', basa se lao tungga dala nara.” 001 GEN 009 001 Basa naa ma, Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu Noh no ana nara. Ana ola' nae, “Ama b'onggi nae-nae, fo misofe raefafo' a. 001 GEN 009 002 Dei fo basa banda fui ra, mbui' ra, ma u'u ra ramatau hei. Hei musi tao mata' neu se. 001 GEN 009 003 Hei bisa mia basa banda ra sisi na, ona' hei mia huu-huu' ra buna-b'oa na. Au fee basa ia ra neu nggi. 001 GEN 009 004 Aka' na, hei afi' mia sisi fe'e ma raa', huu banda hahae na sia raa na. 001 GEN 009 005 Au u'udadad'i' atahori ona' mata Ngga boe. Huu naa, de afi tao misa atahori. Mete ma hambu atahori, do banda, tao risa atahori, naa, musi tao misa se boe. Hohoro-lalane' ia, mia Au nema. 001 GEN 009 007 Hei musi b'onggi mimihefu, fo misofe bali' raefafo' ia.” 001 GEN 009 008 Basa ma, Lamatualain ola' selu' nae, 001 GEN 009 009 “Ia naa, Au ae tao hehelu-fufuli o hei, no hei tititi-nonosi mara boe. 001 GEN 009 010 Hehelu-fufuli' ia dai basa mana masod'a' ra, mana dea rema ro hei mia ofai rala. Naeni, basa banda ne'eboi', banda fui, ma mbui' ra. 001 GEN 009 011 Au hehelu ngga, ta'o ia: Au nda afi' fee oe mandali monae' sa ena, fo tao nisa basa mana masod'a' ra, ma nalutu basa raefafo' ia. 001 GEN 009 012 Au tao elus Ngga sia lalai, dad'i bukti fee nesenened'a' neu hehelu-fufuli Ngga nda mana nenene'etu' sa. Au helu-fuli ia, neu hei, ma basa mana masod'a ra, ma raefafo' ia. 001 GEN 009 014 Mete ma hambu lelee' sia lalai, ma elus a sou, naa, fee nesenened'a' neu Au hehelu-fufuli ngga ia, nae: oe mandali monae' nda afi' nalutu basa mana masod'a' ra sa ena. Au hehelu-fufuli ngga ia, nda nenene'etu' sa. Au helu-fuli ia, neu nggi, mo basa mana masod'a' ra.” 001 GEN 009 018 Noh ana nara mana dea rema mia ofai a, nara nara Sem, Yafet, ma Ham. (Ham naa, Kana'an ama na). 001 GEN 009 019 Basa atahori sia raefafo' tititi-nonosi nara lao' mia Noh ana ka telu nara naa ra. 001 GEN 009 020 Noh ia, atahori mana ue rae. Ana mana tao na'ahulu' osi anggor. 001 GEN 009 021 Lao esa, ana ninu anggor losa mafu nae'. De olu hendi bua-ba'u na, ma sunggu' lengga-loli no ma'ahola na mia lalaa na rala. 001 GEN 009 022 Ham nita ama na ma'ahola' ma, ana nela dea neu, nafad'e a'a na Sem no Yafet. 001 GEN 009 023 De ru'a se ha'i rala lafe esa, ma ndae dodoko neu aru nara. Dei de, ara lao rasad'ed'ea' lalaa' rala reu, de lu'umbanu rala ama na. No ta'o naa, ara nda rita ama na ma'ahola na sa. Basa de, ara dea reu. 001 GEN 009 024 Noh mamafu na nae mopo ma, ana bub'ulu' ana muri na tatao na. 001 GEN 009 025 Boe ma ana ola' nae, “He! Kana'an ama na! Au sumba-ndoon nggo! Dei fo ho dad'i ate sia a'a mara! 001 GEN 009 026 Au koa-kio LAMATUALAIN, huu Sem! Te Kana'an, dad'i Sem ate na. 001 GEN 009 027 Au hule-o'e fo Lamatualain naloa Yafet rae na; Ma tititi-nonosi nara rasod'a dame ro Sem tititi-nonosi nara. Te hela fo Kana'an dad'i Yafet ate na.” 001 GEN 009 028 Oe mandali monae' a basa ma, Noh fe'e nasod'a too natun telu lima nulu fai. 001 GEN 009 029 Ana too natun sio lima nulu ma, ana mate. 001 GEN 010 001 Oe mandali monae' a basa ma, Noh ana nara hambu tititi-nonosi'. Ia, Sem, Yafet no Ham tititi-nonosi nara. 001 GEN 010 002 Yafet tititi-nonosi nara, Gomer, Magog, Madai, Yawan, Tubal, Mesek ma Tiras. Esa-esa' no ded'ea na, leo na, ma rae heheli na. Gomer tititi-nonosi nara, Askenas, Rifat ma Togarma. Yawan tititi-nonosi nara, Elisa, Tarsis, atahori Kitim ra, ma atahori Dodanim mana leo sia tasi suu nara. 001 GEN 010 006 Ham tititi-nonosi nara, Kus, Misraim, Put, ma Kana'an. 001 GEN 010 007 Kus tititi-nonosi nara, Seba, Hawila, Sabta, Raema ma Sabteka. Raema tititi-nonosi nara, Syeba ma Dedan. 001 GEN 010 008 Kus ana tou na, naran Nimrod. Nimrod, atahori manaseli', mana dad'i malangga matati fefeu na. 001 GEN 010 009 Nesi'et na lao' mia LAMATUALAIN, losa ana o dad'i mana sombu banda masi'et seli'. Naa de, atahori ra ola' rae, “Hule-hule' fo ho dad'i mana sombu banda masi'et, ona' Nimrod, fo mana hambu nesi'et na mia LAMATUALAIN.” 001 GEN 010 010 Fefeu na, Nimrod rae na mia Babel, Erek Akad, no Kalne. Basa mamana' naa ra, sia Sinear. 001 GEN 010 011 Mia naa, ana koasa Asyur boe. Basa ma, nafefela kambo' Niniwe, Rehobot-Ir, Kala, 001 GEN 010 012 ma Resen, mana sia Niniwe no Kala talad'a na. Basa naa ra, kambo monae'. 001 GEN 010 013 Misraim tititi-nonosi nara, atahori Ludim, atahori Anamim, atahori Lehabim, atahori Naftuhim, 001 GEN 010 014 atahori Patrisium, atahori Kasluhim, ma atahori Kaftorim. Atahori Kasluhim naa, atahori Filistin bei-ba'i nara. 001 GEN 010 015 Kana'an ana ulu na, naran Sid'on. Kana'an o dad'i bei-ba'i mia atahori Het, 001 GEN 010 016 atahori Yebusi, atahori Amori, atahori Girgasi, 001 GEN 010 017 atahori Hiwi, atahori Arki, atahori Sini, 001 GEN 010 018 atahori Arwadi, atahori Semari, ma atahori Hamati. Kana'an tititi-nonosi nara sea-saranggaa ra'adod'oo'. 001 GEN 010 019 Sira rae na, mia Sid'on nakandoo nisi' Gerar, losa Gasa. Ma mia Gasa, nisi' Sod'om, Gomora, Adma, ma Seboim, losa Lasa. 001 GEN 010 020 Basa se, Ham tititi-nonosi nara. Esa-esa' no ded'ea na, leo na, ma rae heheli na. 001 GEN 010 021 Yafet a'a na Sem, dad'i atahori Eber ra bei-ba'i nara. 001 GEN 010 022 Sem tititi-nonosi nara, Elam, Asyur, Arpaksad, Lud ma Aram. 001 GEN 010 023 Aram tititi-nonosi nara, atahori Us, atahori Hul, atahori Geter ma atahori Mas. 001 GEN 010 024 Arpaksad ana na, naran Sela. Ma Sela ana na, naran Eber. 001 GEN 010 025 Eber hambu ana tou' rua. Ulu ka, naran Pelek (sosoa na ‘banggi-b'anggi’), huu lele' naa, atahori ra leo banggi-b'anggi sia raefafo'. Muri ka, naran Yoktan. 001 GEN 010 026 Yoktan tititi-nonosi nara, Almodad, Selef, Hasar-Mawet, Yera, 001 GEN 010 027 Hadoram, Usal, Dikla, 001 GEN 010 028 Obal, Abimael, Syeba, 001 GEN 010 029 Ofir, Hawila, ma Yobab. Basa se, Yoktan tititi-nonosi nara. 001 GEN 010 030 Mamana leleo nara, mia Mesa, nakandoo losa Sefar, fo mamana mbuku-lete' seri' rulu. 001 GEN 010 031 Basa se, Sem tititi-nonosi nara. Esa-esa' no ded'ea na, leo na, ma rae heheli na. 001 GEN 010 032 Basa naa ra, Noh tititi-nonosi nara, esa-esa' no leo na. Oe mandali monae' basa ma, ara mana leo sea-saranggaa rasofe raefafo' ia. 001 GEN 011 001 Ma'ahulu na, basa atahori sia raefafo' ia ola' rendi' a ded'eat esa' a. 001 GEN 011 002 Ruma sangga lali risi' seri' rulu, losa rae tetu' esa sia Sinear, de ara leo sia naa. 001 GEN 011 003 Basa se rala hara esa rae, “We! Toronoo' re! Ima fo tafefela nusa monae' esa. Ata musi tao fatu mbilas, fo lalangge losa manggatee. Basa fo ata lutu fatu mbilas naa ra no ter, fo tariri ume naru' esa, tonggo na losa lalai. Naa fo, ata hambu nara' ma dad'i leo monae' sa nda banggi-b'anggi' sa.” 001 GEN 011 005 Boe ma LAMATUALAIN nema mete sob'a nusa' naa, no ume naru' fo rafefela' a. 001 GEN 011 006 Ana ola' nae, “Basa atahori ia ra, leo esa, ma ded'eat esa. Saa fo ara tao' a ia, fe'e fefeu'. Mbila-fini esa', mete ma basa se ra'ab'ue reu esa ona' ia, naa, ara bisa tao sud'i a saa. 001 GEN 011 007 Malole lena' Hita onda fo tao se esa-esa' no ded'ea na, fo esa nda nahine esa ded'ea na sa' boe.” 001 GEN 011 008 Boe ma Lamatualain onda tao tasibu ded'ea nara. No ta'o naa, Ana tao atahori ra sea-saranggaa risi' basa mamana' sia raefafo' a. Ara o nda rafefela rakandoo nusa' naa sa' ena. 001 GEN 011 009 Naa de, ara bab'ae nusa' naa, Babel, (lii na nae' a ona' ded'eat esa, fo sosoa na ‘tab'anganga’), huu LAMATUALAIN tao tasib'u ded'ea nara, ma fee se sea-saranggaa sud'i' a bee reu sia raefafo' a. 001 GEN 011 010 Ia, Sem tititi-nonosi nara. Lele' oe mandali monae' a naloe' too rua ena, nandaa no Sem too natun esa ma, ana hambu ana tou' esa, naran Arpaksad. 001 GEN 011 011 Basa ma, Sem fe'e nasod'a too natun lima, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 011 012 Arpaksad too telu nulu lima ma, ana hambu ana tou' esa, naran Sela. 001 GEN 011 013 Basa ma, Arpaksad fe'e nasod'a too natun haa telu, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 011 014 Sela too telu nulu ma, ana hambu ana tou' esa, naran Eber. 001 GEN 011 015 Basa ma, Sela fe'e nasod'a too natun haa telu, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 011 016 Eber too telu nulu haa ma, ana hambu ana tou' esa, naran Pelek. 001 GEN 011 017 Basa ma, Eber fe'e nasod'a selu' too natun haa telu nulu, de ana hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 011 018 Pelek too telu nulu ma, ana hambu ana tou' esa, naran Rehu. 001 GEN 011 019 Basa ma, Pelek nasod'a selu' too natun rua sio, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 011 020 Rehu too telu nulu rua ma, ana hambu ana tou' esa, naran Seruk. 001 GEN 011 021 Basa ma, Rehu fe'e nasod'a too natun rua hitu, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 011 022 Seruk too telu nulu ma, ana hambu ana tou' esa, naran Nahor. 001 GEN 011 023 Basa ma, Seruk fe'e nasod'a selu' too natun rua, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 011 024 Nahor too rua nulu sio ma, ana hambu ana tou' esa, naran Tera. 001 GEN 011 025 Basa ma, Nahor fe'e nasod'a selu' too natun esa sana hulu sio, de hambu selu' ana tou' ma ina' fai. 001 GEN 011 026 Tera too hitu nulu lena ma, ana hambu ana tou' telu ena, nara nara Abram, Nahor, ma Haran. 001 GEN 011 027 Ia, Tera tititi-nonosi nara. Tera ana nara, Abram, Nahor, ma Haran. Haran hambu ana tou' esa, naran Lot. 001 GEN 011 028 Haran mate mia kambo na, naran Ur, sia atahori Kasdim ra rae na. Ana mate te, ama na Tera fe'e masod'a'. 001 GEN 011 029 Abram sao na Sarai. Nahor sao nala Haran ana feto na, Milka. Haran o ma ana tou' esa, naran Yiska. 001 GEN 011 030 Te Sarai nda mana b'onggi' sa. 001 GEN 011 031 Lao esa, Tera nendi ana na Abram, ana feto feu na Sarai, ma umbu na Lot, de ara lao hela kambo Ur. Ara rae reu sia rae Kana'an, te losa kambo Haran ma, ara leo reu' a naa. 001 GEN 011 032 Tera too natun rua lima ma, ana mate sia naa. 001 GEN 012 001 Lele' naa, LAMATUALAIN ola' no Abram nae, “Abram! Lao hela bob'onggi ma, ama ma ume na, ma kambo ma. Misi' mamana' esa, dei fo Au utud'u neu nggo. 001 GEN 012 002 Dei fo Au fee papala-bab'anggi' neu nggo. Tititi-nonosi mara, boe ramaheta, dad'i leo manaseli' losa atahori ra rahine nara ma. Ma ho dad'i papala-bab'anggi' soa' neu atahori fea'. 001 GEN 012 003 Dei fo Au fee papala-bab'anggi' neu atahori mana fee papala-bab'anggi' neu nggo. Te Au huku-doki atahori mana fee huku-doki' neu nggo. Rena malolole! Dei fo basa leo sia raefafo' hambu papala-bab'anggi' lao' mia nggo.” 001 GEN 012 004 Abram too hitu nulu lima ma, ana no sao na Sarai, ma od'i na anan Lot, ma basa hata-heto na, no basa atahori mana ue-tao nara fo ana hambu mia kambo Haran. Basa ma, ara lao hela Haran, de risi' mamana' fo LAMATUALAIN nafad'e neu e. Ara lao' rakandoo, losa mamana' esa, naran Kana'an. 001 GEN 012 006 Losa naa, Abram lao rereo' rae naa, losa deka no kambo' esa, naran Sikem. De ara leo ra'atataa' deka no hau huu ine' esa sia More. Lele' naa, atahori Kana'an ra fe'e leo sia naa. 001 GEN 012 007 LAMATUALAIN natud'u Aon neu Abram sia naa. Ana nae, “Au fee nusa' ia neu tititi-nonosi ma.” Basa ma Abram lutu mbatu mei tutunu-hohotu' soa' neu LAMATUALAIN, mana natud'u Aon sia naa. 001 GEN 012 008 Basa ma, Abram se lali risi' lete' sia ona, de leo ra'atataa' sia kambo Betel no kambo Ai talad'a nara. Ana o lutu mbatu mei tutunu-hohotu' esa, de be'utee neu LAMATUALAIN sia naa. 001 GEN 012 009 Basa naa ma, ana lali-lali' mamana', losa rae Negeb sia Kana'an seri' ona. 001 GEN 012 010 Fai' sa boe, ndoe-la'as manaseli' mia rae Kana'an. Naa de Abram se lao rakandoo risi' seri' ona, losa nusa Masir. Ara leo ra'atataa' sia naa. 001 GEN 012 011 Ara rae risi' nusa Masir rala reu ma, nafad'e sao na Sarai nae, “Sarai. Ho ia, meulau ma seli. 001 GEN 012 012 Te mete ma atahori Masir ra rita ho meulau ma ia, ara tao risa au, huu au ia, ho sao ma. No ta'o naa, ara sao rala nggo. 001 GEN 012 013 De malole lena', mufad'e se mae, au ia, ho a'a ma. Naa fo, ara nda tati-mbau risa au sa, te ara malole' ro au, huu ho.” 001 GEN 012 014 De Abram se losa Masir ma, atahori ra rita ina' a meulau na seli. 001 GEN 012 015 Pagau mane Masir ra rita e ma, ara koa ina' meulau na mia mane' a mata na. Basa ma, ara rendi e nisi' mane' a ume na. 001 GEN 012 016 De mane' a malolole no Abram, huu Sarai. Ana fee mud'a' Abram bib'i lombo, hiek, sapi, keledei, no banda onta. Ana o fee ate tou' ma ina' boe. 001 GEN 012 017 Te huu mane' a ha'i nala atahori sao na nisi' ume na, naa de LAMATUALAIN huku-doki mata'-mata' neu e no atahori nara. 001 GEN 012 018 Dei de mane' a no'e Abram ma natane nae, “Abram! Ho tao au ta'o bee ia? Saa de nda mufad'e mae, ina' ia, sao ma sa!? 001 GEN 012 019 Te mae od'i ma! Hela' a mbei na, au sao ala e! Sie, ha'i mendi e! Dinggo' hela mata ngga!” 001 GEN 012 020 Basa ma mane' a parenda pagau nara, fo oi hendi Abram, no sao na, ma sud'i' a saa nara mia nusa' naa. 001 GEN 013 001 Basa ma, Abram lao hela Masir, de bali' nisi' rae Negeb. Neu no sao na, ma basa hata-heto na. Od'i na anan Lot o tungga e boe. 001 GEN 013 002 Abram ia, mamasu'in seli. Banda ne'eboi', lilo mbilas ma doi fula', nae na seli. 001 GEN 013 003 Mia Negeb ana lao lali-lali' de bali' nisi' kambo Betel no Ai talad'a na. Dalahulu na, ana leo mia naa. 001 GEN 013 004 Ana o lutu mbatu fatu dad'i mei tutunu-hohotu' boe. De be'utee neu LAMATUALAIN sia naa. 001 GEN 013 005 Lot, mana tungga no Abram, na'ena banda ne'eboi' nae', ma atahori mana tao ues o nae' boe. 001 GEN 013 006 Te mamana' naa nda loa', soa' neu Abram no Lot, no basa hata-heto nara fo rasod'a sa. De manatad'a nara rareresi, huu uru nda dai banda nara sa. (Lele' naa, atahori Kana'an ro atahori Feris o fe'e leo sia naa boe.) 001 GEN 013 008 De Abram nafad'e ana na nae, “Lot, e! Hita ia bob'onggi'. Afi' losa hita esa nda malole' no esa sa, huu atahori mana tao ues tara ratofa rakandoo' a. 001 GEN 013 009 Dad'i malole lena' ru'a nggita saranggaa. Mamana' ia loa', de mete ma hii mala rae seri' dii, naa au isi' seri' ona. Mete ma hii mala seri' ona, naa au isi' seri' dii.” 001 GEN 013 010 Boe ma Lot mete rereo', de nita babafa' loe Yordan oe na nae' losa kambo Soar. Mamana' naa ma'asufu' ona' LAMATUALAIN osi na, ma ona' rae Masir. (Lele' naa, LAMATUALAIN nda fe'e tao nalutu kambo Sod'om no Gomora sa. De rae naa fe'e malole'.) 001 GEN 013 011 Dad'i Lot hii nala basa rae sia babafa' loe Yorden. De ru'a se saranggaa ma, Lot nisi' seri' rulu. 001 GEN 013 012 Te Abram leo nahati rae Kana'an. Lot neu leo sia kambo-kambo' deka Sod'om sia babafa' Yarden. 001 GEN 013 013 Atahori Sod'om ra, de'ulaka nara seli ma nda nau rena LAMATUALAIN sa. 001 GEN 013 014 Lot no Abram saranggaa ma, LAMATUALAIN ola' no Abram nae, “Abram! Sob'a mete rereo' basa mamana' mia mamana' ho mumburi' sia' a. Mete malolole dea'-mata' ma dii-ona. 001 GEN 013 015 Basa rae fo mita' naa, dei fo Au fee neu nggo, mo tititi-nonosi mara, fo dad'i hata-heto ma losa doo na neu. 001 GEN 013 016 Dei fo Au fee tititi-nonosi mara ramaheta ona' sara'ae' sia tasi suu na, losa atahori nda reken rala se sa. 001 GEN 013 017 De ia naa, muu lao' rereo' rae a loa-naru na. Te dei fo, Au fee basa naa ra neu nggo!” 001 GEN 013 018 Basa ma, Abram se lali, reu leo bali' sia mamana' deka hau-hau huu ine' sia Mamre, deka kambo Hebron. Ana lutu mbatu mei tutunu-hohotu', de be'utee neu LAMATUALAIN sia naa. 001 GEN 014 001 Lele' naa, hambu mane' haa ra'ab'ue. Naeni: Amrafel, mane nusa Sinear. Ariok, mane nusa Elasar. Kedarlaomer, mane nusa Elam. Ma Tideal, mane nusa Goyim. 001 GEN 014 002 Ma mane fea' lima o ra'ab'ue boe. Naeni: Bera, mane kota Sod'om. Birsa, mane kota Gomora. Sinab, mane nusa Adema. Semeber, mane nusa Seboim. Ma Bela, mane nusa Soar. Mane ka haa' ra ratati lab'an mane ka lima' ra. 001 GEN 014 003 Mane ka lima' ra ra'ab'ue ro sold'ad'u nara sia babafa' sa naran Sidim (fo ale' ia ara rae Tasi Mates). 001 GEN 014 004 Netati' naa, huu na ta'o ia: Ma'ahulu na, mane ka lima' ra ta'alok mane Kedarlaomer losa too sanahulu rua. Te too ka sanahulu telu na ma, ara lab'an e. 001 GEN 014 005 Maso' too ka sanahulu haa na ma, mane Kedarlaomer no nonoo mane ka telu' nara rema ro sold'ad'u nara. Ara ratati rakala' nusa' hira. Naeni: atahori Refaim sia nusa Asterot-Karnaim, atahori Susim sia nusa Ham, atahori Emim sia nusa Sawe-Kiryataim, 001 GEN 014 006 ma atahori Hori mana leo sia lete Seir losa nembe sara'ae' El Paran suu na. 001 GEN 014 007 Basa ma, ara bali' risi' En Mispat (fo ale' ia naran Kades). Ara tao ralutu atahori Amalek nusa na, ro atahori Amori mana leo nusa Haseson-Tamar. 001 GEN 014 008 Basa naa ma, mane ka lima' ra ator sold'ad'u nara sia babafa' Sidim, de ratati lab'an mane ka haa' ra. 001 GEN 014 010 Sia babafa' naa, hambu lifu ter roma' nae'. Lele' ara ratati ma, mane Sod'om no mane Gomora ma sold'ad'u nara rela. Ruma tud'a risi' lifu ter rala, ma ruma rela risi' lete'. 001 GEN 014 011 Mane ka haa' ra rasenggi' mane ka lima' ra, de rambas rala basa sud'i' a saa ma nanaat mia Sod'om no Gomora. Basa de, ara bali'. 001 GEN 014 012 Lele' naa, Abram ana na Lot leo sia Sod'om. De mane ka haa' ra to'u rendi Lot se, ma rambas rendi basa sud'i' a saa nara. 001 GEN 014 013 Te atahori esa sai, de neu nafad'e Abram, atahori Ibrani a. Hambu atahori Amori esa, naran Mamre. Abram leo deka sia Mamre hau-hau huu ine na. Mamre od'i na, Eskol no Aner. Sira, mana dad'i Abram partei na. 001 GEN 014 014 Abram rena oi atahori to'u rendi ana na ma, ana na'ab'ue nala atahori mana ratati rahine mia mana tao ues nara. Basa se atahori natun telu sanahulu falu. Ara reu oi mane ka haa' ra losa kambo Dan fo na'adoo' sia seri' dii. 001 GEN 014 015 Sia naa, Abram banggi atahori nara reu babanggi' hira. Tetemba na ma, reu sambu atahori naa ra. Te ruma rela, ma Abram se oi rakandoo se, losa kambo Hoba, sia kota Damsik seri' dii. 001 GEN 014 016 Basa naa ma, Abram ha'i nala bali' Lot, no atahori nara, ro basa sud'i' a saa nara, ma atahori fea' ra boe. 001 GEN 014 017 Abram bali' mia nakala' mane ka haa' ra ma, mane Sod'om nema soru e mia babafa' sa naran Sawe (fo atahori rae, Babafa Mane'). 001 GEN 014 018 Lele' naa, mane Salem a, naran Melkisedek. Ana o malangga agama mia Lamatualain mana sia Ata' a. Ana nendi fee Abram, roti no oe anggor. 001 GEN 014 019 Basa ma ana ola' fee Abram papala-bab'anggi' nae, “Hela fo Lamatualain mana sia Ata' a, ma mana tao lalai no raefafo' a, fee nggo papala-bab'anggi'. Koa-kio Lamatualain, mana fee nggo musenggi' musu mara.” Basa boe ma Abram fee Melkisedek babanggi' esa mia sanahulu, mia basa saa fo ana rambas nala bali' ra. 001 GEN 014 021 Boe ma, mane Sod'om sende' fee hadat neu Abram nae, “Ama Abram. Sud'i' a saa fo ama' rambas mia musu nggara, ama' hambu basa se. Te au o'e bali' aka' a atahori nggara.” 001 GEN 014 022 Abram nataa nae, “Au sumba endi' Lamatualain mana sia Ata' a, ma mana tao lalai no raefafo' a, 001 GEN 014 023 ae, au nda ha'i ala saa sa' boe mia ho sud'i' a saa mara. Mae ab'as ndoo' esa o, au nda ha'i sa. No ta'o naa, ho nda hambu ola' mae, ‘Abram namasu'i, huu au.’ 001 GEN 014 024 Au nda parlu saa sa' boe. Aka' a bee fo au atahori nggara pake' ra, naa mana basa' ena. Ma fee au nonoo ka telu ngga ia ra, Aner, Eskol no Mamre, ha'i rendi babanggi nara.” 001 GEN 015 001 Basa ma, Lamatualain natud'u Aon neu Abram nae, “Abram! Afi' mumutau. Au usula'e nggo mia musu ma. Ma Au fee nggo hahambu' nae'.” 001 GEN 015 002 Te Abram nae, “Eee, Lamatualain. Ona' mae Lamatualain nae fee au nae' o, nda ngguna saa sa' boe. Huu au nda ma ana' fo fee au tititi-nonosi' sa. Dad'i hambu hata-heto' nae-nae tao neu saa? Ne'o aka' au ate ngga, Eliasar mia Damsik, hambu basa se.” 001 GEN 015 004 Te LAMATUALAIN nataa nae, “Nda ta'o naa sa! Te ho ana ma mana hambu hata-heto ma, nda ate a sa.” 001 GEN 015 005 Boe ma Ana no Abram dea neu, de nafad'e nae, “Mete lalai a dei. Mete sob'a nduu' ra. Ho reken mala se, do? Tititi-nonosi mara dei fo ramaheta ona' nduu' ra boe!” 001 GEN 015 006 Abram rena nala ma, ana simbo LAMATUALAIN o'ola na. De LAMATUALAIN uku nae, Abram rala ndos, huu namahere E. 001 GEN 015 007 LAMATUALAIN ola' tute nae, “Au ia, Lamatualain. Au mana o nggo lao hela kambo Ur sia atahori Kasdim rae na. Au mana fee rae ia dad'i hata-heto ma.” 001 GEN 015 008 Abram natane nae, “Dad'i ta'o bee LAMATUALAIN? Ta'o bee fo uhine ae rae ia dad'i au hata-heto ngga?” 001 GEN 015 009 Boe ma nataa nae, “Ta'o ia! Uma fo ata tao dala' esa dad'i hehelu-fufuli' neu Au o'ola Ngga fa' ra. De muu ha'i banda fee Au. Naeni, sapi ine sa, hiek ine sa, ma bib'i lombo mone sa. Basa se musi too be'e telu'. Boe ma mendi selu' mbui teu esa, no mbui lunda esa.” 001 GEN 015 010 Boe ma Abram neu ha'i basa banda naa ra. De ana sefa se reu be'e rua'. Ana mbed'a' sisi naa ra banggi rua neu rae, esa mbali esa, dad'i dala' rua. Te ana nda sefa mbui' ra sa. 001 GEN 015 011 Dei de mbui-mbui' mana naa sisi mburu' ra rema rae raa sisi naa ra. Te Abram oi hendi se. 001 GEN 015 012 Relo a nae mopo ma, Abram sunggu' nasambeta ma nalamein nae, ma'ahatu' a tatana nala e, losa namatau seli. 001 GEN 015 013 Ma Lamatualain nafad'e e nae, “Abram! Dei fo musod'a losa mumulasi mala seli, ma mate mo nemeho'ot, fo ra'oi nggo no malolole. Te tititi-nonosi mara dad'i atahori manatain sia atahori fea' nusa na. Dei fo atahori sia nusa' naa tao se dad'i ate, ma tuni-ndeni se losa too natun haa. Te Au huku-doki nusa' naa atahori nara. Basa fo Au o tititi-nonosi mara lao hela naa, ma rendi basa hata-heto nara. 001 GEN 015 016 Dei fo Au ulalao tititi-nonosi ka lima ma bali' ia rema. Ale' ia, atahori Amori ra leo sia rae ia. Atahori ia ra de'ulaka', te nda fe'e raseli' sa. Mete ma umbu-ana mara bali' ia rema, Au ae pake se fo hukun atahori Amori ra. Te lele' naa, de'ulaka nara raseli' ena.” 001 GEN 015 017 Tetemba na aiboi' ma, hura rae sa namasu, ma mbele sa mbila, ra'aunda' tungga sisi dala karua' ra talad'a na. 001 GEN 015 018 Lele' naa, LAMATUALAIN helu-fuli no Abram nae, “Au helu fee nusa' ia neu tititi-nonosi mara, mia loe Masir, losa loe Efrat, 001 GEN 015 019 ma atahori Keni, Kenas, Kadmon, 001 GEN 015 020 Het, Feris, Refaim, 001 GEN 015 021 Amori, Kana'an, Girgasi, ma Yebus rae nara.” 001 GEN 016 001 Lele' naa, Abram bali' mia Masir, de leo sia Kana'an too sanahulu ena. Sao na Sarai, nda fe'e ma ana' sa. Te Sarai ma ate ina' mia Masir, naran Hagar. Lao esa ma, Sarai ola-ola' no Abram nae, “A'a! LAMATUALAIN babata mamana ana ngga ena. De malole lena', muu sunggu' mo ate ngga Hagar, fo ana b'onggi fee au.” Abram tungga sao na o'ola na boe. De Sarai fee Hagar dad'i Abram sao muri na. 001 GEN 016 004 Boe ma Abram neu sunggu' no Hagar, de nairu. Hagar bub'ulu' eni mairu' ma, ana koao, de naloe Sarai. 001 GEN 016 005 Boe ma Sarai ola' no Abram nae, “Au mana fee ate naa fo dad'i sao muri ma. Te ana bub'ulu' eni mairu', ma naloe-nad'ae au. Ia, ho sala ma! Hela fo LAMATUALAIN na'etu' hita ru'a nggita ded'ea na. Dei fo ho bub'ulu'!” 001 GEN 016 006 Abram nataa nae, “Ta'o ia! Ho ia, sao ulu ngga. Eni, sao muri' a. Dad'i mu'ena koasa neu e. Mae tao saa mbali e, sia' a nggo!” Boe ma Sarai tao suka-rangga' e, losa ana nela. 001 GEN 016 007 Hagar nela losa nembe sara'ae ma, LAMATUALAIN ate na esa mia sorga, hambu e deka no oe mata' sia dala' mana nisi' Sur. 001 GEN 016 008 Ana nae, “We! Hagar, Sarai ate na! Ta'o bee de ho sia ia? Mia bee uma ma mae bee muu?” Nataa nae, “Au lao hela nyora ngga.” 001 GEN 016 009 De LAMATUALAIN ate na kokoe nae, “Ta'o ia! Malole lena' bali' misi' nyora ma. Ana tao nggo ta'o bee o, simbo' a. 001 GEN 016 010 Afi' mumutau. Dei fo au tao tititi-nonosi ma ramaheta, losa atahori nda reken rala se sa. 001 GEN 016 011 Ho mairu' ena, de nda doo' sa te, b'onggi ana tou' esa. Musi bab'ae e Ismael (lii na nae' a ona' ded'ea fea' esa sosoa na ‘Lamatua' rena’), huu LAMATUALAIN rena harad'oi ma. 001 GEN 016 012 Ana' naa na'amoko nema, nasod'a na'ad'ood'o' no bob'onggi nara. Huu ana ona' ndara fui e, nda rena parenda' sa. Ana lab'an sud'i a se. Ma basa atahori lab'an bali' e.” 001 GEN 016 013 Hagar rena nala ma, ana ola' sia rala na nae, “Au ita LAMATUALAIN, mana mete-se'u ma nanea au.” De ana no'e Lamatualain, no nara' “Lamatualain mana fad'uli au.” 001 GEN 016 014 Naa de, atahori bab'ae oe mata' naa, naran, Beer Lahai Roi. Sosoa na oi, “Oe mata' mia Mana masod'a', ma Mana mete-se'u au.” Oe mata' naa, sia kambo Kades no kambo Beret talad'a na. Oe mata' naa fe'e sia, losa fai' ia. 001 GEN 016 015 Basa naa ma, Hagar bali', de b'onggi ana tou' esa. Abram bab'ae e Ismael. 001 GEN 016 016 Hagar b'onggi Ismael te, Abram too falu nulu nee ena. 001 GEN 017 001 Abram too sio nulu sio ma, LAMATUALAIN natud'u Aon neu e nae, “Au ia, Lamatualain fo Mana Koasa. Ho musi tungga mukundoo Au hihii Ngga, ma musod'a no ndo-tetu'. 001 GEN 017 002 Au ae tao manggatee hehelu-fufuli' Ngga, fo tao tititi-nonosi mara ramaheta.” 001 GEN 017 003 Abram rena nala ma ana sende' lululangga na ma naloe langga na losa rae a. Lamatualain o ola' nakandoo nae, 001 GEN 017 004 “Au helu-fuli o nggo, ta'o ia: Dei fo ho dad'i leo nae' bei-ba'i nara. Naa de, nara ma nda afi' Abram sa (sosoa na ‘ama' nenenahine'’), te nara ma dad'i Abraham (sosoa na ‘nusa' nae' bei-ba'i nara’). 001 GEN 017 006 Dei fo Au tao tititi-nonosi' mara ramahefu-ramabela. Au ufefela leo nae' mia se, ma so'u mane' nae' mia tititi-nonosi naa ra. 001 GEN 017 007 Au to'u uhere' hehelu Ngga o nggo ma tititi-nonosi mara. Hehelu-fufuli' ia nda etu sa, huu Au ia, ho mo tititi-nonosi mara Lamatualain ma. 001 GEN 017 008 Basa rae Kana'an ia, Au fee neu nggo mo tititi-nonosi mara. Oras ia, ho numban a sia ia. Dei fo tititi-nonosi mara soa rae Kana'an ia losa doo na neu. Ma Au o dad'i sira Lamatualain na. 001 GEN 017 009 Te ho mo tititi-nonosi mara musi to'u mihere' hehelu-fufuli' ia losa babasa na. Basa tou' ra musi sunat. 001 GEN 017 011 Ia naa, ho musi muu sunat basa tou' mia fai be'e falu' ra. Ho bob'onggi ma, atahori mana tao ues ra, no ate fo hasa mia nusa fea', basa se musi sunat. Sunat ia, dad'i hita ru'a nggita bukti hehelu-fufuli' na sia hei ao mara. 001 GEN 017 014 Tou' bee nda sunat sa naa, ana nda maso' sia Au hehelu-fufuli Ngga rala, ma nda dad'i Au atahori Ngga sa.” 001 GEN 017 015 Basa de, Lamatualain ola' nakandoo nae, “Mia fai' ia, ho afi' mo'e sao ma, mae Sarai, te mae' a Sara. 001 GEN 017 016 Dei fo Au fee papala-bab'anggi' nae' neu Sara, fo ana bonggi fee nggo ana tou' esa. Teb'e! Dei fo Sara dad'i leo nae' bei-ba'i nara. Au o so'u mane' nae' mia tititi-nonosi na.” 001 GEN 017 017 Boe ma Abraham sende' lululangga na, ma be'utee losa rae a. Te ana mali sia rala na, ma du'a nae, “Tou lasi nae' too natun esa ona' au ia, fe'e hambu ana'? Ma Sara o lasi nae' too sio nulu naa, fe'e nae b'onggi ena?” 001 GEN 017 018 De ana nafad'e Lamatualain nae, “Lamatualain. Hela fo Ismael hambu au hata-heto ngga o, nda saa sa' boe.” 001 GEN 017 019 Te Lamatualain nataa nae, “Hoko'! Mete te sao ma Sara b'onggi ana tou' esa. Ho musi bab'ae naran, Isak. Au hehelu-fufuli Ngga tud'a neu e, no tititi-nonosi nara, losa doo na neu. 001 GEN 017 020 Te Au o rena saa fo mo'e fee Ismael. Naa de, Au o fee papala-bab'anggi' neu e, ma tao umuhefu-umubela tititi-nonosi nara boe. Dei fo hambu maneleo sanahulu rua mia tititi-nonosi nara. Ma tititi-nonosi nara dad'i leo esa manaseli'. 001 GEN 017 021 Ona' mae ta'o naa o, Au hehelu-fufuli Ngga ia fee neu ana ma Isak. To mana nema' ia, nandaa no lele' ia, Sara b'onggi e.” 001 GEN 017 022 Ola' basa ta'o naa ma, Lamatualain lao hela Abraham. 001 GEN 017 023 Fai' naa boe, Abraham tungga Lamatualain parenda Na, de ana sunat. Ana o sunat Ismael no basa tou' mana sia ume na ma basa ate tou' ra boe. Lele' naa, Abraham too sio nulu sio, ma Ismael too sanahulu telu. 001 GEN 018 001 Lao esa, Abraham leo deka no hau ine' ra sia Mamre, LAMATUALAIN natud'u Ao na neu e sia naa. Dud'ui na ta'o ia: Fai' naa, mafeo' a seli, de Abraham endo' ha'i anin mia lalaat mata'. 001 GEN 018 002 Ana boti' mata na ma, nita atahori telu rambarii' sia naa. Boe ma, ana nela' soru se, de sende' lululangga na, 001 GEN 018 003 nae, “Ama nggare! Mete ma bisa na, ama' se tuli au lalaat ngga dei. Ona' mae minu aka' a oe hie' o, malole. 001 GEN 018 004 Ama' se hahae sia hau mafo' ia, dei fo au denu ana kara ha'i oe fo safe ei mara. 001 GEN 018 005 Ma au uu sad'ia nanaat fee ama' se, fo ma'adere bali', fo fe'e lao mikindoo na. Au umuho'o bisa uhao ama' se.” Ara rataa rae, “Malole. Makasi. Hai tuli.” 001 GEN 018 006 Abraham nela' nisi' lalaat, de nafad'e Sara nae, “Lailai! Ha'i mala tarigu malole' sak esa, fo tao roti.” 001 GEN 018 007 Basa ma nela' nisi' sapi nara, de pa'a nala sapi ana mbaruna' esa, ma denu ate na tati, de tunu-nasu e. 001 GEN 018 008 Boe ma ana neu ha'i susu, keju, ma sisi naa, de nendi fee fui' ra. Ara raa ma, ana nambarii' sia hau huu na, de mete-se'u se. 001 GEN 018 009 Boe ma ara ratane rae, “Abraham! Sao ma Sara, sia bee? Ana nataa nae, “Sia lalaat rala.” 001 GEN 018 010 Boe ma esa mia telu' se ola' nae, “To mana nema' ia, Au bali'. Lele' naa, sao ma Sara b'onggi ana tou' esa ena.” Ara ola' ta'o naa ma, Sara rena mia lelesu a seri'. 001 GEN 018 011 Lele' naa, Abraham no Sara lasi' ena, ma Sara o nda afi' hambu fula na sa ena. 001 GEN 018 012 Ana rena ara ola' ta'o naa ma, ana mali sia rala na, ma du'a nae, “Awe! Umulasi hela' a rui ngga ona' ia, ma sao ngga o mana masaloe' ena. Naa ta'o bee hai fe'e hii dad'i masao feu', fo sangga ana' fai?” 001 GEN 018 013 Basa de LAMATUALAIN natane Abraham nae, “Ta'o bee de Sara mali? Ana du'a nae saa fo Au ola' ia, nda dad'i sa, huu eni lasi' ena, do? 001 GEN 018 014 Au ia, LAMATUALAIN! Nda hambu saa fo Au nda tao ala' sa! Misined'a malolole, e! Mete ma Au bali' too mana nema' ia, Sara b'onggi ana tou' esa ena.” 001 GEN 018 015 Sara rena ta'o naa ma, namatau. De ana nafanii nae, “Au nda mali sa ma!” Te Lamatualain nataa nae, “Ho mali teb'e ma!” 001 GEN 018 016 Basa ma, fui' ka telu' ra rae risi' kambo' Sod'om, de Abraham no se losa dala' talad'a na. Mia naa, ara bisa rita Sod'om. 001 GEN 018 017 Basa ma LAMATUALAIN du'a sia rala na nae, “Au ae tao ulutu kambo Sod'om, te malole lena', Au dui Abraham, 001 GEN 018 018 huu tititi-nonosi nara boe ramaheta, ma dad'i leo manaseli'. Ma ana o dad'i papala-bab'anggi' soa' neu basa leo sia raefafo' a. 001 GEN 018 019 Au here ala e, fo nanori ana nara ro atahori fea' ra, fo tungga rakandoo LAMATUALAIN dala Na ma rasod'a no ndoo-tetu'. Mete ma ara tao ta'o naa, Au tao utetu hehelu-fufuli Ngga o Abraham.” 001 GEN 018 020 Boe ma LAMATUALAIN nafad'e Abraham nae, “Ta'o ia! Au rena atahori ra fale rala nara, huu atahori kambo Sod'om no Gomora de'ulaka nara, seli teb'e ena. 001 GEN 018 021 Naa de, Au onda, fo ita no mata Ngga, basa saa fo Au rena' a, teb'e, do, hoko'. Mete ma hoko', Au musi bub'ulu'.” 001 GEN 018 022 LAMATUALAIN fe'e ola' no Abraham ma, fui' ka rua' ra lao' rakandoo risi' Sod'om. 001 GEN 018 023 Abraham neu deka-deka no Lamatualain, de kokoe nae, “Ta'o bee? Ama' nae tao nalutu atahori malole' ro atahori de'ulaka' lao esa', do? 001 GEN 018 024 Mete ma hambu atahori malole' lima nulu sia kambo' naa, Ama' fe'e mae tao mulutu basa atahori ra, do? Do, Ama' nda tao mulutu kambo' naa sa, huu sira? 001 GEN 018 025 Ama' afi' tao ta'o naa! Afi' losa atahori malole' ra o mate boe, huu Ama' nae nalutu atahori de'ulaka' ra. Ama' dad'i mana ma'etu' sia lalai no raefafo' ia. Ama' o bub'ulu' naa nda matetu' sa.” 001 GEN 018 026 LAMATUALAIN nataa nae, “Mete ma Au hambu atahori malole' lima nulu sia Sod'om, Au nda hukun kambo' naa sa, huu sira.” 001 GEN 018 027 Boe ma Abraham ola' selu' nae, “Ama', o'e ambon, au ae ola' mbei fai. Au ia, atahori nggoa', nda uhine saa-saa sa' boe. 001 GEN 018 028 Ona' nda hambu atahori malole' losa lima nulu sa, te aka' a haa nulu lima, naa ta'o bee? Mete ma kuran atahori lima, naa Ama' fe'e mae tao mulutu kambo' naa, do?” Lamatualain nataa nae, “Mete ma Au hambu atahori malole' haa nulu lima sia naa, Au nda tao ulutu e sa.” 001 GEN 018 029 Abraham fe'e kokoe selu' nae, “Mete ma hambu aka' a atahori haa nulu, naa ta'o bee, Ama'?” Nataa nae, “Mete ma hambu atahori haa nulu, Au nda hukun se sa.” 001 GEN 018 030 Abraham kokoe nakandoo' a nae, “Ama' afi' mumunasa, te mete ma aka' a atahori malole' telu nulu a, naa ta'o bee?” Nataa nae, “Mete ma hambu telu nulu, Au nda hukun se sa.” 001 GEN 018 031 Basa ma Abraham naloe selu' nae, “Ama' afi' mumunasa, te au utane selu' mbei fai. Mete ma aka' a atahori rua nulu, naa ta'o bee?” Nataa nae, “Mete ma hambu atahori rua nulu, Au nda tao ulutu kambo' naa sa.” 001 GEN 018 032 Boe ma Abraham tatana o'ola na nae, “Ama'! Au ola' lao esa fai, te afi' mumunasa au, o! Mete ma aka' a atahori malole' sanahulu a, naa ta'o bee?” Nataa nae, “Mete ma hambu atahori malole' sanahulu sia naa, Au nda tao ulutu kambo' naa sa.” 001 GEN 018 033 LAMATUALAIN ola' basa ma, Ana lao nakandoo. Boe ma, Abraham bali'. 001 GEN 019 001 Lamatualain fe'e ola' no Abraham ma, ate Na rua mia sorga risi' kota Sod'om. Ara losa naa te, relo a nae mopo ena. Lele' naa, Lot fe'e endo' sia kota a lelesu ine na. Nita atahori karua' ra ma, ana neu soru se. Ana sende' lululangga na ma be'utee mia mata nara. 001 GEN 019 002 Ma ana ola' nae, “Ama nggare! Ima tuli ume ngga dei. Safe ei mara, ma sunggu'. Mbila fefetu na fo, fe'e lao naa.” Te rataa rae, “Makasi. Afi' tao ia-naa! Hai sunggu' mii' a lenu loa' ia.” 001 GEN 019 003 Te Lot kokoe nakandoo' a, losa ara nau. Boe ma Lot se tunu roti, ma sad'ia mei fo raa ra'ab'ue. 001 GEN 019 004 Fui' ra nda fe'e sunggu' sa, te tou' Sod'om ra moko-anak, rema heo rala Lot ume na. 001 GEN 019 005 Ara rameli Lot rae, “He, Lot! Tou karua' fa' ra, sia bee? Fee se dea rema, te hai mae bod'e se!” 001 GEN 019 006 Boe ma Lot dea neu, ma ena lelesu a. 001 GEN 019 007 Ana ola' nae, “Toronoo' re! Afi' tao de'ulaka' neu fui' nggara. 001 GEN 019 008 Rena dei! Au ana feto nggara rua, fe'e feto ana' ra. Ona' bee naa, au fee se reu hei. Hei mae tao se ta'o bee o, naa sia' a hei e. Sad'i afi' tao saa-saa neu au fui' nggara boe. Huu tungga hita hadat na, au musi unea se malolole.” 001 GEN 019 009 Te atahori Sod'om ra rameli rae, “Ho afi' sambor! Ho, manatain! Ho atahori dea', nda mu'ena hak fad'uli hai sa. Dinggo' naa! Hoko' naa, hai tao nggo lena' atahori karua' naa ra!” Boe ma ara timba hendi Lot, de reu tara lelesu a, fo rae ralutu e. 001 GEN 019 010 Te atahori karua' ra soi lelesu ma loo lima nara de lea Lot ume rala neu. Basa ma, ara nggoe lelesu a, 001 GEN 019 011 ma tao rapoke' atahori Sod'om ra mata nara. Naa de, ara nggao-nggao lelesu a, te nda hambu sa. 001 GEN 019 012 Basa ma, fui' ka rua' naa ra ola' ro Lot rae, “Lot! LAMATUALAIN nahine kambo' ia de'ulaka na ena. Ana fee hai ima fo tao milutu e. Dad'i fe'e mu'ena od'i-a'a, ana tou', do ina', do ana mone feus, do sud'i a se sia kambo' ia, do hoko'? Mete ma, sia, muu mala se fo lao hela ia leo!” 001 GEN 019 014 De Lot neu nandaa no tou' rua mana rae dad'i ana mone feu nara. Nafad'e se nae, “Rena malolole! Hei lao hela kambo' ia leo, te LAMATUALAIN nae tao nalutu e!” Te ara rae Lot ola' andiao'. 001 GEN 019 015 Mbila fefetu na ma, Lamatualain ate karua' naa ra, ra'asusuu' Lot se lao hela Sod'om lai-lai. Ara rae, “Lot! Fela leo! Mendi sao ma, ma ana feto mara ru'a se, fo mela hela kambo' ia leo. Afi' losa hei mate hie' a, ma mimbilutu mo kambo' ia.” 001 GEN 019 016 Te Lot fe'e pale-pale. Tao-tao te LAMATUALAIN nae fee ne nasod'a. Naa de, fui' karua' ra to'u lima nara de nore Lot, ma sao na, ma ana feto nara ru'a se, de ro se lao hela kambo' naa. 001 GEN 019 017 Boe ma fui' esa parenda se nae, “Mela' lai-lai, fo sangga masod'a leo! Afi' mete dea'! Afi' hahae sia lololo'! Mela mikindoo misi' lete' naa, fo hei afi' mate!” 001 GEN 019 018 Te Lot nataa nae, “Aduu, ama'! Afi' ta'o naa! 001 GEN 019 019 Mema' ama' tulu-fali fee masod'a neu hai. Aka' a lete' naa, doo na seli! Se'u te hai nda fe'e losa naa sa, te de'ulaka' oi hambu hai sia' a dala' talad'a na ena. 001 GEN 019 020 Ama' mete dei. Hambu kambo ana' esa nda na'ad'oo' no ia sa. Kambo' naa nda nandaandaa sa. De mete ma ama' nau, naa hai mii sangga masod'a sia naa.” 001 GEN 019 021 Nataa nae, “Neu! Mii leo! Au nda tao ulutu kambo' naa sa. 001 GEN 019 022 Mela lai-lai mii leo! Mete ma hei nda fe'e losa naa sa naa, au nda bisa tao saa-saa sa' boe.” Eni' a lele' naa, atahori bab'ae kambo' naa naran Soar, sosoa na ‘anak’. 001 GEN 019 023 Relo a sangga tod'a ma, Lot se losa Soar. 001 GEN 019 024 Aiboi' ma, LAMATUALAIN mbori ai no baleran manahotu' mia lalai a nisi' Sod'om no Gomora. 001 GEN 019 025 LAMATUALAIN tao nalutu basa kambo' ra ma basa mana masod'a' sia mamana' naa. Basa atahori, banda, ro hau-beb'a ra nenehotu'. 001 GEN 019 026 Lot se rela ma, sao na mete dea'. Aiboi' ma, ana dad'i rii masi'. 001 GEN 019 027 Mbila fefetu anan ma, Abraham neu selu' mia mamana' fo afis sa ana nambarii' kokoe LAMATUALAIN. 001 GEN 019 028 Ana mete rae' neu nisi' Sod'om no Gomora no ndule lololo' a. Sia bee-b'ee masu' bub'ue-bub'ue' hene lalai neu. Ma ai a naa hendi basa' e. 001 GEN 019 029 Dad'i lele' Lamatualain tao nalutu mamana' a, nasaned'a hehelu Na neu Abraham. Naa de, Ana nore hendi Lot mia mamana nenehuku-doki' naa. 001 GEN 019 030 Basa naa ma, Lot namatau leo nakandoo sia kambo' Soar. Naa de, no ana feto nara ru'a se lali risi' lete' reu, de ara leo mia luat esa. 001 GEN 019 031 Lao esa, ana feto a'a ka ola' no od'i na nae, “Sia ia, nda hambu tou' esa sa' boe fo nema sao hita sa. Nda doo' sa te, ama' boe namalasi fo nda bisa hambu ana' sa ena. 001 GEN 019 032 De malole lena', ata fee ne ninu mafu, fo sunggu' to e. Naa fo, ata tute tititi-nonosi nara.” 001 GEN 019 033 Tetemba' naa, ara fee ama na ninu anggor de mafu. Boe ma ana a'a ka neu sunggu' no e. Te tou lasi' a mafu seli, de nda nita' nae eni tao sa no ana feto na sa' boe. 001 GEN 019 034 Mbila ma, a'a ka nafad'e od'i na nae, ‘Od'i'! Temba' a au sunggu' o ama' ena. Tetemba' ia, ho hahambu ma. Dei fo tamafu' ama' fai, fo muu sunggu' mo e. Naa fo, hita ru'a nggita hambu ana', fo tute tititi-nonosi nara.” 001 GEN 019 035 Tetemba na boe, ara tao ramafu' ama na. De ana feto muri ka neu sunggu' no e. Te toulasi' a mafu seli, de nda nita' nae eni tao sa no ana feto na sa' boe. 001 GEN 019 036 No ta'o naa, ru'a se rairu mia ama b'onggi na. 001 GEN 019 037 Boe ma a'a ka b'onggi ana tou' esa. Ana bab'ae e Moab (lii na ona' ded'ea Ibrani sa, sosoa na nae ‘nema mia ama'’). Ana dad'i atahori Moab ra bei-ba'i nara losa fai' ia. 001 GEN 019 038 Ma od'i a b'onggi tou' esa. Ana bab'ae e Ben Ami (sosoa na ‘mia au atahori ngga’). Ana dad'i atahori Amon ra bei-ba'i nara losa fai' ia. 001 GEN 020 001 Basa ma, Abraham lali mia Mamre, nisi' rae Negeb seri' ona, de leo sia kambo Kades no Sur talad'a na. Te nda doo' sa ma, ana lali nisi' kambo Gerar fai. 001 GEN 020 002 Nafad'e atahori sia naa nae, Sara naa, eni od'i na. Naa de, Abimelek, mane Gerar a, denu atahori nara reu ro'e Sara, fo ro e nisi' ume panggat na. 001 GEN 020 003 Tetemba' esa, Lamatualain natud'u Aon neu mane' sia meit. Ana ola' nae, “Ho mae mate, ia ena! Huu ha'i mala atahori sao na.” 001 GEN 020 004 Te Abimelek naselu nae, “Lamatualain! Au nda fe'e kois ina' naa sa. Au nda sala sa. Abraham mana nae, ina' naa eni od'i na. Ma ina' naa o nataa ta'o naa boe. Naa de, au denu reu ha'i e no rala meu'. Dad'i Lamatualain afi' fee sala' neu au!” 001 GEN 020 006 Lamatualain nataa nae, “Mema' Au bub'ulu' rala ma ndos. Naa de, Au tao fo ho afi' kois ina' naa. Naa fo, ho nda tao sala' neu Au sa' boe. 001 GEN 020 007 Ia naa, haitua bali' ina' naa neu sao na. Eni, Au mana ola-ola Ngga. De mo'e fo ana hule-o'e fee nggo fo afi' mate. Te mete ma ho nda fee bali' ina' naa sa, musuned'a malolole! Te ho mo basa atahori mara, mate a ia ena.” 001 GEN 020 008 Mbila fefetu ana naa, mane' a no'e basa pagau nara, de dui meit na. Boe ma basa se ramatau. 001 GEN 020 009 Basa ma mane' a no'e Abraham, de natane nae, “Au tao sala' saa neu nggo, losa mu'usususa' au o manggarau nggara ta'o ia? Ho afi' tao dala de'ulaka' ona' ia. 001 GEN 020 010 Ho du'a saa, losa ho tao ta'o ia?” 001 GEN 020 011 Abraham nataa nae, “Ama mane'! Au du'a basa hei nda mihine Lamatualain sa. De ne'o ruma rae tao risa au, fo ha'i rala sao ngga. 001 GEN 020 012 Mema' au ola' teb'e, ae eni, au od'i ngga. Hai ru'a nggi ama' esa, te esa' ina na. Naa de, hai esa sao esa. 001 GEN 020 013 Dad'i lele' Lamatualain denu hai misi' mamana dod'oo', au ufad'e sao ngga ae, ‘Mete ma hai mii sia bee-b'ee, fo atahori ratane hai ru'a nggi ne'eb'ue ma, mete ma ho sue au, naa mutaa mae hita od'i-a'a.’” 001 GEN 020 014 Basa ma, mane Abimelek fee bali' Sara. Ana ola' no e nae, “Ia naa, au bae a'a ma doi fula' rifon esa, fo dad'i bukti oi, au nda tao sala' saa-saa o nggo sa' boe. Naa fo, basa atahori rahine boe!” Mane' a o ola' no Abraham nae, “Abraham! Au nusa ngga ia, nenesoi' soa neu nggo. Mae muu leo sia bee o, neu.” Ana fee Abraham sapi ma hiek-lombo. Ana o fee ate ina' ma tou' boe. 001 GEN 020 017 Fefeu na, LAMATUALAIN ena mamana ana' mia basa ina' mana sia Abimelek nusa na, huu ana rambas nala Abraham sao na. Ana fee bali' Sara nisi' sao na ma, Abraham hule-o'e, de Lamatualain soi bali' ina' ra mamana ana nara. De ara bisa b'onggi selu' fai. 001 GEN 021 001 Basa ma, LAMATUALAIN fee papala-bab'anggi' neu Sara, tungga hehelu-fufuli Na. Abraham too natun esa ena ma, Sara nairu boe. Dai fai na ma, ana b'onggi ana tou' esa. Abraham bab'ae e, Isak (sosoa na ‘mali’). Sara o ola' nae, “Lamatualain tao au mali, te ia naa au umuho'o. Atahori ra du'a rae au nda hambu ana' sia fai lasi' ia sa. Tao-tao te, mae au sao ngga lasi' nae' ena o, au fe'e b'onggi fee ne. De ia naa, sud'i' a se rena dala' ia o, ara mali ro au.” Isak fai falu ma, Abraham sunat e, tungga Lamatualain parenda Na. 001 GEN 021 008 Basa ma, Isak boe na'amoko. Ara rae fila e ma, Abraham feta-dote monae'. 001 GEN 021 009 Lao esa, Sara nita Abraham sao muri na, Hagar, anan Ismael, aka' a na'asesenggo' Isak. De Sara ola' no sao na nae, “Oi hendi ate mana mia Masir no ana na! Au nda nau ate naa ana na simbo hata-heto saa-saa sa' boe. Aka' a ana ngga Isak, musi soa basa se.” 001 GEN 021 011 Abraham rena Sara ola' ta'o naa ma, dud'u'a na nda malole' sa, huu Ismael o eni anan boe. 001 GEN 021 012 Te Lamatualain ola' no e nae, “Bram! Ho afi' du'a sao muri ma no ana na. Tungga' a Sara hihii na, huu tititi-nonosi' fo Au helu-fuli' a, ho hambu mia' a Isak. 001 GEN 021 013 Te Au o fee papala-bab'anggi' neu sao muri ma ana na, huu eni o ho ana ma boe. Mete te tititi-nonosi na dad'i leo monae' sa' boe.” 001 GEN 021 014 Mbila fefetu anan ma, Abraham tao lepa-ngges fee Hagar, ma fee ne nasalili oe boto esa. De ana mbo'i ina' naa no anan Ismael lao. Ara lao rereo' rae rou' deka no Beer Syeba. 001 GEN 021 015 Oe nininu nara basa ma, Hagar lao hela ana na mia hau huu ana' esa mafo na. 001 GEN 021 016 Ana du'a sia rala na nae, “Au nda u'utataa' ita ana' ia mate sa.” Naa de, ana endo' na'ad'od'oo' mbei ma meter lima nulu mia ana' naa, de nggae ei-ei. 001 GEN 021 017 Lamatualain o rena Ismael hara ngganggaet na. Ate Na esa mia sorga no'e Hagar nae, “Hagar! Saa de ho susa ta'o ia? Afi' mumutau, te Lamatualain rena basa ana ma ngganggae na ena. 001 GEN 021 018 Ia naa, fela muu se'u ana ma, fo tao manggatee rala na. Dei fo Au tao tititi-nonosi na dad'i leo manaseli' esa.” 001 GEN 021 019 Boe ma Lamatualain tao nameu mata na, losa ana nita oe mata' esa. Ana nad'ai oe neu boto a, de neu fati ana na. 001 GEN 021 020 Basa naa ma, Ismael no ina na leo sia nembe sara'ae' Paran. Ana na'amoko nema ma, ana dad'i mana busu masi'et. Basa ma, ina na fee ne sao ina Masir esa. Basa ia ra dad'i, huu Lamatualain no Ismael. 001 GEN 021 022 Lele' naa, mane Abimelek, no malangga netati' na, naran Fikol, rema randaa ro Abraham. Mane' a ola' nae, “Abraham! Hai bub'ulu' Lamatualain no nggo. Naa de, ho tao saa naa, basa' e dad'i. 001 GEN 021 023 Dad'i ia naa, au o'e ho sumba sia Lamatualain mata Na, mae ho nda leleko' au ma umbu-ana nggara sa. Ona' au tao malole' neu nggo, de ho musi tao malole' neu au ma nusa ngga ia.” 001 GEN 021 024 Abraham nataa nae, “Malole! Au sumba.” 001 GEN 021 025 Te basa naa ma, Abraham nafad'e mane' a nae, “Ama mane' atahori nara rambas rala au oe mata ngga esa.” 001 GEN 021 026 Mane' a rena ta'o naa ma, nataa nae, “Waa! Au fe'e rena dala' ia naa. Saa de ama' nda nafad'e eni' a dalahulu na sa? Au nda bub'ulu' seka tao sa' boe.” 001 GEN 021 027 Basa ma, Abraham no Abimelek tao hehelu-fufuli'. De Abraham ha'i sapi no bib'i lombo fee mane' a. Ma ana humu selu' bib'i lombo tena' hitu fai. 001 GEN 021 029 Boe ma mane' a natane nae, “Saa de ho tao ta'o naa?” 001 GEN 021 030 Abraham nafad'e nae, “Ama mane' simbo bib'i lombo tena' ka hitu' ia ra, fo dad'i bukti ama mane' mutaa mae, au mana ali oe mata' ia.” 001 GEN 021 031 Huu ru'a se so'u susumba' sia naa, de ara bab'ae mamana' naa, Beer Syeba. Sosoa na ‘oe mata susumba'’. 001 GEN 021 032 Ara sumba basa ma, mane Abimelek no malangga netati na bali' risi' sira nusa na Filistin. 001 GEN 021 033 Basa de, Abraham sela hau tamareska esa sia Beer Syeba. Mia lele' naa, hau naa fee nesenened'a' neu Abraham oi, sia naa, eni be'utee neu LAMATUALAIN mana nasod'a losa doo na neu. 001 GEN 021 034 De Abraham numban doo' mia atahori Filistin ra nusa na. 001 GEN 022 001 Nda doo' sa ma, Lamatualain sob'a Abraham, nae mete ana rena Eni, do hoko'. De Lamatualain no'e e nae, “Abraham!” Abraham nataa nae, “Ia, Lamatualain.” 001 GEN 022 002 Lamatualain denu e nae, “Rena malolole! Ha'i mala ana mone ise ma, fo ho sue' a. Mendi e nisi' rae Moria, fo tao e dad'i tutunu-hohotu' fee Au. Losa naa, dei fo Au fe'e utud'u ho mamana' sia lete' sa.” 001 GEN 022 003 Mbila fefetu anan ma, Abraham tati hau ai. Ana futu hau naa ra, de fua neu banda keledei. Boe ma, ana no Isak ma ate nara rua, lao risi' mamana' fo Lamatualain nafad'e basa neu e. 001 GEN 022 004 Ara lao-lao', boe ma finiesa na ma, Abraham nita mamana' naa mia dod'oo'. 001 GEN 022 005 Ana nafad'e ate karua' ra nae, “Hei ru'a nggi mihati ia dei, mo banda keledei ia. Au o ana ngga mii sia ata' naa dei, mae be'utee neu Lamatualain. Basa fo, hai bali' ia' ima fai.” 001 GEN 022 006 Boe ma Abraham ha'i hau ai tutunu-hohotu', de fua neu Isak aru na. Ana o nendi mema' dombe no hau ma ai. Ru'a se lao' data-data ma, 001 GEN 022 007 Isak no'e ama na nae, “Ama'!” Abraham nataa nae, “Ta'o bee, Isak?” Ana natane nae, “Ama'. Hita tae tunu tutunu-hohotu'. Hau sia ena, ma ai o sia boe. Te bib'i lombo ana' fo dad'i tutunu-hohotu' a sia bee?” 001 GEN 022 008 Abraham nataa nae, “Ana ngge! Dei fo Lamatualain mana fee nggita bib'i lombo ana' dad'i tutunu-hohotu'.” De ru'a se lao rakandoo. 001 GEN 022 009 Ara losa mamana' fo Lamatualain nafad'e basa' a ma, Abraham lutu mbatu mei tutunu-hohotu' a. Basa ma, ana na'alalangga hau ai neu ata'. De ana pa'a ana na, ma na'alelengga' e neu hau ai ra ata. 001 GEN 022 010 Boe ma ha'i nala dombe nae mbau nisa ana na. 001 GEN 022 011 Te aiboi' ma, LAMATUALAIN ate na mia sorga nameli mia lalai nae, “We! Bram! Helafi' dei!” Ana nataa nae, “Ta'o bee?” 001 GEN 022 012 Boe ma hara' naa nae, “Afi' tao misa ana' naa! Afi' tao saa-saa neu e boe! Ia naa, Au bub'ulu' teb'e-teb'e' ho tungga Au hihii Ngga, huu ho nau fee ana mone ise ma, fo dad'i tutunu-hohotu neu Lamatualain.” 001 GEN 022 013 Basa ma, Abraham nita bib'i lombo mone' esa sura na kad'o' sia hau ana' ra nggangge nara. Ana neu ha'i bib'i lombo naa, de tunu dad'i tutunu-hohotu' soa' neu Lamatualain, nggati ana na. 001 GEN 022 014 Naa de, Abraham bab'ae mamana' naa Yahova Yire, sosoa na ‘Dei fo, Lamatualain fee saa fo parlu' a.’ Losa ia, atahori o ola' rae, “Sia LAMATUALAIN lete na ata, dei fo Ana fee saa fo parlu' a.” 001 GEN 022 015 Basa ma Lamatualain ate Na nameli mia lalai nae, 001 GEN 022 016 “LAMATUALAIN nafad'e ao Na nae, ‘Au sumba endi' nara ngga, ta'o ia: Ho nau fee ana mone ise ma neu Au, fo dad'i tutunu-hohotu'. Naa de, 001 GEN 022 017 Au fee papala-bab'anggi' nae na seli neu nggo ma tititi-nonosi mara. Dei fo ara boe ramahefu-ramabela losa atahori nda reken rala se sa, ona' nduu' sia lalai, ma sara'ae' sia tasi suu na. Dei fo umbu-ana mara o rakala' musu nara boe. 001 GEN 022 018 Mia tititi-nonosi mara, basa leo mana sia raefafo' ia hambu papala-bab'anggi', huu ho tungga parenda Ngga ena.’” 001 GEN 022 019 Basa ma, Abraham no Isak onda bali' risi' ate ka rua' ra, de bali' Beer Syeba reu. Boe ma, Abraham se leo sia naa. 001 GEN 022 020 Lao esa, Abraham rena oi od'i na Nahor sao na Milka b'onggi ana nara ena. 001 GEN 022 021 Ana ulu' a, naran Us. Od'i na, naran Bus. Boe ma, Kemuel (ana dad'i Aram aman), 001 GEN 022 022 ma Kesed, Haso, Pildas, Yidlaf, no Betuel. 001 GEN 022 023 Betuel ia, Ribka aman. 001 GEN 022 024 Nahor o hambu selu' ana' mia sao tias na, naran Reuma. Ana b'onggi Teba, Gaham, Tahas, no Maaka. 001 GEN 023 001 Sara too natun esa rua nulu hitu ma, ana mate. Lele' ana mate, Abraham se leo sia kambo Kiryat-Arba (naeni Hebron), sia rae Kana'an. Abraham nggae ei-ei ma be'e sao na mamate na. 001 GEN 023 003 Basa ma, ana neu nandaa no atahori Het ra, de ola' nae, 001 GEN 023 004 “Au ia numban sia hei talad'a mara. Au nda ma rae' fo u'oi sao ngga sa. Mete ma hei nau, naa fee au hasa hei rae ma mbei, fo au u'oi e sia naa.” 001 GEN 023 005 Ara rataa rae, 001 GEN 023 006 “Ta'o ia ama'! Mia doo na nema, hai tao ama' ona' atahori lasi' esa fo hai fee hadat. Dad'i ama' hii neu' ena, rae bee malole lena', nandaa no ama' hihii na. Hai simbo no malole', esa o nda ai sa' boe.” 001 GEN 023 007 Boe ma Abraham o be'utee fee hadat neu tenu rae' ra, atahori Het ra. 001 GEN 023 008 Ana nafad'e nae, “Mete ma hei simbo o'ola ngga fa' ra, naa, au o'e tulun hei ola' mo toulasi Sohar ana mone na, Efron. 001 GEN 023 009 Mo'e, mete ma ana nau seo luat na, naran Makpela, neu au, naa, hasa ala e. Luat naa, sia osi na suu na. Ana no'e feli na sud'i' a ba'u saa o, au bae. Au nau bae etu feli na sia basa hei mata mara, fo rae naa dad'i au ena ngga. Au ae tao rae naa, dad'i hai mamana rates ma.” 001 GEN 023 010 Lele' naa, Efron o endo' no atahori Het ra boe, de ana rena Abraham o'ola na. Ana nambarii' de nataa Abraham sia basa atahori lasi' ra mata nara nae, 001 GEN 023 011 “Afi' ta'o naa, ama'. Te ta'o ia. Au fee osi naa no luat Makpela neu ama'. Ama' muu mu'oi sao ma sia naa. Au fee rae naa neu ama' sia atahori nggara mata nara. Naa fo, basa se sakasii!” 001 GEN 023 012 Boe ma Abraham be'utee selu' sia atahori Het ra mata nara. 001 GEN 023 013 Ana ola' no Efron nae, “Naa o malole boe, te rena au dei. Au ae hasa etu rae naa, fo u'oi atahori nggara sia naa.” 001 GEN 023 014 Efron nataa nae, “Rae naa feli na aka' a doi fula' natun haa. Soa saa ru'a nggita taloe neu-nema aka' doi' mbei ana' naa? Ama' mu'oi sao ma sia naa leo.” 001 GEN 023 016 Abraham na'ahei' rae a feli na, tungga Efron o'ola na. Dad'i ana reken doi fula' natun haa, de bae neu Efron mia basa atahori Het ra mata na, fo ara dad'i sakasii. 001 GEN 023 017 No ta'o naa, Abraham hambu Efron rae na, dad'i eni ena na. Rae naa sia Makpela, deka no Mamre (naeni Hebron). Ana hasa etu rae naa no osi ma luat na, ma basa hau huu' ra. Basa lasi-lasi' atahori Het ra dad'i sakasii rae no isi na, Abraham ena na. Basa naa de, Abraham neu na'oi sao na sia luat naa, sia rae Kana'an. 001 GEN 023 020 No ta'o naa, osi no luat naa fo fe'esa'an na, atahori Het ra rae na, ia naa, dad'i Abraham ena na. De ana tao dad'i mamana rates. 001 GEN 024 001 Abraham uanale na naru' losa namalasi nala seli. LAMATUALAIN nanea e malolole, ma fee ne nasod'a no mole dame. 001 GEN 024 002 Abraham ate nemehere na esa, tao mata' neu hata-heto nara. Lao esa, Abraham no'e e nae, “Rena malolole! Au o'e ho sumba mendi' LAMATUALAIN nara na. Lamatualain mana tao lalai no raefafo' a. Mae, ho afi' ha'i ina' mia atahori Kana'an ra, fo mu'usasao' no ana ngga Isak. 001 GEN 024 004 Musi muu sia au nusa ngga, sia au bob'onggi nggara. Sangga ana feto' esa sia naa, fo ta'asasao' no ana ngga.” 001 GEN 024 005 Basa de ate naa natane Abraham nae, “Malole, Ama'! Te mete ma ana feto' a nda nau nema sa, naa ta'o bee? Au musi o ama' anan fo sao sia naa, do, ta'o bee?” 001 GEN 024 006 Abraham nataa nae, “Musuned'a malolole! Mae ta'o bee o, afi' mo ana ngga naa neu! 001 GEN 024 007 Musuned'a te LAMATUALAIN mana to'u koasa sia lalai no raefafo' a, no au lao hela nusa ngga, de nendi au losa rae ia. Ana tao hehelu-fufuli' no au nae, ‘Dei fo Au fee basa rae ia neu tititi-nonosi ma.’ Dad'i afi' hia-bii! Muu neu' ena. Dei fo Lamatualain denu ate Na mia sorga nema soi dala' fee nggo, fo mundaa mo ana feto' mana nae dad'i ana ngga sao na. 001 GEN 024 008 Te mete ma ana feto' naa nda nau tungga nema sa, naa susumba' ia nda dai nggo sa. Mae ta'o bee o, afi' mo ana ngga naa neu.” 001 GEN 024 009 Boe ma, ate a sumba no Abraham, nae eni tao tungga basa Abraham hihii-nanau na. 001 GEN 024 010 Basa naa ma, ana here nala onta sanahulu, de no atahori nara fua sud'i a saa meulau' ra reu banda onta ra ata. De lao risi' Nahor kambo na sia Mesopotamia. 001 GEN 024 011 Neu mate'e na, ate a losa kambo' naa. Ana fee banda onta ra hahae deka oe mata' esa, sia kambo' a suu na. Lele' naa bob'o' ena, de ana feto' ra reu hando oe sia oe mata' a. 001 GEN 024 012 Boe ma ate a hule-o'e nae, “LAMATUALAIN, malangga ngga Abraham Lamatua na. Tulun soi dala', fo leleo-lalao ngga ia, hambu malole'. Mutud'u rala malole Ma neu malangga ngga, ma musuned'a hehelu-fufuli na neu au. Naa fo, undaa o ana feto' fo mana nae dad'i Isak sao na. 001 GEN 024 013 Lamatualain, au umburi' sia oe mata' suu na ia. Ana feto' mia kambo' ia ra rema hando oe sia ia. 001 GEN 024 014 Dad'i au o'e ta'o ia: Mete ma au ola' o ana feto' esa ae, ‘Ana feto' e! Mu'onda' hura oe ma fo au inu mbei dei.’ Mete ma nataa nae, ‘Ama' minu leo! Ma au o fee banda onta mara rinu boe.’ Naa, dad'i bukti, ana feto' naa Lamatualain dud'u basa dad'i Isak sao na! No ta'o naa, au uhine, Lamatualain mutud'u malole ma neu malangga ngga Abraham ena.” 001 GEN 024 015 Ana nda fe'e hule-o'e basa sa, te ana feto' esa naran, Ribka, nema. Eni, Abraham od'in Nahor no sao na Milka umbu na. Ribka ama na, naran Betuel. Ribka, meulau na seli, ma fe'e nda nasala' no tou' ra sa. Ana onda oe mata' neu, nad'ai hura oe na, de hene bali'. 001 GEN 024 017 Ribka losa ata' ma, Abraham ate na nela' neu. Ana no'e nae, “Ana feto'. Fee au inu mbei dei.” 001 GEN 024 018 Ana feto' a nataa nae, “Minu leo, to'o!” Ana na'onda' hura oe na lai-lai, de fee ate a ninu. 001 GEN 024 019 Ana ninu basa ma, ana feto' a nae, “Au hando oe fee to'o banda onta nara, fo rinu ra'abeta boe.” 001 GEN 024 020 Ana oni oe sisa' neu banda onta ra mamana nininu nara, ma nela' neu hando selu' oe sia oe mata' fo hani banda onta naa ra, losa ra'abeta. 001 GEN 024 021 Abraham ate na nambarii' hie-hie, mete namemeu ana feto' a tatao na. Ana dud'u'a nae, “Ana feto' ia, Lamatualain hii nala' a, do?” 001 GEN 024 022 Basa banda onta naa ra rinu losa ra'abeta. Boe ma ate a fee Ribka b'ua mafelit fo ana feto' ra biasa pake. Ana fee ndeli lilo' fo nato neu mbana na, ma kale lilo' pasan esa, fo olu neu lima nara. 001 GEN 024 023 Basa ma, ana natane nae, “Ana feto' e! Ho ama ma, nara na se? Mete ma nau, naa, au sunggu' sia ama ma ume na.” 001 GEN 024 024 Ana feto' a nataa nae, “Ama ngga, naran Betuel. Ba'i ngga, naran Nahor ma nene ngga, Milka. 001 GEN 024 025 Sia hai ume ma mamana susunggu' dai to'o se. Uru o nae' fee to'o se banda nara boe.” 001 GEN 024 026 Basa ma, ate a be'utee neu LAMATUALAIN, 001 GEN 024 027 de ola' nae, “Koa-kio Lamatua'! Lamatua' soi dala' fee au ena, de undaa o malangga ngga Abraham bob'onggi nara sia ia. No ta'o naa, Lamatua' mutud'u rala malole Ma neu malangga ngga Abraham, ma tao mutetu hehelu-fufuli na neu au.” 001 GEN 024 028 Basa ma, ana feto' a nela bali', de dui ume isi nara, basa saa fo mana dad'i' a. 001 GEN 024 029 Ribka naa na, naran Lab'an. Lele' ana nita bua mbilas ra ma rena Ribka dud'ui na ma, ana nela' lai-lai, neu nandaa no ate mana rii-rii no banda onta nara deka oe mata' a. 001 GEN 024 031 Lab'an ola' no e nae, “To'o! Lamatualain no to'o losa ia no masod'a' ena. Dad'i afi' mumburi' sia' a dea'! Uma tisi' hai ume ma. Hai sad'ia kama ena, ma nanaat fee to'o se banda onta nara o, nae' boe.” 001 GEN 024 032 Basa boe ma, Abraham ate na tungga Lab'an, de risi' Betuel ume na. Lab'an se tulun se ra'onda' sud'i' a saa ra mia banda onta ra. Ara fee banda onta ra uru, ma rendi oe fee ate a no atahori nara safe ei nara. 001 GEN 024 033 Ara tao nanaat neu mei ma, ate a nae, “Hita tae taa, te au ae ufad'e dudu'at esa dei.” Lab'an nataa nae, “Ola' leo, to'o.” 001 GEN 024 034 Ma ate a nae, “Au ia, hei ba'i ma Abraham ate na. 001 GEN 024 035 LAMATUALAIN fee papala-bab'anggi' nae' neu malangga ngga, de namasu'i seli. Lamatualain fee lilo mbilas, lilo fula', ate tou'-ina', ma banda nae'. Naeni: sapi, banda onta, keledai, ma hiek-lombo. 001 GEN 024 036 Au malangga ngga tou'-ina' ramalasi, dei de mama Sara b'onggi fee malangga ngga ana tou' esa. Dei fo, ana mana hambu basa Abraham hata-heto nara. 001 GEN 024 037 Lao esa, malangga ngga denu au sumba oi, ‘Ho afi' ha'i ana feto Kana'an, fo mu'usasao' no ana mone ngga Isak. 001 GEN 024 038 Te ho musi ha'i ana feto' mia bob'onggi nggara, dad'i eni sao na'.’ 001 GEN 024 039 Boe ma au utane malangga ngga ae, ‘Te mete ma ana feto' a nda nau tungga au sa naa, ta'o bee?’ 001 GEN 024 040 Ana nataa nae, ‘LAMATUALAIN fo au tungga hihii Na, dei fo denu ate Na mia sorga nema soi dala' fee nggo, fo hambu ana feto' mia au bob'onggi nggara, fo dad'i ana ngga sao na. 001 GEN 024 041 Te mete ma bob'onggi nggara nda simbo sa, ma nda nau mboi' ana feto' a nema sia ia sa, naa, susumba' naa nda dai nggo sa.’ 001 GEN 024 042 Dad'i losa oe mata' a ma, au hule-o'e sia rala ngga ae, ‘LAMATUALAIN, malangga ngga Abraham Lamatua na. Tulun soi dala', fo leleo-lalao ngga ia, hambu malole'. Naa fo, au undaa o ana feto' fo mana nae dad'i Isak sao na. 001 GEN 024 043 Lamatualain, au umburii' sia oe mata' ia suu na. Ana feto' mia kambo' ia ra rema hando oe sia ia. Dad'i au o'e ta'o ia: Mete ma au ola' o ana feto' esa ae, ‘Ana feto' e! Mu'onda' hura oe ma fo au inu mbei dei.’ 001 GEN 024 044 Mete ma ana nataa nae, ‘Ama' minu leo! Ma au o fee banda mara rinu boe.’ Naa, dad'i bukti, ana feto' naa Lamatualain dud'u basa dad'i Isak sao na! 001 GEN 024 045 Au nda fe'e hule-o'e basa sa, te Ribka nema nendi hura oe na, de hando oe sia oe mata' a. Ana hene ata neu ma, au o'e ae, ‘Ana feto' e. Fee au inu mbei dei.’ 001 GEN 024 046 Boe ma ana na'onda' hura oe na, de nae, ‘To'o e, minu leo! Au o hani to'o banda nara boe.’ De au inu ma banda onta ra o rinu boe. 001 GEN 024 047 Basa ma, utane e ae, ‘Ama ma, naran seka?’ Nataa nae, ‘Ama ngga, naran Betuel. Ba'i ngga, Nahor ma nene ngga, Milka.’ Boe ma au fee ne ndeli a ma kale ra. 001 GEN 024 048 Boe ma, au be'utee neu Lamatualain ae, ‘Koa-kio Lamatualain! Lamatualain soi dala' fee au, de undaa o malangga Abraham bob'onggi nara sia ia. Ma au o undaa o mana nae dad'i malangga soru' a sao na boe.’ 001 GEN 024 049 De ia naa, mete ma ama' se mae mitud'u susue' neu malangga ngga Abraham, naa, mifad'e au relo-relo. Mete ma hoko' o, mifad'e relo-relo boe. Naa fo au bub'ulu' musi tao saa.” 001 GEN 024 050 Ate a ola' basa ma, Lab'an no Betuel rataa rae, “Mete ma LAMATUALAIN tao nala ta'o naa, naa, hai mae saa fai. 001 GEN 024 051 Ribka sia ia, de mo e naa neu leo fo dad'i ba'i Abraham ana feto feu na, tungga saa fo LAMATUALAIN ator nala' a ena.” 001 GEN 024 052 Ate a rena nala ma, ana be'utee losa rae, fo no'e makasi neu LAMATUALAIN. 001 GEN 024 053 Basa ma, ana ha'i lilo mbilas ma lilo fula', ma bua-ba'u meulau' fo fee neu Ribka. Ana o fee sud'i a saa mafelit neu Ribka naa na no ina na boe. 001 GEN 024 054 Boe ma no atahori nara, endo' raa fefetas. Basa de, ara sunggu' sia naa. Mbila fefetu na, ara fela ma, ana nafad'e tenu ume' a nae, “Au o'e fo, nau naa, hai mae bali' leo misi' malangga ngga.” 001 GEN 024 055 Te Ribka naa na no ina na rae, “Hei halai bali' tao saa? Hela Ribka nahani no hai fai sanahulu dei ma. Basa' fo, mo e neu.” 001 GEN 024 056 Te nataa nae, “Aduu! Afi' ai au! LAMATUALAIN tulun au ena, de au undaa o mana nae dad'i malangga soru ngga sao na. De ina' se mbo'i hai, fo bali' mii mifad'e malangga dei.” 001 GEN 024 057 Ara rataa rae, “Ta'o ia! Ima fo tatane' a Ribka, eni hihii na, ta'o bee?” 001 GEN 024 058 Boe ma ara ro'e Ribka, de ratane rae, “Ribka! Ia sia' a nggo. Mae tungga mema' mo atahori ia ra leo, do ta'o bee?” Ana nataa nae, “Au nau.” 001 GEN 024 059 Boe ma, ara mbo'i Ribka, no ate inan mana mete-se'u e eni' a a'anan, fo reu ro Abraham ate nara. Ara ola' fee Ribka papala-bab'anggi' rae, “Ribka! Hai hule-hule' fo Lamatualain fee nggo b'onggi mumuhefu, fo tititi-nonosi mara dad'i rifo-rata'. Ma hai o hule-hule' fo tititi-nonosi mara rasenggi' musu nara!” 001 GEN 024 061 Basa naa ma, Ribka no ate ina nara ra'alilinu' bua-ba'u nara, de sae banda onta, fo lao ro Abraham ate nara. 001 GEN 024 062 Lele naa, Isak leo sia rae Negeb. Ana fe'e bali' mia oe mata' sia Beer Lahai Roi. 001 GEN 024 063 B'ob'ob'o' esa, ana dea neu lao-lao' hai' anin. Ana boti' mata na ma, nita banda onta ra rema. 001 GEN 024 064 Ribka nita Isak ma, ana onda lai-lai mia banda onta na. 001 GEN 024 065 Natane Abraham ate na nae, “To'o! Tou' mana lao' nema naa, seka?” Ate a nataa nae, “Naeni au malangga soru ngga.” Boe ma Ribka ha'i nala salenda na, de babata mata na. 001 GEN 024 066 Ara losa ma, ate a nafad'e basa' e neu Isak. 001 GEN 024 067 Boe ma Isak no Ribka risi' inan lalaat na rala, de ru'a se esa sao esa. Isak sue Ribka, naa de, ana nda afi' susa ina na mamaten sa ena. 001 GEN 025 001 Abraham sao selu' ina' esa, naran Ketura. 001 GEN 025 002 De Ketura b'onggi fee ne, ana' nara nara: Simran, Yoksan, Medan, Midian, Isbak, ma Sua. 001 GEN 025 003 Yoksan ana nara, Seba no Dedan. Dedan tititi-nonosi nara, naeni atahori Asyur, atahori Letus, ma atahori Leum ra. 001 GEN 025 004 Midian ana nara, Efa, Efer, Henok, Abida ma Elda. Basa naa ra, Ketura tititi-nonosin. 001 GEN 025 005 Lele' Abraham fe'e masod'a', ana b'anggi fee sud'i a saa neu Hagar no Ketura ana nara. Ana denu se reu leo sia Kana'an seri' rulu, fo ra'ad'od'oo' ro anan Isak. Te basa hata-heto' ra, ana fee neu Isak. 001 GEN 025 007 Abraham too natun esa hitu nulu lima ma, ana mate. 001 GEN 025 009 Ana nara Isak no Ismael ra'oi e sia luat Makpela, deka no Mamre. Abraham hasa etu osi naa mia atahori Het esa, naran Efron, fo Sohar anan. Ma'ahulu na, ana na'oi Sara sia luat naa. 001 GEN 025 011 Abraham mate ma, Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu Isak, de ana nasod'a no mole-dame. Lele' naa, ana leo deka oe mata', naran Beer Lahai Roi. 001 GEN 025 012 Ismael dud'ui na, ta'o ia. Eni ia, Abraham no sao tias na Hagar ana na. Ma Hagar ia, Sara ate na mia Masir. 001 GEN 025 013 Ismael ana nara tou' sanahulu rua. Nara nara batutungga' mia ulu' a losa od'i muri' a: Nebayot, Kedar, Adbeel, Mibsam, Misma, Duma, Masa, Hadad, Tema, Yetur, Nafis, ma Kedma. Ana' naa ra, dad'i bei-bai' mia leo sanahulu rua, esa-esa' no nusa na. Ara bab'ae nusa' naa ra, esa-esa tungga bei-ba'i' ra naran. 001 GEN 025 017 Ismael too natun esa telu nulu hitu ma, ana mate. 001 GEN 025 018 Te tititi-nonosi nara, esa namusu' no esa. Basa se leo saranggaa mia Hawila losa Syur, fo natoo no nusa Masir, nakandoo losa Asyur. 001 GEN 025 019 Abraham anan Isak dud'ui na, ta'o ia. 001 GEN 025 020 Isak too haa nulu ma, ana sao Ribka. Ribka ia, aman, Betuel. Ma naa na, Lab'an. Sira, atahori Aram, mia Padan Aram. 001 GEN 025 021 Huu Ribka nda hambu ana' sa, de Isak hule-o'e neu LAMATUALAIN no'e soi Ribka mamana ana na. Boe ma LAMATUALAIN rena hule-o'e na, de Ribka nairu. 001 GEN 025 022 Tao-tao te, ana nairu ana dua'. Ana kara ratimba-rasamba rakandoo' a sia inan ambu na. De Ribka natatane sia rala na nae, “Ta'o bee de ru'a se, ta'o ia, e?” De natane LAMATUALAIN. 001 GEN 025 023 LAMATUALAIN nataa nae, “Sia ambu ma rala, hambu nusa' rua. Dei fo ara ramusu' rakandoo' a. Mete te, muri' a ma'adere' lena' ulu' a. Ma a'a ka tao ues fee od'i' a.” 001 GEN 025 024 Fai na losa ma, Ribka b'onggi ana tou' rua. 001 GEN 025 025 A'a ka ao na mbilas, ma mafulu'. Naa de, ara bab'ae e, Esau (lii na ona' ded'ea fea' esa, sosoa na ‘mafulu'’). 001 GEN 025 026 Basa de, od'i na fe'e dea nema. Te ana to'u a'an ei tinggan. Naa de, ara bab'ae e, Yakob (lii na nae' a ona' ded'ea fea' esa, sosoa na ‘ei tingga'’). Lele' Ribka b'onggi ru'a se, Isak too nee nulu ena. 001 GEN 025 027 Ana karua' ra ra'amoko ma, Esau dad'i mana sombu banda fui. Ana hii' a leo sia lasi. Te Yakob, mana nenee' ma hii leo sia' a ume. 001 GEN 025 028 Isak hii naa sisi banda fui. Naa de, ana sue Esau nalena'. Te Ribka sue Yakob nalena'. 001 GEN 025 029 Lao esa, Yakob tao kua fufue mbilas ma, Esau fe'e sombu bali' naa. Ana bengge ma ndoe nala seli. 001 GEN 025 030 Nafad'e Yakob nae, “Od'i' e! Au ndoe ae mate ena. Fee au kua fufue mbilas mbei dei.” (Naa de, ara ro'e e rae, Edom. Lii na, nae' a ona' ded'eat esa, fo sosoa na ‘mbilas’.) 001 GEN 025 031 Boe ma Yakob nataa nae, “Malole, a'a. Te fee au hak ulu ma dei!” 001 GEN 025 032 Esau nataa nae, “Parsetan no hak ulu' naa! Soa e leo! Au ndoe ena! Sod'e mendi leo, te au ae ua.” 001 GEN 025 033 Te Yakob ola' fai nae, “A'a helafi' dei! A'a sumba dei mae, a'a fee au hak naa.” Boe ma Esau sumba. 001 GEN 025 034 Basa de, Yakob sod'e fee ne kua fufue no roti. Esau naa-ninu basa ma, ana fela lao. No tao naa, Esau fee hie' hendi hak ulu na. 001 GEN 026 001 Lao esa, hambu ndoe-la'as manaseli' sia nusa' naa, ona' ndoe-la'as lele' Abraham fe'e masod'a'. Dad'i Isak neu no'e isin sia Abimelek, atahori Filistin ra mane na, fo eni bisa leo sia Gerar. 001 GEN 026 002 Ana tao ta'o naa, huu LAMATUALAIN natud'u Ao na neu e nae, “Afi' muu sia Masir. Dei fo Au utud'u nggo mamana fea'. 001 GEN 026 003 Mete ma ho leo manumban sia mamana' naa, naa, Au o nggo, ma fee nggo papala-bab'anggi' mata'-mata'. Au tao tititi-nonosi mara ramahefu, ona' nduu' sia lalai a. Au fee nggo mo tititi-nonosi mara mamana' ia no basa nusa nara. Mia tititi-nonosi mara, basa atahori raefafo' a hambu papala-bab'anggi'. No naa, Au tao utetu hehelu-fufuli ngga o amam Abraham. 001 GEN 026 005 Au tao basa ia ra, huu amam tungga hihii Ngga, parenda Ngga, ma dala Ngga.” 001 GEN 026 006 De Isak leo manumban sia Gerar. 001 GEN 026 007 Ribka, meulau na seli. Dad'i atahori sia naa ra rita e ma, ara ratatane e. Te Isak nataa nae, “Ribka ia, au od'i ngga.” Ana namatau mete ma eni nataa nae sao na, ne'o atahori ra tao risa e fo ha'i rala Ribka. 001 GEN 026 008 Isak leo dod'oo sia naa ena ma, lao esa mane' a nakaloloik mia jendela, ma nita Isak holu ma id'u Ribka. 001 GEN 026 009 Boe ma ana denu atahori ro'e Isak, de natane e nae, “Isak! Ina' naa, sao ma! Saa de mae, ho od'im?” Isak nataa nae, “Ta'o ia, ama'! Au umutau mete ma ae eni, au sao ngga, afi' losa atahori ra tao risa au.” 001 GEN 026 010 Mane' a nataa nae, “Mete ma atahori sia ia sunggu' ro sao ma naa, ho fee sala' neu hai! Ta'o bee de ho tao ta'o naa neu hai?” 001 GEN 026 011 Basa ma, Abimelek fee nesenened'a' neu rauinggu nara nae, “Misined'a malolole! Hei seka mimbirani ngganggu atahori ia, do sao na, naa, au hukun isa nggi.” 001 GEN 026 012 Lele' naa, Isak sela-nggari sia nusa' naa. Ana hambu bali' buna-b'oa na lao natun esa, huu LAMATUALAIN fee ne papala-bab'anggi'. 001 GEN 026 013 Ana bau namasu'i, losa namasu'i raranggi. 001 GEN 026 014 Sapi, bib'i, ma hiek nara, boe ramahefu. Ana mana tao ues nara o, hetar boe. De atahori Filistin ra rala nara mera mbali e. 001 GEN 026 015 Ma'ahulu naa, Isak aman Abraham se ali oe mata' nae'. Te ia naa, atahori Filistin ra mbori ra'ateme oe mata' ra no rae. 001 GEN 026 016 Boe ma mane Abimelek ola' no Isak nae, “Isak! Malole lena', ho lao hela nusa' ia leo. Te koasa ma lena' hai ena.” 001 GEN 026 017 Basa de, Isak lao hela naa, de neu leo bali' sia lololo' Gerar. 001 GEN 026 018 Ana ali bali' oe mata', fo ara tatana' ra. Ana bab'ae oe mata' ra, tungga nara-nara' fo ama na bab'ae nala' ra. 001 GEN 026 019 Isak ate nara ali oe mata' sia lololo' Gerar ma, ara ali dai oe a mata na, de nasapupura' dea neu. 001 GEN 026 020 Te Gerar manatad'a nara rareresi ro Isak manatad'a nara, huu oe mata' naa. Ara rae, “Ia hai oe ma!” Naa de, Isak bab'ae oe mata' naa Esek, sosoa na ‘rareresi’. 001 GEN 026 021 Basa ma, Isak atahori nara ali selu' oe mata' esa fai. Te ara rareresi fai, huu oe mata' naa. Naa de, Isak bab'ae oe mata' naa, Sitna, sosoa na ‘balab'an’. 001 GEN 026 022 Basa naa ma, ana lao hela mamana' naa, de ali selu' oe mata' fea' fai. Ia ma, ara nda rareresi sa. Naa de Isak bab'ae oe mata' naa, Rehobot, sosoa na ‘mamana loa'’. Ana ola' nae, “Ia naa, Lamatualain fee hita leo sia mamana loa'. Sia ia dei de, hita fe'e tamahefu naa.” 001 GEN 026 023 Mia naa, Isak se lao fo reu leo sia Beer Syeba. 001 GEN 026 024 Tetemba' naa, LAMATUALAIN natud'u Ao na neu e, ma ola' nae, “Isak! Au ia, ho ama ma Abraham Lamatualain na. Afi' mumutau, te Au unea nggo. Au fee nggo papala-bab'anggi'. Ma tititi-nonosi mara boe ramahefu. Au tao ta'o ia, huu hehelu-fufuli Ngga neu ama ma.” 001 GEN 026 025 Basa ma Isak lutu mbatu mei tutunu-hohotu' sia naa, de no'e makasi neu LAMATUALAIN. Ana leo sia naa, ma atahori nara ali oe fai. 001 GEN 026 026 Lele' naa, mane Abimelek nema mia Gerar. Ana nema no nonoo na Ahusat, ma malangga netati na, Fikol, fo randaa ro Isak. 001 GEN 026 027 Isak natane nae, “Ama mane'! Fe'esa'an, hei oi hendi hai ena. De ia naa, hei ima mae tao saa fai?” 001 GEN 026 028 Ara rataa rae, “Ta'o ia! Ia naa hai bub'ulu' mae, Lamatualain nanea nggo. Huu naa, hai du'a-du'a, malole' lena' ru'a nggita tao hehelu-fufuli' ta'o ia: Ho sumba mae, 001 GEN 026 029 hei nda tao de'ulaka' mbali hai sa, ona' hai o nda tao de'ulaka' mbali hei sa' boe. Mema' hai rala mara malole' mo hei. Naa de, fai mana neu' naa ra, hei lao mo mole-dame mia hai mbuku-kambo ma. Hai mihine teb'e-teb'e', LAMATUALAIN mana fee papala-bab'anggi' neu hei.” 001 GEN 026 030 Basa ma, Isak tao fefetas, de raa-rinu ra'ab'ue reu esa. 001 GEN 026 031 Mbila fefetu na ma, ara tao susumba'. Dei de Isak fee se bali' no mole-dame. 001 GEN 026 032 Fai' naa, Isak atahori mana tao ues nara rema rafad'e rae oe mata' fo sira ali' a, hambu oe' ena.” 001 GEN 026 033 De Isak bab'ae oe mata' naa, Syeba, sosoa na ‘susumba'’. Ara bab'ae kambo' naa Beer Syeba, losa fai' ia. 001 GEN 026 034 Esau too haa nulu ma, ana sao nala ana feto' rua mia leo Het. Esa, Beeri ana na, naran Yudit. Ma esa fai, Elon ana na, naran Basmat. 001 GEN 026 035 Ina' ka rua' naa ra, ra'asususa' Isak no Ribka rala nara. 001 GEN 027 001 Isak namalasi ma, mata nara rangga, de no'e ana ulu na, fo ana sue naseli' a nae, “Sau e! Uma ia dei!” Esau nataa nae, “Ta'o bee, ama'?” 001 GEN 027 002 Isak nafad'e nae, “Ta'o ia! Au, lasi' ena. Nda bub'ulu' fai hira' naa au mate sa. 001 GEN 027 003 De ha'i tee-tande mara, fo muu sombu banda fui esa fee au dei. 001 GEN 027 004 Bali' naa, tunu-nasu malad'a-malad'a' tungga au hihii ngga, fo mendi nema. Ua basa fo, au fee nggo papala-bab'anggi'. Basa naa, fo au mate o, malole.” 001 GEN 027 005 Boe ma, Esau lao neu sombu banda. Te Ribka o rena Isak o'ola na boe. 001 GEN 027 006 De neu nafad'e Yakob nae, “We, Ako! Rena malolole! Fa' ra ama ma ola' no Esau ta'o ia: 001 GEN 027 007 ‘Muu sombu banda fui esa, fo tunu-nasu malad'a-malad'a' fee au. Mete ma au ua basa, dei fo au fee nggo papala-bab'anggi', sia LAMATUALAIN mata na.’ 001 GEN 027 008 De rena malolole, Ako! Tungga teb'e-teb'e' parenda ngga ia. 001 GEN 027 009 Oras ia, muu sia hita lalaet hiek-lombo na, fo hii mala hie tena mbaruna' rua. Mbau se fo ha'i mala sisi na, mendi fee au. Dei fo au tunu-nasu tungga ama ma hihii na. 001 GEN 027 010 Au tunu-nasu ala, naa, mendi fee ama ma fo ana naa. Basa fo, ana fee nggo papala-bab'anggi', dei fo ana fe'e mate na. No ta'o naa, ho mana hambu papala-bab'anggi' naa, te nda a'a ma sa.” 001 GEN 027 011 Boe ma Yakob ola' no ina na nae, “Te Ina' e! A'a Saul ao na mafulu', te au ao ngga manggamomou'! 001 GEN 027 012 Afi' losa ama' nafaroe ao ngga ma, ana nahine au e'edik e. Boe ma ana sumba-ndoon au!” 001 GEN 027 013 Ma ina na nataa nae, “Ako e! Afi' du'a sa' boe. Fee nema, dei fo au tao dalan! Mete ma amam sumba-ndoon nggo, dei fo au lemba-doi! De muu ha'i hiek leo.” 001 GEN 027 014 Dei de, Yakob neu humu nendi hiek ra, de ana mbau, ma nendi fee ina na. Ma Ribka tunu-nasu tungga Isak hihii na. 001 GEN 027 015 Ana o ha'i Esau bua-ba'u malole na, de fee Yakob pake. 001 GEN 027 016 Ma ana mboti Yakob lima na no nggara-bote na, nendi' hiek ka fulu na. 001 GEN 027 017 Ma ana fee Yakob nanaa malad'a' naa ra, no roti fo ana tao' a. 001 GEN 027 018 Boe ma Yakob nendi nanaat naa fee ama na. Ana ola' nae, “Ama ngge! Au uma ena.” Isak nataa nae, “Hee? Ho seka?” 001 GEN 027 019 Yakob nataa nae, “Au ia, ama' ana ulu na, Esau! Au tao tungga saa fo ama' denu fa' ra. Fela fo mua leo. Au nasu ala sisi fo sombu endi mia lasi a. Mua, fo basa na fee au papala-bab'anggi' leo!” 001 GEN 027 020 Ma Isak ola' nae, “Ho seli, o! Ho hambu banda fui lai-lai neu' ena!” Yakob nataa nae, “Au hambu lai-lai, huu LAMATUALAIN fo ama' be'utee neu' a, tulu-fali au.” 001 GEN 027 021 Boe ma Isak no'e Yakob nae, “Uma deka-deka, fo au ufuroe sob'a nggo! Ho ia, teb'e Esau, do?” 001 GEN 027 022 Yakob neu deka no ama na, de lasi' a nafaroe e. Ma ana ola' nae, “Hara' ia, ona' Yakob hara na! Te lima' ia, ona' Esau lima na.” 001 GEN 027 023 Isak nda nahine ana na Yakob sa, huu lima na mafulu' ona' a Esau. Ana nae fee papala-bab'anggi' neu Yakob ma, 001 GEN 027 024 natane selu' fai nae, “Ho ia, teb'e-teb'e' Esau, do?” Yakob nataa nae, “Teb'e ama'!” 001 GEN 027 025 Boe ma, Isak ola' nae, “Lo sisi naa nema, te au ae ua. Dei fo, fee nggo papala-bab'anggi'.” Yakob loo sisi a neu e, ma fee oe anggor fo ana ninu. 001 GEN 027 026 Basa ma, ama na ola' nae, “Ana ngge! Uma deka-deka sia ia, fo id'u au dei.” 001 GEN 027 027 Yakob neu deka-deka de id'u e, ma Isak hae nala Esau bua-ba'u na foo na. Basa de, ana ola' fee Yakob papala-bab'anggi' nae, “Ana ngga foo na, ona' nembe uru fo LAMATUALAIN pala-banggi'. 001 GEN 027 028 Au hule-o'e fo Lamatualain na'onda' dinis mia lalai a nema, fo tao osi-lutu mara dad'i meulau'! Fo Ana fee are nae-nae, ma boa anggor maisi sofe'. 001 GEN 027 029 Nusa' ra dad'i ho ate ma, ma leo ra, be'utee fee hadat neu nggo. Dei fo ho parenda basa toronoo mara, ma ara sende' lululangga nara neu nggo. Seka sumba-ndoon nggo, sira o hambu sumba-ndoon boe. Ma seka fee nggo papala-bab'anggi', sira o hambu papala-bab'anggi' boe.” 001 GEN 027 030 Isak fee basa papala-bab'anggi' ma, Yakob lao hela e. Boe ma, a'a na Esau bali' nendi banda fo sombu nala' a. 001 GEN 027 031 Ana tunu-nasu nala, de nendi fee ama na, ma ola' nae, “Ama ngge! Fela fo mua leo. Au tunu-nasu sisi fo sombu ala' a. Mua leo, fo basa naa, fee au papala-bab'anggi'.” 001 GEN 027 032 Isak rena nala ma, ana titindindi, de natane nae, “Hee! Ho se fai?” Esau nataa nae, “Au, Sau! Ana ulu ma.” 001 GEN 027 033 Boe ma Isak ngge'e-ngge'e. Natane nae, “Seka mana nendi sisi fa' ra? Au ua basa, de fee ne papala-bab'anggi' ena. Nda bisa lea bali' sa.” 001 GEN 027 034 Rena ama na ola' ta'o naa ma, Esau rala na mera, de nggae ma nggasi nahere' nae, “Adoo! Ama' e! Fee au papala-bab'anggi' boe!” 001 GEN 027 035 Te Isak nae, “Nesen. Od'im e'edik nala au ena, ma namana'o nendi papala-bab'anggim ena.” 001 GEN 027 036 Boe ma Esau ola' nae, “Ana e'edik nala au lao rua ena. Fefeu na, ana e'edik de ha'i nala hak ulu ngga. Ia naa, papala-bab'anggi ngga fai. Mema' naran ‘Yakob’ naa, nandaa, huu ana mana ma'edik. Ama' fe'e mu'ena papala-bab'anggi' fea' fee au, do?” 001 GEN 027 037 Boe ma Isak nataa nae, “Nesen. Au so'u e dad'i malanggam ena. Ma od'i-a'a nara, dad'i ate nara. Au fee ne are naen seli, ma boa anggor maisi sofe'. Dad'i ana ngge! Hela fe'e papala-bab'anggi' saa fai, fo fee nggo?” 001 GEN 027 038 Esau rena nala ma, ana aka' a suu-noki ama na nakandoo' a nae, “Ama' papala-bab'anggi ma aka' esa', do? Ama' fe'e bisa sangga fee au papala-bab'anggi fea'. Mae papala-bab'anggi anadiki' o, neu!” Boe ma ana nggae fai. 001 GEN 027 039 Boe ma, Isak nataa mbali e nae, “Ho masod'a ma na'adoo' mia osi meulau', te nda hambu dinis onda mia lalai fo na'ad'oe rae ma sa. 001 GEN 027 040 Ho fela-tafa ma mana fee nggo masod'a'. Te mae ta'o bee o, ho dad'i od'i ma ate na. Mete ma ho bisa lab'an e, naa, ho fe'e bisa nenembo'it mia liman.” 001 GEN 027 041 Esau namanasa Yakob seli, huu od'i na nalaka nala papala-bab'anggi na. Ana du'a nae, “Nda doo' sa te, ama ngga mate. De nehani dei. Basa bebe'e na fo, au isa e!” 001 GEN 027 042 Ribka rena nala Esau dud'u'a na ma, ana no'e Yakob nae, “Rena malolole! A'a ma na'ena dud'u'at nae balas rala mera na. Ana nae nisa nggo, de, mela lai-lai misi' to'o Lab'an ma sia Haran. 001 GEN 027 044 Muu leo dod'oo sia naa, losa a'a ma nda afi' namanasa sa ena. 001 GEN 027 045 Mete ma ana lilii' saa fo ho tao neu e, dei fo au denu atahori ro'e bali' nggo. Te au nda nau ana ngga ru'a se mopo sia fai esa rala sa.” 001 GEN 027 046 Basa ma, Ribka sangga dala fo Isak denu Yakob lao. Dad'i ana kokoe Isak nae, “A'a e! Au doa' o Esau sao nara atahori Het ia ra! Mete ma Yakob o sao ana feto Het boe, malole lena' au mate' a.” 001 GEN 028 001 Boe ma Isak no'e Yakob, de fee ne papala-bab'anggi' ma denu e nae, “Rena malolole! Ho afi' sao ina Kana'an. 001 GEN 028 002 Te muu sia Padan Aram, sia ba'i Betuel ume na, fo sao mala to'o Lab'an ma ana feto na esa. 001 GEN 028 003 Au hule-o'e fo Lamatualain Mana Koasa fee nggo papala-bab'anggi', fo ho umbu-ana mara ramahefu, ma tititi-nonosi mara dad'i leo manaseli'. 001 GEN 028 004 Naa fo, Lamatualain hehelu-fufuli Na neu Abraham tud'a neu nggo, mo tititi-nonosi ma. Dei fo hambu mala rae fo Lamatualain helu-fuli fee neu Abraham a. 001 GEN 028 005 Isak ola' basa ma, ana mbo'i Yakob Padan Aram neu, nisi' to'o Lab'an no ba'i Betuel na umen. 001 GEN 028 006 Boe ma Esau rena oi Isak fee Yakob papala-bab'anggi', ma ai e fo afi' sao ina Kana'an. Ana o rena oi, ama na denu od'i na neu sao to'o na ana feto na esa sia Padan Aram 001 GEN 028 007 Yakob rena aman no inan parenda na, de lao Padan Aram neu. 001 GEN 028 008 Esau o bub'ulu' oi, ama na nda hii eni sao, atahori Kana'an ra sa. 001 GEN 028 009 De ana nisi' ama a'a na Ismael, de sao nala Ismael anan, naran Mahalat. Mahalat ia, Nebayot feton. 001 GEN 028 010 Lele' naa Yakob lao hela Beer Syeba, fo nae Haran neu. 001 GEN 028 011 Relo a mopo ma, ana losa mamana' esa, de sunggu' sia naa. Ana nae sunggu' ma, ha'i nala fatu esa, fo tao dad'i ainulu. 001 GEN 028 012 Tetemba' naa, ana nalamein nita e'eda' esa nambarii' sia rae ma tonggo na losa lalai. Lamatualain ate Nara mia sorga onda-hene e'eda' a. 001 GEN 028 013 Sia meit naa, Yakob nita LAMATUALAIN nambarii' sia bob'oa na, de ola' nae, “Au ia LAMATUALAIN, ho ba'i ma Abraham no Isak Lamatualain na. Dei fo Au fee rae ia neu nggo ma tititi-nonosi mara. 001 GEN 028 014 Mete te, tititi-nonosi mara ramahefu ona' afu. Ara sea-sarangganggaa bee-b'ee reu sia basa mamana'. Mia tititi-nonosi mara, basa nusa' sia raefafo' hambu papala-bab'anggi'. 001 GEN 028 015 Musuned'a malolole! Ho muu sia sud'i' a bee-b'ee o, Au unea nggo. Dei fo Au o bali' nggo misi' nusa' ia. Au nda hela mesa' nggo sa. Ma Au o tao utetu basa hehelu-fufuli' fo Au helu fee nggo' a.” 001 GEN 028 016 Yakob sunggu' fela ma nae, “Au fe'e uhine ae, LAMATUALAIN o sia ia boe!” 001 GEN 028 017 Ma ana namatau, de du'a nae, “We! Mamana' ia tao au ao fulu ngga tenggou. Mema' Lamatualain ume na sia ia! Ia, lelesu nisi' sorga neu.” 001 GEN 028 018 Mbila fefetu ana na, Yakob fela, ha'i nala fatu ainulu' a, de naririi e dad'i tatanda'. Ana mbori mina nisi' fatu a ata, de be'utee neu Lamatualain. 001 GEN 028 019 Ana bab'ae mamana' naa naran Betel, sosoa na nae ‘Lamatualain ume na’. (Ma'ahulu na, mamana' naa, naran Lus). 001 GEN 028 020 Boe ma Yakob sumba nae, “Mete ma Lamatualain no au, ma nanea au sia dala ngga, ma fee nanaat ma bua-ba'us, 001 GEN 028 021 losa au bali' no masod'a', naa, LAMATUALAIN dad'i au Lamatua ngga. 001 GEN 028 022 Fatu fo au uririi' ia, dad'i mamana be'utee' neu Lamatualain. Ma basa saa fo Ana fee au, dei fo au fee bali' babanggi' esa mia sanahulu.” 001 GEN 029 001 Basa ma, Yakob lao nakandoo seri' rulu neu. 001 GEN 029 002 Fai' esa, ana nita oe mata' sa deka kambo' esa. Hiek-lombo nononggo' telu, nea-nea rae rinu sia naa. Te fatu monae' esa tatana oe mata' a. 001 GEN 029 003 Mia doo na, mete ma hiek-lombo basa se ra'ab'ue, dei fo manatad'a ra o'o dinggo' fatu a, fo hando oe fee se rinu. Basa fo, ara tatana bali' oe mata' a. 001 GEN 029 004 Yakob natane manatad'a ra nae, “Hei ma bee ima?” Ara rataa rae, “Hai, mia kambo Haran ia.” 001 GEN 029 005 Yakob natane selu' nae, “Mihine to'o Lab'an ngga, do? Eni, Nahor anan.” Ara rataa rae, “Hai mihine.” 001 GEN 029 006 Ma Yakob natane fai nae, “Ana malolole, do?” Ara rataa rae, “Tou lasi' a malolole. Sob'a mete dei. Naa, eni ana feto na, naran Rahel. Ana mboo nendi hiek-lombo nara rema rinu sia ia. De muhani e.” 001 GEN 029 007 Basa ma Yakob ola' nae, “Oras ia, fe'e rerelo'. Malole lena' banda bee ra'ab'ue sia ia ena, naa, hei fee se rinu leo. Basa fo, mboo mendi se nembe reu, fo raa selu uru.” 001 GEN 029 008 Te ara rareresi rae, “We, nda ta'o naa sa! Hai musi mihani manatad'a ra basa se mboo rendi banda ra ra'ab'ue sia ia dei, fo hai fe'e o'o dinggo' fatu a, fo hani se.” 001 GEN 029 009 Yakob fe'e ola-ola' no atahori ra ma, Rahel losa no ama na hiek-lombo nara. Eni mana biasa mboo banda naa ra. 001 GEN 029 010 Yakob nita Rahel ma hiek-lombo nara ma, ana neu o'o dinggo' oe mata' a tatana na. De hani to'o na banda nara. 001 GEN 029 011 Basa ma, ana neu holu-idu Rahel, ma nggae. 001 GEN 029 012 Ana dui Rahel nae, “Od'i! Au ia, ho ama ma od'i na Ribka anan.” Boe ma, Rahel nela bali' neu nafad'e ama na. 001 GEN 029 013 Lab'an rena Rahel dui so'al Yakob, eni od'i na Ribka anan ma, ana nela' neu soru e. Ara randaa ma, Lab'an holu ma idu e. Basa ma, no Yakob ume neu, de Yakob dui basa' e neu e. 001 GEN 029 014 Ma Lab'an ola' nae, “Mema' teb'e! Hita ru'a nggita bob'onggi'!” Yakob leo no se losa fula esa ena ma, 001 GEN 029 015 Lab'an ola' no e nae, “Ta'o ia, Ako! Au nda nau ho tao ues mud'a' sa, huu ru'a nggita bob'onggi'. Ho mo'e nggadi' ba'u sa?” 001 GEN 029 016 Lab'an ana feton rua. A'a ka, naran Lea, ma od'i ka, naran Rahel. 001 GEN 029 017 Lea, aka' mata deke na fo malole', te Rahel meulau na seli. 001 GEN 029 018 Yakob sue Rahel, de nataa Lab'an nae, “Au tao ues fee to'o too hitu, sad'i to'o fee au sao ala Rahel.” 001 GEN 029 019 Ma Lab'an nataa nae, “Au nau! Malole lena' au fee ne sao nggo, fo au bob'onggi ngga. Naa fo, atahori fea' afi' sao rala e. De leo sia' a ia, fo tao ues fee au.” 001 GEN 029 020 Boe ma Yakob tao ues too hitu, fo bisa sao Rahel. Huu ana sue Rahel seli, naa de, too hitu naa ra, ana med'a ona' fai hira' a. 001 GEN 029 021 Basa too hitu naa ra ma, Yakob fee nesenened'a' neu Lab'an nae, “To'o! Au tao ues fee to'o too hitu ena. De fee au sao Rahel leo.” 001 GEN 029 022 Boe ma, Lab'an lemba-d'od'e se, de narolo basa atahori sia nusa' naa. 001 GEN 029 023 Tetemba' naa, Lab'an nda fee Rahel sa, te ana fee Lea nisi' Yakob lalaat na rala. De Yakob sunggu' no e. Mbila fefetu na ma, Yakob fe'e bub'ulu' nae, eni sao Lea. De ana neu natane Lab'an nae, “Saa de to'o e'ed'ik au? Au tao ues too hitu, fo ae sao Rahel! Ta'o bee de nggati no Lea?” Ma Lab'an nataa nae, “Afi' mumunasa ta'o naa! Tungga hai adat ma, od'i' afi' sao na'ahulu' a'a'. Malole lena' ta'o ia! Muhani lemba-d'od'e' ia losa fai hitu basa dei. Basa fo, ho sao Rahel, sad'i ho tao ues fee au too hitu fai.” Boe ma Lab'an fee ate ina na, naran Silpa, fo dad'i Lea ate na. 001 GEN 029 028 Yakob o nau boe. Naa de, fefeta fai kahitu' a basa ma, Lab'an na'asasao' Rahel no Yakob. 001 GEN 029 029 Lab'an fee ate ina' na esa fai, naran Bilha, fo dad'i Rahel ate na. 001 GEN 029 030 Basa ma, Yakob sunggu' no Rahel. Ana sue Rahel lena' Lea, de tao ues selu' too hitu fee ama ari na. 001 GEN 029 031 LAMATUALAIN nahine Yakob sue Rahel lena' Lea. De Ana fee Lea b'onggi, te Rahel nda b'onggi sa. 001 GEN 029 032 Lea nairu, de b'onggi ana tou' esa. Ana nae, “LAMATUALAIN mema' nita au sususa ngga. Ia naa, sao ngga nau mete-se'u au, huu ana' ia.” Naa de, ana bab'ae ana' a, Ruben (lii na, nae' a ona' ded'eat esa fo sosoa na, ‘ana nita au sususa ngga ena’). 001 GEN 029 033 Basa ma, Lea nairu selu', de b'onggi ana tou' esa fai. Ana nae, “LAMATUALAIN rena au sao ngga nda tao mata' neu au sa. Naa de, Ana fee au ana' esa fai.” Naa de, ana bab'ae ana' naa, Simeon (sosoa na ‘atahori rena ena’). 001 GEN 029 034 Basa ma, Lea nairu selu', de b'onggi ana tou' esa fai. Ana nae, “No ana' ia, au ded'eat ngga basa ena. Au sao ngga musi nenepa'a' no au, huu au b'onggi fee ne ana tou' telu ena.” Naa de, ana bab'ae ana' naa, Lewi (sosoa na ‘nenepa'a'’). 001 GEN 029 035 Basa ma, Lea nairu fai, de b'onggi ana tou' esa. Ana nae, “Oe' ia, au ae koa-kio LAMATUALAIN!” Naa de, ana bab'ae ana' naa, Yahuda (sosoa na mbei ma ‘koa-kio’). Basa naa ma, Lea nda b'onggi sa ena. 001 GEN 030 001 Te Rahel nda fe'e b'onggi sa. Naa de, ana horo-mbala a'a na. De ana ola' no sao na nae, “A'a! Fee au ana' dei! Mete ma hoko', malole lena', au mate' a.” 001 GEN 030 002 Boe ma, Yakob bua e nae, “Ho mae au ia, Lamatualain, fo bisa fee ho ana', do?” 001 GEN 030 003 Rahel ola' nae, “Ta'o ia! Malole lena', a'a ha'i mala ate ngga Bilha. Muu sunggu' mo e, fo ana b'onggi fee au ana'.” 001 GEN 030 004 Boe ma, ana fee Bilha neu Yakob, de ana sunggu' no e. 001 GEN 030 005 Bilha o nairu boe, de b'onggi ana tou' esa. 001 GEN 030 006 Rahel ola' nae, “Lamatualain rena au hule-o'e ngga. Naa de, Ana fee au ana tou' esa. Ana na'etu' au ded'ea ngga no ndoo-tetu'.” Rahel bab'ae ana' naa, Dan (sosoa na ‘ne'etu' ded'eat’). 001 GEN 030 007 Basa ma, Bilha nairu selu', de b'onggi ana tou' esa fai. 001 GEN 030 008 Rahel ola' nae, “Au ukusosoek o a'a ngga ena, ma au u'senggi' e.” Naa de, ana bab'ae ana' naa, Naftali (sosoa na ‘esa nda nau kala sa' boe’). 001 GEN 030 009 Lea du'a nae eni nda b'onggi sa ena ma, ana fee Yakob sao nala ate na Silpa. 001 GEN 030 010 Boe ma Silpa b'onggi ana tou' esa. 001 GEN 030 011 Lea ola' nae, “Au uanale ngga, malole ena.” Naa de, ana bab'ae ana' naa, Gad (sosoa na ‘uanale malole'’). 001 GEN 030 012 Basa ma, Silpa b'onggi ana tou' esa fai. 001 GEN 030 013 Lea ola' nae, “Weh! Ia naa, au fe'e umuho'o na! Mete te, basa ina' ra ola'-ola' rae, au onton seli.” Naa de, ana bab'ae ana' naa, Aser (sosoa na ‘nemeho'o’). 001 GEN 030 014 Lao esa, nandaa no fai etu-oru are ma, Ruben lao lasi neu, de nita hau mod'o sa bisa tao atahori hambu ana'. De ana nendi fee ina na Lea. Rahel nita ta'o naa ma, ana no'e Lea nae, “A'a e! Fee au mod'o fo Ruben nendi' a mbei dei.” 001 GEN 030 015 Te Lea nataa nae, “We! Ho ia, manaseli'! Rambas mala au sao ngga. Ia ma, ho mae rambas mala mod'o naa mia au ana ngga fai, do? Ho, nda mo mamaem sa!” Te Rahel ola' nae, “Ta'o ia, a'a. Mete ma au hambu mod'o na, tetemba' ia, muu sunggu' mo Ako.” Ma Lea nau boe. 001 GEN 030 016 B'ob'o na ma, Yakob bali' mia osi nema. Ma Lea neu nandaa no e, de ola' nae, “A'a! Tetemba' ia, a'a musi sunggu' mo au! Huu au bae basa a'a endi' ana ngga mod'o na ena.” De tetemba' na, Yakob sunggu' no Lea. 001 GEN 030 017 Boe ma Lamatualain rena Lea hule-o'e na. Ana nairu, de b'onggi ana tou' kaliman. 001 GEN 030 018 Ana nae, “Lamatualain bae basa au beb'engge ngga ena, huu au fee Silpa sao nala sao ngga.” Naa de, ana bab'ae ana' naa, Isaskar (sosoa na ‘bae beb'engge'’). 001 GEN 030 019 Basa ma Lea nairu selu', de b'onggi ana kanee na. 001 GEN 030 020 Ana ola' nae, “Lamatualain fee papala-bab'anggi' malole' neu au. De ia naa, au sao ngga musi fee hadat neu au, huu au b'onggi fee ne ana mone' nee ena.” Naa de, ana bab'ae ana' naa Sebulon (sosoa na ‘fee hadat’). 001 GEN 030 021 Lea o b'onggi ana ina' esa, de bab'ae e Dina. 001 GEN 030 022 Basa ma, Lamatualain nasaned'a Rahel, ma rena hule-o'e na. Naa de, Ana soi mamana ana na. 001 GEN 030 023 Boe ma, Rahel nairu, de b'onggi ana tou' esa. Ana nae, “Lamatualain nggari hendi au mamaet ngga ena.” 001 GEN 030 024 Ana ola' nae, “Au o'e fo Lamatualain fee selu' au ana tou' esa fai.” Naa de, ana bab'ae ana' naa, Yusuf (sosoa na ‘hule fo fee selu'’). 001 GEN 030 025 Rahel b'onggi Yusuf ma, Yakob ola' no Lab'an nae, “Ama'! Mete ma bisa, naa, au ae bali' isi' nusa ngga dei. 001 GEN 030 026 Fee au bali' o sao-ana ngga ra. Ama' bub'ulu' au tao ues nae' fee ama' ena, de au bae etu se ena. Huu naa, au hak se.” 001 GEN 030 027 Boe ma, ama ari na nataa nae, “Ana ngge! Rena dei. Au sangga basa uanale', de bub'ulu' ae Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu au, huu ho. 001 GEN 030 028 De ia naa, ho mae mo'e ba'u sa o, au bae! Sad'i ho leo sia ia, ma tao ues mukundoo fee au.” 001 GEN 030 029 Ma Yakob nataa nae, “Ama' mita no mata ma, au tao ues no manggatee'. Naa de, banda mara boe ramaheta. 001 GEN 030 030 Lele' au nda fe'e uma sa, ama' su'i na nda nae' sa. Te ale' ia, ama' namasu'i ena. Lamatualain pala-banggi fee ama' ena, huu au ue-tatao ngga. Ia naa, au ae ue-tao fee sao-ana ngga ra.” 001 GEN 030 031 Te Lab'an natane nae, “Au musi bae ho ta'o bee?” Yakob nataa nae, “Ama' sud'i fee au saa-saa boe. Au u'uboi ukundoo banda mara, sad'i au bisa tao dala' esa. 001 GEN 030 032 Fee isin au fai' ia boe, uu sia ama' banda nara, fo hii ala hiek-lombo. Bee nda kokoto' sa, ma nda e'eta' sa, naa ra, ama' ena na. Te bee kokoto', ma e'eta', naa, au ena ngga. Ma au o ha'i ala basa lombo nggeo' ra. Basa naa ra, bae neu beb'engge ngga. 001 GEN 030 033 Sia fai ma'abui na, dei fo ama' nahine au ia ndoos, do hoko'. Sud'i a fai hira' ama' nema paresa' au banda nggara. Mete ma hambu hiek nda kokoto' sa, ldo nda e'eta' sa, do lombo muti', naa, ama' nahine au umuna'o banda mara.” 001 GEN 030 034 Boe ma Lab'an nau nae, “Malole! Ta'o naa leo.” 001 GEN 030 035 Fai' naa boe, Lab'an banggi fea banda kokoto', e'eta' ra, ma lombo nggeo' ra. Ana denu ana nara reu tao mata' neu banda naa ra. 001 GEN 030 036 Ma ara rendi se risi' mamana' esa dod'oo na lao ei' fai telu mia Yakob e. Ma Yakob fe'e na'ab'oi ama ari na hiek-lombo fea' nara. 001 GEN 030 037 Basa ma, Yakob tati nala hau mata' telu dana nara, de ana fina se dud'ui' ra. 001 GEN 030 038 Basa de, ana mbeda' hau naa ra, sia banda ra mamana nininu na. Banda ra hii' a rahoo sia mamana nininu' naa. 001 GEN 030 039 Banda naa ra rahoo sia hau mad'ud'ui' ra mata na, naa fo, ara b'onggi na ana nara fulu na kokoto' ma e'e'ta'. 001 GEN 030 040 Dad'i Lab'an banda nara, rae rahoo naa, Yakob fee se mbali banda kokoto' ma e'e'ta ra. De ana nara o kokoto' ma 'e'eta ra. Naa de, banda nara boe ramaheta. Basa de, ana tad'a fea se mia Lab'an banda nara. 001 GEN 030 041 Banda ma'adere' ra rahoo naa, Yakob tao hau mad'ud'ui' ra neu mata nara, sia mamana nininu na. 001 GEN 030 042 Te mete ma banda manamale' ra rahoo na, ana nda tao hau naa ra sa. Naa de, Lab'an hambu basa banda manamale' ra. Ma Yakob hambu basa banda ma'adere' ra. 001 GEN 030 043 No ta'o naa, Yakob namasu'i seli. Hiek-lombo, banda onta, keledei, no ate nara nae na seli. 001 GEN 031 001 Lao esa, Yakob rena Lab'an ana nara ola-ola' rae, “Yakob namasu'i seli, huu ana ao nabasa' hita ama na hata-heto nara.” 001 GEN 031 002 Yakob o mete ama ari na matan nda matetu' sa ena, ma nda malole ona' fe'esa'an sa. 001 GEN 031 003 Basa ma, LAMATUALAIN ola' no Yakob nae, “Ia naa, fai na losa ena. Ho musi bali' misi' ina-ama mara. Dei fo Au o nggo.” 001 GEN 031 004 Basa naa ma, Yakob denu reu ro'e Rahel no Lea, fo reu randaa ro e sia moo' mamana banda ra. 001 GEN 031 005 Boe ma nafad'e se nae, “Fai ma'abui na ia, au mete hei ama ma mata na nasat, ma nda malole' no au sa ona' ma'ahulu na. Te Lamatualain fo ama ngga namahere' a, no au. 001 GEN 031 006 Hei ru'a nggi bub'ulu', doo basa ia, au tao ues ita' mamate ngga fee hei ama ma! 001 GEN 031 007 Te ona' naa o, ana e'edik au lao hetar ena. Ana nggati au beb'engge ngga losa lao sanahulu. Mae ona' naa o, Lamatualain nanea nahere' au. 001 GEN 031 008 Lele' hei ama ma ola' nae, ‘Banda kokoto' ra, seba neu ho,” boe ma, banda ra b'onggi na basa se kokoto'. Fai' ruma te, ana ola' fai nae, ‘Ia naa, banda e'e'ta ra dad'i ena ma,’ boe ma banda ra b'onggi na aka' a e'e'ta ra. 001 GEN 031 009 Lamatualain tao ta'o naa, fo Ana ha'i nala ama ma banda nara, fee neu au. 001 GEN 031 010 Lao esa, lele' banda ra fula-fai rahoo na, au ulumein, ae basa banda mone mana mahoo' ra, aka' a kokoto' ma e'eta'. 001 GEN 031 011 Au ulumein ona' a Lamatualain ate na mia sorga no'e au nae, ‘We! Yakob!’ De au utaa ae, ‘Ta'o bee, Lamatua'?’ 001 GEN 031 012 Ma ana nafad'e nae, ‘Mete dei! Basa banda mana mahoo' ra, aka' a kokoto' ma e'eta' ra. Au mana tao naa ra, huu Au ita Lab'an tatao na neu nggo. 001 GEN 031 013 Au ia, Lamatualain mana natud'u Ao na neu nggo mia Betel. Sia naa, ho muririi fatu, ma mbori mina neu ata, de be'utee neu Au. Boe ma ho tao hehelu-fufuli' mo Au sia naa. Ia naa, ho musi lao hela nusa' ia, fo bali' misi' ina-ama ma nusa na.’” 001 GEN 031 014 Boe ma Lea no Rahel rataa rae, “Neu! Hai tungga' a! Hai nda afi' mi'ena hata-heto' saa-saa mia ama Lab'an sa ena. 001 GEN 031 015 D'oo na basa ia, toulasi' a tao hai ona' a atahori fea'. Ana seo hendi hai ma naa hendi hai feli ma ena. 001 GEN 031 016 Basa hata-heto fo Lamatualain ha'i mia ama Lab'an, ia naa dad'i hita to tititi-nonosi' tara hata-heto na ena. De mete ma Lamatualain nae ta'o bee, naa, hai tungga' a!” 001 GEN 031 017 Basa naa ma, Yakob mbed'a'-nggao sud'i a saa nara, de nafufua' sao-ana nara reu banda onta ata. Ana o mboo nendi basa banda nara, ma nendi sud'i a saa nara fo ana hambu mia Padan Aram, fo bali' Kana'an reu. 001 GEN 031 019 Lele' naa, Lab'an neu nggute hiek-lombo ra fulu nara. De Rahel namana'o nendi ama na paton sosonggo na. 001 GEN 031 020 Basa ma, Yakob se lao nenee' a, nda rafad'e ama ari na sa. 001 GEN 031 021 Ana ha'i nendi basa hata-heto nara, ma lao haelalai tungga loe Efrat, mbali lete Gilead reu. 001 GEN 031 022 Seli fai telu ma, Lab'an hambu hara' oi, Yakob se rela ena. 001 GEN 031 023 Ana na'ab'ue atahori nara, de reu oi tungga ana mone feu na. Ara oi tungga se basa fai hitu, dei de hambu se mia lete-lete' mana sia Gilead. 001 GEN 031 024 Tetemba' naa, Lamatualain natud'u ao na neu Lab'an mia meit rala. Ana nae, “Lab'an! Mete ma ola' mo Yakob, naa, munea mulolole bafa ma.” 001 GEN 031 025 Tetemba' naa, Yakob naririi lalaat sia lete Gilead. Ma Lab'an se o raririi sira lalaat na nda na'ad'od'oo' no naa sa. 001 GEN 031 026 Basa ma, Lab'an nema nandaa no Yakob. Ana ola' nae, “He! Yakob! Ta'o bee de ho mela mendi au ana feto nggara neu' ena ta'o ia? Ona' a rambas mala se mia musu a. 001 GEN 031 027 Hie' o ho mela neenee' a, nda mutea au sa' boe! Ona' a ho mufad'e au no malolole na, au tao fefetas, fo ro hei mo lii-lii' ra, basa fo mbo'i hei lao. 001 GEN 031 028 Ho sala ma esa fai, ho nda fee au id'u umbu-ana nggara, dei fo mbo'i hei sa. Tatao ma ia, nggoa'! 001 GEN 031 029 Au bisa tao de'ulaka neu nggo no muda'! Te temba' a, Lamatualain, fo ama ma namahere' a, ai au nae, mete ma au ola' o nggo, naa, musi unea bafa ngga malolole. 001 GEN 031 030 Mema' ho mae lao o nda saa sa' boe, huu hii mae' a bali' ena. Te ta'o bee de ho fe'e mumuna'o mendi au paton sosonggo nggara?” 001 GEN 031 031 Yakob nataa nae, “To'o afi' mumunasa au! Au lao nenee na, huu umutau, afi' losa to'o ai hela ana nggara, naa, ta'o bee?” 001 GEN 031 032 Te Yakob nda nahine nae sao na Rahel ha'i nendi paton naa ra sa. De ana nae, “To'o! Paton naa ra sangga neu' ena! Mete ma hambu sia seka, naa, hukun misa e. Lengga-ofe basa e! Mete ma to'o hambu bua pusaka fea' mara, naa, ha'i mala bali' se. Hela fo basa atahori ia ra, dad'i sakasii.” 001 GEN 031 033 Boe ma Lab'an neu lengga-ofe esa-esa' lalaat na. Na'ahulu' mia Yakob lalaat na. Basa de, mia Lea lalaat na. Dei de ate ina karua' ra lalaat nara. Te nda nita paton na sa. Dei de, ana nisi' Rahel lalaat na. 001 GEN 031 034 Te Rahel funi paton naa ra sia banda onta lalakat na rae'. De ana endo' neu lalakat naa ata'. Lab'an lengga-ofe lutu'-lelo' sia Rahel lalaat na, te nda nita sa. 001 GEN 031 035 Ma Rahel ola' no ama na nae, “Ama' afi' mumunasa. Au nda umburii' ala sa, te au hambu hed'i ina'.” Boe ma Lab'an sangga fai, te nda nita paton naa ra sa. 001 GEN 031 036 Boe ma Yakob namanasa, de bua Lab'an nae, “Au tao sala' saa o to'o? De to'o nema oi tungga au, ona' au atahori de'ulaka'! 001 GEN 031 037 To'o lengga-ofe basa sud'i a saa ra ena. De to'o hambu saa? Tao sob'a se reu mata' ia fo basa nggita mete! Naa fo atahori ia ra ra'etu', sud'i' a saa ra, seka ena na. 001 GEN 031 038 Au dad'i to'o kuli na, too rua nulu ena. Au unea to'o banda nara, esa nda hendir sa' boe. Ma au nda ua esa sa' boe! 001 GEN 031 039 Mete ma banda fui ra tao risa to'o banda na esa, au nda ufad'e to'o sa, te au nggati. Ma mete ma atahori ramana'o to'o banda na, to'o fee au nggati, mae au nda sala sa o. 001 GEN 031 040 Rerelo' na, relo a haa au. Ma tetemba' na, au ma'arini huu ma'asufu' a. Au be'e nda sunggu' ala sa, huu unea to'o banda nara. 001 GEN 031 041 Mema' ta'o naa, losa too rua nulu. Au tao ues too sanahulu haa, de hambu to'o ana feto nara. Basa ma, tao ues too nee fai, de hambu banda nggara. Tao ues doo basa na, te to'o nggati na'amimina' au seseb'a ngga lao sanahulu. 001 GEN 031 042 Andi' a Lamatualain, fo ba'i Abraham no ba'i Isak ramahere' a. Ona' Ana nda nanea au sa, naa, to'o denu oi hendi au ena, no lima rou'. Te Lamatualain nda na'apopoke' mata Na neu au sususa ngga sa, ma Ana nita basa ue-taos nggara. Naa de, temba' a, Ana nema ai to'o.” 001 GEN 031 043 Lab'an rena Yakob ola' ta'o naa ma, ana nataa nae, “Ta'o ia! Ana ina karua' ra naa ra, au ana nggara. Ara b'onggi rala' ra, au umbu nggara. Basa banda ia ra, au ena nggara. Basa ho mita' ra, mema' au ena ngga. Te au ae tao saa? Au nda bisa ai se sa. 001 GEN 031 044 Malole lena', ru'a nggita tao hehelu-fufuli', fo tasod'a tungga e.” 001 GEN 031 045 Basa ma, Yakob ha'i fatu monae' esa, de naririi neu naa, dad'i tatanda'. 001 GEN 031 046 Ana o denu atahori nara, reu kumbu fatu, fo lutu mbatu. Basa ma, ara endo' raa deka fatu naa ra. 001 GEN 031 047 Lab'an bab'ae lutu mbatu naa, Yegar Sahaduta. Te Yakob bab'ae naran, Galeed. 001 GEN 031 048 Boe ma Lab'an nae, “Fatu nenelutu mbatu' ia dad'i sakasii fee ru'a nggita.” Naa de, mamana' naa, naran, Galeed. 001 GEN 031 049 Lab'an o bab'ae mamana' naa naran, Mispa (ona' ded'ea fea' esa, fo sosoa na ‘mamana nenea naru'’), huu ana ola' nae, “Dei fo LAMATUALAIN nanea ru'a nggita, fo mae hita esa na'adoo' no esa o, ata afi' lili' hehelu-fufuli' ia. 001 GEN 031 050 Mete ma ho tao de'ulaka' neu au ana ngga ia ra, do sao mo ina fea' fai, naa, au nda bub'ulu' sa. Te musuned'a! Lamatualain dad'i sakasii neu rua nggita. 001 GEN 031 051 Mete sob'a fatu mana ririi' ia, no fatu manalutu mbatu' ia. Musuned'a, fatu ia ra, o dad'i lalane'. Ho afi' lao seli fatu lalane' ia ra, fo tao de'ulaka' neu au. Ma au o afi' lao seli fatu ia ra, fo tao de'ulaka' neu nggo. 001 GEN 031 053 Hita tao hehelu-fufuli' ia, tendi' hita bei-ba'i nara Lamatualain na. Eni, ho ba'i ma Abraham, ma au ba'i ngga Nahor Lamatualain na. Dei fo Ana dad'i mana ma'etu' hita ded'ea na.” Yakob rena ta'o naa ma, ana so'u susumba', nendi' Lamatualain naran fo ama na Isak be'utee neu' a. 001 GEN 031 054 Basa naa ma, Yakob hala banda, de nendi dad'i tutunu-hohotu' fee Lamatualain sia lete' naa ata. Ana no'e basa atahori ra, de raa ra'ab'ue, ma be'e losa fefetun. 001 GEN 031 055 Mbila fefetu na ma, Lab'an neu holu-id'u basa umbu-ana nara. Ana ola' fee se papala-bab'anggi', de bali' nisi' nusa na. 001 GEN 032 001 Basa ma, Yakob se lao' rakandoo. Ma Lamatualain ate nara mia sorga rema randaa ro e. 001 GEN 032 002 Ana nita se ma, ola' nae, “Ia, Lamatualain sold'ad'u nara mamana hahae ao nara!” Naa de, ana bab'ae mamana' naa Mahanaim (sosoa na ‘mamana hahae' rua’). 001 GEN 032 003 Basa naa ma, Yakob denu atahori nara hira, lao ra'ahulu' risi' nusa Edom (nara fea' na, Seir), fo rafad'e a'a na Esau rae, eni nae nema. 001 GEN 032 004 Yakob denu se nae, “Mi mifad'e au a'a ngga Esau ta'o ia: ‘Malangga Esau! Malangga ate na, od'i Yakob, fee dud'u'a-a'afi' neu malangga. Mia au lalao ngga dalahulu na, losa fai' ia, malangga ate na ia, leo sia to'o Lab'an ume na. 001 GEN 032 005 Ia naa, malangga ate na ia, na'ena sapi, keledei, hiek-lombo, ma ate tou' ma ina'. Au fee atahori ia ra ra'ahulu', fo rafad'e malangga, au u'uma ngga. Au o'e, malangga hii simbo hai no malole'.” Yakob denu basa ta'o naa ma, atahori naa ra lao. 001 GEN 032 006 Ara bali' risi' Yakob ma, rafad'e rae, “Hai mindaa mo ama' a'a na Esau ena. Ia naa, ana nema no tou' natun haa, fo rae randaa ro ama'.” 001 GEN 032 007 Yakob rena nala ma, tenda na rombe, huu namatau nala seli. De ana b'anggi atahori nara no banda nara, neu nononggo' rua. 001 GEN 032 008 Ana du'a nae, “Mete ma Esau nema namue mana sia mata' ra, naa, mana sia dea' ra bisa rela sangga masod'a.” 001 GEN 032 009 Basa ma, Yakob hule-o'e nae, “Lamatualain, e! Lamatualain fo au ba'i Abraham no ama Isak ngga be'utee' a. Rena au dei! Fai ma'ahulu na, Lamatualain denu au bali' uma sia bob'onggi nggara, sia nusa' ia. Ma Lamatualain o helu nae, dei fo Lamatualain tao natetu basa ia ra. 001 GEN 032 010 Au nda undaa sa te, Lamatualain sue au, ma mete-se'u au nakandoo' a. Ma'ahulu na, au nggani loe Yarden ia, au endi aka' a teteas. Te ia naa, au bali' uma endi atahori no banda nononggo' rua. 001 GEN 032 011 Au umutau, afi' losa a'a Esau nema namue fo tao nisa basa hai. De au o'e Lamatualain fee masod'a neu au, o basa sao-ana nggara, mia e. 001 GEN 032 012 Lamatualain o mana helu mae fee au papala-bab'anggi' nae-nae, ma tao tititi-nonosi nggara boe ramaheta, ona' a sara'ae sia tasi suu na, losa atahori nda ito-reken rala sa.” 001 GEN 032 013 Basa ma, Yakob sunggu' sia mamana' naa. Mbila fefetu na ma, ana ha'i banda nae fee a'a na Esau. 001 GEN 032 014 Ana tengga nala bib'i hiek ine natun rua, bib'i hiek mone rua nulu, bib'i lombo ine natun rua, bib'i lombo mone rua nulu, 001 GEN 032 015 banda onta ine telu nulu ro ana nara fe'e mana susu', sapi ine haa nulu, sapi mone sanahulu, keledei ine rua nulu, ma keledei mone sanahulu. 001 GEN 032 016 Ana banggi banda ra mata' esa-esa' no nononggo na. Ma ana fee nononggo' esa-esa' no manatad'a na. Ana nafad'e se nae, “Lao' mi'ihulu'. Dei fo au tungga dea'. Te hei musi minea fo nononggo' esa na'ad'oo' no esa.” 001 GEN 032 017 Ma Yakob parenda manatad'a mia nononggo' ma'ahulu' a nae, “Mete ma au a'a ngga Esau nandaa no nggo, ma natane nae, ‘Ho mae bee muu? Ho ia, seka ate na? Banda ia ra, seka ena nara?’ 001 GEN 032 018 naa, musi mutaa mae, ‘Banda ia ra, malangga ate na Yakob ena na. Ana haitua fee a'a na, Esau. Te ana fe'e tungga dea. 001 GEN 032 019 Yakob o fee parenda' ona' naa neu basa manatad'a fea' nara nae, “Mete ma mindaa mo a'a Esau, fee banda naa ra reu e, dei fo mifad'e mae au fe'e tungga dea'.” Ana du'a nae, mete ma fee basa banda naa ra reu Esau, naa, Esau rala na namaloa no e. 001 GEN 032 021 Dad'i ana haitua banda ra ra'ahulu', te tetemba' naa, ana fe'e nahani sia naa. 001 GEN 032 022 Tetemba' naa, Yakob fela, de na'ab'ue sao nara ru'a se, sao tias nara ru'a se, ma ana nara sanahulu esa. Ana denu se nggani ra'ahulu' risi' loe Yabok seri'. 001 GEN 032 023 Ara losa seri' ma, ana haitua basa hata-heto nara naa reu. 001 GEN 032 024 Te Yakob mesa' ne nahani sia naa. Boe ma, tou' esa nema, napote no e losa deka manggarelo. 001 GEN 032 025 Tou' a med'a nae' a kala ma, ana hemba Yakob so'e noo na, de rui bob'onggo na lao hela manggo na. 001 GEN 032 026 Boe ma, tou' a nae, “Mbo'i au, te mbeifen te, relo a tod'a ena.” Te Yakob nataa nae, “Ola' fee au papala-bab'anggi', dei fo au mbo'i nggo!” 001 GEN 032 027 Tou' a nataa nae, “Ho naram, seka?” Nataa nae, “Yakob.” 001 GEN 032 028 Te tou' a ola' nae, “Ho naram, nda Yakob sa ena. Mia lele' ia, atahori ro'e nggo rae Isra'el, huu mufetu mo atahori ma Lamatualain, losa musenggi' se.” (Nara' Isra'el sosoa na ‘mana napote no Lamatualain’.) 001 GEN 032 029 Ma Yakob nataa nae, “Ho naram, seka?” Te tou' a nae, “Mutane nara ngga, tao sa?” Boe ma ana ola' fee papala-bab'anggi' neu Yakob sia naa. 001 GEN 032 030 Boe ma Yakob ola' nae, “Au ita Lamatualain mata Na, te au fe'e masod'a'.” Huu naa, ana bab'ae mamana' naa Peniel, sosoan ‘Lamatualain mata na’. 001 GEN 032 031 Relo a tod'a ma, Yakob lao hela mamana' naa. Te ana lao' doka-doka, huu saka buku na nelasala. 001 GEN 032 032 Naa de losa fai ia, atahori Isra'el ra nda raa sisi banda saka buku' sa, huu Lamatualain poko nasala' ba'i Yakob saka buku na. 001 GEN 033 001 Fai' naa, Yakob nita Esau nema no nononggo' atahori natun haa. Ma ana babanggi ana nara fee se esa-esa' risi' ina nara. 001 GEN 033 002 Ana fee sao tias nara ro ana nara lao risi' mata'. Basa de, Lea no ana nara, dei fo Rahel no anan Yusuf ra'abui oe-oe'. 001 GEN 033 003 Te Yakob lao na'ahulu' basa se. Ara rae deka ro a'a na ma, ana sende' lululangga na ma be'utee losa rae a, lao hitu. 001 GEN 033 004 Esau nita od'i na ma, ana nela' neu nandaa no e. Ana holu ma id'u e, ma ru'a se nggae. 001 GEN 033 005 Esau nita ina' naa ra ro ana nara, ma natane nae, “Basa atahori ia ra, seka?” Yakob nataa nae, “Naa ra, atahori fo Lamatualain fee au, a'a ate na.” 001 GEN 033 006 Basa naa ma, sao tias nara ro ana nara, rema raloe ao nara neu Esau. 001 GEN 033 007 Basa de, Lea no ana nara, rema raloe ao nara neu Esau. Mana ma'abui' a, Yusuf no ina na Rahel rema raloe ao nara neu Esau. 001 GEN 033 008 Boe ma Esau natane nae, “Banda nononggo' fo ho haitua' ra, masud na saa?” Yakob nataa nae, “Ta'o ia, a'a! Au fee basa naa ra neu a'a, naa fo a'a simbo au no rala teme ao'.” 001 GEN 033 009 Te Esau nataa nae, “Od'i'! Au su'i ngga o nae' boe. De afi' fee au saa' boe.” 001 GEN 033 010 Ma Yakob nataa nae, “A'a afi' ta'o naa! A'a musi simbo fo dad'i bukti a'a simbo au no lima rua'. Te, au ita a'a humek fa' ra ma, ona' au ita Lamatualain humek. 001 GEN 033 011 De au hule no hadat fo simbo au fefee ngga ia. Lamatualain malole na seli neu au, naa de Ana fee basa saa fo au parlu' ra.” Yakob kokoe nakandoo' a, de nau nda nau sa o, Esau simbo nala se. 001 GEN 033 012 Basa naa ma, Esau ola' nae, “Mete ma ta'o naa, naa, miote fo ata lao leo! Dei fo au o nggi.” 001 GEN 033 013 Te Yakob nataa nae, “Afi', a'a! A'a mete neu' ena. Ana' ra fe'e anadiki' ri, de nda fe'e lao' be'i sa. Ma banda mana b'onggi feu' ra o, nae'. Mete ma hita ta'asusuu' se lao' lai-lai, sia fai esa rala, naa, banda ra bisa mate basa se. 001 GEN 033 014 De malole lena' a'a se lao mi'ihulu'. Dei fo basa hai lao' koe-koe mi'ibuit. Losa naa fo, au eti se'u a'a sia Seir.” 001 GEN 033 015 Boe ma, Esau ola' fai nae, “Mete ma ta'o naa, naa, au lao hela atahori nggara ruma ro nggo fo ratud'u hei dala'.” Te Yakob nae, “Afi' tao ia-naa, a'a! Sad'i au bub'ulu' a'a simbo au ena, naa, au umuho'o.” 001 GEN 033 016 Esau rena nala ma, ana lao hela se, de bali' Seir neu. 001 GEN 033 017 Te Yakob lao Sukot neu. Sia naa, ana tao ume, ma lalaet fee banda nara. Naa de, ara bab'ae mamana' naa Sukot (sosoan ‘ume ne'etataa'’). 001 GEN 033 018 Neu mate'e na ma, Yakob se losa no masod'a' mia Padan Aram risi' kambo Sikem sia nusa Kana'an. Boe ma ara raririi lalaat, de leo deka kambo' naa. 001 GEN 033 019 Rae fo Yakob naririi lalaat naa, ana hasa na'etu' mia Hemor, Sikem aman. Ana bae no doi fula' natun esa. 001 GEN 033 020 Sia naa, ana lutu mbatu mei tutunu-hohotu'. Ana bab'ae mamana' naa El-Elohe-Isra'el. Sosoa na ‘Lamatualain naa, Isra'el Lamatualain na’. 001 GEN 034 001 Lao esa, Yakob no Lea ana feto na, Dina, neu eko-da'i no ana feto mana sia nusa' naa. 001 GEN 034 002 Mane nusa' naa, naran Hemor, mia leo Hewi. Ana mone na, naran Sikem. Lao esa, Sikem nita Dina, de nela nendi e, ma parkosa e. 001 GEN 034 003 Sikem rala na hii Dina. De ana ola' malolole no Dina, naa fo Dina o simbo e boe. 001 GEN 034 004 Basa ma, Sikem nafad'e ama na nae, “Ama' e! Tulun muu mutane Dina fee au, fo au sao ala e.” 001 GEN 034 005 Lele naa, Yakob o rena atahori parkosa ana feto na, te ana hie-hie' a, nda tao saa sa' boe, huu ana mone nara ranea banda ra sia moo', de ana nahani losa basa se bali'. 001 GEN 034 006 Boe ma Sikem aman Hemor, nisi' Yakob, fo nae natane Dina. 001 GEN 034 007 Ru'a se ola-ola' ma, Yakob ana nara bali' mia moo' a. Ara rena oi Sikem parkosa sira feton Dina ma, rala nara mera, ma ramanasa seli. Ara rae, “Tataos mata' naa, nda nandaa sia Isra'el sa. Ata afi' simbo atahori mana tao de'ulaka' mata' naa.” 001 GEN 034 008 Ma Hemor kokoe Yakob nae, “Toronoo' Yakob! Ana ngga Sikem rala na hii toronoo' ana feto ma. De au o'e fo ana ngga sao nala e. 001 GEN 034 009 Mete ma nau naa, hita ana nara esa sao esa. Hei ana mone mara sao hai ana feto mara. Ma hai ana mone mara sao hei ana feto mara. 001 GEN 034 010 No ta'o naa, hei leo mi'ib'ue mo hai sia ia. Hei hii ao mara sud'i' a mae leo sia bee. Fo ama danggan, ma hambu su'i sia ia.” 001 GEN 034 011 Basa naa ma, Sikem ola' no Dina aman ma naa nara nae, “Hei mae mo'e saa o, au tungga' a. Hei mae mo'e doi tatana mamaet do, felis ba'u sa o, au b'ae. Sad'i fee au sao hei feto ma.” 001 GEN 034 013 Te Yakob ana nara bub'ulu' oi Sikem parkosa sira feto na Dina ena. De ara rataa e'edik Sikem no ama na Hemor, 001 GEN 034 014 rae, “Hai nda nau fee ne sao atahori nda mana sunat saa! Naa, na'amamae' hai! 001 GEN 034 015 Te dala malole na ta'o ia: Basa hei tou' musi sunat ona' hai dei. 001 GEN 034 016 Mete ma hei tao ta'o naa, dei fo hita esa sao esa. Ma hai o leo mo hei sia ia, fo hita dad'i leo esa. 001 GEN 034 017 Te mete ma hei nda tungga hai hihii mara sa, ma nda sunat sa, dei fo hai mo bali' hai feto ma, fo lao hela mamana' ia.” 001 GEN 034 018 Boe ma, Hemor no Sikem simbo o'ola nara no malole'. 001 GEN 034 019 Te Sikem nda afi' na'atataa' sa ena, huu ana hii Dina seli. Lele' naa, basa atahori sia nusa' naa fee hadat neu Sikem. 001 GEN 034 020 De Hemor no Sikem risi' lelesu ine' kambo', mamana nggero-furi ded'eat a, de reu ra'ab'ue ro basa atahori nusa' naa. Ara ola' rae, 001 GEN 034 021 “Toronoo nggare! Atahori Isra'el ra hii rasod'a no mole-dame ro hita. Dad'i fee se leo ra'ab'ue ro hita sia ia, huu nusa' ia loa' de dai basa hita. Ara o nau hita sao sira ana feto nara, ma sira o nau sao hita ana feto nara boe. 001 GEN 034 022 Te ara ro'e aka' a dala ana' esa, mia hita. Ara ro'e fo basa hita tou' ra musi sunat ona' sira boe. 001 GEN 034 023 Mete ma hita tasod'a ta'ab'ue ena, naa, banda no basa hata-heto nara o dad'i hita pusaka na boe. De malole lena' ata simbo hihii nara fo basa nggita sunat. Nau, do?” 001 GEN 034 024 Basa atahori mana ma'ab'ue' sia naa ra, tungga Hemor no Sikem o'ola na. De basa tou' sia nusa' naa sunat. 001 GEN 034 025 Fai ka telu na ma, lele' basa mana sunat ra bisu nara fe'e rambeta, Dina naa nara, Simeon no Lewi, lesu rala fela-tafa nara, ma maso' nenee risi' kambo' rala reu. De ara tao risa basa tou' ra. 001 GEN 034 026 Ara o risa Hemor no Sikem boe. Basa de, ro bali' Dina lao hela Sikem ume na. 001 GEN 034 027 Basa ma, Yakob ana nara ruma kambo' rala reu, de rambas rala kambo' naa sud'i' a saa nara. Ramanasa, huu atahori parkosa sira feto na sia naa. 001 GEN 034 028 Ara rambas rendi basa atahori ra saa-saa nara mia ume rala, ma mboo rendi basa banda mana mia moo' ra. 001 GEN 034 029 Ara o to'u rendi basa ina' ra ro ana nara, ma rambas rala nusa' naa bua-ba'u mafeli nara. 001 GEN 034 030 Yakob bub'ulu' ana nara tao ta'o naa ma, ana ola' no Simeon no Lewi nae, “Hei tao tatao nggoa' saa ia? Tao mi'isususa' au! Mete te, atahori Kana'an, atahori Peris, ma basa atahori ndule nusa' ia ra, ramanasa hita. Atahori naa ra, nae'. Te hita atahori nara, id'ak a. Mete ma ara taliono rema, naa, lutu-eto' nala basa hita ena.” 001 GEN 034 031 Ara rataa no nasat rae, “Ama' nau fo hai hela ara tao hai feto ma dad'i ina dala', do?” 001 GEN 035 001 Basa naa ma, Lamatualain ola' no Yakob nae, “Au ia, Lamatualain fo mana utud'u ao ngga neu nggo, lele' mela hela a'a ma Esau. Ia naa, ho lali Betel muu leo. Losa naa, muririi mei tutunu-hohotu' fee Au. Ma leo muu naa leo.” 001 GEN 035 002 Basa ma, Yakob ola' no basa ume isi nara nae, “Ia naa, basa hita tae lao Betel teu. Ma'ahulu na, au mia sususa' rala, Lamatualain tulu-fali au mia naa. Au ae uririi mei tutunu-hohotu' sia naa. Dad'i ia naa, nggari hendi basa paton sosonggo' ra leo. Tao mimemeu ao mara, ma nggati bua-ba'u mara, te ata tae be'utee neu Lamatualain.” 001 GEN 035 004 Boe ma ara fee basa paton sosonggo' ma basa a'andiki' ra. De Yakob na'oi se sia hau huu ine' esa rae', deka kambo Sikem. 001 GEN 035 005 Yakob atahori nara lao mia Sikem ma, Lamatualain fee nemetaus neu atahori ndule nusa' naa ra, de ara nda rambarani tao de'ulaka Yakob se sa. 001 GEN 035 006 Naa de, Yakob no atahori nara, losa Betel sia rae Kana'an no masod'a'. (Fe'esa'an, Betel, naran Lus). 001 GEN 035 007 Losa naa ma, Yakob lutu mbatu mei tutunu-hohotu'. Ana bab'ae mamana' naa, El Betel, (sosoa na ‘Betel Lamatualain na’), huu ma'ahulu na Lamatualain natud'u Ao na neu e sia naa, lele' ana nela mia a'a na. 001 GEN 035 008 Deka no kambo Betel, hambu hau huu ine' esa atahori rae Alon Bakut. Sosoa na ‘hau ngganggaet’. Ara bab'ae ra'o naa, huu lele' Ribka ina mana o'o na, naran Debora, mate, ara ra'oi e sia hau huu' naa rae'. 001 GEN 035 009 Yakob bali' mia Padan Aram ma, Lamatualain natud'u Ao na fai, ma fee ne papala-bab'anggi'. 001 GEN 035 010 Lamatualain ola' nae, “Eni' a mia ia nema, nara ma, nda Yakob sa ena. Te, Au fee nara feu ma, naeni, Isra'el. 001 GEN 035 011 Au ia, Lamatualain mana Koasa. De b'onggi mumuhefu leo! Mete te, nusa-nusa' ra rema mia tititi-nonosi mara. Ma ho b'onggi mane-mane' ra. 001 GEN 035 012 Nusa' fo Au fee neu ba'i Abraham ma amam Isak, ia naa Au fee neu nggo mo tititi-nonosi mara.” 001 GEN 035 013 Lamatualain ola' basa ma, Yakob naririi rii fatu' esa sia naa, dad'i nesenened'a' neu Lamatualain hehelu-fufuli na. Boe ma, ana mbo'a oe anggor, no mina neu fatu a ata, de be'utee neu Lamatualain. 001 GEN 035 015 Ana bab'ae mamana' naa, Betel. 001 GEN 035 016 Basa naa ma, Yakob se lao hela Betel. Ara fe'e ra'ad'oo' ro Efrata (nara fea' na, Betlehem), te Rahel nae' a b'onggi ena. Te ana b'onggi susa. 001 GEN 035 017 Ana fe'e na'ananasa' ma, mana na'ab'ob'onggi' a nafad'e e nae, “Ina Rahel! Tao manggatetee rala ma, huu ina' hambu ana tou' esa fai!” 001 GEN 035 018 Rahel hahae na nae etu ma, ana bab'ae ana' naa, Ben-Oni, (sosoa na ‘ana doid'oso'’). Basa naa ma, ana mate boe. Te Yakob bab'ae ana' naa, Benyamin, (sosoa na ‘ana lima ona'’). 001 GEN 035 019 Basa ma, ara ra'oi Rahel sia dala' mana nae nisi' Efrata suu na (ia naa, Efrata naran Betlehem). 001 GEN 035 020 Boe ma Yakob naririi fatu rates esa sia naa. Rahel fatu rates na naa, fe'e sia ia, losa fai' ia. 001 GEN 035 021 Basa naa ma, Yakob lali-lali' nakandoo' a. Lao esa, ana naririi lalaat deka ume kanaru ine' sa, naran Eder. 001 GEN 035 022 Ara fe'e leo sia naa ma, Ruben sunggu' no ama na sao tias na, Bilha. Ma Yakob o bub'ulu' dala' naa boe. Yakob ana mone nara sanahulu rua. Naeni, 001 GEN 035 023 Lea ana nara, Ruben (fo Yakob ana ulu na), Simeon, Lewi, Yahuda, Isaskar, ma Sebulon. 001 GEN 035 024 Rahel ana nara, Yusuf ma Benyamin. 001 GEN 035 025 Rahel ate na Bilha ana nara, Dan ma Naftali. 001 GEN 035 026 Ma Lea ate na Silpa ana nara, Gad, ma Aser. Ara b'onggi basa ana' naa ra sia Padan Aram. 001 GEN 035 027 Basa naa ma, Yakob neu se'u ama na Isak sia Mamre deka kambo Kiriat Arba (ale' ia, naran Hebron). Ma'ahulu na, ba'i Abraham o leo sia naa boe. 001 GEN 035 028 Isak nasod'a losa too natun esa falu nulu ma, ana mate. De ana na Yakob no Esau ra'oi e. 001 GEN 036 001 Ia ra, Esau tititi-nonosi nara. Esau nara fea na, Edom. 001 GEN 036 002 Ana sao ina Kana'an rua. Esa, atahori Het, naran Ada, fo Elon ana feto na. Ma esa, atahori Hewi, naran Oholibama. Ama na, naran Anah, no ba'i na, naran Sibeon. 001 GEN 036 003 Esau o sao nala Ismael ana feto na, naran Basmat. Basmat naa na, naran Nebayot. 001 GEN 036 004 Esau sao ulu na, Ada, b'onggi Elifas. Ma Basmat b'onggi Rehuel. 001 GEN 036 005 Ma Oholibama b'onggi Yeus, Yalam ma Kora. Ara b'onggi basa Esau ana nara mia Kana'an. 001 GEN 036 006 Lao esa, Esau lali nisi' nusa fea' esa, na'ad'od'oo' no Yakob. Ana nendi sao-ana nara, atahori mana tao ues nara, banda nara, ma basa su'i nara. 001 GEN 036 007 Ana saranggaa no Yakob, huu sira banda ma su'i nara nae'. De ara leo rakase'e sia nusa' naa. 001 GEN 036 008 Boe ma Esau (naeni Edom), neu leo sia lelete' Seir. 001 GEN 036 009 Ia ra, Esau tititi-nonosi nara, fo rae atahori Edom. Ara leo sia nusa lelete' sia Seir. 001 GEN 036 010 Esau sao na Ada, b'onggi ana mone' esa, naran Elifas. Elifas ana na tou' lima. Nara nara, Teman, Omar, Sefo, Gatam ma Kenas. Elifas sao tias na, naran Timna. Ana b'onggi ana tou' esa, naran Amalek. Esau sao na Basmat, b'onggi ana mone' esa, naran Rehuel. Rehuel ana na tou' haa. Nara nara, Nahat, Sera, Syama, ma Misa. 001 GEN 036 014 Esau sao na Oholibama, fo Anah anan ma Sibeon umbun, b'onggi ana tou' telu. Nara nara, Yeus, Yalam, ma Kora. 001 GEN 036 015 Esau umbu-ana nara ra'abab'anggi dad'i leo nae'. Esa-esa' no mane leo na. Esau ana ulun Elifas ana nara, dad'i mane leo Teman, mane leo Omar, mane leo Sefo, mane leo Kenas, mane leo Kora, mane leo Gatam, ma mane leo Amalek. Basa se, Esau no sao na Ada tititi-nonosi nara. 001 GEN 036 017 Esau ana na Rehuel ana nara, dad'i mane leo Nahat, mane leo Sera, mane leo Syama, ma mane leo Misa. Basa se, Esau no sao na Basmat tititi-nonosi nara. 001 GEN 036 018 Esau no sao na Oholibama ana nara, dad'i mane leo Yeus, mane leo Yalam, ma mane leo Kora. 001 GEN 036 019 Basa leo naa ra, Esau tititi-nonosi nara. 001 GEN 036 020 Sia mamana' naa o, hambu atahori Hori esa, naran Seir. Ana nara ra'ab'ab'anggi dad'i leo nae'. Esa-esa' no mane leo na. Ana nara dad'i mane leo Lotan, mane leo Sobal, mane leo Sibeon, mane leo Anah, mane leo Dison, mane leo Eser, ma mane leo Disan. 001 GEN 036 022 Lotan ana na, Hori ma Heman. (Lotan feto na, Timna). 001 GEN 036 023 Sobal ana nara, Alwan, Manahat, Ebal, Sefo, ma Onam. 001 GEN 036 024 Sibeon ana nara, Aya ma Anah. Anah, mana nita oe mata matobi' sia nembe sara'ae, lele' ana tad'a aman keledei nara. 001 GEN 036 025 Anah ana feto na, Oholibama. Ana mone na, Dison. Dison ana nara, Hemdan, Esban, Yitran, ma Keran. 001 GEN 036 027 Eser ana nara, Bilhan, Sa'awan, ma Akan. 001 GEN 036 028 Dison ana nara, Us ma Aran. 001 GEN 036 029 Dad'i basa mane leo atahori Hori ra, naeni, Lotan, Sobal, Sibeon, Anah, Dison, Eser, ma Disan. Basa se leo sia rae Seir. 001 GEN 036 031 Lele' nusa Isra'el nda fe'e hambu mane' sa, te sia rae Edom hambu mane' ena. Nara nara matutungga', ta'o ia: 001 GEN 036 032 Ara so'u Beor anan Bela, dad'i mane' sia nusa Dinhaba. 001 GEN 036 033 Bela mate ma, Yobab dad'i mane', nggati e. Ama na, naran Sera mia kambo Bosra. 001 GEN 036 034 Yobab mate ma, Husam dad'i mane', nggati e. Husam, mia atahori Teman ra nusa na. 001 GEN 036 035 Husam mate ma, Hadad dad'i mane', nggati e. Ama na, naran Bedad mia kambo Awit. (Eni, mana nasenggi' atahori Midian lele' ratati mia Moab.) 001 GEN 036 036 Hadad mate ma, Samla dad'i mane', nggati e. Samla, mia kambo Masreka. 001 GEN 036 037 Samla mate ma, Saul dad'i mane', nggati e. Saul, mia kambo Rehobot sia loe suu na. 001 GEN 036 038 Saul mate ma, Ba'al-Hanan dad'i mane', nggati e. Ama na, naran Akbor. 001 GEN 036 039 Ba'al-Hanan mate ma, Hadar dad'i mane', nggati e. Hadar, mia kambo Pau. Sao na, naran Mehetabel. Mehetabel ama na, naran Matret. Ma ba'i na, naran Mesahab. 001 GEN 036 040 Dad'i basa mane leo mana mia Esau se, naeni: Timna, Alwa, Yetet, Oholibama, Ela, Pinon, Kenas, Teman, Mibsar, Magdiel, ma Iram. Esa-esa' bab'ae nusa na tungga naran. Dad'i basa naa ra, Esau tititi-nonosi nara, atahori Edom ra, dud'ui na. 001 GEN 037 001 Ia, Yakob se dud'ui na. Lele' naa, Yakob neu leo bali' sia rae Kana'an, fo ma'ahulu na, aman Isak mamana leleon. 001 GEN 037 002 Lele' naa, Yakob anan esa mia sao na Rahel, naran Yusuf. Ana too sanahulu hitu ma, no a'a nara reu ranea hiek-lombo ra. A'a nara, ana' mia Yakob sao nara, Bilha ma Silpa. Te Yusuf ia, mana nendi-nendi' ded'eat fee ama na, so'al a'a nara. 001 GEN 037 003 Bonggi Yusuf te, Yakob lasi' ena. Naa de ana sue Yusuf lena' ana na laen ra. Lao esa, Yakob soo bad'u naru meulau' esa, fee Yusuf. 001 GEN 037 004 A'a nara rahine ama na sue Yusuf lena', de ramanasa e seli. Ara nda nau ola-ola' malolole ro e sa ena. 001 GEN 037 005 Tetemba' esa ma, Yusuf nalamein. De nafad'e meit naa neu a'a nara nae, “We! Hei rena dei! Au ulumein ae basa nggita pa'a are-nggandum sia osi rala. Au are ngga nambarii' ndos. Te hei are mara rambarii' ndule' au are ngga, ma be'utee neu are ngga.” A'a nara rena rala ma, ramanasa e. 001 GEN 037 008 Boe ma ara ai Yusuf rae, “Woi! Mbei ma ho mae dad'i hai malangga mana parenda ma, do?” Ara ramanasa e seli, huu nafad'e meit naa. 001 GEN 037 009 Basa naa ma, Yusuf nalamein selu' fai. De ana nafad'e a'a nara nae, “We! Au ulumein fai. Au ita relo, fulan, ma nduu' sanahulu esa. Basa se be'utee malolole neu au.” 001 GEN 037 010 Yusuf dui basa meit naa neu aman no a'a nara ma, aman ai e nae, “Meit saa ka naa! Ho du'a mae au, o inam, ma a'a mara ima id'u ei ma, do? Ho seli, ma!” 001 GEN 037 011 De Yusuf a'a nara rambed'a' rala' ro e. Te aman dud'u'a meit naa nakandoo' a. 001 GEN 037 012 Fai' esa ma, Yusuf a'a nara rendi ama na hiek-lombo nara losa deka no kambo Sikem. 001 GEN 037 013 Nda doo' sa ma, ama na nae, “Yusuf e! A'a mara ranea hiek-lombo deka no Sikem. De muote fo muu se'u se dei.” Yusuf nataa nae, “Malole ama'.” 001 GEN 037 014 Boe ma ama na nae, “Muu dei, fo se'u a'a mara ro hiek-lombo nggara. Ara ona bee naa, bali' mufad'e au.” Boe ma, Yusuf lao hela rae Hebron moo na, de nakandoo Sikem neu. 001 GEN 037 015 Losa naa, de sangga se ndule moo' a. Basa ma, nandaa no atahori esa. De atahori naa natane e nae, “Ho sangga saa?’. 001 GEN 037 016 Yusuf nataa nae, “To'o. Au sangga a'a nggara. Ara mboo hiek-lombo sangga uru deka-deka ia. To'o nita se boe, do?” 001 GEN 037 017 Nafad'e nae, “Ara nda sia ia sa. Oi rae reu sia deka-deka kambo Dotan.” Boe ma, Yusuf neu tungga a'a nara, losa nita se sia Dotan. 001 GEN 037 018 Yusuf fe'e sia dod'oo', te ara rita e ena. Boe ma ara ma'ira' rae tao risa e. 001 GEN 037 019 Esa nafad'e esa nae, “Mete dei. Malangga meit a nema ena! 001 GEN 037 020 Ata tao tisa e leo, do? Basa fo honda hendi' e nisi' oe mates rala neu. Dei fo tafad'e ama' tae banda fui ra raa hendi e. Basa fo ata mete meit nara, ta'o bee!” 001 GEN 037 021 Rena nala naa ma, a'a Ruben na sangga dala' fo nae fee ne nasod'a. De ana ai od'i nara nae, “We! Ata afi' tao tisa e! 001 GEN 037 022 Malole lena' ata tumbu' e nisi' oe mates ia rala. Sia ia mamana ma'abambi', de atahori nda rahine sa. Sad'i afi' tasai' raa na.” Ana ola' ta'o naa, huu ana nae mbo'i Yusuf, fo denu e bali'. 001 GEN 037 023 Yusuf losa boe ma, a'a nara to'u rala e, de sid'a hendi bad'u naru meulau na. 001 GEN 037 024 Basa ma, ara lea dud'ui e, de timba e oe mates rala neu. 001 GEN 037 025 Basa boe ma ara bali' reu raa. Ara fe'e raa, aiboi' ma, rita nononggo' esa nema. Nononggo' naa, banda onta nara fua bua danggan, ona' hau ma'ameni', bumbu-bumbu, ma mod'o mata'-mata'. Tao-tao te nononggo' naa atahori Ismael mia kambo Gilead rae lao' doo' reu sia Masir. 001 GEN 037 026 Basa ma, Yahuda nafad'e od'i-a'a nara nae, “Weh! Malole lena' ta'o ia. Afi' tisa e. Hita hambu saa, boe? Mae ona bee o, nda ta'afuni' tala raa na sa. 001 GEN 037 027 Malole lena' seo hendi' e neu atahori Ismael ra. Mae tao ta'o bee mbali e o, eni, hita od'i b'onggi na. De afi' ta'ahina' e!” Boe ma, basa se tungga o'ola na. 001 GEN 037 028 Basa naa ma, nandaa no atahori mana danggan naa ra tungga naa, Yusuf a'a nara lea e mia oe rala. De ara seo e neu atahori Ismael ra, no feli na doi fula' rua nulu. Basa ma, ara rendi Yusuf Masir neu. 001 GEN 037 029 Ara seo Yusuf, te Ruben nda bub'ulu' sa. Lele' ana bali' nisi' oe mata' a neu, ana nggengger nala seli, huu Yusuf nese ena. De ana sisid'a bua na sia ao na, huu ralan susa nala seli. 001 GEN 037 030 Boe ma ana bali' nisi' od'i nara nae, “Aweee! Ana' a nese ia ena. Ia naa, au ae tao ta'o bee fai?” 001 GEN 037 031 Basa ma ara hala hiek esa, de ha'i Yusuf bad'u meulau na, de boro' e neu raa'. 001 GEN 037 032 Ha'i rala bad'u fo aka' raa' naa, de rendi fee ama na, ma rafad'e rae, “Ama'! Hai here mala bad'u ia. Mete sob'a. Afi' losa od'i Yusuf ena na.” 001 GEN 037 033 Yakob mete bad'u a ma, nahine neu' ena. Nataa nae, “Aweee! Mema' ia au ana ngga bad'u na. Mita' mae banda fui ra raa e sia bee ena. Aweee! Au ana ngga mate ena!” 001 GEN 037 034 Basa naa ma, Yakob sisid'a bad'u na, de olu karon abas, huu ana susa nala seli. Boe ma ana nggaee nakandondoo' a anan doo na seli. 001 GEN 037 035 Basa ana tou' ma ana ina nara rema radadale, te nda rala e sa. Ana nae, “Hoko'! Au susa losa mate. Au nda bisa lilii' ana' ia sa.” De Yakob susa nakandoo' a, huu nasaned'a anan Yusuf mana mate' a. (Sheol h7585) 001 GEN 037 036 Lele' Yakob fe'e susa ta'o naa, te atahori danggan naa ra losa Masir ena. De reu seo Yusuf neu malangga esa, naran Potifar. Eni, mane Masir a malangga nanea na. 001 GEN 038 001 Basa naa ma, Yahuda lao hela od'i-a'a nara, de leo no nonoo na Hira sia kambo Adulam. 001 GEN 038 002 Sia naa, hambu ama' esa, atahori Kana'an, naran Sua. Yahuda hii Sua ana feto na esa, de ru'a se sao. De ana b'onggi ana tou' hira matutungga'. 001 GEN 038 003 Ana ka esa na, ara bab'ae e, Er. 001 GEN 038 004 Boe ma karua na, ara bab'ae e, Onan. 001 GEN 038 005 Ma katelu na, naran Sela. Bonggi Sela ma, ara lali risi' kambo fea', naran Kesib. 001 GEN 038 006 Ana kaesa na, Er, na'amoko boe, Yahuda neu natane fee ne ana feto' esa, naran Tamar. De ru'a se sao. 001 GEN 038 007 Te Er naa, de'ulaka na seli. Naa de, Lamatualain hukun nisa e. De ana mate nda hela ana' sa. 001 GEN 038 008 Basa ma, Yahuda denu ana karua na nae, “Onan! A'a ma mate ena, te nda ma ana' sa. De ia naa, tungga atahori lasi' ra, musi nggati a'a ma fo sao mala sao na. Fo fee a'a ma tititi-nonosi'.” 001 GEN 038 009 Onan nahine adat naa ena. Te ana nda nau fee tititi-nonosi' neu a'a na Er sa. De mete ma ana sunggu' no Tamar, naa, ana nggari hendi fini a, naa fo Tamar nda b'onggi sa. 001 GEN 038 010 Onan tatao na ta'o naa, tao fee Lamatualain namanasa seli. Naa de Lamatualain o hukun nisa e boe. 001 GEN 038 011 Huu Yahuda ana nara ru'a se mana sao Tamar mate ena, de ana namatau. Ana du'a, afi' losa ana muri na Sela sao nala Tamar, ma ana o mate boe. Naa de, nafad'e ana feto feu na Tamar nae, “Ana ngge. Malole lena' bali' misi' ina-ama mara leo. Dei fo ana ngga Sela na'amoko fo, bali' uma sao mala e.” Boe ma Tamar bali'. 001 GEN 038 012 Nda doo sa ma, Yahuda sao na mate. De ana susa losa fai sususa' basa. Basa naa ma, ana no'e nonoo na naran Hira, de ru'a se kambo Timna reu. Sia naa, atahori ra ra'ab'ue nggute bib'i lombo fulu', fo seo. 001 GEN 038 013 Boe ma atahori rafad'e Tamar rae, “Ama ari ma, Timna neu tungga fefetas nggute bib'i lombo fulu'.” 001 GEN 038 014 Lele' naa, Yahuda ana muri na Sela na'amoko ena. Te Tamar nahine nae ama ari na nda nau fee eni sao nala Sela sa. Boe ma Tamar sangga dala' fo no'e hak na. De ana olu hendi bua ina-falu na, ma nggati bua meulau'. Ana lalaa langgan ma mboti matan nendi' lafe ana'. De neu endo' sia kambo Enaim lelesu ine na, sia dala' nisi' Timna neu. 001 GEN 038 015 Lele' Yahuda tungga lelesu ine' a, nita ina' esa. Nae ne'o ina dala', huu Tamar koao no bua-ba'u na, ma mboti mata na. 001 GEN 038 016 Yahuda nda bub'ulu' nae, naa eni ana feto feu na sa. Dad'i ana neu deka-deka ina' naa, de natane nae, “We! Mete ma au o ho naa, mo'e ba'u sa?” Tamar nataa nae, “Neu. Mia' a ama' hihii na.” 001 GEN 038 017 Yahuda naloe nae, “Ona bee, au fee hiek esa, do?” Tamar naselu nae, “Malole, Ama'. Sad'i fee au to'u saa dad'i neu nemehere' dei. Losa sud'i' a fai hira' ama' haitua hiek a nema.” 001 GEN 038 018 Boe ma Yahuda natane nae, “Au fee saa dad'i neu nemehere'?” Tamar nataa nae, “Ama' fee hela cap fo mana doko-doko', no tali na sia boto ma. Ma lao hela teteas boe.” Rena ta'o naa, ma Yahuda fee basa saa naa ra neu e. De ru'a se reu sunggu' ra'ab'ue. Basa ma, Tamar bali'. Ana olu hendi bua-ba'u meulau na no lafe ana' naa, de pake bali' bua-ba'u ina falu na. Nda bub'ulu' sa te, Tamar nairu. 001 GEN 038 020 Nda doo sa fai, Yahuda no'e tulun nonoo na Hira nae, “Mendi hiek ia fee ina dala' sia Enaim dei, fo ha'i mala bali' au sud'i a saa ngga fo ana to'u a.” Hira neu losa naa ma, natane neu nema, te nda nandaa no ina' naa sa. 001 GEN 038 021 Boe ma natane atahori mana sia naa ra nae, “We! Hei mita ina dala' fo la'efa naa ana endo' sia lelesu ine' ia, do? Ana sia bee?” Te rataa rae, “Ama', ina dala' nese ia.” 001 GEN 038 022 De Hira bali' nisi' Yahuda neu. Nafad'e nae, “Au nda undaa o ina' naa sa. Au sangga-sangga, te atahori rae, ina dala' nese naa.” 001 GEN 038 023 Yahuda nataa nae, “Hela sud'i a saa naa ra, fo ana soa se. Sad'i atahori afi' tao ra'amamae' hita. Au ae bae, te nda tandaa to e sa na.” 001 GEN 038 024 Seli fula telu ma, atahori reu rafad'e Yahuda rae, “Ana feto feu ma Tamar tao ao na dad'i ina dala'. De ia naa ana nairu ena.” Rena ta'o naa, ma Yahuda namanasa seli. De ana parenda atahori nara nae, “Mi lea mo ina' naa nema, fo lalangge e horis!” 001 GEN 038 025 De reu lea rendi Tamar. Te ana ha'i cap no teteas a. Boe ma ana denu rafad'e ama ari na nae, “Ama', tulun paresa' sud'i a saa ia ra dei. Tenu-ena' cap ma teteas ia, tao au uiru.” 001 GEN 038 026 Nita sud'i a saa naa ra, ma Yahuda nahine neu' ena, nae eni ena na. De nafad'e nae, “Mema'! Ina' naa nda sala sa. Mana sala' a, au. Matetu na, au musi u'usasao' e no ana ngga Sela. Te huu au nda nau sa. Mbo'i e neu!” Boe ma, Yahuda nda na'ab'ue no Tamar sa ena. 001 GEN 038 027 Tamar fula-fai bob'onggi na losa ma, ana b'onggi ana d'ua'. 001 GEN 038 028 Lele' ana b'onggi, ana' esa lima na na'ahulu' dea nema. De mana na'ab'ob'onggi' a pa'a aba mbilas neu lima na. Ana nae, “Ia, kaesa na.” 001 GEN 038 029 Te ana' naa lea bali' lima na. De nonoo na dea nema na'ahulu'. Mana na'ab'ob'onggi' a nafad'e neu ana' naa nae, “We! Ho mema' ma'adere' o. Naa de, mukuseseti mu'uhulu' dea muu!” Ara bab'ae ana' naa, Peres (sosoa na, ‘naseseti dea nema’). 001 GEN 038 030 Dei de, od'i na mana pa'a aba mbilas a dea nema. Ara bab'ae e, Sera (sosoa na, ‘mbila raraa’). 001 GEN 039 001 Lele' naa, atahori Ismael ra ro Yusuf Masir neu. Sia naa, hambu malangga esa, nara na Potifar. Eni, malangga mia basa sold'ad'u mana manea sia mane Masir ume panggat na. Potifar hasa nala Yusuf mia mana danggan ra, fo dad'i ate sia ume na. Sia naa, LAMATUALAIN tulu-fali Yusuf, de ue-tatao nara basa se dad'i no malole'. 001 GEN 039 003 Malangga na nita e tao ues malole na seli, ma nahine teb'e nae LAMATUALAIN tulu-fali Yusuf. 001 GEN 039 004 Naa de malangga na hii ma namahere e. De ana so'u e dad'i mandor sia umen. Ana fee ne tao mata' neu umen ma basa hata-heton. 001 GEN 039 005 Huu Yusuf leo sia naa, de Lamatualain o fee papala-bab'anggi' neu malangga, atahori Masir naa. Ume isi nara, hata-heto na, osi na, no ue-tatao na o dad'i malole'. 001 GEN 039 006 Huu Potifar mete Yusuf tao mata' neu basa ue-tataos ra no malole', naa de ana nda afi' du'a saa sa' boe, nahine' a naa' a. Lele' naa, Yusuf ia meulau na seli. 001 GEN 039 007 Ana nda fe'e leo doo' sia naa sa te, Potifar sao na nau no e. Boe ma ana kokoe Yusuf fo nae sunggu' no e. 001 GEN 039 008 Te Yusuf nda nau sa. De nataa nae, “Afi' ta'o naa, ina'! Te malangga ngga Potifar fee au koasa fo tao mata' neu basa ue-tataos ra. 001 GEN 039 009 Sia ume ia, nda hambu atahori sa to'u koasa lena' au sa. Malangga fee au koasa basa ume isi' a, aka' a ina' fo hoko'. Ta'o bee de au tao de'ulaka' ona' naa. Naa o au lab'an Lamatualain hihiin.” 001 GEN 039 010 Te mae ona' naa o, tungga fai, malangga sao na aka' kokoe nakandoo' a. Te Yusuf nda tao afi' neu e sa. 001 GEN 039 011 Lao esa ma, Yusuf ume rala neu, de nae mete ues nara. Fai' naa, atahori nese ume. 001 GEN 039 012 Boe ma malangga sao na nema lea Yusuf bad'u na, de nae, “Uma leo! Ia naa hela' a hita ru'a nggita ena. Uma leo fo teu sunggu'.” Te Yusuf nda nau sa. De ana nalelea, sambe bad'u na lufa hendi' e. Boe ma ana nela dea neu. Te ina' naa fe'e to'u nahere' bad'u a. 001 GEN 039 013 Ana nita Yusuf nela hela bad'u na ma, 001 GEN 039 014 ana no'e atahori mana tao ues nara, de nafad'e nae, “We! Ima mita dei. Fa' ra tou Ibrani naa, maso' au kama ngga. Ana nae parkosa au, te au nggasi uhere'. Mete sie, ana hela bad'u na, de nela dea neu. Au sao ngga nendi atahori ia nda malole' sa de tao na'amamae' a hita!” 001 GEN 039 016 Boe ma ana to'u bad'u naa losa sao na bali'. 001 GEN 039 017 Sao na bali' ma, ana dui nae, “A'a e! Atahori Ibrani fo a'a no' a, fa' ra ana mia au kama ngga rala, nae parkosa au. 001 GEN 039 018 Te au randu uhere' o'e atahori ra. De ana nela, lao hela bad'u na.” 001 GEN 039 019 Rena sao na dui ta'o naa, boe ma Potifar namanasa seli. 001 GEN 039 020 Ana denu reu to'u Yusuf, de tao e nisi' mane' a bui na rala. 001 GEN 039 021 Te LAMATUALAIN nda lilii' Yusuf sa. De Ana tulun e, losa malangga bui a o hii Yusuf, 001 GEN 039 022 ma namahere e boe. De ana fee ne tao mata' neu basa atahori bui ra, ma basa ue-tataos sia naa ra. 001 GEN 039 023 Huu naa, malangga nda tao mata' neu saa-saa sia bui rala sa ena. LAMATUALAIN tulu-fali Yusuf nakandoo' a, de basa ue-tataos ra dad'i no malole'. 001 GEN 040 001 Sia bui naa, hambu atahori rua. Ma'ahulu na, ru'a se malangga tao mata' sia mane Masir ume panggat na. Esa tao mata' neu mane' a nininu na, ma esa tao mata' neu mane' a roti na. Lao esa ara tao rasala' mane' a. Mane' a namanasa, de tao se bui rala reu. De ru'a se leo mamana' sa ro Yusuf. 001 GEN 040 004 Boe ma, malangga bui a parenda Yusuf tao mata' neu ru'a se. Ara leo sia naa losa too esa do rua. 001 GEN 040 005 Tetemba' esa, ru'a se ralamein. Esa-esa' no meit na. Meit naa ra esa' no sosoa na. 001 GEN 040 006 Mbila' neu ma, Yusuf nema, nita ru'a se mata nara susa. 001 GEN 040 007 Ana natane se nae, “Ta'o bee de mata mara nda matetu' sa?” 001 GEN 040 008 Ara rataa rae, “Temba' a hai milimein, te hai nda bub'ulu' sosoa na sa.” Boe ma Yusuf ola' nae, “Nda hambu atahori esa nahine meit ra sosoa na sa, aka' a Lamatualain. Hei dui sob'a dei. Dei fo au sangga sosoa na mia Lamatualain.” 001 GEN 040 009 Basa naa ma, atahori mana tao mata' neu mane' a nininu na, dui nae, “Ta'o ia. Sia meit ngga, au ita hau huu' anggor esa, 001 GEN 040 010 nasaranggaa telu. Hau huu' naa naroo neu' ena, nabuna, ma naboa latu nggingginu'. 001 GEN 040 011 Basa ma ita, au to'u mane' a nggala nininu na. Boe ma au ha'i boa anggor de e'ee oe na nisi' mane' a nggala na. Basa de, au loo fee mane' a fo ninu.” 001 GEN 040 012 Rena ta'o naa, boe ma Yusuf nafad'e nae, “Ama'. Meit naa sosoa na ta'o ia: masaranggaa' telu naa, sosoa na fai telu. 001 GEN 040 013 Sia' a fai telu rala ia, mane' a fee ama' kalua mia bui ia. Basa naa ana so'u bali' ama', fo tao mata' selu' neu nininu na ona' ma'ahulu na. 001 GEN 040 014 Mete ma ama' uanale ma ta'o naa, naa, afi' lilii' au o! Mete ma ama' sue au, tulun mufad'e mane' a, fo ana tao au dea' uu mia mamana' ia dei. 001 GEN 040 015 Te tungga matetu' na, ara ha'i ra'asususa' au mia atahori Ibrani ra kambo na. Sia ia, au nda tao de'ulaka' saa sa' boe. Tao-tao te, ara tao au bui rala uu ena, ona' au, atahori de'ulaka'. 001 GEN 040 016 Atahori mana tao roti a rena nala meit a sosoa na meulaun ta'o naa ma, ana dui Yusuf nae, “Od'i' e. Au o ulumein ta'o ia: au suu boa telu. 001 GEN 040 017 Sia boa ata ka, hambu mane' a kokis na mata'-mata'. Te mbui' ra rema de raa hendi basa se, mia langga ngga ata.” 001 GEN 040 018 Yusuf rena nala ma, nataa nae, “Ama' meit na, sosoa na ta'o ia: boa ka telu' naa ra, sosoa na fai telu. 001 GEN 040 019 Sia' a fai telu rala ia, mane' a denu atahori rema tati hendi ama' langga na. De ara londa ama' ao na neu rii. Boe ma mbui' ra rema bid'o rabasa ama' ao sisi na.” 001 GEN 040 020 Seli fai telu ma, nandaa no mane' a fai bob'onggi na, ana tao fefeta monae' fee basa pagau nara. Ana parenda se reu kalua pagau karua' ra dea reu. 001 GEN 040 021 Basa ma, ana so'u bali' pagau mana tao mata' neu mane' a nininu na, neu bali' panggat fefeu na, fo ana tao mata' bali' neu mane' a nininu na. 001 GEN 040 022 Te pagau mana tao mata' neu mane' a roti na, ara londa risa e, ona' a Yusuf o'ola na. 001 GEN 040 023 Te pagau mana tao mata' nininu' a, nda nasaned'a Yusuf sa. Ana lilii' hendi e. 001 GEN 041 001 Seli too rua ma, mane Masir a nalamein nae, eni nambari sia loe Nil suu na. 001 GEN 041 002 Aiboi' ma, nita sapi mbaruna hitu. Rou nara manggadidila'. Ara dea reu mia loe a, de raa uru sia naa. 001 GEN 041 003 Boe ma, sapi hitu fai, dea reu mia loe a. Ao nara nggoda' ra. Ara rambarii' deka ro sapi maao ka hitu' ra. 001 GEN 041 004 Basa ma, sapi nggoda ka hitu' ra od'o hendi sapi maao' ra. Boe ma mane' a nggengger de fela. 001 GEN 041 005 Nda doo' sa ma, ana sunggu' selu' fai, de nalamein. Nita are mbule maisi' hitu dea rema mia are huu meulau' esa. 001 GEN 041 006 Basa ma, nita selu', are mbule laka' hitu, loe-lesu rae reu, dai ani matob'i'. 001 GEN 041 007 Boe ma basa are mbule laka' ra od'o hendi are mbule maisi ka hitu' ra. Basa naa ma, mane' a fela. Dei de ana nahine, eni nalamein fai. 001 GEN 041 008 Fefetu anan ma, mane' a named'a nda malole' sa. De ana parenda atahori ra reu ro'e basa mana tiroura ra ma atahori mahine' sia Masir ra. Basa de ana dui meit na neu se, te nda hambu esa nahine meit na sosoa na sa. 001 GEN 041 009 Basa ma, pagau mana tao mata' neu mane' a nininu na, nasaned'a Yusuf. De nafad'e mane' a nae, “Ama mane'. Au musi utaa sala. 001 GEN 041 010 Ma'ahulu naa, ama' namanasa au, o nonoo ngga, de tao hai bui rala mi. 001 GEN 041 011 Tetemba' esa ma, hai ru'a nggi milimein. Esa-esa' no meit na, ma meit naa ra, esa-esa' no sosoa na. 001 GEN 041 012 Sia bui rala o hambu atahori Ibrani esa fe'e soru'. Malangga bui a so'u e dad'i malangga mana tao mata' sia bui. Hai dui meit mara neu e. Boe ma ana nafad'e meit naa ra sosoa na. 001 GEN 041 013 De ama mane' so'u bali' au. Te nonoo ngga naa, nenehukun mate. De basa naa ra, ona' atahori Ibrani naa o'ola na!” 001 GEN 041 014 Mane' a rena nala ma, ana denu atahori lai-lai reu ha'i Yusuf mia bui a. De Yusuf neu eu timi fulu na, tao ao na meu'-meu', ma nggati bua-ba'u na, fo neu nandaa no mane' a. 001 GEN 041 015 Ana losa, boe ma mane' a ola' nae, “Ta'o ia. Au ulumein, te nda hambu atahori esa nahine meit naa sosoa na sa. Te atahori rafad'e au rae, ho mala'.” 001 GEN 041 016 Boe ma Yusuf nataa nae, “Ama mane'. Au o nda ala' saa sa' boe. Aka' a Lamatualain mana nala' teb'e meit ma sosoa na. Ana nau nafad'e dala malole' neu ama mane'.” 001 GEN 041 017 Boe ma, mane' a dui nae, “Sia meit ngga, au umburi' sia loe Nil suu na. 001 GEN 041 018 Hambu sapi maao' hitu, rou nara manggadidila'. Ara dea rema mia loe a, de raa uru mia loe suu na. 001 GEN 041 019 Basa ma sapi fea' hitu rema. Te sapi naa ra nggoda rui'. Sia rae Masir ia, au nda fe'e ita sapi nggoda' ona' naa sa! 001 GEN 041 020 De au titindindi' a. Huu aiboi' ma, sapi nggoda kahitu' ra, od'o hendi sapi maao kahitu' ra. 001 GEN 041 021 Ara od'o basa ma, ao nara nggoda' fe'e na ena. Boe ma au fela boe. 001 GEN 041 022 Basa ma, au sunggu' selu', de ulumein fai. Ita are mbule maisi' hitu, dea rema mia are hau' esa. 001 GEN 041 023 Boe ma, ita are mbule' laka' hitu, loe-lesu rae reu, dai ani matob'i'. 001 GEN 041 024 Boe ma are mbule laka' ra, od'o hendi are mbule maisi ka hitu' ra. Ma au fela boe. Au dui meit naa ra reu atahori mahine' ra. Te nda hambu esa nahine sosoa na sa' boe.” 001 GEN 041 025 Dei de Yusuf nafad'e nae, “Ama mane'. Meit ka rua' naa ra sosoa na aka' esa. Lamatualain nafad'e mema' ama mane', saa fo Eni nae tao. 001 GEN 041 026 Meit naa ra sosoa na ta'o ia: sapi ka hitu maao' naa ra, ma are mbule maisi ka hitu' naa ra, naeni fula-fai betas too hitu. Sosoa nara aka' esa' a. 001 GEN 041 027 Boe ma, sapi nggoda kahitu' ra, ma are mbule laka kahitu' naa ra, fula-fai ndoe-la'as too hitu. 001 GEN 041 028 No ta'o naa, Lamatualain nafad'e mema' saa fo Eni nae tao' a. Naa, ona' au ola' fa' ra. 001 GEN 041 029 Dei fo hita hambu fula-fai betas too hitu ndule mamana' sia nusa Masir ia. 001 GEN 041 030 Basa fo hita hambu fula-fai ndoe-la'as too hitu. Fula-fai ndoe-la'as naa manaseli', losa nda hambu nanaat sia nusa' ia sa. Basa atahori ndoe rala seli, de nda afi' rasaned'a fula-fai betas naa sa ena. 001 GEN 041 032 Dad'i ama mane' nalamein lao rua naa ra, sosoa na nae, Lamatualain nafad'e mema' saa fo Eni nae tao' naa. Nda doo sa te, ara sangga rae dad'i ena. 001 GEN 041 033 Huu naa, au o'e ta'o ia: malole lena' ama mane' sangga atahori mahine' esa mana tao mata' nala' no malole'. Fo so'u e fo tao malolole nusa' ia. 001 GEN 041 034 Fula-fai betas too hitu naa, malole lena' ama mane' so'u atahori fea' fai, fo rad'uru nanaat lena', fo banggi neu lima ma mbeda' babanggi' esa. 001 GEN 041 035 Ara musi tungga ama mane' parenda na, fo reu ha'i are mia basa kambo' sia Masir. Fo ara mbeda' are sia soka-pole' ra fo nenea malolole. 001 GEN 041 036 Fo too hitu ndoe-la'as losa, te, hita fe'e ta'ena nanaat. Naa fo nda hambu atahori mate ndoes sa.” 001 GEN 041 037 Mane' no pagau monae' ra rena Yusuf o'ola na ma, ara tungga e. 001 GEN 041 038 Mane' a ola' nae, “Lamatualain Dula-dalen koasa na, sia Yusuf. Naa de, hita nda bisa hambu atahori fea' lena' e sa.” 001 GEN 041 039 Mane' a ola' no Yusuf nae, “Lamatualain nafad'e basa ia neu nggo. Ia naa, hai fe'e bub'ulu' ho mahine'. Ma ho dud'u'a ma lena' basa atahori. 001 GEN 041 040 Naa de, ia naa au so'u nggo dad'i fetor ngga. Dei fo basa rauinggu nggara tungga parenda ma. Te aka' a au fo lena' nggo.” 001 GEN 041 041 Basa naa ma, mane' a olu hendi ndeli stempel na, de olu neu Yusuf lima u'u na. Boe ma ola' nae, “No ndeli ia, au so'u nggo dad'i fetor ngga sia basa nusa Masir ia.” Boe ma ana olu bad'u naru meulau' esa neu Yusuf, ma bo'oli rante lilo' neu boto na. 001 GEN 041 043 Ma ana fee kareta ndara karua na neu Yusuf fo sae. Atahori rela ra'ahulu' reu mata' ma nggasi rasafafali rae, “We! Soi dala' o! Fee hadat! Fetor nema tungga ia.” No ta'o naa, mane' a so'u Yusuf dad'i fetor sia nusa Masir. 001 GEN 041 044 Basa naa ma, mane' a ola' no Yusuf nae, “Ta'o ia. Ho bub'ulu' au ia mane'. Te au ufad'e basa atahori sia Masir ia ae, mete ma ho nda munggolo' sa naa, ara nda bole tao saa sa' boe.” 001 GEN 041 045 Basa naa ma, mane' a bab'ae Yusuf Safnat Panea, tungga atahori Masir ra naran. Ana na'asasao' Yusuf no ina' esa, naran Asnat. Yusuf ama ari na, naran Potifera. Eni mana tao mata' neu agama sia kambo On. No ta'o naa, Yusuf dad'i atahori monae' sia nusa Masir. 001 GEN 041 046 Lele' mane' a so'u Yusuf, ana too telu nulu ena. Basa ma, ana neu lao ndule basa mamana' sia nusa Masir. 001 GEN 041 047 Sia too hitu fula-fai betas naa, osi ra nanaat nara nae na seli. 001 GEN 041 048 Yusuf denu rad'uru nanaat lena' ra, de mbeda' se. Are mia mamana deka kambo' bee naa, mbeda' se sia soka-pole' sia kambo' naa. 001 GEN 041 049 Are fo ana nad'uru' naa, nae na seli. Ona' saraae' sia tasi suu na, de nda hambu atahori uku rala sa ena. 001 GEN 041 050 Fula-fai ndoe-la'as nda fe'e losa sa te, Yusuf sao na Asnat b'onggi ana tou' rua. 001 GEN 041 051 Yusuf ola' nae, “Lamatualain tao au lilii' doid'oso ngga lele' au lao hela ama ngga ume na.” Naa de ana bab'ae ana ulu na Manase (lii na na'e a ona' ded'ea fea', fo sosoa na ‘lilii'’). 001 GEN 041 052 Ana hambu ana karua na, boe ma ola' fai nae, “Au hambu doid'oso' nae' sia mamana' ia. Te Lamatualain fee papala-bab'anggi', ma au hambu ana' sia ia.” De ana bab'ae ana' naa Efraim (sosoa na ‘hambu ana'’). 001 GEN 041 053 Fula-fai betas too hita a basa ma, 001 GEN 041 054 fula-fai ndoe-la'as too hita losa, nandaa no saa fo Yusuf nafad'e ma'ahulu na. Sia mamana fea', atahori ndoe, te basa mamana' sia Masir, hambu nanaat. 001 GEN 041 055 D'oo-d'oo ma, atahori Masir ra o ndoe boe. De ara reu ro'e nanaat sia mane' a. Boe ma ana denu se risi' Yusuf, fo tungga' a Yusuf parenda na. 001 GEN 041 056 Te ndoe-la'as manaseli', de basa atahori sia Masir o ndoe boe. Dei de, Yusuf sefi soka-pole' ra de seo are fee atahori Masir ra. 001 GEN 041 057 Basa naa ma, atahori ra mia bee-b'ee rema hasa nanaat mia Yusuf sia Masir. Huu ndoe-la'as manaseli'. 001 GEN 042 001 Lele' naa, Yusuf ama na Yakob rena atahori rafad'e oi hambu are sia Masir. De ana ola-ola' no ana nara nae, “Ana nggare! Ta'o bee de hei endo' ona' nggoa ra ta'o naa! 001 GEN 042 002 Au rena oi hambu nanaat sia Masir. Malole lena' mi hasa sia naa dei, fo ata afi' mate ndoes.” 001 GEN 042 003 De Yusuf a'a ka sanahulu nara, raote rae reu hasa nanaat sia Masir. 001 GEN 042 004 Te Yakob nda nau mbo'i Yusuf od'i muri na Benyamin fo neu no se sa. Ana du'a, “Afi' losa ana' a hambu sususa' fai!” 001 GEN 042 005 Dad'i, huu atahori sia bee-b'ee rena oi hambu nanaat sia Masir, naa de ara reu hasa sia naa. Fula-fai ndoes o losa rae Kana'an. De Yakob ana nara o reu hasa sia naa boe. 001 GEN 042 006 Lele' naa, Yusuf dad'i fetor sia Masir. Mete ma atahori rema mia bee-b'ee hasa are, Yusuf mana seo neu se. Naeni de, lele' a'a nara losa, ara reu sende' lululangga nara fee hadat neu e, losa langga nara dai rae a. 001 GEN 042 007 Lele' nita se, ana nahine mema'. Te Yusuf tao ao na ona' atahori Masir, de ara nda rahine e sa. Ana natane se no deres nae, “Hei ia, mia bee ima?” Rataa rae, “Hai mia Kana'an. Hai ima mae hasa nanaat sia ama fetor.” 001 GEN 042 009 Boe ma Yusuf nasaned'a meit na. De ana na'atatau' se nae, “Au nda umuhere sa! Ne'o basa hei ia ra mana maku-ma'u. Hei ima mae mihine nusa Masir rahasia na, fo mitati mo hai.” 001 GEN 042 010 Te rataa rae, “Hoko', ama'! Hai ama' atahori dedenu na. Teb'e-teb'e' hai ima mae hasa nanaat. 001 GEN 042 011 Basa hai ama' esa. Hai nda maku-ma'u sa, ama'! Hai atahori malole'.” 001 GEN 042 012 Te Yusuf ola' nahere' nae, “He! Ombo koson! Afi' peko-lelelo' au. Mema' hei ia ra, mana maku-ma'u'. Hei ima mae mihine nusa' ia rahasia nara!” 001 GEN 042 013 Ara rahara rae, “Hoko', ama'! Hai ama' dedenu na. Hai ima mia rae Kana'an. Hai od'i-a'a atahori sanahulu rua. Basa hai ama esa. Hai od'i muri ma leo nahani no hai ama ma, ma esa nese ena.” 001 GEN 042 014 Yusuf nataa se nae, “Hoko'! Saa fo au ola' fa' ra, teb'e! Hei ia ra mema' mana maku-ma'u'. 001 GEN 042 015 De hei musi fee bukti dei, fo au uhine hei o'ola ma naa, mema' teb'e, do hoko'. Au sumba! Mete ma hei od'i muri ma nda nema sia ia sa, hei nda lao hela nusa' ia sa! 001 GEN 042 016 Dad'i hei tengga atahori sa fo neu nala hei od'i muri ma ia nema. Ma hela hei ruma. Au ae ita hei o'ola ma naa, teb'e do hoko'. Mete ma hoko', hei mema' mana maku-ma'u.” 001 GEN 042 017 Boe ma Yusuf denu tao se bui rala reu fai telu. 001 GEN 042 018 Fai ka telu na boe, Yusuf neu ola' no se sia bui a nae, “Au ia, umutau neu Lamatualain ma tungga hiihii-nanau Na. Au nau mbo'i hei, naa fo misod'a. Te hambu dala' esa. 001 GEN 042 019 Mete ma hei ola' no matetu' na, hei musi fee bukti neu au dei. Eni dala na ta'o ia: au tao esa sia bui rala. Ruma' bali' fo mendi nanaat fee ume isi mara. Te ara rahani hei ena. 001 GEN 042 020 Basa naa, mendi od'i ma nema, fo dad'i bukti hei atahori malole'. Fo au afi' hukun isa hei.” Rena ta'o naa, ma ra'ahei'. 001 GEN 042 021 De ara esa ola' no esa rae, “Ia naa hita hambu bala-b'ae' mia hita tatao na, fo hita tao neu hita od'i na. Hita tita ana doid'oso nala seli. Ana no'e tulun te, hita nda tao-afi' sa. Naa de, ia naa hita doid'oso ona' ia ena.” 001 GEN 042 022 Boe ma Ruben fee nesenened'a' neu se nae, “We, od'i' re! Ma'ahulu na, au ai hei ena, fo afi' tao saa-saa neu ana' naa boe, to? Te hei nda tao-afi' neu au o'ola ngga sa. Naa de, ia naa hita lemba Yusuf raa na ena.” 001 GEN 042 023 Ara ola-ola' ta'o naa, te nda rahine rae Yusuf nahine sira ded'ea na sa. Huu, Yusuf ola-ola' no se nendi' ded'ea Masir, dei fo mana ola-ola' na ola' nisi' ded'ea Ibrani. 001 GEN 042 024 Rena ara ola-ola' ta'o naa, Yusuf fela hela se, de neu nggae mia mamana fea'. Ana nggae basa dei de, bali' nisi' se. De ana denu ara futu Simeon mia od'i-a'a nara mata na. 001 GEN 042 025 Basa naa ma, Yusuf parenda pagau nara, fo ombo are nisi' a'a nara karon nara. Ma tao bali' doi nara risi' karon nara rala. Ana o denu tao fee se lepa-ngges. De pagau nara tao tungga Yusuf parenda na. 001 GEN 042 026 Basa de, Yusuf a'a nara rafufua' karon are ra risi' kaledei ata. De ara lao bali'. 001 GEN 042 027 Mia dala' talad'a na, ara hahae. Boe ma, esa sefi karon tali na, fo nae fee keledei na naa. Te nita doi na sia are ata. 001 GEN 042 028 Ana nggengger nala seli. Boe ma ana randu a'a nara nae, “Awiii! Mete dei! Hita soe ena. Ara tao bali' au doi ngga sia karon rala.” Ara rita ta'o naa ma, bingun ma ramatau. De ara ola-ola' rae, “Lamatualain tao sa neu hita fai ia?” 001 GEN 042 029 Basa naa ma, ara lao rakandoo. Losa Kana'an ma, ara dui ama na, basa saa mana dad'i neu se. 001 GEN 042 030 Rafad'e rae, “Ama' e! Fetor Masir a, manaseli'. O'ola na nda no hadat sa. Ana napepenggo hai oi, hai mana maku-ma'u nusa' naa. 001 GEN 042 031 Te hai mitaa mae, “Hoko'! Hai ola' no matetu'. Hai ia ra nda mana maku-ma'u sa. 001 GEN 042 032 Hai atahori malole'. Basa hai, od'i-a'a atahori sanahulu rua mia ama' esa. Te esa mate ena, ma muri' a leo no hai ama ma sia Kana'an.’ 001 GEN 042 033 Boe ma, fetor a nae, ‘Au ae sob'a, hei ia ra ndos do hoko'! Hei esa musi leo sia ia. Ruma bali' mendi are fee ume isi mara, fo ara afi' mate ndoes. 001 GEN 042 034 Basa naa, hei musi mendi od'i ma dei. No ta'o naa, dei fo au bub'ulu' hei ia ra nda mana maku-ma'u sa, te mema' hei atahori ndos. Boe ma, au mbo'i hei torono ma mia bui a. Ma mbo'i hei, fo sud'i' a bee mii, sia nusa' ia.’” 001 GEN 042 035 D'ui basa ma, ara bonggar karon nara isi na. Aiboi' ma rita doi nara, fe'e sia karon rala. De Yakob no ana nara ramatau rae mate. 001 GEN 042 036 Basa naa ma, Yakob ola' no se nae, “Hei ia ra tao mimopo' ana nggara. Yusuf nese ena. Simeon o nese boe. Ia naa hei mae mendi Benyamin fai, do? Hei ia ra teb'e-teb'e' mae tao doid'oso au, ma!” 001 GEN 042 037 Boe ma Ruben ola' no ama na nae, “Ama' e! Fee Benyamin neu au. Au unea e. Au helu, dei fo au endi bali' e nisi' ama'. Te mete ma hoko', tao misa ana mone karua nggara.” 001 GEN 042 038 Te Yakob ola' nae, “Hoko'! Hei nda bole mo Benyamin sa. A'a na Yusuf mate ena. Hela' a mesa' ne. Mete ma ana ta'o esa sia dala', naa, hei tao au susa sambe mate.” (Sheol h7585) 001 GEN 043 001 Lele' naa, ndoes-la'as sia Kana'an boe fua. 001 GEN 043 002 Yakob no ume isi nara rabasa' hendi nanaat fo ma'ahulu na, ana nara rendi mia Masir. Boe ma ana nafad'e se nae, “Ana nggare. Malole lena' hei bali' Masir mii, fo hasa selu' nanaat fee hita dei.” 001 GEN 043 003 Te Yahuda nataa nae, “Ama'! Fai' naa, fetor naa fee nesenened'a' neu hai nae, mete ma hai nda mo ama' ana muri ma sa, naa, hai afi' mitud'u mata mara neu e. 001 GEN 043 004 De ama' musi mbo'i od'i Benyamin, fo tungga hai dei. Naa fo hai fe'e mii hasa nanaat fee ama'. 001 GEN 043 005 Te mete ma ama' nda fee Benyamin neu sa, naa, hai o nda mi sa' boe. Te atahori Masir naa ola' ta'o naa ena naa.” 001 GEN 043 006 Boe ma Yakob ai se nae, “Ta'o bee de hei mifad'e atahori naa, mae hei od'i ma fe'e hela esa fai. Hei sangga mi'isususa' a au!” 001 GEN 043 007 Te ara kokoe rae, “Ama' e! Atahori naa aka' natane nakandoo' a, fo nae bub'ulu' hita bob'onggi' nara. Ana natane nae, ‘Ta'o bee? Hei ama ma fe'e masod'a', do? Hei fe'e ma od'i tou' fai, do?’ De hai fe'e mae saa fai!’ Naa de hai o ola' no matetu' boe. Te se nita' nae ana nae denu hai mendi od'i' neu sia naa?” 001 GEN 043 008 Boe ma Yahuda ola' selu' nae, “Ama'! Mbo'i ana' naa neu no hai leo. Au helu, mete ma dad'i saa-saa neu e, naa, au nggati ala e. Mete ma au nda o bali' e masod'a' neu ama' sa, naa, ama' fua sala' neu au losa mate. Dad'i ama' mbo'i ana' naa leo, te hai mae lao ia ena. Malole lena' hai mi lai-lai, fo ata afi' mate ndoes. 001 GEN 043 010 Sob'a hai nda mihani doo na basa ia sa, naa hai bali' lao rua ena.” 001 GEN 043 011 Boe ma ama na nae, “Mete ma ta'o naa, naa, hei tao ta'o ia. Mendi hita rae na buna-b'oa malole na, ona' a oni oe', bumbu-bumbu, hau ma'ameni' raa na, mod'o salap, kanari no hau deke' lain ra. Mendi basa se fee neu fetor Masir a, fo mae ia hita lepa-ngges na. 001 GEN 043 012 Hei o mendi doi' dedesi na lao rua, huu hei musi fee bali' doi' fo hei hambu mia karon mara fai' naa. Mbei ma atahori naa ra mbed'a' rasala'. 001 GEN 043 013 Mo hei od'i ma boe, te bali' lai-lai e. 001 GEN 043 014 Au hule-hule' fo Lamatualain Koasa mana Seli' na, tao fetor a kasian hei. Naa fo ana nau fee bali' Benyamin no Simeon, fo basa hei bali'. Te, mete ma ana nggara mopo se, naa, au lemba sususa' naa sambe mate.” 001 GEN 043 015 Basa naa de, ara reu raduru lepa-ngges ma ha'i doi', fo rendi Masir neu. De ara lao ro Benyamin. Ara losa naa de, reu risi' Yusuf. 001 GEN 043 016 Yusuf nita Benyamin no a'a nara ma, ana denu malangga mana tao ues nae, “We! Mo atahori ia ra risi' ume ngga. Mi tati sapi esa, fo nasu malad'a-malad'a'. Te dei fo, ara raa reorendu' ro au.” 001 GEN 043 017 Boe ma, malangga mana tao ues tao tungga Yusuf parenda na. De ana no se risi' Yusuf ume na. 001 GEN 043 018 Ara lao boe ma, a'a nara ramatau rala seli. Sia dala' talad'a na ara ola-ola' rae, “We! Ta'o bee de ana denu ro hita tisi' ia. Se'u-se'u te nae tao na'asususa' hita, huu doi' fo ara tao bali' sia hita karon na ma'ahulu na. Ara ro hita ia tema, fo aiboi' ma, to'u hita, fo tao dad'i ate na. Ma rambas rala hita keledei nara.” 001 GEN 043 019 Naa de, deka-deka Yusuf ume na ma, ara ola' ro malangga mana tao ues a rae, 001 GEN 043 020 “Ama! Hai mo'e ma'af, te ma'ahulu na hai ima hasa nanaat sia ia ena boe. 001 GEN 043 021 Hai bali' kambo' mi, de hai hahae mia dala'. Mae sunggu' ma, hai sefi karon fo mae hani banda ra. Naa te hai hambu bali' esa-esa' doi' are mara, mia karon rala. Hai nda mihine seka mana tao neu naa sa. De ia naa, hai mendi bali' basa doi' naa ra. Dad'i ama' afi' mumunasa o. Hela fo ama' nahine, ia naa hai o mendi doi' lena' fo mae hasa selu' nanaat feu'.” 001 GEN 043 023 Basa ma, malangga mana tao ues' a nataa nae, “Hei nene' a. Afi' mimitau. Mbei ma hei Lamatualain ma, mana fee nggi papala-bab'anggi' sia karon naa ra. Fai' naa, au simbo ala basa hei doi ma ena. Hei nda mihuta saa sa' boe!” Boe ma ana mbo'i Simeon neu se. 001 GEN 043 024 De basa se risi' Yusuf ume na rala. Malangga mana tao ues a fee se oe safe ei nara. Ana o hani keledei nara boe. 001 GEN 043 025 Boe ma, nafad'e nae, “Dei fo hei mia reorendu' mo malangga.” Ara fe'e rahati Yusuf nenema na ma, ara ha'i mema' lepa-ngges nara. 001 GEN 043 026 Yusuf losa boe, basa se sende' lululangga nara sia mata na. Dei de, ara fee lepa-ngges ra reu e. 001 GEN 043 027 Yusuf natane se nae, “Ta'o bee? Basa hei malolole, do? Hei ama ma lasi' naa, ona' bee? Ana malole, do?” 001 GEN 043 028 Rataa rae, “Ama' ate lasi ma, fo hai ama b'onggi ma, malolole.” Basa de, ara be'utee fee hadat neu e. 001 GEN 043 029 Yusuf mete ndule basa se, de nita od'i na Benyamin. Ana nae, “Ooo! Ia eni, hei od'i muri ma fo hei dui fai' naa, do?” Boe ma ana ola' no Benyamin nae, “Ana ngge! Au hule-hule' fo Lamatualain pala-banggi fee nggo papala-bab'anggi' nae'.” 001 GEN 043 030 Nita Benyamin ma, Yusuf nae' a natud'u susue na ena. Huu ana sue od'i na nae na seli. Ana nda nae' a na'atataa' nala rala na sa ena. De ana lai-lai lao hela se, nisi' kama na rala. Ana nggae mesu'ud'u-faruka sia naa. 001 GEN 043 031 Nggae basa, dei de neu narou mata na. Ana na'amamate' rala na, de neu nandaa no se fai. Basa de, ana denu pagau nara reu ralalau mei a. 001 GEN 043 032 Ara tao fee Yusuf naa mia mei mesa' ne. Odi-a'a nara raa sia mei fea'. Atahori Masir mana tao ues nara raa sia mei fea' boe, huu atahori Masir ra melumud'u raa ra'ab'ue ro atahori Ibrani ra. 001 GEN 043 033 Malangga mana tao ues a fee Yusuf od'i-a'a nara endo' matambambali' ro e. Ana fee se endo' teri-teri tungga sira too nara, mia a'a' losa od'i muri' a. Rita ta'o naa ma, titindindi. 001 GEN 043 034 Yusuf denu pagau nara ha'i nanaat fee od'i-a'a nara mia mei na. Basa se simbo ona-ona esa'. Te ara tao fee Benyamin, lena' a'a nara lao lima. De basa se raa-rinu losa ra'abeta. 001 GEN 044 001 Ara raa basa ma, Yusuf na'au'utu' malangga mana tao ues na nae, “We! Muu ombo are neu atahori ia ra karon nara losa sofe se. Ma tao bali' doi nara nisi' esa-esa' karon na rala. 001 GEN 044 002 Boe ma ha'i mala au mok lilo fula ngga, fo tao nisi' ana muri' a karon na.” De ana neu tao tungga Yusuf parenda na. 001 GEN 044 003 Mbila fefetu ana na, Yusuf mbo'i se lao bali' rendi nanaat no keledei nara. 001 GEN 044 004 Ara nda fe'e ra'adoo' kambo' sa ma, Yusuf nafad'e malangga mana tao ues na nae, “Muu tungga atahori naa ra lai-lai. Mete ma hambu se, naa, mufad'e ma'o ia: ‘Ta'o bee de rala mara de'ulaka' mbali toulasi' a? Losa hei balas malole na mo de'ulaka' ta'o ia. 001 GEN 044 005 Ta'o bee de loi mendi malangga mok lilo fula na? Hei nda bub'ulu' sa, do? Naa nda aka' a mok nininu' sa. Ana o sangga atahori uanale nara nendi' mok naa. Naa mok mahine'! Hei tatao mara ia, de'ulaka na seli ma!’” 001 GEN 044 006 Basa de, malangga mana tao ues neu tungga de hambu se. Ana nafad'e se, tungga Yusuf o'ola na. 001 GEN 044 007 Ara rataa rae, “Ama' masud na ta'o bee ia? Hai sumba. Hai nda tao de'ulaka' ta'o naa sa. 001 GEN 044 008 Ama' bub'ulu', to? Doi-doi' mana mia karon rala fai' naa, hai fee bali' neu ama', to? De ta'o bee de hai loi malangga lilo fula na mia umen fai. Hoko' o! 001 GEN 044 009 Ama' paresa' neu' ena. Hambu sia seka karon na, naa hukun misa e leo. Ma hai ruma dad'i ate ma.” 001 GEN 044 010 Malangga mana tao ues a nae, “Hoko'! Ta'o ia. Mete ma hambu mok sia seka, naa, ana dad'i au ate ngga. Ruma bali'.” 001 GEN 044 011 Boe ma ara ra'onda' karon naa ra lai-lai, de sefi se. 001 GEN 044 012 Malangga mana tao ues a paresa' lutu-lelo' karon naa ra esa-esa', mia a'a ka karon na, losa od'i' a ena na. De ana hambu mok lilo fula' mia Benyamin karon na. 001 GEN 044 013 Boe ma Benyamin a'a nara rala nara rambalulutu. De ara fua bali' karon naa ra keledei ata reu, ma bali' kambo reu. 001 GEN 044 014 Losa Yusuf ume na boe, ana fe'e sia naa. De ara sende' lululangga nara neu mata na. 001 GEN 044 015 Yusuf bua se nae, “He! Ta'o bee de hei tao ona' ia neu au. Hei nda mihine mae atahori monaen ona' au ia, sangga atahori rahasia na endi' mahine' naa sa, do?” 001 GEN 044 016 Yahuda nataa nae, “Awi! Lamatualain natud'u hai sala mara ena. Hai mae saa fai, ama'? Hai mae misila'e ao ma, ona' bee fai. Mete ma ama' nae hela hai od'i muri ma ia, naa, malole lena' ama' hela basa hai. Ha'i mala basa hai dad'i ate ma.” 001 GEN 044 017 Yusuf nataa nae, “Hoko'! Hambu mok a sia seka e, na eni mana dad'i au ate ngga. Hei ruma, nenembo'it. Bali' misi' ama ma leo!” 001 GEN 044 018 Yahuda neu deka-deka no Yusuf, de ola' nae, “Ama fetor! Au bub'ulu' ama' koasa na ona' mane' a boe. Huu naa, de afi' mumunasa au dei. Au o'e ola-ola' mbei o ama'. 001 GEN 044 019 Ma'ahulu na ama' natane hai mae, ‘Hai ama ma no od'i ma esa fe'e sia, do?’ 001 GEN 044 020 Hai mitaa mae, ‘Hai ama ma lasi' ena. Boe ma od'i muri ma, esa. Lele' b'onggi e, hai ama ma lasi' ena. A'a b'onggi na esa' a, te ana nese ena. Ru'a se ina na mate ena. De ia naa, hela' a mesa' ne. Naa de, hai ama ma sue nala e seli.’ 001 GEN 044 021 Basa de, ama' denu hai mo e, fo mita e. 001 GEN 044 022 Te hai mitaa mae, ana' naa nda lao hela ama na sa. Mete ma ana lao hela e, naa, hai ama ma mate, neu' ena. 001 GEN 044 023 Boe ma ama' nataa nae, ‘Mete ma hei nda mendi od'i ma sa, naa, hei nda bisa mita mata ngga sa ena.’ 001 GEN 044 024 Basa de hai bali'. Mifad'e basa ama' o'ola na neu hai ama ma. 001 GEN 044 025 D'oo-d'oo ma, hai nanaa mara basa boe. De hai ama ma denu ima hasa selu' nanaat fai. 001 GEN 044 026 Hai mitaa selu' mae, ‘Ama' e! Hai nda mi sia naa sa. Te fetor a, nafad'e ena, mete ma hai nda mo od'i muri' a sa, naa, hai sud'i mindaa mo e. Dad'i hai od'i muri ma musi tungga, dei fo hai fe'e lao naa.’ 001 GEN 044 027 Hai ama ma ola' fai nae, ‘Hei bub'ulu', to? Au sao ngga Rahel, ana na aka' rua' a. 001 GEN 044 028 Ana ulu' a nese ena. Banda fui ra raa hendi ena. Naa de, losa fai' ia au nda undaa o e sa. 001 GEN 044 029 Mete ma hei ha'i mala ana muri' ia mia au fai, boe ma ana ta'o esa naa, hei boe tao mi'isususa' au lasi' ia, de au mate neu' ena.’ (Sheol h7585) 001 GEN 044 031 De ona' naa, ama fetor. Mete ma au bali' isi' ama ngga, nda o bali' od'i muri' ia sa, naa, hai ama ma mate neu' ena, huu rala na esa no ana' naa. Ana namalasi seli ena, naa de mete ma hai boe tao mi'isususa' e, naa, ana mate neu' ena. (Sheol h7585) 001 GEN 044 032 Boe ma au o helu ama ngga, au mana o bali' ana' naa. Au helu ae, mete ma nda o bali' ana' ia sa, naa au tanggon sala' losa mate. 001 GEN 044 033 Dad'i au o'e ta'o ia, ama': Au leo uhati' a ia nggati e, fo dad'i ama' ate na. Hela e bali' no a'a nara. 001 GEN 044 034 Mete ma ana' naa nda tungga sa, naa, au o nda bali' saa boe. Au nda nau ita ama ngga doid'oso losa mate sa.” 001 GEN 045 001 Yusuf rena nala Yahuda o'ola na, rala na noe rau-rau nda na'atataa' sia pagau nara mata nara sa. De ana denu se dea reu, fo hela mesa' ne no od'i-a'a nara. Ana nae nafad'e eni ia, seka. 001 GEN 045 002 Paggau nara basa se dea reu, ma Yusuf nggae nahere', losa atahori Masir mana sia kama a dea', rena. Ma atahori mana sia mane' a ume na, o rena boe. 001 GEN 045 003 Basa de, Yusuf nafad'e relo-relo od'i-a'a nara nae, “We! Od'i-a'a re. Au ia Yusuf, hei toronoo ma. Ama' fe'e masod'a', to?” Od'i-a'a nara rena ta'o naa ma, ramatau rala seli, losa nda ola-ola' rala saa sa' boe. 001 GEN 045 004 Boe ma Yusuf no'e se nae, “We! Ima deka-deka ia dei.” Ara reu deka Yusuf. Ma ana ola' selu' nae, “Au ia Yusuf, fo ma'ahulu na hei seo neu atahori Masir ra. 001 GEN 045 005 Hei mema' seo hendi au ena. Te afi' mimitau, ma afi' mireresi esa fee sala' neu esa fai. Matetu na, Lamatualain mana no au ia uma u'uhulu' mia hei e. Ona' naa, Ana fee masod'a' neu atahori nae' huu au. Fo ara afi' mate ndoes. 001 GEN 045 006 Ndoe-la'as fe'e lao' too rua ia. Fe'e hela too lima fai. Atahori nda a'ali rae sa, nda sela nggari sa, de nda hambu mbule-b'oa' saa sa' boe. 001 GEN 045 007 No dala' fo hita nda tahine' sa ia, Lamatualain no au u'uhulu' hei. Naa fo hambu ruma mia hei ma umbu-ana mara, rasod'a. 001 GEN 045 008 Matetu na, nda hei tatao ma de au sia ia sa, te Lamatualain tatao Na. Naa de au dad'i fetor sia Masir ia. De au dad'i malangga mana tao ues sia mane' a ume panggat na. Nda hambu atahori lena' au sa. 001 GEN 045 009 De ia naa, hei bali' lai-lai leo, fo mifad'e au o'ola ngga ia neu ama' mae, ‘Ama' ana na Yusuf fe'e masod'a'. Ana dad'i atahori malangga sia Masir. Ana no'e ama' Masir neu lai-lai. 001 GEN 045 010 Dei fo ama' leo sia Masir sia mamana esa naran Gosen, deka no e. Mamana' naa malole' ma loa'. De ama' bisa na'aboi bib'i lombo mara sia naa, ma basa hiek no sapi ra. Ana o no'e fo ama' muu mo umbu-ana mara, ume isi mara, no basa hata-heto mara fo leo sia' a naa. 001 GEN 045 011 Mete ma ama' sia Gosen, naa, ana na'aboi ama' sia naa. Ndoe-la'as fe'e too lima fai. Dei fo ana tao fo ama' no bob'onggi' mara, basa banda ra nda kuran saa sa' boe.’” 001 GEN 045 012 Yusuf nafad'e basa boe, ana ola' fai nae, “Ia naa, hei mita ena, to? Ma ho, Benyamin, mita, to? Au ia, mema' Yusuf. 001 GEN 045 013 De mifad'e hita ama na mae, au koasa ngga monae' sia Masir. Boe ma dui basa-b'asa saa fo hei mita' ia neu ama'. Basa fo, mo ama' lai-lai ia nema leo!” 001 GEN 045 014 Basa boe ma, ana holu od'i na Benyamin, de rua se nggae. 001 GEN 045 015 Ana o holu od'i-a'a nara, de id'u se esa-esa'. Dei de, ara fe'e ola-ola' ro e. 001 GEN 045 016 Basa naa ma, mane' a no basa pagau nara rena Yusuf od'i-a'a nara rema, de basa se ramaho'o. 001 GEN 045 017 De mane' a ola' no Yusuf nae, “Yusuf, e! Mufad'e od'i-a'a mara fo ara fua are nara reu keledei leo, fo rendi Kana'an neu. 001 GEN 045 018 Denu se rema ro ama ma, no basa bob'onggi nara, fo ara lali ia rema leo. Dei fo fee se rae meulau' sia Masir, fo ara rasod'a sia naa, ma raa rae minan. 001 GEN 045 019 Boe ma nafad'e se, fo rendi mema' kareta hira mia ia, fo fua neu anadiki' ra ro ama ma. 001 GEN 045 020 Afi' du'a mendi basa hata-heto' ra, te basa malole' mana sia Masir ia, dei fo sira hambu se.” 001 GEN 045 021 Mane' a ola' basa ma, Yusuf fee se kareta hira ma lepa-ngges, tungga mane' a parenda na. De od'i-a'a nara ra'alilinu' fo bali' tungga mane' a parenda na. 001 GEN 045 022 Yusuf o fee se, bua-ba'us feu' pasan be'e esa'. Te ana fee Benyamin doi fula' natun telu, ma bua feu' pasan lima. 001 GEN 045 023 Ana haitua fee ama na sud'i a saa meulau' mia Masir, de fua neu kaledei mone sanahulu. Ana o fee selu', are, roti, ma nanaat mata'-mata', sia keledei ine sanahulu fai, fo dad'i lepa-ngges bali' Masir rema. 001 GEN 045 024 Basa ma, ana fee se bali', ma nafad'e se nae, “Hei afi' mireresi sia dala' e!” 001 GEN 045 025 Boe ma ara lao bali' risi' ama na sia Kana'an. 001 GEN 045 026 Losa naa ma, rafad'e ama na rae, “Ama' e! Ana ma Yusuf fe'e masod'a'. Ana dad'i atahori monae', de parenda sia Masir!” Yakob rena ma, ana titindindi, de nda namahere o'ola nara sa. 001 GEN 045 027 Te ara rafad'e basa Yusuf o'ola na ma, Yakob nita kareta fo Yusuf haitua nema nae fua no e nisi' Masir, dei de fe'e namahere na. 001 GEN 045 028 Ana ola' nae, “Awi! Au ana ngga fe'e masod'a' o! Ta'o naa dei de au fe'e umuho'o na. Au musi uu se'u-ita dei, dei fo au fe'e mate no malole'.” 001 GEN 046 001 Basa naa ma, Yakob na'alilinu' sud'i' a saa nara, de lao hela Kana'an. Losa kambo Berseba, ana hala banda tao tutunu-hohotu' fee Lamatualain, fo mia dalahulu na aman Isak namahere' a. 001 GEN 046 002 Tetemba' sa, nalamein. Sia meit naa, ana rena Lamatualain no'e nae, “Wei! Yakob! Yakob! Fela fo rena dei!” Boe ma ana nataa nae, “Ta'o bee?” 001 GEN 046 003 Lamatualain nae, “Au ia, Lamatualain fo ama ma namahere mia ma'ahulu na. Afi' mumutau Masir muu. Te dei fo Au tao tititi-nonosi mara dad'i leo monae' sia naa. 001 GEN 046 004 Au o nggo Masir muu boe. Ma dei fo Au o bali' tititi-nonosi mara risi' Kana'an fai. Lele' ho mate, naa, ana ma Yusuf sia bob'oa ma.” 001 GEN 046 005 De Yakob no ana nara lao hela kambo Berseba. Ara fua e, no sao-ana nara, reu kareta fo mane Masir haitua' ra. 001 GEN 046 006 Ara rendi hata-heto nara, ma basa banda mana dad'i sira ena na mia Kana'an. No ta'o naa, Yakob no ana mone nara, ana feton, ma basa umbu nara ma sufe nara, lao Masir reu. 001 GEN 046 008 Yakob no bob'onggi nara mana lao Masir reu, naeni: Ruben, ana ulu' a, 001 GEN 046 009 no ana nara Henok, Palu, Hesron, ma Karmi. 001 GEN 046 010 Simeon, no ana nara Yemuel, Yamin, Ohad, Yakin, ma Sohar. No Saul, fo Simeon ana na mia sao ina Kana'an. 001 GEN 046 011 Lewi, no ana nara Gerson, Kehat, ma Merari. 001 GEN 046 012 Yahuda, no ana nara Sela, Peres ma Sera. Yahuda ana fea' na, Er ma Onan, mate se mia Kana'an. Ana o no Peres ana nara Hesron ma Hamul. 001 GEN 046 013 Isaskar, no ana nara Tola, Pua, Ayub, ma Simron. 001 GEN 046 014 Sebulon, no ana nara Sered, Elon, ma Yahleel. 001 GEN 046 015 Basa se, Yakob no Lea ana nara. Ara b'onggi se mia Mesopotamia. Ara o ma ana ina' esa, nara na Dina. Dad'i Yakob no Lea tititi-nonosi nara, basa se atahori telu nulu telu. 001 GEN 046 016 Boe ma, Yakob ana nara mia sao esa fai, naeni: Gad no ana nara Sifion, Hagi, Suni, Esbon, Eri, Arodi, ma Areli. 001 GEN 046 017 Aser, no ana nara Yimna, Yiswa, Yiswi, Beria, no feto na, naran Sera. Ma Beria ana nara Heber no Malkiel. 001 GEN 046 018 Basa se, atahori sanahulu nee. Sira, Yakob no sao na Silpa umbu-ana nara. Silpa naa, ate fo Lab'an fee neu anan Lea, Yakob sao ulu na. 001 GEN 046 019 Boe ma, hambu Yakob sao fea' na fai, naran Rahel. Ana b'onggi ana' rua, nara nara Yusuf no Benyamin. 001 GEN 046 020 Lele' naa, Yusuf sao nala Asnat mia Masir. Ama ari na, malangga agama sia kambo' On, naran Potifera. Yusuf no Asnat ana nara, Efraim no Manase. 001 GEN 046 021 Benyamin o tungga Masir neu no ana nara Bela, Beker, Asibel, Gera, Naaman, Ehi, Ros, Mupim, Hupim, ma Ared. 001 GEN 046 022 De Yakob no sao na Rahel tititi-nonosi na, atahori sanahulu haa. 001 GEN 046 023 Yakob sao na fe'e esa fai, naran Bilha. Ana nara, Dan no Naftali. Dan o tungga Masir neu no ana na Husim. 001 GEN 046 024 Ma Naftali no ana nara Yasel, Guni, Yeser ma Silem. 001 GEN 046 025 Yakob no Bilha tititi-nonosi na, atahori hitu. Bilha naa, Rahel ate na fo ana hambu ma ama na Lab'an. 001 GEN 046 026 Dad'i Yakob tititi-nonosi nara fo mana risi' Masir reu a, atahori nee nulu nee. Nda fe'e ana mone-ana feto feu nara sa. 001 GEN 046 027 Tamba Yusuf no ana na rua fo b'onggi se sia Masir, de reken naa Yakob no basa bob'onggi nara mana leo sia Masir, atahori hitu nulu. 001 GEN 046 028 Ara rae deka Masir ma, Yakob denu ana na Yahuda lao' na'ahulu', neu no'e Yusuf, nema nandaa no e sia Gosen. Ara losa Gosen boe ma, 001 GEN 046 029 Yusuf sae kareta na, de neu nandaa no aman sia naa. Ara randaa ma, Yusuf holu aman, de nggae doo na seli. 001 GEN 046 030 Yakob ola' no Yusuf nae, “Ana Yusuf e! Ia naa, au ita nggo ena. Ma bub'ulu' ho fe'e masod'a'. Naa de, mae au mate oras ia o, malole.” 001 GEN 046 031 Basa de, Yusuf nafad'e basa od'i-a'a nara nae, “Au musi uu ufad'e mane' a, ae bob'onggi nggara rema mia Kana'an. 001 GEN 046 032 Dei fo au ufad'e ae hei ia, atahori mana ma'aboi bib'i lombo ma sapi. Naa de hei mendi banda ma hata-heto' mara mia Kana'an. 001 GEN 046 033 Mete ma mane' a no'e hei, ma natane ue-tatao mara saa, 001 GEN 046 034 na mitaa mae, basa hai mana mi'iboi banda mia anadiki' ima, ona' hei bei-ba'i mara boe. No naa, dei fo ana fee hei leo sia Gosen.” Yusuf nafad'e ta'o naa, huu atahori Masir ra melumud'u, leo ra'ab'ue ro atahori manatad'a ra. 001 GEN 047 001 Basa ma, Yusuf no toronoo nara lima reu risi' mane' a. Ana nafad'e nae, “Ama mane'! Au ama ngga no od'i-a'a nggara rema mia Kana'an ena. Ara rema rendi banda hiek-lombo, sapi, ma sud'i' a saa nara. Basa se sia Gosen ena.” 001 GEN 047 003 Boe ma mane' a natane nae, “Hei ue-tatao ma saa?” Rataa rae, “Hai manatad'a ona' hai bei-ba'i mara. 001 GEN 047 004 Ale' ia, sia rae Kana'an ndoe-la'as naseli' de nda hambu nanaat ma uru sa ena. Naa de, hai ima sia nusa' ia fo leo mi'itataa'. Hai o mendi banda mara boe. De hai mae mo'e ama mane', fo leo sia Gosen, fo mi'iboi banda ra sia naa.” 001 GEN 047 005 Boe ma mane' a nafad'e hihii-nanau na neu Yusuf nae, “Ia naa, ama ma no od'i-a'a mara sia ia ena. 001 GEN 047 006 De ara bole tao nusa' ia ona' sira nusa na. Au uhine ngga, Gosen naa, mamana malole' sia nusa' ia. De malole lena' ara leo sia' a naa leo. Ma mete ma sira rahine tao-mata' neu banda no malole', naa, ona' bee na ara tao-mata' neu banda nggara sia naa boe.” 001 GEN 047 007 Basa naa ma, Yusuf natud'u ama na neu mane' a. De Yakob hule-o'e neu Lamatualain, no'e papala-bab'anggi' fee mane' a. 001 GEN 047 008 Basa naa ma, mane' a natane e nae, “Ama' too hira ena?” 001 GEN 047 009 Yakob nataa nae, “Au usod'a too natun esa telu nulu ena, te au nda leo sia mamana' esa' a sa. Au bei-ba'i nggara o ona' naa boe. Te au too ngga mema' e'eku' lena' se. Ma sofe' no doid'oso'.” 001 GEN 047 010 Basa de Yakob natea mane' a. Ana nda fe'e lao sa, te ana no'e Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu mane' a fai. 001 GEN 047 011 Yusuf tungga mane' a o'ola na, de natud'u mamana' fee se sia Gosen. Mamana' naa malole'. (Dei de ara bab'ae mamana' naa ‘Rameses’.) Basa de Yusuf ama na no odi-a'a nara leo rakandoo sia naa. 001 GEN 047 012 Yusuf o banggi-b'ae nanaat fee ama na, odi-a'a nara, ro basa sao-ana nara, tungga sira ume isi nara ded'esi nara. 001 GEN 047 013 Lele' naa, ndoe-la'as manaseli', de sia bee-b'ee nanaat nese. Mia Masir losa Kana'an atahori ra masaloe ena. Ara nda tao rala saa-saa sa' boe, huu ndoe rita' a mamate nara. 001 GEN 047 014 Naa de, atahori mia basa mamana' sia Masir no Kana'an, rema hasa nanaat sia Yusuf. Ana naduru doi' ra, de neu mbed'a sia mane' a ume na. 001 GEN 047 015 D'oo-d'oo ma, atahori Masir ro Kana'an ra doi nara basa se ena. De ara nda hasa rala nanaat sa ena. Ara risi' Yusuf, ma ro'e rae, “Ama fetor e! Fee hai nanaat dei, fo hai afi' mate ndoes. Te basa hai doi mara ena.” 001 GEN 047 016 Yusuf nataa nae, “Mete ma mema' hei doi' nese ena, naa, ta'o ia: fee banda mara fo nggati no nanaat.” 001 GEN 047 017 De ara fee banda nara reu Yusuf, fo nggati no nanaat. Ara fee ndara, hiek-lombo, sapi no keledei nara. No ta'o naa, ara rasod'a too' naa, huu Yusuf tao ta'o naa. 001 GEN 047 018 Manafali ma, ara rema risi' Yusuf rae, “Ama fetor e! Hai ola' no matetu'. Hai doi ma no banda mara, ama' nggati mala basa se ena. Nda afi' hela saa sa' boe. Hela' a hai ao ma no rae ma. 001 GEN 047 019 Dad'i afi' hela hai mate. Mete ma hai mate, seka mana tao mata' neu rae ra? Malole lena', ama fetor ha'i mala hai dad'i ate. Ha'i mala hai rae ma dad'i ama' ena na boe. Ma fee fini-ngges fo hai sela fee ama'. Hai bebengge ma, no rae a, ama' nggati no nanaat. Sad'i hai afi' mate!” 001 GEN 047 020 Huu ndoe-la'as boe fua, naa de basa atahori Masir ra seo hendi' rae nara. De Yusuf hasa nala basa rae sia Masir, dad'i mane' a enan. 001 GEN 047 021 Naa de, basa rauinggu Masir ra dad'i mane' a ate na. 001 GEN 047 022 Te mia basa e, Yusuf nda hasa malangga agama ra rae na sa, huu mane' a fee se nanaat nakandoo' a. Naa de, ara nda parlu seo rae nara sa. 001 GEN 047 023 Lele' naa, Yusuf ola' no manggaraun nara nae, “Ia naa hei dad'i mane' a ate na. Basa hei rae ma, au hasa ala fee mane' a ena. De mala fini-ngges ia ra, fo mii sela neu rae ra leo. 001 GEN 047 024 Dei fo oru naa, banggi neu lima. Babanggi' esa mendi fee neu mane' a. Hela babanggi' haa, hei tao neu fini, ma mo ume isi mara mia.” 001 GEN 047 025 Ara rataa rae, “Ama' fee masod'a' nema hai. Huu naa, hai mo'e makasi. Hai mae dad'i mane' a ate nara.” 001 GEN 047 026 Yusuf tao hohoro-lalane' naa dad'i adat sia Masir. Mia basa are fo manggaraun ra oru, ara banggi neu lima. Babanggi' esa fee neu mane' a. Ma babanggi' haa, ara soa. Aka' a malangga agama ra rae nara, mane' a nda hasa sa. Adat naa, fe'e sia losa fai' ia. 001 GEN 047 027 Eni' a lele' naa, atahori Isra'el ra leo rakandoo sia Masir, sia rae Gosen. Ara ramasu'i, ma tititi-nonosi nara boe ramaheta. 001 GEN 047 028 Yakob fe'e nasod'a too sanahulu hitu fai sia Masir. De ana too natun esa haa nulu hitu. 001 GEN 047 029 Fai mamate na deka-deka boe, ana no'e Yusuf de nafad'e nae, “Ana Usu e! Au du'a-du'a na nda doo sa ena, Lamatualain no'e bali' au. Dad'i au o'e, mete ma sue au, naa, te'a fo afi' mu'oi au sia rae Masir ia. 001 GEN 047 030 Musi mendi bali' au ao sisi ngga, nisi' bei-ba'i tara mamana na. Mu'oi au sia naa, huu naa, au hiihii ngga.” Yusuf nataa nae, “Malole, ama'! Mete ma ama' nau ta'o naa, naa, au tungga' a.” 001 GEN 047 031 Yakob ola' selu' nae, “Te, mete ma ta'o naa, naa, oras ia ho te'a dei, mae ho tungga ama' hihiin.” De Yusuf te'a tungga Yakob o'ola na. Basa naa ma, Yakob sende' lululangga na neu koi ata de hule-o'e no'e makasi neu Lamatualain. 001 GEN 048 001 Nda doo' sa ma, atahori rema rafad'e Yusuf rae ama na namahed'i. De no ana nara ru'a se, Manase ma Efraim, reu se'u ba'i Yakob na. 001 GEN 048 002 Yakob rena Yusuf se rema ma, ana na'amamate' ao na endo' sia koi. 001 GEN 048 003 Ana nafad'e Yusuf nae, “Ana Usu e! Lamatualain koasa manaseli na, natud'u Ao na nema au mia kambo Lus sia rae Kana'an. Sia naa, Ana helu au, 001 GEN 048 004 nae, ‘Dei fo au fee umbu-ana mara ramaheta, fo tititi-nonosi mara dad'i leo monae'. Ma nusa' ia, Au fee neu tititi-nonosi mara, fo dad'i sira hata-heto na losa ndu'u-d'oo na neu.’ 001 GEN 048 005 De ia naa, ana ma Efraim no Manase, hak nara ta'o ia: au uma sia Masir ia, ru'a se au umbu nggara. Mae ona' naa o, ia naa, au tao se dad'i ana nggara, ona' a Ruben ma Simeon. 001 GEN 048 006 Te mete ma ho hambu ana' fai, naa ho ana mara. Au nda tao se ona' au ana nggara sa. De ara simbo hata-heto' mia a'a nara Manase no Efraim. 001 GEN 048 007 Au tao ta'o naa, fo musuned'a ina ma Rahel. Lele' hai bali' mia Mesopotamia misi' Kana'an, ina ma b'onggi de mate mia dala' talad'a na deka kambo Efrata sia rae Kana'an. Lele' naa, au susa ala seli. De au u'oi e sia dala' suu na nae nisi' kambo Efrata.” (Kambo' naa ale' ia, ara bab'ae e, Betlehem.) 001 GEN 048 008 Yakob ola' basa ma, ana boti' mata na, nita Yusuf ana nara sia naa. Natane Yusuf nae, “We! Seka ana nara ia ra?” 001 GEN 048 009 Yusuf nataa nae, “Ana' ia ra, Lamatualain fee au sia Masir ia.” Yakob ola' nae, “Mete ma ta'o naa, naa mo se deka ro au, fo au hule-o'e Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu se.” 001 GEN 048 010 Yakob lasi' ena, de mata nara poke ena. Naa de ana nda nita malole sa. Yusuf no ana nara, deka ro Yakob, de ana holu ma idu se. 001 GEN 048 011 Ana ola' no Yusuf nae, “D'oo basa ia, au du'a na, nda undaa o nggo sa ena. Te ia naa, Lamatualain tao lena' naa fai, sambe au o fe'e ita ana mara.” 001 GEN 048 012 Basa naa ma, Yusuf na'ad'od'oo' ana nara mia Yakob, de sende' lululangga na ma be'utee losa rae, mia ama na matan. 001 GEN 048 013 Basa boe ma Yusuf fela. No'e nala ana nara de fee se rambarii' deka ro aman. Ana ulu na, Manase, neu Yakob bob'oa onan, ma ana ka rua na, Efraim, neu Yakob bob'oa diin. 001 GEN 048 014 Yakob loo lima na fo hule-o'e fee se, te ana lali lima ona na neu Efraim langga na, ma lima dii na neu Manase langga na. 001 GEN 048 015 Ana hule-o'e no'e Lamatualain pala-banggi fee Yusuf nae, “Ho ba'i Isak ma no ama na Abraham, ru'a se tungga Lamatualain hiihii-nanau na. Lamatualain o na'aboi au mia fe'e soru ngga losa oras ia. 001 GEN 048 016 Ana mbo'i au mia basa de'ulaka' ra. De au o o'e fo Ana pala banggi fee ana' ia ra ro tititi-nonosi nara. Boe ma, mete ma ara hule-oe neu Lamatualain, ara afi' lilii' ingga ba'i Abraham, ba'i Isak, ma au nara ngga. Fo tititi-nonosi nara boe ramaheta, dad'i leo monae' sia raefafo' ia.” 001 GEN 048 017 Yusuf nita aman tao lima ona na neu Efraim langga na, de ana to'u aman lima na, ma lali nisi' Manase langga na. 001 GEN 048 018 Nafad'e ama na nae, “Ama' e! Afi' tao ta'o naa. Te Efraim od'i'. Eni nda ana ulu' sa. Ama' musi tao lima ona ma sia Manase langga na ata. Huu naa, ana ulu' a hak na.” 001 GEN 048 019 Te ama na Yakob nda nau sa. Ola' nae, “Ana ngge. Au mema' uhine. Te dei fo Manase dad'i manaseli', ma tititi-nonosi nara o ramaheta losa dad'i leo monae'. Te od'i na Efraim, dei fo lena' e fai. Tititi-nonosi nara, nae na seli losa ara dad'i leo hetar manaseli' fai.” 001 GEN 048 020 De ana nafad'e ana karu'a' ra nae, “Dei fo mete ma atahori Isra'el ro'e Lamatualain pala banggi fee atahori, ara ingga hei ru'a nggi nara mara boe. Ara ro'e rae, ‘Hule-hule' a Lamatualain pala banggi fee nggo, ona' a Ana fee Efraim no Manase.’” No ta'o naa, Yakob ingga Efraim naran na'ahulu' a'an Manase naran. 001 GEN 048 021 Boe ma Yakob nafad'e Yusuf nae, “Ana ngge! Nda doo' sa, te au mate. Te dei fo Lamatualain tulu-fali hei, ma no bali' hei misi' bei-ba'i' mara nusa na. 001 GEN 048 022 Te ia naa, au fee nggo lena' od'i-a'a mara. Au fee selu' nggo mbuku' sia rae Kana'an fo dalahulu na au ha'i mia atahori Amori lele' utati o se.” 001 GEN 049 001 Basa naa ma, Yakob denu ro'e basa ana nara. Ara rema ma, nafad'e nae, “Ana nggare! Ima mi'ib'ue deka mo au dei. Au ae ufad'e hei esa-esa' dala masod'a na sia fai ma'abui na.” 001 GEN 049 002 Basa ma Yakob nafad'e mema' ana nara nae, “Ta'o ia! Yakob ana nara! Ima, mimbirii' rereo' au. Rena ama ma Isra'el o'ola' na. 001 GEN 049 003 Ruben! Ho ia, au ana ulu ngga! Au teteas ngga, ma lima ona ngga. Atahori fee hadat lena' neu nggo. 001 GEN 049 004 Te rala ma nda matetu' sa, nda mita' mae hihii-nanau ma bee sa boe, ona' tasi' ree na neu-nema. Aiboi' ma, muu sunggu' mo sao ngga Bilha, de munggenggeo ama ma koi na. Naa de, ho panggat a'a ma mopo e. 001 GEN 049 005 Simeon ma Lewi! Hei ru'a nggi ona esa', huu ama aka' mae mitati, tao mi'isususa' atahori. 001 GEN 049 006 Hei ma'ahe tati mi'etu' sapi ra ei ua nara, fo ara sorereo reu' a mamana nara. Hei de'ulaka mara fai, hei miminasa seli ma henggu nisi mara, losa misa atahori ra. Naa de, au nda nau rena hei o'ola mara sa. Au o nda nau sambor o hei ded'ea ma sa. 001 GEN 049 007 De ia naa, au sumba-ndoo nasaborii mara, huu naseli' ena. Ma nasa mara nda mi'ena sue-lai' mbei sa boe. Dei fo mesa' nggi lemba-d'oi de'ulaka mara naa. Lamatualain mbia-nggari tititi-nonosi mara, fo ara leo nggari-nggari sud'i' a bee reu sia rae Isra'el. 001 GEN 049 008 Yahuda! Nara ma sosoa na nae ‘koa-kio’. Dei fo od'i-a'a mara koa ma fee hadat neu nggo. Boe ma ho tuni-ndeni musu mara, losa ara nda boti' rala langga nara sa. 001 GEN 049 009 Ho ona' a meoaku manaseli', sangga nanaat ao ma. Meoaku mone lea ao na fo nae sunggu', ma nda hambu atahori rambarani reti ngganggu sa. Meoaku ine nanea ana na, ma nda hambu atahori rambarani reti ngganggu sa. Atahori o ramatau nggo, de nda rambarani tao mata'-mata' neu nggo sa. 001 GEN 049 010 Dei fo ho ia, to'u parenda'. Tititi-nonosi mara boe o to'u parenda' tungga-tungga, losa esa mana naena hak manaseli' endo' to'u parenda' naa. Basa leo ra ramahere ma rena e. 001 GEN 049 011 Dei fo musod'a no nemeho'ot. Hii saa, naa, aka' a sia. Mae tao saa o, dad'i' a. Banda mara, no osi ra mbule-b'oa nara o nae na seli, losa le'a-nggari. 001 GEN 049 012 Ho nana-nininu mara, malad'a-malad'a', nda basa-b'asa sa. 001 GEN 049 013 Sebulon! Ho rae-oe mara loa na seli, deka no' a tasi', natoo' no kota Sid'on. Ofai mia bee-b'ee rema nggari nafu' no leo nenee sia namo ma. 001 GEN 049 014 Isaskar! Ho ia, ona' banda keledei ma'adere', huu langga fatu ma nda nenelab'an sa. Mete ma keledei lu'u sia dala' talad'a na, esa o nda bisa nafefela' e sa, fo lao' nakandoo fai. Mete ma keledei nita kambo malole' sia seri' na, naa, nda denu sa o, lemba nala ne'efufuan fo lao neu' ena. Ho, ona' naa boe. 001 GEN 049 016 Dan! Nara ma sosoa na ‘mana nggero’. Ho ia, mo tititi-nonosi mara, dei fo mi'etu' Isra'el ra ded'ea nda misila'e esa sa' boe. 001 GEN 049 017 Ho ia ona' mengge mana sunggu' sia dala' suu na. Mete ma atahori sae ndara tungga naa, aiboi' na, mengge a ero ndara ei na, de atahori naa tud'a. Ho o mu'utetee hahambu', naa mata muu. 001 GEN 049 018 LAMATUALAIN! Au hule-hule' fo fee masod'a' neu basa hai. 001 GEN 049 019 Gad! Nara ma lii na nae' a ona' a ‘netati’. Dei fo mana rambok ra ratati ro nggo, te mutati musenggi' se. 001 GEN 049 020 Aser! Dei fo osi mara mbule-b'oa nara malole na seli. Losa ho bisa tao kokis mata'-mata', fo mane' ra rema hasa sia nggo. 001 GEN 049 021 Naftali! Ho ia, ona' banda rusa ine mana nela fui', huu nda hambu atahori ralalao nggo sa. Ho o b'onggi mala ana mara aka' a meulau' ra. 001 GEN 049 022 Yusuf! Ho ona' hau huu mana malongge' nasod'a deka no oe mata'. Ho d'ana mara nama risi' lutu naru'. 001 GEN 049 023 Hambu atahori fua rala mera nara neu nggo, ona' musu a busu nggo. 001 GEN 049 024 Te Lamatualain fo au umuhere' a, tulu-fali nggo. Ana tao lima ma ma'adere', fo busu lab'an bali' se. Mae mia d'oo-d'oo' o, ho musenggi' se, huu Lamatualain tulun nggo. Koasa Na mema' manaseli' teb'e. De au umuhena E, huu Ana mana nanea au. 001 GEN 049 025 Dei fo Ana nanea nggo. Ana fee nggo papala-bab'anggi' mia lalai ma raefafo'. Ana o fee papala-bab'anggi' fo b'onggi ana' ao meulau' hetar. 001 GEN 049 026 Mbuku-lete' ra nda mopo sa. Ma au papala-bab'anggi ngga ia, nae' lena' basa papala-bab'anggi mia mbuku-lete' ra! Basa papala-bab'anggi' ia ra, mbori-mbo'a neu nggo, huu ho manaseli' lena' od'i-a'a mara. 001 GEN 049 027 Benyamin! Mbarani ma ona' busa fui mana ndoe'. Fe'e fefetu', ana neu sombu nala nanaat na ena. Te mete ma tetemba', ana neu babanggi sisa-sisa nara, fee ana nara. Tititi-nonosi mara o manaseli' ona' naa boe!” 001 GEN 049 028 No ta'o naa, Yakob nafad'e mema' ana nara dala masod'a nara sia fai ma'abui na, esa-esa' no tititi-nonosi na. Basa se mana ra'onda' leo Isra'el kasanahulu rua' ra. 001 GEN 049 029 Basa boe ma, Yakob no'e ana nara fo helu nae, “Nda doo' sa te, au mate. Mete ma au mate, naa hei musi mi'oi au sia Ba'i Abraham rates na. Rates naa sia luat, deka no kambo Makpela no Mamre sia rae Kana'an. Ma'ahulu na, Ba'i Abraham hasa luat naa no osi fo tao neu mamana rates. Ana hasa etu mia atahori Het, naran Efron. 001 GEN 049 031 Sia naa ra'oi hita ba'i Abraham no bei Sara, ma ama ngga Isak no ina ngga Ribka. Dad'i hei musi mi'oi au sia naa, sia sao ngga Lea bob'oa na. 001 GEN 049 032 De hei afi' lilii' mi'oi au sia luat fo ba'i Abraham hasa nala' naa.” 001 GEN 049 033 Yakob ola' basa ma, ana sunggu' bali neu koi, ma mate e boe. 001 GEN 050 001 Ama na mate ma, Yusuf holu nala e, de nggae ei-ei. Ana id'u ama na nasafafali. 001 GEN 050 002 Basa naa ma, Yusuf parenda mana tao mata' mamates ra tao mod'o neu e, fo ao sisi na afi' ma'afoo. 001 GEN 050 003 Basa boe ma, ara linuafi mamates a losa fai haa nulu, tungga sira hadat na. Basa atahori Masir ra o nggae Yakob mamate na losa fai hitu nulu. Ona' sira atahori monaen na mate. 001 GEN 050 004 Basa fai kahitu nulu na boe, Yusuf nafad'e pagau nara nae, “Rena! Mendi hara' ia, mi mifad'e mane' a ma'o ia: 001 GEN 050 005 ‘Ama ngga nae mate ma, ana no'e au u'oi e sia rae Kana'an. Dad'i au o'e mane' fee au uu u'oi ama ngga dei. Basa' fo au bali' ia uma.’” 001 GEN 050 006 Mane' a nataa nae, “Mete ma ho helu ama ma ta'o naa ena, muu mu'oi e sia naa leo.” 001 GEN 050 007 Boe ma Yusuf neu na'oi ama na. Atahori nae' o tungga e boe. Mane' a pagau nara, ma basa atahori monae' Masir ra. 001 GEN 050 008 Yusuf od'i-a'a nara, ro basa atahori mana tao ues nara o reu ra'oi Yakob boe. Mana mahani sia Gosen, aka' a sao nara ro anadiki' ra ma banda nara. 001 GEN 050 009 Sold'ad'u nae' o tungga boe. Ruma ro kareta, ma ruma sae ndara. Huu mana tungga ra, nae na seli, naa de nononggo mana tungga' lao' ro mamates a narun seli. 001 GEN 050 010 Basa se lao losa loe Yordan seri' sia mamana' esa naran Atad. Atahori biasa poko are sia naa. Yusuf se nggae ei-ei ama na mamate na ma bebe'ek tetemba' hitu fai sia naa. 001 GEN 050 011 Atahori Kana'an sia naa rita se susa ona' naa ma, ara ola' rae, “Wei! Mita dei. Atahori Masir ra be'e mamates nara no sususa' seli o. Ara nggae mata' naa.” Naa de ara bab'ae mamana' naa, Abel-Misraim. Sosoa na ‘atahori Masir sususa na’. 001 GEN 050 012 Basa ma, Yakob ana nara tao tungga sira helu-fuli na. 001 GEN 050 013 Ara rendi Yakob ao sisi na, de ra'oi sia luat deka kambo Makpela no Mamre. Ma'ahulu na, Abraham hasa mamana' naa mia atahori Het, naran Efron, de tao dad'i mamana rates. 001 GEN 050 014 Yusuf na'oi basa ama na ma, no od'i-a'a nara bali' Masir reu. Basa atahori mana tungga reu ra'oi' ra o bali' boe. 001 GEN 050 015 Ara losa Masir boe ma, Yusuf a'a nara ramatau. Huu ama na nese ena, de ara ola-ola' rae, “Wei! Hei du'a dei! Mete ma Yusuf fe'e mbed'a' nasat no nggita, fo nae balas hita de'ulaka' na neu e, naa ta'o bee? 001 GEN 050 016 Ara rala hara' sa fo fee hara' neu Yusuf rae: “Ama fetor. Hai fe'e misined'a lele' hita ama na fe'e masod'a na, ana denu hai 001 GEN 050 017 mifad'e ama' mae, ‘Usu musi fee ambon neu a'a nara salan. Huu ma'ahulu na ara tao de'ulaka' neu e.’ Hai o misined'a hita ama na namahere neu Lamatualain mia ma'ahulu na. Naa de, hai, fo Lamatualain ate nara, ima mo'e ambon, huu basa hai tao sala' neu ama' ena.” Yusuf rena ta'o naa ma, ana nggae. 001 GEN 050 018 Boe ma a'a nara rema mata nara ma sende' lululangga nara, de ola' rae, “Ama', tao hai dad'i ate ma.” 001 GEN 050 019 Yusuf nafad'e se nae, “A'a nggare! Sud'i mimitau fai! Aka' a Lamatualain ma hak fo huku-doki atahori. Te au ia, hoko'. 001 GEN 050 020 Ma'ahulu na, mema' hei mala hara' fo tao de'ulaka' neu au. Te Lamatualain nggati hei dud'u'a de'ulaka ma, dad'i malole'. Naa de, Ana so'u au dad'i atahori monae', fo atahori nae' hambu masod'a'. 001 GEN 050 021 Dad'i ia naa, au ufad'e nggi fo sud'i mimitau fai. Au helu dei fo au mete-se'u nggi, mo basa ana mara.” Yusuf o'ola na naa, tao mangatetee a'a nara ralan. 001 GEN 050 022 Basa naa ma, Yusuf leo nakandoo sia Masir no od'i-a'a nara. Ana nasod'a losa too natun esa sanahulu. 001 GEN 050 023 Ana fe'e nita Efraim sufe nara. Ma ana o na'aboi Manase umbu nara, naeni Makir ana nara. 001 GEN 050 024 Yusuf nafad'e a'a nara nae, “A'a nggare! Au du'a-du'a na, fai mamate ngga deka ena. Te au umuhere, Lamatualain na'aboi hei. Dei fo, Ana no nggi lao hela nusa' ia, ma nalalao nggi bali' misi' nusa' fo Ana helu-fuli fee ba'i Abraham, ba'i Isak no ama Yakob.” 001 GEN 050 025 Boe ma Yusuf no'e od'i-a'a nara te'a nae, “Hei musi te'a neu au. Mete ma losa fai na Lamatualain no bali' nggi misi' nusa' naa, naa hei o mo bali' ao sisi ngga.” 001 GEN 050 026 Yusuf too natun esa sanahulu ma, ana mate sia Masir. Boe ma ara tao mod'o neu ao sisi na, de tao e kopa na rala neu. # # BOOK 040 MAT Matthew Mateos 040 MAT 001 001 Susura ia dui soal Yesus Kristus, Atahori fo Lamatualain helu-fuli mema' eni' a ma'ahulun fo nae haitua nema' a. Eni, mane Daud no ba'i Abraham tititi-nonosin. Reken mia ba'i Abraham losa mane Daud, hambu bei-ba'i' sanahulu haa. Bei-ba'i' naa ra tutungga nara, ta'o ia: Abraham anan Isak, Isak anan Yakob Yakob anan Yahuda no od'i-a'a nara, 040 MAT 001 003 Yahuda anan Peres no Sera (sira inan, naran Tamar), Peres anan Hesron, Hesron anan Ram, 040 MAT 001 004 Ram anan Aminadab, Aminadab anan Nahason, Nahason anan Salmon, 040 MAT 001 005 Salmon anan Boas (Eni inan naran Rahab), Boas anan Obet (eni inan, naran Rut), Obet anan Isai, 040 MAT 001 006 Isai anan Daud. Mia Daud losa lele' atahori Isra'el ra nenenggari' risi' Babel, hambu bei-ba'i' sanahulu haa fai, naeni: Daud anan Soleman (eni inan naa, fe'esa'an Uria saon). Soleman anan Rehabeam, Rehabeam anan Abia, Abia anan Asaf, Asaf anan Yosafat, Yosafat anan Yoram, Yoram anan Usia, Usia anan Yotam, Yotam anan Ahas, Ahas anan Heskia, Heskia anan Manase Manase anan Amos, Amos anan Yosias, Yosias anan Yekonya no od'i nara lele' ara nenenggari' mia Babel. 040 MAT 001 012 Lele' ara nenenggari' mia Babel losa Yesus, hambu bei-ba'i' sanahulu haa fai, naeni: Yekonya anan Sealtiel, Sealtiel anan Serubabel, Serubabel anan Abihut, Abihut anan Elyakim, Elyakim anan Asor, Asor anan Sadok, Sadok anan Akim, Akim anan Eliut, Eliut anan Eliasar, Eliasar anan Matan, Matan anan Yakob, ma Yakob anan Yusuf. Yusuf ia, sao Maria. Maria mana bonggi Yesus Kristus. 040 MAT 001 017 Dad'i eni' a mia Abraham losa Daud, hambu bei-ba'i' sanahulu haa; mia Daud losa ara nenenggari' risi' Babel hambu bei-ba'i' sanahulu haa; boe ma mia Babel losa bonggi Kristus, hambu bei-ba'i' sanahulu haa boe. 040 MAT 001 018 Maria bonggi Yesus naa, dud'uin ta'o ia: Maria no Yusuf nenehengge-nee basa' ena. Ru'a se nda fe'e sunggu' ra'ab'ue ona' masao' ra sa, te tao-tao te Maria nairu mia Lamatualain Dula-d'ale Meumaren ena. 040 MAT 001 019 Lele' Yusuf nahine, boe ma ana nae no'e na'etu' sira ru'a se ne'eb'ue nara. Te ana nda nau tao na'amamae' Maria sia atahori hetar matan sa, huu ralan meumare'. De ana nae na'etu' no neenee' a. 040 MAT 001 020 Boe ma tetemba' sa, lele' ana fe'e du'a neu-nema, ma nalamein. Sia meit naa, nita Lamatualain aten mia sorga nema nafad'e nae, “Wee, Yusuf! Ho ia, mane Daud tititi-nonosin. Afi' mumutau sao mala Maria. Te ana' mana sia tein rala naa, mia Lamatualain Dula-dalen. 040 MAT 001 021 Dei fo, Maria bonggi ana tou' esa. Ho musi bab'ae naran, Yesus, te dei fo Eni mana fee masoi-masod'a' neu Lamatualain atahori nara mia sala-kilu nara.” 040 MAT 001 022 Dei fo dala' ia dad'i ta'o naa, huu Lamatualain nafad'e basa eni' a lele ulu' a. Ana pake mana ola-olan Yesaya de sura' nae, 040 MAT 001 023 “Hei rena, o! Hambu ana feto' sa fe'e nda sao sa, te tao-tao te mairu' ena. De ana bonggi Ana tou' sa. Ara bab'ae naran, Imanuel.” (Sia ded'ea Ibrani, ‘Imanuel’ sosoan: Lamatualain na'ab'ue no nggita.) 040 MAT 001 024 Yusuf nalamein basa, boe ma ana fela. Ma ana tungga Lamatualain hehelu-fufulin neu' ena. Ana ha'i nala Maria dad'i saon, 040 MAT 001 025 te ana nda sunggu' no Maria sa losa ana bonggi. Ana bonggi basa ma, Yusuf bab'ae ana' naa naran, Yesus. 040 MAT 002 001 Lele' bonggi Yesus mia kambo Betlehem sia profinsi Yudea, mane Herodes to'u parenda'. Lele' naa, hambu atahori hira mia mamana dod'oo' sia langgan rulu rema risi' kota Yerusalem. Sira, atahori mana rahine mete nduu'. 040 MAT 002 002 Lele' ara losa Yerusalem, ara ratatane reu-rema rae, “Atahori Yahudi ra manen fo fe'e neneb'onggi' a, sia bee, e? Hai mita nduu' sa sia langgan rulu, mana fee tatanda' nae, bonggi E ena. Naeni de hai ima mae be'utee neu E.” 040 MAT 002 003 Lele' mane Herodes rena o'ola nara, ma ralan liuali. Naa de basa atahori sia Yerusalem ra o ramed'a ta'o naa boe. 040 MAT 002 004 Basa ma, mane Herodes na'ab'ue nala basa malangga agama Yahudi ra ro meser agama ra, de natane se nae, “Hei mifad'e sob'a au dei! Kristus fo, Lamatualain helu-fuli mema' a, neneb'onggi' sia bee, e?” 040 MAT 002 005 Ma rataa rae, “Sia kambo Betlehem, sia profinsi Yudea, ama mane'. Huu Lamatua' mana ola-olan Mika sura' mema' mia dalahulun ta'o ia: 040 MAT 002 006 ‘We, hei atahori Betlehem, mana sia profinsi Yudea re. Afi' du'a mae, hei kambom naa, kambo ana' nda na'ena sosoa-ndandaa' sa. Huu dei fo hambu atahori moko-monaen sa mia naa nema. Dei fo Ana dad'i manatad'a soa' neu Au atahori Isra'el ngga ra.’” 040 MAT 002 007 Rena basa ta'o naa ma, mane Herodes no'e nee-nee nala atahori mana mete rahine nduu' ra. De natane se, sira rita nduu' naa sou sia lalai a eni bees. Ma ara rafad'e e. 040 MAT 002 008 Boe ma ana denu se Betlehem reu. Nafad'e se nae, “Mii sangga rereo' Ana' naa sia naa. Mete ma hei mindaa mo E, na, bali' ima mifad'e au. Huu au ae uu be'utee neu E boe. 040 MAT 002 009 Ara rena basa mane' a o'olan, ma ara reu boe. Tao-tao te, ara rita nduu' fo dalahulun rita mia seri' rulu a. Nduu' a sou mia mata nara, ma ana lao' de losa Ana' a mamana leleon, ma naloe'. 040 MAT 002 010 Rita ta'o naa, ma ramaho'o rala seli. 040 MAT 002 011 Basa de ara ume rala reu, ma rita Ana' a no maman Maria. De sende' lululangga nara be'utee neu E. Boe ma ara buka mbomboti sud'i' a saa mafelit nara, fo fee neu Ana' a. Ara fee lilo, kemenyan, no hau raa ma'ameni'. 040 MAT 002 012 Nda doo' sa ma, ara hambu meit mia Lamatualain oi, “Ama afi' bali' misi' mane Herodes fai.” Naa de ara bali risi' kambo nara tungga dala' laen. 040 MAT 002 013 Lele' atahori mana mete rahine nduu' ra lao bali', boe ma Lamatualain aten esa mia sorga nema nafad'e neu Yusuf sia meit na, nae “Wae, Yusuf! Fela lailai! Ha'i mala Ana' naa no maman fo mela nusa Masir mi. Leo mihati naa losa fai' bee fo Au ufad'e nggi fo ama bali' na dei fo ama bali', te mane Herodes sangga nae nisa Ana' naa!” 040 MAT 002 014 Basa ma Yusuf fela. Boe ma ana nendi saon no Ana' naa tetemba', de rela nusa Masir reu. 040 MAT 002 015 Ara leo mia naa losa Herodes mate. No ta'o naa Lamatualain o'olan dad'i, ona' mana ola-olan Hosea nafad'e mema' eni' a mia lele ulu' a nae, “Au o'e bali' Ana Ngga, fo lao hela Masir.” 040 MAT 002 016 Lele' mane Herodes nahine nae, atahori mana mete rahine nduu' ra leleko' e, ma ana namanasa seli. De ana parenda sold'ad'u nara nae, “Mii sia kambo Betlehem ma kambo-kambo mana deka naa ra. Tao misa basa ana diki tou ana', mana to be'e rua' fo rae neu.” Herodes parenda ta'o naa, huu ana nasaned'a atahori mahine' ra dud'uin. Ana reken eni' a ara rita nduu' a sou fefeun mia lalai a. 040 MAT 002 017 Basa dala' ia ra dad'i, tungga saa fo Lamatualain mana ola-olan Yeremia sura mema' mia lele ulu' a nae, 040 MAT 002 018 “Rena atahori nggae ei-ei sia kota Rama. Rahel nggae ei-ei, huu basa ana nara mate ena. Ana nda nau atahori reu kokoe e sa. huu basa ana nara nese ena.” 040 MAT 002 019 Dod'oo ma mane Herodes mate. Lele' naa Yusuf se fe'e sia Masir. Boe ma Lamatualain aten esa mia sorga, nema natud'u matan neu e mia meit. 040 MAT 002 020 Ate a nafad'e nae, “Wae, Yusuf! Fela leo! Mo bali' Ana' naa no maman, Isra'el reu. Te atahori fo mana nae tao nisa Ana' naa mate ena.” 040 MAT 002 021 Rena ta'o naa ma Yusuf fela. De ana no bali' se nusa Isra'el reu. 040 MAT 002 022 Te lele' ana rena nae, mane Herodes anan Arkalaus to'u parenda' sia profinsi Yudea, boe ma namatau bali' naa neu. Basa ma Lamatualain parenda e sia meit sa fai nae, “Yusuf, afi' leo sia Yudea.” Naeni de ana neu leo sia profinsi Galilea, 040 MAT 002 023 sia kambo' sa naran Nasaret. No ta'o naa, Lamatualain o'olan, dad'i teb'e-teb'e' ena, tungga saa fo mana ola-ola nara sura' mema' rae, “Dei fo ara ro'e E rae, Atahori Nasaret.” 040 MAT 003 001 Lele' Yesus na'amoko boe ma, Yohanis Mana Sarani' a mulai nanori atahori ra sia mamana' na'adoo' no kambo', sia profinsi Yudea. 040 MAT 003 002 Ana nafad'e nae, “Toronoo susue ngga ra e! Ama musi mitaa ma lao hela basa sala-kilu mara, fo bali' misi' Lamatualain leo. Te ale' ia basa atahori bisa maso' dad'i Lamatualain atahorin.” 040 MAT 003 003 Dalahulun Lamatualain mana ola-olan esa, naran Yesaya sura so'al Yohanis ena nae, “Dei fo hambu atahori nameli sia mamana mana na'adoo no kambo' nae, ‘Basa atahori rahehere tao ralole dala', fo soru Lamatualain neneman! Tao mitetu dala' fee neu E!” 040 MAT 003 004 Yohanis ia dala masod'an ona' Lamatua' mana ola-ola dalahulu nara. Eni bua-baun, tao mia banda onta fulun. Bob'orin, tao mia banda rou' a. Ma nanaa-nininun, lamat no oni lasi oe'. 040 MAT 003 005 Lele' naa atahori hetar rema rae randaa ro Yohanis. Ara rema mia Yerusalem, ma mia basa profinsi Yudea isin. Ara o rema mia kambo-kambo' fo badeka ro loe Yarden. 040 MAT 003 006 Ara buka rala nara ma rataa basa sala-kilu nara, basa ma Yohanis sarani se mia loe Yarden. 040 MAT 003 007 Lele' naa, atahori mia partei Farisi ma partei agama Saduki ra o rema risi' mamana' fo Yohanis sarani' a. Te lele' ana nita se ma, ana bua se nae, “heh! Ama ona' mengge mana peko-leleko'! Dei fo Lamatualain huku-d'oki nggi huu tatao-nono'i de'ulaka mara. Wae! Afi' du'a mae hei bisa mela mia Lamatua' huku-d'okin 040 MAT 003 008 De malole lena' bali' misi' Lamatualain, ma lao hela basa sala-kilu mara. Basa na, tao dala-dala malole' ra, ona' hau huu' mana nab'oa boa malole'. 040 MAT 003 009 Afi' du'a mae hei hambu masod'a' ena huu hei, ba'i Abraham tititi-nonosin. Mimihere au! Huu Lamatualain bisa tao fatu ra dad'i ba'i Abraham tititi-nonosin. 040 MAT 003 010 Besa-b'esa e! Te hambu atahori to'u ta'a fo rahehere rae ungga hendi basa hau huu' nda mana rab'oa malole' ra sa. Ungga basa na, Ana nggari hendi se ai rala reu. 040 MAT 003 011 Ale' ia au sarani nggi endi' oe, fo dad'i tatanda' oi, hei hiru' misid'ea hela sala-kilu mara ena. Te dei fo Atahori sa manaseli' lena' au nae nema. Dad'i aka' ded'enun o au nda undandaa sa. Dei fo Ana tao nasofe rala mara nendi' Lamatua' Dula-dale Meumaren. Ana o tao nggi dad'i meumare' boe, ona' atahori hotu manggarau' rendi' ai. 040 MAT 003 012 Huu Ana to'u nala lala'o esa isi' sia rala, fo nae tai hendi eto' mia isi' ra. Basa fo Ana oni isi' ra risi' soka' rala reu, ma Ana nggari hendi eto' ra risi' ai mana mbila' nda mana basa' sa. 040 MAT 003 013 Lele' naa, Yesus onda nema mia Galilea nisi' loe Yarden. Ana nema no'e Yohanis Sarani Eni, 040 MAT 003 014 te Yohanis nda nau sa. Ana nareresi nae, “Ta'o bee fo au musi sarani Lamatua'? Nda tabalek sa, do? Lamatua' mana musi sarani au dei. Te au parlu naa!” 040 MAT 003 015 Te Yesus nataa nae, “Nda saa sa boe. Hela fo oras ia, a'a sarani Au. No ta'o naa hita tungga Lamatualain hihii-nanaun.” Rena na'o naa ma Yohanis nataa nae, “Sia' a Lamatua'.” Boe ma ana sarani Yesus. 040 MAT 003 016 Sarani basa ma, Yesus dea nema mia loe a. Aiboi' ma, lalai a sii. Ma Ana nita Lamatualain Dula-dalen onda nema neu E, ona' mbui lunda tee neu E. 040 MAT 003 017 Boe ma ara rena Lamatualain haran mia lalai a nae, “Eni ia, Au Ana susue ngga. Ana tao namaho'o Rala ngga nakandoo' a.” 040 MAT 004 001 Basa ma, Lamatualain Dula-dalen no Yesus nisi' mamana rou', fo nitu ra malangga monae' na sob'a-d'ou E. 040 MAT 004 002 Boe ma Ana puasa sia naa rerelo' fai 40 ma tetemba' fai 40. Basa boe ma, Ana ndoe nala seli. 040 MAT 004 003 Lele' Ana ndoe nala seli ma, nitu ra malangga monae na neu sob'a-d'ou E nae, “Ho ia, teb'e-teb'e' Lamatualain Anan, to? Mete ma teb'e, na, parenda fatu ia ra dad'i nanaat leo.” 040 MAT 004 004 Te Yesus nataa nae, “Nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren nae: ‘Atahori nda rasod'a mia' a nanaat sa. Te ara o musi rena Lamatualain Ded'ea-o'olan, ma tao tungga Hihii-nanaun.’” 040 MAT 004 005 Boe ma, nitu a nendi Yesus nisi' kota Yerusalem, Lamatua' kota meumaren a. Ma no Yesus hene risi' Ume Hule-o'e Huu' mamana narun. 040 MAT 004 006 Boe ma nitu a nae, “Mete ma mema' teb'e-teb'e' Lamatualain Anan, na, sob'a boke rae muu leo. Huu nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren oi, ‘Dei fo Lamatualain parenda aten mia sorga ra, fo ranea nggo.’ Sia Lamatualain Susura Meumaren nenesura' oi, ‘Dei fo ara ratanee nggo rendi' lima nara, naa fo eim nda na'atunu dai fatu sa boe.’” 040 MAT 004 007 Te Yesus nataa nae, “Nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren boe oi, ‘Lamatualain naa, Lamatuam. Naeni de afi' sob'a-dou E.’” 040 MAT 004 008 Boe ma nitu a no Yesus nisi' lete naru' sa ata. De natud'u basa nusa' ra sia raefafo' ia, ro basa manaseli nara. 040 MAT 004 009 Natud'u basa naa ra ma, nitu a nafad'e nae, “Sad'i sende' lululangga ma neu au, dei fo au fee basa-b'asa ia ra reu Nggo.” 040 MAT 004 010 Te Yesus ola' mbali e nae, “Hee, nitu! Dinggo' hela mamana' ia! Te Lamatualain Susura Meumaren nae, ‘Ho musi be'utee neu Lamatualain, Ma musi tao-ues fee neu E.’” 040 MAT 004 011 Rena ta'o naa ma, nitu a lao hela Yesus. Te Lamatualain aten mia sorga ra reu tao mata' neu E. 040 MAT 004 012 Lele' naa, mane Herodes tao Yohanis mana sarani' a bui rala neu. Lele' Yesus rena nala, boe ma Ana lao bali' Galilea neu. 040 MAT 004 013 Ana neu sia kambon Nasaret, boe ma lao nakandoo de leo sia kambo Kapernaum. Kambo' naa sia dano Galilea suun, sia Sebulon no Naftali raen. 040 MAT 004 014 No ta'o naa, Ana tao tungga saa fo Lamatualain mana ola-olan Yesaya sura' mema' ena nae, 040 MAT 004 015 “Sebulon no Naftali raen mana deka sia dano Galilea, sia loe Yarden bob'oan. Atahori nda Yahudi ra sa leo sia naa. 040 MAT 004 016 Masod'a nara sia ma'ahatu' a te ia na ara sia Manggarelo' a ena. Huu Manggarelo' a naronda neu basa atahori nda mana fe'e rahine Lamatualain sa. 040 MAT 004 017 Eni' a lele' naa, boe ma Yesus nanori atahori nae, “Ama musi misidea ma lao hela sala-kilu mara, fo misod'a no meumare' leo! Huu ia na basa atahori bisa dad'i Lamatualain atahorin ena.” 040 MAT 004 018 Fai' sa, Yesus lao' tungga dano Galilea suun. Ana nandaa no atahori rua od'i-a'a'. Esa naran Simon, te atahori ro'e na rae, Petrus. No od'in naran Anderias. Ara dala u'u mia dano, huu ru'a se mana tasi ra. 040 MAT 004 019 Boe ma Yesus no'e se nae, “Wae, ima tungga Au leo! Hei mana dolu u'u, te ia na Au ae unori nggi, fo ama dad'i mana sangga ao samana'.” 040 MAT 004 020 Rena basa ma, ru'a se lao hela dala nara, de tungga Yesus neu' ena. 040 MAT 004 021 Basa ma, Yesus lao nakandoo mbei fai, boe ma nita Sabadeus ana nara. A'a ka naran Yakobis, no od'in naran Yohanis. Ru'a se ralolole pu'a nara sia ofa' rala ro sira aman. Boe ma Yesus no'e ru'a se fo tungga E. 040 MAT 004 022 Ara rena rala ma, lao hela sira aman no ofa' a, de tungga Yesus neu' ena. 040 MAT 004 023 Boe ma, Yesus se lao-lao' ndule profinsi Galilea, fo ranori sia atahori Yahudi ra ume hule-o'e nara. Nanori Lamatualain Hara-lii Malolen, boe ma nafad'e tao ta'o bee fo atahori nau tungga Lamatualain parendan. Boe ma Ana o na'ahahai' basa atahori mia hed'is mata'-mata'. 040 MAT 004 024 Nda doo sa ma, hara' so'al Yesus tataon naa, nened'ui-b'engga' ndule basa profinsi Siria. Basa ma, atahori rendi atahori mamahed'i' mata'-mata' reu E. Ara o rendi atahori nitu tao' ra, mulu bib'i', ma mana mamalu'u' ra. De Ana na'ahahai' basa se. 040 MAT 004 025 Lele' naa, atahori hetar rema tungga E. Ara rema mia profinsi Galilea, ma mia rae Kota Sanahulu, fo ara ro'e rae, Dekapolis. Ruma fai rema mia kota Yerusalem, mia profinsi Yudea, ma mia loe Yarden bob'oan. 040 MAT 005 001 Lele' Yesus nita atahori hetar rema tungga E, ma Ana hene nisi' lete ana' sa, de endo' neu naa. Ana mana tungga nara fo tengga nala' ra, rema deka-deka fo rena E. 040 MAT 005 002 Boe ma Ana mulai nanori se nae, 040 MAT 005 003 “Atahori mana tud'a-loloe' ma du'a rae sira parlu Lamatua', ara onton, te aka' Lamatualain mesa' ne, sira Mane malolen. 040 MAT 005 004 Atahori mana ramed'a susa-sona' ra onton, huu Lamatualain mesa' ne mana tao se ramaho'o. 040 MAT 005 005 Atahori anak ra onton, huu dei fo ara simbo basa papala-bab'anggi' fo Lamatualain helu-fuli' a. 040 MAT 005 006 Atahori mana nau tungga Lamatualain dala ndoo-tetun ra onton, huu dei fo Ana tao fee se ramed'a dai. 040 MAT 005 007 Atahori mana ratud'u rala kasian ra onton, huu dei fo Lamatualain kasian se boe. 040 MAT 005 008 Atahori rala meumare' ra onton, huu dei fo sira hambu rita Lamatualain. 040 MAT 005 009 Atahori mana tao mole-d'ame ra onton, huu dei fo Lamatualain nae, ‘Sira, Au ana nggara.’ 040 MAT 005 010 Atahori mana nenetao doid'oso' huu tungga Lamatualain, ara onton, te aka' Lamatua' mesa' ne, sira Mane malolen. 040 MAT 005 011 Mete ma atahori laen tao doid'oso nggi huu ama tungga Au, ama hambu hahambu' boe. Mete ma ara ola' de'ulaka nggi, ma dui-b'engga peko-leleko' tao ma'afoo nara mara, na ama o hambu hahambu' boe. 040 MAT 005 012 Ona' mae ta'o naa o, ama musi tao ao mara ramaho'o ma rala mara ma'ahee' a, huu Lamatualain sad'ia bala-b'ae bab'anggi mara naen seli sia sorga. Te misined'a, e! Nda aka' hei hambu doid'oso' ona' naa sa, te dalahulun atahori ra o tao dala de'ulaka' ona' naa neu Lamatualain mana ola-ola nara boe.” 040 MAT 005 013 “Mete ma tae tao nanaat malad'a', na, ata parlu tao masi' neu dei. Ona' naa boe atahori mana rasod'a sia raefafo' ia, ara parlu nggi. Te mete ma masi' a, mami ena, na, sosoan saa fai? Nggari hendi sia dala' fo nenetab'u-roroo'. 040 MAT 005 014 Hei o musi misod'a ona' lambu a, fo atahori hetar rita no malole'. Ama musi mbila manggarelo', ona' kota mana sia lete' ata, fo atahori mete rita. 040 MAT 005 015 Atahori mana nambila' lambu te'oek, nda tao lambu a neu hura rae a rala sa. Te ara mbed'a' lambu a sia mamana naru', fo naronda neu basa ume rala. 040 MAT 005 016 Ama o musi misod'a ona' naa boe. Ama musi mironda, fo atahori laen rita masod'a malole mara boe. Rita ta'o naa dei fo ara koa-kio Lamatualain rae, ‘Wee! Hei Amam sia sorga, manaseli', o!’” 040 MAT 005 017 “Ama afi' du'a mae, Au raefafo' uma ia, fo ae umopo' hendi Lamatualain hohoro-lalanen fo Ana fee neu ba'i Musa. Boe ma afi' mae Au nda tao afi' neu saa fo Lamatualain mana ola-ola nara ola' mema' eni' a lele ulu' a. Huu Au uma ia, ae tao basa' e dad'i ona' basa dala' fo ara ola' mema' a. 040 MAT 005 018 Huu naa de, rena malolole, e! Lalai no raefafo' nda fe'e bisa rambalulutu sa, mete ma basa e nda fe'e dad'i tungga Lamatualain hohoro-lalane nara sa. Mae aka' titi' do koma esa o nda bisa neneose hendi' sa. 040 MAT 005 019 Mia basa Lamatua' atahori nara, mete ma ruma ralena-langga Lamatualain hohoro-lalanen, huu ana du'a nae, ‘Hee! Hohoro-lalane' ia, anad'iki' a, nda na'ena sosoan saa sa boe!’ Basa ma ana nanori ona' naa fee neu atahori laen, dei fo Lamatualain sia sorga tao e dad'i' a anad'iki'. Te, atahori mana tao tungga basa Lamatualain hohoro-lalanen, ma ana nanori ona' naa neu atahori laen, dei fo Lamatualain tao eni dad'i atahori mana na'ena ngguna. 040 MAT 005 020 Mimihere Au! Mete ma hei nda misod'a ndoo-tetu' malole lena' meser agama ro atahori partei Farisi ra sa, na, hei nda bisa dad'i Lamatualain atahorin sa. 040 MAT 005 021 “Hei bub'ulu' ba'i Musa hohoro-lalanen fo ana nafad'e mema' neu bei-ba'i tara nae, ‘Afi' misa atahori, te se nisa atahori, dei fo ana hambu huku-d'oki'.’ 040 MAT 005 022 Te Au ae ufad'e ta'o ia: esa afi' miminasa esa, te seka namanasa toronoon, dei fo nenehuku-d'oki'. Atahori mana namue toronoon nae, ‘Nggoa ma ona' ee!’ Dei fo atahori naa musi neu nataa sia lasi-lasi agama ra matan. Boe ma atahori mana bua toronoon nae, ‘Nggoa' e!, dei fo nenehuku-d'oki' sia ai naraka. (Geenna g1067) 040 MAT 005 023 Dad'i mete ma mae mendi tutunu-hohotum neu Lamatualain, te musuned'a, toronoom fe'e namanasa nggo, 040 MAT 005 024 na, afi' mbeda' tutunu-hohotum dei. Muu dame mo toronoom dei, dei fo fe'e na muu mbeda' tutunu-hohotum fee neu Lamatualain. 040 MAT 005 025 Mete ma hambu atahori rae tao ded'eat ro nggo, na malole lena' muu dame lai-lai mo e leo. Mete ma hoko', naa, dei fo atahori naa no nggo muu mutaa sia mana nggero-furi' a. Basa fo mana nggero-furi' a fee nggo misi' polisi, boe ma ara tao nggo bui rala muu. 040 MAT 005 026 Au ola' ia teb'e-teb'e'! Dei fo leo mukundoo sia bui rala losa bae basa hutam dei.” 040 MAT 005 027 “Hei bub'ulu' ba'i Musa hohoro-lalanen nae, ‘Afi' hohongge.’ 040 MAT 005 028 Te Au ae ufad'e ta'o ia: atahori boti' matan fo mete ina' sa, ma ralan hii nae sunggu' na'ab'ue no e, na, tou' naa hohongge no ina' naa sia ralan ena. 040 MAT 005 029 Mete ma tao sala' mendi' mata onam, na, ed'o hendi' e. Huu malole lena' sorga muu mendi' a matam seri, afi' losa ara nggari nggo misi' ai naraka muu mendi matam ru'a se. (Geenna g1067) 040 MAT 005 030 Ma mete ma tao sala' mendi' lima onam, na, nggero hendi e. Te malole lena' sorga rala muu mendi' a limam seri, te afi' losa ara nggari nggo misi' ai naraka no limam ru'a se.” (Geenna g1067) 040 MAT 005 031 “Hei bub'ulu' ba'i Musa hohoro-lalanen nae, ‘Atahori mahela' no saon, na, ana musi fee susura mahela' neu ina' a.’ 040 MAT 005 032 Te Au ufad'e ta'o ia: mete ma hambu atahori mahela' no saon, tao-tao te saon nda hohongge, sa, ma ina' naa sao selu', na, ona' sao ulun tao e hohongge. Ma mete ma hambu tou' sa sao nala ina' mana hela hendi' sa, na, ru'a se o hohongge boe. 040 MAT 005 033 “Hei bub'ulu' ba'i Musa hohoro-lalanen fo ana nafad'e neu bei-ba'i tara nae, ‘Mete ma ho helu-fuli pake sumba mendi' Lamatualain naran, na, ho nenepa'a' mo hehelu-fufuli' naa ena.’ 040 MAT 005 034 Te Au ufad'e ta'o ia: mete ma helu-fuli', na, afi' pake susumba'. Afi' sumba mendi' sorga naran, huu sorga naa, Lamatualain mamana leleon. 040 MAT 005 035 Afi' sumba mendi' raefafo' naran, huu raefafo' naa Lamatualain ei tatab'un boe. Boe ma afi' sumba mendi' Yerusalem naran, huu Yerusalem naa o, Mane Monae' a kotan boe. 040 MAT 005 036 Afi' sumba mendi' langga mara. Te hei nda mi'ena koasa fo parenda langga fulu mara esa fo dad'i nggeo' do muti' sa boe. 040 MAT 005 037 Dad'i mete ma ama mae helu-fuli' mae, iya, na, mifad'e mae, ‘iya’. Do mete ma hoko' naa, mae ‘Hoko'’. Mete ma hei ola' lena' naa fai, na, naa na'oka sia nitu ra ena. 040 MAT 005 038 “Hei bub'ulu' ba'i Musa hohoro-lalanen nae, ‘Mete ma hambu atahori tao ralutu matam, na, bala-b'ae tao mulutu matan boe. Ma mete ma hambu atahori tao ra'ou' nisim, na, tao mu'ou' nisin boe.’ 040 MAT 005 039 Te Au ae ufad'e ta'o ia: afi' bala-b'ae de'ulaka' no de'ulaka'. Mete ma atahori mbasa nasum seri, na, hela fo ana mbasa selu' nasum seri fai. 040 MAT 005 040 Mete ma hambu atahori rae rad'ed'ea ro nggo, fo rae ha'i rala bad'um, na, fee jeket ma neu boe. 040 MAT 005 041 Mete ma hambu sold'ad'u esa na'asusuu' nggo lao' ma lemba mendi sud'i' a saan dod'oon kilo esa, na, lemba mendi e dod'oon kilo rua leo. 040 MAT 005 042 Mete ma hambu atahori ro'e saa mia nggo, na, fee neu leo. Ma mete ma hambu atahori rae pindan sud'i' a saa ma, na, fee neu' ena. 040 MAT 005 043 “Hei rena atahori rae, ‘Sue toronoo mara, ma binci atahori mana binci nggo.’ 040 MAT 005 044 Te Au ufad'e ta'o ia: musi sue atahori mana binci nggo. Ma mo'e Lamatua' fee papala-bab'anggi' neu atahori mana tao doid'oso nggo. 040 MAT 005 045 Mete ma tao ta'o naa, na, mutud'u mae, ho ia Amam mana sia sorga anan. Huu Ana tao relo a naronda fee neu atahori malole' ma fee neu atahori de'ulaka ra boe. Ana o na'onda' ud'an fee neu atahori mana tungga parendan na'ab'ue no atahori mana lab'an parendan boe. 040 MAT 005 046 Dad'i mete ma sue aka' atahori mana sue nggo, na, du'a mae Lamatualain musi bala-b'ae nggo papala-bab'anggi' do? Hoko'! Te atahori de'ulaka' o sue nonoo mana sue sira boe. 040 MAT 005 047 Dad'i mete ma ho fee sod'a-mole' neu' a nonoom, na, lenan saa? Te atahori nda mana ramahere neu Lamatualain sa o tao ona' naa boe. 040 MAT 005 048 Dad'i musuned'a, e! Amam mana sia sorga sue basa atahori. Dad'i musi tao tungga ta'o naa boe. 040 MAT 006 001 Yesus nanori nakandoo nae, “Misined'a, e! Afi' tungga-tungga' a agama hohoro-lalanen fo atahori koa-bob'o'u nggi. Te mete ma ama tao ta'o naa, na, hei Amam mana sia sorga nda fee nggi bala-b'ae' saa sa boe. 040 MAT 006 002 Mete ma hei nau tulu-fali atahori mana kasian ra, na, afi' mii bengga leli sia bee bee. Te mete ma hei tao ta'o naa, na, hei ona' atahori mana ola' laen, tao laen. Ara hii' a lao-lao' risi' ume hule-o'e huu' a fo atahori koa se oi, ‘Wei, atahori ia ra, seli teb'e, o!’ Au ola' no matetu'! Te no' a koaot ona' naa, ara simbo sira hahambun ena. 040 MAT 006 003 Dad'i mete ma hei mae tulu-fali atahori mana kasian ra, na, afi' mifad'e see-see boe e! 040 MAT 006 004 No ta'o naa, atahori sia raefafo' ia nda rahine sa. Te hei Amam sia sorga nahine saa fo ama tao nee-nee' naa. Dei fo Ana bala-b'ae nggi no papala-bab'anggi' naen seli.” 040 MAT 006 005 “Lele' ama hule-o'e, na, afi' tao aom ona' atahori mana ola' laen, te tao laen. Ara hii' a reu lao-lao' sia dala rarame' a, ma rambarii' sia ume hule-o'e' rala, fo atahori hetar rita ma koa-koa' se rae, ‘Wue! Sira ia, atahori meumare', o!’ Te rena, e! Te mete ma ara simbo kokoa' naa, na, ara simbo rala hahambu nara ena. 040 MAT 006 006 Te ama afi' ta'o naa. Mete ma mae hule-o'e, na, kama rala mii fo ena lelesu a. Ma hule-o'e neenee neu Amam. Mae atahori nda rita nggi sa o, Amam nita nggi. Dei fo Ana bala-b'ae fee nggi papala-bab'anggi' naen seli. 040 MAT 006 007 Mete ma ama hule-o'e, naa, afi' ola le'u-lolo neu nema. Te atahori nda mana rahine Lamatualain sa o hule-o'e rahine ona' naa boe. Ara du'a rae, mete ma hule-o'e loa-naru' ona' naa, na Lamatualain hii' a rena ma nataa se. 040 MAT 006 008 Afi' tao tungga ona' se, e! Te mae ama nda fe'e mo'e saa mbali Ama' sia sorga sa o, Ana bub'ulu' mema' hei parlu ma ena. 040 MAT 006 009 Dad'i mete ma hule-o'e, na, hule-o'e ona' ia: ‘Ama' sia sorga! Ama' naram meumare' manaseli' Hela fo basa atahori so'u rananaru Ama' naram manaseli' a. 040 MAT 006 010 Ama' dad'i mane' soa' neu basa atahori! Hela neu fo basa atahori tao tungga Ama' parendan sia raefafo' ia, ona' basa mana sia sorga ra tao tungga Ama' parendan sia sorga. 040 MAT 006 011 Ama' tulun pala-banggi fee hai nanaat manad'ai' tungga-tungga fai. 040 MAT 006 012 Hai mo'e Ama' fee ambon neu basa hai sala-kilu' mara, ona' hai fee ambon neu atahori mana tao sala' neu hai boe. 040 MAT 006 013 Ama', munea hai fo hai afi' tao de'ulaka'. Ma mbo'i hendi hai mia nitu a koasan. [Te Ama', Mane' mana koasa ma manaseli' Ama' mana to'u parenda' mukundoo' a. Hai hule-o'em ba'u a naa ena, Ama'. Amin.]’ 040 MAT 006 014 Te rena, e! Mete ma ama fee ambon neu atahori salan, dei fo Amam sia sorga o fee ambon neu sala-kilu mara boe 040 MAT 006 015 Te mete ma ama nda nau fee ambon neu atahori salan, dei fo Ama' sia sorga o, nda nau fee ambon neu sala mara sa boe. 040 MAT 006 016 “Mete ma ama hule-o'e no puasa, na, afi' tao mata masaloe' ona' atahori mana ola' laen te tao laen. Huu ara tao ta'o naa fo atahori koa se rae, ‘Wue! Sira ia, atahori meumare', o!’ Te rena, e! No koaot naa, ara simbo rala hahambu nara ena. 040 MAT 006 017 Te mete ma ama puasa, na, safe mata mara meu'-meu', ma sau langga mara malolole! 040 MAT 006 018 Dad'i dei fo atahori rita nggi o, nda rahine rae, ama puasa sa. Te hei Amam bub'ulu'. Dei fo Ana bala-b'ae fee nggi no papala-bab'anggi' naen seli.” 040 MAT 006 019 “Afi' tao ues nggate-nggate fo mi'id'uru hata-heto' nae-nae sia raefafo' ia. Te dei fo fufu' no rurutu' tao nalutu se. Ma na'o ra rema bonggar fo ha'i rendi se. 040 MAT 006 020 Te malole lena' ama nggate-nggate tao ues mi'id'uru hata-heto nae-nae sia sorga. Te sia naa fufu' no rurutu' a nda tao nalutu se sa. Na'o ra o nda reu bonggar fo ha'i rendi se sa boe. 040 MAT 006 021 Hei mbed'a' hata-heto mara sia bee, na, ne'o rala mara sia naa boe.” 040 MAT 006 022 “Atahori matan, ona' lambu mana naronda sia ralan rala. Mete ma matan manggarelo', na, ana tungga dala masod'a malole', ona' atahori mana lao' sia manggarelo' a. 040 MAT 006 023 Te mete ma matan mana malaafu', na, ana nda tungga dala malole' a sa, ona' atahori mana lao' hama-hama sia ma'ahatu' a. Dad'i mete ma manggarelo' mana sia rala mara dad'i ma'ahatu ena, na, hei o misod'a sia ma'ahatu manaseli' a boe.” 040 MAT 006 024 “Atahori sa nda bisa tao ues teb'e-teb'e' fee neu malangga rua lao esa' sa, huu dei fo ana hii malangga esa lena' malangga laen. Boe ma ana bisa tungga malanggan esa, ma nda taoafi' neu malanggan esa ka sa. Huu naa, de nda bisa ola' mae, ‘Lamatua' naa, au Lamatua ngga,’ mete ma tao doi' a dad'i lamatua ma. 040 MAT 006 025 Naeni de Au ufad'e ta'o ia: afi' du'a doa' mae, au usod'a ta'o bee, au ae ua saa, inu saa, pake-nggao saa? Hei du'a mae masod'a' naa, aka' nanaa-nininu' a, do? Boe ma aom naa, aka' pake-nggao' a, do? Nda ta'o naa sa. 040 MAT 006 026 Mete sob'a mbui mana ratambele sia lalai a. Ara nda sela-nggari ma etu-oru fo mbed'a nanaat sia soka-pole' ra sa. Te hei Amam sia sorga na'ab'oi se nakandoo' a. Ana o bisa na'ab'oi nala nggi lena' se fai. Dad'i du'a malolole dei. Te Ana nile nggi, lena' mbui' naa ra. 040 MAT 006 027 Mete ma atahori rambarii' sia tiroao fo lole-lau aon, na, ana bisa tao namanaru aon, do? Nda bisa sa! 040 MAT 006 028 Mete ma hoko', na, ta'o bee de ama fe'e du'a doa' bua-lo'as fai? Mii se'u mita buna bakung sia moo-loa'. Ara nda pod'e' ab'as, ma tenu-lolo teme' sa. 040 MAT 006 029 Te rena malolole, o! Mane Soleman bua-ba'un meulau manaseli na o, nda naseli' buna' naa ra meulaun sa. 040 MAT 006 030 Lamatualain tao mata' neu buna' mana nasod'a aka' fai' ia, te mbila' neu ana mate fo atahori nggari e ai rala neu. Mete ma Ana tao ta'o naa, dei fo Ana pake-nggao nggi lena' buna' naa ra. De saa de ama nda mimihere teb'e-teb'e' neu E sa? 040 MAT 006 031 Dad'i ama sud'i boe du'a doa' mae, ‘Ata taa saa?’ do, ‘Tinu saa?’ do, ‘Pake-nggao saa? 040 MAT 006 032 Atahori nda mana ramahere neu Lamatualain sa, ara tao ues rita' mamate nara fo nau hambu basa naa ra. Te ama afi' ta'o naa, huu hei Amam sia sorga bub'ulu' basa saa fo ama parlu' a ena. 040 MAT 006 033 Te aka' na hei musi milalao ue-tataos Na no teb'e-teb'e' dei, boe ma musi tungga parendan, dei fo Ana fee selu' basa saa fo ama parlu' ra. 040 MAT 006 034 Dad'i afi' du'a doa' saa fo ama parlu mlbila. Te fai esa na no eni sususan. Fai' ia sususan dai ena.” 040 MAT 007 001 “Ama afi' fua sala' neu atahori, fo Lamatua' afi fee sala' neu nggi. 040 MAT 007 002 Ama nile atahori ta'o bee, na, dei fo Lamatualain o nile nggi ona' naa boe. Ama uku-uli atahori laen salan ta'o bee, na, dei fo Lamatualain o uku-uli nggi ta'o naa boe. 040 MAT 007 003 Te hii' a mete atahori sala anak na, te sala monaem, ho nda mita sa. Mae sala' nese. Naa ona' mita afu d'eke' sa sia nonoom matan. Tao-tao te b'alok monae' a bambi nala matam, te nda med'a sa. 040 MAT 007 004 Ta'o bee fo mbarani ola' mae, ‘Toronoo'! Uma fo au ose hendi afu mia mata dekem dei.’ Tao-tao te nda mita balok mana bambi nala matam sa. 040 MAT 007 005 Wae! Mema' ho, atahori mana dea-rala' teb'e! Nggari hendi balok a mia matam dei, na fo mete mita no malole, fo ose hendi afu deke bib'ia ana' mia nonoom matan. 040 MAT 007 006 Afi' minori dala meumare' so'al Lamatua' fee mana ma'a'e'ei' ra. Huu ara ona' busa de'ulaka dei fo heo' bali' rema fo ero nggi. Nggoa nara ona' fafi ra. Mete ma atahori fee rante mafelit, na, ana nda taoafi' sa! Huu ana nahine' a tab'u-roroo' a.” 040 MAT 007 007 “Mete ma ama hule-o'e, na mo'e mikindoo' mbali Lamatua' dei fo Ana fee. Mete ma sangga mikindoo' a; dei fo Ana natud'u dala'. Mete ma mimeli mikindoo' a; na dei fo Ana soi lelesu a. 040 MAT 007 008 Te basa atahori mana ro'e rakandoo' a mbali Lamatua', na dei fo ara simbo. Mana sangga nakandoo' a dei fo hambu, Mana nameli nakandoo' a, na dei fo Ana soi lelesu a. 040 MAT 007 009 Ama du'a sob'a! Mete ma hambu ana' sa no'e roti, ne'o aman nda fee ne fatu sa, to? 040 MAT 007 010 Do mete ma anan no'e u'u, na aman nda fee ne mengge sa! 040 MAT 007 011 Hei Amam mana sia sorga, mema' malolen seli. De atahori fo de'ulaka' mata' ona' hei ia ra o, hii' a fee sud'i' a malole neu ana mara, na, saa fai hei Amam! Dei fo Ana fee saa fo ama mo'e' a. 040 MAT 007 012 Dad'i saa fo nau atahori tao neu nggo, na, musi tao ta'o naa neu e boe. Huu ia, netehuu' mia basa ba'i Musa no Lamatualain mana ola-ola nara ranori eni' a lele ulu' a.” 040 MAT 007 013 “Mete ma atahori sa nae sorga neu, na ana musi lao' tungga lelesu makab'ia'. Te hambu dala muda' no lelesu loa', fo atahori hetar hii tungga' a. Te besa-b'esa, o! Huu dala' mana ona' naa nendi atahori naraka reu, fo saranggaa mia Lamatua'. 040 MAT 007 014 Atahori mana nae sorga neu musi tungga dala doid'oso' ma lelesu makab'ia'. Ona' mae aka' atahori hid'a' a lao' sia naa o, dala makab'ia' ona' naa nendi atahori nisi' Lamatua'.” 040 MAT 007 015 “Besa-b'esa mo mana pepeko-leleko' mana so'u ao nara rae, sira Lamatua' mana ola-olan. Huu ara tao ao nara malole' ona' bib'i lombo a. Tao-tao te sira de'ulaka', ona' busa fui mana nema naa bib'i lombo. 040 MAT 007 016 Ta'o bee fo bisa mihine atahori mana peko-leleko' ona' naa? Mete sia' a tatao-nono'i nara. Ona' atahori mete boa', fo rahine boa' naa huun. Boa malole', nda kalua mia hau hu nda malole' sa. 040 MAT 007 017 Huu hau malole' nab'oa boa malole' boe. Te hau hu nda malole' sa nab'oa boa nda malole' sa boe. 040 MAT 007 018 Nda hambu hau hu malole' fo nab'oa' boa nda malole' sa. Ma nda hambu hau huu nda malole' sa nab'oa boa malole'. 040 MAT 007 019 Hau hu mana nab'oa nda malole' a sa, dei fo ara rema ungga e fo nggari e ai rala neu. 040 MAT 007 020 Ona' naa boe neu mana ola-ola' pepeko-leleko' ra. Ama mihine se mia sira tatao-nono'i nara.” 040 MAT 007 021 “Dei fo hambu atahori ro'e Au rae, ‘Lamatua'!’ Te ara ola' sia' a bafa nara. Dei fo Lamatualain sia sorga timba hendi se. Huu, aka' atahori mana tungga teb'e-teb'e' Eni hihii-nanaun, Ana simbo nala se dad'i atahorin. 040 MAT 007 022 Dei fo lele' fai matete'en, atahori hetar rataa rae, Au ia sira Lamatuan. Ara kokoe Au rae, ‘Lamatua', e! Hai mii dui-b'engga Nenori ma. Hai use-oi nitu ra mendi' Naram. Ma hai tao manadad'i' mata'-mata' mendi' koasa Ma.’ 040 MAT 007 023 Mae ara aka' kokoe Au ta'o naa o, dei fo Au ufad'e se ae, ‘Hei ia ra, seka? Au nda uhine nggi sa, huu ama nda misod'a tungga Lamatua' hihii-nanaun sa. Dad'i dinggo' hela ia leo!’” 040 MAT 007 024 “Atahori mana nema rena Au, fo tao tungga Au o'ola ngga, eni ona' atahori mahine', mana naririi umen sia fatu netehuu' ata. 040 MAT 007 025 Dod'oo ma ud'an monae' a nggangga losa oe' a lala. Ma sanggu anin o nema uli-fae ume naa. Te ume naa nda foi sa, huu neneneririi' sia fatu netehuu' manggatee' a ata. 040 MAT 007 026 Atahori mana nema rena Au, te nda tao tungga o'ola ngga sa, eni ona' atahori nggoa' mana naririi umen sia sara'ae' ata. 040 MAT 007 027 Dod'oo ma ud'a monae' a nggangga nema losa oe a lala. Ma sanggu anin o nema uli-fae ume a boe. Ma ume a foi hendi' e losa nambalulutu.” 040 MAT 007 028 Yesus ola' na'o naa ma, basa atahori mana rena nenorin ra titindindii' a, 040 MAT 007 029 huu Ana nahine teb'e-teb'e' nenori' naa isin. Dala nenorin, nda ona' sira meser agama nara ranorin sa. 040 MAT 008 001 Yesus onda nema mia lete' a, ma atahori hetar nonggo-nonggo reu tungga E. 040 MAT 008 002 Aib'oi' ma, atahori hed'i kusta esa neu nisi' E. Ana sende' lululanggan de no'e tulun Yesus nae, “Papa, e! Tulun au dei! Mete ma Papa nau, na, Papa bisa mu'uhahai' hed'i ngga ia, naa fo atahori sud'i boe melumud'u au fai, ma au o bisa uu hule-o'e sia ume nggarei' rala.” 040 MAT 008 003 Rena ona' naa, ma Yesus loo liman, kois atahori kusta, ma ola' nae, “Au nau! Hai leon!” Aib'oi' ma, atahori naa hed'is na mopo neu' ena. 040 MAT 008 004 De Yesus ola' no e nae, “Musuned'a, e! Ho hai ena, te afi' mufad'e esa boe. Musi tungga ba'i Musa hohoro-lalanen dei. Dad'i muu sia malangga agama, fo ana paresa' aom dei, naa fo ana nahine hed'is ma mopo teb'e ena, do fe'e hoko'. Basa na musi muu fee tutunu-hohotu' dad'i tanda makasi, fo basa atahori bub'ulu' rae, ho hai teb'e ena.” 040 MAT 008 005 Basa naa ma, Yesus neu sia Kambo Kapernaum. Sia naa, malangga sold'ad'u Roma esa nema no'e tulu-fali' nae, 040 MAT 008 006 “Papa, e! Au ana mana tao ues ngga esa namahed'i sia ume. Ana nda fela nala mia koi a sa, huu ana namahed'i nita' mamaten.” 040 MAT 008 007 Yesus nataa nae, “Malole! Dei fo Au eti fo tao uhai' e.” 040 MAT 008 008 Te malangga nae, “Papa afi' bengge-b'engge muu fai, huu Au nda undandaa simbo Papa sia ume ngga sa. Sad'i Papa ola' mia ia nema, na au ana mana tao ues ngga, hai neu' ena. 040 MAT 008 009 Au uhine dala' ia, huu au malangga nggara ra'ena koasa parenda au. Ma au o u'ena koasa fo parenda sold'ad'u nggara boe. Mete ma au parenda sold'ad'u ngga ae, ‘Muu sia naa!’ na, ana neu. Mete ma au ae, ‘Ia uma!’ na, ana nema. Ma mete ma au denu ana mana tao ues ra ae, ‘Ue-tao ia!’ na, ana tao ta'o naa. Dad'i sad'i Papa ola', na, au ana mana tao ues ngga, hai neu' ena. 040 MAT 008 010 Yesus rena nala ona' naa, ma Ana heran. Ana ola' neu atahori hetar mana tungga Eni nae, “Heran, e! Doon basa ia te, Au nda fe'e undaa o atahori Yahudi esa sa boe nemehere seli ona' atahori Roma ia sa! 040 MAT 008 011 Rena, e! Te dei fo hambu atahori fui' hetar ona' atahori Roma ia rema mia seri' rulu ma mia seri' muri, fo endo' raa fefetas ra'ab'ue ro ba'i Abraham, ba'i Isak, ma Yakob sia Lamatualain umen sia sorga. 040 MAT 008 012 Ona' mae Lamatua' pili atahori Yahudi fo dad'i atahorin ena o, te hambu atahori hetar nda taoafi' neu E sa. Dei fo Ana timba hendi se risi' mamana ma'ahatu kib'u-kib'u' a. Sia naa ara nggae eiei ma doid'oso rita' mamate nara.” 040 MAT 008 013 Ola' basa ona' naa ma, Yesus ola' neu malangga sold'ad'u a nae, “Pak bali' leo. Te ana mana tao ues ma hai ena, ona' Pak nemeheren.” Nandaa no lele' naa o, ana' naa hai neu' ena boe. 040 MAT 008 014 Lao esa ma, Yesus neu nisi' Petrus umen. Ana nita Petrus ina arin sunggu' sia koi a, mana mera mafeo-matob'i'. 040 MAT 008 015 Yesus to'u liman, ma mafeo-matob'i' a mopo neu' ena mia ina lasi' a. Basa ma ana fela de neu lole-lau fee Yesus se. 040 MAT 008 016 Lele' relo a soko ma, atahori ra rema rendi atahori nitu tao' ra. Ma Yesus parenda nitu ra nae, “He, nitu! Dinggo' hela atahori ia ra leo!” Boe ma nitu ra rela reu' ena. Ana o tao nahai' basa atahori mamahed'i' ra. 040 MAT 008 017 Ana tao basa ia ra, tungga saa fo Lamatualain mana ola-olan Yesaya sura' mema' nae, “Ana na'ahahai' hed'i-nggarau tara. Ma Ana tanggon doid'oso tara.” 040 MAT 008 018 Basa naa ma, Yesus nita atahori hetar rema rereo' rala E. Boe ma Ana denu ana mana tungga nara nae, “Ima ata lea laar fo lao tisi' dano seri'.” 040 MAT 008 019 Boe ma meser agama sa nema de ola' nae, “Ama Meser! Ama' neu sud'i' a sia bee o, au nau tungga ukundoo o Ama'!” 040 MAT 008 020 Te Yesus nataa nae, “Malole, boe! Te musuned'a ta'o ia. Basa atahori ro banda ra ra'ena mamana leleo-lulu'u'. Busa fui a bali' nisi' ndolan. Mbui' ra bali' risi' nduna nara. Te Au, Atahori Teteb'es ia, nda u'ena ume fo bali' uu sa. Mamana' fo ndae langga ngga o, Au nda ma'ena' sa boe.” 040 MAT 008 021 Basa ma atahori sa fai, mana tungga' no E, nema no'e nae, “Papa! Au ae tungga Papa boe, te au bali' fo mete-se'u ala ina-ama nggara dei. Mete ma ama ngga mate ena, na, dei fo au tungga.” 040 MAT 008 022 Te Yesus ola' nae, “‘Ta'o ia! Hela neu fo atahori nda mana namahere neu Lamatualain sa, mete se'u atahori mana mate nara. Te mete ma mae tungga Au, na, musi tungga no teb'e-teb'e'!” 040 MAT 008 023 Basa naa ma, Yesus hene ofa' ata neu, no ana mana tungga nara. 040 MAT 008 024 Lele' ara lea laar de lao risi' dano a seri', boe ma Ana sunggu'. Nda doo ' sa ma, sanggu-anin fela boe. Ree ra po'a ofa', ma oe' a ofa' rala neu. 040 MAT 008 025 Ara Rita ona' naa, ma ana mana tungga nara rafefela E rae, “Papa! Papa, e! Fela fo tulun tao musod'a nggita dei! Te tae' a tena ena!” 040 MAT 008 026 Boe ma Yesus nataa nae, “Woi, ta'o bee de hei mimitau? Hei nda mimihere Au sa, do?” Boe ma Ana fela. Basa de Ana ai sanggu-anin ma ree ra nae, “Miloe' leo!” Boe ma ree ra no sanggu-anin lino' neu' ena. 040 MAT 008 027 Boe ma Yesus ana mana tungga nara heran. Ara rae, “Awii! Eni ia, seka, e? Ta'o bee de Ana parenda anin no ree ra de ara tungga Hihii-nanaun?” 040 MAT 008 028 Nda doo' sa ma, ara losa dano a seri', sia atahori Gadara ra nusan. Sia naa hambu atahori nitu tao' rua leo sia lua fatu' atahori mates ra mamanan. Ru'a se de'ulaka nara seli, losa nda hambu atahori esa nambarani lao' sia naa sa boe. Ara rita Yesus nema ma, 040 MAT 008 029 ara nggasi rae, “Woi, Lamatualain Anan! Ta'o bee de uma ngganggu hai? Eni fain nda fe'e losa sa, te mae tao doid'oso hai ena.” 040 MAT 008 030 Hambu fafi hetar soso'a rae a sangga nanaat deka-deka naa. 040 MAT 008 031 Boe ma nitu ra ro'e Yesus rae, “Mete ma mae oi hai, na denu hai misi' a fafi naa ra!” 040 MAT 008 032 Boe ma Yesus parenda se nae, “Mii leo!” Boe ma nitu ra rela lao hela atahori ka rua' ra, de risi' fafi ra. Boe ma fafi ra rela leli onda tungga lete' a suun de dano rala reu. Boe ma tena hendi basa se de mate. 040 MAT 008 033 Mete rita ta'o naa ma, mana manea fafi ra rela bali' kambo' reu, de dui basa-b'asa' e. 040 MAT 008 034 Rena rala dud'ui nara, ma atahori hetar reu sia mamana' naa. Ara randaa ro Yesus, ma ara kokoe Yesus fo lao hela mamana' naa leo. 040 MAT 009 001 Basa naa ma, Yesus se hene bali' ofa' rala reu, de lea laar risi' dano seri' reu, losa Eni nusan. 040 MAT 009 002 Sia naa atahori ndoro rendi nonoon esa mamalu'u' nisi' Yesus matan. Nita ta'o naa ma, Yesus bub'ulu' ara ramahere Eni rae, Eni bisa tao nahai' sira nonoon. Boe ma Ana ola' neu atahori mamalu'u' a nae, “Ana, ngge! Tao manggatetee ralam dei! Te Au fee ambon neu basa sala mara ena.” 040 MAT 009 003 Te hambu meser agama Yahudi hira sia naa, rena Yesus o'olan. Ma ara ramanasa neu' ena. Boe ma ara ola-ola' rae, “Atahori ia nambarani ola' ta'o naa, o! Aka' Lamatualain mana fee ambon neu atahori salan. Te atahori ia o'olan, tao aon ona' Lamatualain. Ana na'amuti!” 040 MAT 009 004 Te Yesus bub'ulu' rala nara. Basa ma Ana ola' nae, “Ta'o bee de ama du'a mae, Au, ola' u'umuti? 040 MAT 009 005 Be muda' lena'? Mete ma Au ufad'e atahori mamalu'u' ia ae, ‘Sala-kilum hambu ambon ena,’ do, Au ae, ‘Fela leo, fo bali'.’ 040 MAT 009 006 Mete ma ana fela neu' ena, ama fe'e mita bukti mae, Au ia, Atahori Matetu' a. Huu Au u'ena hak fee ambon neu atahori sala-kilun.” Boe ma Yesus parenda atahori mamalu'u' a nae, “Fela leo! So'u-boti' rad'at ma fo lao bali' leo!” 040 MAT 009 007 Boe ma, atahori mamalu'u' a fela, de lao bali'. 040 MAT 009 008 Rita ona' naa ma, basa atahori ra titindindi. De ara so'u rananaru Lamatualain naran rae, “Lamatualain manaseli', o! Ana fee koasa monae' ona' ia neu atahori.” 040 MAT 009 009 Basa ma, Yesus lao mia naa, ma nita atahori mana ed'a bea esa sia ume bea a. Naran, Mateos. Yesus no'e nala e nae, “Uma tungga Au!” Rena nala ma, Mateos fela de tungga neu' ena. 040 MAT 009 010 Basa ma, Mateos no'e Yesus se reu raa sia umen. Ana o no'e nonoo mana 'ed'a bea nara ro fui' laen ra, fo atahori du'a rae atahori de'ulaka' ra, fo rema raa ra'ab'ue ro se. 040 MAT 009 011 Te hambu atahori partei Farisi hira o, rema ramue mbali Yesus ana mana tungga nara rae, “Ta'o bee de hei meser ma endo' naa na'ab'ue no atahori nda mana laku-laku' ra sa, ona' mana ed'a bea ra, ro nonoo atahori de'ulaka nara?” 040 MAT 009 012 Te Yesus nafad'e se nae, “Atahori mamahed'i' ra mema' parlu doter. Te atahori nda mamahed'i' ra sa, nda parlu sa. 040 MAT 009 013 Malole lena' ama bali' fo paresa' malolole Lamatualain Ded'ea-o'olan, fo lele ulu' a Ana denu mana ola-olan Hosea sura nae, ‘Au hihii ngga, naeni, Au atahori ngga esa sue esa ratud'u susue-lalai'. Mete ma ara nda tao ta'o naa sa, na, banda tutunu-hohotu' fo rendi fee Au' a, nda na'ena sosoa' sa.’ Naa Lamatualain nafad'e ena. Huu naa, Au nda uma mete-se'u atahori mana du'a rae sira ndoo-tetu' sa, te uma mete-se'u atahori mana rahine rae sira masala-kilu'.” 040 MAT 009 014 Basa ma, Yohanis Mana Sarani' a, ana mana tungga nara rema risi' Yesus. Ara ratane rae, “Hai mana tungga Yohanis, biasa puasa. Atahori Farisi ra puasa boe. Te ta'o bee de Ama' ana mana tungga mara aka' raa-rinu rakandoo' a? Saa de ara nda puasa sa?” 040 MAT 009 015 Te Yesus nataa se, nendi' nekendandaa' nae, “Ta'o ia: mete ma hambu fefeta kakab'i', fui' ra nda puasa sa, te raa ra'ab'eta. Mete ma tou' a lemba-dod'en fe'e sia naa, ne'o basa se raa ra'ab'ue reu esa. Te dei fo lao esa, mete ma atahori laen to'u rendi tou' a lemba-dod'en, na nonoon ra susa, dei fo oras naa ara puasa. 040 MAT 009 016 Atahori nda ha'i teme feu' mbei, fo tanda neu bad'u mbara manaside' sa. Huu mete ma safe bad'u a, na teme feu' a kurulululu. No ta'o naa, bad'u nenetanda' a boe sika na'ad'ua'. 040 MAT 009 017 Ona' naa boe, atahori nda oni tua feu' neu mba'o mboko' sa. Te hoko' na mba'o a fanggi neu' ena, ma nosi hendi' tua' a. Dad'i tua feu' musi oni neu mba'o feu' boe, naa fo ru'a se ra'atataa' no malole'!” [De Yesus nanori se nae Eni nenorin, feu'. De afi' ne'eb'ue no nenori mbaraa'.] 040 MAT 009 018 Lele' Yesus fe'e ola' no Yohanis ana mana tungga nara, malangga ume hule-o'e' esa nema nandaa no Yesus. Atahori naa sende' lululanggan neu Yesus matan, de no'e nae, “Ama' e! Tulun dei! Te au ana feto ngga fe'e mate ena na. Ama' nema fo tao limam neu e dei, fo ana nasod'a bali'.” 040 MAT 009 019 Yesus rena nala ma, no ana mana tungga nara tungga tute' a atahori naa. 040 MAT 009 020 Sia dala' talad'an, ma ina' esa lao tungga no se. Ana mbo'a-mbo'a' a raa' nda naloe' no matetu' sa too sanahulu rua ena. Ana du'a sia ralan nae, “Sad'i au nggama Yesus bad'un, na, au hai neu' ena.” Naa de ana neu nggama Yesus bad'un suun. 040 MAT 009 022 Yesus med'a, de Ana heo' dean de mete ina' naa. Boe ma, Ana ola' nae, “Ana ngge! Tao manggatee ralam. Te, huu mumuhere teb'e-teb'e' neu Au, naa de ho hai.” Lele' naa, ina' naa hai neu' ena boe. 040 MAT 009 023 Boe ma Yesus se lao rakandoo risi' malangga ume hule-o'e' a umen. Losa naa ma, Ana rala neu ma nita mana ma'amina' lilii sususa', ma atahori hetar nggae ei-ei. 040 MAT 009 024 Te Yesus nafad'e se nae, “Sud'i nggae, fo ama bali' leo! Huu ana' ia nda mate sa. Ana sunggu' a.” Te ara mali penggo bafa nara mbali Yesus. 040 MAT 009 025 Te basa ma, basa atahori ra lao dea reu. Boe ma Yesus nisi' ana' a kaman rala neu, de to'u nala liman. Boe ma ana' a nasod'a neu' ena. 040 MAT 009 026 Atahori rita ona' naa, boe ma ara dui-b'engga ndule basa mamana', saa fo Yesus tao' naa. 040 MAT 009 027 Boe ma Yesus lao nakandoo. Mia dala' talad'an, atahori poke' rua matutungga' ro Yesus. Ara nggasi rae, “Mane Daud tititi-nonosin, e! Kasian hai dei!” 040 MAT 009 028 Yesus ume rala neu, boe ma atahori poke ka rua' ra rema risi' Yesus. De natane se nae, “Hei mimihere teb'e-teb'e' mae Au u'ena koasa fo tao nggi mita bali'?” Boe ma rataa rae, “Awii! Ama' afi' mutane fai, te hai mimihere Ama' teb'e-teb'e'.” 040 MAT 009 029 Yesus rena nala boe ma, Ana nggama mata nara, de ola' nae, “Mete ma ta'o naa, na, dad'i tungga hei nemehere mara!” 040 MAT 009 030 Yesus ola' basa boe ma, ara rita neu' ena. Te Yesus fee nesenened'a' neu se nae, “Misined'a, e! Afi' mifad'e neu atahori esa boe so'al saa mana dad'i' ia!” 040 MAT 009 031 Te ara nda ra'atataa' rala ao nara sa. De ara lao' ndule mamana' dui-b'engga saa fo Yesus tao' a. 040 MAT 009 032 Atahori poke' ka rua' ra dea reu boe ma, atahori ra rendi atahori laen esa nisi' Yesus. Atahori naa nda ola' nala' sa, huu nitu a tao e. 040 MAT 009 033 Yesus nita ta'o naa ma, Ana parenda nitu a lao hela atahori naa. Nitu a lao hela e ma, atahori naa ola' nala' neu' ena. Basa atahori hetar sia na titindindii' a. Ara rae, “Awii! Hita atahori Yahudi nda fe'e tita ona' ia sa!” 040 MAT 009 034 Te atahori Farisi ra nda nau sa. Ara ola' rae, “Weh! Nitu ra malanggan fee koasa fo Ana use-oi hendi nitu ra.” 040 MAT 009 035 Basa ma Yesus neu ndule kota ma kambo' hetar, fo nanori sia ume hule-o'e' ra. Ana nanori atahori Lamatualain Hara-lii Malolen, ma tao ta'o bee fo ara dad'i atahorin. Ana o tao nahai' basa hed'is mata'-mata'. 040 MAT 009 036 Yesus nita atahori hetar naa ra ma, Ana kasian se, huu nda rita' rae tao ta'o bee sa boe. Nda hambu esa nasala'e se sa boe, de ara ona' bib'i lombo nda ra'ena manatad'a' sa. 040 MAT 009 037 De Yesus ola' no ana mana tungga nara nae, “Atahori ia ra, ona' osi a buna-b'oan. Buna-b'oan nae', te mana tao ues ra nda dai, fo etu-'oru rala basa buna-b'oan, fo mbed'a neu soka-pole'. 040 MAT 009 038 Huu na, ama musi mo'e sia Tenu osi' a, fo Ana haitua atahori mana tao ues, fo reu ra'ad'uru rala buna-b'oan.” 040 MAT 010 001 Basa naa ma, Yesus no'e ana mana tungga nara fo rema ra'ab'ue. Boe ma Ana fee se koasa fo reu use-oi nitu hetar ma tao ra'ahahai' atahori mamahed'i' mata'-mata'. 040 MAT 010 002 Ana mana tunggan ka sanahulu rua' fo Ana denu' ra nara nara, naeni: Ka esan, naran Simon (fo ro'e na rae, ‘Petrus’) boe ma od'in, naran Anderias, ma, Yakobis, no od'in, naran Yohanis (ru'a se, Sabadeus ana nara) 040 MAT 010 003 Boe ma Filipus, no Bartolomeos. Ma Tomas, no Mateos (mana ed'a bea). Yakobis (Alpius anan), no Tadius. 040 MAT 010 004 Simon (mana tungga partei Selot), boe ma Yudas Iskariot (dei fo mana seo hendi Yesus). 040 MAT 010 005 Basa naa ma, Yesus denu ana mana tungga atahori ka sanahulu rua' ra, Ana parenda se nae, “Au denu nggi mii sia hita atahori Yahudi nara, huu hetar mia hita atahori nara nda tungga Lamatua' dalan no matetu' sa. Ara ona', bib'i lombo mana mopo' ra. Huu naa, ama afi' mii sia atahori nda Yahudi ra sa ma atahori Samaria ra. 040 MAT 010 007 Mii mifad'e hita atahori Isra'el nara mae, ‘Fai na losa de basa atahori bisa dad'i Lamatualain atahorin ena.’ 040 MAT 010 008 Mii tao mi'ihahai' atahori mamahed'i' ra, mii tao misod'a bali' atahori mates ra, tao mi'ihahai' atahori mamahed'i kusta, ma use-oi hendi nitu ra. Lamatua' pala-banggi fee nggi naen seli ena, te Ana nda no'e bali' saa sa boe. Dad'i ia naa ama musi mii fo pala-banggi nae' fee neu atahori laen fai, aka' naa afi' mo'e bali' saa-saa sia se boe. 040 MAT 010 009 Ama lao' rou-rou, e. Nda parlu mendi doi' sa, 040 MAT 010 010 lepa-ngges, bua-ba'u seluao', sapatu, do teteas. Huu atahori mana tao ues, nandaa hambu eni hahambun fo nasod'a. 040 MAT 010 011 Mete ma misi' kota esa, do, kambo' esa, na, ama sangga atahori mana naena rala malole' mana nau simbo nggi. Fo leo sia naa, losa ama lao hela mamana' naa. 040 MAT 010 012 Mete ma misi' atahori sa umen, na, ola' mae, ‘Sod'a-mole'! Lamatua' fee nggi papala-bab'anggi'.’ 040 MAT 010 013 Mete ma atahori sia ume a simbo nggi no malole', ama mo'e fo Lamatua' fee se papala-bab'anggi'. Te mete ma ara nda simbo nggi sa, na, Lamatua' o nda fee se papala-bab'anggi' sa boe. Te papala-bab'anggi' bali' neti nggi. 040 MAT 010 014 Mete ma atahori nda nau rena nggi sa, na, lao hela ume naa, do, kota naa, basa naa nggafur hendi afu sia ei mara, fo dad'i tatanda' oi, ara nda nau rena saa, de, ara lemba-d'oi ao nara 040 MAT 010 015 Mete ma losa fai nggero-furi' fo Lamatualain huku-d'oki atahori sia raefafo', na huku-doki' soa' neu atahori nda mana nau simbo nggi sa, beran lena' huku-doki' neu Sod'om no Gomora fo de'ulaka nara manaseli' a. Te misined'a, e! Te dei fo Ana natud'a huku-doki' beran seli soa' neu atahori nda mana nau simbo nggi sa!” 040 MAT 010 016 “Misined'a, e! Te Au denu nggi ia, ona' Au fee bib'i lombo nisi' busa fui de'ulaka' a talad'an. Huu naa, ama musi pake dud'u'at ona' mengge mahine'. Boe ma rala mara musi ndoos ona' mbui lunda nda mana sangga dala deulaka' sa. 040 MAT 010 017 Te besa-besa, o! Dei fo atahori tao doid'oso nggi. Dei fo ara nore nggi misi' mamana nggero ded'eat agama. Ma dei fo ara filo nggi sia ume hule-o'e nara. 040 MAT 010 018 Dei fo ara nore nggi mii mitaa sia hofernor no mane' a, huu ama tungga Au. Te ama musi pake kaka'e' naa fo mifad'e Hara-lii Malole ngga neu se. No ta'o naa, atahori nda mana rahine Lamatua' sa o, hambu rena so'al Au boe. 040 MAT 010 019 Te mete ma atahori nore rendi nggi ona' naa, na, afi' mimitau mae, ‘Dei fo au ola' ae saa?” Do, ‘Dei fo, au utaa ae, saa?’ Sudi boe dud'u'a ta'o naa, huu losa fain, dei fo hei Amam sia sorga nafad'e saa fo ama musi ola'. 040 MAT 010 020 Lele' naa, saa fo ama ola' naa, nda mia' a hei e sa, te Dula-dalen nafad'e nggi saa fo ama ola' a. 040 MAT 010 021 Hei mete neu' ena, te dei fo sia ume sa rala, mete ma hambu atahori ramahere Au, dei fo toronoo nara sangga dala' fo fee atahori tao risa e. Ma mete ma ana' sa namahere, dei fo aman tao nisa e. Mete ma ama' no ina' sa ramahere, dei fo ana bonggin tao nisa se. 040 MAT 010 022 Mete te, dei fo basa atahori binci nggi seli, huu ama tungga Au. Te, atahori mana na'atataa' nakandoo losa bab'asan, dei fo Lamatualain fee ne masoi-masod'a'. 040 MAT 010 023 Mete ma atahori tao doid'oso nggi sia kota esa, na, mela misi' kota laen. Teb'e! Au ia, Atahori Matetu' a. Dei fo ama nda fe'e lao ndule basa kota Isra'el sa, te Au bali' uma ena. 040 MAT 010 024 Atahori ra biasa fee had'a-hormat neu meser esa, lena' ana ded'enu nara. Ma atahori fee had'a-hormat neu malangga esa, lena' ana mana tao ues nara. 040 MAT 010 025 Mete ma ana ded'enu' esa nanori fo mahinen ona' meser na, ana nae naa dai ena. Ma mete ma ana mana tao ues naa nanori fo mahinen ona' malanggan, na, ana o nae naa dai ena boe. Dad'i misined'a, e! Mete ma atahori ro'e tenu ume' a ena rae, ‘Ho ia, Balsebul, naeni nitu ra malanggan!’ Na, tantu ume isi nara o hambu nara' nda malole' lena' sa fai.” 040 MAT 010 026 “Dad'i ama afi' mimitau atahori mana lab'an nggi. Te saa fo atahori tao ra'afuni', dei fo basa atahori rita boe. 040 MAT 010 027 Saa fo Au unori neu mesa' nggi, dei fo ama musi mii mifad'e neu basa atahori. Boe ma saa fo Au ufad'e neenee, dei fo ama musi mii mifad'e ndule basa mamana' ra. 040 MAT 010 028 Afi' mimitau atahori, te ara bisa ramate' atahori, te nda bisa tao ralutu atahori ao samana nara sa. Naa de, ama musi mimitau Lamatualain, huu na'ena koasa fo nggari atahori ao sisin no samanan nisi' tasi ai mana mbila roroo nakandoo' a. (Geenna g1067) 040 MAT 010 029 Dad'i tao manggatetee rala mara. Atahori seo mbui randak sia pasar felin mbei' a. Te nda hambu esa tud'a fo mate sa boe, mete ma Amam mana sia sorga nda nau sa. 040 MAT 010 030 Hei Amam sia sorga o tao mata' neu nggi losa dala-dala ana diki' ra. Langga fulu mara dedesi nara o, Ana nahine ena. 040 MAT 010 031 De ama afi' mimitau! Huu Lamatualain nilei nggi mafeli' lena' basa mbui randak ra.” 040 MAT 010 032 Basa ma Yesus ola' fai nae, ta'o ia, “Atahori mana nambarani nataa sia atahori matan sia raefafo' ia nae eni nahine Au, dei fo Au o utaa sia Ama Ngga matan sia sorga ae, ‘Eni ia, Au atahori ngga.’ 040 MAT 010 033 Te atahori mana nafanii Au sia atahori matan nae, eni nda nahine Au sa, dei fo Au o ufad'e Ama ngga sia sorga ae, ‘Au nda uhine atahori ia sa.’” 040 MAT 010 034 “Hei afi' du'a mae, Au uma endi sod'a-mole' sia raefafo' ia. Te Au uma tao atahori esa balab'an no esa. 040 MAT 010 035 Au raefafo' uma ia, tungga saa fo Lamatua' mana ola-ola nara ola' mema' rae, ‘Dei fo ana tou' lab'an aman, ana ina' lab'an inan, ma ana feto feus lab'an ina arin, 040 MAT 010 036 Te ume isi' ra esa musu no esa.’ 040 MAT 010 037 De atahori mana nae tungga Au teb'e-teb'e', musi sue Au lena' basa e; lena' ina-aman ma lena' ana nara. Te hoko' na, atahori naa nda nandaa dad'i Au atahori ngga sa. 040 MAT 010 038 Huu atahori mana nae tungga Au, te nda nau lemba susa-sona' sa, na nda nandaa dad'i Au atahori ngga sa. 040 MAT 010 039 Atahori mana sad'ia mate huu ana tungga Au, dei fo ana hambu nasod'a nakandoo no Lamatua'. Te atahori mana nau' a nasod'a soa' neu' a aon, dei fo masod'an, mopo hendi' e neu' ena!” 040 MAT 010 040 “Atahori mana simbo nggi no malole', eni o simbo Au boe. Ma atahori mana simbo Au, ana o simbo Lamatualain mana denu Au' a. 040 MAT 010 041 Atahori mana simbo Lamatualain mana ola-olan, huu ana ola' so'al Lamatua', dei fo Lamatua' bala-b'ae e ona' Ana bala-b'ae mana ola-olan esa. Boe ma atahori mana simbo atahori rala ndoos esa, huu atahori naa tungga teb'e-teb'e' Lamatua' hihii-nanaun, dei fo Lamatua' bala-b'ae e ona' Ana bala-b'ae atahori rala ndoos esa. 040 MAT 010 042 Atahori mana simbo ana diki ana' esa huu ana tungga Au, dei fo Lamatua' bala-b'ae e. Mae atahori fee aka' oe nggalas esa o, Lamatualain nda lilii' e sa.” 040 MAT 011 001 Lele' Yesus helu-fuli basa neu ana mana tungga ka sanahulu rua nara, boe ma Ana neu ndule kambo-kambo' sia nusa' naa, de nanori atahori ma nafad'e Lamatualain Hara-lii Malaolen. 040 MAT 011 002 Lele' naa, Yohanis sia bui rala ena. Lele' ana rena basa saa fo Yesus tao' ra, ma ana denu ana mana tungga nara reu ratane Yesus rae, 040 MAT 011 003 “Lamatualain helu-fuli mema' eni' a lele ulu' a nae, Eni nae haitua Kristus nema fo fee masod'a' neu hita atahori Yahudi. Ama' ia, Kristus, do? Do, hai musi mihani atahori laen fai? Boe ma reu ratane Yesus. 040 MAT 011 004 Rena ta'o naa, ma Yesus nataa nae, “Hei rena ma mita no ao mara ena. De bali', fo mifad'e A'a Yohanis mae, basa' e dad'i ona' saa fo Lamatualain mana ola-olan Yesaya sura' hela ena, nae. 040 MAT 011 005 Atahori poke', nita bali'. Atahori mamalu'u', fela fo lao'. Atahori mamahed'i kusta, meu neu' ena. Atahori mbake', rena bali' boe. Atahori mates, nasod'a bali' Atahori mana tud'a-loloe' ra, rena Hara-lii Malole'. 040 MAT 011 006 Dad'i ta'o ia: mii mifad'e a'a Yohanis, mae ana onton mete ma ana namahere nakandoo neu Au. Huu dei fo Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu atahori mana namahere teb'e-teb'e' neu Au!” 040 MAT 011 007 Lele' Yohanis ana mana tungga nara bali', boe ma Yesus ola' no atahori hetar so'al Yohanis nae, “Lele' hei mii sangga Yohanis sia mamana ma'afuni' naa, hei du'a mae mindaa mo atahori mata' ona' bee? Ne'o hei nda mindaa mo atahori mana male-male', ona' oo mana uli-fae' tungga anin sa to? 040 MAT 011 008 Ma ne'o hei nda mita atahori mana pake bua-ba'u mafelit sa, huu atahori mata' naa leo sia' a mane' umen! 040 MAT 011 009 Dad'i hei mita atahori mata' bee sia naa? Hei du'a na hei mii sangga Lamatualain mana ola-ola nara? Teb'e! Te eni, mana ola-ola manaseli' nenenefad'e mema' ena. 040 MAT 011 010 Huu Lamatualain Susura Meumaren sura mema' so'al Yohanis nae, ‘Rena! Au denu atahori ngga, fo neu soi dala' fee neu Nggo.’ 040 MAT 011 011 Rena malolole, o! Sia raefafo' ia, nda hambu atahori esa, manaseli' lena' Yohanis sa. Te mia basa atahori mana nataa Lamatualain ona' Mane', atahori mana ma'ab'uit a manaseli' lena' Yohanis ena. 040 MAT 011 012 Eni' a mia Yohanis so'u ue-tataos na losa ia nema, atahori hetar dad'i Lamatualain atahorin ena. Te ruma du'a sala, de ratati fo ra'asusuu' atahori maso' dad'i Lamatualain atahorin. Ma ruma ratati lab'an Lamatualain atahorin boe. 040 MAT 011 013 Losa Yohanis Mana Sarani' a neneman, hita atahori Yahudi biasa tasod'a tungga ba'i Musa no Lamatualain mana ola-olan hohoro-lalanen. 040 MAT 011 014 Dad'i mimihere neu' a Au leo! Yohanis naa, naeni Elia fo Lamatualain mana ola-olan nafad'e mema' neneman ena. 040 MAT 011 015 Dad'i mana nau nahine musi rena malolole, o! 040 MAT 011 016 Au ae fee nekendandaa' fo ama bub'ulu', atahori ale' ia ra, atahori mata' saa. Huu sira, ona' ana diki' mana nggua-nggua sia pasar. Ara aka' eki-randu ro nonoon nara rae, 040 MAT 011 017 ‘Woi! hai fuu mindaa sulin, te hei nda lendo mimiho'o sa. Ma hai sod'a sosod'a sususa', te hei nda nggae sa.’ 040 MAT 011 018 Hei ia ona' ana diki' ra mana nda ramed'a rae dai ena sa. Lele' Yohanis nema, ana hii' a puasa, ma nda ninu anggor sa. Te atahori cap e rae, ‘Nitu tao'!’ 040 MAT 011 019 Te Au ale' ia, Au, Atahori Tebe-teb'e, uma ena. Au nda puasa sa, ma Au inu anggor. Te atahori cap Au rae, ‘Eni, mema' atahori mana bare-na'o! Mamafun seli boe! Ana neu na'ab'ue no mana ed'a bea ra! Partei sa no atahori nda papake' ra sa! Nda nahine aon sa ena! Te ama mete neu' ena e, Au o'ola ngga ia, e! Lamatua' mahinen nenenita' sia atahori nara masod'a nara.” 040 MAT 011 020 Basa ma, Lamatua' Yesus ai atahori mana leo sia kambo' hira. Ana tao manadad'i' hetar lena' sia naa ena, te ara nda nau lao hela sala-kilu nara fo tungga bali' Lamatua' dala masod'a ndoo-tetun sa. 040 MAT 011 021 Yesus ai se nae, “Hei atahori Korasin ma atahori Betsaida ra! Besa-b'esa e! Dei fo ama hambu sosoe'! Au tao manadad'i' mata'-mata' sia mata mara ena, te ama nda nau mimihere Lamatualain sa. Te hei ia ra, atahori Yahudi, fo mana mitaa mae hei mihine Lamatua'. Te ona' saa-saa manadad'i' fo Au tao sia kambo mara, dad'i na'ahulu' sia nusa de'ulaka' ona' kota Tirus no kota Sid'on dei na, ne'o doo basa ia ena atahori sia naa ra doa' mema', ma lao hela sala-kilu nara fo tungga Lamatua'. Ma ne'o ara pake bua-ba'u sususa' ena, ma tao afu sia langga nara fo dad'i tatanda' oi, sira fale rala nara mia sala-kilu nara. Tao-tao te atahori Tirus ro atahori Sid'on ia, nda atahori Yahudi mana rataa rae, sira rahine Lamatua'. 040 MAT 011 022 Teb'e! Dei fo hei mete neu' ena! Mete ma Lamatua' na'etu' basa atahori ded'eat nara, na, atahori Tirus ro atahori Sid'on ra huku-doki' nara nggafat lena' hei huku-doki mara. 040 MAT 011 023 Hei atahori Kapernaum! Besa-b'esa, e! Ama afi' du'a mae, dei fo Lamatua' so'u nggi sorga mii. Hoko' o! Dei fo Lamatua' nggari hendi nggi misi' naraka rala mii! Ona' manadad'i' fo Au tao sia kambo mara dad'i na'ahulu' sia nusa de'ulaka' ona' kota Sod'om, ne'o Lamatualain nda parlu tao nalutu nusa de'ulaka' naa sa. Te mete ma atahori Sod'om ra rita manadad'i naa ra, ne'o ara lao hela de'ulaka nara ena. (Hadēs g86) 040 MAT 011 024 Teb'e! Dei fo ama mete neu' ena! Mete ma Lamatua' na'etu' basa atahori ra ded'eat nara, na, atahori Sod'om ra huku-doki nara fe'e nggafat lena' hei huku-doki mara!” 040 MAT 011 025 Ola' basa ma, Yesus hule-o'e nae, “Ama'! Ama' mana dad'i Malangga sia lalai no raefafo'. Au o'e makasi nae-nae, huu Ama' tatana mala ndoo-tetu' a mia atahori mana tao ao nara ona' atahori mahine', ma mana koao' ra. Te Ama' soi basa dala' naa ra fee neu atahori ana diki' ra, ma atahori mana maloe-mad'ae rala nara. 040 MAT 011 026 Teb'e, Ama'! Huu naa mana tao Ama' ralan namaho'o!” 040 MAT 011 027 Hule-oe' basa ona' naa, ma Yesus nafad'e atahori sia naa ra nae, “Rena malolole, o! Au Ama ngga sia sorga fee basa koasa neu Au. Mana nahine Au no malole, naeni aka' Ama ngga. Ma mana nahine Ama ngga no malole', naeni aka' Ama' Anan, naeni Au. Ma Au pili atahori laen ra, fo rafad'e neu se, naa fo ara rahine E no malole. 040 MAT 011 028 Basa hei mana bengge tao ues mita' mamate mara, ima tungga Au! Basa hei mana lemba-misaa bera', ima misi' Au ia! Ima hahae ao mara. 040 MAT 011 029 Mete ma ama simbo Au nenori ngga fo lao' mi'ib'ue mo Au, na, hita ia ra ona' sapi mana hohombu' rua lea ra'ab'ue tali hohombu' sa. Hu Au ia, rala malole', ma Au ia, rala maloe-mad'ae'. Mete ma hei tungga Au, na, ama dad'i ma'ad'ere bali'. 040 MAT 011 030 Huu Au nenori ngga naa, nda susa sa. ma Au parenda ngga, nda namab'era sa.” 040 MAT 012 001 Lao esa, nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae tao ues na, Yesus no ana mana tungga nara lao' tungga atahori osin. Ana mana tungga nara ndoe, de ara etu rala are nggandum mbule' de raa lao-lao'. 040 MAT 012 002 Sia naa, hambu atahori hira mia partei agama Farisi fe'e to'u rahere' adat Yahudi. Rita Yesus ana mana tungga nara tao ta'o naa, ma ara ai E rae, “Ana mana tungga mara etu are nggandum nandaa no fai hahae tao ues! Afi' ta'o naa! Te naa nalena-langga neu hita hohoro lalanen.” 040 MAT 012 003 Te Yesus nataa nae, “Ta'o bee, o! Hei nda misined'a ba'i Daud dud'uit na sa, do? Ba'i Daud no ana mana tungga nara ndoe de tei nara rad'iro-d'oro huu ndoe rala seli. Boe ma ana nisi' Lamatualain Lalaa hule-o'en rala, de ha'i roti fo malangga agama ra fee neu Lamatua' ena, fo ara raa. Tao-tao te aka' malangga agama ra bole raa roti naa. Atahori laen nda bole raa sa. Basa de ba'i Daud se raa, te atahori nda rae ara sala sa. Hei ona' nda baca mihine Lamatualain Susura Meumaren sa! 040 MAT 012 005 Te sia naa o nenesura' so'al malangga agama ra tao ues mete-se'u sia ume hule-o'e, nandaa no fai hahae tao ues. Te ara nda hambu sala' saa sa boe. 040 MAT 012 006 Rena, o! Dalahulun, ume hule-o'e na pantin, te ale' ia hambu dala' sa pantin lena', naeni, Au, Atahori Matetu' ia. 040 MAT 012 007 Sia Lamatualain Susura Meumaren, Lamatualain nae, ‘Au hihii-nanau ngga ta'o ia: Au atahori nggara musi ratud'u susue' esa no esa. Mete ma ara nda tao ta'o naa sa, na, banda tutunu-hohotu' fo ara rendi fee Au' naa, nda na'ena sosoa-ndandaa' saa sa boe.’ Na, mete ma ama mihine malolole Lamatua' o'olan, ne'o ama nda fee sala' neu ana mana tungga ngga ra sa. Te ara nda tao sala saa sa boe! 040 MAT 012 008 Te Au ia, Atahori Matetu' a. Au u'ena hak u'etu' ae, atahori bole tao saa nandaa no fai hahae tao ues.” 040 MAT 012 009 Basa naa ma Yesus lao hela mamana' naa, de nisi' sira ume hule-o'en. 040 MAT 012 010 Sia naa, hambu tou' esa liman seri ma'amate'. Atahori Farisi naa ra rae sangga dala' fo fee sala' neu Yesus, mete ma Ana tao nahai' atahori naa, nandaa no fai hahae tao ues. De ara ratane rae, “Tungga hita agaman hohoro-lalanen, atahori bole tao nahai' atahori nandaa no fai hahae tao ues, do hoko'?” 040 MAT 012 011 De Yesus nataa nae, “Mete ma atahori sa bib'in esa tud'a ndola' rala neu, nandaa no fai hahae tao ues, ne'o tenu bib'i' a neu o'o bib'i a dea neu, to? 040 MAT 012 012 Naa! Lamatua' sue atahori lena' tenu bib'i' a sue bib'in. Huu naa, atahori bole tao dala malole' nandaa no fai hahae tao ues.” 040 MAT 012 013 Boe ma Ana ola' no atahori lima ma'amate seseri' naa nae, “A'a, e! Loo limam nema!” Boe ma ana loo lima ma'amate seseri' naa, boe ma liman hai neu' ena, ona' liman seri' a. 040 MAT 012 014 Rita ta'o naa ma, atahori Farisi ra ramue. De ara fela lao hela ume hule-o'e a, boe ma ara reu rala rala' sa rae, “Ata musi sangga dala' fo tisa E!” 040 MAT 012 015 Te Yesus bub'ulu' dud'u'a de'ulaka nara, naa de Ana lao nisi' mamana' laen. Atahori hetar tungga E, ma Ana tao nahai' basa atahori mamahed'i' ra 040 MAT 012 016 Te Ana ai se nae, “Ama afi' mifad'e atahori laen so'al Au.” 040 MAT 012 017 Ana tao ta'o naa tungga saa fo Lamatualain nafad'e neu mana ola-olan Yesaya nae, 040 MAT 012 018 “Mete dei! Eni ia, Au Atahori ded'enu ngga fo tengga ala' a ena. Au sue E, ma Au umuho'o ukundoo o E. Dei fo Au fee Dula-dale ngga neu E, fo neu nanori atahori sia basa nusa' ra so'al Au dala masod'a ndoos ngga. 040 MAT 012 019 Ana nda to'o tendan sa. Ana nda so'u-so'u aon sa. 040 MAT 012 020 Ralan malole'. Ana nda na'asususa' atahori sa. Ana nda helu tiku hau mana nae'a tiku sa. Ana nda fuu nisa lambu ana' mana nae'a mate sa. Ana nanori atahori nakandoo' a, losa dod'oo ma basa nusa' ra rahine de tungga Lamatua' dala masod'a ndoo-tetun boe. 040 MAT 012 021 Dei fo atahori mia basa nusa' ra ramahere neu E, huu rahine rae Eni, seka.” 040 MAT 012 022 Lao esa, atahori ra rendi atahori nitu tao' esa nisi' Yesus. Atahori naa matan poke' ma nda ola' nala sa. Boe ma Yesus oi hendi nitu de na'ahahai' e. Boe ma, atahori naa nita ma ola' neu' ena. 040 MAT 012 023 Rita ta'o naa, ma basa atahori titindindi' a. Ara ola-ola' rae, “Mbei ma Eni ia, Daud tititi-nonosin, fo Lamatua' mana ola-ola nara sura' mema' mia lele ulu' a. Eni ia, ne'o Atahori fo hita nea-nea' a!” 040 MAT 012 024 Te lele' atahori Farisi ra rena rala, ma ara nda simbo sa. Boe ma ara ola-ola' rae, “Woe! Atahori ia bisa oi hendi nitu, huu nitu ra malanggan Balsebul mana fee E koasa.” 040 MAT 012 025 Te Yesus nahine atahori Farisi ra o'olan. Boe ma nafad'e se nae, “Hei o'olam naa, nda na'ena sosoa-ndandaa' sa! Mete ma sia nusa' esa, rauinggu nara rafetu-raparu, ta'o bee fo nusa' naa na'atataa'! Ona' naa boe mete ma atahori sia kota esa, do sia ume sa rala, esa natofa no esa, ne'o ara sea-saranggaa losa rambalulutu, o! 040 MAT 012 026 Dad'i mete ma nitu ra bamusu' ma esa oi esa, na, sira malanggan nda to'u parenda' doo-doo sa ena! 040 MAT 012 027 Misined'a, e! Hei atahori mara o oi rahine nitu ra boe. Ara oi rendi' nitu a koasan, do? Hoko'! Dad'i ama afi' ola' leli mae, Au oi nitu ra endi' nitu a koasan. Dei fo hei atahori mara ra'etu' ao nara rae, saa fo ama rundu' a, nda teb'e sa. 040 MAT 012 028 Te mete ma Au teb'e-teb'e' oi nitu endi' koasa mia Lamatua' Dulad'alen, na natud'u nae, Lamatua' mema' Mane' mana sia hei mata mara ena. 040 MAT 012 029 Mete ma atahori rae rema ramana'o sud'i' a saa sia atahori ma'ad'ere' sa umen, na, ana musi futu-pa'a nahere' atahori naa dei. Dei fo, ana namana'o nala atahori naa sud'i' a saa nara. 040 MAT 012 030 Misined'a malolole! Te atahori nda mana partei no Au sa, bamusu' no Au. No atahori nda mana tao afi' neu Au ue-tatao ngga sa, ana tao' a nemue-neanggi'. 040 MAT 012 031 Dad'i rena malolole Au o'ola ngga ia! Lamatualain sad'ia fee ambon neu atahori sala-kilu nara ena. Ma mete ma atahori ola' nda malole so'al atahori laen, na, Lamatualain fe'e sad'ia fee ambon neu e. Te mete ma atahori nambarani ola' nda malole' so'al Lamatualain Dula-dale Meumaren, na Lamatualain nda fee ambon neu sala-kilun sa. 040 MAT 012 032 Mete ma atahori ola' de'ulaka' so'al Au, Atahori Teb'e'-teb'e' ia, Lamatua' sad'ia fee ambon neu e. Te mete ma atahori ola' na'amuti-na'amuu lab'an Lamatua' Dulad'ale Meumaren, na, Lamatualain nda fee ambon neu salan naa sa losa fai matete'en!” (aiōn g165) 040 MAT 012 033 Basa ma Yesus ola' nakandoo neu atahori Farisi ra nae, “Dud'u'a malolole! Hau hu malole' nab'oa boa malole'. Te hau hu nda malole' a sa nab'oa boa nda malole' sa, Hu mia hau a boan, atahori bisa bub'ulu' rae, hau huu' na, malole' do hoko'. 040 MAT 012 034 Te hei ia ra ona' mengge mana peko-leleko'! Ama nda bisa ola' dala-dala malole' ra sa. Huu saa nenembeda' sia atahori ralan, na, ana kalua tungga bafan. 040 MAT 012 035 Atahori malole', tantu ola' dala malole', huu hambu dala-dala malole' nenembeda' sia ralan. Te atahori de'ulaka', ola' a de'ulaka', hu hambu dala-dala de'ulaka' nenembeda' sia ralan. 040 MAT 012 036 Mimihere neu Au! Te dei fo losa fai matete'en, Lamatualain paresa' basa atahori tatao-nono'in. Lele' naa, atahori esa-esa' musi nataa eni ded'ea-o'olan mana nda ma ngguna' a sa. 040 MAT 012 037 Dad'i ma'ab'eb'esa, e! Te dei fo Lamatualain timba-tai ded'ea-o'ola mara, no na'etu' nae, ama hambu huku-doki' do hoko'.” 040 MAT 012 038 Rena Yesus ola' na'o naa ma, hambu meser agama hira ro atahori Farisi ra ro'e mbali E rae, “Ama Meser! Hai mae mita Ama' tao manadad'i', fo dad'i bukti oi, Ama' koasan teb'e-teb'e' mia Lamatualain.” 040 MAT 012 039 Te Yesus bua se nae, “Wuih! Hei atahori ale' ia, nda nau tao rerena' neu Lamatua' sa! Ama mihine' a tao de'ulaka'! Mae ama mo'e manadad'i' o, Au nda fee sa. Huu fe'esa'an Lamatua' fee manadad'i' nendi' mana ola-olan Yunus. Naa dai ena! 040 MAT 012 040 Yunus leo rerelo' telu, ma tetemba' telu mia u'u monae' a ambun rala. Au o ona' naa boe, Atahori Teteb'es ia. dei fo Au leo rerelo' telu, ma tetemba' telu sia lua fatu', atahori mates ra mamanan. 040 MAT 012 041 Dei fo sia fai matete'en, mete ma Lamatua' dad'i mana nggero-furi, na, atahori Niniwe ra rambarii' dad'i sakasii fo rundu nggi rae, ‘Basa hei ia, nggoa'!’ Fe'esa'an, atahori Niniwe ra rena Lamatua' mana ola-olan Yunus, de ara doa' ma lao hela sala-kilu nara. Te hei hoko'. Tao-tao te, ale' ia hambu Atahori sia hei talad'a mara manaseli' lena Yunus, naeni Au ia. Te ama nda nau tao afi' neu Au mbei sa boe. 040 MAT 012 042 Dei fo sia fai matete'en, mete ma Lamatua' dad'i mana nggero-furi, na, ina mane Seba mia seri' ona o, nambarii dad'i sakasii. Ana dud'u fo rundu basa mana masod'a ale' ia nae, ‘Basa hei ia ra, nggoa', e!’ Fe'esa'an, ina mane' a nema mia dod'oo fo nita no mata aon mane Soleman mahinen. Tao-tao te, ale' ia hambu Atahori sia talad'a mara manaseli' lena' mane Soleman, naeni Au ia. Te ama nda tao afi' mbei neu Au sa boe.” 040 MAT 012 043 “Mete ma nitu neneoi hendi' mia atahori esa, nitu a neu nisi' mamana rou' fo sangga mamana hahae'. Te ana nda hambu mamana malole' sa. 040 MAT 012 044 Boe ma ana dud'u'a nae, “Hee! Nda hambu mamana' sa, de malole lena' au bali' isi' atahori fo fe'esa'an au leo mia' a.’ Basa ma ana bali', ma nita mamana' naa, meu' ma nene tao malole' ena. 040 MAT 012 045 Boe ma nitu naa neu no'e nonoon hitu, de'ulaka nara seli lena' e fai. Boe ma basa se reu leo sia atahori naa, ma ara poko-paru randaa e. Dad'i ale' ia, atahori naa masod'an de'ulakan seli. Ona' naa boe, atahori sia fai-fai ma'ab'ui' ia ra.” 040 MAT 012 046 Lele' naa, Yesus fe'e ola' no atahori hetar. Boe ma maman no od'i nara rema rae randaa ro E. Ara riirii mia ume dea' de denu atahori reu ro'e E. 040 MAT 012 047 Boe ma atahori reu rafad'e rae, “Ama', e! Ama' maman no od'i mara sia dean. Ara rae randaa ro Ama'.” 040 MAT 012 048 De Yesus nataa nae, “Au mama ngga, seka? Ma Au toronoo ngga, seka?” 040 MAT 012 049 Boe ma Ana dud'u atahori mana tungga E, de nafad'e nae, “Mete, huu ia ra Au mama ngga ma toronoo ngga ra. 040 MAT 012 050 Huu atahori mana tao tungga Au Ama ngga sia sorga hihii-nanaun, sira Au bob'onggi matetu nggara.” 040 MAT 013 001 Fai' naa boe Yesus kalua mia ume naa, de neu endo' sia dano Galilea suun. 040 MAT 013 002 Boe ma atahori hetar reu heo rala E. Ma Ana hene neu endo' sia ofa' sa ata mananafu' sia naa, de nanori. Basa atahori mana sia mad'a ata rena E. 040 MAT 013 003 Ana nanori se nae' nendi' nekendandaa' hetar. Ana dui nae, “Hambu atahori mana ue-rae sa neu sia osin, de nggari fini. 040 MAT 013 004 Lele' ana nggari fini ra, hambu ruma tud'a sia dala'. Boe ma mbui' ra rema de bito rendi basa fini ra. 040 MAT 013 005 Te fini ruma tud'a sia rae fatu-fatu'. Fini a nanumbu losa' a, huu rae isi' mbei' a. 040 MAT 013 006 Te reo-rendu ma, numbu' ra male de meto hendi se. Huu oka nara nda maso' losa rae rala sa. 040 MAT 013 007 Hambu fini ruma fai tud'a sia uru manggou'. Boe ma uru manggou' a hapi nisa numbu' naa ra. 040 MAT 013 008 Te hambu fini ruma tud'a sia rae isi'. Fini naa ra ranumbu, ma ra'amoko losa rab'oa. Ruma fee bali' buna-b'oa nara ded'esin lao telu nulu, ruma losa nee nulu, ma ruma losa natun esa. 040 MAT 013 009 Seka ma ndiki', na, rena malolole, o!” 040 MAT 013 010 Basa ma Yesus ana mana tungga nara rema de ratane E rae, “Ta'o bee de Pak nanori atahori hetar naa ra mendi' nekandandaa'?” 040 MAT 013 011 Boe ma Yesus nataa nae, “Huu Lamatualain nau fee nggi mihine parendan, naa de Au ufad'e mema' nekendandaa' ia sosoan. Te mete ma atahori laen, na, Au unori endi' a nekendandaa'. 040 MAT 013 012 Huu atahori mana nahine Lamatua' hihii-nanaun, dei fo Lamatua' fee ne bau nahine. Te atahori nda mana nau tao afi' neu Lamatua' hihii-nanaun sa, dei fo Lamatua' fee ne lili hendi saa fo ana nahine' a. 040 MAT 013 013 Au unori se endi' a nekendandaa' a, huu: ‘Ara rita ena, te nda rahine sa. Ara rena ena, te nda tao afi' sa.’ 040 MAT 013 014 Ara ona' atahori fo Lamatualain mana ola-olan Yesaya sura' nae, ‘Dei fo ama rena, te ama nda nau mihine sai-sai sa. Dei fo ama mita, te ama nda nau bub'ulu' saa fo manadad'i' naa sa. 040 MAT 013 015 Huu atahori ia ra rala nara manggatee' ara ra'ambambake' ndiki nara, ara ra'apopoke' mata nara. Dad'i hela neu fo ndiki nara mbake ta'o' a naa leo, ma hela neu fo, mata nara poke ta'o' a naa leo. Hela neu fo Au sud'i boe tao malole se, huu ara nda nau tao afi' neu Au sa.’ 040 MAT 013 016 Te hei ia ra, nenefee papala-bab'anggi', o! Huu ama mita no mata mara ena, ma ama rena no ndiki mara ena. 040 MAT 013 017 Mimihere Au! Fe'esa'an Lamatua' mana ola-olan no atahori rala ndoos ra nau rae rita saa fo hei mita' ia, te ara nda bisa sa. Ara o nau rena saa fo ama rena' a, te ara nda bisa sa.” 040 MAT 013 018 Ola' basa ma, Yesus nafad'e se nae, ‘Dad'i ia na ama rena nekendandaa' ia sosoan. 040 MAT 013 019 Fini mana tud'a sia dala' a, naeni atahori mana rena Hara-lii' so'al Lamatualain to'u parenda', te ana nda nahine no matetu' sa. Basa ma nitu ra malanggan nema rambas nendi Hara-lii' naa mia atahori naa ralan. 040 MAT 013 020 Fini mana tud'a sia rae fatu-fatu' a, naeni atahori mana rena Lamatua' Hara-liin, ma ana simbo no rala nemeho'ot. 040 MAT 013 021 Te Hara-lii' naa ra nda ra'oka sa. Naa de nda nenembeda' doo' sia atahori naa ralan sa. De lele' atahori laen tao ra'asususa' e huu simbo Hara-lii' naa ra, ma ana nggari hendi se neu' ena. 040 MAT 013 022 No fini mana tud'a sia uru manggou' a talad'an, ona' atahori mana rena Hara-lii' naa. Te ana seb'o-mue no' a ue-tataos mata'-mata' fo nasod'a no' a lole-lad'a' ra. De basa ue-tataos naa ra, seti hendi Hara-lii' naa mia ralan, de nda na'ena ngguna saa sa ena boe. (aiōn g165) 040 MAT 013 023 Te fini mana tud'a sia rae isi' a, ona' atahori mana pasa ndikin fo simbo Hara-lii' naa, ma tungga Lamatua' hihii-nanaun. Boe ma ana tao' a dala-dala malole', ona' fini mana mab'oa' a. Hambu ruma raboa ded'esin lao telu nulu, ma ruma lao nee nulu, ma ruma lao natun esa.” 040 MAT 013 024 Yesus nafad'e selu' nekendandaa' esa fai nae, “Lamatualain to'u parenda' naa, ona' atahori esa nggari fini malole' sia osin. 040 MAT 013 025 Temba neu ma, basa atahori mana sunggu masambeta' ra. Boe ma atahori de'ulaka nema, de nggari uru fui deke' ra risi' osi a. 040 MAT 013 026 Lele' osi a nab'una-nab'oa, ma atahori mana tao ues nara rita uru fui a mori bela' no are nggandum sia naa. 040 MAT 013 027 Boe ma reu rafad'e tenu osi' a rae, ‘Papa! Fai' naa hita sela fini malole' sia papa osin, to? Ta'o bee de uru a nae' boe?’ 040 MAT 013 028 Malangga nataa nae, “Naa, atahori de'ulaka' ue-tataon.’ Boe ma mana tao ues nara ola' rae, ‘Papa, hai mii miue hendi uru a, do?’ 040 MAT 013 029 Te nataa nae, ‘Afi'! Lele' hei miue uru a, ne'o hita sela-nggari malole nara nenelea hendi' boe. 040 MAT 013 030 Hela se mori bela' losa fula-fai etu-oru' a losa. Lele' naa, dei fo au ufad'e atahori mana tao ues ra ae, “Ama mi'id'uru mi'ihulu' uru fui ra dei. Ma futu se mbumbutu-mbumbutu', fo ded'ee hendi se. Basa naa mid'ud'uru buna-b'oa malole' ra, fo mbed'a' nisi' soka-pole' rala.”’” 040 MAT 013 031 Basa ma, Yesus ola' fai nae, “Au fee selu' nekendandaa' esa fai, fo ama bisa mihine ta'o bee fo Lamatualain dad'i Mane' soa' neu atahori hetar. Fefeun atahori nara ona' deke anadiki' sa fo atahori sela sia osin rala. 040 MAT 013 032 Mae deke' naa, anadiki' seli, te mete ma mori nema, na, dad'i hau huu ine monae' sia osi. Sambe mbui' ra rema randuna sia dana nara.” 040 MAT 013 033 Yesus fee selu' nekendandaa' esa fai nae, “Lamatualain atahorin, ona' bib'it roti fo ina' sa ha'i fo sambor no tarigu sak esa. Boe ma roti a reis losa na'amoko, huu bib'it roti mbei ana' naa.” 040 MAT 013 034 Yesus nanori atahori hetar nendi' dud'uit mata' hetar. Ana ola' nendi' a nekendandaa'. 040 MAT 013 035 Ana nanori ta'o naa tungga saa fo Lamatualain mana ola-olan sura' mema' ena nae, “Dei fo Au unori endi' nekendandaa'. Dei fo Au ufad'e dala-dala' fo atahori nda fe'e rene rita sa, eni' a mia Lamatualain tao raefafo' ia losa ia nema.” 040 MAT 013 036 Basa ma, Yesus lao hela atahori hetar naa ra, de bali' ume neu. Boe ma ana mana tungga nara rema, de ro'e tulun sia E rae, “Ama' Tulun mufad'e hai nekendandaa' so'al uru mana moriao' a sosoan dei!” 040 MAT 013 037 Boe ma Yesus nataa nae, “Atahori mana nggari fini malole' naa, naeni Au, Atahori Matetu' ia. 040 MAT 013 038 Ma osi naa, naeni raefafo' ia. Fini malole' naa, naeni atahori mana dad'i Lamatualain bob'onggin ena. No uru mana mori ao' naa, naeni nitu ra malanggan atahori nara. 040 MAT 013 039 Boe ma, atahori de'ulaka' mana nema nggari fini uru naa, naeni nitu ra malangga monaen. Ma fai etu-oru' naa, naeni fai matete'en. Atahori mana etu-oru buna-b'oa' naa, naeni Lamatualain ate nara mia sorga. (aiōn g165) 040 MAT 013 040 Lele' fai matete'en, ara rad'uru rala uru ra fo hotu hendi se. (aiōn g165) 040 MAT 013 041 Huu Au, Atahori Matetu' ia, dei fo haitua ate mana sia sorga rema. Dei fo ara reu rad'uru basa atahori nda mana tungga Lamatua' parendan sa. Ma ara reu rad'uru rala basa atahori mana neu kokoe-nanasi atahori laen ra, fo ara nda tungga Lamatua' parendan sa. 040 MAT 013 042 Dei fo ara mbia hendi basa atahori de'ulaka' ra risi' ai naraka rala reu, ona' uru nenehotu hendi' naa. Sia naa, dei fo ara fe'e na ramed'a doid'oso' rita' mamate nara, ma nggae eiei nda raloe' sa. 040 MAT 013 043 Te atahori mana nasod'a no ndoos tungga Lamatualain hihii-nanaun, dei fo ara leo rakandoo ro Ama Mane' sia sorga. Sia naa, ara raronda ona' relo a. Naa! Atahori mana nau nahine Au, pasa ndikim malolole, o!” 040 MAT 013 044 Yesus fee selu' nekendandaa' esa fai nae, “Atahori mana nau nahine so'al Lamatua' to'u parendan, ona' atahori mana nau hambu sud'i'-saa mafelit, fo atahori funi' mia rae rala. Atahori naa nema ali, ma ana hambu sudi'-saa naa ra sia naa, naa de namaho'o nala seli. Basa ma, ana nasambombori bali' sudi'-saa naa. Boe ma ana bali' lailai, de neu seo hendi basa hata-heton. De ana neu hasa nala rae naa, fo eni bisa hambu sud'i-saa mafelit naa.” 040 MAT 013 045 Yesus fee selu' nekendandaa' fai nae, “Atahori mana nae nahine Lamatua' to'u parendan naa, ona' atahori mana danggan esa nau hambu mutiara mafelit. De ana sangga-sangga' mutiara fo nae hasa. 040 MAT 013 046 Lele' ana hambu mutiara sa meulaun seli, ma ana bali' neu' ena, de neu seo hendi basa hata-heton. Basa ma ana neu hasa mutiara naa, fo eni bisa hambu e.” 040 MAT 013 047 Yesus fee selu' nekendandaa' nae, “Lamatualain to'u parendan, ona' mana pu'a ra reu mbo'i pu'at esa sia dano. Boe ma pu'at naa hambu u'u mata'-mata'. 040 MAT 013 048 Lele' pu'at naa sofe' no u'u, ma mana pu'a ra reu ha'i rala se, fo rendi dano suun neu. Boe ma ara endo' de raisi u'u mia pu'at. U'u malole' ra, ara tao nisi' rela rala neu. Te u'u nda malole' sa na ara nggari hendi se. 040 MAT 013 049 Ona' naa boe, neu fai matete'en. Dei fo Lamatualain ate nara rema mia sorga, fo bingga-banggi atahori de'ulaka' mia atahori rala ndoos ra. (aiōn g165) 040 MAT 013 050 Dei fo ara nggari basa atahori de'ulaka ra ai naraka rala reu. Dei fo ara ramed'a doid'oso' manaseli' sia naa, ma nggae eiei nda raloe' sa,” 040 MAT 013 051 Ola' basa ta'o naa, ma Yesus natane se nae, “Hei mihine basa saa fo Au ola' fa' ia ra, do? Ara rataa rae, “Mihine, Lamatua'!” 040 MAT 013 052 Boe ma Yesus nataa bali' se nae, “Malole! Huu meser agama esa-esa' mana teb'e-teb'e' nanori Lamatualain Ded'ea-o'olan fo mana sura' eni' mia dalahulun, ma to'u nahere' Au nenori ngga oras ia, na, ana ona' tenu ume' sa soa' a soi nggud'an, fo natud'u hata-heto mbaran, na'ab'ue no hata-heto feun.” 040 MAT 013 053 Lele' Yesus nanori basa atahori nendi' nekendandaa' ma, Ana lao hela mamana' naa, 040 MAT 013 054 de lao nisi' kambon. Sia naa, Ana ume hule-o'e' rala neu de nanori atahori ra. Basa atahori mana rena E, titindindii' a. Ara ola-ola' rae, “Awii! Atahori ia mahinen dei! Ana neu nanori mia bee ia? Ta'o bee de Ana tao nala' manadad'i' naa ra? 040 MAT 013 055 Tao-tao te Eni tukan hau a Anan. Hita tahine malole' inan Maria; ma od'i nara, naeni Yakobis, Yusuf, Yudas no Simon. 040 MAT 013 056 Hita o tahine feto nara boe, huu basa nggita leo sia kambo' sa na! Dad'i Ana hambu mahine' naa, mia bee nema fai? Boe ma Ana hambu koasa manaseli' naa, mia seka fai?” 040 MAT 013 057 Naa de ara ramanasa losa nda nau rae rena E sa ena. Te Yesus nafad'e nae, “Mema' teb'e! Sia mamana' laen, atahori ra hii' a fee had'a-hormat neu Lamatualain mana ola-ola nara. Te sia kambon ma ume isi nara, atahori ra nda nau fee had'a-hormat neu e sa.” 040 MAT 013 058 Huu rala nara manggatee' de ara nda nau ramahere Yesus sa, naa de Ana nda tao manadad'i hetar sia naa sa. 040 MAT 014 001 Lele' naa, mane Herodes to'u parenda' sia propinsi Galilea. Ana o rena hara' mata'-mata' so'al Yesus. 040 MAT 014 002 Ana nafad'e penggau nara nae, “Yesus ia, ne'o Yohanis Mana Sarani' fo fe'esa'an au denu nggero rala langgan. Ia na ana nasod'a bali' ena, o! Naa de na'ena koasa fo tao manadad'i' naa ra.” 040 MAT 014 003 Mane Herodes ola' ta'o naa, huu dalahulun ana nad'ed'ea no Yohanis, losa ana humu ma tao Yohanis bui rala neu. Ded'eat naa dud'uin ta'o ia: mane Herodes sao nala od'in Filipus saon, naran Herodias. Tao-tao te Filipus no Herodias nda fe'e mahela' sa. 040 MAT 014 004 Naeni de Yohanis ai nasafafali nae, “Ama mane' afi' ha'i mala od'i ma saon. Te naa mulena-langga hita hohoro-lalane adat Yahudi na!” 040 MAT 014 005 Te Herodes nda nau rena e sa, boe ma sao nala Herodias neu' ena. Herodes nae' a doo be' fo tati nisa Yohanis mana Sarani' a. Te ana namatau atahori hetar, huu ramahere rae, Yohanis naa, Lamatualain mana ola-olan. Naa de ana denu atahorin, fo tao Yohanis bui rala neu. 040 MAT 014 006 Te doo-doo ma, Herodes tao fefeta fai bob'onggin. Lele' naa, ina mane Herodias ana feton neu lendo mbali fui' ra. Lelendon malolen seli, de tao Herodes ralan ma'ahee nala seli. 040 MAT 014 007 Lendo basa ma, Herodes no'e ana feto' naa nae, “Mae mo'e saa sia au, na, mufad'e leo! Te dei fo au fee nggo. Au to'u uhere' hehelu-fufuli ngga ia. Ma au sumba endi' Lamatualain naran.” 040 MAT 014 008 Rena mane' a o'olan ma, ana feto' a inan ira e. Naa de ana neu no'e nae, “Ama'! Au o'e Yohanis Mana Sarani' a langgan. Tao neu dulan rala, fo mendi fee neu au.” 040 MAT 014 009 Rena nala ana feto' a no'e ta'o naa ma, Herodes ralan susa. Te ana nda bisa lea bali' susumban sa, huu basa fui' ra rena ena na. Naa de ana tungga' a ana feto' a hihii-nanaun. 040 MAT 014 010 Boe ma ana parenda atahori reu nggero rala Yohanis langgan, mia bui rala. 040 MAT 014 011 Ara nggero rala Yohanis langgan, ma tao neu dulan rala, de reu fee neu ana feto' a. Ana simbo nala dulan ma, ana o'o nendi e fee neu inan. 040 MAT 014 012 Lele' Yohanis ana mana tungga nara rena oi ara nggero rendi langgan, ma ara reu ha'i rendi ao sisin, de reu ra'oi e. Basa de ara reu rafad'e Yesus. 040 MAT 014 013 Lele' Yesus rena nala hara' so'al Yohanis, ma Ana no ana mana tungga nara rae lao hela mamana' naa boe. Ma Ara sae ofa' de rae reu risi' mamana rou' fo hahae ao nara. Te atahori hetar rita Yesus se ofan tungga-tungga' a dano suun. De ara lao hela kambon nara, ma lao' lai-lai tungga dala mad'a' ata. Naeni de ara losa mamana' naa ra'ahulu' Yesus se. 040 MAT 014 014 Lele' Ana onda mia ofa', ma Ana nita atahori hetar rahani E. De Ana tud'a kasian mbali se. Ma Ana tao nahai' atahori mamahed'i' ra. 040 MAT 014 015 Bob'o' neu ma, Ana mana tungga nara reu rafad'e rae, “Ama', e! Malole lena' Ama' denu basa atahori ia ra, reu hasa nanaat sia kambo-kambo' mana deka-deka ia. Te bob'o' ena na! Sia ia nda hambu nanaat saa sa boe.” 040 MAT 014 016 Te Yesus nataa nae, “Afi'! Hei mihao se.” 040 MAT 014 017 Te ara rataa rae, “Awii, Ama', e! Hai nda mi'ena saa-saa fo mihao neu atahori desi basa ia ra sa. Hai mae tao ta'o bee? Te aka' roti bala' lima, ma u'u rua' a na!” 040 MAT 014 018 Te Yesus ola' nae, “Naa malole ena. Mendi nema leo!” 040 MAT 014 019 Boe ma Ana denu basa atahori ra endo' ra'ab'ub'ue reu uru ata. Basa ma, Ana ha'i nala roti bue' lima, ma u'u ka rua' ra. Boe ma Ana oro'a mbali lalai a de no'e makasi neu Lamatualain. Basa ma, Ana bab'anggi roti naa ra, de loo fee neu ana mana tungga nara, fo reu banggi fee neu basa atahori naa ra 040 MAT 014 020 De basa se raa losa ra'abeta. Raa basa ma, ara kumbu rala nanaa sisa' ra, boa sanahulu rua. 040 MAT 014 021 Basa atahori mana raa' ra, mbei ma tou' rifon lima. Nda fe'e reken ina' ra ro anad'iki' ra sa. 040 MAT 014 022 Basa se raa basa ma, Yesus denu ana mana tungga nara reu sae ofa' fo lao ra'ahulu' risi' dano a seri. Te Ana fe'e nahati sia naa, fo denu basa atahori naa ra bali'. 040 MAT 014 023 Lele' basa se bali', ma Yesus hene nisi' lete' esa, de hule-o'e. Losa temba, te mesa' ne fe'e sia naa. 040 MAT 014 024 Lele' naa, ana mana tungga nara ofan losa dano a talad'an ena. Te ara sefe rita' mamate nara, huu ofa' lab'an ani mata', ma ree monae' ra mbembesi' se. 040 MAT 014 025 Deka manggarelo ma, Yesus neu tungga se boe. Te Ana lao' sia oe' ata. 040 MAT 014 026 Rita ta'o naa ma, ana mana tungga nara nggengger. Ara ola' ramatatau rae, “He'e o! Maro sa sini!” 040 MAT 014 027 Te Yesus ola' no se nae, Woe! Ama afi' mimitau! Te Au ia Yesus! Sub'a-sub'a leo!” 040 MAT 014 028 Petrus rena ta'o naa ma nataa nae, “Mete ma teb'e-teb'e' Yesus, na, denu au lao' sia oe' ata fo naa eti.” 040 MAT 014 029 Boe ma Yesus nataa nae, “Neu! Uma leo!” Boe ma Petrus onda mia ofa' de lao' nisi' Yesus tungga oe' ata. 040 MAT 014 030 Te lele' Pertus med'a nae hambu sanggu anin, ma namatau nala seli. Ana nae' a tena ena, ma randu nae, “Aduu, Lamatua', e! Tulun fee au usod'a dei!” 040 MAT 014 031 Boe ma Yesus loo Liman lailai de to'u nala e. Ana ola' nae, “Awe, Petrus, e! Ta'o bee de ralam nab'ab'anggi? Nda mumuhere teb'e Au sa do?” 040 MAT 014 032 Basa ma, ru'a se ofa' rala reu. Boe ma anin o naloe' neu' ena. 040 MAT 014 033 Rita ta'o naa, ma ana mana tungga nara so'u kokoa-kikio' neu E rae, “Awii! Ama' ia, mema' teb'e-teb'e' Lamatualain Anan!” 040 MAT 014 034 Lele' ara losa dano a seri' ma, ara onda risi' kambo Genesaret dano suun. 040 MAT 014 035 Lele' ara onda, ma atahori hetar rahine se neu' ena. De ara rameli rae, “We! Yesus nema ena, o!” Ara rela' reu rafad'e ndule kambo', ma atahori rendi basa atahori mamahed'i' ra. 040 MAT 014 036 Ara ro'e rae sad'i sira nggama' a bad'un. Huu ara du'a rae, “Sad'i atahori mamahed'i' ra nggama rala Yesus bad'un suun, ne'o ara hai reu' ena.” De basa atahori mamahed'i' mana nggama bad'u narun, hai reu' ena. 040 MAT 015 001 Lele' esa, hambu atahori Farisi ro meser agama nononggo' sa rema mia Yerusalem fo randaa ro Yesus. 040 MAT 015 002 Atahori Farisi ra to'u rahere' sira adat Yahudin. Lele' ara rena rae, Yesus ana mana tungga nara raa na nda safe lima nara tungga adat hihii-nanaun sa, ma ramanasa. Boe ma ara rema de fee sala' neu Yesus rae, “Ta'o bee de ana mana tungga mara raa, te nda safe lima nara sa? Naa nalena-langga mbali bei-ba'i tara adat na!” 040 MAT 015 003 Te Yesus nataa nae, “Mema' hei atahori mana ola' laen ma tao laen! Ama mihine milena-langga neu Lamatualain parendan, fo tungga' a bei-ba'i mara adat na. 040 MAT 015 004 Huu Lamatualain parenda ena nae, ‘Fee had'a-hormat neu ina-ama mara,’ Ma selu' fai nae, ‘Mete ma atahori sa rarai-oole inan no aman, na, musi hukun misa e.” 040 MAT 015 005 Lamatualain nanori ta'o naa, te hei minori laen fai. Ama mae, ‘Atahori sa nda parlu tulu-fali ina-aman nendi' sud'i' a saa nara, ita' mae ara doid'oso rala seli o, mete ma ana helu-fuli basa nae fee sud'i' a saa naa ra neu Lamatua' ena. Te no hei nenorim ta'o naa, hei nggari hendi Lamatualain parendan, ma nggati no hei parendam. 040 MAT 015 007 Naa de, Au ae hei ia ra, atahori mana ola' laen, te tao laen! Naa nandaa no Lamatua' mana ola-olan Yesaya sura' mema' so'al hei mia lele ulu' a! Huu Lamatua' denu e sura' nae, 040 MAT 015 008 ‘Hambu atahori koa-bo'u Au, sia' a bafan, te nda no ralan sa. 040 MAT 015 009 Mae ara tao ta'o naa o, parsuma' a. Ara nda tungga Au sa. Ara nda ranori Lamatualain nenorin sa, te ranori atahori nenorin.’” 040 MAT 015 010 Basa naa ma, Yesus no'e atahori laen sia naa de nanori se nae, “Pasa ndiki mara malolole, fo bisa mihine! 040 MAT 015 011 Saa mana maso' nisi' atahori bafan rala neu, naa nda tao nanggenggeo atahori sa. Te saa mana kalua mia atahori bafan, naa mana tao nanggenggeo atahori.” 040 MAT 015 012 Basa ma, Yesus ana mana tungga nara rema rafad'e E rae, “Ama' bub'ulu', do? Atahori Farisi ra rala nara mera rena Ama' o'olan.” 040 MAT 015 013 Te Yesus nataa nae, “Dei fo Ama ngga sia sorga nore hendi atahori nda mana nanori tungga Eni hihii-nanaun sa. Naa ona' atahori nore hendi saa mana mori' fo ana nda hii' ra sa. 040 MAT 015 014 Dad'i afi' taoafi' neu atahori Farisi naa ra! Te ara, ona' atahori poke' natud'u dala' fee atahori poke'. Dei fo ara tud'a ndola' rala reu ona esa'.” 040 MAT 015 015 Basa ma Petrus ola' nae, “Ama', tulun mufad'e hai nekendandaa' naa sosoan dei!” 040 MAT 015 016 Yesus nataa nae, “Naa! Hei nda fe'e mihine sa? 040 MAT 015 017 Sosoan ta'o ia: saa fo ata taa, maso' sia bafa tara, nakandoo tei tara rala, basa fo bali' dea neu nisi' mamana mbia dea'. 040 MAT 015 018 Te saa mana kalua mia bafa', naa mana tao nanggenggeo atahori, losa Lamatualain o melumud'u e, ma nda nau simbo e sa. 040 MAT 015 019 Huu Dala de'ulaka' nae' lao' mia atahori ralan! Ona' a: dud'u'a de'ulaka', risa atahori, hohongge, nda fe'e sao sa te tao sala', ramana'o, sakasii peko-leleko', ma ola' ra'amuti-ra'amu atahori naran. 040 MAT 015 020 Basa naa ra, mana tao atahori ra ranggenggeo. Te mete ma atahori raa-rinu nda pake safe lima nara tungga adat hihii-nanaun sa, na, naa nda dad'i so'al sa.” 040 MAT 015 021 Basa ma Yesus lao hela mamana' naa, de neu nisi' mamana' mana deka no kota Tirus ma kota Sid'on. 040 MAT 015 022 Sia naa hambu ina' sa lao' mia mamana' naa. Eni nda atahori Yahudi sa. Lele' ana rena Yesus sia naa, ana nema no'e no teb'e-teb'e nae, “Mane Daud tititi-nonosin, e! Sue au dei! Te nitu tao au ana feto ngga. Awee, kasian, e! Te ana doid'oso ena.” 040 MAT 015 023 Te Yesus nenee' a, nda nataa nae saa sa boe. Boe ma Ana mana tungga nara rema rafad'e rae, “‘Ama', ina' ia aka' nameli tao tasibu' a. Malole lena' Ama' mbuu hendi e mia ia leo!” 040 MAT 015 024 Boe ma Yesus nataa nae, “Lamatualain denu Au uma fo tulu-fali hita atahori Yahudi nara, huu ara lao sala ena, ona' bib'i lombo mana tara-koo' ena. Ana nda denu Au uu tulu-fali atahori fea' ra sa.” 040 MAT 015 025 Te ina' naa nema deka-deka no Yesus. Ana sende' lululanggan ma no'e nae, “Papa, e! Tulun au dei.” 040 MAT 015 026 Te Yesus nggari ded'eat nae, “Nda nandaa sa ha'i nanaat mia ana kara fo nggari fee busa ra.” [No masud ma'afuni' nae, Yesus musi tulu-fali na'ahulu' atahori Yahudi nara, dei fo tulu-fali atahori fea' ra.] 040 MAT 015 027 Te ina' naa nataa nae, “Teb'e, Ama', e! Te busa ra nahani sia mei a filenggan. Ara o ra saa mana tud'a' mia ana kara pinggan boe.” [No masud na nae, Lele' ana kara raa, busa o hambu naa boe. Ona' mae Yesus tulu-fali atahori nara o, Eni musi mete-se'u atahori fea' ra boe.] 040 MAT 015 028 Yesus rena na'o naa, ma nafad'e nae, “Awii! Mama mumuhere teb'e neu Au, o! Dad'i mama bali' leo, te saa fo mo'e' naa, dad'i ena!” Basa ma ana bali', te mema' anan hai ena. 040 MAT 015 029 Basa naa ma, Yesus no ana mana tungga nara lao hela mamana' naa, boe ma lao tungga-tungga' a dano Galilea suun. Basa ma ara hene risi' lete' sa, de Yesus endo' nanori se. 040 MAT 015 030 Boe ma atahori hetar rema risi' E. Ara rendi atahori doka', atahori poke', atahori mamalu'u', atahori nda mana bale nala' sa, ma atahori mamahed'i' laen ra boe. Ara ra'e'endo atahori mamahed'i' ra deka Yesus ein. Boe ma Ana na'ahahai' se, 040 MAT 015 031 Rita ta'o naa, ma atahori hetar titindindii' a. Ara ola' rae, “We! Manaseli', o! Atahori doka' o bisa lao' no malole. Atahori poke' o, rita bali'. Atahori mamalu'u' o, lao' boe. Ma atahori nda mana bale nala' sa o, bisa bale boe! Ia tantu Lamatualain mana tao. Eni ia, bei-ba'i tara be'utee neu E eni' a lele ulu' a.” 040 MAT 015 032 Basa fai hira boe ma, Yesus no'e nala ana mana tungga nara de nae, “Au kasian neu atahori ia ra ena. Ruma mia dod'oo' rema, boe ma ra'ab'ue fai telu ena, losa nanaat nara basa ena. Malole lena' ara afi' bali' ro tei rou'. Afi' losa ara masaloe sia dala' talad'an.” 040 MAT 015 033 Ma Yesus ana mana tungga nara rataa rae, “Ama'! Ia mamana rou' na'ad'od'o' no kambo'. De hita nda bisa tahao tala atahori desi basa ia ra sa.” 040 MAT 015 034 Ma Yesus natane se nae, “Hei roti mara, ba'u bee?” Ara rataa rae, “Hitu' a! No u'u mbei!” 040 MAT 015 035 Basa ma Yesus denu basa atahori ra endo' reu rae a. 040 MAT 015 036 Boe ma Ana ha'i nala roti bue kahitu' no u'u ra, de no'e makasi mbali Lamatualain. Ana bib'ib'i se, de Ana fee neu ana mana tungga nara, fo reu banggi fee neu basa atahori naa ra. 040 MAT 015 037 De basa se raa losa ra'abeta. Basa de, rad'uru rala nanaa lena' ra, sofe boa hitu. 040 MAT 015 038 Basa atahori mana raa' ra, mbei ma hambu tou' rifon ha. Nda fe'e reken ina' ra ro ana diki' ra sa. 040 MAT 015 039 Basa naa dei de, Yesus denu atahori naa ra bali'. Boe ma Ana sae ofa' de lao risi' mamana Magadan. 040 MAT 016 001 Lao esa, hambu atahori Farisi hira ro atahori Saduki rema risi' Yesus. Ara rae raselu-bale ro Yesus, fo rae ra'atutuda' E. Huu naa, ara ro'e rae, “Pak! Tulun mutud'u manadad'i' mata' esa dei, fo dad'i bukti oi, Pak hambu koasa mia Lamatualain ena.” 040 MAT 016 002 Te Yesus nataa nae, “Mete ma relo mopo ma lalai dulan mbilas, na, hei mihine, mae ‘Mbila na nda ud'a sa.’ 040 MAT 016 003 Mete ma relo boti' ata nema no lele nggeo', hei mihine mae, ‘Fai' ia nae ud'a.’ Naa, mete ma hei bisa mihine fula-fai ra nenendin, na, ta'o bee de hei nda mihine lele' ra nenendin sa? 040 MAT 016 004 Wou! Ale' ia hei atahori, mihine tao' a de'ulaka'! Hei nda tao afi' neu Lamatua' sa! Mae hei mo'e manadad'i' ra o, Au nda fee sa. Huu ma'ahulun Lamatua' fee manadad'i' nendi' mana ola-olan Yunus. Dad'i naa dai ena!” Yesus ola' basa, ma Ana lao hela se. 040 MAT 016 005 Lele' Yesus se losa dano a talad'an, deid'e ana mana tungga nara rasaned'a rae, sira lili' rendi roti soa' neu sira lepa-ngges na. 040 MAT 016 006 Rena ara ola' ra'o na, ma Ana nafad'e nae, “Hei musi besa-b'esa mbali atahori Farisi ro atahori Saduki ra bib'it roti na e.” 040 MAT 016 007 Rena ta'o naa, ma ana mana tungga nara bingun. Ara ola-ola' rae, “Toulasi' a ola' saa ia? Mbei ma Ana ola ta'o naa, huu ata nda tendi roti sa, do?” 040 MAT 016 008 Te Yesus nahine dud'u'a nara. Basa ma, Ana ola' nae, “Weh! Hei ia ra seli teb'e ma! Ta'o bee de hei ola' so'al roti! Hei kuran mimihere neu Au, do? 040 MAT 016 009 Hei nda fe'e mihine Au koasa ngga sa, do? Te fai' na Au bib'ibi roti b'ue' lima fo fee atahori rifon lima raa, hei kumbu mala lena nara boa hira? 040 MAT 016 010 Boe ma ta'o bee fai roti hitu fo Au banggi fee neu atahori rifon ka ha' ra? Hei kumbu mala lena nara boa hira fai? 040 MAT 016 011 Ta'o bee de fa' ra ama nda mihine Au o'ola ngga sa? Au nda ola' so'al roti sa. Au ae fee nesenened'a' neu nggi, ama besa-b'esa mo atahori Farisi ma Saduki ra nenori nara. Te nenori nara kokoe-nanasi rala atahori hetar, ona' bib'it roti tao neu roti fo hene na'amoko.” 040 MAT 016 012 Yesus ola' ta'o naa, deid'e ara rahine rae, Ana nda ola' so'al roti sa. Te Ana ola' so'al atahori Farisi ro atahori Saduki ra nenori nara. 040 MAT 016 013 Basa ma, Yesus se lao' reu sia mamana' mana deka' no kota Kaisarea Filipi. Sia dala' talad'an, Ana natane se nae, “Tungga atahori o'olan, ara rae, Au, naeni Atahori Matetu' ia, seka?” 040 MAT 016 014 Ara rataa rae, “Hambu ruma rae Ama' ia, Yohanis Mana Sarani' a nasod'a bali' ena. Laen fai rae, mbei ma Ama' ia, ba'i Elia. Laen ra fai oi, ba'i Yeremia. Mete ma hoko' na, Lamatualain mana ola-ola' laen dalahulun.” 040 MAT 016 015 Boe ma Yesus natane selu' se fai nae, “Mete ma tungga hei, na, Au ia, seka?” 040 MAT 016 016 Boe ma Simon nataa nae, “Ama' ia, Kristus, naeni Atahori fo dalahulun Lamatualain helu-fuli nae haitua nema' a! Ma Ama' ia, Lamatualain mana nasod'a nakandoo' a Anan. 040 MAT 016 017 Yesus nae, “Simon, Yunus anan, e! Ho ia, nenefee papala-bab'anggi', o! Huu atahori nda rafad'e nggo hal ia sa. Te Au Ama ngga sia sorga mana nafad'e. 040 MAT 016 018 Rena, e! Ale' ia Au bab'ae naram ‘Petrus’. Nara' naa sosoan naeni, fatu. Huu nemeherem manggatee' ona' fatu, dei fo dad'i netehuu' fee neu Au atahori mamahere ngga ra. Mae ara nenepoko-paru' losa mate boe o, ara ra'atataa' rakandoo' a. (Hadēs g86) 040 MAT 016 019 Dei fo Au fee nggo hak, fo mete-se'u atahori ra, ona' ho to'u lelesu sorga nggoen. Huu saa fo ho ena-ai sia raefafo' ia, Lamatua' ena-ai sia sorga ena. Ma saa fo ho fee isin sia raefafo' ia, Lamatua' fee isin sia sorga ena.” 040 MAT 016 020 Ola' basa ta'o naa, ma Yesus na'angge se fo afi' rafad'e esa-esa boe rae Eni ia, Kristus. 040 MAT 016 021 Eni' a lele' naa, Yesus nafad'e neu ana mana tungga nara nae, “Au musi uu isi' kota Yerusalem. Te dei fo sia naa, Au hambu doid'oso' naen seli mia lasi-lasi adat, ma malangga agama Yahudi ra malangga nara, ro basa meser agama ra. Dei fo ara tao risa Au, te finiesan ma Au usod'a bali'.” 040 MAT 016 022 Yesus nafad'e ta'o naa ma, Petrus nore nala E nisi' bob'oan de ai nae, “Ama' afi' ola' ta'o naa! Ne'o Lamatualain nda hela neu ta'o naa sa!” 040 MAT 016 023 Te Petrus o'olan, nda tungga Lamatua' hihii-nanaun sa. Naa de Yesus heo' mbali e de ai e nae, “Hee! Dinggo' hela mamana' ia! Naa, nitu ra malanggan o'olan! Afi' bab'aa Au! Ho du'a tungga' a atahori hihii-nanaun, te nda tungga Lamatua' hihii-nanaun sa!” 040 MAT 016 024 Basa boe ma Yesus nanori ana mana tungga nara nae, “Atahori mana nau tungga Au, eni musi na'atataa' nakandoo tungga-tungga fai! Eni musi lilii' hendi hihii-nanaun, fo tungga' a Lamatua' hihii-nanaun. Mae atahori rae tao risa e o, eni musi tungga nakandoo' a, ona' atahori lemba eni hau ngganggen fo neu mate. 040 MAT 016 025 Huu atahori mana sad'ia mate huu eni tungga Au, dei fo ana hambu nasod'a nakandoo no Lamatua'. Te atahori mana nasod'a soa' neu' a aon, dei fo masod'an, sambu-lalo neu' ena! 040 MAT 016 026 Rena, e! Mete ma hambu basa hata-heto raefafo' ia, te Lamatualain nda simbo nggo sa, na, hahambun sa? Mae lemba mendi basa raefafo' isin o, ho nda bisa soi mala ao samanam sa! 040 MAT 016 027 Au ufad'e basa dala' ia ra neu nggi, huu Au ia, Atahori Matetu' a. Dei fo Au onda bali' uma endi' Ama ngga koasa manaselin, o ana ded'enu nara mia sorga. Lele' naa, dei fo Au bala-b'ae atahori tungga saa fo ana tao' a. 040 MAT 016 028 Misined'a malolole, e! Mia basa hei ia, dei fo hambu atahori hira nda mate sa, losa fai' bee fo ara rita Au, Atahori Matetu' a, dad'i Mane' mana to'u parenda'.” 040 MAT 017 001 Seli fai nee ma, Yesus no'e Petrus, Yakobis no od'in Yohanis, fo reu ramalolo' hene risi' lete' naru' sa ata, fo mesa' se sia naa. 040 MAT 017 002 Losa ata ma, rita Yesus dad'i laen. Matan naronda ona' relo, no buan dad'i muti makahahad'o'. 040 MAT 017 003 Aib'oi' ma, ara rita Ana ola-ola' no ba'i Musa no ba'i Elia. 040 MAT 017 004 Boe ma Petrus bingun de ola' nae, “Ama'! Hai ma'ahe sia ia ena, o! De malole lena' ata tao lalaat telu. Esa fee neu Ama', esa fee neu ba'i Musa, ma esa fai fee neu ba'i Elia.” 040 MAT 017 005 Lele Petrus fe'e ola' ta'o naa, aib'oi' ma lelee maronda' a onda de tatana nala se. Boe ma ara titindindi rena hara' sa nea nema mia lele' a rala nae, “Rena, o! Yesus ia, Au Ana susue ngga. Ana tao rala ngga namaho'o nakandoo' a. Rena malolole neu E, e!” 040 MAT 017 006 Rena rala ta'o naa, ma ana mana tungga nara ramatau rae mate, de ra'aloli ra'atotono'. 040 MAT 017 007 Te Yesus nema keis se, ma Ana nae, “We! Ama fela leo. Afi' mimitau!” 040 MAT 017 008 Basa ma ara boti' mata nara, te nda rita esa sa boe. Aka' Yesus sia naa. 040 MAT 017 009 Basa ma, ara onda mia lete' naa. Boe ma Yesus na'angge se nae, “Saa fo fa' ra hei mita' naa, afi' mifad'e esa boe, e! Te Au, Atahori Matetu' ia, musi mate dei. Dei fo Au usod'a bali' ena dei, fo ama fe'e na bole mifad'e atahori ena.” 040 MAT 017 010 Boe ma ara ratane E rae, “Ama' ia, mema' Kristus, te ba'i Elia sia bee? Huu meser agama ra ranori rae, ba'i Elia musi nema dei, fo Kristus fe'e nema na. Te tungga Ama', na ta'o bee?” 040 MAT 017 011 Yesus nataa nae, “Mema' teb'e. Ba'i Elia musi nema dei, fo soi dala' fee neu Kristus. 040 MAT 017 012 Te rena malolole, e! Ba'i Elia nema ena, te atahori nda rahine sa. Ara tao ra'asusa' e, tungga hihii nara. Dei fo ara tao Au, Atahori Matetu' ia ona' naa boe.” 040 MAT 017 013 Rena basa ta'o naa, dei de ara bub'ulu' rae, ba'i Elia fo Yesus ola' naa, naeni Yohanis mana sarani' a. 040 MAT 017 014 Lele' Yesus se bali', ara randaa ro atahori hetar rahani se ena. Boe ma papa esa neu sende' lululanggan no'e tulun mbali E, 040 MAT 017 015 nae, “Papa! Kasian au ana ngga dei! Te ana namahed'i mulu bibi', ana doid'oso nala seli. Mete ma hed'is na losa, na, ana aka' tuda' oe rala neu, hoko' na ai rala neu. Tulun dei, Papa, e! 040 MAT 017 016 Au endi e nisi' Papa ana mana tungga mara ena, te ara nda bisa ra'ahahai' rala e sa.” 040 MAT 017 017 Rena ta'o naa, ma Yesus namanasa atahori mana ramahere no rala seseri' nae, “Hee'! Hei ia ra seli teb'e! Au unori usufafali nggi ena, te ama nda mihine malolole sa. Ma ama nda mimihere teb'e-teb'e' neu Au sa! Au musi u'utataa' o nggi losa fai hira' fai? Mo ana' naa ia nema!” 040 MAT 017 018 Ara ro ana' naa, ma Ana oi hendi nitu mia ana' naa. Basa ma, nitu a lao hela ana' naa, ma ana hai neu' ena. 040 MAT 017 019 Basa de, lele' Yesus mesa' ne no ana mana tungga nara, ara ratane E rae, “Ama'! Ta'o bee de fa' ra hai nda bisa oi hendi nitu naa sa?” 040 MAT 017 020 Yesus nataa bali' nae, “Ama nda bisa oi hendi nitu naa sa, huu nda mimihere teb'e sa na. Misined'a, e! Mete ma hei mimihere teb'e-teb'e' neu Au, ita' aka' mbei ana' a o, ona' deke anad'iki' sa o, ama bisa parenda lete' sa mae, ‘Hee, lete'! Lali naa muu!’ Ne'o ana lali. Dad'i hei bisa tao mala sud'i' a saa, sad'i ama mimihere teb'e-teb'e' neu Lamatua'. 040 MAT 017 021 [Te rena, e! Nitu mata' ia ra mema' de'ulaka'. Mete ma ama nda hule-o'e ma puasa fo mo'e tulu-fali' neu Lamatua' sa, na, ama nda bisa oi nitu mata' naa ra sa.”] 040 MAT 017 022 Lao esa ma, Yesus no ana mana tungga nara ra'ab'ue sia profinsi Galilea. Ana nafad'e se nae, “Nda do' sa ena, te ara rae seo Au neu atahori fea' ra. 040 MAT 017 023 Basa ma ara tao risa Au, Atahori Matetu' ia. Mema' Au mate, te fini esan ma, Au usod'a bali'.” Ana mana tungga nara susa rala seli, huu rena Ana ola na'o naa. 040 MAT 017 024 Lele' Yesus no ana mana tungga nara reu risi' kambo Kapernaum, boe ma mana ed'a bea ra, ratane Petrus rae, “Hei Meser ma bae ume hule-o'e' a bea na, do hoko'?” 040 MAT 017 025 Boe ma Petrus nataa nae, “Bae, e!” Lele' ana bali', ma Yesus nafad'e na'ahulu' neu e nae, “We, Simon! Du'a sob'a dei. Mane-mane' sia raefafo' ia ha'i bea mia seka? Mia ana nara do, mia atahori fea'? 040 MAT 017 026 Petrus nataa nae, “‘Mia atahori fea'!” Yesus ola' selu' fai nae, “Mete ma ta'o naa, na mane' a anan afi' bae, to? 040 MAT 017 027 Ona' naa boe no ume Hule-O'e Huu' a bea na. Te, hita afi' tao mana ed'a bea ra ramanasa. Dad'i malole lena' muu dolu u'u sia dano a. Mala u'u ka esan, na, fingga bafan. Dei fo hambu doi fula' esa sia naa. Muu bae ru'a nggita bea na mendi' doi' naa. Te naa dai soa' neu ru'a nggita ena.” 040 MAT 018 001 Lele' naa, Yesus ana mana tungga nara reu ratane mbali E rae, “Ama'! Seka monae' lena' mia basa Lamatualain atahori nara?” 040 MAT 018 002 Boe ma Yesus no'e nala anad'iki' sa, de naririi e neu talad'a nara. 040 MAT 018 003 Basa ma Ana ola' nae, “Rena malolole! Atahori mana nau maso' dad'i Lamatua' atahorin, ana musi ub'a dud'u'an dei, fo dad'i ona' anad'iki' nda mana nahine so'u-so'u' aon sa. 040 MAT 018 004 Huu atahori mana maloe-mad'ae rala' ona' anad'iki' ia, eni atahori monae' lena' sia Lamatua' matan. 040 MAT 018 005 Boe ma atahori mana simbo atahori anak ona' anad'iki' ia, huu namahere neu Au, na, atahori naa simbo Au ena.” 040 MAT 018 006 Basa ma Yesus nafad'e se fai nae, “Mete ma hambu atahori tao anad'iki' esa tungga dala sala', losa ana nda namahere Au sa ena, na besa-b'esa, o! Malole lena' atahori pa'a fatu monae' sa, neu boton, fo ne'etetena' e tasi rala neu. 040 MAT 018 007 Raefafo' ia mema' mamana de'ulaka', huu hambu dala' hetar mana tao atahori tud'a sala' rala reu. Te atahori mana hambu sosoe' seli, naeni atahori mana tao atahori laen tud'a sala'. 040 MAT 018 008 Mete ma tao sala' mendi' limam, do, eim, na, nggero hendi e! Huu malole lena' sorga muu mendi' a limam seri, do, eim seri, afi' losa ara nggari nggo misi' ai naraka rala muu mo limam ma eim ru'a se. (aiōnios g166) 040 MAT 018 009 Mete ma, tao sala' mendi' matam, na ed'o hendi e! Huu malole lena' maso' sorga muu mo matam esa' a, afi' losa ara nggari nggo misi' ai naraka muu mo matam ru'a se.” (Geenna g1067) 040 MAT 018 010 Yesus ola' fai nae, “Besa-b'esa, o! Afi' losa hei miloe-mid'ae anad'iki' ona' ia. Huu Lamatua' aten mana sia sorga ranea se. Ma ate naa ra sud'i a reu fain sa, fo rafad'e so'al atahori ia ra dala nara neu Lamatualain mana sia sorga. 040 MAT 018 011 Ama du'a malolole, te Au ae fee nekendandaa' ta'o ia: hambu atahori sa bib'i lombon natun esa. Fai' sa ma, hambu bib'i lombo sa lao leli, tungga' a dalan. Naa, ama du'a mae manatad'a a musi tao saa? Ne'o Ana lao hela bib'i lombon ka 99 nara sia lete' fo neu sangga bib'i lombo ka esa' mana mopo' naa. Mete ma ana hambu bali' ena, na ana namaho'o mete bib'i lombo ka esa' fo ana nita bali' naa lena mia bib'i lombo ka 99 fo nda mana mopo' ra sa. [Au, Atahori Matetu' ia, uma fo ae fee masod'a' neu atahori mana lao leli' mia dala ndo-tetu' a.] 040 MAT 018 014 Dad'i mae aka' anad'iki' sa mopo o, Au Ama ngga sia sorga nda namaho'o sa.” 040 MAT 018 015 Yesus ola' fai nae, “Mete ma toronoom atahori mamahere' ra tao sala' neu nggo, na, musi muu mundaa mo e. Mete ma aka' ru'a nggi, dei fo fe'e mufad'e salan. Mete ma ana rena o'olam, na, hei ru'a nggi malole bali' ena. 040 MAT 018 016 Te mete ma ana nda nau rena nggo sa, na, muu mo'e mala nonoom atahori esa do rua fo mimilolo' mii. Mii mindaa mo atahori naa, fo ola' mo e fai. Huu sia Lamatua' susura Meumaren nenesura' oi, ‘Sia ded'eat esa, musi hambu sakasii rua do telu mana ola' ona esa', dei fo fe'e na simbo ded'ea-o'ola nara.’ 040 MAT 018 017 Te mete ma ana nda fe'e nau rena o'ola mara sa, na, mii mifad'e jama'at. Mete ma ana o nda fe'e nau simbo no malole' jama'at ra o'olan, sa, na, du'a mae ana ona' atahori nda fe'e nahine Lamatua' sa. Mete ma hoko', du'a mae de'ulakan ona' mana ed'a b'ea ra. 040 MAT 018 018 Misined'a malolole Au o'ola ngga ia, e! Saa fo hei ena-ai sia raefafo' ia, naa Lamatua' ena-ai sia sorga ena. Ma saa fo hei fee isin sia raefafo' ia, naa Lamatua' fee isin sia sorga ena boe. 040 MAT 018 019 Ma Au ufad'e selu' ae, mete ma hambu atahori rua sia hei hule-o'e no rala' esa, dei fo Au Ama ngga sia sorga fee se saa fo ara ro'e' a. 040 MAT 018 020 Mete ma hambu atahori rua do telu ra'ab'ue fo hule-o'e reu esa, huu sira, Au atahori nggara, na, Au o sia talad'a nara boe.” 040 MAT 018 021 Basa naa ma, Petrus nema natane Yesus nae, “Papa, au ae utane mbei. Mete ma toronoo ngga atahori mamahere' tao sala' nasafafali mbali au, na, au musi fee ambon neu e lao hira? Lao hitu, do?” 040 MAT 018 022 Boe ma Yesus nataa nae, “Hoko'! Musi fee ambon neu e losa hitu lao hitu nulu, losa nda bisa ito reken mala sa ena. 040 MAT 018 023 Ama musi tao tungga ta'o naa, huu Lamatualain ona' mane' esa mana ito-reken pagau nara huta-buku nara. 040 MAT 018 024 Lele' Ana ito-reken ma, ana denu atahorin esa neu no'e pagawen esa mana nahuta doi' mbali e, losa juta-juta. 040 MAT 018 025 Te pagawe a nda bae nala huta-bukun sa. Dad'i mane' a parenda nae, ‘Mii seo atahori ia no basa sao ana nara, fo ara dad'i ate. Boe ma seo mibasa' hata-heto nara, fo bae neu huta-buku nara.’ 040 MAT 018 026 Rena ta'o naa, ma pagawe naa naloe aon de sende' lululanggan neu mane' a matan, de kokoe e nae, ‘Aduu! Ama', e! Ama mane' tulun fee fai mbei neu au dei do! Dei fo au fee bali' basa huta nggara.’ 040 MAT 018 027 Mane' a rena nala ona' naa ma, ana kasian e. Boe ma ana nggaris mema' hendi basa pagau naa huta nara. Boe ma ana mbo'i hendi pagawe naa. 040 MAT 018 028 Te lele' pagawe naa dea neu, ma nandaa no nonoon esa nahuta e doi' mbei. Boe ma ana to'u nala nonoon, de mese nggara boten ma bua e nae, ‘Weh! Fai' ia bae huta ma leo!’ 040 MAT 018 029 Nonoon rena nala ona' naa ma, ana naloe aon fo sende' lululanggan de kokoe e nae, ‘Aduu! toronoo', e! Tulun fee fai mbei nema au dei! Dei fo au bae huta ngga.’ 040 MAT 018 030 Te pagawe naa nae, ‘Nda bisa sa! Aka' fai' ia musi bae!’ Basa ma ana nendi nonoon bui rala neu, losa ana bae nabasa' hutan. 040 MAT 018 031 Lele' mane' a pagawe laen nara rita saa fo manadad'i' naa, ma rala nara susa. De basa ma reu rafad'e neu mane' a. 040 MAT 018 032 Mane' a rena nala ona' naa ma, ana no'e pagawe naa, de ola' nae, ‘Hee, atahori de'ulaka'! Huu mo'e Au kasian nggo, naa de au nggaris hendi basa huta-buku mara. 040 MAT 018 033 Te ta'o bee de nda mu'ena kasian neu nonoom sa, ona' au kasian neu nggo ena to?’ 040 MAT 018 034 Mane' a namue, losa ana denu atahori tao e b'ui rala neu, fo ara poko-paru e, losa ana bae nabasa' huta-buku nara.” 040 MAT 018 035 Boe ma Yesus nate'e dud'uit na, ma nafad'e nae, “Naa, Au Ama ngga sia sorga boe o ito-reken ona' naa boe. Dei fo Ana hukun nggi, mete ma ama nda lilii' teb'e-teb'e hendi' hei toronoo atahori mamahere mara sala-kilu nara sa.” 040 MAT 019 001 Yesus nanori basa naa ra ma, Ana lao hela Galilea de nisi' profinsi Yudea sia Loe Yarden bob'oan. 040 MAT 019 002 Atahori hetar tungga E, ma Ana na'ahahai' atahori hed'is mana sia naa ra. 040 MAT 019 003 Hambu atahori Farisi hira rema rae te'e-sii ratud'a' E. Ara ratane rae, “Ama'! Tungga hita hohoro-lalane agaman, mete ma tou' sa sao ena na, ana bole hela hendi saon nendi' sud'i' a dala' sa, do? Do ta'o bee?” 040 MAT 019 004 Te Ana nataa nae, “Hei ia ra, atahori mahine' agama. Te ta'o bee de ama nda mihine Lamatualain Susura Meumaren isin sa? Sia Dud'ui Fefeu'a, nenesura' oi, ‘Lamatualain na'ad'ad'ad'i' atahori, tou' no ina'.’ 040 MAT 019 005 Boe ma nenesura' fai nae, ‘Huu naa, tou' musi lao hela ina-ama nara, fo neu nasod'a rala' sa no saon, huu ru'a se dad'i reu esa ena.’ 040 MAT 019 006 Huu naa, de mete ma Lamatualain tao nala ru'a se dad'i esa ena, na, atahori afi' fee se mahela' fai!” 040 MAT 019 007 Rena Yesus ola na'o naa ma, atahori Farisi ra ratane fai rae, “Mete ma ta'o naa, na, ta'o bee de ba'i Musa nae, atahori bole mahela', sad'i ana fee susura mahela' neu saon dei?” 040 MAT 019 008 Boe ma Yesus nataa fai nae, “Ba'i Musa hela bei-ba'i mara mahela' ro saon nara, huu, langga fatu nara ona' nggi boe! Te lele' Lamatualain na'adadad'i raefafo' ia, Masud na nda ta'o naa sa. 040 MAT 019 009 Naa de Au ufad'e, e! Mete ma ina' hohongge na'ahulu' na tou' a bole mahela'. Te mete ma ina' nda hohongge sa, te tou' a hela hendi ina' a, ma sao selu' ina' laen, na, tou' a o hohongge ena boe!” 040 MAT 019 010 Rena Ana ola' na'o naa, ma ana mana tungga nara ola' rae, “Mete ma ta'o naa na malole lena' afi' sao.” 040 MAT 019 011 Boe ma Yesus nataa nae, “Nda basa atahori simbo Au o'ola ngga ia sa. Aka' atahori fo Lamatualain dud'u mema' a. 040 MAT 019 012 Hambu atahori nda sao sa, huu ao-sisin nenendin tao e nda bisa sao sa. Hambu fai nda sao sa, huu atahori tao ra'amate ua sasao nara. Boe ma hambu o, ara nda rae sao sa, huu ana nae'a nalalao Lamatualain ue-tataon. Atahori mana bisa nahine nenori' ia, na, hela e simbo.” 040 MAT 019 013 Lele' naa, atahori o'o ro ana nara risi' Yesus, fo Ana lalaa liman ma ola' papala-bab'anggi' fee se. Te ana mana tungga nara ra'angge atahori naa ra. 040 MAT 019 014 Ma Yesus namanasa se nae, “Hela ana diki ra rema risi' Au! Afi' ne'engge se! Te atahori mana ona' ana diki' ia ra, naeni Lamatualain atahori nara.” 040 MAT 019 015 Basa ma Ana lalaa liman neu ana diki' ra, de no'e Lamatualain fee se papala-bab'anggi'. Basa naa ma, Ana lao hela mamana' naa. 040 MAT 019 016 Lao esa ma, hambu atahori rema ratane Yesus rae, “Ama meser! Au musi tao malole' ta'o bee, fo uhine teb'e ae, au bisa maso sorga? Te au nau usod'a u'ub'ue ukundoo o Lamatualain.” (aiōnios g166) 040 MAT 019 017 Boe ma Ana nataa nae, “Ta'o bee de mutane Au so'al saa fo malole'? Aka' Lamatualain fo malole'. Mete ma mae musod'a mo E, naa, musod'a tungga parendan.” 040 MAT 019 018 Atahori naa natane fai nae, “Parenda' bee ka?” Boe ma Yesus nataa nae, “Afi' misa atahori; afi' hohongge; afi' mumuna'o; afi' dad'i sakasii peko-leleko'; 040 MAT 019 019 fee hada-hormat neu ina-ama mara; ma sue toronoo odi-a'a mara ona' ho sue aom boe.” 040 MAT 019 020 Atahori naa nataa nae, “Naa, basa parenda' naa ra, au tao ena. Fe'e kuran saa fai?” 040 MAT 019 021 Yesus rena ta'o naa, ma nae, “Naa! Mete ma mae tungga basa Lamatua' hihii-nanaun, na, bali' fo seo hendi basa hata-hetom. Fo muu bab'anggi doi nara neu atahori mana to'a-ta' ra. Huu dei fo Lamatualain bala-b'ae fee nggo hata-heto' nae' sia sorga. Basa' fo, bali' uma tungga Au.” 040 MAT 019 022 Rena ta'o naa, ma atahori naa bali' no rala sususa', huu su'in naen seli. 040 MAT 019 023 Basa ma Yesus ola' no ana mana tungga nara nae, “Mimihere Au, te atahori mamasu'i' a susa' fo ana maso' sorga. 040 MAT 019 024 Eni sususan, ona' banda onta monae', maso' nisi' lalaet na tungga sosoot ndolan.” 040 MAT 019 025 Rena ta'o naa ma, ana mana tungga nara titindindi. Boe ma rataa rae, “Mete ma ta'o naa, na, seka bisa maso' sorga?” 040 MAT 019 026 Ana mete ma'ab'eb'esa se, ma Ana ola' nae, “Mete ma atahori mana tao, mema' nda bisa sa. Te mete ma Lamatualain mana tao, na, basa' e bisa dad'i!” 040 MAT 019 027 Boe ma Petrus fee nesenened'a' nae, “Ama'! Hai lao hela basa hata-heto mara ena, de tungga Ama'. Te hai hambu saa?” 040 MAT 019 028 Ana nataa nae, “Mimihere Au! Dei fo lele' Lamatualain tao nafefeu bali' basa' e, Au, Atahori Matetu' ia, endo' sia kad'era parenda monae' a. Lele' naa, hei mana tungga Au ra, endo' sia kad'era parenda' ka sanahulu rua' ra ata, fo dad'i mana nggero so'a' neu hita leo Isra'el ka sanahulu rua tara. 040 MAT 019 029 Atahori mana lao hela umen, odi-a'an, ina-aman, ana nara, osi-lutun, fo tungga Au, dei fo ana simbo bali' losa lao natun esa. Ma mete ma raefafo' ia nate'e, na, ana hambu nasod'a nakandoo no Lamatua'. (aiōnios g166) 040 MAT 019 030 De misined'a, e! Tungga Lamatualain dud'u'an, atahori hetar mana tao rananaru ao nara, sira ia ra, atahori anad'iki manaseli'. Te atahori mana raloe ao nara dad'i anad'iki manaseli', tungga Lamatua' dud'u'an, naa, sira ia ra, atahori moko-monaen.” 040 MAT 020 001 Basa naa ma, Yesus nanori nae, “Lamatualain toto'u parendan, ona' nekendandaa' ia: hambu tenu osi' esa fe'e fefetu ana' lii' nee te ana lao, neu sangga atahori fo tao ues sia osi anggor na. 040 MAT 020 002 Ana hambu atahori mana tao ues, boe ma ara rala hara' esa de tao ues fai sa na, seseb'an, doi fula' esa, tungga felin. Ra'ahei' basa ma, ana denu se reu tao ues sia osin rala. 040 MAT 020 003 Lii' sio fefetun ma, ana lao pasar neu. Sia naa nita atahori hira mana endo' hie-hie' a. 040 MAT 020 004 Boe ma ana nafad'e se nae, ‘We a'a nggara e! Hei nau tao ues sia au osi ngga, do? Dei fo au bae nggi tungga ndandaan.’ Rena rala ta'o naa ma, ara ra'ahei' neu' ena, de reu ue-tao. 040 MAT 020 005 Lii' sanahulu rua reorendun no lii' telu bob'on, tenu osi' a lao hela umen, de neu sangga selu' mana tao ues fai. 040 MAT 020 006 Mbei ma lii' lima bob'on, ma tenu osi' a lao fai. Ana mete neu-nema ma, fe'e hambu atahori mana bakarii' hie-hie' a. Boe ma natane se nae, ‘Ta'o bee de ama ririi hie-hie' a mia fefetun losa bob'on, nda tao saa sa boe?’ 040 MAT 020 007 Atahori naa ra rataa rae, ‘Ama' e! Nda hambu atahori fee hai ue-tataos sa.’ Basa ma, tenu osi' a nae, ‘Mete ma ta'o naa, naa, ama mii tao ues sia osi ngga leo!’ 040 MAT 020 008 Losa jam hahae tao ues ma, tenu osi' a no'e ded'enun de nae, ‘Mo'e atahori mana tao ues ra, fo bae esa-esa' nggadi nara leo. Mulai mia atahori mana maso tao ues ma'ab'uit a losa mana tao ues fefeun.’ 040 MAT 020 009 De ded'enun no'e atahori mana tao ues mia lii' lima bob'on. Ana fee se esa na simbo doi fula' esa. 040 MAT 020 010 Basa ma, ded'enun no'e atahori mana tao ues laen ra, losa atahori mana tao ues eni' a lii' nee fefetun. Mana tao ues mia fefetun du'a rae, ne'o sira simbo nae' lena mana tao ues mia lii' lima bob'on. Tao-tao te, ara o simbo doi fula' be'e esa' boe. 040 MAT 020 011 Simbo ona' naa ma, ara ramue tenu osi' a rae, 040 MAT 020 012 ‘Awe'! Nda bisa ta'o ia sa, malangga! Sira mana rema ma'abuit ra, tao ues aka' lii' esa' a. Te hai mana maso' tao ues eni' a fefetu anan ia, tao ues mita' mamate mara losa mbusar nandali! Te ta'o bee de malangga bae hai ona' naa ra boe?’ 040 MAT 020 013 Boe ma tenu osi' a nataa neu esa nae, ‘A'a, e! Au nda laka a'a sa. Huu a'a na'ahei' tao ues fai sa naa, eni bab'aen doi fula' esa. Teb'e, to? Dad'i au b'ae tungga hita o'olan, to? 040 MAT 020 014 Malole lena', a'a simbo doi bab'aem fo bali' leo. Mete ma au ae fee atahori mana rema tao ues ra'abuit a'a naa bab'aen ona' saa fo au fee a'a boe, na, au hihii-nanau ngga. 040 MAT 020 015 Ne'o au bisa pake-nggao doi ngga tungga hihii ngga. Ta'o bee de a'a namanasa au huu u'ena rala malole'?’ 040 MAT 020 016 Ona' naa boe, lele' Lamatualain dad'i Mane' soa' neu atahori ra, Ana bala-b'ae atahori ra tungga hihii-nanaun. De atahori mana nema na'ab'uit, dei fo ana simbo bab'anggin ona' atahori mana nema na'ahulu'a boe. Boe ma atahori mana nema na'ahulu' a, dei fo ana simbo bab'anggin ona' atahori mana nema na'ab'uit a boe. 040 MAT 020 017 Basa naa ma, Yesus se lao risi' Yerusalem reu. Sia dala' talad'an, Ana no'e ana mana tungga nara mesa' se fo ra'ab'ue ro E. Dei de nafad'e selu' nae, 040 MAT 020 018 “Hei rena, e! Ia naa hita tae Yerusalem teu. Te sia naa ara seo hendi Au, Atahori Matetu' a, neu malangga agama Yahudi ra malangga nara ro meser agama ra. Basa fo ara ra'etu' hukun risa Au. 040 MAT 020 019 Boe ma ara fee Au neu atahori laen nda mana rahine Lamatualain sa. Basa ma ara ola' ra'amamae' Au. Ma ara filo ralutu ao ngga. Dei de, ara tao risa Au sia hau nggangge' a. Mema' teb'e Au mate. Te fini esan boe ma Au usod'a bali'.” 040 MAT 020 020 Basa naa ma, Sabadeus saon no ana nara Yakobis no Yohanis reu risi' Yesus. Ma ana sende' lululanggan ma fee had'a-hormat fo kokoe Yesus. 040 MAT 020 021 Boe ma Yesus natane nae, “Mama, mae parlu saa? Boe ma mama naa nafad'e nae, “Ta'o ia, Ama'! Au o'e, mete ma Ama' endo' to'u parenda', na, Ama' so'u ana nggara ru'a se, fo ara o to'u parenda' tungga ra'ab'ue ro Nggo boe. Au o'e fo Ama' mu'e'endo esa neu bob'oa onam, ma esa neu bob'oa diim.” 040 MAT 020 022 Yesus rena ana no'e ona' naa ma, nafad'e neu Yakobis no Yohanis nae, “Hei nda mihine saa fo ama mo'e' a sa. Te dei fo Au hambu doid'oso' nae'. De ta'o bee? Se'u te hei du'a mae hei o bisa lemba doid'oso' naa mi'ib'ue mo Au, do? Ru'a se rataa randaa rae, “Hai bisa, Ama', e!” 040 MAT 020 023 Basa ma Ana nataa fai nae, “Mema', dei fo hei o doid'oso ona' Au boe. Te dei fo seka mana endo' sia Au bob'oa ona ngga no dii ngga, Au nda u'etu' naa sa. Lamatualain mana na'ena hak na'etu' naa. Lamatualain na'etu' mema', seka mana endo' sia mamana' naa ena.” 040 MAT 020 024 Lele' ana mana tungga ka sanahulu' ra rena ru'a se ro'e ta'o naa, ma, ramanasa. 040 MAT 020 025 Te Yesus no'e nala basa se, ma nafad'e nae, “Ta'o ia! Hei bub'ulu' ena, to? Atahori moko-monaen mana to'u parenda' ra biasa tuni-ndeni rauinggu nara, de nda tao rala saa sa boe. Ma malangga-malangga mia nusa' fo nda mana rahine Lamatualain sa, ara parenda ra'alelena', de rauinggu nara nda boti' rala langga nara sa. 040 MAT 020 026 De ama sud'i boe tao ta'o naa! Mia hei, seka nae dad'i atahori moko-monaen, ana musi dad'i ona' ate fo mete-se'u atahori laen. 040 MAT 020 027 Boe ma seka nau dad'i malangga, ana musi tao aon ona' ate. 040 MAT 020 028 Rena, e! Au o ona' naa boe. Au, Atahori Matetu' ia, uma fo mete-se'u atahori. Au nda uma fo atahori mete-se'u Au sa. Huu Au uma fee masod'a ngga teme-teme, fo tefa-soi neu atahori hetar sala-kilu nara.” 040 MAT 020 029 Basa naa ma, Yesus see lao rakandoo. Lele' ara lao hela kota Yeriko, hambu atahori hetar tungga se boe. 040 MAT 020 030 Sia naa, atahori poke' rua endo' sia dala' suun. Lele' ara rena rae, mana tungga naa, naeni Yesus mia Nasaret, ma ara randu, rahere' rae, “Papa! Daud tititi-nononosin, e! Hai mihani Papa doon seli ena! Kasian hai dei!” 040 MAT 020 031 Rena ara rameli ra'o naa, ma atahori ra'anggee rae, “Hee! Ama nenee!” Te ara bau rameli rahere' lena' fai rae, “Papa, e! Daud tititi-nononosin, e! Kasian hai dei!” 040 MAT 020 032 Lele' Ana rena ra'o naa, ma Ana nambarii' de natane se nae, “Hei nau Au tao saa fee nggi?” 040 MAT 020 033 Ara rataa rae, “Papa, e! Tulun fo hai mete mita dei!” 040 MAT 020 034 Rena ara ola' ta'o naa, ma Ana kasian se. De Ana nggama mata nara, ma ara mete rita neu' ena boe. Basa naa ma, ara lao tungga E. 040 MAT 021 001 Basa naa ma, Yesus se lao rakandoo losa kambo' sa naran Betfage, sia lete Saitun sun. Kambo' naa deka no kota Yerusalem ena. Ara hahae mbei sia naa. Boe ma Ana denu mana tungga nara atahori rua reu ra'ahulu' 040 MAT 021 002 Ana parenda se nae, “Ru'a nggi kambo' naa mii. Mete ma hei rala mii, dei fo ama mita banda keledei ine no anan esa, nenepa'a' sia naa. Hei mii sefi hendi tali nara fo lea mendi fee Au. 040 MAT 021 003 Te mete ma atahori ratane nggi rae, ‘Ta'o bee de hei lea mendi atahori banda keled'ein?’ Naa, ama mitaa mae, ‘Lamatua' nae pake. Mete ma Ana pake basa naa, dei fo haitua bali' neu' ena.’ 040 MAT 021 004 Basa ia musi dad'i, tungga saa fo Lamatualain mana ola-olan sura mema' ena oi, 040 MAT 021 005 ‘Wae, hei atahori Yerusalem ra e! Ima, mete ia dei! Te hei Mane ma nema ena. Ana nema no rala naloe-ned'ae'. Ana nema sae keled'ei ana'.’” 040 MAT 021 006 Basa ma ana ded'enu nara reu, de tao tungga basa saa fo Yesus helu-fuli neu se. 040 MAT 021 007 Ara lea rendi keledei ine no anan fee neu Yesus. Ara bela lafe nara, de Ana sae fo nae kota Yerusalem rala neu. 040 MAT 021 008 Lele' ara rae kota rala reu boe, atahori hetar ha'i lafe ma salendan nara, de bela neu dala'. Hambu ruma reu tati palma roon de bela neu dala' talad'an. No ta'o naa, ara tao tatanda' rae, sira soru E ona' atahori moko-monaen. 040 MAT 021 009 Boe ma atahori ruma lao' ra'ahulu' Yesus, ma ruma tungga-tungga dea. Ara randu randaa rae, “Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Huu Daud tititi-nononosin nema ena! Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Huu Lamatua' denu Atahori ia nema ena. Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Huu Lamatua' endo' parenda mema' sia lalai mamana naru' ata!” 040 MAT 021 010 Lele' Yesus Yerusalem rala neu no rarame' naa, ma basa kota isin dea reu ratatane rae, “Awii! Mana nema' ia, seka?” 040 MAT 021 011 Atahori hetar rataa rae, “Eni ia, Lamatualain mana ola-olan. Naran Yesus, atahori Nasaret, mia profinsi Galilea,” 040 MAT 021 012 Basa ma Yesus se lao rakandoo, de lao risi' Lamatualain Ume Hule-o'e Huu na rala reu. Sia Ume Hule-o'e' a sod'an, atahori tao dad'i neu pasar de raseo' mbui lunda fo atahori tao rendi' neu tutunu-hohotu' soa' neu hule-o'e' a. Yesus nita ta'o naa ma, neu oi hendi se dea reu. Ana mbesi' le'a-nggari hendi mei-mei fo ara tukar rendi' neu doi', ma mbesi' na'alelengga' banggu fo ara raseo' rendi' neu mbui' ra. 040 MAT 021 013 Boe ma Ana nafad'e se nae, “Lamatualain mana ola-olan sura' hela oi, ‘Au ufefela Ume ia fo atahori rema hule-o'e sia ia.’ Lamatua' masud na ta'o naa, te hei tao Ume ia dad'i rambok ra mamana ne'eb'uen!” 040 MAT 021 014 Basa ma atahori poke' no atahori keko' ra rema risi' Yesus sia Lamatualain Ume Hule-o'e na. Boe ma Ana na'ahahai' basa se. 040 MAT 021 015 Malangga agama Yahudi ra malangga nara ro meser agama ra o sia naa boe. Lele' ara rita Yesus tao ona' naa ma, ara ramanasa. Lelenan fai, lele' ara rena ana kara randu ona esa' sia Ume Hule-o'e a rae, Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Huu mane Daud tititi-nonosin nema ena!” 040 MAT 021 016 Basa naa ma, malangga ra rafad'e Yesus rae, “Weh! Ho rena ana' naa ra o'ola nara, do? Naa nda ndaa sa!” Te Yesus nataa se nae, “Hei, Au rena. Te ta'o bee? Hei nda fe'e baca mita Lamatualain Susura Meumaren so'al ana mana koa-kio Lamatualain sa, do? Sia naa nenesura' oi, ‘Lamatualain sad'ia mema' ana mana bonggi feu' no anad'iki', fo ara koa-kio E.’” 040 MAT 021 017 Basa ma, Yesus se lao hela kota naa, de reu sunggu' sia kambo Betania. 040 MAT 021 018 Mbila' neu fe'e fefetu anan, ma Yesus se lao fai risi' kota Yerusalem rala reu. Te sia dala' talad'an ma, Ana ndoe. 040 MAT 021 019 Ana nita hau huu' sa sia dala' suun fo atahori biasa ra boan. Dad'i Ana neu deka-deka hau huu' naa, nae mete sob'a mab'oa', do hoko'. Te lele' Ana losa hau huu' naa, nda nita boa' esa saa boe, te nita' a roon. Boe ma Ana ola' neu hau huu' naa nae, “Huu nda mub'oa fee Au sa, de sud'i mub'oa leo!” Ana ola' basa ma, hau huu' naa o meto neu' ena boe. (aiōn g165) 040 MAT 021 020 Ana mana tungga nara rita ona' naa ma, ara nggengger. Ara ratane rae, “Ta'o bee de hie-hie' ma hau huu' ia meto neu' ena? 040 MAT 021 021 Boe ma Ana nataa nae, “Rena malolole, e! Mete ma hei mimihere teb'e-teb'e' neu Lamatua', ma rala mara nda bab'anggi mbei sa boe, na hei bisa tao mala' ona' Au tao ala' ra ena. Hei o bisa tao mala' lena' naa fai. Ona' a: Hei bisa parenda mala lete' sa lali' tasi neu. Ne'o Lamatualain fee lete' naa lali neu' ena, sad'i hei mimihere teb'e-teb'e' neu E! 040 MAT 021 022 Huu basa dala' fo hei mo'e sia Lamatualain, dei fo ama simbo, sad'i mimihere teb'e-teb'e' neu e.” 040 MAT 021 023 Basa ma Yesus se lao rakandoo. Losa Yerusalem, ara rala reu risi Ume Hule-o'e Huu' a sod'an fai. Lele' Ana nanori Lamatualain dala masod'an, ma malangga agama Yahudi ra malangga nara, ro lasi-lasi adat ra reu ratane E rae, “Afis a seka mana denu nggo uma tao kaco mia ia? Seka mana fee nggo hak naa?” 040 MAT 021 024 Te Ana nahine ara sangga dala' fo rae ra'atutud'a' E. De Ana nataa mbali se nae, “Au o ae utane nggi. Hei mitaa Au dei, dei fo Au utaa nggi boe. 040 MAT 021 025 Au ae utane ta'o ia: Basa hei mihine Yohanis, mana sarani' naa, to? Naa, seka mana fee ne hak fo sarani atahori? Lamatualain do, atahori?” Boe ma ara du'a reu-rema, ma rala hara' rae, “Awe'! Hita nenete'e-sii ia, ma! Huu mete ma hita tataa tae, “Lamatualain mana fee ne hak’, dei fo Ana nataa nae, ‘Mete ma ta'o naa, na ta'o bee de hei nda mimihere Yohanis sa?’ 040 MAT 021 026 Te hita o nda bisa ola' tae, ‘Atahori mana fee ne hak’, te dei fo basa atahori ra ramue nggita. Huu ara ramahere rae, Yohanis naa, Lamatualain mana ola-olan.” 040 MAT 021 027 Naeni de rataa Yesus rae, “Hai nda mihine sa.” Boe ma Yesus nataa se nae, “Naa! Mete ma ta'o naa, na Au o nda parlu ufad'e ae seka mana fee hak naa neu Au sa boe.” 040 MAT 021 028 Yesus ola' nakandoo no malangga naa ra nae, “Hei du'a ta'o bee so'al nekendandaa' ia? Hambu ama' esa no anan tou' rua. Ana denu ana ulun nae, ‘Ana ngge! Fai' ia, muu tao ues sia osi a dei.’ 040 MAT 021 029 Te ana' naa nataa nae, ‘Eeh! Au nda uu sa.’ Te nda doo' sa ma ana fale ralan, de neu. 040 MAT 021 030 Basa ma, ama' naa denu ana karuan nae, ‘Ana ngge! Fai' ia, muu tao ues sia osi a dei.’ Boe ma ana' naa nataa nae, ‘Ia ama'. Dei fo au uu.’ Tao-tao te ana nda neu sa.” 040 MAT 021 031 Yesus dui basa ma, natane se nae, “Naa, Au ae utane ta'o ia: mia ana karua' naa ra, bee ka mana tao tungga aman parendan?” Boe ma ara rataa rae, “Ana ulu' a!” Basa de Ana ola' nae, “Hei. Te rena malolole, huu Au ola' matetu'. Atahori fo hei cap mae atahori nda papake' ra sa, ona' mana ed'a bea, ma ina dala' ra, dei fo ara maso' ra'ahulu' nggi risi Lamatualain umen rala. Huu hei aka' mi'ihei-mi'ihuu' neu Lamatua', te nda tao tungga Hihii-nanaun sa. 040 MAT 021 032 Fe'esa'an, Yohanis mana sarani' a nanori neu nggi dala' ta'o bee fo ama bisa misod'a no ndoo-tetu'. Te hei nda nau mimihere e sa. Tao-tao te, lele' atahori nda papake' ra sa rena Yohanis, ara lao hela sala-kilu nara, de tungga nenori-nefad'en. Hei o mita atahori naa ra ramahere Yohanis te hei nda nau mimihere e sa, fo miloe' mia sala-kilu mara, fo tungga Lamatualain hihii-nanaun. 040 MAT 021 033 Basa naa ma, Yesus dui nekendandaa' esa fai nae, “Hambu tenu rae' esa neu tao osi feu', fo nae sela hau anggor sia raen mbei. Boe ma ana lutu-mbaa rereo' e. Boe ma ana tao bak fo nae ee boa anggor oen. Boe ma naririi mamana nanea naru' esa. Basa ma ana fee atahori tao osin, fo ara banggi buna-b'oan neu rua ro eni. Boe ma ana lao nusa dea' neu. 040 MAT 021 034 Losa fula-fai seu anggor boan, ma tenu osi' a denu ana mana tungga nara reu sia mana tao osi a, fo ro'e eni hahambun. 040 MAT 021 035 Te mana tao osi ra nda tao afi' mbali ana mana tungga nara sa. Ruma hambu lima-ei', ruma nenetati nisa', ma ruma nenehonda-mbia' no fatu. 040 MAT 021 036 Te tenu osi' a denu selu' ana mana tungga nara nononggo' esa hetar lena' fefeun. Te mana tao osi ra tao de'ulaka ona' naa neu basa se boe. 040 MAT 021 037 Doo-doo ma, tenu osi' a denu ana bonggin. Huu ana du'a nae, ‘Mete ma au haitua ana bonggi ngga, ne'o ara simbo no malole, ma rena e.’ 040 MAT 021 038 Te lele' mana tao osi ra rita anan, ma ara ola-ola' rae, ‘We, hei mete dei! Tou lasi' a haitua ana bonggin. Eni mana simbo basa toulasi' a hata-heton. De ima fo ata tao tisa E leo, naa fo ata hambu osi ia.’ 040 MAT 021 039 Boe ma ara to'u rala ana' naa, de lea rendi e nisi' osi a dea' fo tao risa e.” 040 MAT 021 040 Yesus dui basa ma, natane se nae, “Naa, Au ae utane ta'o ia: mete ma tenu' osi' a bali' ana tao ta'o bee mbali mana tao osi ra?” 040 MAT 021 041 Basa ma, atahori Yahudi ra malangga nara rataa rae, “Ne'o ana tao nisa basa atahori de'ulaka' naa ra. Basa naa, ana fee osi a neu atahori fea' ra tao, fo nandaa no fula-fain, na banggi buna-b'oan.” 040 MAT 021 042 Basa de Yesus ola' no se nae, “Mbei ma hei nda baca mita sia Lamatualain Susura Meumaren oi, ‘Hambu fatu esa mana tati fatu ra nggari hendi ena, te ia na fatu naa dad'i neu ume a fatu netehun! Lamatualain mana tengga nala, ma na'e'endo fatu naa. Naa de ata tita e malolen seli!’” 040 MAT 021 043 Basa ma Yesus tute o'olan nae, “Dad'i ama du'a matalolole, e. Dalahulun, Lamatua' tengga hita atahori Yahudi ra ia, fo dad'i atahorin. Te huu hei nda nau tao afi' neu Au sa, dei fo Lamatua' tengga atahori fea' ra. Huu aka' atahori mana nasod'a tungga Eni Hihii-nanaun bisa dad'i Eni atahorin. 040 MAT 021 044 [Au ufad'e relo-relo ena. Au ia, naeni fatu netehuu' naa. Atahori mana tud'a neu fatu ia, ne'o atahori naa nambalulutu. Ma mete ma fatu naa tud'a dai atahori, ne'o atahori naa dad'i afu neu 'ena.]” 040 MAT 021 045 Lele' malangga agama Yahudi ra malangga nara ro atahori Farisi ra rena Yesus dui ta'o naa, ma ara rahine rae, Ana ola' naa neu sira. Sira ona' atahori mana tao osi naa ra, ma mana tati fatu mana nggari hendi fatu netehuu' naa. 040 MAT 021 046 De ramanasa seli. Basa ma, ara sangga dala' fo rae humu E. Te ramatau atahori hetar huu ara rae Yesus naa, Lamatualain mana ola-olan. Naeni de ara nda rambarani tao saa-saa neu E sa boe. 040 MAT 022 001 Basa ma Yesus ola' no se fai nendi' nekendandaa' nae, 040 MAT 022 002 “Lamatualain to'u parendan naa, ona' mane' sa tao fefeta kakab'i' fee ana toun. 040 MAT 022 003 Lele' ara sad'ia rala fefetas ma, ana denu ate nara reu rafad'e atahori nene nerolo' ra oi, ‘Ima, te fefetas sangga nae mulai ena.’ Te atahori naa ra nda nau rema sa. 040 MAT 022 004 Basa ma, ate ra bali' reu rafad'e mane' a. Mane' a rena nala ma ana denu aten laen fai nae, ‘Hei mii mifad'e atahori naa ra, fo rema leo, te fefetas nenesad'ia' ena. Au tati sapi a ena, ma tunu-nasu ala e malad'an seli. Denu se rema raa fefetas leo, huu basa' e nenesad'ia' ena.’ 040 MAT 022 005 Ate naa ra reu rafad'e ra'o naa. Te atahori nene nerolo' ra nda nau taoafi' sa. Ruma osi rala reu, ruma reu sia mamana tao ue-osan nara, 040 MAT 022 006 ma ruma to'u rala mane' a ate nara, de poko-paru se losa ara mate. 040 MAT 022 007 Rena ona' naa ma, mane' a namanasa nala seli. Basa ma, ana denu sold'ad'u nara reu tati risa atahori mana tati risa ate nara. Basa de, sold'ad'u ra hotu-lalangge hendi nusa' naa losa taa no rae a. 040 MAT 022 008 Basa ma, mane' a no'e nala ate laen nara de nafad'e se nae, “Fefeta kakab'i' a nenesad'ia' ena, te atahori fo au urolo' ra, nda randaa tungga au fefeta ngga sa. 040 MAT 022 009 Ia na, ama mii sia dala rarame' fo mindaa mo sud'i' a se, na mo'e mendi se.’ 040 MAT 022 010 Basa de, ate naa ra lao reu sia dala rarame' ra. Ara randaa ro atahori hetar mia naa, de ro se risi' fefeta kakab'i' a. Hambu atahori malole' ma atahori nda malole' ra sa rema tao rasofe mamana fefetas a. 040 MAT 022 011 Basa ma, mane' a nisi mamana fefetas rala neu de mete rereo' fui' ra. Ma ana nita atahori esa nda pake bu'a-ba'u fefetas sa. 040 MAT 022 012 Boe ma mane' a natane nae, ‘Hee, toronoo'! saa de misi' mamana' ia, na nda pake bua-ba'u fefetas saa?’ Te atahori naa titindindii ona' nggoa' e. 040 MAT 022 013 Boe ma mane' a parenda ana mana tungga nara nae, pa'a atahori ia ei-lima nara, fo to'u nggari e dea neu. Hela e nggae ma doid'oso sia mamana ma'ahatu' naa.’ 040 MAT 022 014 Ona' naa boe, Lamatualain narolo atahori hetar, te tengga nala aka' id'a' dad'i neu Eni atahorin.’ 040 MAT 022 015 Atahori Farisi ra rena rala Yesus ola' na'o naa, ma rala hara' fo rae te'e-sii ma fua sala' neu E. 040 MAT 022 016 Basa ma ara denu ana mana tungga nara reu ro atahori mia Herodes partei politik na, fo reu raselu-bale ro Yesus. Ara koa-bo'u Yesus rae, “Ama Meser! Hai mihine Ama' ralan ndoos. Ama' nda mana peko-leleko' ma nda pili-tad'a sa. Ama' aka' nanori Lamatualain Hara-liin no matetu'. 040 MAT 022 017 De ia na, hai mae mitane dala' sa. Tungga hita atoran agama Yahudi na, ata musi bae bea neu mana parenda Roma manen, do afi'?” 040 MAT 022 018 Te Yesus nahine ara rae te'e-sii E, fo Ana ola' lab'an mana parenda Roma. Boe ma Ana nataa nae, “Mema' hei atahori mana dea-rala'! Ta'o bee de hei mae te'e-sii Au mendi' so'al naa? 040 MAT 022 019 Mitud'u sob'a Au doi fula' sa fo atahori bae rendi' neu bea!” Boe ma ara ratud'u doi fula' neu E. 040 MAT 022 020 Basa ma, Ana natane se nae, “Ia seka mata-aon ia? Ma ia seka naran ia?” 040 MAT 022 021 Ara rataa rae, “Naa keser, mana parenda Roma mane monaen.” Boe ma Yesus nafad'e se nae, “Naa! Mete ma ta'o naa, hei fee neu mana parenda, saa fo mana parenda hak na. Ma fee neu Lamatualain saa fo Lamatualain hak na.” 040 MAT 022 022 Rena Ana nataa na'o naa, ma basa se titindindii, huu Ana ola' naa ndaa na. Naa de ara nda te'e-sii rala E sa. Boe ma ara lao hela E. 040 MAT 022 023 Sia naa hambu atahori mia partei Saduki boe. Atahori mia partei Saduki ia, nanori nae, atahori mates ra nda rasod'a bali' sa. Fai' naa, ara rae sangga dala' fo te'e-sii Yesus. Naeni de ara rema raselu-bale ro E rae, 040 MAT 022 024 “Ama Meser! Ba'i Musa sura' hela fee hai, adat ia, nae: mete ma tou' esa mate hela saon, te nda ma ana' sa, na, tou' naa od'in musi sao nala ina falu naa, naa fo ana bonggi fee a'an mana mate' a tititi-nonosi'. 040 MAT 022 025 Mema', fe'esa'an ba'i Musa nanori ta'o naa, te ia na hai mae mitane ta'o ia: hambu tou' hitu od'i-a'a bonggi'. Ulu' ka sao, te mate, nda ma ana' sa. Boe ma od'in mana tungga e, sao nala ina falu naa. 040 MAT 022 026 Nda doo' sa ma ana mate fai, ma nda ma ana' sa. Ona' naa boe od'in ka telun, ana sao nala ina falu naa, te basa ma mate fai, te nda ma ana' sa. Ona' naa rakandondoo' a losa od'in muri' a mate, nda lao hela ana' sa. 040 MAT 022 027 Basa ma, ina falu a mate. 040 MAT 022 028 Naa! Hai mae mitane ta'o ia: Ina' naa sao nala tou' hitu ena. Mete ma neu matete'en, Lamatua' nafefela bali' atahori mana mate' ra na, ina' ia dad'i tou' bee ka saon?” 040 MAT 022 029 Basa ma, Yesus nataa nae, “Mete ma hei mitane ta'o naa, na, hei sala nae' ena ma! Huu hei nda mihine Lamatualain Susuran liin sa. Ma nda mihine koasa manaselin sa! 040 MAT 022 030 Matetun, ta'o ia. Ne'o, mete ma Lamatualain nafefela bali' atahori mana mate' ra, ara esa nda sao esa sa ena, ona' ate nara mana sia sorga ra. 040 MAT 022 031 Boe ma Au ae ola' so'al atahori mana mate' ra rasod'a bali', do hoko'. Sia ba'i Musa susuran ra nened'ui' oi hau huu ana' nene tunu-hotu' te nda kad'e hendi e sa. Mia dud'uit naa, hita tahine tae, atahori mana mate' ra bisa rasod'a bali' boe. Huu Lamatualain nafad'e ba'i Musa mia naa nae, 040 MAT 022 032 ‘Au ia, bei-ba'i mara Lamatualain na. Naeni ba'i Abraham, ba'i Isak, ma ba'i Yakob. Basa se be'utee neu Au rakandoo losa ia nema.’ Naa! Hita tahine tae, lele' Lamatua' ola' na'o naa, te basa ba'i' naa ra mate se doo' ena. Huu Lamatualain nae Eni fe'e dad'i nakandoo sira Lamatuan. Naeni de ata tahine tae, ao samana nara rasod'a rakandoo, mae ara mate doo' ena. De mae atahori mate o, ana nasod'a bali'. Huu aka' atahori masod'a' be'utee neu Lamatualain, nda atahori mates ra sa to?!” 040 MAT 022 033 Rena Yesus nanori na'o naa, ma atahori Saduki ra nda rita' rae bale saa sa ena boe. Te atahori hetar naa ra titindindii de ola' rae, “Awii! Atahori ia nenorin manaseli' teb'e, o!” 040 MAT 022 034 Lele' atahori Farisi ra rena rae, Yesus nasenggi' atahori Saduki ra, ma ara ra'ab'ue reu esa de rae ratane rasafafali E. 040 MAT 022 035 Sira mana mahine agaman esa nae te'e-sii sob'a Yesus nae, 040 MAT 022 036 “Ama Meser! Au ae utane ta'o ia: hita adat na hohoro-lalanen, no agama parendan ra, hetar. Mia basa parenda' fo mana mia ba'i Musa naa, bee ka manaseli' lena'?” 040 MAT 022 037 Boe ma Ana nataa nae, “Parenda' fo manaseli' sia Lamatualain Susura Meumaren nae, ta'o ia: ‘Lamatualain naa, hei Lamatuam. De ama musi sue lena' e mia basa' e. Huu naa, hei musi hii E mikindoo' a, ma mihine E, ma manggate tao ues tungga Hihii-nanaun.’ 040 MAT 022 038 Parenda' naa, pantin ma manaseli'! 040 MAT 022 039 Boe ma parenda' ka ruan, na'o ia: Musi sue atahori laen ra, ona' ho sue aom boe.’ 040 MAT 022 040 Parenda' rua ra ia ra, naeni huu' mia basa ba'i Musa hohoro-lalanen no Lamatualain mana dui-b'engga nara nenorin. Ne'o atahori nda tungga parenda' laen ra sa, mete ma ana nda fe'e tungga na'ahulu' parenda' karua' ia ra sa.” 040 MAT 022 041 Lele' atahori Farisi ra fe'e ra'ab'ue sia naa, ma Yesus natane bali' se nae, 040 MAT 022 042 “Mia lele ulu' a Lamatualain helu haitua Kristus fo fee masoi-masod'a' neu atahori nara. De tungga hei dud'u'a mara, Kristus naa, seka tititi-nonosin?” Boe ma ara rataa rae, “Eni, mane Daud tititi-nonosin.” 040 MAT 022 043 Yesus ola' selu' nae, “Mete ma ta'o naa, naa, ta'o bee de Lamatualain Dula-dale Meumaren nafad'e neu mane Daud fo no'e Kristus nae, ‘Lamatua’? Te Daud sura' ena nae, 040 MAT 022 044 ‘Lamatualain nafad'e au Lamatua ngga ena nae, “Uma fo endo' sia bob'oa ona ngga, sia mamana nene fee had'a-hormat ia. Huu dei fo Au tao musu mara, losa ara raloe ao nara neu nggo.’” 040 MAT 022 045 Naa! Mia susura naa, hita tahine tae, mane Daud o no'e Kristus nae, ‘Lamatua'’. Dad'i mete ma atahori rae Kristus naa, aka' mane Daud tititi-nonosin, naa fe'e nda dai sa! Huu Eni o Mane Daud Lamatuan boe!” 040 MAT 022 046 Rena Yesus ola na'o naa ma, atahori Farisi ra hie-hie reu' ena, nda hambu atahori esa saa sa boe bisa nataa nasafali Yesus sa ena. Naa de eni' a mia fai' naa ma, ara ramatau ratane ena, ma nda rambarani sob'a te'e-sii E sa ena. 040 MAT 023 001 Basa ma Yesus nanori ana mana tungga nara, ro atahori hetar mana tungga se. 040 MAT 023 002 Ana nafad'e nae, “Meser agama ra ro atahori Farisi ra to'u hak fo ranori ba'i Musa hohoro-lalane nara. 040 MAT 023 003 Huu naa, hei musi rena se ma tungga nenori nara. Te afi' tungga saa fo ara tao' ra, huu ara nda tao tungga sira nenori nara sa. 040 MAT 023 004 Ara ra'asusuu' atahori fo lemba-doi agama hohoro-lalane mambera nara. Te sira mesa' se nda nau tulu-fali atahori fo tao tungga hohoro-lalane' naa sa. 040 MAT 023 005 Basa saa fo ara tao' a, ara tao fo atahori koa-bo'u se. Ona' a: saa esa isi na Lamatualain Hara-liin fo atahori rea sia langga nara, ma feo sia lima nara. Te ara bau tao ra'amoko sira enan. Ma ara o tao rananaru lena' tali' mana sia bad'u naru nara suun, fo mana fee nesenened'a' neu se so'al Lamatua' Hara-liin. Ara tao ta'o naa, fo atahori koa-bo'u se rae, ‘We! Naa ra dei, atahori meumare' re, o!’ 040 MAT 023 006 Mete ma ara ume hule-o'e' rala reu, do tungga fefetas, ara sangga' a mamana e'endo meulau', fo atahori hetar rita se. 040 MAT 023 007 Mete ma ara reu sia pasar, na, ara o hii' a simbo hada-hormat. Ara hii' a fo atahori be'utee mbali se oi, “Ama meser nenefee had'a-hormat.’ 040 MAT 023 008 Te ama afi' tungga naa ra dalan! Atahori afi' ro'e nggi rae, ‘ama meser’, huu hei meser ma aka' esa' a. Boe ma basa hei ia ra, bob'onggi' sa. 040 MAT 023 009 Afi' minanaru atahori sia raefafo' ia mae, ‘ama'’, te hei Amam sia sorga aka' esa' a. 040 MAT 023 010 Atahori ra o afi' ro'e nggi na rae, ‘lamatua'’, te huu hei Lamatuam aka' esa' a, naeni Au ia, fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nema eni' a mia lele ulu' a ena. 040 MAT 023 011 Naa de Au ufad'e nggi fo afi' minanaru ao mara ona' atahori mana hii' a sangga had'a-hormat. Hei seka mae dad'i atahori moko-monaen, ana musi dad'i ona' ate fo mete-se'u atahori laen ra. 040 MAT 023 012 Te atahori mana so'u nanaru aon, ne'o Lamatua' na'atutud'a' E. Te atahori mana tao aon ona' ana diki' e, dei fo Lamatua' so'u nanaru e.” 040 MAT 023 013 Basa ma, Yesus ola' selu' nae, “Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Mema' hei, atahori mana dea-rala'! Dei fo ama hambu sosoe', huu hei nda nau maso' misi' Lamatua' parendan fo mimihere Au sa, naeni Atahori fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nema' a. De'ulakan lena' fai, hei mii mi'ingge mala atahori mana nau maso' nisi' Lamatua' parendan fo ara nda ramahere neu Au sa. 040 MAT 023 014 [Hee, hei meser agama ma atahori Farisi ra! Mema hei, atahori mana dea-rala'! Dei fo ama hambu sosoe', huu hei aka' peko-leleko' ina-falu ra, ma besla mala ume nara. Te sia atahori hetar matan, hei mi'ifuni' de'ulaka mara, ma mimbirii' hule-o'e doo' fo atahori rae hei rala mara meumare'. Te dei fo Lamatualain hukun nggi beran seli.] 040 MAT 023 015 Hee, meser agama ma atahori Farisi re! Mema' hei, atahori mana dea-rala'! Dei fo ama hambu sosoe' huu hei sae ofa' sud'i a bee mi, ma onda-hene lete' o, mae sangga aka' atahori esa' a, fo ana tungga hei partei agama ma. Te mete ma ana tungga ena, na, hei tao masod'an dad'i de'ulakan lena' fai, losa ana hambu hukun sia naraka beran lena' lao rua mia hei e. (Geenna g1067) 040 MAT 023 016 Weh, Hei rala mara poke' re ena, te ta'o bee de hei fe'e mae mitud'u dala' fee neu atahori laen fai? Ne'o ama hambu sosoe' huu ama minori leli mae, ‘Mete ma atahori rae so'u hehelu-fufuli' rendi' susumba' ma ingga Ume Hule-o'e Huu' a, na, atahori naa nda nenepa'a' no hehelu-fufuli' naa sa. Te mete ma ana so'u hehelu-fufuli' nendi susumba ma ingga lilo mbilas mana sia Ume Hule-o'e' a, na, eni fe'e nenepa'a' no hehelu-fufuli' naa ena.’ 040 MAT 023 017 Hei ria ra atahori nggoa mate'e re! Ne'o hei mae Lamatua' nae lilo mbilas pantin lena', Eni Ume Hule-o'e Huu' na do? Hoko'! Te ume naa, mana tao lilo mbilas naa ra dad'i meumare'! 040 MAT 023 018 Hei o minori leli mae, ‘Mete ma atahori so'u hehelu-fufuli' no susumba' ingga nendi' mei tutunu-hohotu' mana sia Ume Hule-o'e Huu' a, na, atahori nda nenepa'a' no hehelu-fufulin naa sa. Te mete ma ana so'u hehelu-fufuli' no susumba' ingga nendi tutunu-hohotu' mana sia mei ata, na, eni fe'e na nenepa'a no hehelu-fufulin naa ena.’ 040 MAT 023 019 Hei ia ra, teb'e-teb'e' poke' re ena. Mema' mei tutunu-hohotu' naa, pantin lena' tutunu-hohotu' mana sia mei ata. Huu mei naa, mana tao tutunu-hohotu nara dad'i meumare' soa' neu Lamatualain. 040 MAT 023 020 Huu naa, mete ma atahori sumba ma ingga mei tutunu-hohotu', na, malole lena' ingga mei a no basa saa mana sia mei ata boe. 040 MAT 023 021 Ma mete ma atahori sumba no ingga Ume Hule-o'e Huu' a, na, malole lena' ingga lao esa' Ume Hule-o'e' a no Lamatualain naran boe. Huu Ana leo sia naa. 040 MAT 023 022 Ma mete ma atahori sumba ma ingga sorga, na, naa o, ona' ana ingga lao esa' Lamatualain kad'era parendan no naran ena, huu Ana mana endo' to'u parenda' sia naa. 040 MAT 023 023 Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Mema' hei, atahori mana dea-rala' ra! Dei fo ama hambu sosoe', huu hei mihine bareken fo fee neu Lamatua' bab'anggi' esa mia bab'anggi ka sanahulu' ra. Hei aka' bareken basa-b'asa' e, losa bumbu-dai mana mia osi o, hei reken mates boe. Ona' a hei reken lutu'-lelo', dare, adas ma'ameni', ma jintan deke'. Tao-tao te ama lilii' hendi Lamatualain hohoro-lalanen pantin manaseli' nara! Hei misod'a nda no ndoo-tetu' sa. Hei nda sue atahori mana tud'a-loloe' ra sa. Hei nda misod'a mikindoo tungga Lamatua' hihii-nanaun sa. Malole lena', ama tao tungga basa naa ra dei, dei fo ama mii bareken bumbu-dai, fo mae fee neu Lamatua'. 040 MAT 023 024 Hei rala mara poke' re ena, te ta'o bee fo mae mii mitud'u dala' neu atahori fai? Hei tao hohoro-lalane' losa lutu'-lelo' fo denu atahori laen ra tungga, te Lamatua' hohoro-lalanen pantin manaseli' nara, hei nda tungga sa. Ona' hei paresa' lutu'-lelo' fo sula hendi mbene mumuu' mia hei oe nininum. Te banda monae' ona' amba, na hei od'o hendi e teme-teme! 040 MAT 023 025 Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Mema' hei, atahori mana dea-rala'! Dei fo ama hambu sosoe', huu hei safe mala pingga'-manggo ra losa rakahahad'o', te naa aka' sia' a dea'. Tao-tao te sia rala' manggenggeo' a mamafafau' no nggeo' lao mia nana'o mara ma bare-na'o mara. 040 MAT 023 026 Weh! Atahori Farisi poke-laka' re! Safe mi'ihulu' pingga'-manggo mara rala nara dei! No ta'o naa, dea nara o dad'i meu' boe! 040 MAT 023 027 Hee, hei meser agama no atahori Farisi re! Mema' hei, atahori mana dea-rala'! Dei fo hei hambu sosoe', huu hei ia ona' rates mana dama muti'. Atahori mete rita dean meulaun seli. Te ralan na, sofe' no atahori mates ra rui nara, ma basa mana ma'afo mburu' ra. 040 MAT 023 028 Hei o ona' naa boe! Hei hii' a tao ao mara ona' atahori meumare' re. Atahori ra mete nggi ta'i dea' na, hei ona' atahori rala ndoos. Tao-tao te rala mara, sofe' no dala de'ulaka'. Huu hei ola' laen, te tao laen, ma lilii' hendi Lamatualain parenda nara. 040 MAT 023 029 Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Mema' hei, atahori mana dea-rala'! Dei fo ama hambu sosoe'! Ama tao rates monae-monae' fee Lamatualain mana dui-b'engga nara, ma paroon malole-malole' atahori malole' ra rates nara. 040 MAT 023 030 Te hei mae, ‘Ona' hita tasod'a lele' esa to bei-ba'i tara, ne'o ata nda tungga tao tisa Lamatualain mana dui-b'engga nara sa.’ 040 MAT 023 031 No naa, hei mikimbembela tatao-nono'i mara mae, hei o, de'ulaka' ona' bei-ba'i mara boe. 040 MAT 023 032 Dad'i malole lena', hei tao de'ulaka' ona' naa losa bab'asan, tungga bei-ba'i mara sala-kilu nara! 040 MAT 023 033 Hei ia ra teb'e-teb'e' de'ulaka mara ona' mengge maraso'. Se'u te hei mae Lamatualain nda hukun nggi sa? Afi' mimihena! Ne'o Ana nggari nggi misi' ai naraka rala mii! (Geenna g1067) 040 MAT 023 034 Rena, e! Dei fo Au haitua fee nggi mana dui-b'engga nggara, fo ara ranori ma ratud'u nggi Lamatua' dala masod'a ndoo-tetun. Te ne'o ama tao misa ruma, ma mbaku misa ruma sia hau nggangge'. Hei o li'u ruma sia ume hule-o'e', ma hei poko-paru ruma losa ara rela mia kota esa risi' kota laen. 040 MAT 023 035 Fe'e fai dalahulun hei bei-ba'i mara tao risa Habel. Tao-tao te eni, atahori rala ndoos. Hei be'i-ba'i mara tao risa atahori rala ndoos ra, rakandoo' a mia tititi-nonosi' esa losa tititi-nonosi' laen. Losa nala Sakaria, naeni Barakia anan. Ara tao risa e mia Ume Hule-o'e Huu' a sod'an deka no mei tutunu-hohotu' a. Huu hei tungga b'ei-ba'i mara de'ulaka nara naa, naa de hei musi lemba-doi basa atahori rala ndoos ra raa nara. 040 MAT 023 036 Mema' teb'e! Te hei fo fe'e sia lele' ia, dei fo nenehukun, huu dala-dala de'ulaka' ra fo hei bei-ba'i mara tao mia lele ulu' a.” 040 MAT 023 037 “Hei atahori Yerusalem re! Hei mana aka' tao misa Lamatualain mana dui-b'engga nara, ma mbia misa ded'enu nara fo mana rema tulu-fali hei' ra. Au aka' kokoe usufafali nggi fo ima misi' Au, ona' manu ine a nae nasarorombo nala ana nara sia lid'an rala. Te hei nda nau sa. 040 MAT 023 038 Huu naa, Lamatua' nda tao afi' neu ume mara sa ena. Ma mbila do fini esa' te rou' ena. 040 MAT 023 039 Rena malolole, e! Huu hei nda afi' mita Au sa ena, losa lele' hei mitaa mae, ‘Hita to'e fo Lamatualain fee papala-bab'anggi' fee neu Atahori ia, huu Lamatua' mana denu E.’ Hei mitaa ona' naa, dei fo hei fe'e na mete-mita Au fai.” 040 MAT 024 001 Basa naa ma, Yesus nae lao hela Ume Hule-o'e Huu' a. Lele' Ana lao dea neu, ma ana mana tungga nara reu ratud'u Ume Hule-o'e Huu' naa meulaun. 040 MAT 024 002 Te Ana nataa nae, “Ume ia mema' meulau'! Te rena, e! Nda doo' sa te, ara ndefa' hendi basa fatu ia ra.” 040 MAT 024 003 Basa ma, Yesus lao neu endo' sia lete Saitun. Boe ma ana mana tungga nara rema fo rae ola-ola' mesa' se ro E rae, “Ama'! Sob'a mufad'e selu' Ama' o'olan fa' ra dei. Ama' neneman naa dad'i fai hira', e? Boe ma tatandan saa e? Boe ma raefafo' a netete'en ta'o bee?” (aiōn g165) 040 MAT 024 004 Basa ma Yesus nataa nae, “Minea aom matalolole, o! Fo ama afi' nene pepeko-leleko'. 040 MAT 024 005 Te dei fo atahori mata'-mata' rema to'o tendan nae, ‘Au ia, Kristus, Atahori fo Lamatualain helu-fuli mia lele ulu' a.’ No ta'o naa, ara peko-leleko' atahori hetar. 040 MAT 024 006 Mete ma hei mita atahori ratati, do ama rena hara' rae, netatis sia bee-b'ee, na, ama afi' mimitau. Te dala' mata' naa, musi dad'i. Te fai netete'en nda fe'e losa sa. 040 MAT 024 007 Dei fo leo esa natati lab'an leo laen. Nusa monae' esa natati lab'an nusa' laen. Rae nanggenggo sia bee-b'ee. Boe ma fula-fai ndoes, manaseli' boe! 040 MAT 024 008 Te basa naa ra, fe'e tatanda' fefeun mana nafad'e oi, fai matete'en deka-deka ena. Naa ona' ina mairu' nae bonggi, de ana med'a nambetan, huu fula-fai bob'onggin deka-deka ena. 040 MAT 024 009 Dad'i hei musi minea aom ma'ab'eb'esa, e! Te dei fo ara tao nggi doid'oso ma tao risa nggi. Dei fo atahori mia basa nusa' ra ramanasa nggi seli, huu hei tungga Au. 040 MAT 024 010 Lele' naa, atahori hetar rasad'ea ma nda nau ramahere neu Au sa ena. Esa namanasa esa, ma esa seo esa. 040 MAT 024 011 Dei fo hambu mana peko-leleko' ra rae sira, Lamatua' mana ola-olan. Ma atahori hetar ramahere se. 040 MAT 024 012 Dei fo bau namad'oo na atahori deulaka nara bau ramanae, losa esa nda sue-lai esa sa ena. 040 MAT 024 013 Te atahori mana ma'atataa' losa mate, Dei fo Lamatualain fee ne masod'a'. 040 MAT 024 014 Huu atahori musi dui-b'engga Lamatualain Hara-lii Malolen, losa ndule raefafo' ia, naa fo basa atahori rahine Lamatua' dala ndoo-tetun. Basa naa fo fai matete'en fe'e losa ena na.” 040 MAT 024 015 Yesus ola' nakandoo nae, “Lamatualain mana ola-olan Daniel sura' so'al atahori esa de'ulakan manaseli'. Dei fo ana nema neu nambarii' sia mamana meumare manaseli' sia Lamatualain Ume Hule-o'e Huu' na. No ta'o naa ana tao nanggenggeo mamana' naa. Naa de Lamatua lao nasad'ea hela mamana' naa. Naa! Mete ma hei mita ona' naa ena, besa-b'esa, o! (Seka baca susura ia, musi nahine malolole!) 040 MAT 024 016 Te naa dad'i tanda oi, fai-fai susa-sona' sia lelesu mata' ena. Mete ma mita ona' naa, na, atahori sia profinsi Yudea fela fo mela lete' ata mii leo. 040 MAT 024 017 Mete ma hambu ruma lao hela ume ena, afi' sud'i bali' mii ha'i sud'i' a saa ra fai. Mela' lai-lai leo, fo afi hambu sosoe'. 040 MAT 024 018 Atahori mana sia osi rala, afi' sud'i bali' fo ha'i teme nelusa' fai. Mela mikindoo leo! 040 MAT 024 019 Kasian seli neu ina mairu' ra, ro ina mana rasusu ana mana bonggi feu' ra. Te ara nda rela' haelai rala sa. 040 MAT 024 020 De malole lena' hei hule-o'e fo mo'e sosoe' naa afi' dad'i sia fai ud'an, do sia fai hahae tao ues. 040 MAT 024 021 Huu fai' naa susa-sonan seli! Eni' a mia Lamatualain na'adad'i' raefafo' ia losa nala fai' ia, atahori nda fe'e rita sususa' manaseli' mata' naa sa. Boe ma atahori o nda rita selu' sususa' mata' naa sa ena. 040 MAT 024 022 Te hei onton monae', huu Lamatualin na'a'e'eku fai' naa. Mete ma hoko', na, nda hambu atahori esa saa sa boe na'atataa' nasod'a. Huu, Lamatualain sue atahori fo Ana pili nala' ra, naa de Ana na'a'e'eku fai-fai susa-sona' ra. 040 MAT 024 023 Dei fo mete ma fai' naa losa, hei rena atahori rae, ‘Mete dei! Kristus sia ia!’ Boe ma atahori laen fai rae, ‘Kristus sia naa!’ Te ama afi' mimihere, e! 040 MAT 024 024 Te dei fo atahori rema fo to'o tendan nae, ‘Au ia, Kristus!’ Ma laen ra fai rae, ‘Au ia, Lamatualain mana ola-olan.’ Dei fo ara tao manadad'i' mata'-mata' rendi' nitu a koasan fo peko-leleko' atahori. Ara sob'a-sob'a fo Lamatualain atahori nara nenepeko-leleko'! 040 MAT 024 025 De ama musi minea ao mara malolole, e! Fai susa-sona' naa' ra nda fe'e losa sa, te Au fee nesenened'a' neu nggi ena, o! 040 MAT 024 026 Mete ma atahori rafad'e nggi rae, ‘Kristus sia rae moo loa' naa!’ Na, ama afi' naa mii. Ma, mete ma hambu fai rae, ‘Kristus sia ume ia rala!’, na, ama afi' mimihere neu pepeko-leleko nara. 040 MAT 024 027 Huu Au ia, Atahori Matetu' a. Dei fo mete ma Au bali' raefafo' uma, basa atahori mete rita Au, ona' atahori rita ndelas makahahad'o' mana naronda mia seri' rulu nisi' seri' muri. 040 MAT 024 028 Mete ma Au bali' uma, dei fo hei bub'ulu' Au sia bee. Ona' atahori rahine, rae mete ma mbui kaa' mana naa mburu' a heo sia mamana' bee, na, sia naa hambu mana mburu' a boe.” 040 MAT 024 029 Basa ma Yesus ola' fai, de nafad'e ana mana tungga nara nae, “Mete ma fai susa-sona' naa ra basa ena, ‘Dei fo relo dad'i hatu', fulan o nda naronda sa boe. Nduu' ra tud'a mia lalai, ma basa koasa mana sia lalai ra ranggenggo.’ 040 MAT 024 030 Basa naa ma, basa atahori ra o rita tanda sia lalai ata oi, Atahori Matetu' a nae bali' nema ena. Rita ona' naa, ma basa atahori sia raefafo' ia ramatau losa ara nggae. Te dei fo Au onda uma o lelee', fo ara fe'e rita basa Au koasa ngga ma manaseli ngga. 040 MAT 024 031 Boe ma Au pake ma'oa mana nalii nahere' fo parenda Lamatualain aten mana sia sorga reu ra'ab'ue basa atahori fo Au tengga ala mia ndule raefafo' ia, mia relo a mamana tod'an losa relo a mamana mopon; mia dii losa ona.” 040 MAT 024 032 “Au ha'i conto ona' hau huu'. Mete ma roon huni ena, naa natud'u oi, fai matob'i' deka-deka losa ena. 040 MAT 024 033 Ona' naa boe, mete ma hei mita fai susa-sona' nema, ona' Au ufad'e fa' ra naa, naa natud'u oi, Au deka-deka' uma ena. 040 MAT 024 034 De ia na, rena malolole! Mia basa atahori masod'a' lele' ia, dei fo ruma nda fe'e mate sa, te fai sususa' naa ra losa ena. 040 MAT 024 035 Ona' mae lalai no raefafo' ia sambu-lalo, te Au Hara-Lii ngga ia na'atataa' losa bab'asan. 040 MAT 024 036 “Nda hambu atahori rahine rae fai hira' na Au uma sa boe. Lamatualain aten mana sia sorga ra o, nda rahine sa boe. Au o, nda uhine sa boe. Aka' Au Ama ngga nahine. 040 MAT 024 037 Te Au ia, Atahori Matetu' a. Dei fo mete ma Au bali' uma, naa ona' lele ulu' a lele' Noh fe'e masod'a'. 040 MAT 024 038 Oe mandali monae' a nda fe'e nema sa, te atahori raa-rinu malad'a-malad'a' ma sao rame-rame ona biasan. Ara tao ta'o naa rakandoo' a, losa Noh hene ofai monae' rala neu. 040 MAT 024 039 Te lele' oe mandali monae' a nema nandali nendi se, dei de ara fe'e na nggengger, ma fe'e rahine saa manadad'i' naa. Ona' naa boe no Au u'uma ngga. 040 MAT 024 040 Lele' naa, mete ma atahori rua tao ues sia osi rala, aib'oi' te, Lamatualain so'u nendi esa, ma Ana lao hela esa. 040 MAT 024 041 Mete ma ina' rua mbau are, aib'oi' te, Lamatualain so'u nendi esa, ma Ana lao hela esa. 040 MAT 024 042 Huu naa, hei o musi minea hatu'-rerelon, te ama nda bub'ulu' fai hira' na hei Lamatuam nema sa. 040 MAT 024 043 Dud'u'a malolole, e! Mete ma tenu ume' a bub'ulu' nae temba na na'o ra rema, na tantu ana nanea nakandoo' a, fo na'o ra afi' umen rala reu. 040 MAT 024 044 Dad'i hei o musi mihehere. Huu aib'oi' te Au uma ena!” 040 MAT 024 045 Basa ma Yesus ola' selu' fai nae, “Hei musi dad'i ona' atahori ded'enu' ra fo tungga mikindoo' a malangga hihii-nanaun. Te mete ma malangga nae lao neu sia mamana dod'oo' na, ana so'u atahori ded'enu' mata' naa ra, fo mete-se'u ume isi nara nanaa-nininu nara. 040 MAT 024 046 Mete ma malangga bali' ma nita atahori ded'enu nara tao ue-tataos nara no malole', tantu ana namaho'o no atahori naa. 040 MAT 024 047 Mimihere neu Au, te dei fo malangga fee koasa neu ded'enu nara fo mete-se'u basa hata-heto nara. 040 MAT 024 048 Te mete ma atahori ded'enu' ra de'ulaka', na tantu ana ola' sia ralan nae, 040 MAT 024 049 ‘Malole! Malangga lao ona' ia na, seka bub'ulu' fai hira' fo ana bali', o!’ Du'a ta'o naa ma, ana poko-paru nonoon mana tao ues laen ra. Boe ma ana endo' naa-ninu malad'a-malad'a' na'ab'ue no mana mafu' ra. 040 MAT 024 050 Ma nda bub'ulu' sa te, aib'oi' ma malangga naa bali' boe. 040 MAT 024 051 Boe ma malangga naa tao doid'oso e nda fefeet sa, basa de piru hendi e dea neu, fo leo na'ab'ue no atahori mana dea-rala' ra. Sia mamana' naa, basa se nggae eiei huu ara doid'oso' rita mamate nara.” 040 MAT 025 001 Basa ma, Yesus tute o'olan so'al Lamatualain parendan, nae “Hei musi mihehere fo soru Au u'uma ngga, ona' nekendandaa ia. Ta'o ia: lao esa, hambu ana feto' atahori sanahulu lao' tetemba' ma rendi sira lambu ana nara, fo reu soru pangantin tou' a sia nonoon umen. 040 MAT 025 002 Te mia ina ka sanahulu' naa ra, hambu lima nggoa', ma lima mahine'. 040 MAT 025 003 Nggoa' kalima' ra, lilii' rendi mina lena'. 040 MAT 025 004 Te mahine' kalima' ra rendi mema' ena. 040 MAT 025 005 Losa ume naa te, pangantin tou' a nda fe'e nema sa. Dod'oo ma ana feto' naa ra nduar, de ara sunggu' rasambeta'. 040 MAT 025 006 Tao-tao te neofaa banggi rua ma, ara rena atahori rameli rae, ‘Woi! Pangantin tou' a losa ena! Ima fo ata teu soru e leo!’ 040 MAT 025 007 Rena ta'o naa, ma ana feto' ra fela randaa. De reu raote lambu ana' ra. 040 MAT 025 008 Ma ana feto nggoa' ra ola' ro nonoo nara rae, ‘We, toronoo' re! tulun banggi fee hai mina mbei dei, te hai lambu mara rae' a mate ena!’ 040 MAT 025 009 Te ana feto mahine' ra rataa rae, ‘Awe'! Afi' miminasa, te nda bisa sa, o. Huu hai mina ma ia nda dai basa hita sa! Malole lena' mii hasa sia kios.’ 040 MAT 025 010 Boe ma ara lao reu hasa mina. Te lele' ara dea reu ma, pangantin a losa boe. De ana feto mahine' ra tungga rala reu risi' mamana kakab'i' a, ra'ab'ue ro pangantin ra ma basa fui' ra. Basa se rala ume rala ma, atahori ena lelesu a. 040 MAT 025 011 Basa ma, ana feto nggoa' ra o rema boe. Ara rameli de kokoe rae, ‘Papa! Papa, e! Tulun soi lelesu a dei!’ 040 MAT 025 012 Te pangantin a nataa nae, ‘Weh, nda bisa sa, o. Te au nda uhine nggi sa!’ 040 MAT 025 013 Huu naa, hei musi mihehere fo minea mikindoo'a, huu hei nda bub'ulu' Au u'uma ngga lele' bee sa boe, do lii' hira sa boe.” 040 MAT 025 014 Basa ma Yesus tute selu' nekendandaa' esa fai nae, “Mete ma Au lao hela nggi ena, na, ama musi tao ues malole' fee Au, ona' nekendandaa' ia. Ta'o ia: Malangga esa nae lao mamana' dod'oo' neu. Lele' ana naote nala nae lao, ana no'e nala ded'enu' nara, basa ma ana parenda se nae, ‘Ama pake doi' ia ra dad'i poko'. Dei fo mete ma au bali', ama musi mifad'e au, hei hambu buna' ba'u sa.’ 040 MAT 025 015 Basa de ana fee ded'enu ka esan doi mbilas saku lima, fo ana na'ab'ub'una' doi' naa. Boe ma, ana fee ded'enu ka ruan doi' saku rua, ma ded'enu ka telun doi' saku esa, tungga esa-esa' beb'e'in. Basa ma ana lao dod'oo' neu. 040 MAT 025 016 Simbo rala doi' ra, ma ded'enu ka esan lao de neu danggan. Nda doo sa ma, ana hambu doi buna' saku lima fai. 040 MAT 025 017 Ona' naa boe, ded'enu ka ruan. Ana hambu doi buna' saku rua fai. 040 MAT 025 018 Te ded'enu' ka telun mana simbo doi' saku esa, ana neu ali ndola' sia rae a, de susuu malanggan doin naa. 040 MAT 025 019 Dod'oo ma, malangga a bali'. De ana na'ab'ue ded'enu nara de paresa' doin fo ara ra'ab'ub'una' naa. 040 MAT 025 020 Atahori ka esan rala neu de fee doi' saku sanahulu, de nae, ‘Malangga! Doi ma sia. Fai' naa malangga fee au doi' saku lima. Te ia na, au hambu buna' saku lima fai. 040 MAT 025 021 Rena nala ma, malangga namaho'o. Ana nafad'e nae, ‘Malole! Ho ia, ded'enu malole'. Mae au nese ia o, ho tao ues no manggatee' ma tungga mukundoo' a au parenda ngga. Huu mete-se'u muhine dala ana diki' ona' ia ena, de dei fo au so'u nggo fo mete-se'u dala monae' ra. Dei fo au tao fefetas fo basa nggita tamaho'o teu esa.’ 040 MAT 025 022 Basa ma, ded'enu ka ruan nema fai de fee doi saku ha neu malangga, ma nae, ‘Malangga! Dalahulun malangga fee au, doi' saku rua. Mita neu' ena, au hambu doi buna' saku rua fai.’ 040 MAT 025 023 Malangga o namaho'o boe. Ana nafad'e nae, ‘Malole! Ho ia, ded'enu malole'. Ho tao ues no manggatee', ma mae au nese ia o, tungga mukundoo' a au parenda ngga. Huu mete-se'u muhine dala ana d'iki' ona' ia, dei fo au so'u nggo fo mete se'u dala' monae' lena' fai. Dei fo au tao fefetas fo basa nggita tamaho'o teu esa.’ 040 MAT 025 024 Boe ma, ded'enu ka telun nema fai. Ma ana nafad'e nae, ‘Malangga, o! Au bub'ulu' malangga ia atahori rala manggatee'. Huu malangga ha'i saa fo atahori laen tao, ma etu mala saa fo atahori laen sela-nggari. 040 MAT 025 025 Au umutau, afi' losa doi' ia ra mopo hendi se, te doi ma saku ka esa' ia fe'e teme'!’ 040 MAT 025 026 Rena nala ma, malangga bua kakaso' e nae, ‘Ho ia ded'enu de'ulaka' ma mana mbera-mbike'! Mete ma bub'ulu' mae, au ha'i ala saa fo atahori laen tao, ma etu ala saa fo atahori laen sela nggari, 040 MAT 025 027 na ta'o bee de nda muu mbed'a' doi ngga sia bank sa? Fo hela au bali', na, au hambu bali' bunan mbei, boe o neu!’ 040 MAT 025 028 Basa ma, malangga denu ded'enun laen ra nae, ‘Ha'i mala doi' naa ra sia e, fo fee neu ded'enu' mana hambu doi buna' saku lima' naa. 040 MAT 025 029 Te atahori mana tao mata' malole' neu saa fo ana to'u ena, dei fo ana hambu nae' lena' fai. Te atahori fo nda nau tao-mata' neu saa fo ana to'u naa sa, dei fo ara ha'i rala bali' basa se mia e. 040 MAT 025 030 To'u mala ded'enu' nda mana na'ena ngguna-bara saa-saa ia. Lea roroso fo nggari e dea neu. Hela e nggae eiei ma doid'oso sia mamana ma'ahatu' naa!’” 040 MAT 025 031 Basa ma Yesus ola' nakandoo nae, “Au, Atahori Matetu' ia, dei fo onda bali' uma endi' Ama ngga koasa manaselin, uma o ate mana mia sorga Nara. Basa fo Au endo' sia kad'era parenda mana seli' ngga, fo paresa' basa atahori masod'a nara. 040 MAT 025 032 Dei fo basa atahori mana rasod'a mia raefafo', rema randaa ro Au. Dei fo Au bingga-banggi se, ona manatad'a bingga-banggi bib'i lombo no bib'i hiek fo dad'i nononggo' rua. 040 MAT 025 033 Atahori mana nasod'a tungga Lamatualain hihii-nanaun, Au tao e sia Au bob'oa ona ngga. Te laen ra, Au tao se sia bob'oa dii ngga. 040 MAT 025 034 Lele' naa, Au to'u parenda' ona' mane'. Dei fo Au ufad'e atahori mana sia bob'oa ona ngga ae, ‘Hei ia mana simbo papala-bab'anggi' mia Au Ama ngga. Ima misi' ume mana nenesad'ia mema' fee neu nggi eni' a mia fefeun. 040 MAT 025 035 Au urolo nggi, huu fe'esa'an lele' Au ndoe, hei mana fee Au ua. Lele' Au u'umad'a, hei mana fee Au inu. Au uma ona' atahori fui', te hei mana simbo Au sia ume mara. 040 MAT 025 036 Au nda u'ena bua-lo'as sa, te hei mana fee Au bua-lo'as. Au umuhed'i, te hei ima tao mata' neu Au. Au sia bui rala, te hei ima se'u Au.’ 040 MAT 025 037 Rena ona' naa, dei fo atahori rala ndoos sia Au bob'oa ona ngga naa, rataa bali', rae. ‘Papa, ia ta'o bee ia ena? Papa nae, Papa ndoe, de hai mihao nggo. Papa na'amad'a, de hai o fee nggo minu. 040 MAT 025 038 Papa ona' atahori fui', de hai simbo nggo misi' hai umem. Papa nda na'ena bua-ba'us saa, de hai fee. 040 MAT 025 039 Papa mumuhed'i, de hai tao mata' neu nggo. Papa sia bui rala, de hai mii tulu fali nggo. Te eni bees hai tao dala' ona' naa?’ 040 MAT 025 040 Dei fo Au utaa se ae, ‘Mimihere Au! Huu lele' hei tao dala' ona' naa neu Au atahori ngga ra, mae tao fee neu atahori mana tud'a-loloe' ra o, na, hei tao fee neu Au ena!’ 040 MAT 025 041 Boe ma Au ufad'e neu atahori mana sia bob'oa dii ngga ae, ‘Hee, atahori de'ulaka ra e! Lamatualain sumba-doon nggi. Dinggo' hela ia! Dei fo Au denu atahori reu piru hendi' nggi misi' ai naraka mana mbila roo-roo' nda mana mate' sa. Huu Lamatualain sad'ia mema' mamana huku-dokin, fee neu nitu ra, ro malangga monaen. (aiōnios g166) 040 MAT 025 042 Au mbuu hendi nggi, huu lele' Au ndoe, hei nda fee Au ua sa. Lele' Au u'umad'a, hei nda fee Au inu sa. 040 MAT 025 043 Au uma ona' atahori fui', te ama nda simbo au sia hei umem sa. Au nda u'ena bua-ba'us sa, te hei nda fee Au bua-ba'us sa. Au umuhed'i, te ama nda ima taomata' neu Au sa. Au sia bui rala, te hei nda ima tulu-fali Au sa.’ 040 MAT 025 044 Rena ona' naa, dei fo atahori de'ulaka' ra rataa rae, ‘Papa, ia ta'o bee ena ia? Papa nae Papa ndoe, te hai nda fee nanaat sa. Papa na'amad'a, te hai nda fee nggo minu sa. Papa ona' atahori fui', te hai nda simbo sia hai umem sa. Papa nda na'ena bua-ba'us sa, te hai nda fee sa. Papa namahed'i, te hai nda mii tao-mata' sa. Papa sia bui rala, te hai nda mii tulu-fali sa. Te eni bee se hai tao Papa ona' naa?’ 040 MAT 025 045 Dei fo Au utaa se ae, ‘Mimihere Au! Te lele' hei nda tulu-fali atahori mana tud'a-loloe' ra sa, naa, ona' hei nda tulu-fali Au sa boe.’ 040 MAT 025 046 Basa naa ma, atahori de'ulaka' ra hambu doid'oso rakandoo' a losa doo ndu'u doon neu. Te atahori rala ndoos ra hambu masoi-masod'a' rakandoo ro Lamatualain losa doo ndu'u doon neu.” (aiōnios g166) 040 MAT 026 001 Lele' Yesus nanori nate'e basa dala' naa ra, ma Ana nafad'e ana mana tungga nara nae, 040 MAT 026 002 “Hei bub'ulu' ena, fai rua fai te hita fai malolen, naeni, Fefeta Paska. Lele' naa, dei fo hambu atahori mana seo Au, Atahori Matetu' ia. Basa de ara mbaku risa Au sia hau nggangge'.” 040 MAT 026 003 Fai' naa, malangga agama Yahudi malangga nara ro lasi-lasi adat ra ra'ab'ue sia Kayafas umen. Kayafas naa, naeni malangga agama Yahudi malangga moko-monae na. 040 MAT 026 004 Ara sangga dala' fo rae humu Yesus no nee-nee, fo rae risa E. 040 MAT 026 005 Te ara rala hara' rae, “Helafi' dei! Ata afi' humu E lai-lai' huu fai-fai malole' sangga losa ena. Afi' losa atahori hetar mana hii E, fela ramue.” 040 MAT 026 006 Sia Kambo Betania, hambu atahori esa, naran Simon. Fe'esa'an, atahori melumud'u e, huu ana namahed'i kusta. Te ia na, ana hai ena. Lele' fai malole ra nda fe'e losa sa, ma Yesus se reu raa mia Simon umen. 040 MAT 026 007 Lele' ara raa, ma ina' esa nema nandaa no Yesus. Ana to'u boto esa, tao mia fatu mafelit. Boto a isin mina ma'ameni mafelit. Basa ma, ina' a poko tiku boto a tatanan. De ana mbori na'andandali' mina naa mbei-mbei neu Yesus langgan, fo dad'i bukti eni fee had'a-hormat neu E. 040 MAT 026 008 Te lele' Yesus ana mana tungga nara rita ina' a tao ta'o naa, ma ramanasa, de ara ola-ola' rae, “Hee! Afi' nggari hendi mina ma'ameni' mafelit naa neu' ena! 040 MAT 026 009 Malole lena' eni seo mina naa! Fo doin, bab'anggi fee neu atahori mana to'a-taa' ra!” 040 MAT 026 010 Te Yesus nahine dud'u'a nara, de Ana ola' nae, “Hei afi' tao mi'isususa' ina' ia! Hela neu leo! Te saa fo ana tao neu Au' ia malole'. 040 MAT 026 011 Te atahori mana to'a-taa' ra sia hei talad'am mara rakandoo' a. Te nda doo sa ena, te Au ia, nda u'ub'ue o nggi sa ena. 040 MAT 026 012 Ma ina' ia mbori mina ia, ana sad'ia Au ao ngga ona' ana rambe mema' Au ao sisi mana mate ngga. Huu Au masod'a ngga nda doo' sa ena. 040 MAT 026 013 Misined'a matalolole, o! Sia bee-b'ee Lamatualain Dud'ui malolen nene dui-b'engga' ndule raefafo' ia, ne'o ara o dui ina' ia malolen! Naa fo basa atahori rasaned'a e.” 040 MAT 026 014 Hambu atahori esa mia Yesus ana mana tungga ka sanahulu rua nara, naran Yudas Iskariot. Fai' naa boe o, ana lao neu sangga malangga agama Yahudi ra malangga nara, fo nae fee hendi Yesus neu se. 040 MAT 026 015 Losa se ma, ana natane nae, “Ama' re! Mete ma au tulun humu Yesus fee neu nggi, naa, hei fee au saa?” Boe ma rataa rae, “Mete ma nau seo E neu hai naa, hai bae.” Basa ma, ara reken rala doi fula' telu nulu de fee neu Yudas. 040 MAT 026 016 Basa ma, Yudas lao dea neu, ma ana sangga dala' fo nae fee Yesus neu se. 040 MAT 026 017 Tungga too, atahori Yahudi ra fai malole' nara doon fai hitu. Ara ro'e fai malole naa ra rae, ‘Fefeta Roti nda pake bib'it sa’. Lele' ara sad'ia rae feta ma, Yesus ana mana tungga nara rema ratane E rae, “Ama'! Tetemba' ia hita musi mulai tao fai malole tara. Dad'i Ama' nau hai mi mbau bib'i Lombo, ma mii sad'ia mamana' feta Paska sia bee?” 040 MAT 026 018 Boe ma Ana nataa nae, “Ama kota rala mii, dei fo hei mindaa mo ama' sa. Mifad'e mbali e ma'o ia, ‘A'a, e! Ama Meser med'a-med'a na nda doo' sa te Eni mate ena. De Ana no'e mamana' sia a'a umen, fo Ana tao fefeta Paska no ana mana tungga nara.’” 040 MAT 026 019 Rena ta'o naa ma, ana mana tungga nara reu tao tungga o'olan. De ara lole-lau nanaat fefeta Paska sia naa. 040 MAT 026 020 Tetemban ma, Yesus no ana mana tungga ka sanahulu rua nara endo' ra fefetas. 040 MAT 026 021 Lele' ara raa ma, Ana ola' nae, “Hei rena, e! Hambu esa mia hei, dei fo mana seo hendi Au neu atahori fea' ra.” 040 MAT 026 022 Rena rala ma, rala nara susa. Boe ma esa-esa' natane Yesus nae, “Atahori fo Ama' ola' naa, nda au sa to?” 040 MAT 026 023 Boe ma Ana nataa nae, “Atahori fo mana boro' rotin nandaa no Au nisi' manggo a rala, dei fo ana mana seo hendi Au. 040 MAT 026 024 Misined'a, e! Au, atahori Teb'e-Teb'e' ia, musi mate ona' ara sura' mema' sia Lamatualain Susura Meumaren. Te besa-b'esa! Atahori mana nae seo hendi Au na, dei fo ana lemba-nasaa sosoen! Malole lena' maman nda bonggi e sa!” 040 MAT 026 025 Basa naa ma, Yudas o tungga natane nae, “Ne'o atahori fo Ama' ola' na, nda au sa, to?” Boe ma Yesus nataa nae, “Mema' mesa' nggo mana ma'o naa ena. Te seka fai?” 040 MAT 026 026 Lele' ara fe'e ra ma, Yesus ha'i roti bala' esa, de no'e makasi mbali Lamatualain. Basa de Ana bib'ib'i roti a, ma ola' nae, “Roti ia, Au ao ngga. Ama ha'i fo mia leo!” 040 MAT 026 027 Basa naa ma, Ana ha'i nala nggalas esa anggor sofe, de no'e makasi mbali Lamatualain. Basa ma Ana loo neu ana mana tungga nara, ma ola' nae, “Basa nggi ha'i fo minu leo. 040 MAT 026 028 Huu anggor ia, Au raa ngga. Dei fo Au mate, na raa ngga nandali fo fee masod'a' neu atahori hetar mia sala-kilu nara. Raa' ia dad'i tanda nesenened'a' oi, saa fo Lamatualain helu-fuli' a, ia na dad'i ena. Naa, ha'i fo minu leo! 040 MAT 026 029 Te rena malolole! Eni' a mia tetemba' ia, Au nda inu anggor sa ena. Dei fo mete ma Ama ngga endo' to'u parenda' sia sorga, fo Au fe'e inu o nggi fai.” 040 MAT 026 030 Basa ma, ara sod'a sosod'at esa de koa-kio Lamatualain. Ma, tetemba naa boe o, ara lao risi' lete Saitun. 040 MAT 026 031 Lele' ara lao-lao' ma, Yesus nafad'e ana mana tungga nara nae, “Dei fo tetemba' ia na, basa hei mela hela Au. Te ara sura' mema' sia Lamatualain Susura Meumaren oi, ‘Dei fo Lamatualain tao nisa manatad'a a, ma bib'i lombo nara rela sea-saranggaa.’ 040 MAT 026 032 Mema' au mate. Te dei fo Au usod'a bali', na Au uu uhani nggi sia profinsi Galilea. 040 MAT 026 033 Te Petrus nareresi nae, “Ama'! Ona' mae atahori laen ra basa se rela hela Ama', te au nda ela hela nggo sa!” 040 MAT 026 034 Boe ma Yesus nataa nae, “Teb'e ta'o naa do Petrus? Mumuhere neu Au! Tetemba' ia, manu nda fe'e ko'okee sa, te ho ola' lao telu ena mae, nda muhine Au sa!” 040 MAT 026 035 Te Petrus nareresi nae, “Hoko', Ama'! Mete ma Ama' mate, na au mate o nggo boe. Huu au nda ela hela Ama' sa!” Petrus nonoon laen ra o esa-esa' ra'o naa boe. 040 MAT 026 036 Basa ma Yesus se lao rakandoo sia lete Saitun, losa osi esa naran Getsemani. Sia naa Ana ola' no ana mana tungga nara nae, “Ama endo' tahan sia ia dei, te Au ae uu hule-o'e sia naa.” 040 MAT 026 037 Te Ana no'e nala Petrus, Yakobis, no Yohanis, fo telu' se reu ramalolo' ro E. Eni' a mia lele' naa, ma ralan susa nala seli ma nda fefeet sa. 040 MAT 026 038 Ara fe'e lao' rala mbei, te Ana nafad'e se nae, “Au rala ngga susa nala seli! Au med'a ona' Au ae' a mate! Ama endo' be'e minea mo au sia ia dei.” 040 MAT 026 039 Basa de ana mata neu na'ad'od'oo' mbei, ma Ana sende' lululanggan de hule-o'e nae, “Ama bo'i! Mete ma Ama' na'ahei', na, Au afi' lemba-doi doid'oso' ia. Te afi' tungga Au hihii Ngga; tungga' a Ama' hihiin.” 040 MAT 026 040 Hule-o'e basa, ma Ana bali' nisi' ana mana tungga ka telu' ra. Te mana sunggu masambeta' ra. De Ana fafae se ma ola' no Petrus nae, “He, Petrus! Saa de hei sunggu'? Au mia naa losa' a, te ama nda be'e minea mo Au mbei sa boe do! 040 MAT 026 041 Kukur mimeu mata mara dei. Basa' fo fela minea mo Au! Huu mema' hei rala mara mae tao malole', aka' na ao sisi mara nda be'i sa. Dad'i malole lena' ama hule-o'e fo mete ma hambu sosoba-dod'ou', na bisa mi'itata'. 040 MAT 026 042 Basa de Ana neu hule-o'e fai nae, “Ama'! Mete ma Au musi lemba doid'oso' ia, na, tungga' a Ama' hihii-nanaun.” 040 MAT 026 043 Hule-o'e basa ma, Ana bali' nema nisi' ana mana tungga ka telu' ra. Te ara sunggu' bali' fai, huu ara nduar rala seli na. 040 MAT 026 044 Boe ma Ana lao hela se, de bali' neu hule-o'e lao esa fai'. Ana no'e selu' Aman, fo afi' fee Eni lemba-nasaa doid'oso' naa, te tungga neu aka' Ama' hihii-nanaun. 040 MAT 026 045 Hule-o'e basa ma, Ana bali' neu de fafae Ana mana tungga nara nae, “Hei fe'e sunggu mikindoo, do? Fela leo! Te atahori mana nae seo Au, Atahori Matetu' ia, sangga losa ena. Lele' ia, ara rae humu Au, fo fee neu atahori de'ulaka' ra liman. 040 MAT 026 046 Weh! Fela leo! Milaa mata mara fo mete sob'a sia naa dei! Te atahori mana seo Au a, nema ena.” 040 MAT 026 047 Lele' Yesus fe'e ola-ola' ta'o naa, ma Yudas nema no atahori nononggo' sa. Ara rema rendi fela tafa' no hau e'etu', fo rae humu E. Ara tao ta'o naa, tungga malangga agama Yahudi ra malangga monaen ma lasi-lasi adat ra parendan. 040 MAT 026 048 Yudas nafad'e mema' se nae, “hei mete malolole, e! Atahori fo au id'u' a, hei to'u E leo! Te Eni, atahori fo hei sangga' a! 040 MAT 026 049 Lele' ara losa Yesus, boe ma Yudas neu nisi' Yesus matan, de nae, “Sod'a-mole', Ama Meser!” Boe ma Yudas holu ma id'u E. 040 MAT 026 050 Boe ma Yesus natane mbali e nae, “Hee, Yudas! U'uma ma, no masud ia, do?” Boe ma, atahori naa ra mata reu, fo rae humu E. 040 MAT 026 051 Ma nda bub'ulu' sa te, Yesus atahorin esa lesu tafa' na de, soe na'etu' atahori esa ndiki roon. (Atahori mana hambu bisu naa, naeni malangga agama Yahudi ra malangga monaen atahori ded'enun.) 040 MAT 026 052 Nita ta'o naa ma, Yesus nafad'e nae, “Doso' bali' tafa ma neu ngguman. Huu atahori mana nasod'a na'amimina' tafa', dei fo ana o mate no tafa' boe. 040 MAT 026 053 Nda muhine sa, do? Au bisa o'e Ama ngga fo Ana haitua ana mana tunggan rifon-rifon sia sorga, fo rema tulu-fali Au. 040 MAT 026 054 Te ona' leo. Hela fo atahori ia ra humu rala Au. Te basa saa fo nenesura' mema' sia Lamatualain Susura Meumaren so'al Au, musi dad'i.” 040 MAT 026 055 Boe ma Yesus ola' neu atahori hetar mana rema humu E nae, “Weh! Hei mae Au ia, atahori de'ulaka', do? Ta'o bee de ama ima mae humu Au mendi' tafa' no hau e'etu'? Tao-tao te, tungga-tungga fai Au unori nggi sia Lamatualain Ume Hule-o'e Huu na, te nda hambu atahori esa tao saa-saa mbali Au sa boe. 040 MAT 026 056 Te hela neu! Ima, to'u mala Au leo! Te basa ia nenesura' mema' eni' a lele ulu' a sia Lamatualain Susura Meumaren.” Rita ta'o naa ma, Yesus ana mana tungga nara ramatau rala seli. Boe ma ara fela rela hela Lamatua'. 040 MAT 026 057 Basa ma, atahori humu rala Yesus de ro E nisi' Malangga agama Yahudi ra malangga monaen, Kayafas, umen, huu atahori moko-monaen ra ra'ab'ue sia naa ena. Naeni, malangga agama Yahudi ra malangga monae na, meser agama ra, ro lasi-lasi ad'at ra. 040 MAT 026 058 Lele' ara to'u ro E, ma Petrus lao' na'ab'ab'ambi' aon tungga-tungga dea', losa malangga monae' a umen. Petrus o rala neu nisi' nembeleon, de tungga endo' na'ab'ue no atahori mana sia naa ra. Huu ana nae nahine saa fo ne'o dad'i. 040 MAT 026 059 Sia ume naa rala, malangga agama Yahudi ra malangga nara ra'ab'ue ro basa atahori mana ma'etu' ded'eat agama ra. Ara rae sangga bukti ma sangga dala' rae ra'etu' hukun risa Yesus. 040 MAT 026 060 Te mae ara sangga bukti rendi' sakasii leleko' hetar o, ara nda hambu bukti saa-saa sa boe. Dei de ara hambu mana sakasii atahori rua. 040 MAT 026 061 Atahori ka rua' naa ra sakasii rae, “Hai rena mita atahori ia ola' nae, ‘Dei fo Au ofe hendi Ume Hule-o'e Huu' a. Te Au ufefela bali' e, sia' a fai telu rala.’” 040 MAT 026 062 Basa ma, malangga agama Yahudi malangga monaen nambarii' sia basa atahori mana endo' sia naa ra mata nara. Boe ma natane Yesus nae, “Ho rena atahori nae' fua sala' neu nggo. Te, ta'o bee de nenee' a?” 040 MAT 026 063 Te Yesus nda nataa saa-saa sa boe. Boe ma malangga monae' a natane fai nae, “Au ae utane ia fai! Te musi mutaa no matetu' ona' mutaa neu Lamatualain mana masod'a sia sorga. Hambu atahori rae, Ho ia, Kristus, Lamatualain Anan fo Ana helu-fuli mia lele ulu' a. Naa teb'e, do? 040 MAT 026 064 Basa boe ma, Yesus nataa nae, “Mema' teb'e, ona' pak o'olan. Te musuned'a, e! Dei fo basa nggi mita Au, Atahori Matetu' ia. Dei fo Au endo' sia sorga sia Lamatualain bob'oa onan, fo to'u parenda' u'ub'ue o E mana koasa manaseli' a. Basa naa dei fo, Au onda bali' uma o lelee' a.” 040 MAT 026 065 Rena Ana ola' na'o naa, ma malangga monae' a namanasa seli, losa ana sii nasika' hendi bad'u narun. Ma randu nahere' neu basa atahori mana endo' sia naa ra nae, “Woe! Hita nda parlu sangga sakasii sa ena! Hei rena o'olan no ndiki mara ena to. Ana so'u Aon dad'i Lamatualain Anan ena. Ia ne'emutis! Basa hei bub'ulu' mae, tungga hita atoran agama na, mete ma hambu atahori tao aon ona' Lamatua', na, atahori naa musi mate! 040 MAT 026 066 Dad'i ia na, tae ta'etu', ta'o bee?” Boe ma basa se randu rahere' rae, “Atahori ia mema' sala teb'e ena! Dad'i Ana musi nenehukun mate!” 040 MAT 026 067 Basa ma, hambu atahori hira mata reu de puras miru neu Yesus. Ma ara poko-paru ra'amimina' ma mbasa E. 040 MAT 026 068 Basa ma ara ra'a'e'ei' E rae, “Weh! Ho ia, Kristus, to? Mufad'e sob'a dei! Seka mana tutu nggo?” 040 MAT 026 069 Lele' naa, Petrus tungga de fe'e endo' sia ume a nembeloan. Boe ma ate ina' esa neu de ola' mbali e nae, “Fa'ra, ho o uma mu'ub'ue mo Yesus, atahori Nasaret naa, to?” 040 MAT 026 070 Te ana nafanii sia atahori hetar matan nae, “Hoko'! Ta'o bee de mutane ta'o naa! Au nda uhine atahori naa sa, ma.” 040 MAT 026 071 Basa ma, Petrus dea neu de nambarii' sia lelesu ine' mata'. Boe ma, ina' laen sa fai nita e sia naa. Boe ma, ana nafad'e neu atahori mana sia naa ra nae, “We, fa' ra au ita atahori ia nema no Yesus, atahori Nasaret naa.” 040 MAT 026 072 Boe ma Petrus namue nae, “Mbei ma ho mulu' do! Au nda uhine atahori naa, sa ma! Au sumba!” 040 MAT 026 073 Nda doo sa fai ma, atahori laen mana sia naa ra ola' ro e fai rae, “Hee! Ho afi' ombo-koson fai mae, ho nda mu'ub'ue mo atahori naa sa! Huu hai rena ded'ea ma naa, ona' atahori Galilea ra boe!” 040 MAT 026 074 Te ana rarai-o'ole, ma lab'an nae, “Weh! Au sumba endi' Lamatualain naran, te au nda uhine Atahori ia sa!” Ana ola' ta'o naa, boe ma manu a ko'okee boe. 040 MAT 026 075 Rena manu ko'okee ma, Petrus nasaned'a Yesus ded'ean fa' ra nae, “Manu nda fe'e ko'okee sa te, ho mutaa mae nda muhine Au sa lao telu ena.” Nasaned'a nala ta'o naa ma, ana lao dea' neu de nggae mesu'ud'u. 040 MAT 027 001 Fefetu anan, basa atahori mana nggero ded'eat agama naa, rala hara' sa, fo rae tao risa Yesus. 040 MAT 027 002 Huu naa, ara pa'a rendi E neu nataa hofernor Pilatus. Huu ara nau' a hofernor Pilatus hukun nisa Yesus. 040 MAT 027 003 Lele' Yudas bub'ulu' oi, Yesus nene hukun mate ma, ana fale ralan, huu eni mana seo hendi Yesus. Basa ma ana bali' nisi' malangga agama Yahudi ra malangga nara, ro lasi-lasi adat ra, fo fee bali' doi fula ka telu nulu nara. 040 MAT 027 004 Ana nafad'e nae, “Au sala ena, huu au fee hendi atahori nda mana na'ena sala' saa sa boe.” Te ara rataa rae, “Weh! Hai nda bub'ulu' mo nggo saa ena! Mesa' nggo musi lemba-musaa sala' naa.” 040 MAT 027 005 Basa ma Yudas mbia hendi doi' ra risi' Ume Hule-o'e Huu' a. De lao dea neu londa aon losa ana mate. 040 MAT 027 006 Boe ma malangga agama Yahudi ra malangga nara reu tengga rala doi' fo Yudas nggari hendi' naa ra. Ara ola-ola' rae, “Ata afi' tao bali' doi' ia ra risi' peti doi' rala neu, te doi' ia manggenggeo'. 040 MAT 027 007 Dad'i malole lena' teu hasa rae ombat esa sia mana tao hura' ra. Mete ma atahori fea' ra mate, ma atahori nda rahine e sa, na, ata ta'oi e sia naa.” 040 MAT 027 008 Basa ma ara pake doi' naa ra, de reu hasa rendi' neu rae. Naa de losa fai' ia, atahori ro'e rae naa oi, “Rae raa'’. 040 MAT 027 009 No ta'o naa, ara tungga Lamatua' mana ola-olan Yermia nafad'e mema' nae, “Ara pake doi fula' telu nulu fo hasa rae. Ara pake doi' naa ra, huu doi' naa dai bae neu atahori sa felin, tungga saa fo atahori Isra'el ra ra'etu' mema' ena. 040 MAT 027 010 Rae naa ara hasa mia mana tao hura', tungga Lamatualain parendan neu au.” 040 MAT 027 011 Lele' naa atahori to'u rendi Yesus nisi' hofernor, boe ma ana naselu bale no Yesus nae, “Ta'o bee e? Ho ia, teb'e-teb'e' atahori Yahudi ra, Manen do?” Ana nataa nae, “Teb'e. Pak ola' naa nda ena.” 040 MAT 027 012 Te lele' malangga agama Yahudi ra malangga nara ro lasi-lasi adat ra fua sala' hetar neu Yesus. Ana nda nataa saa sa boe. 040 MAT 027 013 Basa ma hofernor natane mbali E nae, “Nda rena o'olan nara sa do? Ara fee sala' hetar neu Nggo. Te ta'o bee de nda muselu sa boe?!” 040 MAT 027 014 Te Ana nda nataa mbei sa boe, losa hofernor a o ndindii' a boe. 040 MAT 027 015 Tungga too, mete ma atahori Yahudi ra tao fefeta Paska, na, Hofernor a biasa mboi atahori bui esa fee neu se tungga sira hihiin. 040 MAT 027 016 Lele naa, atahori bui esa, naran Barabas. Basa atahori rahine e, huu de'ulakan seli. 040 MAT 027 017 Fai' naa o, atahori hetar reu risi' hofernor fo ro'e ana mbo'i hendi atahori bui esa ona' biasan. Boe ma Pilatus natane se nae, “Malole! Te au mbo'i seka? Sia ia Barabas, ma Yesus fo atahori ro'e rae, Yesus, Kristus. Au mbo'i seka? Hei pili.” 040 MAT 027 018 (Hofernor ola' na'o naa, te ana bub'ulu' malangga agama Yahudi ra malangga nara rendi Yesus fee neu eni, huu mburuoe' seli ro E.) 040 MAT 027 019 Lele' hofernor fe'e paresa' ded'eat naa, ma saon haitua hara' fee neu e nae, “Ama', e! Besa-besa o te Yesus nda naena sala' saa sa boe. Huu Yesus, de temba' au ulumein nda malole' sa. Losa lele' ia boe o au fe'e med'a na nda malole' sa.” 040 MAT 027 020 Te malangga agama Yahudi ra malangga nara ro lasi-lasi ad'at ra aka' tusu-hai atahori hetar naa ra, fo ro'e hofernor mbo'i Barabas, ma hukun risa Yesus. 040 MAT 027 021 Basa de natane selu' se fai nae, “Mia atahori ka rua' ia ra, au mbo'i seka?” Ma basa se rataa randaa rae, “Barabas! Mbo'i Barabas!” 040 MAT 027 022 Basa ma natane se nae, “Mete ma ta'o naa, na, au tao Yesus ia ta'o bee, fo atahori ro'e rae, Kristus?” Boe ma basa se nggasi randaa rae, “Mbaku misa Yesus sia hau nggangge' a!” 040 MAT 027 023 Hofernor natane fai nae, “Te Yesus salan saa? Au paresa' Yesus ena, te nda hambu salan saa sa boe!” Te basa se nggasi rahere' fai rae, “Tao misa E! Mbaku E neu hau nggangge' a leo!” 040 MAT 027 024 Nda doo' sa ma, ana nahine nae, eni nda bisa tao saa sa ena, huu basa atahori naa ra rae ramue ena. Naa de ana ha'i oe de safe liman sia mata nara, de nafad'e nae, “Au nda lemba-doi atahori ia mamaten sa! Hei mana lemba-doi!” 040 MAT 027 025 Boe ma basa atahori naa ra nggasi rataa rae, “Hei, hela neu! Hela fo hai mo hai umbu ana mara lemba-doi mala raa na!” 040 MAT 027 026 Rena ona' naa, ma ana oi, “Neu.” Boe ma ana mbo'i Barabas, tungga hihii nara. Ma ana parenda atahori mana ranea' ra, fo reu li'u Yesus rendi' ue. Li'u basa, boe ma sold'ad'u ra ro Yesus, de rae reu mbaku risa E sia hau nggangge' a. 040 MAT 027 027 Basa naa ma, sold'ad'u ra lea ro Yesus nisi' sira ume nenean nembeleon. Sia naa, ro'e rala nonoo nara batalion esa. 040 MAT 027 028 Boe ma ara fee Yesus pake bad'u naru' dula mbila roroo' esa. 040 MAT 027 029 Boe ma, ara ha'i rala hau manggou' a longgen de hano e dad'i solo'. De ara ndeni solo mahinat naa neu Yesus langgan, de ra'amimina' ona' ara rae so'u mane feu' rendi' solo panggat. Boe ma ara fee Yesus to'u hau esa sia lima onan, ona' tetea parenda'. Basa ma ara sende' lululangga nara mbali Yesus, ma ra'ae'ei' E rae, “Had'a-hormat atahori Yahudi ra manen.” 040 MAT 027 030 Boe ma ara puras miru neu Yesus, ma ha'i teteas mia liman, de ded'eu ra'amimina' neu Yesus langgan. 040 MAT 027 031 Ara ra'a'e'ei' basa Yesus, ma ara olu hendi bad'u naru' a. De ara olu bali' Yesus bua-ba'u na. Basa ma, ara ro Yesus kalua mia kota Yerusalem, fo reu mbaku Yesus sia hau nggangge' losa mate. 040 MAT 027 032 Lele' ara lea rendi Yesus, losa dala' talad'an ma randaa ro atahori Kirene sa nae kota rala neu. Naran Simon. Ara ra'asusuu' e nasaa nggati Yesus hau ngganggen. 040 MAT 027 033 Basa ma ara losa mamana' sa, naran Golgota. (Sia ded'ea Aram, sosoan nae, “Mamana langga rui'.”) 040 MAT 027 034 Sia naa ara rae fee Yesus ninu anggor mana sambor no mod'o mana meru', naa fo Ana bisa na'atataa' mambeta' a. Yesus sob'a nala mbei ma, Ana timba hendi e. 040 MAT 027 035 Basa ma ara mbaku E sia hau nggangge'. Boe ma sold'ad'u ra lea lot fo rae rahine seka mana hambu bua-ba'un. 040 MAT 027 036 Basa ma ara endo' ranea E sia naa. 040 MAT 027 037 Ara sura' sia papa' sa rae, “IA YESUS, ATAHORI YAHUDI RA MANEN” Boe ma ara mbaku papa' neu Yesus Langgan ata', de rafad'e saa de ara hukun risa Lamatua' Yesus. 040 MAT 027 038 Sia naa, ara o mbaku risa atahori na'o rua boe. Esa sia Yesus bob'oa onan; ma esa sia bob'oa diin. 040 MAT 027 039 Basa atahori mana lao tungga naa, mete E. Boe ma ara penggo-ule bafa nara ma ra'a'e'ei E. 040 MAT 027 040 Ara eki-randu E rae, “Hoi! Ho mae, Ho bisa ofe hendi Lamatualain Ume Hule-o'e Huu na, basa fo mufefela bali' e sia aka' fai telu, rala, to? Mete ma teb'e'-teb'e' Ho Lamatualain Anan, na, sob'a mbo'i hendi Aom fo onda mia hau naa ata.” 040 MAT 027 041 Malangga agama Yahudi ra malangga nara, meser agama ra, ro lasi-lasi adat ra o ra'ae'ei' E ona' naa boe rae, 040 MAT 027 042 “Ana fee atahori laen rasod'a ena, te Ana nda tao nasod'a nala aon sa, o. Ana nae, Eni atahori Isra'el ra Manen! Mete ma ta'o naa na malole lena' Ana onda mia hau nggangge' a leo. Mete ma tita ta'o naa, fo ata fe'e tamahere E Ena. 040 MAT 027 043 Mete ma teb'e-teb'e' Eni Lamatualain Anan, Hela neu fo ‘Ana namahena neu Lamatualain. Dad'i mete ma Lamatua' hii E, hela neu fo Lamatua' mana fee E masod'a.’” 040 MAT 027 044 Na'o karua' ra o ra'ae'ei' E ona' naa boe. 040 MAT 027 045 Basa naa ma, ma'ahatu' a tatana nala mamana' naa mia reorendun losa lii' telu bob'on. 040 MAT 027 046 Nandaa no lii' telu bob'on ma, Yesus nggasi nendi' ded'ea Aram nae, “Eli-Eli! Lama sabaktani?” (Sosoan oi, “Au Lamatua ngga! Au Lamatualain ngga, e! Ta'o bee de Ama' musud'ea lao hela Au ta'o ia?”) 040 MAT 027 047 Hambu atahori hira deka-deka sia naa rena haran. Boe ma ara rae, “Hoi! Hei rena dei. Ana no'e Elia, Lamatua' mana ola-ola ma'ahulun!’ 040 MAT 027 048 Basa ma atahori sa nela-nela' neu ha'i nala lombu de boro' neu anggor ma'ei' a. Boe ma ana doso' te a tonggo na neu lombu a, de loo neu Yesus nud'un fo Ana musi. 040 MAT 027 049 Te atahori ruma fai ola' rae, “Tahani dei fo ata mete sob'a, Elia nau nema fee masod'a' neu E, do hoko'?” 040 MAT 027 050 Basa ma Yesus nggasi nahere' selu', ma etu hahaen boe. 040 MAT 027 051 Sia Ume Hule-O'e Huu' a, hambu teme bab'a monae loa' sa doko-doko bambi Lamatualain Kama Meumare manaseli' Na. Lele' Yesus hahaen etu boe, ma teme bab'a' a sika hendi neu rua, mia ata' losa rae' neu. Boe ma rae a nanggenggo losa fatu monae' ra senggi. 040 MAT 027 052 Rates ra o tabuka boe. Boe ma Lamatualain tao nasod'a bali atahori mana mate nara ruma. 040 MAT 027 053 Lele' Yesus nasod'a bali', ma ara dea rema mia rates ra, de maso' risi' Yerusalem. Atahori hetar rita se mia naa. 040 MAT 027 054 Sia Golgota, malangga no ana mana tungga nara ranea Yesus hau nggangge na. Lele' ara rita raefafo' nanggenggo, no basa manadad'i' ra, boe ma ara ramatau rae mate. Ara ola-ola' rae, “Awi! atahori ia, mema' teb'e-teb'e' Lamatualain Anan. 040 MAT 027 055 Sia naa boe o hambu mama hira, mana rita Yesus mamaten mia' a dod'oo'. Ara tungga E eni' a mia Galilea, te sira mana mete-se'u E eni' a dalahulun. 040 MAT 027 056 Mia mama naa ra, Maria mia Kambu Magdala, Maria esa fai (naeni Yakobis no Yusuf maman), Ma Sabadius saon (naeni Yakobis no Yohanis maman). 040 MAT 027 057 Sia naa hambu atahori mamasu'i esa naran Yusuf mia kambo Arimatea. Ana tungga Lamatua' Yesus nenorin doo' ena. Yesus mamaten naa, nandaa no hari Lima. Mbila' neu nandaa no atahori Yahudi ra fai hule-o'en. Naa de lele' relo a nae mopo ma, Yusuf sangga dala' fo nae na'onda' mema' Yesus ao sisin mia hau nggangge' a. 040 MAT 027 058 Boe ma ana neu nisi' hofernor Pilatus, de no'e Yesus ao sisin. Boe ma hofernor o parenda fo ara fee Yesus ao sisin neu Yusuf. 040 MAT 027 059 Ma Yusuf o Golgota neu boe. Ana na'onda' Yesus ao sisin mia hau nggangge' a. De ana mboti nalolole Yesus ao sisin nendi' teme feu mafelit. 040 MAT 027 060 Lele' naa, atahori fe'e na paa basa ndola' sa sia lete fatu', fo tao mema' rates fee Yusuf no bob'onggi nara. De Yusuf se o'o Yesus ao sisin reu tao nisi' ndola' naa rala. Boe ma, ara lolir rala fatu monae' sa, de reu tatana malolole ndola' naa. Basa ma, Yusuf se bali'. 040 MAT 027 061 Lele' naa, Maria mia Magdala no Maria laen o, tungga losa naa boe. Ara nggua-nggua mbali ndola' naa. 040 MAT 027 062 Mbila' neu ma, nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae tao ues na. Boe ma malangga agama Yahudi ra malangga nara ro atahori Farisi ra reu randaa ro hofernor. 040 MAT 027 063 Ara rafad'e rae, “Ama' Hofernor, hai misined'a lele' mana peko-leleko' a fe'e masod'an, ana parna nafad'e na'o ia: ‘Mema' Au mate, te finiesan na, Au usod'a bali'.’ 040 MAT 027 064 Huu naa, ama' tulun denu sold'ad'u ra ranea malolole rates a losa nala fai ka telun. No ta'o naa, ana mana tungga nara nda bisa ramana'o rala ao sisin, fo leleko' atahori rae, Ana nasod'a bali' ena sa. Huu mete ma ara leleko' ta'o naa, naa de'ulaka nara lena' fe'esa'an sira leleko nara, lele' ara rafad'e oi Eni, naa Kristus.” 040 MAT 027 065 Rena ta'o naa, ma hofernor nataa nae, “Malole' boe! Te hei o mi'ena atahori mana manea' boe. Malole lena' denu se, fo reu ranea matalolole mamana' naa.” 040 MAT 027 066 Basa ma ara reu sia mamana' naa, de roo sira atahori mana manea nara.” Losa naa, ara segel risa fatu neu rates lelesun. Boe ma ara denu atahori naa ra ranea rakandoo mamana' naa, fo atahori fea' ra afi' rema ramana'o aosisi' naa. 040 MAT 028 001 Basa ma nggarei fefetun, ma Maria mia Magdala no Maria laen a, reu se'u rates a. 040 MAT 028 002 Ab'oi' ma, raefafo' nanggenggo seli, huu Lamatualain aten esa mia sorga onda nema, ma neu lolir hendi fatu monae' mana tatana neu rates bafan. Basa ma ana endo' neu fatu naa ata. 040 MAT 028 003 Ate naa matan naronda ona' ndelas, ma bua-ba'u nara muti fuufuu'. 040 MAT 028 004 Atahori mana manea' ra ramatau rae mate, losa ara foti ngge'e-ngge'e, ma nda ra'aunda' sa ona' atahori mates ra. 040 MAT 028 005 Boe ma ate mana mia sorga, nafad'e neu mama ra nae, “Ama afi' mimitau! Au bub'ulu' hei ima sangga Yesus, Atahori fo ara mbaku risa E mia hau nggangge' a. 040 MAT 028 006 Te Ana nda sia ia sa ena. Ana nasod'a bali' ena, ona' Ana ola' basa mema' a ena. De rala ima fo mete mata' mamana' fo ara mbed'a' ao sisin. Mamana' naa rou' ena! 040 MAT 028 007 Naa, ia naa ama bali' lai-lai leo! Mii mifad'e ana mana tungga nara mae, Yesus nasod'a bali' ena. Ana lao na'ahulu' Galilea neu ena. Ara musi reu randaa roo E sia naa, ona' fe'esa'an Ana helu-fuli mema' neu se. Mimihere leo. Bali' mii mifad'e malolole saa fo au ola' ia' a!” 040 MAT 028 008 Boe ma mama ra rela dea reu lao hela mamana' naa. Ara ramatau, te aka' na ramaho'o. Ara bali' halalai rendi hara' fee neu ana mana tungga nara. 040 MAT 028 009 Te losa dala' talad'an, aib'oi' ma Yesus nema nandaa no se. Ana ola' nae, “Sod'a-mole'” Rita ona' naa, ma ara rema deka-deka de holu ei nara, ma be'utee mbali E. 040 MAT 028 010 Boe ma Ana ola' nae, “Afi' mimitau, e! Mii mifad'e Au ana mana tungga nggara, fo reu rahani Au sia Galilea.” 040 MAT 028 011 Lele' mama ra fe'e sia dala' talad'an, ma atahori mana manea ra bali' kota reu, Ara reu rendi hara' neu malangga agama Yahudi ra malangga nara so'al basa saa mana dad'i' ra. 040 MAT 028 012 Boe ma malangga sangga dala' ro lasi-lasi adat ra, fo osu mana manea ra rendi' doi' nae', fo ara tatana bafa nara. 040 MAT 028 013 Malangga naa ra rafad'e rae, “Ta'o ia. Mete ma atahori ratane, na, hei musi mitaa mae, tetemba' naa, hei mana sunggu' masambeta'. Tao-tao te ana mana tungga nara rema ramana'o rendi ao sisin. 040 MAT 028 014 Ma mete ma ama hofernor rena ded'eat ia, na, ama afi' mimitau, te dei fo hai mana bale mo toulasi' a.” 040 MAT 028 015 Boe ma atahori mana manea ra ha'i rala doi' ra, Ara tao tungga malangga ra hihii-nanau nara. Naa de losa fain ia atahori Yahudi ra fe'e ramahere dud'ui peko-leleko' naa. 040 MAT 028 016 Rena basa mama ra dud'uin, ma Yesus ana mana tungga ka sanahulu esa nara, reu risi' profinsi Galilea fo randaa ro E sia lete' sa, tungga hehelu-fufulin. 040 MAT 028 017 Lele' ara rita E sia naa, ma ara be'utee neu E. Mae ta'o naa o, fe'e hambu ruma rala nara banggi-b'anggi'. 040 MAT 028 018 Boe ma Ana neu deka-deka no se, de ola' nae, “Lamatualain fee Au koasa ena, fo parenda basa mana sia sorga, ma basa mana sia raefafo' ia ra. 040 MAT 028 019 Dad'i hei mii sia bee-b'ee, na, hei musi dui-b'engga Au Dud'ui Malole ngga neu basa nusa' ra. Hei musi minori se malolole, naa fo ara dad'i Au ana ded'enu ngga. Ma musi sarani se fo dad'i tatanda' oi, ara ra'ab'ue reu esa ro Ama', ma Anan, boe ma Dula-dale Meumaren 040 MAT 028 020 Ma nenori se fo ara tao tungga basa parenda' fo Au ufad'e basa neu nggi ena. Misined'a, e! Au sia hei talad'a mara ukundoo' a, losa raefafo' ia sambulalo.” (aiōn g165) # # BOOK 041 MAR Mark Markus 041 MAR 001 001 Dud'ui malole' ia, Lamatualain Ana na dud'ui na. Nara na, Yesus Kristus. Lamatualain dudu basa E mia doo na neu. Dud'ui fefeu na ta'o ia: 041 MAR 001 002 Yesus nda fe'e tao Eni tatao na sa, te Lamatualain denu atahori sa nara na Yohanis. Yohanis musi neu soi dala' fee neu Yesus nenema na. Te fai dalahulu naa, Lamatualain pake mana dui-b'engga na esa, nara na Ba'i Yesaya fo sura' mema' nae: “Rena o! Au denu Au atahori ngga, fo neu soi dala' fee neu Nggo. 041 MAR 001 003 Atahori naa neu nisi' mamana' fo atahori nese, fo nameli nae: ‘Basa atahori ralole' dala', fo simbo Lamatua' nenema na! Ratetu dala', fo simbo E.’” 041 MAR 001 004 Atahori bab'ae Yohanis, Mana Sarani. Ana leo sia mamana ma'afuni'. Bua-ba'u na tao mia onta fulu na. B'ob'ori na tao mia banda rou a. Nanaa na, lamat no oni oe'. (Yohanis masod'a na ia, ona' a Ba'i Elia dalahulu naa). Lele' naa, atahori mia kota Yerusalem, no propinsi Yudea isi nara, rema randaa ro Yohanis sia mamana na. Ara rema rae rita Yohanis ma rae rena nenori na. Ana nafad'e nae, “Musi mitaa sala-singgo mara, fo Lamatualain ose hendi basa sala' mara. Basa naa, hei musi sarani dei, fo tao tanda oi hei malole mo Lamatualain ena.” Basa ma, ara rataa sala-singgo nara, de ana sarani se sia loe Yordan. 041 MAR 001 007 Ana nafad'e na'o ia, “Dei fo hambu atahori sa mana seli' lena' au nae nema. Mae dad'i aka' a eni dedenu na o, au nda undaa sa. 041 MAR 001 008 Au aka' a sarani hei pake oe, te dei fo Ana tao lena' au, ma Ana tao nasofe hei rala mara no Lamatua' Dula-Dale Meumare Na.” 041 MAR 001 009 Lele' naa, Yesus nema mia kambo Nasaret nisi' Galilea, de nandaa no Yohanis. De Yohanis sarani E mia loe Yordan. 041 MAR 001 010 Yesus dea neu mia oe a, ngegger ma, lalai a sii. Basa ma Lamatualain Dula-Dale na, sama ona' mbui lunda onda neu E. 041 MAR 001 011 Boe ma rena Lamatualain hara na mia lalai a oi, “Ho ia, Au Ana susue ngga. Ho tao mumuho'o Au mukundo'a.” 041 MAR 001 012 Basa ma, Lamatua' Dula-Dale na nore nendi Yesus nisi' mamana rou' ma'afuni'. 041 MAR 001 013 Ana leo mia mamana' naa fai haa nulu no banda fui ra. Sia naa, malangga nitu ra nema sob'a Yesus fo tungga e, te nda nala E sa. Basa ma, Lamatualain ate nara mia sorga rema tao mata' neu Eni. 041 MAR 001 014 Ara tao Yohanis Mana Sarani' a bui rala neu, te Yesus nisi' propinsi Galilea, de bengga Lamatualain Hara-lii Malole na sia naa. 041 MAR 001 015 Ana ola' nae, “Rena o! Ia naa, Lamatua' fai Na losa ena! Ia naa, basa atahori rahine rae Lamatualain to'u parenda'. Naa de hei musi miloe' mia sala-singgo mara! Basa fo, tungga Lamatualain Hara-lii Malole' na leon.” 041 MAR 001 016 Fai' esa, Yesus lao' tungga dano Galilea suu na. Ana mete-nita atahori esa nara na Simon, no od'i na, Anderias. Ru'a se dala u'u. Naa sira ue nara fai-fai esa. 041 MAR 001 017 Yesus no'e se nae, “Ima fo tungga Au leo! Hei biasa sangga u'u, te ia naa Au ae tao hei dad'i mana sangga ao samana'. 041 MAR 001 018 Rena rala boe ma, ru'a se lao hela dala, de reu tungga E. 041 MAR 001 019 Basa ma, Yesus lao' nakandoo mbei fai, Ana mete-nita Sabadius ana nara. A'a ka, nara na Yakobis, no od'i na Yohanis. Ru'a se ralole pu'at sia ofa' rala. 041 MAR 001 020 Yesus no'e ru'a se nae, “Ima fo tungga Au.” De ru'a se lao hela sira papa na, no mana tulu-fali nara sia ofa' ata. De ara reu tungga E. 041 MAR 001 021 Basa ma, Yesus no atahori kahaa' ra, losa kambo Kapernaum. Losa atahori Yahudi fai hule-o'e na, Yesus nisi' ume hule-o'e, de nanori mia naa. 041 MAR 001 022 Rena Eni o'ola na, basa atahori ra ndii-ndii' a, huu Eni nahine teb'e nenori' naa isi na. Naa, fea no atahori Yahudi meser nara. 041 MAR 001 023 Lele' naa, hambu atahori nitu tao' a sia ume naa rala, nameli nae, 041 MAR 001 024 “Woi! Yesus, atahori Nasaret! Mae tao saa mo hai? Uma mae tao mulutu hai, do? Hai mihine Ho. Ho ia, atahori fo dalahulu naa Lamatualain helu nae haitua nema. Ho ia, atahori nda ma sala' sa.” 041 MAR 001 025 Te Yesus nae, “Soo bafa ma! Lao hela atahori naa!” 041 MAR 001 026 Nitu ra tao atahori naa ao na ndundulea nahere', de lao hela e no randu nahere'. 041 MAR 001 027 Basa atahori mana sia ume hule-o'e rala titindindii. De basa se ola-ola' rae, “We! Ia, saa ia! Ana parenda nitu ra dea reu, boe ma ara tungga hihii Na. Ia nenori feu', do? Tou Lasi' a o'ola na, seli!” 041 MAR 001 028 Boe ma atahori aka' dui-b'engga mia kambo' nisi' kambo' sia propensi Galilea. 041 MAR 001 029 Ara lao hela ume hule-o'e, de Yesus nisi' Simon no Anderias umen. Yakobis no Yohanis reu ro se. 041 MAR 001 030 Simon ina ari na mera mafeo-matob'i, de ana sunggu' mia koi a. Yesus se maso' ume na, boe ma atahori rema rafad'e rae, “Ina lasi' a mera mafeo-matob'i.” 041 MAR 001 031 Yesus neu se'u ina lasi' a, to'u lima na, de nafefela e. Memera na hai neu' ena. Ina lasi' a dea neu tao mata' neu se. 041 MAR 001 032 Relo a loe-loe boe, atahori ra rendi atahori mamahed'i ra, ro atahori nitu tao' ra. Ara risi' Yesus ro'e tulu-fali'. 041 MAR 001 033 Losa basa kambo isi' a, rema tesa sia ume mata na. 041 MAR 001 034 Hed'i nara mata'-mata', te Yesus na'ahahai' se. Ana o oi hendi nitu ra. Te Ana nda fee se ka'e rala fo ola' sa, huu ara rahine Eni ena. 041 MAR 001 035 Mbila deka manggarelo, fe'e ma'ahatu', Yesus fela lao nisi' mamana rou esa, de ola-ola' no Lamatualain. 041 MAR 001 036 Simon se fela, nda rita Yesus sa, de ara reu sangga E. 041 MAR 001 037 Randaa ro E, de rafad'e rae, “Papa, atahori nae' sangga Papa.” 041 MAR 001 038 Te Ana nataa nae, “Naa malole. Te lao tisi' kambo laen dei, mana deka ia, fo Au ae ufad'e Hara-lii Malole' neu se. Huu naa, Au uma.” 041 MAR 001 039 Basa boe, ara lao rereo' propinsi Galilea, de Yesus dui-b'engga Hara-lii Malole' sia sira ume-ume hule-o'e na. Ma Ana oi hendi nitur mia atahori ra. 041 MAR 001 040 Lele' naa, hambu atahori hed'i kusta esa, nema nisi' Yesus. De ana sende' lululangga na no'e tulu-fali' neu E nae, “Papa e! Tulu-fali au dei! Au bub'ulu' Papa bisa na'ahahai' au hed'i ngga ia. Sad'i Papa nau.” 041 MAR 001 041 Yesus kasian atahori naa, de loo lima na to'u nala e, ma nae, “Mema', Au nau! Ho hai leon!” 041 MAR 001 042 Nggengger ma, atahori naa hed'i na mopo, de ana hai neu' ena. 041 MAR 001 043 Yesus denu atahori naa bali', de nafad'e mbali e nae, 041 MAR 001 044 ‘Musuned'a matalolole! Ho hai ena, te afi' mufad'e esa-esa boe! Musi tungga Ba'i Musa parenda na dei. Misi' malangga agama, fo ana paresa' ao ma, fo se'u hed'i ma hai teb'e, do hoko'. No musi fee tutunu-hohotu' dad'i makasi, fo basa atahori ra bub'ulu' ho hai ena.” 041 MAR 001 045 Te atahori naa lao, ma neu dui sud'i' a sia bee-b'ee. Huu naa, atahori nae' rae randaa ro Yesus, de ana nae' a nda natud'u mata na sia kambo' naa sa. Ana leo sia' a mamana-mamana rou sia kambo dea'. Te mia bee-b'ee, atahori nonggo rema, rae randaa ro E. 041 MAR 002 001 Sod'a' fai hira boe ma, Yesus se reu selu' risi' Kapernaum. De atahori ra rafad'e sia bee-b'ee oi Ana sia ume ena. 041 MAR 002 002 Huu naa, atahori rema mia bee-b'ee. Rakaseseti rakase'e sia ume rala, losa dea boe. De Yesus nanori se Lamatualain hihii-nanau na. 041 MAR 002 003 Ana fe'e ola-ola' boe ma, atahori haa ndoro rendi atahori mamalu'u esa nisi' Yesus. 041 MAR 002 004 Te huu atahori nae na seli, de ara nda bisa rendi atahori naa losa mata na sa. De ara hene risi' ume mbuni na, no ofe mbuni na nandaa no Yesus fafo na. Boe ma ara raonda' e no nenei na. 041 MAR 002 005 Nita se boe, nahine sira ramahere teb'e-teb'e' neu Eni. Boe ma Ana nafad'e atahori mamalu'u nae, “Ana ngga e! Au fee ambon sala ma ena!” 041 MAR 002 006 Te sia naa, hambu atahori meser agama Yahudi hira nggua-nggua. Rena Yesus o'ola na, ramed'a nda malole' sia rala nara sa. 041 MAR 002 007 De ara ola' rae, “Te atahori ia nambarani ola' ta'o naa! Aka' Lamatualain bisa fee ambon neu atahori sala nara. Te atahori ia o'ola na, sama ona' Eni, Lamatualain. Ana na'amuti ma!” 041 MAR 002 008 Te Yesus bub'ulu' mema' rala nara ena. De Ana ola' nae, “Hei afi' d'ua ta'o naa! 041 MAR 002 009 Bee ka muda' lena'? Mete ma Au ufad'e mbali atahori mamalu'u ia ae, ‘Ho sala ma hambu ambon’, hei nda bub'ulu' dad'i ta'o naa, do hoko'. Te mete ma Au ufad'e ae, ‘Fela leon! Ha'i ho nenei ma fo bali'.’ Mete ma ana fela neu' ena, hei fe'e se'u-mita bukti mae Au u'ena koasa fee ambon neu atahori sala nara. Huu, Au ia, teb'e-teb'e Atahori Matetu' a.” Boe ma Ana nafad'e atahori mamalu'u naa nae, 041 MAR 002 011 “Rena e! Ia naa ho hai ena! Fela, ha'i nenei ma, fo bali' leon.” 041 MAR 002 012 Rena ta'o naa, nggengger ma ana fela. De ha'i nenei na, lao dea neu. Atahori mana sia naa ra rita no mata nara. Basa se titindindii, de oi, “Awi! Hita fe'e tita ona' ia! Lamatualain mema' mana seli!” 041 MAR 002 013 Basa ma, Yesus se reu selu' risi' dano Galilea suu na. Atahori nae' rema sangga e, de nafad'e se Lamatualain hihii-nanaun. 041 MAR 002 014 Sa naa, atahori esa nara na Lewi, Alfeus ana na. Ue-tatao na ed'a bea fee mana parenda. Yesus lao' tungga naa, ma nita Lewi. De nafad'e nae, “Wei! Uma tungga Au!” Rena na'o naa boe, Lewi fela tungga E. 041 MAR 002 015 Basa boe, Yesus se endo' raa mia Lewi ume na, ro nono mana ed'a bea ra. Hambu atahori fea' fo atahori Yahudi ra rae atahori nda malole' sa, raa ro sira. Atahori naa ra, nae' hii rena Yesus. 041 MAR 002 016 Lele' naa, meser agama mia partei Farisi hira, rita Yesus endo' naa no mana ed'a bea ra, ma atahori fo sira rae nda malole' ra sa. De ratane mana tungga nara rae, “Ta'o bee de hei Meser ma endo' naa no atahori mana ed'a bea ra, ma atahori nda malole' naa ra sa?” 041 MAR 002 017 Yesus rena, boe ma nataa nae, “Atahori mamahed'i' parlu doter, te atahori malole' ra hoko'. Au uma tao mata neu atahori nda malole' ra sa. Te nda uma tao mata neu atahori mana named'a ao na malole' sa. 041 MAR 002 018 Lao esa, atahori partei agama Farisi ra puasa. Ara rita Yohanis Mana Sarani a mana tungga nara o puasa. Te Yesus ana mana tungga nara nda puasa sa. Ara rema randaa ro Yesus de ratane rae, “Papa. Hai puasa. Yohanis atahori nara puasa boe. Te, ta'o bee de Papa ana mana tungga mara nda puasa sa?” 041 MAR 002 019 Yesus nataa nae, “Hei bub'ulu' ena, mete ma fefeta kakab'i, fui' ra nda puasa sa, te raa ra'ab'eta. Mete ma tou' a fe'e sia naa, basa se raa rab'ue. 041 MAR 002 020 Te mete ma atahori fea' lea rendi tou' a, nono nara susa, dei fo ara puasa.” 041 MAR 002 021 Boe, Yesus ola' nekendandaa' esa nae, “Atahori nda tanda teme feu' neu bad'u mbaraa' sa. Te mete ma safe, teme feu a, kukundu tao naside' selu' bad'u mbaraa' a. 041 MAR 002 022 Ona' naa boe, atahori nda ombo tua feu' neu mba'o mboko' sa. Te mete ma mba'o a fanggi, tua' a nandali hendi e. De tua feu' musi ombo neu mba'o feu'.” Ona' naa, Yesus nanori se nae Eni nenori na feu', de afi' nebali no atahori Farisi ra nenori mbaraa' na. 041 MAR 002 023 Lao esa, nandaa no atahori Yahudi fai hule-o'e na, Yesus se lao' tungga osi. Boe ma mana tungga nara etu are gandum, de raa. 041 MAR 002 024 Te atahori Farisi ra mete-rita, de rafad'e Yesus rae, “Ta'o bee de mana tungga mara langgar hita atoran agama na? Ara etu are gandum nandaa no fai hahae ao'! Hei afi' tao ta'o naa!” 041 MAR 002 025 Nataa nae, “Ta'o bee o? Hei nda misined'a Ba'i Daud dud'ui na sa. Lele' naa tou lasi Abiatar dad'i sira malangga agama na. Ba'i Daud no mana tungga nara ndoe rala seli. Boe ma ara risi' Lamatualain lalaa hule-o'e na rala, de ha'i roti fo malangga agama ra fee basa neu Lamatua'. Tao-tao te aka' a malangga agama ra bole raa, te atahori fea' ra hoko'. Te Ba'i Daud se raa, nda hambu atahori fee sala' neu se sa.” 041 MAR 002 027 Yesus nafad'e selu' nae, “Lamatualain tao fai hahae ao' fo tulu-fali hita atahori a. Te Ana nda tao hita atahori fo tungga fai hahae ao' a atoran na sa. 041 MAR 002 028 Au ia, teb'e-teb'e Atahori Matetu' a. Au u'ena hak fo ae atahori bole, do nda bole tao saa-saa nandaa no fai hahae ao' sa.” 041 MAR 003 001 Basa naa boe, Yesus se bali' risi' ume hule-o'e. Sa naa Ana nita atahori esa lima na seri ma'amate'. 041 MAR 003 002 Sa naa o hambu atahori hira mana sangga-sangga dala' fo fee sala' neu Yesus. De ara memete', fo rae rahine Ana nae na'ahahai' atahori nandaa no fai hahae ao', do hoko'. 041 MAR 003 003 Yesus no'e atahori naa nae, “Uma misi' ia.” 041 MAR 003 004 Boe ma natane basa atahori naa ra nae, “Tungga hita atoran agama na, saa fo hita bole tao nandaa no fai hahae ao'? Hita tao malole', do afi'? Hita tao tahai' atahori, do tao tisa e?” Te basa se nenee' a. 041 MAR 003 005 Boe ma Yesus namanasa no rala na susa nala seli, huu sira tao fad'uli lena' neu sira atoran na, te nda tao fad'uli neu atahori fo lima ma'amate' seseri' naa sa. De Ana nakarereluk se'u rereo' se, ma nafad'e atahori naa nae, “Loo lima ma!” Atahori naa loo lima na, nggengger ma, lima na hai. 041 MAR 003 006 De atahori Farisi ra lao hela ume hule-o'e naa. Ara ra'ab'ue ro atahori partei Herodes ra, fo sangga dala' rae risa Yesus. 041 MAR 003 007 Lao esa, Yesus no mana tungga nara dinggo' risi' dano Galilea suu na. Atahori nae' rena basa saa fo Eni tao, de rema mia bee-b'ee. Atahori naa ra rema mia propensi Galilea, Yudea, Idumea, kota Yerusalem, Sid'on, Tirus, boe ma loe Yordan bob'oa rulu na. Basa se rae randaa ro E. 041 MAR 003 009 Huu atahori nara nae', Yesus denu mana tungga nara fo sad'ia fee ofa' esa. Ana nae ola' sia ofa' ata, fo basa se hambu rena, ma afi' rakaseseti ro E. 041 MAR 003 010 Fe'e sa' a naa, Eni na'ahahai' atahori hed'is nae'. Naa de, ia naa basa atahori hed'is ra rema rakaseseti rae nggama Eni. 041 MAR 003 011 Atahori nitu maso' ra rita E, boe ma ra'aloli mia mata na. Basa ma, rataa rae, “Ho ia mema' Lamatualain Ana na.” 041 MAR 003 012 Te Ana na'angge nahere' neu se nae, “Hei afi' mifad'e atahori mae Au ia, seka!” 041 MAR 003 013 Basa ma Yesus hene nisi' lete' esa ata. Ana no'e nala atahori hira ndaa no rala na. Boe ma ara rema risi' Eni. 041 MAR 003 014 Ana tengga nala atahori sanahulu rua, ma nafad'e se nae, “Hei tungga Au, mi dui-b'engga Lamatualain Dud'ui Malole na neu basa atahori. 041 MAR 003 015 Au fee koasa neu hei, fo oi nitu mia atahori ra.” 041 MAR 003 016 Atahori naa ra, nara-nara ona' ia: Simon (fo Yesus bab'ae nara na Petrus), Yakobis Yohanis, (Yakobis no od'i na Yohanis ia, ru'a se, Sabadius ana na. Yesus bab'ae ru'a se nara na ‘Boanerges’, sosoa na ‘ona' ndukurulu.’) Anderias, Felipus, Bartolomeos, Mateos, Tomas, Yakobis (Alpius ana na), Tadius, Simon (mana tungga partei poletik Selot), no Yud'as Iskariot (eni mana seo Yesus). 041 MAR 003 020 Basa naa ma, Yesus no mana tungga nara onda bali' mia lete' a. De Yesus no mana tungga nara ume rala reu, atahori nae' rema heo rala se, losa nda ka'e raa sa. 041 MAR 003 021 Rita ta'o naa boe, atahori rae, “Mita dei! Ana lili' fad'uli ao na.” B'ob'onggi nara rena atahori ola' ta'o naa, de rae ro bali' E. 041 MAR 003 022 Lele' naa meser agama ra mia Yerusalem rema rafad'e atahori sia naa rae, “We! Hei afi' tungga-tungga' Yesus. Ana oi nitu ra ta'o na, huu hambu koasa mia malangga nitu ra, fo rae Baalsebul.” 041 MAR 003 023 Yesus rena ta'o naa boe, no'e basa se de nafad'e nae, “Nda maso' dud'u'at sa! Ta'o bee de malangga nitu ra oi bali' mana tungga nara! 041 MAR 003 024 Mete ma sia nusa' esa, manggarau nara ramusu' na, malangga nda hambu saa sa boe! 041 MAR 003 025 Do, mete ma ume isi' esa rarau ao' na, ara sea-sarangganggaa! 041 MAR 003 026 Ona' naa boe, nitu ra esa musu esa na, ara sea-sarangganggaa, ma rambalulutu! 041 MAR 003 027 Musened'a! Mete ma atahori esa nae nema namana'o buas sia ma'adere' esa ume na, ana musi pa'a mates atahori naa dei. Dei fo ana namana'o. 041 MAR 003 028 De Au ufad'e hei: Lamatualain nau fee ambon neu atahori sala nara. Mete ma atahori sa na'amuti atahori laen, Lamatualain fe'e fee ambon sala na. 041 MAR 003 029 Te mete ma atahori sa na'amuti Dula-Dale Meumare' a, Lamatualain nda fee ambon neu sala na sa, losa rae-fafo' a noe!” (aiōn g165, aiōnios g166) 041 MAR 003 030 Yesus na'o naa, huu ara fee sala' neu E rae, “Nitu ra dai E!” 041 MAR 003 031 Basa ma, Yesus mama na no od'i nara risi' ume naa, rae randaa ro E. Sa naa rambarii' sia' a ume dea', de denu atahori reu ro'e. 041 MAR 003 032 Lele' naa, Yesus nggua-nggua ola' no atahori nae'. Ma atahori rema rafad'e rae, “Papa! Papa mama na no od'i mara sia dea'. Ara rae randaa ro Papa.” 041 MAR 003 033 Boe ma Yesus nataa nae, “Au mama ngga no toronoo nggara seka?” 041 MAR 003 034 Basa ma Ana mete atahori mana endo' rereo' E. De ola' nae, “Basa hei, Au mama ngga no toronoo nggara. 041 MAR 003 035 Huu atahori mana tungga Lamatualain hihii-nanau na, sira teb'e-teb'e' Au bob'onggi nggara.” 041 MAR 004 001 Lao esa, Yesus se reu selu' sia dano Galilea. Atahori nae' rema heo rala E. Basa ma Ana hene neu endo' nisi' ofa' sa ata mana nafu' sia naa, de nanori. Basa atahori mana sia mad'a' ata ra, rena E. 041 MAR 004 002 Ana nanori nae' neu se nendi' nekendandaa' nae, 041 MAR 004 003 “Rena matalolole! Atahori sa neu nggari fini sia osi na. 041 MAR 004 004 Fini naa ra, ruma tud'a sia dala ata. De mbui' ra rema bito hendi basa fini ra. 041 MAR 004 005 Fini ruma tud'a sia rae fatu-fatu'. Ara mori halalai, te huu rae a ni'is, 041 MAR 004 006 relo a boti' boe, numbu' naa ra male meto hendi se. Huu oka nara nda maso' losa rala sa. 041 MAR 004 007 Fini ruma tud'a sia unu hau ana'. Boe ma unu hau ana' a hapi nisa numbu' naa ra, de nda bisa mori sa. 041 MAR 004 008 Fini ruma tud'a sia rae isi' a. De ranumbu, ra'amoko, rabuna, no rab'oa. Ruma rab'oa telu nulu, ruma nee nulu, ma ruma losa natun esa. 041 MAR 004 009 Se mandiki', rena matalolole!’ 041 MAR 004 010 Lele' Yesus mesa' ne, mana tungga kasanahulu rua' ra, ro atahori laen ba'ub'e mana rena basa Eni nenori na, ara rema randaa ro E. Ara ro'e Eni nafad'e nekendandaa' naa sosoa na. 041 MAR 004 011 Boe ma Yesus nataa nae, ‘Huu hei mae mihine teb'e-teb'e' Lamatualain parenda na, de Au ufad'e mema' nekendandaa' naa sosoa na. Te mete ma atahori laen naa, Au unori no' a nekendandaa'. 041 MAR 004 012 Te mia dalahulu na Lamatualain mana dui-b'engga nara sura' hela atahori naa ra had'a' nara rae, ‘Sira rita ena, te nda nau rahine sa. Sira rena ena, te nda nau bub'ulu' sa. Hela fo afi' ramahere Lamatualain, fo Lamatualain afi' parlu fee ambon neu sala nara.” 041 MAR 004 013 Basa naa boe, Yesus nafad'e se nekendandaa' naa sosoa na nae, “Wei! Mete ma hei nda fe'e mihine nekendandaa' ia sosoa na sa, ta'o bee fo hei bisa mihine nekendandaa' laen sosoa na? 041 MAR 004 014 De eni sosoa na, ta'o ia: Atahori mana nggari fini naa, eni ona' a atahori mana dui-b'engga Lamatualain Hara-lii na. 041 MAR 004 015 Fini mana tud'a sia dala' ata losa mbui' ra bito hendi, ona' atahori mana rena Lamatualain hara-lii na. Te nda doo sa' ma, malanga nitu ra nema de ha'i nendi hara-lii naa mia atahori naa rala na. 041 MAR 004 016 Fini mana tud'a sia rae fafatu' naa, ona' atahori mana rena ma simbo nala hara-lii naa no rala nemeho'ot. 041 MAR 004 017 Te hara-lii naa nda na'oka sa. Naa de ana nda nenembed'a doo' sia atahori rala na sa. Mete ma atahori laen na'asususa' e, ana mbo'i hendi e neu' ena. 041 MAR 004 018 Fini mana tud'a sia unu hau ana' a, ona' atahori mana rena nala hara-lii naa. 041 MAR 004 019 Te ana aka' tasib'u no tataos mata'-mata', fo namasu'i. Tataos naa ra seti hendi hara-lii mia rala na, de nda nendi papake' sa. (aiōn g165) 041 MAR 004 020 Fini mana tud'a sia rae isi' a, ona' a atahori mana rena no simbo nala hara-lii naa, ma tungga Lamatua' hihii na. Ana tao saa-saa aka' malole', ona' a fini mana maboa'. Hambu ruma boa' telunulu, ruma neenulu, ma ruma losa natun esa.” 041 MAR 004 021 Yesus ola' nakandoo mia ofa' ata. Ana fee selu' nekendandaa' esa nae, “Ta'o bee! Atahori pake lambu, basa ma tatana sia boa rala? Do mbed'a e sia mamana susunggu' a rae'? Hoko', to? Mete ma tao ta'o naa, nda manggarelo' sa' ena. Atahori musi tao lambu neu mamana naru' fo manggarelo'. 041 MAR 004 022 De saa fo ma'afuni' ale' ia, dei fo nene nita'. Saa fo atahori nda rahine ale' ia sa, dei fo rahine. 041 MAR 004 023 Seka mandiki', rena matalolole.” 041 MAR 004 024 Basa ma Ana ola' selu' nae, “D'ua matalolole Au nenori ngga ia! Mete ma hei uku atahori laen tatao na, atahori o uku hei tata'o ma ona' naa boe. Lamatualain o uku hei tatao ma boe. Te Eni u'uku na, bera na lena'. 041 MAR 004 025 Atahori mana rae sangga Lamatualain hihii-nanau na, ana tamba mahine. Te atahori mana nda nau fad'uli Lamatualain hihii-nanau na sa, ana tamba namanggoa. 041 MAR 004 026 Basa naa ma Yesus ola' selu' nae, “Lamatualain nusa'-namo na ona' a fini fo atahori nggari sia osi na. 041 MAR 004 027 Mae atahori naa bali', sunggu'-fela, nda nasaned'a fini naa sa ena, te fini naa nanumbu ma na'amoko nakandoo' a. 041 MAR 004 028 Fini naa nasod'a ao na sia rae a, de nadana, nabuna, losa naisi. 041 MAR 004 029 Mete ma namatasa na, tenu osi' a nahine' a nema oru'. Lamatualain nusa'-namo na ona' a naa boe. Basa naa ra, Lamatualain mana tao, nda atahori mana tao sa.” 041 MAR 004 030 Basa naa ma, Yesus ola' selu' nae, “Au fee selu' nekendandaa' esa fo hei mihine Lamatualain atahori nara. Fefeu na hid'a' a, te bau doo', sira bau ramaheta. 041 MAR 004 031 Fefeu na, sira ona' a deke anahiki'. 041 MAR 004 032 Mete ma sela tala e naa, ana nasod'a dad'i hau huu ine'. Mbui ra rema sangga mafo' fo randuna sia ata'.” 041 MAR 004 033 Ta'o naa Yesus nanori se, nandaa no sisimbo nara. 041 MAR 004 034 Mete ma nanori atahori nae', ana pake' a nekendandaa'. Te mete ma no mana tungga nara, Ana nafad'e nekendandaa' no sosoa na. 041 MAR 004 035 Bob'o naa, Yesus fe'e sia ofa' ata'. De Ana no'e mana tungga nara nae, “Ima tisi' seri' naa.” 041 MAR 004 036 Basa ma ara sae ofa' ro Yesus. De ara lea laa lao hela atahori ra sia naa. Te ruma sae tungga ofa' laen. 041 MAR 004 037 Fai' naa, Yesus sunggu' nasambeta ndae langga na neu ainulu a mia ofa' dea'. Nda doo' sa' boe, sanggu anin losa. Ree ra po'a oe a maso' nisi' ofa' rala, losa nae' a sofe. De mana tungga nara ramatau. Ara fafae rae, “Papa! Fela dei! Hita tae molo ena! Papa nda nau hita tasod'a sa, do?” 041 MAR 004 039 Ana fela de ai anin naa nae, “Muloe'!” Ana o parenda dano a nae, “Mu'umate leon!” Anin naa naloe' ma dano a na'amate neu' ena. 041 MAR 004 040 Basa ma Yesus natane se nae, “Saa de hei mimitau? Hei nda mimihere Au sa, do?” 041 MAR 004 041 Basa se ramatau ma titindindii, de ola' rae, “Ia, seka e? Losa anin no ree ra rena E!” 041 MAR 005 001 Basa naa ma, Yesus no mana tungga nara losa dano Galilea seri', sia mamana' esa nara na Gerasa. 041 MAR 005 002 Sa naa hambu atahori tou' esa, nitu ra tao e losa namulu. Ana leo sia rates ra. Hatu'-rerelon ana koo-koo rereo' mbuku-mbuku' sa naa ra no ma'ahola'. Nameli nakandoo' a. Ana tutu tao nabisu' ao na no fatu. Huu ma'adere na seli, naa de nda hambu atahori bisa pa'a nala e sa, mae no rante besi. Atahori ra pa'a rasafafali ei-lima nara no rante besi, te na'etu' rante a. Yesus se rae onda mia ofa a boe, atahori mulu' naa mete-nita se ma d'oo'-d'oo'. Ana kalua mia rates, nela nisi' Yesus, de sende' lululangga na neu mata Na. 041 MAR 005 007 Yesus mete-nita e boe, Ana ola' nae “Woi! Nitu de'ulaka'! Lao hela atahori ia!” Basa ma, atahori naa randu nahere' nae, “Woi! Ho mae tao saa mbali au! Au bub'ulu' Ho ia, Yesus, Lamatualain fo mana koasa Ana na. Au o'e fo Ho nda tao doid'oso neu au sa!” 041 MAR 005 009 Boe ma Yesus natane mbali e oi, “Ho nara ma, seka?” Atahori naa nataa nae, “Au nara ngga Legion, sosoa na hetar, huu hai nitu nae' seli!” 041 MAR 005 010 Basa ma nitu ra pake atahori naa fo no'e Yesus afi' denu sira lao hela nusa' naa. 041 MAR 005 011 Deka mia naa, hambu atahori ranea fafi lalaet esa. Mbei ma fafi rifon rua. Ara soso'a sia mbuku' a suu na. 041 MAR 005 012 Nitu ra ro'e Yesus oi, “Denu hai fo maso' misi' fafi naa ra. 041 MAR 005 013 Rena ta'o naa, Yesus nau. Nitu naa ra, rela lao hela atahori naa risi' fafi ra. Fafi rifon rua naa ra, onda leli mia mbuku suu na, risi' dano rala. De basa se mate, tena sia naa. 041 MAR 005 014 Rita ta'o na boe, atahori mana ranea fafi ra, rela' reu rafad'e rereo' basa atahori sia kambo-kambo' ra. Atahori nae' rema nau rita saa mana dad'i' naa. 041 MAR 005 015 Ara rema randaa ro Yesus, ma rita atahori nitu tao' a endo' sia naa. Eni dud'u'a na malole bali', no pake bali' bua-ba'us ena. Rita ta'o naa boe, atahori naa ra basa se ramatau, huu ara rahine mana oi hendi nitu ra mia atahori naa, mema' mana seli. 041 MAR 005 016 Atahori mana rita no mata nara dui atahori mulu' naa hahai na, ma fafi mana mate tena hendi' ra. 041 MAR 005 017 Boe ma atahori kambo-kambo' naa ra rema ro'e fo Yesus lao hela sira mamana na. 041 MAR 005 018 Yesus nae hene nisi' ofa' ata', boe ma atahori nitu tao' a nema, nae “Papa e, fee au tungga boe. 041 MAR 005 019 Te Yesus nda nau sa. Ana nafad'e nae, “Malole lena' ho bali' fo mufad'e basa bob'onggi mara saa fo Lamatualain tao fee ho ena. Muu mufad'e mae Lamatualain sue ho.” 041 MAR 005 020 Basa ma, atahori naa bali' de neu rereo' nusa' esa no kambo' sanahulu fo sira ro'e rae ‘Dekapolis’. Eni dui saa fo Yesus tao basa neu e. Basa atahori mana rena dud'uit naa, ara titindindii. 041 MAR 005 021 Basa ma, Yesus se lea laa bali' risi' dano a seri'. Ara onda mia ofa', atahori nae' rema heo rala E. 041 MAR 005 022 Sa naa atahori sa, nara na Yairus. Eni malangga ume hule-o'e sia nusa' naa. Ana nita Yesus, ma sende' lululangga na neu mata na, 041 MAR 005 023 de no'e nae, “Papa! Au ana feto ngga fe'e too sanahulu rua, mera nae a mate. Papa tulun nema fo mu'uhahai' e dei.” 041 MAR 005 024 Boe ma Yesus tungga Yairus, de nisi' ume na. Ara lao boe ma, atahori nae' tungga Eni losa rakaseseti dii-ona'. 041 MAR 005 025 Sia atahori naa ra talad'an na, ina' esa hambu fulan na nda nate'e malole sa losa too sanahulu rua. 041 MAR 005 026 Ana fee basa doi na no hata-heto na fo bae neu dokter ra. Te nda hambu esa na'ahahai' nala e sa. Hed'i na foe nakandoo' a. 041 MAR 005 027 Ina' naa rena dud'uit nae' so'al Yesus. De ana sususi sia atahori nae' talad'an naa, fo nae deka-deka Yesus dea na. Ana d'ua nae, “Sad'i au kois bad'u na, au hai!” Ana kois bad'u na boe, nggengger ma, hed'i na naloe' ena. Ana med'a, eni hai teb'e ena. 041 MAR 005 030 Nandaa no lele' naa, Yesus med'a koasa kalua mia E. Ana heo' dea' de se'u atahori naa ra. Ana natane nae, “Seka kois Au bad'u ngga?” 041 MAR 005 031 Mana tungga nara rataa rae, “Papa se'u neu' ena. Atahori nae' rakaseseti basa ia naa. Papa fe'e mutane mae, ‘Seka kois bad'u ma?’” 041 MAR 005 032 Te Yesus mete rereo', fo nae sangga tiro, seka kois Eni. 041 MAR 005 033 Rena Yesus natane ta'o naa boe, ina' naa namatau seli. Ana sende' lululangga na neu mata na, de nataa nae, “Papa! Au mana kois Papa bad'u na.” 041 MAR 005 034 Ana nataa e oi, “Huu mama namahere teb'e-teb'e' Au, naa de mama hai ena. Ia naa, mama bali' no nemeho'ot ena.” 041 MAR 005 035 Ana fe'e ola-ola' ta'o naa, atahori sa nema mia Yairus ume na, de nafad'e nae, “Kasian! Ana' a mate ena. De ona' ne'e-beb'engge' Papa Meser fali. Afi' neu fali.” 041 MAR 005 036 Te Yesus nda fad'uli atahori naa o'ola na sa. Nafad'e Yairus nae, “Ho ona' mumutau! Mumuhere neu a Lamatua'.” 041 MAR 005 037 Boe ma Yesus lao hela mana tungga laen nara. Ana no Petrus, Yakobis no od'i na Yohanis, de ara lao rakandoo. 041 MAR 005 038 Losa Yairus ume na, ara rita atahori nae' selu-sole ma rena se nggae ei-ei. 041 MAR 005 039 Yesus maso' rala neu, de natane mbali se nae, “Saa de hei nggae ta'o ia? Ana' ia nda mate sa. Ana sunggu' a.” 041 MAR 005 040 Ara rena E, ma basa se mali. Te Ana denu basa se dea reu. Ana no'e ana' na papa na no mama na, no mana tungga nara atahori telu, de ara risi' ana a kama na. 041 MAR 005 041 Yesus to'u ana' lima na, ma ola' ded'ea Aram nae, “Talitakum”! Sosoa na nae, “Ana' feto'! Fela leon!” 041 MAR 005 042 Nggengger ma, ana feto' naa fela, de lao'. Yesus denu mama na nae, “Fee ne naa leon!” Basa atahori mana rita mana d'ad'i' naa, ara titindindii. Te Yesus ira se nae, “Afi' mifad'e see-see mae Au tao usod'a bali' e!” 041 MAR 006 001 Basa ma, Yesus no mana tungga nara bali' risi' Eni kambo Nasaret na. 041 MAR 006 002 Basa ma, nandaa no atahori Yahudi fai hule-o'e na, Yesus nisi' ume hule-o'e, de nanori. Fai' naa atahori nae' reu hule-o'e. Rena nenori na, ara titindindii, de rae, “Atahori ia mahine na dei! Eni o na'ena koasa! Saa de Ana tao ta'o naa? 041 MAR 006 003 Eni aka' a tukan hau. Hita tahine mama na Maria; no od'i nara, Yakobis, Yoses, Yud'as ma Simon. Eni ma feto' boe. Hita kambo' esa na!” Naa de, rala nara mera ma nda nau rena E sa. 041 MAR 006 004 Te Yesus nafad'e nae, “Mema' teb'e! Sia kambo' laen, atahori fee hadat neu Lamatualain dedenu na lena' sia sira kambo na.” 041 MAR 006 005 Te atahori naa ra rala manggatee na seli, de nda nau ramahere Yesus sa. Naa de, Ana titindindii ma nda pake koasa na sia naa sa. Ana na'ahahai' aka' a atahori esa-rua' a. 041 MAR 006 006 Basa ma, Yesus lao' ndule kambo mana deka' ra, fo nanori Lamatualain hihii-nanau na. 041 MAR 006 007 Ana no'e mana tungga nara sanahulu rua de denu se lao' rua-rua' reu bengga Lamatualain Hara-lii Malole na. Ana o fee se koasa fo oi nitu ra. 041 MAR 006 008 Ana parenda se nae, “Afi' mendi nae-nae sia dala' a. Ona' mendi lepa-ngges, doi' ma kapi'. Pake a buas, laopei, ma mendi teteas. 041 MAR 006 010 Mete ma atahori simbo hei sia ume na, hei musi leo sia naa losa hei lao. 041 MAR 006 011 Te mete ma losa mamana' esa, atahori naa ra nda simbo sa, ma nda rena hei sa, lao hela naa. Boe ma mifad'e se mae, “Hei nda nau rena sa, de lemba-misaa ao mara!” 041 MAR 006 012 Basa ma, reu bengga Hara-lii Malole' a, neu atahori ra rae, ara musi doa' tao sala'. 041 MAR 006 013 Mana tungga nara o oi nitu ra, ma tao mina neu atahori hed'is langga nara, de ra'ahahai se. 041 MAR 006 014 Lele' naa, atahori rahine Yesus sia bee-b'ee. Dud'uit koasa na, Mane Herodes o rena boe. Hambu atahori rae, “Yohanis Mana Sarani a, nasod'a bali' sia Yesus ao na! Naa de, Ana tao mana dad'i naa ra.” 041 MAR 006 015 Te atahori ruma rae, “Hoko'! Yesus ia, Elia nasod'a bali' sia ao na. Do Lamatualain mana dui-b'engga nara ruma mia doo na neu.” 041 MAR 006 016 Mane Herodes rena ara ola' ta'o naa boe, nataa nae, “Ia, Yohanis Mana Sarani fo au denu nggero rala langga na. Ia naa nasod'a bali' ena!” 041 MAR 006 017 Mane Herodes denu ta'o naa, huu nad'ed'ea no Yohanis. Dud'ui naa ta'o ia: Mane Herodes nae sao nala od'i na Filipus sao na, nara na Herodias. Te huu Filipus no Herodias nda fe'e mahela' sa. Naa de, Yohanis ai nasafafali nae, “Papa Mane' afi' sao mala od'i ma sao na. Te sala no hita adat Yahudi na!” Te ona' o Herodes sao nala e. Basa ma, ana denu humu Yohanis de tao bui rala neu. 041 MAR 006 019 Yohanis ai nasafafali, naa de ina' a nambed'a rala' ma nae tao nisa e. Te nda fe'e ka'e nala sa, huu Herodes tao e sia bui rala, 041 MAR 006 020 ma denu sold'ad'u ra ranea rahere' e. Mema' Herodes hia Yohanis, ma nahine nae eni Lamatualain dedenu na. Eni o atahori malole'. Herodes hii rena Yohanis o'ola na, te lao-lao esa naa, ana rasa nda malole sa' boe. 041 MAR 006 021 Fai' esa, ina Herodias ka'e nala fo balas rala mera na. Fai' naa, ara tao Mane Herodes fai bob'onggi na. Ro'e malangga ra rema boe. Mana nema' ra, mana parenda ra, malangga sold'ad'u ra, ro lasi adat Galilea ra'. 041 MAR 006 022 Sia fefetas naa talad'a na, ina Herodias ana feto na lendo. Lelendo na, meulau na seli, tao namaho'o Herodes no fui' ra. Herodes no'e nala e, de nafad'e nae, “Mae mo'e saa na, mufad'e leo! Te au fee. 041 MAR 006 023 Mae mo'e banggi rua nusa' ia o, au fee. Au sumba endi' Lamatualain nara Na!” 041 MAR 006 024 Basa naa, ana feto naa neu natane mama na nae, “Mama! Au o'e saa sia papa?” Mama na nataa nae, “Naaa! Mo'e Yohanis langga na.” 041 MAR 006 025 Ana feto na, neu de nae, “Papa! Au o'e Yohanis langga na, tao sia dulang rala, fo mendi fee au oras ia!” 041 MAR 006 026 Mane Herodes rena ma fale rala na. Ana nda bisa lea bali' susumba na sa, huu atahori rena ena. 041 MAR 006 027 De ana parenda malangga sold'ad'u a neu nggero Yohanis langga na mia bui rala. 041 MAR 006 028 Ara nggero rala Yohanis langga na, ma tao neu dulang rala, de fee neu ana feto' naa. Simbo nala dulang boe, ana o'o nendi fee neu mama na. 041 MAR 006 029 Yohanis mana tungga nara rena boe ma, reu o'o rendi ao sisi na, de ra'oi e. Ba'u naa, Yohanis mamate na, dud'uit na. 041 MAR 006 030 Lao esa, mana tungga naa ra bali' reu ro Yesus. Rafad'e saa fo sira tao ma ranori. 041 MAR 006 031 Lele' naa, atahori nae' reu-rema sangga Yesus. Naa de, Ana no mana tungga nara nda raa rala sa. De nafad'e se nae, “Ima teu sangga mamana rou', fo hita hahae tala mbei dei.” 041 MAR 006 032 De basa se risi' ofa' rala, reu sangga mamana rou'. 041 MAR 006 033 Te atahori nae' naa ra rita Yesus se ofa na, de reu tungga dano a suu na. Ara lao hela kambo' tungga dala mad'a' ata, de losa ra'ahulu' Yesus se. 041 MAR 006 034 Yesus onda mia ofa', nita atahori nae' rahani Eni ena. Ana tud'a kasian se, huu sira nda rita' rae tao saa sa' boe, ona' bib'i lombo nda ra'ena manatad'a sa. De nanori se Lamatualain hihii-nanau na 041 MAR 006 035 mia fefetun losa bob'o'. Mana tungga nara rafad'e rae, “Papa! Malole lena' denu atahori ia ra reu hasa nanaat sia kambo mana deka ia ra. B'ob'o' ena te nanaat nese.” 041 MAR 006 037 Yesus nataa nae “Afi'! Hei fee se nanaat.” Te ratane bali' rae, “Awe! Mete ma hai mihao atahori ia ra, hai musi pake doi' nae na seli. Ba'u atahori sa nggadi na fula falu! Mab'ee hai hambu doi' ba'u naa?” 041 MAR 006 038 Te Yesus nataa nae, “Mitane se mae, mendi lepa-ngges boe.” Reu ratane, de bali' rafad'e rae, “Hambu roti bue' lima, no u'u rua.” 041 MAR 006 039 Basa ma Yesus denu basa atahori naa ra endo' ra'ab'ub'ue sia uru ata. 041 MAR 006 040 Ara reu endo' ra'ab'ue. De hambu atahori natun-natun, ma ruma lima nulu-lima nulu. 041 MAR 006 041 Yesus ha'i nala roti kalima', ma u'u karua' ra. Ana oro'a no'e makasi mbali Lamatualain. Basa ma, Ana bib'ib'i roti naa ra, de soro fee mana tungga nara, denu se reu banggi fee atahori ra. U'u karua' ra o, banggi fee se boe. 041 MAR 006 042 Basa se raa ra'ab'eta. 041 MAR 006 043 Basa boe, mana tungga nara rad'uru nanaa lena' ra, sofe boa sanahulu rua. 041 MAR 006 044 Mbeima sira atahori rifon lima. Naa aka' a tou' mana naa' ra. Nda fe'e ingga ina' ra ro anahiki' ra sa. 041 MAR 006 045 Basa naa ma, Yesus denu mana tungga nara sae ofa' ra'ahulu' risi' kambo Betsaida sia dano seri'. Te Eni fe'e nahati sia naa, fo denu atahori naa ra bali'. 041 MAR 006 046 Ara bali' boe, Ana hene mbuku' esa de hule-o'e. 041 MAR 006 047 Fai a hatu' dei de Ana onda bali'. Nita mana tungga nara ofa na losa dano a talad'a na. Ara sefe rae mate, huu ofa' lab'an anin. Deka manggarelo, Yesus tungga se. Ana lao' sia oe' ata. Sangga seli ofa a, ara rita E. Ara nggengger. De ratane rae, “He! Saa ia? Nitu, do?” Te Yesus ola' nggero nae, “Afi' mimitau! Ia Au.” 041 MAR 006 051 Ana hene ofa' ata neu, ma anin naa naloe'. Mana tungga nara titindindii. 041 MAR 006 052 Sira fe'e rita Yesus pake koasa na fo nahao atahori rifon lima lena'. Te nda fe'e rahine teb'e-teb'e' koasa na sa, huu sira rala nara manggatee'. 041 MAR 006 053 Losa dano a seri' boe, ara nafu mia nusa Genesaret dano suu na. 041 MAR 006 054 Ara onda mia ofa a, atahori nae' rita se. Rameli rae, “We! Yesus nema ena!” 041 MAR 006 055 Basa se rela' reu rafad'e ndule kambo', de atahori ra o'o rendi atahori mamahed'i' ra. Sad'i sira rena Yesus sia mamana' esa, ara nonggo-nonggo rendi atahori mamahed'i', de ralololi se sia rae loa'. Ara d'ua rae, “Sad'i atahori hed'is naa ra kois dai Yesus bad'u Na suu na, sira hai reu' ena.” Kois ta'o naa, ma ara hai tute' a. 041 MAR 007 001 Hambu atahori Farisi ro meser agama bub'ue' esa rema mia Yerusalem, fo randaa ro Yesus. 041 MAR 007 002 Atahori Farisi naa ra to'u rahere' sira adat Yahudi na. Ona' a, mete ma atahori rae raa, musi safe lima na tungga adat hihii-nanau na. Mete ma bali' mia pasar, sira musi rariu dei. Losa-losa sira bua dapu na boe o, ona' a hura', pingga', nggalas, ceret, basa se musi safe tungga adat hihii na, dei fo pake raa. Mete ma hambu atahori Yahudi laen nda tungga adat naa sa, atahori Farisi ra ramanasa. Naa de, lele' ara mete-rita Yesus mana tungga nara raa nda safe lima nara tungga adat hihii na, ara ramanasa. Basa ma ara rema fee sala' neu Yesus rae, “Saa de mana tungga mara raa, nda safe lima nara sa? Naa, sira lab'an basa hita adat na mia bei-ba'i tara!” 041 MAR 007 006 Te Yesus nataa nae, “Hei ia ra mema' atahori mana o'ola' laen, tao laen! Mia dalahulu naa Ba'i Yesaya sura' hela Lamatualain hara-lii na oi, ‘Atahori ia ra koa-kio Au, no aka' bafa a, te nda no rala nara sa. Sira tao ta'o naa, o parsuma a. Sira nda fad'uli Au hihii ngga sa, te sira tungga aka' a atahori hihii na. Hei ona' naa boe. 041 MAR 007 008 Hei lao hela Lamatualain hihii na, fo tungga atahori adat na. Hei mema' mahine mara seli tao ona' a naa! 041 MAR 007 010 Lele ulu' a Ba'i Musa nafad'e Lamatualain parenda na nae, ‘Fee hadat neu hei papa-mama mara.’ Ma oi, ‘Mete ma atahori se rarai eni papa-mama na, musi hukun misa e.’ 041 MAR 007 011 Lamatualain nanori ta'o naa, te hei minori fea. Hei mae, ‘Mete ma atahori helu basa fee buas esa neu Lamatualain, mae eni papa-mama na doid'oso rae mate o, te buas naa nda bole pake tulu-fali neu se sa, huu helu basa fee neu Lamatualain ena.’ 041 MAR 007 013 Naa de, Au ufad'e basa fa' ra, hei nggari Lamatualain hihii na, de nggati no atoran feu'. Hei nggati basa atoran nae' ta'o naa ena.” 041 MAR 007 014 Basa ma, Yesus no'e atahori laen sia naa, de nae, “Pasa ndiki mara dei, fo mihine. 041 MAR 007 015 Saa fo maso' nisi' tei' a rala, naa nda tao nanggenggeo atahori sa. Te saa fo kalua dea neu, naa mana tao nanggenggeo. 041 MAR 007 016 [Seka mandiki', rena matalolole o!”] 041 MAR 007 017 Basa ma Yesus no mana tungga nara lao hela atahori ra, de maso' risi' ume sa rala. Boe ma mana tungga nara ratane nekendandaa' naa sosoa na. 041 MAR 007 018 Yesus nataa nae, “Hei o nda mihine sa, do? Sosoa na ta'o ia: saa fo atahori raa, naa malole'. Te saa fo kalua, naa nda malole' sa. 041 MAR 007 019 Saa fo hita taa, maso' nisi' tei tara, basa naa kalua selu' fali. (Lamatua' Yesus hihii na oi atahori bole raa sud'i' saa. Nda ena-ai sa.) 041 MAR 007 020 Saa fo kalua mia atahori rala na, naa fo tao nanggenggeo losa Lamatualain melu-mud'u eni, boe ma nda nau na'ab'ue no e sa. 041 MAR 007 021 Ded'ea de'ulaka' nae' kalua mia atahori rala nara! Sama ona' dud'u'a de'ulaka, hohongge, nemena'o, tisa atahori, 041 MAR 007 022 bare-na'o, de'ulaka', leleko', tungga hihii na, dale lole', ola' natud'a atahori, koao, nda nahine hadat sa, ma langga fatu. 041 MAR 007 023 Basa de'ulaka' naa ra, kalua mia atahori rala nara. Naa, mana tao nalutu se. Lamatualain melu-mud'u se bee.” 041 MAR 007 024 Basa boe, Yesus se lao hela mamana' naa, de risi' kambo' esa nara na Tirus. Losa naa, ara maso' risi' ume esa, huu Yesus nda nau atahori bub'ulu' Eni sia naa sa. Te Eni nda bisa keke sa. 041 MAR 007 025 Sa naa hambu mama esa nda atahori Yahudi sa. B'onggi eni mia Fenesia sia propensi Siria. Ana rena Yesus nema, ana neu no'e Yesus fo oi hendi nitu mia ana feto na. 041 MAR 007 027 Te Yesus nggari ded'eat nae, “Ana' ra musi raa ra'ahulu', dei fo nggari lena na neu busa!” (No hihii ma'afuni', Yesus musi tulu-fali Eni atahori Yahudi nara dei, dei fo bisa tulu-fali atahori fea' ra). 041 MAR 007 028 Te mama naa naselu nae, “Teb'e, Papa! Te busa sia mei a rae', naa nanaat mana tud'a mia ana' a pinggan.” (No hihii' na, lele' ana' ra raa, busa o hambu naa boe. Mae Yesus tulu-fali Eni atahori nara, Eni o musi mete atahori fea' ra boe.) 041 MAR 007 029 Rena ta'o naa, Yesus nafad'e nae, “Wei! Mama ola' ndaa lao esa'! De mama bali' leo, te nitu a lao hela mama ana na ena.” 041 MAR 007 030 Basa ma, mama naa bali'. Losa ume, ana na mana sunggu masambeta'. Nitu a mema' lao hela e. 041 MAR 007 031 Basa ma, Yesus lao hela kambo Tirus, tungga dala tasi suu na seli kambo Sid'on. Mia naa, ara lao rakandoo losa dano Galilea. Basa ma ara lao risi' nusa' esa no kambo' sanahulu fo ro'e rae ‘Dekapolis’. 041 MAR 007 032 Sa naa hambu atahori esa mab'ob'e' ma mbake'. Nono nara rendi e nisi' Yesus. Ara ro'e Yesus tao lima neu langga na fo nahai e. 041 MAR 007 033 Boe ma Yesus lao hela atahori nae' naa ra, de mesa' ne neu no atahori naa. Yesus mbau lima u'u na neu atahori naa ndiki na ru'a se rala. Basa ma, Ana tao miru neu lima u'u na, de nggama atahori naa maa na. 041 MAR 007 034 Ana oro'a mbali lalai ata, lea hahae naru', basa ma parenda nae, “Efata” (sosoa na oi “Tabuka leon!”) 041 MAR 007 035 Ana ola' ta'o naa, boe ma atahori naa ndiki na rena neu' ena. Ma maa bara'ai' na, banggana'u neu' ena, losa ana ola' malole. 041 MAR 007 036 Basa ma, ru'a se bali' risi' atahori nae' naa ra. Yesus ai se nae, “Rena! Hei afi' mifad'e atahori mae, Au uhai' atahori ia ena.” Mae Yesus ena-ai se, te ara dui sia bee-b'ee. 041 MAR 007 037 Atahori mana rena dud'uit naa ra, ndindii' a. De ara ola-ola' rae, “Mana seli! Atahori ia tao basa e, dad'i malole. Atahori mbake' rena. Atahori mab'ob'e' ola-ola'.” 041 MAR 008 001 Lao esa, atahori nae' rema ra'ab'ue, fo rena Yesus. Ara tungga E fai telu ena, naa de, sira nanaa na basa. Boe ma Yesus no'e nala mana tungga nara, de nafad'e nae, “Au sue atahori ia ra. Hambu ruma mana nema' mia dod'oo', naa te, ara ra'ab'ue fai telu ena losa nanaat nara basa ena. Malole lena' ara afi' bali' no tei rou'. Afi' losa ara masaloe sia dala' talad'an.” 041 MAR 008 004 Yesus mana tungga nara rataa oi, “Papa. Mamana' ia na'ad'oo no kambo' a. De nda bisa hita fee atahori nae' ia ra raa sa!” 041 MAR 008 005 Te Yesus natane se, oi “Hei roti ma hira?” Rataa rae, “Papa. Hai mbed'a hela aka' roti bue' hitu.” 041 MAR 008 006 Basa ma, Yesus denu atahori naa ra endo' reu rae a. Ana ha'i nala roti bue' hitu naa ra, de no'e makasi neu Lamatualain. Ana bib'ib'i roti naa ra, de fee neu mana tungga nara, fo reu babanggi fee neu basa atahori naa ra. 041 MAR 008 007 Sira o hambu u'u hira boe. Basa ma Yesus no'e makasi selu' neu Lamatualain soa' neu u'u naa ra. Basa ma Ana denu selu' mana tungga nara, fo babanggi fee atahori naa ra fali. 041 MAR 008 008 Basa se mbeima atahori rifon haa. Ara raa losa ra'ab'eta. Basa ma, mana tungga nara reu raduru nanaa sisa' ra, sofe boa monae' hitu. Basa naa de, Yesus denu se bali'. 041 MAR 008 010 Ara bali', boe ma Yesus no mana tungga nara hene risi' ofa' rala, de lao risi' mamana' esa, nara na Dalmanuta. 041 MAR 008 011 Yesus se losa Dalmanuta, boe ma atahori b'a'ub'e mia partei Farisi rema randaa ro E. Ara raselu bale ro E fo rae ra'atutud'a E. Ara ro'e E rae, “Papa! Mutud'u mana dad'i fo dad'i tatanda oi Papa mema' hambu koasa mia Lamatualain.” 041 MAR 008 012 Yesus lea hahae naru' nae, “Mete ma Au rena hei ola' ta'o naa na, Au fale-rala ngga! Saa de hei mo'e mana dad'i ra? Afi' ta'o naa! Mema' Au bisa tao mana dad'i ra, te Au nda nau utud'u hei sa.” 041 MAR 008 013 Basa naa boe, Yesus lao hela se de hene bali' ofa' rala neu, no mana tungga nara. Boe ma ara lao risi' dano a seri'. 041 MAR 008 014 Yesus se losa dano a talad'an na, dei de mana tungga nara rasaned'a oi sira lili' rendi lepa-ngges. Sira rendi aka' roti bue' esa. 041 MAR 008 015 Rena se ola' roti, Yesus nae, “Hei musi besa-b'esa! Afi' losa mane Herodes a no atahori Farisi ra kokoe-nanasi de'ulaka' na dai hei. Sira kokoe-nanasi na ona' bibit roti.” 041 MAR 008 016 Rena Ana na'o naa, mana tungga nara bingun. Ara ola-ola' rae, “Tou lasi' a ola' saa ia? Mbei ma Ana ola' ta'o naa, huu hita nda tendi roti sa.” 041 MAR 008 017 Te Yesus nahine sira dud'u'a na. De Ana ola' nae, “Saa de hei ola' aka' a roti a! Hei nda mihine Au o'ola ngga sa, do? Hei uta mara mema' mbakat seli! 041 MAR 008 018 Hei mita no mata mara, te nda mihine sosoa na sa. Ona' a nda mita sa! Hei rena no hei ndiki mara, te nda mihine saa-saa sa' bee. Ona' a hei nda rena mihine sa! Hei lili' hendi 041 MAR 008 019 roti bue' lima fo Au bib'ib'i se, de nahao atahori rifon lima naa ra sa, do? Lele' naa hei miduru mala roti a lena naa, boa hira?” Rataa rae, “Boa sanahulu rua, Papa.” 041 MAR 008 020 Yesus natane selu' nae, “Hei fe'e misined'a fai' naa fo Au bib'ib'i roti bue kahitu ra, de fee atahori rifon haa raa, do? Hei miduru mala lena naa ra, boa hira?” Rataa rae, “Boa manae' hitu, Papa!” 041 MAR 008 021 Boe ma Yesus nae, “Mema' teb'e! Hei mita no mata mara, te saa de hei nda fe'e mihine Au koasa ngga mia bee nema sa?” 041 MAR 008 022 Basa ma, Yesus se losa kambo Betsaida. Sa naa atahori ra rendi atahori poke' sa nisi Yesus. Ara ro'e Yesus kois na'ahahai' atahori poke' naa. 041 MAR 008 023 De Yesus to'u nala atahori naa lima na ma nendi e nisi' kambo' a dea'. Ana pupu miru neu atahori naa mata na, basa ma nggama matan. Natane nae, “Ta'o bee? Ho mita ena, do?” 041 MAR 008 024 Atahori naa boti' mata na, de mete dii-ona. Nataa nae, “Ia! Au ita atahori lao-lao'. Te ona' a hau huu ra lao'!” 041 MAR 008 025 Yesus tao selu' lima na neu atahori naa matan. Boe ma atahori naa mete selu', naa-naa te mata na nita teb'e ena. Ia naa eni nita no manggarelo' ena. 041 MAR 008 026 Boe ma Yesus denu atahori naa bali', ma fee nesened'a' neu e, nae “Bali' leo, te muu tungga dala' laen! Afi' heo' bali' misi' Betsaida.” 041 MAR 008 027 Basa naa ma, Yesus se lao rereo' kambo-kambo' sia Kaisaria Filipi. Mia dala' talad'an Yesus natane mbali se nae, “Mete ma tungga atahori ra dud'ui na, ara rae Au ia, seka?” 041 MAR 008 028 Rataa E rae, “Atahori ruma rae, ‘Yohanis Mana Sarani.’ Ruma rae, ‘Ba'i Elia’, Lamatualain mana dui-b'engga na mia fai dalahulu naa. Ruma rae, Papa ia, esa mia Lamatualain mana dui-b'engga laen nara.” 041 MAR 008 029 Boe ma Yesus natane selu' nae, “Te hei mae Au ia, seka?” Petrus nataa nae, “Papa ia, Kristus, atahori fo Lamatualain dudu basa mia dalahulu naa neu.” 041 MAR 008 030 Te Yesus na'anggee se nae, “Hei afi' mifad'e atahori esa boe!” 041 MAR 008 031 Basa ma Yesus nafad'e mana tungga nara, nae “Au ia, teb'e-teb'e' Atahori Matetu' a. Dei fo Au doid'oso' nae', huu lasi adat, malangga agama, ro meser agama ra basa se nda simbo Au sa. Ara risa Au, te finiesa na boe ma, Au usod'a bali'.” 041 MAR 008 032 Yesus nafad'e relo-relo ta'o naa, te Petrus nore nala E nisi' suu', de ai nae, “Papa afi' ola' ta'o naa! Au nda hela fee se lima nara dai Papa sa.” 041 MAR 008 033 Te Petrus ola' ta'o naa, nda tungga Lamatualain hihii na sa. Yesus heo' dea na mete mana tungga laen nara. Ana ai Petrus nae, “He! Naa, malangga nitu ra ded'ea na! Dinggo' naa! Ho dud'u'a aka' a atahori hihii na, te nda Lamatualain hihii na sa!” 041 MAR 008 034 Basa ma Yesus no'e atahori laen ra, fo rema ra'ab'ue ro mana tungga nara. Basa ma nanori se nae, “Se nae tungga Au, eni musi na'atataa' nakandoo tungga fai! Eni musi lili' hendi hihii-nanau na, fo tungga aka' Lamatualain hihii na. Mae atahori rae tao risa eni o, eni musi tungga nakandoo, ona' a atahori lemba hau nggangge na fo neu mate. 041 MAR 008 035 Atahori mana nae d'ua' a eni masod'a na, eni masod'a na mopo e! Te atahori mana sad'ia mate, huu tungga Au no dui-b'engga Lamatualain Hara-lii Malole na, eni hambu masod'a' nakandoo no Lamatualain. 041 MAR 008 036 Rena! Mae ho hambu basa raefafo' a isi na, te Lamatualain nda simbo nggo sa na, ho hambu saa? 041 MAR 008 037 Mae ho lemba mendi raefafo' a isi na boe o, nda bisa nggati ao samana ma sa! 041 MAR 008 038 Musuned'a e! Atahori sia raefafo' ale' ia de'ulaka na mata'-mata'. Ara nda hii tungga Lamatualain sa. De see mae tungga Au, ma mae to'u Au nanori ngga, Au o mae utaa eni sia Lamatualain mata na. Te Au, teb'e-teb'e' Atahori' Matetu' ia, dei fo Au bali' mia sorga uma. Lamatualain ate nara mia sorga rema ro Au. Hai onda mia sorga mo Ama' koasa monae na, dei fo atahori ra rahine rae Au ia, seka. 041 MAR 009 001 Hei afi' lili' Au o'ola ngga ia. Hambu mia basa hei ia ra, ruma nda fe'e mate sa, dei fo rita Lamatualain parenda no koasa monae na. 041 MAR 009 002 Basa fai nee boe, Yesus no'e Petrus, Yakobis, ma Yohanis, de hene risi' mbuku naru' sa atahori nese na. Losa ata ma, rita Yesus dad'i laen. 041 MAR 009 003 Eni bad'u na dad'i muti makahahad'o. Sia raefafo' ia nda hambu saa fo muti' lena' Eni bad'u na sa. 041 MAR 009 004 Aiboi' ma, rita Yesus ola-ola' no Ba'i Elia ma Ba'i Musa. 041 MAR 009 005 Petrus se ramatau rae mate. Petrus o bingun, losa ana ola' leli. Nafad'e Yesus nae, “Papa! Hita malole' sia ia, e! Dad'i malole lena' hita tao lala' telu. Fee esa neu Papa, esa neu Ba'i Musa, ma esa neu Ba'i Elia.” 041 MAR 009 007 Basa naa ma, lelee' a onda nema, de tatana nala se. Boe ma rena hara' mia lelee' a nae, “Rena! Yesus ia, Au Ana susue ngga. Hei rena matalolole neu E!” 041 MAR 009 008 Petrus se rena hara' na, ara mete rereo' te nda rita atahori laen sa, aka' a Yesus mesa' ne. 041 MAR 009 009 Basa naa, Yesus no mana tungga nara onda mia lete' naa. Yesus ai se nae, “Saa fo hei fe'e mita fa' ra, hei afi' mifad'e atahori esa boe. Au ia, teb'e-teb'e' Atahori Matetu' a. Au musi mate dei. Basa fo, Au usod'a bali', dei fo hei bole mifad'e atahori ra.” 041 MAR 009 010 Ara to'u rahere' Yesus hehelu-fufuli na, de nda rafad'e atahori sa. Te telu' se, esa natane esa rae, “Eni dud'u'a na saa, losa nae Eni nasod'a bali' mia mamate na? Ta'o bee, e?” 041 MAR 009 011 Boe ma, ratane E rae, “Meser agama ra rae ‘Ba'i Elia musi nema dei, dei fo Kristus nema.’ Te tungga Papa, naa ta'o bee?” 041 MAR 009 012 Yesus nataa nae, “Mema' teb'e. Ba'i Elia musi nema dei, fo soi dala' fee neu Kristus, atahori fo Lamatualain dudu basa mia dalahulu naa neu. Te ta'o bee? Hei nda fe'e mihine saa fo ara sura' sia Lamatualain susura na soa' neu Atahori Matetu' naa? Ara sura' mema', rae mete ma Eni nema ena, atahori ra'asususa' E, losa tao risa E. 041 MAR 009 013 Hei musi pasa ndiki mara matalole! Ba'i Elia naa mema' nema ena. Ma atahori ra'asususa' e, tungga sira hihii na. Naa o nandaa no saa fo ba'i-ba'i ra sura' hela mema' mia doo na neu.” 041 MAR 009 014 Yesus no mana tungga katelu nara, randaa bali' ro mana tungga laen nara, ma rita atahori nae' ra'ab'ub'ue. Ara rema rita Yesus mana tungga laen nara rareresi ro meser agama ra. 041 MAR 009 015 Atahori nae' naa ra mete-rita Yesus, ara nggengger, te rae Ana fe'e sia lete' ata. De ara rela' reu randaa ro E. 041 MAR 009 016 Yesus natane mbali se nae, “Hei mireresi saa sia ia?” 041 MAR 009 017 Te atahori esa nema nae, “Papa, rena dei! Au o ana tou ngga. Ana nabob'e' nda ola-ola' nala sa, huu nitu a tao e. Au o'e Papa na'ahahai' e dei. 041 MAR 009 018 Mete ma nitu a maso' e, ana mbembesi' ao na neu rae a. Boe ma bafa na lua fufure', ma ale nisi na. Boe ma ao na o bara'ai ona' hau a. Au o'e Papa mana tungga nara, fo oi hendi nitu a. Te ara nda bisa saa-saa sa bee.” 041 MAR 009 019 Rena ta'o naa, Yesus bua se nae, “He! Hei seli teb'e! Au unori hei bali-bali', ona' o hei nda mihine sa. Ma nda mimihere teb'e-teb'e' neu Au sa! Au musi fee tembo neu hei losa bee fai! Mendi ana' naa nisi' ia!” 041 MAR 009 020 De o'o rendi e nisi' Yesus. Nitu a mete-nita Yesus, boe ma ana mbesi' hendi ana' a losa na'aloli lololir neu rae a ma bafa na nafufure. 041 MAR 009 021 Basa boe ma, Yesus natane ana' a papa na nae, “Ho ana ma dad'i ta'o ia mia lele' bee?” Papa na nataa nae, “Mia ana diki na.” 041 MAR 009 022 Nitu a nae nisa e doo ena. Ana tao hendi ana ngga ia bali-bali' ai rala neu, ma na'atetena' e oe rala neu boe. De Papa tulun dei! Mete ma bisa, Papa sue hai na, mu'uhahai' e dei.” 041 MAR 009 023 Yesus nataa nae, “Ta'o bee de ho mae ‘mete ma bisa’? Au mema' bisa tao basa-b'asa' e, sad'i atahori ramahere dei!” 041 MAR 009 024 Basa boe ma, tou lasi' a nataa no nae' a nggaee oi, “Papa! Mema' au umuhere ena. De tulun au fo nemehere ngga boe tamba manggate!” 041 MAR 009 025 Lele' naa, Yesus nita atahori nae' rema rakaseseti sia naa. Boe ma Ana parenda nitu a nae, “He! Nitu de'ulaka! Lao hela ana ia leo fo ana rena, ma ola-ola' nala'. Ho afi' maso' selu' misi' e fai!” 041 MAR 009 026 Rena Yesus ola' na'o naa boe, nitu a nggasi nahere'. Ana tao ana' naa na'aloli ndundulea dei, de ana lao hela e. Boe ma ana' naa ona' a mates e. De atahori mana sa naa ra rae, “Naa, maten!” 041 MAR 009 027 Te Yesus to'u nala ana' lima na, de nafefela e. Boe ma ana fela neu' ena. 041 MAR 009 028 Basa naa, de Yesus no mana tungga nara lao hela mamana' naa, de risi' ume sa rala. Sia naa ratane Yesus rae, “Papa! Ta'o bee de hai nda bisa oi nitu naa sa?” 041 MAR 009 029 Yesus nafad'e se nae, “Rena matalolole! Nitu ra mema' de'ulaka'. De mete ma hei nda hule-o'e mo'e tulun neu Lamatualain sa, hei nda bisa oi nitu ona' naa sa.” 041 MAR 009 030 Basa ma Yesus no mana tungga nara lao hela mamana' naa, de risi' propinsi Galilea. Lele' naa, Yesus nda nau atahori rahine Eni sia naa sa, 041 MAR 009 031 huu Ana nae nanori a mana tungga nara. Ana nafad'e se nae, “Nda doo sa' te, ara seo hendi Au neu atahori fea'. Dei fo ara risa Au, Atahori Matetu' ia. Mema' Au mate, te finiesa na, Au usod'a bali'.” 041 MAR 009 032 Yesus nafad'e na'o naa, ma mana tungga nara bingun. Te ara nda rambarani ratane selu' Yesus o'ola na sosoa na sa. 041 MAR 009 033 Basa naa ma, Yesus se lao' losa Kapernaum. Ara risi' ume rala, boe ma Yesus natane se nae, “Fa'ra hei mireresi saa mia dala'?” 041 MAR 009 034 Te huu, nda hambu esa nambarani nataa sa bee, te mia dala' talad'an ara rasimbo bafa' rae seka monae' sia basa-b'asa sira. 041 MAR 009 035 Basa ma Yesus endo' de nanori se nae, “Seka nae dad'i atahori monae', eni masod'a' na musi ona' a ate fo tulu-fali basa atahori. 041 MAR 009 036 Basa boe ma, Yesus o'o nala ana diki' esa mia naa, de bali' nisi' talad'a nara. Ana ola' nae, 041 MAR 009 037 ‘Seka tungga Au fo simbo atahori anadiki' ona' ana' ia, naa sosoa na eni simbo Au ena. Ana o simbo Au Papa ngga mana denu Au isi' raefafo' ia.” 041 MAR 009 038 Basa naa boe, Yesus mana tungga na Yohanis, kalaak nae, “Papa! Lao esa, hai mita atahori sa pake Papa nara na oi nitu. Te hai mi'inggee e, huu eni nda hita atahori na sa.” 041 MAR 009 039 Boe ma Yesus nataa nae, “He! Afi' mi'inggee e. Te seka pake Au nara ngga fo tao mana dad'i, eni nda ola' tao Au nara ngga ma'afoo sa. 041 MAR 009 040 Mete ma eni nda lab'an hita sa, sosoa na, eni o hita atahori na boe. 041 MAR 009 041 Misined'a matalolole o! Mete ma hambu atahori rahine rae hei tungga Kristus, boe ma ana tulun hei, Lamatualain nda lili' atahori naa bebengge na sa. Mae ana fee aka' a oe muti' nggalas esa o, Lamatualain nda lili' e sa.” 041 MAR 009 042 Basa boe ma, Yesus nafad'e selu' se nae, “Mete ma atahori sa kokoe ana diki' esa fo tungga dala masala' losa ana' naa nda namahere Au sa na, besa-b'esa o! Malole lena' atahori naa ha'i nala fatu monae' esa, pa'a neu lesu ai na, ma na'atetena' ao na nisi' tasi' a talad'a na. 041 MAR 009 043 Mete ma ho tao sala' mendi' lima ma na, tati hendi' e! Malole lena' sorga muu mendi' lima seseri' a. Afi' losa ara nggari nggo misi' ai naraka mo lima ma ru'a se. (Geenna g1067) 041 MAR 009 044 [Naraka naa, mema' mamana doid'oso'. Ai a nda mate sa, no ula-ula sia naa ra nda hahae tao ma'afoo' sa.] 041 MAR 009 045 Mete ma ho tao sala' mendi' ei ma na, tati hendi e. Malole lena' sorga muu mendi' ei seseri'. Afi' losa ara nggari nggo misi' ai naraka mo ei ma ru'a se. (Geenna g1067) 041 MAR 009 046 [Naraka naa, mema' mamana doid'oso'. Ai a nda mate sa, no ula-ula sia naa ra nda hahae tao ma'afoo' sa.] 041 MAR 009 047 Mete ma ho tao sala' mendi mata ma na, ed'o nggari hendi e! Malole lena' sorga muu mendi mata seseri'. Afi' losa ara nggari nggo misi' ai naraka mo mata ma ru'a se. (Geenna g1067) 041 MAR 009 048 ‘Naraka naa, mema' mamana doid'oso'. Ai a nda mate sa, no ula-ula sia naa ra nda hahae tao ma'afoo' sa.’ 041 MAR 009 049 Au nanori ngga ia, mema' bera na seli. De seka nae tungga Au, musi na'atataa' tungga nakandoo, ona' sisi fo atahori tao masi', de pangga neu ai, fo sisi naa na'atataa doo'. 041 MAR 009 050 Masi' a mafeli'. Hita pake fo tao nanaat a malad'a'. Te mete ma masi'a nda masi sa na, eni soa' neu saa fai? Hita nggari hendi' e. Hei o musi dad'i ona' masi', fo misod'a sue-lai mo basa atahori. De hei musi miloe' mireresi seka monae' ma seka anadiki'!” 041 MAR 010 001 Basa boe, Yesus se risi' propensi Yudea, ma mamana-mamana' laen sia loe Yordan bob'oa rulu na. Mia bee-b'ee atahori nae' rema heo rala E. Ona' a biasa, Yesus nanori se. 041 MAR 010 002 Hambu atahori Farisi hira rema rae tao ra'atutud'a E. Ratane rae, “Tungga hita atoran agama na naa, mete ma tou' sao ena, bole mahela', do hoko'?” 041 MAR 010 003 Yesus nataa se nae, “Misined'a dei! Atoran sasaot fo Ba'i Musa fee hela neu hita nae ta'o bee?” 041 MAR 010 004 Rataa rae, “Ba'i Musa atoran na nae, tou' bole mahela', sad'i fee susura mahela' neu sao na dei.” 041 MAR 010 005 Yesus naselu nae, “He! Rena dei! Huu hei langga fatu mara, naa de Ba'i Musa sura' ta'o naa! 041 MAR 010 006 Afi' hei lili' dud'ui fefeu na, lele' Lamatualain tao lalai no raefafo'! Nene sura' hela nae, “Lamatualain tao atahori, tou' no ina'. 041 MAR 010 007 Naa de, tou' a lao hela papa-mama na, neu nasod'a rala' esa no sao na, 041 MAR 010 008 huu ru'a se dad'i esa ena.’ 041 MAR 010 009 Mete ma Lamatualain, tao nala sira ru'a se dad'i esa ena, atahori afi' fee se mahela' fai!” 041 MAR 010 010 Basa boe ma, Yesus no mana tungga nara risi' ume sa rala. Sia naa ratane Yesus nenori na fa' ra. 041 MAR 010 011 De nataa nae, “Seka hela hendi' sao na, basa ma ana sao selu', naa hohongge ena! 041 MAR 010 012 Ina' o ona' naa boe! Mete ma ana hela hendi sao na, basa ma sao selu' fai, naa hohongge boe! 041 MAR 010 013 Lele' esa, atahori ra rendi ana nara risi' Yesus, ro'e fee se papala-bab'anggi. Te Yesus mana tungga nara ai atahori naa ra. 041 MAR 010 014 Yesus mete-nita ta'o naa, namanasa mana tungga nara nae, “Hela ana' naa ra rema risi' Au! Afi' mi'inggee! Te atahori ona' sira ia ra, Lamatualain atahori nara. 041 MAR 010 015 Misined'a matalolole! Seka nau nema nandaa no Lamatualain, ana musi hii E, sama ona' ana' hii papa-mama na. Mete ma nda ta'o naa sa, ana nda nandaa dad'i Lamatualain atahori na sa.” 041 MAR 010 016 Basa boe ma, Yesus holu nala ana' naa ra, tao lima na neu esa-esa', de fee se papala-bab'anggi. 041 MAR 010 017 Yesus se rae lao boe, atahori mamasui' esa nela-nela' nema nae nandaa no E. Ana sende' lululangga na neu Yesus mata na, ma natane nae, “Papa Meser nene fehadat! Au ae utane mbei. Ta'o ia, Papa. Au musi tao ta'o bee, fo uhine teb'e' au maso' sorga fo usod'a o Lamatualain? (aiōnios g166) 041 MAR 010 018 Yesus nataa nae, “Ta'o bee de ho mae Au, ‘nene fehadat’!? Nda hambu atahori esa nene fehadat, aka' a Lamatualain. 041 MAR 010 019 Ho muhine, Lamatualain parenda na ma fai ma'ahulu naa nae, ‘Afi' misa atahori; Afi' hohongge; Afi' mumuna'o; Afi' dad'i sakasii leleko'; Afi' laka atahori fo ha'i mala sud'i' saa nara; Ma fee had'at neu ho papa-mama ma.’” 041 MAR 010 020 Atahori na nataa nae, “Teb'e, Papa Meser! Mia au soru ngga, au tungga basa parenda' naa ra ena.” 041 MAR 010 021 Yesus kasian atahori naa, de nafad'e nae, “Teb'e! Te fe'e hela dala' esa. Ia naa bali' fo seo hendi basa su'i mara. Basa naa, muu babanggi doi' nara fee atahori to'ata' ra. Dei fo uma tungga Au leo. Te Lamatualain pala-ba'e fee ho su'i-betas sia sorga!” 041 MAR 010 022 Atahori naa rena Yesus o'ola na ta'o naa, rala na nambalulutu. Ana bali' no rala sususa', huu eni su'i' na nae'. 041 MAR 010 023 Boe ma Yesus mete neu-nema, ma ola' no mana tungga nara nae, “Rena e! Atahori mamasui' a mema' susa lao esa' nisi' sorga! 041 MAR 010 024 Rena ta'o naa boe, mana tungga nara bingun. Te Yesus ola' selu' nae, “Rena matalolole! Mae dad'i Lamatualain atahori na, susa lao esa'! Afi' d'ua mae naa muda'. 041 MAR 010 025 Atahori mamasui' a nisi' sorga dad'i Lamatualain atahori na, sususa na ona' a banda onta monae' esa nisi' lalae na tungga sosoot a ndola na.” 041 MAR 010 026 Yesus ola ta'o naa, tao se bau bingun, de ratane rae, “Mete ma mema' ta'o naa, seka bisa hambu masod'a?” 041 MAR 010 027 Yesus mete esa-esa, boe ma nafad'e nae, “Atahori mema' nda bisa tao sa. Te afi' lili'! Lamatualain bisa tao basa' e!” 041 MAR 010 028 Basa boe ma, Petrus ola' nae, “Papa. Hai lao hela basa saa-saa mara ena fo tungga Papa. Te hai hambu saa?” 041 MAR 010 030 Yesus nataa nae, “Au ufad'e hei ta'o ia! Seka tungga Au, ma lao hela papa-mama nara, od'i-a'a nara, ana nara, osi na, ue-tatao na, no ume isi nara, fo neu bengga Lamatualain Hara-lii Malole na neu atahori sia bee-b'ee, eni simbo bali' buna-b'oa' lao natun esa. Basa saa fo eni lao hela' nara, eni simbo bali' lena' naa. Te atahori tao e doid'oso', huu eni tungga Au. Te mete ma raefafo' ia natete'e, eni nasod'a nakandoo no Lamatualain. Naa, eni bala'-bae na! (aiōn g165, aiōnios g166) 041 MAR 010 031 Misined'a e! See na'amoko ao na, tungga Lamatualain dud'u'a na, atahori naa atahori anadiki' seli. Te seka naloe ao na, tungga Lamatualain dud'u'a na, eni atahori monae'.” 041 MAR 010 032 Lele' naa, Yesus se lao risi' Yerusalem. Yesus lao' na'ahulu', ma mana tungga nara ro atahori laen nara ra'abuit. Sira rasaned'a saa fo Ana ola' dalahulu naa nae, atahori rae risa Eni sia Yerusalem. Naa de, ara dad'i bingun boe ramatau. Rena ta'o naa, Yesus no'e nala mana tungga nara, de nafad'e selu' saa fo atahori rae tao neu Eni sia Yerusalem. 041 MAR 010 033 Ana ola' nae, “Rena o! Ia naa, hita tae Yerusalem teu. Au ia, Atahori Matetu' a. Losa naa, ara seo Au neu malangga agama ro meser agama ra. Basa ma ara hukun risa Au. Boe ma ara mbo'i nggari hendi Au neu atahori laen mana nda rahine Lamatualain sa. 041 MAR 010 034 Basa ma ara ola' ra'amamae' Au. Ara puras miru neu Au. Ara filo ralulutu Au ao ngga. Basa dei de, ara risa Au. Mema' Au mate teb'e. Te finiesa na ma, Au usod'a bali'.” 041 MAR 010 035 Basa boe, Yakobis no Yohanis, Sabadius ana nara, rema risi' Yesus. Ara ro'e Yesus rae, “Papa Meser! Hai parlu.” 041 MAR 010 036 Yesus natane se nae, “Hei parlu saa?” 041 MAR 010 037 Rataa rae, “Ta'o ia, Papa! Mete ma Papa endo' to'u parenda' ena, hai mo'e Papa na'e'endo' hai, esa sia Papa bob'oa ona ma, esa sia bob'oa dii ma. Fo hai o to'u parenda'.” 041 MAR 010 038 Yesus nataa nae, “Hei ru'a nggi nda mihine saa fo hei mo'e sa. Te Au hambu doid'oso' nae'. De ta'o bee? Hei d'ua mae hei o bisa lemba doid'oso' naa mo Au losa mate, do?” 041 MAR 010 039 Rataa rae, “Hai bisa, Papa!” Yesus ola' a selu' no se nae, “Mema' hei bisa lemba doid'oso' naa, ona' Au boe. 041 MAR 010 040 Te seka endo' sia Au bob'oa dii-ona ngga, naa Au nda u'etu' sa. Naa, Lamatualain mana na'etu'. Ana na'etu' basa ena, seka-seka mana endo' sia mamana' naa.” 041 MAR 010 041 Lele' mana tungga laen nara rena Yakobis no Yohanis ro'e ta'o naa ma, ramanasa. 041 MAR 010 042 Basa ma Yesus no'e nala basa se, de nae, “Hei mihine ena, to? Atahori monae' mana to'u parenda' ra aka' a tuni-ndeni manggarau nara, losa ara nda bisa ra'alalau' saa sa bee. Boe ma malangga nusa' fo nda rahine Lamatualain sa, ara parenda' ra'a'lelena', losa manggarau nara nda bisa boti' langga nara sa. 041 MAR 010 043 Te hei afi' tao ta'o naa! Seka mia hei ia ra, nae dad'i neu atahori monae', eni musi dad'i ona' mana tulu-fali fo tao mata' neu atahori laen. 041 MAR 010 044 Seka nae dad'i neu malangga, eni musi dad'i ona' ate. 041 MAR 010 045 Te Au ia, teb'e-teb'e Atahori Matetu' a. Au nda uma fo atahori tao mata' neu Au sa. Te Au uma fo tao mata' neu atahori nae'. Au uma fee masod'a ngga teme-teme fo mbo'i hendi atahori nae' mia sira sala nara.” 041 MAR 010 046 Yesus no mana tungga nara losa kambo Yeriko. Lele' ara rae lao rakandoo, boe ma atahori nae na seli tungga se. Sia naa o hambu atahori poke' esa endo' hule-hule' sia dala' a bife na. Nara na Bartimeos, Papa Timeos ana na. 041 MAR 010 047 Ana rena nae mana tungga naa, Yesus mia Nasaret, boe ma ana nggasi nahere' nae, “Yesus! Daud tititi-nonosi na, ee! Hai nea-nea Papa doo ena! Sue-lai au dei!” 041 MAR 010 048 Rena ana nggasi na'o naa, boe ma atahori ra ai e rae, “He! Nee-nee!” Te ana nggasi nahere' selu' fai nae, “Yesus! Daud tititi-nonosi na, ee! Sue-lai au dei!” 041 MAR 010 049 Boe ma Yesus nambarii'. Ana denu nae, “Mo e nema!” Ara reu, de rae, “Mumuho'o leo! Te Papa Meser no'e nggo. De uma leo!” 041 MAR 010 050 Rena ta'o naa, Bartimeos piru hendi lafe na, boe ma ana nambarii' haelalai, de neu nandaa no Yesus. 041 MAR 010 051 Yesus natane e nae, “Ho nau saa?” Nataa nae, “Papa, e! Au o'e fo au bisa ita.” 041 MAR 010 052 Yesus nafad'e selu' e nae, “Huu ho mumuhere mae Au bisa u'uhahai' nggo, lele' ia o, ho hai boe! Muu leo!” Boe ma mata na nita neu' ena, de ana neu namalolo' no Yesus. 041 MAR 011 001 Lele' ara deka ro kota Yerusalem, ara losa kambo' rua, nara na Betfage no Betania, sia Lete' Saitun suu na. Mia naa Yesus se rahani mbei'. De Ana haitua mana tungga na rua lao ra'ahulu'. 041 MAR 011 002 Ana denu nae, “Hei ru'a nggi mi'ihulu' misi' kambo' naa. Mete ma hei losa, hei mita keledei ana' esa, mana pa'a' sia naa. Atahori nda fe'e sae rita e sa. Hei mi sefi hendi tali na fo lea mendi e nema. 041 MAR 011 003 Te mete ma atahori ratane hei rae, ‘Ta'o bee de hei sefi mendi keledei naa?’ hei musi mitaa mae, ‘Lamatua' nae pake. Mete ma pake basa na, Ana fee bali' e'.’” 041 MAR 011 004 Basa ma, atahori karua' ra reu, boe ma rita keledei ana' nene pa'a' sia ume sa mata' sia dala' a bob'oa na. Ara sefi rendi e. 041 MAR 011 005 Te atahori mana sia nara, ratane rae, “He! Ta'o bee de hei sefi mendi atahori keledei naa?” 041 MAR 011 006 Rataa rae, “Hai Lamatua ma nae pake. Mete ma Ana pake basa, hai mendi bali' e.” Boe ma atahori naa ra lao hela se nore rendi keledei a. 041 MAR 011 007 Ara nore rendi nisi' Yesus. Basa de, ara laka' lafe nara neu keledei a, de Yesus sae. 041 MAR 011 008 Lele' ara rae losa kota rala, atahori nae' ha'i rala lafe nara, de bela neu dala'. Hambu ruma reu tati hau palam roo' mia dala' bife na, de bela neu dala' talad'an. Ara tao ta'o naa, fo dad'i tatanda' rae sira simbo Lamatua' Yesus no had'at. Ona' a sira simbo atahori monae nara boe. 041 MAR 011 009 Boe ma atahori ruma lao ra'ahulu' Yesus, no ruma ra'ab'uit. De ara eki randu rae, “Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Lamatualain na'onda' pala-banggi fee atahori mana nema pake Lamatualain nara na, huu Lamatualain mana denu E! 041 MAR 011 010 Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Huu Lamatualain nae nafefela bali' Mane Daud parenda na! Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Huu Lamatualain endo' parenda mema' ena, sia lalai naru ata!” 041 MAR 011 011 Losa kota rala, Yesus se reu risi' Ume Hule-o'e Huu' nembeleo na. Yesus mete matalolole ndule basa mamana' naa. Te na'e a hatu' ena, de ara lao bali' risi' kambo Betania. 041 MAR 011 012 Mbila fefetu na, ara lao hela Betania de bali' risi' kota Yerusalem. Mia dala' talad'an, Yesus named'a ndoe. 041 MAR 011 013 Ana nita hau huu' esa mia dala' bife na. Atahori biasa raa boa na. De Yesus neu deka-deka hau huu naa, nae mete sob'a hambu boa', do hoko'. Losa hau huu' naa, Ana nda nita saa-saa sa' bee. Te mema' nda fai nab'oa na sa. Ana fe'e nae naroo naa. 041 MAR 011 014 Boe ma Yesus ola' fee hau huu' naa nae, “Ho nda fee boa ma neu Au sa, de mia fai' ia, ho nda bisa fee boa ma neu atahori laen sa!” Mana tungga nara rena Ana ola' nahere' ta'o naa. (aiōn g165) 041 MAR 011 015 Basa ma ara lao rakandoo, losa Yerusalem, boe ma Yesus neu selu' nisi' Ume Hule-o'e Huu na. Sia Ume Hule-o'e a nembeleo na, atahori tao dad'i pasar, fo raseo' mbui lunda fo atahori tao neu tutunu-hohotu'. Nita ta'o naa boe, Yesus neu oi hendi se. Ana timba lenggu-babara hendi mei-mei fo ara pake tukar doi', ma timba hendi banggu-banggu fo ara pake raseo' neu mbui' ra. 041 MAR 011 016 Ana o na'angge basa atahori fo nda bole ha'i rendi sira saa-saa nara fo lao nggero tungga nembeleo naa sa. 041 MAR 011 017 Boe ma Ana nanori se nae, “Hei mihine mema' saa fo Lamatualain mana dui-b'engga nara sura' hela rae, ‘Au ufefela Au Ume ngga ia fo atahori mia basa nusa' ra rema hule-o'e sia ia.’ Te hei tao mala Ume ia dad'i neu na'o ra mamana ne'eb'ue na!” 041 MAR 011 018 Lele' malangga agama ra ro meser agama ra rena Yesus tao ta'o naa ena, ara ramanasa E, de sangga dala' fo rae risa E. Te ara o hia boe, huu atahori nae' hii a rena nanori na. 041 MAR 011 019 Lele' relo a nae mopo, boe ma Yesus se lao hela kota Yerusalem, de bali' reu sunggu' sia kambo Betania. 041 MAR 011 020 Mbila fefetu ana na ma, Yesus se bali' risi' Yerusalem. Mia dala' talad'an ara tungga bali' hau afis a. Mana tungga nara kakaler, huu hau naa mate meto losa oka-oka na. Boe ma Petrus nasaned'a Yesus o'ola naa afis a. Nafad'e nae, “Papa! Mete dei! Hau fo afis a Papa ndoondoon a, mate ena!” 041 MAR 011 022 Yesus nataa nae, “Mema' teb'e! Sad'i hei mimihere Lamatualain ta'o naa boe. 041 MAR 011 023 Mete ma hei mimihere teb'e-teb'e', hei bisa denu lete' esa lali tasi' rala neu. Boe ma Lamatualain fee lete' naa lali, sad'i hei afi' mimihere mo rala mana banggi'! Hei musi mimihere teb'e-teb'e' neu Lamatualain. 041 MAR 011 024 Afi' lili'! Sad'i hei mimihere teb'e-teb'e' Lamatualain bisa fee saa fo hei mo'e, naa, Ana fee hei! 041 MAR 011 025 Te mete ma hei hule-o'e, te hei esa rala na nda malole' no atahori laen sa, eni musi malolole no atahori naa dei. Ta'o naa, dei fo hei Papa ma sia sorga nau tao nameu hei sala mara. 041 MAR 011 026 [Mete ma hei esa mimbed'a rala', no nda nau fee ambon neu atahori sa, hei Papa ma sia sorga boe o nda fee ambon neu hei sala mara sa.”] 041 MAR 011 027 Basa boe ma, ara lao' rakandoo. Losa Yerusalem, ara maso' bali' risi' Ume Hule-o'e Huu' a. Lele' ara maso' losa nembeleon naa, malangga agama ra ro meser agama ra rema, 041 MAR 011 028 de ratane Yesus rae, “Seka denu Nggo uma mumue mia ia afis a? Seka fee Nggo hak!” 041 MAR 011 029 Te Yesus nahine sira sangga dala' fo rae ra'atutud'a E. Basa ma Ana nataa nae, “Au o ae utane hei bee. Hei mitaa Au, dei fo Au utaa hei. 041 MAR 011 030 Au utane ta'o ia: Basa hei mihine Yohanis, Mana Sarani' naa, do? Seka denu e fo sarani atahori? Lamatualain, do atahori?” 041 MAR 011 031 Boe ma ara dud'u'a neu-nema, no rala' esa rae, “Awe! Dai hita ena! Mete ma hita tataa tae, ‘Lamatualain mana denu’, naa, Ana nataa nae, ‘Mete ma ta'o naa, saa de hei nda mimihere Yohanis sa!’ 041 MAR 011 032 Te hita o nda bisa tae ‘atahori mana denu’ sa. Te basa atahori ra ramue. Huu ara ramahere rae Yohanis naa, Lamatualain mana dui-b'engga na.” 041 MAR 011 033 Basa de rataa rae, “Hai nda mihine sa!” Boe ma Yesus nataa bali' nae, “Mete ma ta'o naa, Au o nda nau ufad'e seka mana denu Au sa bee.” 041 MAR 012 001 Basa naa, Yesus ola' selu' no malangga agama Yahudi ra no meser agama ra. Ana fee nekendandaa' nae, “Hambu atahori esa nae tao osi anggor sa sia rae na. Ana lutu-mbaa rereo', ma nafefela mamana nenea' naru' esa, de sela hau anggor. Ana o tao bak fo nae natanee boa anggor oe na. Basa boe ma, ana fee osi naa neu atahori laen mete-se'u, fo banggi hasil na. De ana lao tute' nusa lain neu. 041 MAR 012 002 Losa fai etu boa anggor boe ma, tenu osi a denu ate na esa neu nisi' atahori mana tao osi ra, fo no'e eni hahambu na. 041 MAR 012 003 Losa naa, mana mete-se'u osi ra to'u rala e, de popoko. Basa ma ara denu e bali' no lima rou'. 041 MAR 012 004 Basa ma tenu osi a haitua ate na esa fali. Te mana mete-se'u osi ra popoko langga na losa hina'-hina', ma ra'amamae' e, de oi hendi. 041 MAR 012 005 Basa naa, tenu osi a haitua selu' ate na esa fai. Te ara risa e. Mae ara tao ta'o bee o, tenu osi a haitua nakandoo a ate nara. Te mana mete-se'u osi ra popoko ruma, ma risa ruma. 041 MAR 012 006 Ia naa hela aka' a atahori esa ena. Naa eni tenu osi a ana mone susue na. Huu nda hambu dala' laen selu' sa, de ana haitua ana' naa. Ana d'ua nae, ‘Mete ma au haitua ana ngga, ara simbo no malolole, boe ma ara rena e. 041 MAR 012 007 De ana haitua ana na neu sia naa. Te mana mete-se'u osi ra rita ana naa nema, boe ma ara ola-ola' rae, “Wei! Mete dei! Tou lasi' a haitua ana na nema mata na! Mete ma tou lasi' a mate, eni ia mana simbo nala basa hata-heto naa ra. Ima hita tisa e, fo hita soa hata-heto na ia ra! 041 MAR 012 008 Basa ma ara humu e, de risa e. Ara mbia hendi ao sisi na nisi' osi dea'. Dud'ui na losa' a naa.” 041 MAR 012 009 Yesus dui basa boe ma, natane atahori monae' ra nae, “Tungga hei dud'u'a mara, tenu osi a nae tao ta'o bee neu mana mete-se'u osi ra? Tungga Au, ana nema fo nisa basa se. Basa naa, ana fee osi anggor na neu atahori laen mete-se'u. 041 MAR 012 010 Basa hita se'u-tita sia Lamatualain susura' na nae, ‘Hambu fatu esa fo tukan ra nggari hendi. Te ia naa, fatu naa dad'i neu fatu lalaka'. 041 MAR 012 011 Lamatualain tengga nala, boe ma na'e'endo' fatu naa. Naa de, hita tita eni malole na seli!’” 041 MAR 012 012 Atahori monae' ra rahine neu' ena rae, Yesus nggari ded'eat naa neu se pake nekendandaa'. Ara ona' mana mete-se'u osi naa ra. Basa boe ma ara ator dala' fo rae humu Yesus. Te ara hia atahori nae' mana hii rena Yesus nenori na. De ara lao hela E. 041 MAR 012 013 Basa ma, atahori Yahudi moko-monae naa ra, denu atahori Farisi b'a'ub'e, ro atahori mia Herodes partei nara, reu raselu bale ro Yesus, fo rae ra'atutud'a E. 041 MAR 012 014 Boe ma ara rema raselu' bale ro Yesus rae, “Papa Meser! Basa hai mihine mae Papa rala na tetu', ma Papa nda pepeko-leleko' sa. Papa mete aka' atahori rala nara. Papa o nafad'e Lamatualain hihii-nanau na no relo-relo, huu Papa nda mete mata' sa. Ia naa, hai mae mitane dala' esa. Tungga hita atoran agama Yahudi na, hita musi bae bea neu mana parenda Roma, do afi'?” 041 MAR 012 015 Te Yesus nahine sira rae te'e-sii E, fo ola' lab'an mana parenda Roma. De nataa nahere' nae, “Ta'o bee de hei mae mi'itutud'a Au no dala' naa! Fee doi fula' esa, fo Au mete sob'a dei!” 041 MAR 012 016 Boe ma ara loo fee doi fula' esa. Yesus ha'i nala, de se'u namemeu' doi' naa. Boe ma natane mbali se nae, “Ia, seka mata na? Ia, seka nara na?” Rataa rae, “Naa, mana parenda Roma Mane Monae na!” 041 MAR 012 017 Boe ma Yesus nae, “Mete ma ta'o naa, fee mana parenda saa fo mana parenda ena na. Ma fee Lamatualain saa fo Lamatualain ena na.” Rena nataa na'o naa, boe ma basa se ndii-ndii' a, te Ana nataa ndaa. Naa de, ara nda bisa te'e-sii rala E sa. 041 MAR 012 018 Hambu partei agama laen esa, fo atahori rae partei Saduki. Ara ranori rae atahori mates nda bisa rasod'a bali' sa. Lao esa, atahori Saduki hira rema rae hengge Yesus. 041 MAR 012 019 Ara ola' ro Yesus rae, “Papa Meser! Ba'i Musa sura' hela fee hai, adat ia nae: Mete ma tou' esa mate hela sao na, ma ana' nese, tou' naa od'i na musi sao nala ina falu na, fo hela fee tititi-nonosi' neu a'a mana mate na. 041 MAR 012 020 Mema' Musa nanori ta'o naa. Te hai mae mitane ta'o ia. Hambu tou' hitu od'i-a'a. A'a ka sao na'ahulu'. Basa ma ana mate, te nda ma ana' sa. 041 MAR 012 021 Boe ma od'i mana tungga eni a, sao bali' ina falu naa. Nda doo sa ma, ana mate, nda hambu ana' sa. Ona' naa od'i ka telu na, sao bali' no ina falu naa, te ana mate, ma ana' nese. 041 MAR 012 022 Ta'o naa nekendoo' a losa od'i muri na o mate. Basa boe ma, ina falu naa mate. 041 MAR 012 023 Ia naa hai mae mitane ta'o ia: Ina' naa sao tou' hitu ena! Te mete ma raefafo'a natete'e fo Lamatualain fee atahori mates ra rasod'a bali', ina' naa dad'i seka sao na mia tou' kahitu' naa ra?” 041 MAR 012 024 Basa ma Yesus nataa nae, “Mete ma hei mitane ta'o naa, naa hei nda mihine Lamatualain susura' na isi na sa. Hei o nda mihine Lamatualain koasa na sa. De hei ia ra seli teb'e ma! 041 MAR 012 025 Rena, e! Ta'o ia! Sia sorga, nda hambu masao' sa. Basa atahori mates fo Lamatua' fee rasod'a bali' ra, nda hambu rasao selu' sa ena. Ona' naa boe o Lamatualain ate nara sia sorga nda sao sa' bee. 041 MAR 012 026 Au o ufad'e atahori mates ra, ara rasod'a bali', do hoko'. Sia Ba'i Musa susura na ana sura' nae hau ana' mana lalangge' te nda kad'e sa. Hei misined'a dud'uit naa, do hoko'? Lele' ai a mbila mia hau naa, Lamatualain nafad'e Musa nae, ‘Au ia ho ba'i mara Lamatualain na. Naa, eni Ba'i Abraham, Ba'i Isak, ma Ba'i Yakob. Basa sira be'utee neu Au losa ia neme. 041 MAR 012 027 Hita tahine tae ba'i naa ra, mate doo ena. Te huu Lamatualain nafad'e nae Eni fe'e dad'i neu sira Lamatua' na. Mema' atahori mana be'utee neu Lamatualain, atahori masod'a', nda atahori mates sa. Naa de, hita tahine tae ara rasod'a bali' ena. De mae atahori mate ena o, ara rasod'a bali'. De mete ma hei to'u mikindoo neu nenori' a nae, atahori mates ra nda rasod'a bali' sa, hei mema' talalu sala ena!” 041 MAR 012 028 Lele' naa, meser agama esa rena Yesus ola-ola' no atahori partei Saduki ra. Meser agama naa d'ua nae Yesus nataa sira no malole'. Basa ma ana natane Yesus nae, “Papa! Au ae utane ta'o ia: Hita parenda adat no parenda agama na, nae na seli. Mia basa se, bee ka lena'?” 041 MAR 012 029 Yesus nataa nae, “Ba'i Musa sura' hela Lamatualain parenda mana seli' na, nae ta'o ia: ‘Basa atahori sia Isra'el! Rena matalolole! Lamatualain mema' hita Lamatua' na no hita malangga na! Nda hambu laen sa, aka' a Eni! 041 MAR 012 030 De hita musi sue-lai E lena' basa e. Hita musi hii E nakandoo' a, tahine E, ma manggate tungga hihii-nanau na. 041 MAR 012 031 Ma parenda' karua naa nae ta'o ia: ‘Hita musi sue atahori, ona' a hita sue hita ao na boe.’ Parenda karua' ia ra mana seli'. Nda hambu parenda' laen mana lena' mia parenda karua ia ra sa.” 041 MAR 012 032 Basa ma, meser agama ra ola' selu' ro Yesus rae, “Mema'! Papa nafad'e naa, teb'e'. Lamatualain dad'i hita malangga na, ma nda hambu Lamatua' laen sa ena. 041 MAR 012 033 Hita musi sue Eni lena' basa e, losa hita hii eni, tahine eni, ma manggate tungga hihii-nanau na. Hita o musi sue atahori, ona' a hita sue ao tara. Hita bisa tungga parenda lain ra, te mete ma hita tungga parenda karua' naa ra, Lamatualain namaho'o lena'. Hita bisa fee banda tutunu-hohotu' a, do tutunu-hohotu' laen, te mete ma hita tungga parenda karua' naa ra, Ana namaho'o lena'.” 041 MAR 012 034 Rena nataa na'o naa, Yesus d'ua nae meser agama ia nahine no malole' ena. De Yesus nae, “Ho mae' a dad'i Lamatualain atahorin.” Basa naa, nda hambu atahori laen rambarani raselu-bale ro Yesus, huu nda hambu atahori rasenggi' E sa ena. 041 MAR 012 035 Lele' Yesus fe'e nanori atahori ra sia Ume Hule-o'e Huu' a, natane se nae, “Tungga hei dud'u'a ma, naa ta'o bee? Meser agama ra ranori rae Kristus naa, atahori fo Lamatualain dudu basa mia fai ma'ahulu na. Tungga sira, Eni aka' a Mane Daud a tititi-nonosi na. Te naa nda teb'e sa. 041 MAR 012 036 Fai ma'ahulu na Lamatualain Dula-Dale Meumare' na pake Daud fo sura' nae, ‘Lamatualain nafad'e basa neu au malangga ngga nae, “Uma endo' muu mamana malole' sia Au bob'oa ona ngga. Dei fo Au tao musu mara losa ara ta'alok neu nggo.’” 041 MAR 012 037 Mia naa nema hita hambu tahine tae mane Daud no'e Kristus, nae ‘Malangga’. Sosoa na, mete ma atahori rae Kristus aka' a mane Daud tititi-nonosi na, naa nda fe'e dai sa! Huu Eni o dad'i Mane Daud malangga na boe! Yesus ola' ta'o naa ma, atahori nae' hii rena E. 041 MAR 012 038 Ana nafad'e selu' se nae, “Hei musi besa-b'esa mbali meser agama ra. Ara hii' a pake sira bad'u naru nara, lao-lao reu randaa ro atahori nae', fo ara rae, ‘We! Sira atahori moko, o!’ 041 MAR 012 039 Mete ma risi' ume hule-o'e a, do tungga fefetas, ara sangga mamana e'endo' malole', fo atahori nae' rita se. 041 MAR 012 040 De besa-b'esa! Te ara boe o hii a peko-lelelo' ina falu ra, fo lea rala basa ume nara. Sia atahori nae' mata na, ara tatana de'ulaka nara, ma rambarii' hule-o'e doo na seli. Sira hii' a fo atahori rafad'e rae sira rala nara meu'. Te dei fo Lamatualain fee huku-doki' monae' neu se.” 041 MAR 012 041 Basa naa, Yesus neu endo' mbali, peti kolete a mia Ume Hule-o'e Huu' a. Ana mete atahori ra rema mbed'a doi kolete neu peti kolete a rala. Ana nita atahori mamasu'i-ma'ena' ra rema mbed'a doi kolete nae' nisi' peti rala neu. 041 MAR 012 042 Basa ma, ina falu mana tud'a-loloe' esa o nema tungga hule-o'e. Ana mbed'a doi' sen rua nisi' peti a. Doi' naa, feli na mbei' na sala. 041 MAR 012 043 Basa ma Yesus kaper mana tungga nara nae, “Hei mete matalolole ina falu mana tud'a-loloe' naa. Ana fee aka' doi' sen rua' a, te ana fee nalena' basa atahori ra. 041 MAR 012 044 Atahori laen ra basa se fee doi kolete mia sira doi sisa nara. Te ina falu ia, fee nabasa' doi nara reu Lamatualain. Nda hela mbei sa bee.” 041 MAR 013 001 Basa ma, Yesus no mana tungga nara rae lao hela Ume Hule-o'e Huu' a. Ara kalua, ma mana tungga na esa dudu ume hule-o'e naa, de nafad'e nae, “Papa, e! Mete dei! Ume ia meulau na seli! Ara dama fatu monae' nara malole na seli! 041 MAR 013 002 Te Yesus nataa nae, “Ume ia mema' malole'! Nda doo sa' te, atahori rasea' hendi fatu ia ra.” 041 MAR 013 003 Basa boe ma, Yesus se lao risi' Lete Saitun, de endo' mbali Ume Hule-o'e Huu' a. Basa ma, mana tungga nara haa rema ola-ola' ro mesa' ne. Sira ia ra, Petrus, Yakobis, Yohanis, ma Anderias. 041 MAR 013 004 Ratane rae, “Papa! Sob'a mufad'e selu' o'ola ma fa' ra. Fai hira' fo fai na losa? No tatanda nara, ona' bee'?” 041 MAR 013 005 Basa ma Yesus nataa nae, “Sad'i hei minea matalolole! Fo afi' edi rala hei. 041 MAR 013 006 Te atahori mata'-mata' rema to'o tenda nara rae, ‘Au ia, Kristus, atahori fo Lamatualain helu-fuli mia fai ma'ahulu na!’ Boe ma ara ed'i rala atahori nae'. 041 MAR 013 007 Mete ma hei mita atahori ratati, do hei rena siu' rae, hambu netati' sia bee-b'ee na, hei afi' mimitau. Te mana ona' naa ka, musi dad'i dei. Te huu fai matete'e na, nda fe'e losa sa. 041 MAR 013 008 Lele' naa, leo esa natati no leo laen. Nusa esa natati lab'an no nusa' laen. Hambu rae a nanggenggo sia bee-b'ee. Ndoe-la'as o sia bee-b'ee. Basa tatanda ia ra, ona' ina' mana fe'e named'a nae b'onggi. 041 MAR 013 009 De hei musi minea matalolole! Te ara rema humu rala hei fo ro hei misi' mamana nggenggero agama. Ma ara poko-paru hei sia ume-ume hule-o'e rala. Ara o pa'a rendi hei misi' atahori mana to'u koasa, huu hei tungga Au. Sia naa hei ka'e mala fo mifad'e Au dala malole ngga neu se. 041 MAR 013 010 Te Lamatualain atahori nara musi reu rafad'e ra'ahulu' Au Hara-lii Malole ngga neu basa leo sia raefafo' ia, dei fo fai matete'e na losa. 041 MAR 013 011 Misined'a! Mete ma ara pa'a rendi hei misi' mamana nggenggero a, hei afi' mimitau mae, ‘Au ola' ta'o bee? Au utaa ae saa?’ Mete ma fai naa losa ena, hei ola' tungga saa fo Lamatualain Dula-Dale Meumare' na nafad'e hei. 041 MAR 013 012 Sia ume sa rala, mete ma hambu atahori ramahere Au, od'i-a'a nara mesa' se sangga dala' fo risa e. Mete ma ana' a namahere, ama na mesa' ne nisa e. Mete ma papa no mama ramahere, ana nara tao risa se. 041 MAR 013 013 Atahori ra ramanasa hei, huu mimihere Au. Te seka na'atataa' losa basa, dei fo Lamatualain fee ne masod'a.” 041 MAR 013 014 Yesus ola' nakandoo nae, “Atahori esa nae nema. Eni de'ulaka na seli. Ana nambarii' sia mamana' meumare sia Ume Hule-o'e Huu' a. Ana nda nandaa no manana' naa sa, losa eni tao melu-mud'u. Naa de, Lamatualain hiru' nasadea hela mamana' naa. Mete ma hei mita ta'o naa, besa-b'esa! (Seka mana baca ia, musi besa-b'esa o!) Naa dad'i netud'u' nae fai-fai sususa' a losa lelesu a bafa na ena. Mete ma mita ta'o naa ena, atahori sia propinsi Yudea, fela mela misi' lete' a leo. 041 MAR 013 015 Musti mela' lai-lai, fo afi' doid'oso. Mete ma kalua hela ume ena, afi' bali' ha'i bua-lo'as fai. 041 MAR 013 016 Atahori mana sia osi a, afi' bali' ha'i lafe fai. Te mela mikindoo leo. 041 MAR 013 017 Kasian lena' ina mairu', no mama mana rasusu ana diki mana mbila' ra. Te sira nda bisa rela' haelai sa. 041 MAR 013 018 De malole lena' hei hule-o'e fo mo'e dala de'ulaka' naa, afi' tud'a nandaa no fai ud'an. 041 MAR 013 019 Te fai' naa, sususa na seli! Eni' a mia Lamatualain tao raefafo' losa ia, atahori-atahori nda fe'e hambu rita sususa monae' mata' naa sa' bee. De atahori nda rita selu' sususa' mata' naa sa' ena. 041 MAR 013 020 Mete ma Lamatualain nda na'a'e'eku fai naa sa, nda hambu atahori esa o na'atataa' nasod'a sa' bee. Te huu Lamatualain sue atahori fo Ana tengga nala' ra, naa de Ana na'a'e'eku fai susa-sona' naa ra. 041 MAR 013 021 Mete ma fai naa losa, hei rena atahori rae, ‘Mete dei! Kristus sia ia!’ Te atahori fe'a ra rae, ‘Kristus sia naa!’ Te hei ona' rena e! 041 MAR 013 022 Te hambu atahori kalua fo to'o tenda nara rae, ‘Au ia, Kristus!’ Ruma fali rae, ‘Au ia, Lamatualain mana dui-b'engga na.’ Ara ratud'u mana dad'i mata'-mata' pake nitu a koasa na, fo ara peko-leleko' atahori. Ara sob'a-sob'a Lamatualain atahori nara fo ed'i rala se! 041 MAR 013 023 De hei musi minea matalolole! Fai sususa' naa ra nda fe'e losa sa, te Au fee hela nesenened'a' neu hei! 041 MAR 013 024 Basa ma Yesus tute nafad'e mbali mana tungga nara nae, “Mete ma fai' sususa' naa ra basa, ‘Relo a dad'i ma'ahatu'. Fulan o nda manggarelo' sa' ena. 041 MAR 013 025 Nduu' ra tud'a mia lalai a, no basa koasa sia lalai a dad'i sea-sasara'! 041 MAR 013 026 Basa naa, dei fo basa atahori mete-rita Au, Atahori Matetu' ia. Te Au onda mia lalai a o lelee' fo basa atahori ra rita Au koasa ngga, ma mandete-masa'a ngga! 041 MAR 013 027 Basa naa, Au denu Lamatualain ate nara mia sorga reu ra'ab'ue atahori fo Au tengga ala' ra mia raefafo'a suu na, mia rulu losa muri, mia dii losa ona. 041 MAR 013 028 Yesus ola' nakandoo nae, “Au ha'i nekendandaa' mia hau. Mete ma roo na sangga fula, naa tatanda' fai matob'i' a deka-deka nema. 041 MAR 013 029 Ta'o naa boe, mete ma hei mita fai-fai sususa' naa nema, naa tatanda Au deka-deka uma. 041 MAR 013 030 Rena matalolole! Mia basa atahori mana masod'a' lele' ia, hambu ruma nda fe'e mate sa, te fai sususa' naa nema ena. 041 MAR 013 031 Mae lalai no raefafo' a mopo, te Au o'ola ngga ia nda basa sai-sai sa. 041 MAR 013 032 Yesus o ola' nae, “Nda hambu atahori esa fo bub'ulu' fai' bee no lele' bee Au uma bali' sa. Lamatualain ate nara sia sorga, o nda rahine sa. Au ia o, nda uhine sa. Aka' a Au Ama ngga nahine. 041 MAR 013 033 Naa de, hei musi minea matalolole, te hei nda bub'ulu' fai' bee Au bali' sa. 041 MAR 013 034 Nda doo sa' te, Au lao hela hei, te Au heo' bali'. Ona' atahori mana lao hela ume na, fo lao nisi' mamana dod'oo'. Ana denu mana tungga nara fo tao malolole ume naa. Boe ma ana banggi fee se esa-esa' no ue-tatao na. Ana parenda mana manea lelesu a, fo nanea matalolole, losa eni bali'. 041 MAR 013 035 Hei o musi minea hatu'-rerelon, te hei nda bub'ulu' fain saa tenu ume' a nema sa. Bali' bob'o' do, fai banggi rua' do, relo mamatetu' do, relo a tod'a saa. Hei nda bub'ulu' fain saa sa' boe. 041 MAR 013 036 Afi' losa ana nema aiboi', te hambu hei sunggu' masambeta'. 041 MAR 013 037 De saa' fo Au ufad'e hei ia, Au o ufad'e basa atahori fea' ra ae, ‘Hei musi minea matalolole fo simbo Au nenema ngga.’” (Losa naa, Lamatua' Yesus naloe' ola-ola' no mana tungga nara mia Lete Saitun.) 041 MAR 014 001 Basa ma, malangga agama Yahudi ra fe'e sangga dala' fo humu Yesus no nee-nee, te ara rae risa E. Ara rae, ‘Nehati dei! Te fai-fai malole a deka ena. Hita afi' humu E dei, afi' losa atahori ramue.” Ara ola-ola' ta'o naa, huu hela fe'e fai rua fali, te atahori Yahudi fai malole nara, fo ara bab'ae, rae ‘Fai Paska’ no ‘Fefeta roti nda tao bibit sa’. Sia fai malole' naa ra, ara rasaned'a fai ma'ahulu naa, lele' sira bei-ba'i nara lao hela nusa Masir. 041 MAR 014 003 Sia kambo Betania, hambu atahori esa, nara na Simon. Ma'ahulu na, eni namahed'i kusta. Te ia naa, ana hai ena. Fai malole ra nda fe'e losa sa, Yesus se reu raa mia Simon ume na. Lele' ara raa, ina' esa maso' rala neu. Ana to'u boto fatu' esa. Isi na mina ma'ameni' mafelit. Basa ma, ina' a helu-tiku boto' a tatana na. De ana mbo'a nandali mbei-mbei neu Yesus langga na, fo fee had'at neu E. 041 MAR 014 004 Te hambu atahori laen hira tungga raa sia naa boe. Rita ina' a tao ta'o naa, ara ramanasa, de ola' koao rae, “Hmm! Ina saa a ia! Ana mbo'a hendi parsuma' a mina ma'ameni mafelit a! 041 MAR 014 005 Malole lena' seo, fo banggi doi naa ra, neu mana to'ata' ra! 041 MAR 014 006 Te Yesus naselu nae, “Hei ona' mi'isususa' ina' ia! Hela neu! Au umuho'o, huu ana mbo'a mina ma'ameni' ia neu langga ngga. 041 MAR 014 007 Atahori mana to'ata' ra ra'ab'ue ro hei rakandoo a. De hei bisa tulun se sud'i' a lele' bee. Te nda doo sa' ena, Au nda u'ub'ue o hei sa. 041 MAR 014 008 Au masod'a ngga nda doo sa' ena. No mbo'a mina ia a, ina' ia sad'ia mema' au ao ngga, soa neu au fai na'oi ngga. 041 MAR 014 009 Misined'a matalolole! Sia bee atahori dui-b'engga' Lamatualain Hara-lii Malole na, sa naa o ara dui-b'engga ina' ia tatao malole na, fo basa atahori rasaned'a e. 041 MAR 014 010 Boe ma Yesus mana tungga kasanahulu rua nara esa, nara na Yud'as Iskariot, neu sangga malangga agama Yahudi ra, fo seo Yesus neu se. Nandaa no se, ma nafad'e dud'u'a na. 041 MAR 014 011 Lele' ara rena boe, ramaho'o seli. Ara helu rae, “Mete ma ho seo Yesus na, hai bae.” Boe ma Yud'as dea neu, sangga dala' fo fee Yesus neu se. 041 MAR 014 012 Fai' naa, fai kaesa' mia atahori Yahudi fai malole na. No fai naa, ara tunu roti nda tao bibit sa, ma mbau bib'i lombo. Lele' naa, Yesus mana tungga nara rema ratane E rae, “Papa! Fai' ia, hita fai malole Paska. De Papa nau hai mi sad'ia nanaat sia ume bee?” 041 MAR 014 013 Basa ma, Yesus denu mana tungga nara rua nae, “Hei mi mi'ihulu' misi' kota. Sia naa hei mindaa mo tou' esa, nasaa oe nggusi esa. Hei tungga e leo. 041 MAR 014 014 Mete ma ana ume rala neu, hei tungga e. Mifad'e tenu ume' a mae, ‘Papa! Hai papa meser ma no'e kama esa fo tao fefeta Paska no mana tungga nara. 041 MAR 014 015 Dei fo ana natud'u' kama loa' esa sia tad'a' ata ka. Ana sad'ia nala kama ena. Hela' a hei sad'ia nanaat.” 041 MAR 014 016 Boe ma ru'a se lao kota reu. Sia naa, randaa ro saa fo Yesus nafad'e se. Ara sad'ia basa' e, fo sira raa fefeta Paska sia naa. De ru'a se reu ro'e Yesus no mana tungga laen ra. 041 MAR 014 017 Relo a mopo boe, Yesus no mana tungga kasanahulu rua nara lao reu. 041 MAR 014 018 Basa ma ara endo', de raa ra'ab'ue. Ara raa boe, Yesus ola' nae, “Rena, e! Esa mia hei, nau seo Au neu atahori laen ra.” 041 MAR 014 019 Rena ta'o naa, rala nara mera. Esa-esa natane Yesus nae, “Nda au sa, to?” 041 MAR 014 020 De Yesus nataa nae, “Atahori mana boro' roti nisi' manggo a rala na'ab'ue no Au, naa eni mana seo Au. 041 MAR 014 021 Misined'a e! Au ia, Atahori Matetu'. Au musi mate ona' ara sura' mema' sia Lamatualain susura na. Te, besa-b'esa! Atahori mana seo Au, ana lemba huku-doki na! Malole lena', mama na afi' b'onggi e! 041 MAR 014 022 Lele' ara fe'e raa, Yesus ha'i nala roti bue' esa, de no'e makasi neu Lamatualain. Ana bib'ib'i roti a, de soro fee mana tungga nara, ma nafad'e nae, “Roti ia, Au ao ngga. Ha'i, fo mia leo.” 041 MAR 014 023 Basa ma, Ana ha'i nala oe anggor nggalas esa. Ana no'e makasi neu Lamatualain, de loo nggalas naa neu mana tungga nara fo rinu. 041 MAR 014 024 Nafad'e nae, “Oe anggor ia, Au raa ngga. Raa' ia nandali fo fee masod'a' neu atahori nae'. Raa' ia o dad'i nesened'a' nae, “Saa fo Lamatualain helu, mema' dad'i ena. Ha'i, fo minu leo. 041 MAR 014 025 Rena! Au nda inu selu' oe anggor sa, losa Ama ngga sia sorga endo' parenda.” 041 MAR 014 026 Basa boe ma, ara sod'a sosod'at esa fo koa-kio Lamatualain. Basa ma ara dea reu de lao risi' Lete Saitun. 041 MAR 014 027 Ara lao' boe ma, Yesus nafad'e mema' nae, “Tetemba' ia, basa hei mela hela Au. Te ara sura' mema' sia Lamatualain susura' na nae, ‘Lamatualain nisa manatad'a, de bib'i lombo nara rela sea-saranggaa.’ 041 MAR 014 028 Au mema' mate. Te lele' Au usod'a bali' naa, Au lao u'uhulu' hei isi' propensi Galilea.” 041 MAR 014 029 Rena Yesus ola ta'o naa, Petrus nda nau sa, de nae, “Papa! Mae atahori laen ra basa se rela hela Papa o, te au hoko'!” 041 MAR 014 030 Yesus nataa nae, “Petrus! Musuned'a, e! Tetemba' ia, manu ra nda fe'e ko'o-kee lao rua sa, te ho ola' lao telu mae ho nda muhine Au sa! 041 MAR 014 031 Te Petrus nataa selu' fai nae, “Hoko', Papa! Mete ma Papa mate, au o mate tungga boe. Te au nda ela hela Papa sa!” Petrus nono nara o, basa se ra'o naa boe. 041 MAR 014 032 Basa naa, Yesus se lao' rakandoo losa osi esa sia Lete Saitun, nara na ‘Getsemani’. Boe ma Yesus nafad'e mbali se nae, “Hei endo' mihani ia. Au ae uu hule-o'e sia naa.” 041 MAR 014 033 Boe ma Yesus no'e Petrus, Yakobis, ma Yohanis, fo reu ra'ab'ue ro E. Mia fai' naa, Yesus rala na named'a susa no nda malolole' sa. 041 MAR 014 034 Ana nafad'e se nae, “Au rala ngga susa nala seli! Au med'a na ona' a Au ae mate. Hei endo' minea sia ia.” 041 MAR 014 035 Basa ma Ana lao na'ad'oo' mbei. Boe ma sende' lululangga na neu rae a, de hule-o'e nae, “Papa e! Mete ma Papa hii naa, afi' fee Au lemba doid'oso' naa losa mate. Au bub'ulu' mema' ae, nda hambu sa fo Papa nda bisa tao sa. Mete ma bisa, Papa na'ad'od'oo hendi doid'oso' ia mia Au. Te afi' tungga Au hihii ngga; tungga aka' a Papa hihii na.” 041 MAR 014 037 Basa ma, Ana bali' nisi' mana tungga katelu nara, te ara sunggu' rasambeta ena. Ana fafae se, de ola' no Petrus nae, “He! Petrus! Ho sunggu', do? Au ma naa nda doo sa, te hei nda bisa minea mbei sa' boe! 041 MAR 014 038 Ose mumeu mata ma dei, fo fela munea mo Au! Hei rala mara mema' d'ua tao malole', te huu au sisi mara nda be'i sa. De malole lena' hei hule-o'e, fo mete ma hambu sosob'a-d'od'ou' naa, hei nda tud'a sa.” 041 MAR 014 039 Basa ma Yesus neu hule-o'e selu' lao esa fai. Ana no'e selu' neu Lamatualain, fo afi' fee Eni lemba doid'oso' naa. 041 MAR 014 040 Basa ma Ana bali' nisi' mana tungga katelu nara. Te ara sunggu' bali' fai, te mata nara nduar seli. Basa ma Ana fafae selu' se, te ara nda rita' rae rataa saa mbali E sa' boe. 041 MAR 014 041 Basa naa, Yesus lao hela se, de neu hule-o'e lao katelu na. Basa ma, Ana bali' de fafae se nae, “Hei fe'e sunggu' fai, do? Dai ena! Fela leo! Te atahori mana nae seo Au, Atahori Matetu' ia, ana deka ena. Ia naa, ara rae humu Au ena, fo fee neu atahori de'ulaka ra lima na. 041 MAR 014 042 Fela leo! Milaa mata mara fo mete sob'a sia naa dei! Atahori mana nae seo Au a, nema ena. Ima fo teu tandaa to se! 041 MAR 014 043 Lele' Yesus fe'e ola' na'o naa, aiboi' ma, Yud'as nema no atahori nae'. Ara rema rendi tafa' no hau e'etu', fo rae humu Yesus. Ara tao ta'o naa, tungga parenda' mia malangga agama Yahudi ra, meser agama ra, ro lasi adat ra. 041 MAR 014 044 Yud'as nafad'e mema' neu se nae, “Mete malolole! Seka fo au id'u e, hei humu mala E leo! Atahori fo hei sangga a, naa Eni ena! 041 MAR 014 045 Yud'as se losa naa ma, ana neu nandaa no Yesus. Natea nae, “Papa Meser!” De ana holu ma id'u E. 041 MAR 014 046 Boe ma, atahori nae' mata reu, de humu rala Yesus. 041 MAR 014 047 Te Yesus atahori na esa lesu nala tafa na, de soe atahori esa ndiki roo na. Atahori ma'ahina' naa, malangga manae agama Yahudi aten. 041 MAR 014 048 Basa ma Yesus ola' no atahori mana rema humu E nae, “Ta'o bee? Hei mae Au ia atahori de'ulaka', do? De hei ima humu Au mendi tafa' no hau e'etu'! 041 MAR 014 049 Tungga fai, Au unori hei sia Ume Hule-o'e Huu' a, te nda hambu atahori esa fo nema humu Au sa' bee. Humu Au leo! Te ara sura' mema' ta'o naa mia fai ma'ahulu na sia Lamatualain susura' na. 041 MAR 014 050 Lele' naa, Yesus mana tungga nara ramatau seli. De rela hela mesa' ne. 041 MAR 014 051 Sia naa o hambu atahori soru esa tungga-tungga Yesus dea na. Ana mboti ao na nendi' teme' e'etu' esa. Atahori ra o rae humu e boe, 041 MAR 014 052 te ara to'u rala aka' a eni teme na. De ana nela no ma'ahola na, huu namatau nae mate na. 041 MAR 014 053 Basa ma, ara to'u rendi Yesus nisi' malangga manae agama Yahudi umen. Sia naa, atahori moko ra ra'ab'ue ena. Ia eni, malangga agama ra, meser agama ra, ro lasi adat ra. 041 MAR 014 054 Lele' ara to'u rendi Yesus, Petrus na'afuni' tungga-tungga dea', losa malangga manae agama Yahudi ume na. Ana o nisi' nembeleo na rala, de endo' no atahori mana dara ai ra. 041 MAR 014 055 Sia ume naa rala, malangga agama ra ola-ola' ro atahori mana endo' sia mamana nggengero agama. Basa se sangga dala' fo rae fee sala' neu Yesus, fo rae hukun risa e. Te ara nda hambu dala' saa-saa sa' bee. 041 MAR 014 056 Boe ma ara ro'e rala sakasii nae' fo rae ra'atutud'a Yesus. Te sira ded'ea ola na, esa nda nandaa no esa sa' bee. 041 MAR 014 057 Boe ma hambu sakasii hira fela rambarii', de ola' peko-leleko' rae, 041 MAR 014 058 “Hai rena atahori ia ola' nae, ‘Au ndefa' hendi Ume Hule-o'e Huu' a fo atahori rafafela rendi' lima'. Finiesa na ma, Au ufefela bali' e, te nda pake atahori liman sa. 041 MAR 014 059 Te sira o'ola nara boe, esa nda nandaa no esa sa' bee. 041 MAR 014 060 Basa ma malangga manae agama Yahudi, fela nambarii' mia atahori mata nara mana endo' mia mamana nggengero' naa. Ana natane Yesus nae, “Atahori nae' kalaak ho ena. Te, saa de ho nee-nee' a?” 041 MAR 014 061 Yesus nda ola' saa-saa sa' boe. Basa ma malangga manae' a natane selu' nae, “Mutaa dei! Mema' Ho ia, teb'e-teb'e' Kristus, Lamatualain Ana na fo Ana helu-fuli mia ma'ahulu na, do?” 041 MAR 014 062 Yesus nataa nae, “Mema' teb'e! Au ia eni. Basa fo hei mete-mita Au, Atahori Matetu' ia, endo' sia sorga sia Lamatualain bob'oa ona na. Lamatualain naa, koasa na mana seli'! Au o E mi'ib'ue to'u parenda'! Basa naa boe, Au onda mia sorga o lelee' a. 041 MAR 014 063 Rena Yesus ola' na'o naa ma, malangga manae' a namanasa, losa ana sid'a nalutu bad'u naru na. Basa ma ana nafad'e atahori mana endo' sia mamana nggengero naa nae, “Hita nda parlu sangga sakasii selu' sa! 041 MAR 014 064 Hei rena no ndiki mara, Eni mesa' ne ola' na'o naa, to? Ana so'u ao na dad'i Lamatualain Ana na. Ia ne'emutis! Tungga atoran agama, mete ma atahori tao ao na ona' Lamatualain, atahori naa musi mate! De ia naa, hei mae nggero ta'o bee? Boe ma basa se nggero rae, “Atahori ia mema' sala ena! De ana musi hambu hukun mate!” 041 MAR 014 065 Basa ma atahori b'a'ub'e mata reu puras miru neu Yesus. Ara mboti rala mata na, de tutu E. Basa ma ratane rae, “Mete ma ho mu'ena koasa naa, rai sob'a. Seka tutu Nggo?” Basa ma ara parenda atahori mana manea Ume Hule-o'e Huu' a, fo rema ro Yesus. Ara ro Yesus neu, no mbasa ra'amimina' E. 041 MAR 014 066 Lele' naa, Petrus fe'e endo' sia nembeleo naa. Sia naa o hambu malangga manae agama Yahudi ate ina na esa. Ana nema nita Petrus dara ai. Ana mete namemeu mata na, ma ola' nae, “Fa'ra, ho o tungga mu'ub'ue mo Yesus, atahori Nasaret naa. Ia, to?” 041 MAR 014 068 Te Petrus nataa nae, “Hoko'! Ta'o bee de mutane ta'o naa! Au nda uhine Eni sa.” Basa naa ma, Petrus kalua neu nambarii' sia lelesu ine' a. Nandaa no lele' naa ma, manu a ko'o-kee boe. 041 MAR 014 069 Basa ma, ina' a nita selu' Petrus. De nafad'e atahori mana sia naa ra nae, “Atahori ia, esa mia sira!” 041 MAR 014 070 Te Petrus nareresi nae, “Se'ute ho mulu'! Au nda uhine atahori naa sa, ma!” Nda doo sa' fali ma, atahori fea' ra ola' selu' neu Petrus rae, “He! Ho fe'e pepeko' mae ho nda mu'ub'ue mo atahori naa ra sa!? Wei! Basa hei, atahori Galilea, to?” 041 MAR 014 071 Te Petrus lab'an selu' nae, “We! Au sumba! Au nda uhine atahori naa sa! 041 MAR 014 072 Nandaa no ana ola' na'o naa ma, manu a ko'o-kee lao rua boe. Petrus nasaned'a Yesus ded'ea na fa' ra nae, “Manu a nda fe'e ko'o-kee lao rua sa, te ho mufunii Au lao telu ena.” Nasaned'a nala ta'o naa boe ma, ana nggae ei-ei. 041 MAR 015 001 Fe'e fefetu ana' na, basa atahori sia mamana nggengero naa, ma'ira' fo rae risa Yesus. Basa ma ara pa'a ro E neu nandaa no Hofernor Pilatus. 041 MAR 015 002 Losa hofernor, ana natane Yesus nae, “Ta'o bee? Ho ia, teb'e-teb'e atahori Yahudi Mane na, do?” Yesus nataa nae, “Teb'e! Papa hofernor ola' ndaa.” 041 MAR 015 003 Basa ma malangga agama ra ola' ro hofernor rae, “Atahori ia tao sala' nda mbei-mbei' a sa!” Boe ma ara rafad'e sala nara, esa-esa'. 041 MAR 015 004 Basa ma hofernor natane selu' Yesus nae, “Ho nda rena o'ola nara sa, do? Ara fee sala' nae-nae neu Nggo. Sob'a mutaa dei!” 041 MAR 015 005 Te Yesus nda nataa saa-saa sa bee, losa hofernor a ndii-ndii' a, de kakaus langga na. 041 MAR 015 006 Tungga too, nandaa no atahori Yahudi ra fefeta Paska na, hofernor mbo'i hendi atahori bui esa. 041 MAR 015 007 Lele' naa, atahori bui esa, nara na Barabas. Fai ma'ahulu na, ara humu e de tao e bui rala neu, huu ana lab'an mana parenda Roma ra, ma nisa atahori boe. 041 MAR 015 008 Fefeta Paska deka-deka ena, naa de atahori nae' risi' Hofernor Pilatus, de rameli rae, “Papa Hofernor! Fai Paska nema ena! Meta ma bisa, Papa Hofernor tulun mbo'i atahori bui sa sama ona' biasa!” 041 MAR 015 009 Basa ma hofernor naselu nae, “Au mbo'i see? Mete ma Au mbo'i hendi atahori Yahudi mane na naa, hei nau, do?” 041 MAR 015 010 Hofernor ola' ta'o naa, tao-tao te ana nahine malangga agama ra ro Yesus nisi' eni, huu ara nda hii E sa, ma rambed'a rala' ro E. 041 MAR 015 011 Te, malangga agama ra dudunggu-mbau atahori naa ra, de basa se ro'e mbali hofernor rae, “Hai nda nau mbo'i Yesus sa! Mbo'i hendi' a Barabas!” 041 MAR 015 012 Basa ma Hofernor natane selu' nae, “Mete ma ta'o naa, au musi tao saa mbali Yesus, fo ara ro'e rae, ‘Mane Yahudi’?” 041 MAR 015 013 Boe ma basa se rameli randaa rae, “Tao misa E! Mbaku E neu hau nggangge' a!” 041 MAR 015 014 Basa ma hofernor natane nae, “Te Ana sala saa? Au paresa' basa ena, te au nda hambu sala na saa-saa sa' boe!” Te basa se randu' rahere' selu' rae, “Tao tisa E! Mbaku E neu hau nggangge' a leo!” 041 MAR 015 015 Hofernor nae tao namaho'o' atahori naa ra rala nara, naa de, ana mbo'i hendi Barabas, tungga hihii-nanau nara. Basa ma ana parenda atahori mana manea' ra, fo reu filo Yesus rendi' ue. Filo basa ma, sold'ad'u ra ha'i rendi E, de reu mbaku risa E sia hau nggangge' a. 041 MAR 015 016 Basa ma, sold'ad'u ra nore rendi Yesus nisi' sira nembeleo monae na. Sia naa, ara ro'e rala sira nono nara nononggo esa. 041 MAR 015 017 Boe ma ara fee Yesus pake bad'u naru' esa dula na mbila-maranggeo' ona' a mane' biasa pake. Basa ma, ha'i rala hau manggou' a dana na de hano neu solo'. Boe ma ara ndeni solo manggou' a neu Yesus langga na, de tao ra'amimina' ona' a sira rae so'u mane feu' pake solo panggat. 041 MAR 015 018 Boe ma, basa se fee had'at ne'emimina' neu E rae, “Sod'a' Papa Mane Yahudi'!” 041 MAR 015 019 Boe ma ara be'utee e'edik fee had'at neu Yesus. Ma ara puras miru bali-bali' neu mata na. Basa ma, ara hemba rasafafali E no hau. 041 MAR 015 020 Ara ra'amimina' basa E, boe ma olu hendi bad'u naru' a, de olu bali' bad'u na. Ara rendi E lao hela kota Yerusalem, de reu mbaku E sia hau nggangge' a losa mate. 041 MAR 015 021 Lele' ara lao hela Yerusalem, randaa ro atahori esa mia dala' talad'an. Ana fe'e nema mia kota Kirene. Nara na Simon, Aleksander no Rufus papa na. Ana nae nisi' Yerusalem, te sold'ad'u ra to'u rala e, de ra'asusu'e lemba Yesus hau nggangge na. 041 MAR 015 022 Ara rendi Yesus losa mamana' esa, nara na Golgota. Sosoa na nae, ‘mamana langga rui'’. 041 MAR 015 023 Sia naa, ara rae fee Yesus ninu oe anggor ma'ei' sambor no mod'o, fo Ana na'atataa' nembeta na. Te Yesus nda nau ninu sa. 041 MAR 015 024 Basa de, ara mbaku ra'alelengga' Yesus mia hau nggangge' a. Boe ma ara raririi hau naa, nandaa no li' sio fefetu na. Boe ma sold'ad'u ra lea lot fo rae rahine seka hambu Yesus bad'u na. 041 MAR 015 026 Basa ma ara sura' sia papa' esa rae, “Ia, Atahori Yahudi Mane na.” De ara mbaku neu Yesus langga na ata'. No dala' naa, rafad'e saa de sira hukun Yesus. 041 MAR 015 027 Sia naa o, ara mbaku risa atahori na'o rua. Esa sia Yesus bob'oa ona na, ma esa sia bob'oa dii na. 041 MAR 015 028 [No ta'o naa, mema' ara tungga Lamatualain susura' na nae, “Ara tao E, ona' a atahori de'ulaka'.”] 041 MAR 015 029 Basa atahori mana lao' tungga naa, rita Yesus mana mbaku' sia hau nggangge'. Boe ma ara kakaler langga nara de ola' raneneut Yesus rae, “Hoi! Ho mae, Ho bisa ndefa' Ume Hule-o'e Huu' a. Basa fo mufefela bali' sia fai telu rala, to? 041 MAR 015 030 Sob'a Ho onda mia hau nggangge' a, fo mbo'i hendi ao ma leo! Mete ma ta'o naa, dei fo hai mimihere mae, Ho mema' Lamatualain Ana na.” 041 MAR 015 031 Atahori Yahudi malangga agama ra, ma meser agama ra raneneut Yesus rae, “Ana tao nasod'a atahori laen, te nda nasod'a nala ao na sa! 041 MAR 015 032 Eni nafad'e Ao na nae ‘Kristus’, ia eni atahori fo Lamatualain helu mema' mia ma'ahulu na. Atahori laen rae, ia Eni atahori Isra'el mane na. Mete ma teb'e ta'o naa, hela Eni onda mia hau nggangge' a fo hita tita dei. Naa, dei fo hita tamahere E.” Atahori karua' mana mbaku' ra'ab'ue ro Yesus sia hau nggangge' a, ara o raneneut boe. 041 MAR 015 033 Basa naa ma, ma'ahatu' a tatana nala mamana' naa mia reorendu' losa li' telu bob'on. 041 MAR 015 034 Li' telu bob'on boe ma, Yesus nameli no ded'ea Aram nae, “Eloi! Eloi! Lama sabaktani?” sosoa na nae, “Au Lamatualain ngga! Au Lamatualain ngga e! Ta'o bee de Papa hiru' musudea hela Au ta'o ia?” 041 MAR 015 035 Hambu atahori hira deka-deka sia naa rena Yesus hara na. Boe ma rae, “Hoi! Rena dei. Ana no'e Elia, Lamatualain mana dui-b'engga ma'ahulu na!” 041 MAR 015 036 Basa ma atahori esa nela-nela' neu ha'i lolombu', de dombo neu oe anggor ma'ei' a rala. Boe ma ana dunggu lolombu naa neu teteas tonggo na, de deta neu Yesus nud'u na fo Ana musi. Basa ma, atahori naa ola' nae, “Mihati fo mete sob'a! Se bub'ulu' mbei fo Elia nema na onda' E mia hau nggangge' a.” 041 MAR 015 037 Basa ma Yesus nameli selu' fai, boe ma Ana mate. 041 MAR 015 038 Sia Ume Hule-o'e Huu' a, hambu teme pepele monae' esa mana londa' babata Lamatualain kama meumare na. Etu Yesus hahaen na, boe ma teme pepele naa sika banggi neu rua, mia ata losa rae'. 041 MAR 015 039 Sia Golgota, hambu malangga sold'ad'u' esa nambarii' deka Yesus hau nggangge na. Lele' ana nita Yesus mamate na, ana nggengger nae, “Awi! Atahori ia, mema' teb'e-teb'e' Lamatualain Ana na, o!” 041 MAR 015 040 Hambu ina' b'a'ub'e rita Yesus mamate na mia a dod'oo'. Ma'ahulu na ara tao mata' neu Yesus se mia Galilea. Ina' naa ra, Salome, Maria mia kambo' Magdala, ma Maria esa fali (Yakobis soru' a no Yoses mama na). 041 MAR 015 042 Basa ma, hambu atahori esa sangga dala' fo naonda' Yesus ao sisi na mia hau nggangge' a. Atahori naa, nara na Yusuf. Ana mia kota Arimatea. Eni o mana nggero-furi sia mamana nggenggero' agama Yahudi' a. Rala na malole'. Eni o nahani Lamatualain parenda na nema. Yesus mamate na, nandaa no hari lima. De mbila' neu ma, nandaa no atahori Yahudi fai hule-o'e na. Naa de, Yusuf nda nau nahati losa mbila' fo fe'e naonda' Yesus ao sisi na. De ana nambararani rala na, fo neu no'e Yesus ao sisi na mbali Hofernor Pilatus. 041 MAR 015 044 Hofernor rena Yusuf no'e ta'o naa, ana titindindii. Basa ma nae, “Awi! Atahori naa mate haelai! Au ae ne'oko nda dad'i ta'o naa sa!” Boe ma ana denu atahori reu ro'e malangga sold'ad'u' a, de natane nae, “Ta'o bee, e! Yesus mate ena, do fe'e hoko'?” 041 MAR 015 045 Malangga sold'ad'u' a nataa nae, “Ana mema' mate fa' ra, Papa.” Hofernor rena ta'o naa, boe ma nanggolo' Yusuf fo neu ha'i Yesus ao sisi na. 041 MAR 015 046 Basa de Yusuf lao Golgota neu, de naonda' Yesus ao sisi na mia hau nggangge' a. Ana mboti malolole no teme feu mafelit. Lele' naa, ara fe'e paa basa rates sa sia mbuku fatu'. Boe ma Yusuf se o'o rala Yesus ao sisi na, de tao rates rala neu. Boe ma ara lolir rala fatu bebela' monae' esa, de tatana ralolole neu rates a bafa na. Boe ma Yusuf se bali'. 041 MAR 015 047 Lele' naa, Maria mia Magdala no Maria laen (Yoses mama na), ara tungga losa naa. Ru'a se mete fo rasaned'a matalolole mamana' fo ara tao Yesus ao sisi na. 041 MAR 016 001 Mbila', fo hari anam, atahori Yahudi fai hule-o'e na. Relo a tena, boe ma Maria mia kambo Magdala, Maria laen naa (Yakobis mama na) ma Salome, reu hasa mina ma'ameni', fo mbila' rae bibirus neu Yesus ao sisi na, tungga sira adat na. 041 MAR 016 002 Basa ma nggarei fefetu na, telu' se risi' rates. 041 MAR 016 003 Mia dala' talad'an ara ola-ola' rae, “Wei! Seka bisa tulun o'o hendi fatu monae' mia rates a bafa na? Hita telu ia ra nda be'i sa, te fatu a monae' na seli! Te ara losa naa, rita fatu a fali' hendi ena.” 041 MAR 016 005 Basa ma rates rala reu. Te ara nggengger, huu mete-rita atahori soru' esa endo' sia sira bob'oa ona nara, pake bua muti makahahad'o'. 041 MAR 016 006 Boe ma atahori soru' naa nafad'e se nae, “We! Afi' mimitau! Au bub'ulu' hei ima mae sangga Yesus mia Nasaret. Ara risa E sia hau nggangge' a. Te Ana nda sia ia sa, huu nasod'a bali' ena. Ima fo mete neu' ena mamana' fo ara tao ao sisa na. Rou' ena. 041 MAR 016 007 Hei bali' lai-lai! Mifad'e Petrus se mae, Yesus nasod'a bali' ena. Ana lao na'ahulu' nisi' Galilea. Basa fo hei mindaa mo E sia naa, ona' a mia fai ma'ahulu na, ana nafad'e basa neu hei ena. Hei bali' leo!” 041 MAR 016 008 Ina' ra rita mamana' a rou' ma, ara nggengger. Boe ma rela dea reu, de ara bali' lai-lai. Te ara nda rafad'e esa-esa mia dala' a sa' boe, huu ramatau rae mate. 041 MAR 016 009 (note: The most reliable and earliest manuscripts do not include Mark 16:9-20.) Nggarei fefetu ana na, Yesus natud'u mata na na'ahulu' neu Maria mana mia Magdala, fo ma'ahulu na Ana oi hendi nitu hitu mia ao na. 041 MAR 016 010 Maria nita Yesus boe ma, ana bali' neu nafad'e basa atahori fo fai ma'ahulu naa tungga Yesus. Ara fe'e ra'ab'ub'ue no rala sususa' ma luu oe nara tud'a, huu rasaned'a Yesus mamate na. 041 MAR 016 011 Maria nafad'e se nae, “Ta'o bee de hei fe'e susa? Afi' susa fai, te Yesus nasod'a bali' ena! Fa'ra, au fe'e undaa o E!” Te basa se rataa rae, “We! Ho leleko'!” 041 MAR 016 012 Basa ma, Yesus mana tungga na rua lao' risi' kambo' esa. Mia dala' talad'an, Yesus natud'u mata na neu se, te Yesus mata na dad'i laen. Te dod'oo' ma, ara rahine E. 041 MAR 016 013 Basa ma ru'a se bali' reu rafad'e nono nara rae, “We! Rena dei! Fa'ra, hai mindaa mo Yesus mia dala'! Te rataa rae, “We! Afi' leleko' ta'o naa! 041 MAR 016 014 Basa boe ma, Yesus nandaa no mana tungga kasanahulu esa nara, lele' ara endo' raa. Ana natea se nae, “We! Hei langga fatu mara! Atahori rafad'e hei rae, sira rita Au no sira mata nara o, te hei nda nau mimihere sa! Hei mae, ara leleko'! Ia naa, mete neu' ena. Au mema' mate, te usod'a bali' ena! 041 MAR 016 015 Mi rereo' raefafo' ia, fo dui-b'engga neu basa atahori, Au Dud'ui Malole ngga. 041 MAR 016 016 Seka namahere Au, no hambu sarani, Lamatualain o fee masod'a' neu e, fo ana leo no Lamatualain sia sorga. Te seka nda namahere sa, dei fo ana hambu huhuku', boe ma Lamatualain timba hendi e fo ana leo nakandoo sia dea'. 041 MAR 016 017 Atahori mana ramahere Au, ara tao mana dad'i mata'-mata', fo basa atahori rahine rae, sira koasa na, mema' mia Lamatualain. Ara o bisa oi nitu ra pake Au nara ngga. Ma Lamatualain fee se ola' rendi' ded'eat laen fo sira nda rahine sa. 041 MAR 016 018 Mete ma sira to'u mengge maraso', do ara rinu raso, ara nda hambu de'ulaka' sa. Ma mete ma ara nggama liman nara reu atahori mamahed'i' a langga na, atahori naa hai.” 041 MAR 016 019 Yesus ola-ola' basa no mana tungga nara, boe ma Lamatualain so'u E sorga neu. Sa naa, Ana dad'i Lamatualain lima ona na, de ru'a se endo' parenda ra'ab'ue. 041 MAR 016 020 Basa ma, mana tungga nara tungga parenda na. Ara reu sia bee-b'ee de rafad'e basa atahori, Yesus Dud'ui Malole na. Boe ma Lamatualain fee se koasa fo ara tao basa mana dad'i ra fo Yesus nafad'e lele' naa ra. Basa ma atahori nae' ramahere Yesus, huu rahine rae mema' dud'ui malole' naa, teb'e. Lele' ina katelu' ra losa Petrus se, boe ma rafad'e basa-b'asa se saa fo atahori soru' a ola' mia rates fa' ra. Basa boe ma, Yesus mesa' ne parenda mana tungga nara, fo reu rafad'e Dud'ui Malole na neu basa mamana' ra, losa raefafo' suu nara. Dud'ui Malole ia natud'u dala' fo Lamatualain fee masod'a neu atahori mia sira sala-kilu nara, fo rasod'a rakandoo ro E. Dud'ui malole ia, mema' teb'e lao esa'. Naa de, ana na'atataa' nakandoo losa doo na neu.] # # BOOK 042 LUK Luke Lukas 042 LUK 001 001 Ama Teofilus nene fee had'at. Sod'a-mole'. Atahori hetar sob'a sura' dud'uit so'al dala' mana dad'i' sia hai talad'a mara ena. Ara sura' dud'uit ra, rendi' dud'uit mana nened'ui' neu-nema mia hai, nisi' hai ma sia hai eni' a dalahulun, fo hai bub'ulu' mia Lamatua' Yesus atahori mana tungga nara, ma mia atahori fea' mana rita no mata nara. Basa dud'uit naa ra, ndaa no Lamatualain hehelu-fufulin eni' fai dalahulun. Dad'i au paresa' lutu'-lelo' basa dala' naa ra, eni' a mia teteri-netehun. Dei de au u'etu' fo sura' basa naa ra no malole tungga tutute nara. No ta'o naa, ama' bisa bub'ulu' no matetu' saa mana dad'i' ena. 042 LUK 001 004 Ma ama' o mumuhere, saa fo atahori ra d'ui' naa, nda dud'ui peko-leleko' sa. Basa naa ra, teb'e-teb'e' dad'i! 042 LUK 001 005 Dud'uit ia teteri-netehun ta'o ia: lelee' mane Herodes to'u parenda' sia propinsi Yudea, hambu atahori sa, naran Sakaria. Eni, malangga agama Yahudi esa. Boe ma eni o, esa mia ba'i Abia nononggo' malangga agaman. Sakaria saon, naran Elisabet. Eni o tititi-nonosi' mia malangga agama ra, huu eni ia, ba'i Musa a'an Harun tititi-nonosin. 042 LUK 001 006 Ru'a se rasod'a ndoos tungga basa Lamatualain parendan ma hohoro-lalane nara. Atahori fee had'at neu se boe. 042 LUK 001 007 Ru'a se lasi' ena, te nda ma ana' sa, huu Elisabet mamana anan ma'ateme'. 042 LUK 001 008 Lao esa, Sakaria no nononggon Abia hambu bab'anggi tao ues sia Ume Hule-o'e Huu' sia kota Yerusalem. 042 LUK 001 009 Tungga sira had'at na, malangga agama naa ra lea lot, fo rahine seka mana hambu bab'anggi' nisi' kama Meumare' sia Ume Hule-o'e Huu' a. Sia naa, atahori naa musi ded'e hau ma'ameni' sia Lamatualain matan. Fai' naa, lot tud'a neu Sakaria. 042 LUK 001 010 Boe ma ana rala neu. Lele' ana hotu hau ma'ameni' mia kama rala, atahori hetar hule-o'e sia ume sod'an. 042 LUK 001 011 Aiboi' ma, Lamatualain aten esa mia sorga, nambarii' sia mamana ded'e hau ma'ameni' bob'oa onan. 042 LUK 001 012 Nita ta'o naa, ma Sakaria namatau nae mate, de nda nita' nae tao saa sa boe. 042 LUK 001 013 Te ate mana mia sorga ola' nae, “Sakaria! Afi' mumutau e! Huu Lamatualain rena hule-o'em ena. Dad'i dei fo saom b'onggi fee nggo ana tou' sa. Musi bab'ae naran, Yohanis. 042 LUK 001 014 Dei fo atahori hetar ramaho'o ro nggi, huu hei hambu ana' ena. Dei fo ana' ia tao ralam namaho'o. 042 LUK 001 015 Lamatua' Dula-dale Meumaren koasan na'ab'ue no e, eni' a maman nairu e. Ana musi naluli basa nininu' mana nendi mamafut. Lele' na'amoko dei fo Lamatualain, pake e dad'i atahori moko-monaen. 042 LUK 001 016 Dei fo ana kokoe atahori Isra'el hetar fo tungga bali' sira Lamatuan, naeni Lamatualain. 042 LUK 001 017 Ndolu-had'an ma koasan ona' ba'i Elia, naeni Lamatua' mana ola-olan eni' a mia dalahulun. Ana nema na'ahulu' hita Lamatuan. Ana tao ama-ina' ra rala nara sue bali' ana nara. Ma atahori mana lao hela Lamatua' ena o, ana ub'a rala nara fo ara tungga bali' Lamatua' hihii-nanaun. No ta'o naa, ana tao atahori ra sad'ia rala nara fo simbo Lamatua' neneman.” 042 LUK 001 018 Te Sakaria natane bali' ate a nae, “Bisa ta'o naa, do?! Au 'o sao ngga lasi' ona' ia ena! Ta'o bee fo au uhine basa ia ra bisa dad'i?” 042 LUK 001 019 Boe ma, ate a nataa nae, “Ta'o ia! Au Gabriel, Lamatulain dedenun. Ana mana denu au uma, ufad'e hara-lii malolen neu nggo. 042 LUK 001 020 Te nda nau mumuhere o'ola ngga sa. Dad'i tatanda' fo mo'e' a ta'o ia! Maa ma na'a'e'eku ma nda ola' mala sa eni' a mia oras ia, losa hambu mala ana' naa. Dei fo mete neu' ena. Saa fo au ola' ia dei fo dad'i, nandaa no fain.” 042 LUK 001 021 Atahori hetar mana hule-o'e sia dea' ra, du'a-du'a' a, huu Sakaria nda nau kalua-kalua sa. 042 LUK 001 022 Lele' ana dea nema, ana nda ola' nala sa ena. Boe ma ana lalaes mbali se, ma rahine boe rae, Lamatua' natud'u e manadad'i manaseli' sa mia Kama Meumare Manaseli' a. 042 LUK 001 023 Ue-taos nara basa, boe ma Sakaria bali' ume neu. 042 LUK 001 024 Nda doo' sa ma Elisabet nairu. Boe ma ana kama aon sia' a ume losa fula lima. Ana ola' nae, “Koa-kio Lamatua'! Mate'en ma Lamatua' natud'u rala malolen neu au ena. Mete ma au hambu tititi-nonosi' ena, atahori nda ra'amamae' au sa ena.” 042 LUK 001 026 Lele' Elisabet ambun fula nee, boe ma Lamatualain haitua aten mia sorga, nisi' kambo' sa sia profinsi Galilea, naran Nasaret. Ate a naran, Gabriel. 042 LUK 001 027 Sia Nasaret hambu ana feto' sa, naran Maria. Maria tunangan no tou' sa, naran Yusuf. Yusuf naa, mane Daud tititi-nonosin. Gabriel neu nandaa no Maria. 042 LUK 001 028 Ana natud'u aon neu ana feto' a, ma nae, “Sod'a-mole', ana feto! Lamatualain pili nala nggo, fo nae tao d'ala malole' sa fee nggo. Lamatualain na'ab'ue no nggo, Maria.” 042 LUK 001 029 Maria rena nala naa, ma ana tintindindi no ate a o'olan. Ana nda nahine naa sosoan saa sa boe. 042 LUK 001 030 Boe ma ate a ola selu' nae, “Maria! Afi' mumutau. Te Lamatualain sangga nae natud'u rala malolen neu nggo. 042 LUK 001 031 Nda doo sa te, muiru ena, Ma, dei fo b'onggi ana tou' sa. Ho musi babae naran, Yesus. 042 LUK 001 032 Dei fo Ana dad'i Atahori monae'. Dei fo Lamatua' no'e E nae, ‘Eni, Au Ana heheli ngga.’ Naeni, Lamatualain manaseli' a anan. Dei fo Lamatualain so'u E fo to'u parenda', ona' ba'in, mane Daud. 042 LUK 001 033 Dei fo Eni mana to'u parenda' nakandoo' a neu atahori Isra'el ra. Huu parendan nda mana basa' sa. (aiōn g165) 042 LUK 001 034 Te Maria natane Gabriel nae, “Au, nda fe'e sunggu o tou esa sa boe! Ta'o bee fo au bisa uiru?” 042 LUK 001 035 Ma Gabriel nataa nae, “Ta'o ia! Dei fo Lamatua' Dula-dale Meumaren nema nisi' nggo. Ma Lamatualain Manaseli' a koasan mboti nala nggo. No ta'o naa, Ana', dei fo b'onggi mala' naa, teb'e-teb'e meumare'. Huu Eni, Lamatualain Anan. 042 LUK 001 036 Afi' titindindi! Te bob'onggi ma esa, naran Elisabet, nairu ena boe. Atahori rae ana nda bisa b'onggi' sa, huu namalasi ena. Tao-tao te ia na ambun fula nee ena. 042 LUK 001 037 Huu, soa' neu Lamatualain, basa' e bisa dad'i!” 042 LUK 001 038 Boe ma Maria nataa nae, “Malole. Au ia Lamatualain aten. Hela neu fo basa e dad'i tungga o'olam naa. Au sad'ia tungga a Lamatua' hihii-nanaun.” Basa ma ate mana mia sorga lao hela e. 042 LUK 001 039 Seli fai hira ma, Maria lao halalai mia Nasaret nisi' Zakaria kambon propinsi Yudea mamana mbuku lete'. Losa naa ma, ana maso' tute' nisi' Sakaria umen rala. Ma ana fee hara sod'a-mole' neu Elisabet. 042 LUK 001 041 Lele' Elisabet rena Maria haran ma, anadiki' a natingga-nasamba sia Elisabet ambun rala. Ma Lamatua' Dula-dale Meumaren maso' nisi' Elisabet boe. 042 LUK 001 042 Boe ma ana ola' nae, “Maria! Dei fo atahori ra so'u rananaru naram lena' basa ina' sia raefafo' ia! Ma atahori o so'u rananaru Ana' mana sia ambum rala boe! 042 LUK 001 043 Au o nene nenanaru boe, huu Lamatua ngga maman nema nandaa no au. 042 LUK 001 044 Lele' rala uma fee hara sod'a-mole' neu au, ma ana ngga natingga-nasamba tute' sia ambu ngga huu namaho'o. 042 LUK 001 045 Lamatualain natud'u rala malolen neu nggo, huu mumuhere mae, Ana nae tao tungga hehelu-fufulin.” 042 LUK 001 046 Maria ola' nae, “Mia au rala ngga, au so'u unanaru Lamatua' 042 LUK 001 047 Au rala ngga namaho'o, huu Lamatualain fee au masod'a'! 042 LUK 001 048 Ana tao mata' neu au, atahori dedenun nda mana na'ena sosoa-ndandaa' ia sa. Mia lele' ia basa atahori rae au ia, ina uanale malole', 042 LUK 001 049 huu Lamatua' tao dala manaseli' ra fee au. Eni, mana koasa manaseli' no Meumaren manaseli'. 042 LUK 001 050 Lamatualain aka' natud'u rala susuen neu basa atahori mana fee had'a-hormat ma be'utee neu E. mia tititi nonosi' sa losa tititi nonosi' laen. 042 LUK 001 051 Ana pake koasan, fo tao atahori mana koao' ra ramue-raanggi'. 042 LUK 001 052 Ana na'atutud'a' atahori mana to'u koasa ra, huu sira rananaru ao nara. Te Ana so'u nananaru atahori mana maloe-mad'ae rala nara. 042 LUK 001 053 Ana nahao atahori mana ndoe' ra losa ra'abeta, te Ana oi hendi atahori mamasu'i ra lao ro lima rou' 042 LUK 001 054 Ana tulu-fali atahori Isra'el nara, ma aka' natud'u rala susuen neu se. 042 LUK 001 055 Dalahulun, Ana tao hehelu-fufuli' no bei-ba'i tara, naeni, ba'i Abraham no basa tititi-nonosi nara. Losa fai' ia hehelu-fufuli' naa fe'e nenepa'a' nakandoo.” (aiōn g165) 042 LUK 001 056 Basa de, Maria leo no Elisabet losa fula telu. Dei de ana bali' nisi' umen sia Nasaret. 042 LUK 001 057 Lele' fain losa ma, Elisabet b'onggi ana tou' sa. 042 LUK 001 058 Hara' naa nened'ui-b'engga' losa bob'onggin ma basa kambo isi' ra oi, Lamatualain natud'u rala malolen ma fee Elisabet ana' sa. Ma basa se o ramaho'o boe. 042 LUK 001 059 Ana' naa fai falu ma, ara sunat e tungga atahori Yahudi ra ad'at na. Ara rae bab'ae naran, Sakaria, tungga aman naran. 042 LUK 001 060 Te inan nda nau sa nae, “Nda ta'o naa sa! Naran, musi Yohanis!” 042 LUK 001 061 Te rataa rae, “Saa de nau' a naran Yohanis? Sia hei bob'onggi mara nda hambu esa naran ona' naa sa boe!” 042 LUK 001 062 Boe ma ara laes Sakaria, fo rae rahine nae bab'ae ana' a naran neu se. 042 LUK 001 063 Sakaria laes no'e fatu lei. Ara fee, de ana sura' nae, “Naran Yohanis!” Boe ma basa atahori ra titindindii. 042 LUK 001 064 Aiboi' ma, Sakaria maa ma'a'e'ekun, banggana'u neu' ena. Boe ma ana so'u koa-kio Lamatualain. 042 LUK 001 065 Basa atahori mana leo deka naa ra, ramatau ma heran. Boe ma dud'uit naa nenedui', losa basa atahori sia lete-lete' propinsi Yudea ra o bub'ulu' boe. 042 LUK 001 066 Atahori mana rena dud'uit naa, d'u'a-d'u'a rae, “Lamatualain koasan mema' no ana' ia, De na'amoko nema na, ana dad'i atahori ona' beek o?” 042 LUK 001 067 Basa ma, Lamatua' Dula-dale Meumaren maso' nisi' Sakaria. Naa de ana ola' nae, 042 LUK 001 068 Koa-kio Lamatua', atahori Isra'el Lamatuan! Huu nema de tefa-soi nala atahori nara ena, naa fo ara afi' ona' ate fai. 042 LUK 001 069 Lamatua' so'u nala Atahori sa koasan manaseli', fo ana fee masod'a' neu nggita. Eni ia, lao' mia mane Daud tititi-nonosin. 042 LUK 001 070 Lamatua' helu basa ia ra eni' a lele ulu' a, pake Eni mana ola-ola nara fo rala nara mana ma'atataa' ra. (aiōn g165) 042 LUK 001 071 Ia naa nae mbo'i nggita mia musu tara, ma atahori mana rala nara mera ro nggita. 042 LUK 001 072 Ana natud'u rala malolen neu bei-ba'i tara, huu aka' nasaned'a hehelu-fufulin neu se, fo Ana henggenee no ba'i Abraham a. 042 LUK 001 074 Ana mbo'i' nggita mia musu tara ena, fo ata bisa be'utee neu E, ma sud'i tamatau fai. 042 LUK 001 075 Ana mbo'i' nggita ena, fo tasod'a takandoo no ndoo-tetu' ma meumare' sia matan. 042 LUK 001 076 Yohanis! Ho ia, au ana ngga. Dei fo atahori rahine nggo rae, ho Lamatualain manaseli' a mana ola-olan. Dei fo muu mufad'e atahori ra, fo ara simbo no malole Lamatua' neneman. 042 LUK 001 077 Dei fo muu mutud'u dala' neu Lamatua' atahori nara, fo bisa rahine rae, sira o bisa hambu masoi-masod'a' boe, huu Lamatua' fee ambon neu sala-kilu nara ena. 042 LUK 001 078 Huu Lamatua' ralan b'anggana'us ma sue-lai nggita, naa de Ana fee selu' nggita kaka'e feu', ona' fai feu' nendi manggarelo feu'. Hita mana leo-lao sia ma'ahatu' a ma tamatau mate, huu nda fe'e malole to Lamatua' sa, dei fo hambu manggarelo' fo nalalao nggita tisi' d'ala mole-d'ame'.” 042 LUK 001 080 Basa boe ma, Yohanis boe na'amoko. Lamatua' Dula-dalen tao e ma'adere. Na'amoko nema, boe ma neu leo sia mamana rou', losa ana so'u ue-tataos na fee atahori Isra'el ra. 042 LUK 002 001 Lao esa, lele' Kirenius dad'i malangga mana parenda sia Siria, ma mane monae', naran Agustus, fee parenda' nae, “Basa atahori mana sia manaparenda Roma koasan musi bali' kambon fo tungga sensus!” Naa fefeun fo manaparenda Roma reken rauinggu nara. 042 LUK 002 003 Dad'i basa atahori bali' kambon fo tungga sensus. 042 LUK 002 004 Lele' naa, Yusuf leo sia kambo Nazaret sia propinsi Galilea. Ana nae la'e ana feto' sa, naran Maria, de mana henggene basa' ena. Maria ia, mairu' ena. Yusuf naa, mane Daud tititi-nonosin, de musi bali' risi' Betlehem kota Daud sia propinsi Yudea fo tungga sensus. Naa de ru'a se lao kota Betlehem reu. 042 LUK 002 006 Lele' ara losa naa ena, Maria fula-fai bob'onggin nae losa boe. 042 LUK 002 007 Te sia naa, ara nda hambu kama sia ume seseba' sa. De ara risi' lalaet bib'i rala. Boe ma ana b'onggi Ana ulun, tou'. Boe ma ara ralusa E rendi' teme', ma rasusunggu sia ha'o rala. 042 LUK 002 008 Tetemba' naa, hambu manatad'a hira be'e ranea bib'i lombo nara sia lenu' sia kota a dea'. 042 LUK 002 009 Aiboi' ma, ara rita Lamatualain aten mia sorga. Boe ma Lamatua' manggarelon naronda rereo' se, de ramatau rae mate. 042 LUK 002 010 Ma ate naa nafad'e nae, “Ama afi' mimitau dei! Rena malolole, e! Huu Au uma ufad'e hara-lii malole' sa neu nggi. Basa mana rena hara-lii' ia, ramaho'o. 042 LUK 002 011 Hara-lii malole' ia liin ta'o ia: Fai' ia ina' sa b'onggi Kristus, sia Betlehem, mane Daud kotan. Kristus naa, Atahori fo Lamatualain helu-fuli eni' a ma'ahulun. Lamatua' haitua E nema fo soi-tefa atahori sala-kilu nara! Eni ia, dei fo atahori ro'e rae, ‘Lamatua'’, huu Eni mana parenda basa' e! 042 LUK 002 012 Dei fo hei mihine E ta'o ia: hei mindaa Anadiki' sa neneb'onggi feu' mana nelusa' no teme'. Ana sunggu' sia ha'o rala.” 042 LUK 002 013 Ana ola' basa ma, aiboi' te, Lamatualain aten hetar mia sorga rema ra'ab'ue ro E. Boe ma ara koa-kio Lamatualain ma sod'a rae, 042 LUK 002 014 “Hai so'u minanaru Lamatualain naran! Eni mana endo' parenda sia lalai narun manaseli' a. Lamatualain nae fee d'ame neu atahori sia raefafo', naa tao ralan namaho'o!’. 042 LUK 002 015 Basa de, Lamatua' ate nara bali' sorga reu. Boe ma manatad'a naa ra ola-ola' rae, “We! Ata Betlehem teu se'u tita Ana' naa dei! Huu Lamatua' fee hara' neu nggita ena.” 042 LUK 002 016 Boe ma ara lao lai-lai Betlehem reu. De ara randaa ro Maria no Yusuf. Ara o rita Anadiki mana b'onggi feu' a mana sunggu' sia ha'o rala. 042 LUK 002 017 Lele' ara rita Ana' a, ma ara dui rae, “Fa'ra Lamatualain ate nara mia sorga rafad'e hai so'al Ana' ia ena!” Boe ma ara du'i lutu'-lelo' losa basa. 042 LUK 002 018 Basa atahori mana rena manatad'a ra dud'ui nara, mbomboo' a. 042 LUK 002 019 Te Maria mbed'a' basa mana dad'i' naa sia ralan. Ma ana d'u'a-d'u'a sangga nahine dala' naa sosoan. 042 LUK 002 020 Basa de, manatad'a ra bali' risi' bib'i lombo nara. Ma ara so'u rananaru Lamatualain naran. Ro'e makasi neu E, huu saa fo ara rena ma rita' naa, teb'e ona saa fo Lamatua' aten nafad'e' a. 042 LUK 002 021 Fai falu, ma ara sunat anadiki' a, tungga ba'i Musa hohoro-lalanen. De ina-ama nara bab'ae naran ‘Yesus’. Nara' naa, ate mana mia sorga nafad'e neu se ena, lele' inan nda fe'e nairu E sa. 042 LUK 002 022 Hambu hohoro-lalane' sa mia ba'i Musa nae, ina mana b'onggi basa fai haa nulu musi neu tao tungga ad'at nameu-ao' sia Ume Hule-o'e Huu' a. Naa fo ara bisa maso' ume hule-o'e' a rala reu ona' biasa. Naa de, Yusuf no Maria Yerusalem reu, fo tao tungga ad'at naa. Ma ara rendi sira Ana mana b'onggi feun nisi' Ume Hule-o'e Huu' a, fo fee ne dad'i Lamatua' enan. 042 LUK 002 023 Ara tungga Lamatua' hohoro-lalanen mana nae, “Sud'i' a ina' se b'onggi ana ulun, mete ma tou', na, musi fee ana' naa dad'i Lamatua' enan.” 042 LUK 002 024 Tungga Lamatua' hohoro-lalanen, mete ma fee ana' naa neu Lamatua', ama-ina nara musi fee tutunu-hohotu' mbui teu pasan esa, do mbui lunda manda' rua. Naa de Yusuf no Maria o tao tungga hohoro-lalane' naa. 042 LUK 002 025 Lele' naa, hambu tou lasi' sa, naran Simeon, leo sia kota Yerusalem. Eni, Atahori rala ndoos ma ralan hii Lamatua'. Lamatua' Dula-dale Meumaren nafad'e neu e nae, hela ana nita Kristus, dei fo ana fe'e maten. Kristus naa, mana fee masod'a' neu atahori Isra'el ra. 042 LUK 002 027 Lele' naa, Lamatua' Dula-dalen nendi Simeon nisi' Ume Hule-o'e Huu' a. Naa nandaa no Yesus ama-ina nara ro E nisi' naa, fo fee ne dad'i Lamatua' enan. 042 LUK 002 028 Nita Ana' a ma, tou lasi' Simeon o'o nala E, ma so'u koa-kio' neu Lamatualain nae, 042 LUK 002 029 “Koa-kio Lamatua'! Lamatua' tao tungga hehelu-fufulin neu au ena. Dad'i ia naa, Lamatua' bisa mbo'i au ena, naa fo au mate no malole', 042 LUK 002 030 Huu au ita Atahori fo Lamatua' haitua' a ena, fo fee ambon neu hai sala-kilu mara! 042 LUK 002 031 Lamatua' nae pake Ana' ia fo fee masod'a' neu basa nusa' ra. 042 LUK 002 032 Dei fo Ana ona' ronda' fo mana nendi had'a-hormat neu Lamatua' atahori Isra'el nara. Ana o ona' manggarelo' a, fo mana matud'u Lamatua' d'alan. fee basa nusa fea' ra.” 042 LUK 002 033 Rena ta'o naa, ma Yusuf no Maria heran bali-bali' neu saa fo tou lasi' a ola' so'al sira Anan. 042 LUK 002 034 Basa de, Simeon ola' papala-bab'anggi' fee se. Boe ma ana nafad'e Maria nae, “Yesus maman e! Dei fo atahori hetar sia Isra'el nda simbo mama Anan ia sa. Te tatao-nono'i nara mbali E, dei fo ratuda' bali' se. Mama Anan ia, o tao fee atahori hetar rala nara ramaho'o. 042 LUK 002 035 No ta'o naa, dei fo Lamatua' soi natud'u atahori ra rala-d'ud'u'a nara. Te ho, Maria, dei fo hambu doid'oso' naen seli, ona' fela tafa' nenembau' nisi' tenda boam rala.” 042 LUK 002 036 Sia Ume Hule-o'e Huu' a o hambu bei' sa, naran Hana. Ana too falu nulu haa ena. Aman, naran Fanuel, mia leo Aser. Ana sao too hitu, boe ma saon mate hela e. Bei Hana Ia, Lamatualain mana ola-olan. Ue-tataon, naeni hule-o'e ma puasa sia Ume Hule-o'e Huu' a, fo be'utee neu Lamatualain hatu'-rerelon. 042 LUK 002 038 Lele' Simeon ola' no Yusuf ma Maria, Hana o neu deka-deka boe. De ana rena se, ma ana so'u kokoa-kikio' neu Lamatualain. Basa ma ana ola' so'al Yesus neu basa atahori mana rahani Mane' fo Lamatua' helu nae haitua nema fo mbo'i atahori Isra'el ra. 042 LUK 002 039 Lele' Yusuf no Maria tao tungga ba'i Musa hohoro-lalane nara sia kota Yerusalem ena, boe ma ara bali' risi' sira kambon Nasaret sia propinsi Galilea. 042 LUK 002 040 Boe ma Yesus boe na'amoko. Ana boe ma'adere', boe nahine, ma nahine dala' nae' sosoa-ndandaa nara. Lamatualain o natud'u rala malolen neu E. 042 LUK 002 041 Tungga too, Yusuf no Maria reu raa fefeta Paska sia Kota Yerusalem. 042 LUK 002 042 Lele' Yesus too sanahulu rua, ara reu risi' Yerusalem fo tungga fefetas ona biasa na. 042 LUK 002 043 Lele' fai-fai Paska basa ena, boe ma Yusuf no Maria lao bali' Nasaret reu ramalolo' ro atahori hetar mana rae bali' Galilea reu. Te nda bub'ulu' rae, Yesus fe'e sia Yerusalem sa. Ara rae ne'o Ana lao namalolo' no nonoo nara. Te, losa bob'o' ena, nda rita E sa. Boe ma ara sangga E reu-rema sia bob'onggi nara ma nonoo nara. 042 LUK 002 045 Huu nda hambu randa ro E sa, de ara lao bali' Yerusalem reu, fo sangga E sia naa. 042 LUK 002 046 Losa naa, ara sangga E losa fai telu, dei de hambu E mia Ume Hule-o'e Huu' a rala. Ana endo' naselu-bale no meser agama Yahudi ra. 042 LUK 002 047 Basa atahori mana rena se mbombo' a, huu Ana nahine teb'e-teb'e' Lamatualain Hara-liin sosoa-ndandan, ma Ana nataa netane nara no malole'. 042 LUK 002 048 Rita ta'o naa ma, ina-ama nara titindindi' a. Boe ma inan nae, “Yesus! Ta'o bee de tao hai susa ona' ia? Au o ama ma susa-susa sangga rereo' Nggo. 042 LUK 002 049 Te Yesus nataa nae, “Ta'o bee de papa no mama susa-susa sangga Au? B'ub'ulu' ena, to? Au hambu ue-taos sia Ama Ngga Umen.” 042 LUK 002 050 Te ara nda rahine Yesus o'olan no matetu' sa. 042 LUK 002 051 Boe ma basa se bali' Nasaret reu. Yesus tungga ina-aman parenda nara. Ma inan mbeda' basa dala' naa ra sia ralan. 042 LUK 002 052 Ma Yesus boe na'amoko ma, boe nahine basa d'ala malole' ra. Lamatualain ma atahori o sue E boe. 042 LUK 003 001 Lele' naa, Tiberius dad'i keser mana to'u parenda' sia Roma, too sanahulu lima ena. Pontius Pilatus dad'i hofernor sia propensi Yudea. Herodes dad'i hofernor sia propensi Galilea. Herodes a'an Filipus, dad'i hofernor sia propensi Iturea no propensi Trakonitis. Boe ma Lisanias dad'i hofernor sia propensi Abilene. Lele' naa Hanas no Kayafas dad'i malangga monae' agama Yahudi sia kota Yerusalem. Lele' naa o, Yohanis, Sakaria anan, leo sia mamana rou' fo na'ad'o' mia kambo'. Sia naa, Lamatua' fee hara-liin neu e. 042 LUK 003 003 Yohanis rena nala, ma ana lao nisi' basa kambo' mana deka no loe Yarden, de nafad'e atahori ra nae, “Hei musi mitaa ma lao hela basa sala mara, fo Lamatualain fee ambon neu sala-kilu mara naa ra. Hei o musi sarani dei, fo dad'i tanda oi, hei malole mo Lamatua' ena.” 042 LUK 003 004 Dalahulun, Lamatua' mana ola-olan ba'i Yesaya sura' so'al Yohanis nae, “Hambu atahori sia mamana rou' nggasi nae, Basa atahori mihehere tao mitetu dala', fo simbo Lamatua' neneman! Tao mitetu dala' fo soru E. 042 LUK 003 005 Mbori misofe ndola roma'. Poko mitetu lete' ra. Tao mindoo d'ala penggo' ra, tao mimilenu d'ala fatu-fatu' ra. 042 LUK 003 006 Naa fo atahori mia basa nusa' ra bisa bub'ulu' rae, Lamatua' nae fee atahori rasod'a mia sala-kilu nara.’” 042 LUK 003 007 Atahori hetar rema mia sud'i' a bee fo ro'e Yohanis sarani se. Te ana bua se nae, “Weh! Hei mana peko-leleko'! Hei ona' mengge maraso' a! Afi' du'a mae hei nenembo'it mia Lamatua' huku-dokin no'a leleko' miloe' tao sala! Hoko'! Nda doo' sa ena, Lamatua' fee huku-doki' neu basa atahori nda mana d'oa' tao sala' no matetu' sa. 042 LUK 003 008 Hei afi' du'a mae, ‘Au ia nda hambu huku-doki' sa, huu au ba'i Abraham tititi-nonosin.’ Hambu sia bee ta'o naa? Naa nda tulun hei sa, huu nda bisa tao nggi dad'i atahori meumare' sa. Lamatua' bisa tao fatu ia ra dad'i ba'i Abaraham tititi-nonosin. Au ufad'e, e! Mitud'u no hei tatao-nonoim mara, mae hei misid'ea lao hela sala mara, ma tungga bali' neu Lamatua' ena. 042 LUK 003 009 Hei musi tao d'ala malole'. Mete ma hoko', dod'oo fa te hei hambu Lamatua' huku-doki mamberan, ona' atahori ungga hendi hau huu' rendi' ta'a. Mete ma hau huu' sa nda na'ena buna-b'oa malole' sa, na, nda ma ngguna' sa! De malole lena' ungga hendi e, fo tao ai rala neu.” 042 LUK 003 010 Basa ma, atahori naa ra ratane Yohanis rae, “Dad'i hai musi tao sa?” 042 LUK 003 011 Boe ma ana nataa nae, “Mete ma mi'ena bad'u rua, na, fee esa neu atahori nda ma bad'u' sa. Mete ma mi'ena nanaat, na, banggi fee atahori nda mana na'ena nanaat sa.” 042 LUK 003 012 Basa ma, mana ed'a bea ra rema ro'e Yohanis sarani se. Ara ratane rae, “Papa meser! Hai musi tao ta'o bee?” 042 LUK 003 013 Ana nataa nae, “Hei aka' peko-leleko'. Te ia na hei musi ue-tao no ndoo-tetu'. Afi mo'e bea lena'-lena' mia mana parenda ra atoran. Hela rauinggu ra bae bea tungga atoran.” 042 LUK 003 014 Hambu sold'ad'u hira o mia naa boe. Ara ratane Yohanis rae, “hai ta'o bee? Hai musi tao sa?” Basa ma nataa nae, “Afi mia mate' atahori ra doin, tungga hihii mara. Ma afi' fua sala' leli neu atahori. Hei musi mimiho'o-mitid'ale mo nggad'i mara.” 042 LUK 003 015 Rena o'olan ma, basa atahori ra esa keis esa ma utu-utu rae, “Awee! Mbei ma Yohanis ia, Kristus, fo Lamatua' helu basa nae haitua nema eni' a dalahulun!” 042 LUK 003 016 Te Yohanis ai se nae, “Rena malolole! Dei fo hambu atahori sa manaseli' lena au nae nema. Ona' mae dad'i' a ded'enun o, au nda undandaa sa. Au sarani hei no' a oe, te dei fo Ana tao lena' au, Ana tao nasofe rala mara no Lamatua' Dula-dale Meumaren. Dei fo Ana tao nameu nggi, ona' atahori hotu manggarau' rendi' ai. 042 LUK 003 017 Ana huku-doki atahori mana tao sala' ra, ona' atahori mana tao mole' sa nalaid'i are-gandum d'eke'. Basa ma ana oni are-gandum d'eke meu' nisi' soka-pole' rala neu, ma hotu hendi manggenggeo' ra. Ona' naa boe, dei fo Kristus huku-doki atahori mana tao sala' ra, ma nggari se risi' ai mbila' nda mana mama'etu' a sa. 042 LUK 003 018 No ta'o naa, Yohanis fee nesenened'a' mata-mata' neu atahori, ma nafad'e se Lamatua' Hara-lii Malolen. 042 LUK 003 019 Lele' naa, Yohanis o ola' relo-relo Herodes tataon. Eni salan ta'o ia: Herodes naa, hofernor sia propensi Galilea. Salan naen seli ena. Salan esa, naeni: Ana lea nala od'in saon, naran Herodias. Naa te, odin fe'e masod'a', ma nda fe'e mahela' no Herodias sa. Herodes masod'an fo nda matetu' naa sa, tao Yohanis ai e no relo-relo, de Herodes nda hii e sa. Basa ma Herodes to'u nala e, de nggari e bui rala neu. 042 LUK 003 021 Dalahulun, lele' ara nda fe'e humu Yohanes sa, ana sarani atahori hetar. Ma Ana o sarani Yesus boe. Basa naa ma Yesus hule-o'e ma lalai a sii. 042 LUK 003 022 Boe ma Lamatua' Dula-dale Meumaren onda neu E. Dula-dale' a mata aon ona' mbui lunda. Boe ma hara' mia lalai nae, “Ho ia, Au Ana susue ngga. Ho tao mumuho'o Au mukundoo' a.” 042 LUK 003 023 Lele' Yesus mulai nafad'e atahori Lamatua' dala masod'an, mbeima Ana too telu nulu ena. Atahori rahine rae, Yesus naa, Yusuf Anan. Yusuf bei-ba'i nara, ona' ia: Yusuf aman, Eli. 042 LUK 003 024 Eli aman, Matat. Matat aman, Lewi. Lewi aman, Melki. Melki aman Yanai. Yanai aman, Yusuf. 042 LUK 003 025 Yusuf aman, Matatias. Matatias aman, Amos. Amos aman, Nahum. Nahum aman, Hesli. Hesli aman, Nagai. 042 LUK 003 026 Nagai aman, Maat. Maat aman, Matatias. Matatias aman, Semein. Semein aman, Yosek. Yosek aman, Yoda. 042 LUK 003 027 Yoda aman, Yohanan. Yohanan aman, Resa. Resa aman, Serubabel. Serubabel aman, Sealtiel. Sealtiel aman, Neri. 042 LUK 003 028 Neri aman, Melki. Melki aman, Ad'i. Ad'i aman, Kosam. Kosam aman, Elmadam. Elmadam aman, Er. 042 LUK 003 029 Er aman, Yosua. Yosua aman, Elieser. Elieser aman, Yorim. Yorim aman, Matat. Matat aman, Lewi. 042 LUK 003 030 Lewi aman, Simeon. Simeon aman, Yehuda. Yehuda aman, Yusuf. Yusuf aman, Yonam. Yonam aman, Elyakim. 042 LUK 003 031 Elyakim aman, Melea. Melea aman, Mena. Mena aman, Matata. Matata aman, Natan. Natan aman, Daud. 042 LUK 003 032 Daud aman, Isai. Isai aman, Obet. Obet aman, Boas. Boas aman, Salmon. Salmon aman, Nahason. 042 LUK 003 033 Nahason aman, Aminadab. Aminadab aman, Admin. Admin aman, Arni. Arni aman, Hesron. Hesron aman, Peres. Peres aman, Yahuda. 042 LUK 003 034 Yahuda aman, Yakob. Yakob aman, Isak. Isak aman, Abraham. Abraham aman, Tera. Tera aman, Nahor. 042 LUK 003 035 Nahor aman, Seruk. Seruk aman, Rehu. Rehu aman, Pelek. Pelek aman, Eber. Eber aman, Sela. 042 LUK 003 036 Sela aman, Kenan. Kenan aman, Arpaksad. Arpaksad aman, Sem. Sem aman, Noh. Noh aman, Lamek. 042 LUK 003 037 Lamek aman Metusalak. Metusalak aman, Henok. Henok aman Yared. Yared aman, Mahalalel. Mahalalel aman, Kenan. 042 LUK 003 038 Kenan aman, Enos. Enos aman, Set. Set aman Adam. Adam naa, Lamatualain ana na'adadad'in. 042 LUK 004 001 Lele' Yohanis sarani basa Yesus, boe ma Yesus lao hela loe Yarden. Lamatua' Dula-dale Meumaren na'ab'ue no E. Basa ma Dula-dale' no E nisi' mamana rou' sa. 042 LUK 004 002 Yesus leo mia naa losa fai haa nulu. Lele' naa, Ana o nda naa saa-saa sa boe, losa ana ndoe nala seli'. Boe ma, nitu ra malanggan nema sob'a-dou E. 042 LUK 004 003 Ana ola' neu Yesus nae, “Mete ma mema' Ho Lamatualain Anan, na mu'ena koasa. De denu fatu ia ra dad'i roti, fo mua se.” 042 LUK 004 004 Te Yesus nataa nae, “Hoko'! Nda bub'ulu' sa, do? Nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren oi, ‘Atahori nda rasod'a mia' a nanaat sa!’” 042 LUK 004 005 Basa ma, nitu ra malanggan no E nisi' mamana naru' sa, ma natud'u neu E basa mana parenda sia raefafo' no manaseli nara. Boe ma ana kokoe Yesus nae, “Basa manaparenda ra ro koasa nara, ma manaseli nara, au ena ngga ra. De au u'ena hak ae fee neu sud'i' a se fo au hii. 042 LUK 004 007 Au ae fee basa se neu Nggo. Aka' musi tao dala' sa dei, dei fo au fee Nggo. Mud'a hie' a! Ho be'utee neu au. Aka' naa ena!” 042 LUK 004 008 Te Yesus nataa nasafali nae, “Hambu sia bee ta'o naa? Te sia Lamatualain Susura Meumaren nenesura' oi, ‘Ho musi be'utee neu' a Lamatualain. Ma musi tao-ues fee neu E.” 042 LUK 004 009 Basa ma, nitu ra malanggan no Yesus nisi' kota Yerusalem. Losa naa, ana nendi Yesus nisi' Ume Hule-o'e Huu' a ata-ata'. Ma ana nae, “Mete ma mema' Ho Lamatualain Anan, na, boke rae Muu leo! 042 LUK 004 010 Te nenesura' sia Lamatualain susura Meumaren oi, ‘Dei fo Lamatualain denu ate nara mia sorga, ranea nggo. 042 LUK 004 011 Dei fo ara rema nggaso Nggo, fo Ei mara nda dai rae sa.’” 042 LUK 004 012 Te Yesus nataa nae, “Afi' sob'a-dou Au. Te nenesura' sia Lamatualain susura Meumaren oi, Afi' sob'a-d'ou Lamatualain!’” 042 LUK 004 013 Nitu ra malanggan sob'a Yesus no dala' mata'-mata', te nda nala E sa. De ana lao hela Yesus, fo nahani kaka'e malole'. 042 LUK 004 014 Basa ma, Yesus bali' fai nisi' propensi Galilea, huu Lamatua' Dula-dalen fee koasa neu E. Nda doo' sa ma, atahori sia mamana' naa ra, mulai rahine Naran boe. 042 LUK 004 015 Ana nanori sia atahori Yahudi ra ume hule-o'en sia bee-b'ee. Boe ma atahori ra koa E rae, “Yesus naa, Atahori manaseli', o.” 042 LUK 004 016 Lao esa, Yesus nema nisi' kambon Nasaret. Nandaa no atahori Yahudi ra fai hule-o'en, naeni ‘fai nggarei’, Ana nisi' ume hule-o'e' rala neu, ona biasa na. Basa ma Ana nambarii' fo nae baca mia Lamatualain Susura Meumaren. 042 LUK 004 017 Boe ma ara loo fee ne ba'i Yesaya susuran. Ana nakambembela e, ma sangga tatad'a', de baca nae, 042 LUK 004 018 “Lamatualain Dula-dalen koasan sia Au. Naa de Ana dud'u Au, fo ufad'e Lamatua' Hara-lii Malolen neu atahori mana tud'a-loloe' ra. Ana denu Au ena, fo ufad'e ae, dei fo mana sia b'ui ra, nenembo'it; dei fo poke' ra, rita bali'; dei fo nenetuni-ndeni' ra, rasod'a no nenembo'it 042 LUK 004 019 Te ia na, Lamatua' fain losa ena, fo fee masod'a' neu Atahori nara.” 042 LUK 004 020 Yesus baca basa susura naa, ma Ana lulu bali' de loo neu mana to'u nggarei' a, ma Ana endo'. Basa atahori mana sia ume hule-o'e' rala ra mete rahere' E. 042 LUK 004 021 Basa de Ana nafad'e se nae, “Saa fo hei rena mia Lamatualain Susura Meumaren fa' ra, ia na dad'i ena!” 042 LUK 004 022 Boe ma atahori mana sia naa ra ola' so'u-so'u' Yesus rae, “Awii! Saa fo Ana ola' fa' ra naa, malolen seli! Te Eni ia, Usu Anan, to! Ta'o bee de ta'o ia?” 042 LUK 004 023 Boe ma Yesus nafad'e se nae, “Tantu basa nggi mihine ded'eat mana oi, “We, doter! Tao muhai' aom dei!” Hei mae mi'itutud'a Au mendi' ded'eat naa. Hei mae, ‘Ta'o bee de nda tao manad'ad'i manaseli' esa fee hai sia ia sa, ona' Ho tao mia kota Kapernaum naa?’ 042 LUK 004 024 Matetun ta'o ia: Atahori nda nau simbo Lamatua' mana ola-ola nara sia kambo nara sa. 042 LUK 004 025 Ha'i conto mia Lamatua' mana ola-olan, ba'i Elia. Lao esa, ud'an nda nema sa too telu fula nee ena. Lele' naa, hambu ina falu hetar sia Isra'el. Te Lamatua' nda denu Elia fo tulu-fali se sia Isra'el sa. Lamatua' denu e nisi' aka' ina falu sa sia kambo Sarfat deka no kota Sid'on. Tao-tao te ina lasi' a nda atahori Yahudi sa. Te namahere neu Lamatualain koasan. 042 LUK 004 027 Ha'i conto laen fai mia Lamatua' mana ola-olan Elisa. Lele' naa, hambu atahori Yahudi hetar ramahed'i kusta sia Isra'el. Te Lamatua' nda na'ahahai' se sa. Lamatua' denu Elisa na'ahahai' aka' atahori kusta esa, naran Na'aman. Tao-tao te, eni, atahori Siria, nda atahori Yahudi sa. Te namahere Lamatualain koasan.” 042 LUK 004 028 Lele' ara rena Yesus ola' ta'o naa, ma basa se ramanasa E seli. 042 LUK 004 029 Boe ma basa se fela randaa, ma mbuu hendi E mia ume hule-o'e' naa. Boe ma ara lea rendi E nisi' mbia tonggon sia kambo' a suun, fo rae timba hendi E nisi' ndola' rala neu. 042 LUK 004 030 Te Ana sususi tungga atahori hetar talad'an, de lao hela se. 042 LUK 004 031 Basa naa ma, Yesus onda nisi' kota Kapernaum sia dano Galilea suun. Tungga-tungga fai hule-o'e', Ana nanori atahori sia ume hule-o'e' rala. 042 LUK 004 032 Atahori ra titindindi rena o'olan, huu Ana nahine teb'e nenori' naa isin. 042 LUK 004 033 Lao esa, Lele' Yesus nanori sia ume hule-o'e' rala, hambu atahori nitu dai' sa nameli nahere' nae, 042 LUK 004 034 “Woi! Yesus, atahori Nasaret! Ho mae tao saa neu hai! Uma mae tao mulutu hai, do? Hai mihine Nggo. Ho ia, Atahori Meumare' fo fe'esa'an Lamatualain helu nae haitua nema' a.” 042 LUK 004 035 Te Yesus bua e nae, “Nee-nee! Kalua mia atahori naa!” Aiboi' ma, nitu naa mbesi' atahori naa neu rae a sia atahori ra talad'an nara. Mbesi' basa, ma nitu a lao hela atahori naa, ma nda tao nambeta aon sa. 042 LUK 004 036 Atahori ra mbombo' a rae, “Seli, e! Atahori ia o'olan, na'ena koasa manaseli'! Losa nitu ra o tungga parendan de lao hela atahori ra!” 042 LUK 004 037 Basa de, dud'uit so'al Yesus mulai nened'ui-b'engga' sia basa nusa' naa. 042 LUK 004 038 Lele' ara kalua mia ume hule-o'e' naa ma Yesus lao nisi' Simon umen. Simon ina arin namahed'i mafeo-matob'i', de aon natob'i roroo'. Boe ma ara ro'e Yesus rae, “Ama'! Tulun mu'uhahai' ina lasi' a dei!” 042 LUK 004 039 Yesus neu ririi neu koi a suu na, de oi mafeo-matob'i' a dea neu mia ina lasi' a. Hatemata' naa boe ma, mafeo-matob'i' a mopo neu' ena. Boe ma ana fela neu' ena de neu lole-lau nanaat fee se. 042 LUK 004 040 B'ob'o' naa, relo a nae mopo ma, atahori ra rendi basa atahori mamahed'i' ra risi' Yesus. Hed'i nara mata'-mata'. Boe ma Ana ndae liman neu atahori mamahed'i' ra, de tao nahai' basa se. 042 LUK 004 041 Mia atahori mamahed'i' naa ra, hambu nitu tao' hira boe. De Yesus parenda nitu ra dea reu mia atahori naa ra. Ara dea reu ma rameli rae, “Ho ia, Lamatualain Anan!” Te huu nitu naa ra rahine rae, Eni, Kristus, fo Lamatualain helu basa mia dalahulun nae haitua nema' a. Naa de, Yesus ai se fo afi' ola' saa boe so'al Eni. 042 LUK 004 042 Mbila deka manggarelo ma Yesus fela de nisi' mamana rou' sa sia kota dea'. Atahori ra sangga E sia bee-b'ee. Lele' rita E, ma ara aka' kokoe E rae, “Ama' leo mo hai! Afi' misi' mamana' laen!” 042 LUK 004 043 Te Ana nataa nae, “Au o musi uu sia kambo' laen ra, fo uu dui-b'engga Hara-lii Malole' so'al Lamatualain parendan. Huu Lamatua' denu Au ulalao ue-taos naa.” 042 LUK 004 044 Boe ma Ana lao' mia kambo' esa nisi' kambo' laen fo nanori sia ume-ume hule-o'e' sia propensi Yudea. 042 LUK 005 001 Lao esa, Yesus nanori atahori ra sia d'ano Galilea suun. Atahori hetar rema rae rena Lamatualain Hara-liin. Losa ara rakaseseti heo rala Yesus. 042 LUK 005 002 Deka naa, hambu manatasi ra raisi pu'a nara sia mad'a' ata. Boe ma Yesus nita ofa rou' rua mananafu' sia naa. 042 LUK 005 003 Ofa' naa ra Simon enan esa. Boe ma Yesus hene nisi' Simon ofan, ma no'e e tola ofa' nisi' oe roma' mbei. Basa ma Ana endo' nanori atahori hetar naa ra. 042 LUK 005 004 Ana nanori basa, ma ola' neu Simon nae, “Simon! Misi' mamana roma' mbei fo nggari pu'at sia naa. Te dei fo hei hambu u'u hetar.” 042 LUK 005 005 Te Simon nataa nae, “Papa dei! Hai pu'a tetemba' sa teme-ao, te nda mala u'u boa' esa sa boe! Te huu Papa ma'o naa ena, de, au u'onda' sob'a.” 042 LUK 005 006 Boe ma ara ra'onda' pu'at. Lele' rae lea bali' ata neu, pu'at a sofe' no' a u'u, losa pu'at a sii mbei ena. 042 LUK 005 007 Boe ma Simon randu nonoon mana sia ofa' laen fo rema tulun se. De ara ao u'u ofa' rala reu, de ofa karua' naa ra sofe' ro'a u'u, de rae' a molo. 042 LUK 005 008 Simon nonoo manatasi nara, Yakobis no Yohanis, naeni Sabadeus ana nara, ara o sia naa boe. Ara o titindindi' a, huu rala u'u hetar seli. Lele' Simon Petrus nita saa mana dad'i' naa, ma ana sende' lululanggan sia Yesus matan nae, “Au ia, atahori mana tao sala-kilu' naen seli ena. Dad'i malole lena' Lamatua' afi' deka-deka mo au fai.” Te Yesus nataa nae, “Simon! Afi' du'a nae-nae dala' naa, huu Au ae pake nggi. Hei ia, biasa sangga u'u. Te ia na Au unori nggi sangga atahori fo tungga Au.” 042 LUK 005 011 Basa ma ara lea tute' ofa nara mad'a' ata reu. Boe ma ara lao hela basa saa-saa nara, fo tungga Yesus. 042 LUK 005 012 Sia kambo' sa, Yesus nandaa no atahori sa hed'i kusta ndule ao na. Lele' ana nita Yesus, boe ma neu sende' lululanggan ma be'utee sia matan losa rae a. Boe ma nae, “Ama', e! Tulun au dei! Au bub'ulu', Ama' bisa mu'uhahai' hed'i ngga ia. Sad'i Ama' nau. Naa fo atahori sud'i boe melumud'u au fai.” 042 LUK 005 013 Boe ma Yesus loo liman de nggama e. Boe ma ola' nae, “Au nau! Hai leon! Ola' basa ma, hed'i kusta mop'o neu' ena mia atahori naa aon. 042 LUK 005 014 Boe ma Yesus ola' fee nesenened'a' neu e nae, “Musuned'a malolole! Ho hai ena, te afi' mufad'e esa boe! Ho musi tungga ba'i Musa parendan dei. Dad'i muu sia malangga agama leo, fo ana paresa' ao ma, naa fo ana nahine hed'is ma hai teb'e ena, do hoko'. Basa na, ho musi mendi tutunu-hohotu' mo'e makasi, fo basa atahori bub'ulu' oi, ho hai teb'e ena.” 042 LUK 005 015 Mae Yesus ai o, nda doo sa ma dud'uit so'al koasa Na naa, nened'ui-b'engga' sia bee-b'ee. Dad'i atahori ra aka' nonggo-nonggo rema rae rena E nanori se. Boe ma Ana na'ahahai' atahori hetar mia hed'is mata'-mata' 042 LUK 005 016 Te Yesus o hii dinggo' Aon mia atahori hetar, fo neu hule-o'e sia mamana rou'. 042 LUK 005 017 Lao esa, Yesus nanori atahori sia ume sa. Lele' naa hambu atahori mia partei agama Farisi ro meser agama hira, rema rena E. Ara rema mia kambo-kambo' sia propensi Galilea, propensi Yudea, ma kota Yerusalem. Lamatualain fee koasa neu Yesus fo na'ahahai' atahori mamahed'i' ra. 042 LUK 005 018 Lele' naa, hambu atahori hira ndoro rendi atahori mamalu'u sa sia rad'at sa ata. Ara sangga dala' fo ro atahori mamalu'u' naa nisi' Yesus fo na'ahahai' e. Te ume naa sofe' no atahori ena, de ra'asusuu' rala reu, te nda bisa sa. Naa de, ara rendi atahori mamalu'u' a ume ata neu. Boe ma ara ofe randola ume a sinin, de ra'onda' atahori mamalu'u' mana sia rad'at ata naa. Ara ra'onda' e, nisi' atahori hetar talad'an nara, nandaa no Yesus matan. 042 LUK 005 020 Yesus nita ma nahine nae, ara ramahere Eni bisa na'ahahai' sira nonoon. Boe ma Ana ola' neu atahori mamalu'u' naa nae, “Ana, ngge! Au fee ambon neu sala mara ena.” 042 LUK 005 021 Rena Yesus ola' na'o naa, boe ma atahori Farisi ro meser agama ra mulai ratatane rae, “He'e! Aka' Lamatualain mesa' ne na'ena hak fee ambon neu atahori sala-kilu nara. Te eni ia, seka, de tao aon ona' Lamatualain! Ia, ne'emutis!” 042 LUK 005 022 Te Yesus bub'ulu' rala nara. De Ana ola' nae, “Ta'o bee de hei du'a mae Au ia, ola' ne'emutis? 042 LUK 005 023 Au ia, Atahori Matetu' a. Au u'ena hak fee ambon neu atahori sala-kilu nara. Mete ma Au ufad'e' a atahori mamalu'u' ia ae, ‘Au fee ambon neu sala mara ena’, hei nda mita Au koasa ngga saa sia raefafo' ia sa. Te mete ma Au ae, ‘Fela leo! Ha'i mala rad'at ma fo bali'.’ Mete ma ana fela neu' ena, hei fe'e mita koasa Ngga. Naa de, Au ae u'uhahai' atahori mamalu'u' ia, naa fo hei o bub'ulu', Au u'ena hak fee ambon neu atahori sala-kilun.” Boe ma Ana heo' mbali atahori mamalu'u' a, de ola' nae, “Mumburi' leo! Ha'i mala rad'at ma, fo lao bali' ume muu!” 042 LUK 005 025 Aiboi' ma, atahori naa fela nambarii' sia atahori hetar mata nara, de ha'i nala rad'at na. Boe ma ana lao bali' no koa-kio Lamatualain. 042 LUK 005 026 Rita ta'o naa ma basa atahori mbo-mbo' a. Boe ma ara so'u rananaru Lamatualain naran rae, “Lamatualain manaseli', o! Fai' ia, hita tita d'ala manaseli' no mata ao tara ena!” 042 LUK 005 027 Nda doo sa ma, Yesus dea nema mia ume naa, ma nita atahori mana ed'a bea sa endo' sia mamana ed'a bea na. Atahori naa naran Lewi. Boe ma Yesus no'e nae, “Uma tungga Au!” 042 LUK 005 028 Lewi rena nala, ma ana fela neu' ena, lao hela basa-b'asa' e sia naa, de neu tungga Yesus. 042 LUK 005 029 Basa ma, Lewi tao fefetas fo no'e Yesus neu sia umen. Ana o no'e nonoo mana ed'a bea nara, ro fui' ra, fo rema ra fefetas. 042 LUK 005 030 Te hambu atahori partei agama Farisi hira, ro meser agama ra, o'ola' Yesus ana ded'enu nara rae, “Ta'o bee de hei endo' mia mo atahori nda papake' ra sa, ona' mana ed'a bea ro atahori nda malolole' naa ra sa? Atahori malole' afi' mi'ib'ue mo atahori mata' naa ra!” 042 LUK 005 031 Te Yesus nafad'e se nae, “Atahori mamahed'i' mema' parlu doter. Te atahori nda mamahed'i' ra sa, nda parlu sa. 042 LUK 005 032 Au uma fo mete-se'u atahori nda malole' ra sa. Te nda uma fo mete-se'u atahori mana du'a rae sira aon ndoo-tetu' ena.” 042 LUK 005 033 Basa ma, atahori mia partei agama Farisi ro meser agama ra o'ola' mbali Yesus rae, “Ta'o ia, Ama'! Yohanis Mana Sarani' a ana mana tungga nara puasa ma hule-o'e rakandoo' a. Atahori Farisi ra ana mana tungga nara o tao ona' naa boe. Te ta'o bee de Ama' ana mana tungga mara aka' raa rinu rakandoo' a? Ara nda puasa rita sa, do? 042 LUK 005 034 Te Yesus ola' no se nendi' nekendandaa' nae, “Mema' hei bub'ulu' ena, mete ma hambu feta kakab'i', mana neu fefetas ra nda puasa sa, te raa-rinu ra'abeta. Mete ma tou' mana masao feu' a fe'e sia naa, na tantu basa se raa-rinu ra'ab'ue. 042 LUK 005 035 Te dei fo lao esa, mete ma atahori fea' to'u rendi tou mana sao feu' a, na nonoo nara susa, fo ara fe'e puasa ena.” 042 LUK 005 036 Basa ma, Yesus nafad'e nekendandaa' esa fai nae, “Nda hambu atahori ha'i teme feu' e'etu' esa, fo tanda neu bad'u mbara manasika' sa. Te mete ma safe bad'u a, na teme feu' naa kukundu ma bad'u a boe sika. 042 LUK 005 037 Ona' naa boe atahori nda oni tua feu' nisi' sambat mana mboko' sa. Te mete ma sambat fanggi e, na tua' nandali hendi e. Dad'i tua feu' musi oni neu sambat feu' boe. [No ta'o naa, Yesus nanori se nae, Eni nenori feun, afi' ne'eb'ue no atahori Farisi ra nenori mbaran.] 042 LUK 005 039 Atahori mana ninu nita oe anggor mbaraa' ena, nda hii ninu anggor feu' sa. Huu nahine nae, “Anggor mana nenembed'a mbaraa' naa, malad'an seli!” 042 LUK 006 001 Lao esa, nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae tao ues na, Yesus no mana tungga nara lao' tungga atahori osin. Boe ma ana mana tungga nara oru are-gandum mbule', mana sia mata nara. Basa ma raisi de raa. 042 LUK 006 002 Sia naa, hambu atahori hira mia partei Farisi to'u rahere' hohoro-lalane adat Yahudi. Rita Yesus ana mana tungga nara tao ta'o naa, boe ma ara o'ola' E rae, “Ta'o bee de Ana mana tungga mara ralena-langga hai hohoro-lalane agama ma? Ara tao ues nandaa no fai hahae ao'! Mete se sini nae! Ara oru are-gandum. Afi' ta'o naa!’. 042 LUK 006 003 Te Yesus ola' nae, “Ona bee, ee? Hei nda misined'a ba'i Daud dud'uit na sa do? Ba'i Daud no ana mana tungga nara ambu nara korororo' huu ndoe rala seli ena. Boe ma ara risi' lala hule-o'e' rala reu, de ha'i roti fo malangga agama ra fee neu Lamatua' ena, de raa. Tao-tao te aka' malangga agama ra fo bole raa roti naa. Atahori laen hoko'. Ba'i Daud se raa, te nda hambu atahori fee sala' neu se sa. Hei ona' nda baca mita Lamatualain Susura Meumaren sa! 042 LUK 006 005 Pasa ndiki mara fo rena malolole! Au ia, Atahori Matetu' a. Au u'ena hak u'etu', atahori bisa tao saa, nandaa no fai hahae tao ues.” 042 LUK 006 006 Fai' sa, nandaa no fai hahae tao ues esa fai, Yesus neu nanori mia ume hule-o'e'. Sia naa, hambu tou' sa liman seri ma'amate'. 042 LUK 006 007 Sia naa o, hambu meser agama hira ro atahori mia partei agama Farisi mana sangga slak fo rae ra'atutuda' Yesus. De ara mamaku' a mete ma Ana nae tao nahai' atahori lima ma'amate seseri' a, nandaa no fai hahae tao ues. No ta'o naa, ara ratud'u salan sia naa neu' a ena. 042 LUK 006 008 Te Yesus nahine masud nara ena. Naa de Ana no'e atahori lima ma'amate seseri' a nae, “A'a, e! Uma mumburii' sia talad'a' ia, dei!” Boe ma ana neu nambarii' mema'. 042 LUK 006 009 Basa ma Yesus natane atahori naa ra nae, “Au utane sob'a nggi, dei. Tungga hita hohoro-lalane agaman, hita bisa tao saa nandaa no fai hahae tao ues? Hita tao malole' do, tao de'ulaka'? Ata fee masod'a' neu atahori, do tao nembelulutu masod'a nara?” 042 LUK 006 010 Boe ma Yesus mete rereo' se, de Ana ola' no atahori lima mana ma'amate seseri' a nae, “Loo limam!” Ana o loo, ma liman hai neu' ena boe. 042 LUK 006 011 Rita ta'o naa, ma Yesus musu nara ramanasa seli. De ara ator dala' rae, “Ata musi sangga dala' laen, fo ta'atutud'a' E!” 042 LUK 006 012 Nda do' sa fai, ma Yesus nisi' lete' sa de hule-o'e. Ana hule-o'e tetemba' sa temeao sia naa. 042 LUK 006 013 Mbila fefetu anan, ma Ana no'e nala ana mana tungga nara. Mia basa se, Ana tengga nala atahori sanahulu rua dad'i neu ded'enun. Atahori fo Ana tengga' ra, naeni: 042 LUK 006 014 Simon (fo Yesus no'e nae ‘Petrus’), Anderias (Simon od'in), Yakobis, Yohanis (Yakobis od'in), Filipus Bartolomeos, 042 LUK 006 015 Mateos, Tomas, Yakobis (Alpius anan), Simon (mana tungga partei poletik Selot), 042 LUK 006 016 Yudas (Yakobis anan), ma Yudas Iskariot (mana seo hendi Yesus). 042 LUK 006 017 Lele' onda mia lete' a, Yesus no ana mana tungga nara rambarii' mia rae tetu'. Sia naa o, atahori hetar ra'ab'ue. Ara, rema mia profinsi Yudea, mia kota Yerusalem, mia Tirus no Sid'on, kota karua' ia ra sia tasi suun. 042 LUK 006 018 Ara rema rae rena Yesus, ma hambu ruma rae ro'e E fo Ana na'ahahai' atahori mamahed'i ra. Boe ma Ana tao nahai' se. Ana o na'ahahai' atahori nitu tao' ra, ma use-oi nitu mia atahori naa ra. 042 LUK 006 019 Basa atahori rae nggama E, huu mete ma ara nggama dai E, na, hambu koasa kalua mia E fo tao nahai' se. 042 LUK 006 020 Basa ma Yesus heo' mbali ana ded'enu nara, de nanori nae, “Atahori mana tud'a-loloe' re! Hei onton, huu Lamatualain mesa' ne, hei Mane malolem. 042 LUK 006 021 Atahori mana ndoe' re! Hei onton, huu dei fo Lamatualain fee nggi mi'ibeta. Atahori mana nggae luu-mbinu no rala susa' re! Hei onton, huu, dei fo rala mara ramaho'o. 042 LUK 006 022 Atahori mana hambu doid'oso' huu tungga Au, Atahori Matetu' ia! Hei onton, huu dei fo Lamatua' bala-b'ae nggi sia sorga. Ona' mae atahori mburu-oe' ro nggi, do tao ma'afoo nara malole mara, ma tab'u-roroo nggi do, use-oi nggi ona' atahori de'ulaka' o, hei onton, huu dei fo Lamatua' nasaned'a nggi sia sorga. De mete ma atahori tao ra'asususa' nggi ta'o naa, o, tao rala mara ramaho'o a! No ma'ahee! Afi heran, te atahori mana tao ra'asususa' hei ale' ia, bei-ba'i nara mana tao doid'oso Lamatualain mana ola-ola ma'ahulu nara. De mete ma hei hambu sususa' mata' naa, tao rala mara mimiho'o, huu dei fo Lamatua' bala-b'ae nggii naen seli sia sorga. 042 LUK 006 024 Te atahori mamasu'i re! Hei soe, huu hei masod'a nemeho'ot ma, losa' ia ena. 042 LUK 006 025 Atahori ma'abeta' re! Hei soe, huu dei fo hei hambu fai ndoes manaseli' Atahori mana kid'o-ked'e leli' re! Hei soe, huu susa-sona' a nema tao nggi nggae luu-mbinu. 042 LUK 006 026 Atahori mana ma'ahe had'a-hormat re! Hei soe, huu ma'ahulun bei-ba'i mara, koa-bo'u mana ola-ola' ombo-koson ra! 042 LUK 006 027 Boe ma Yesus ola' nakandoo nae, “Pasa ndikim fo rena malolole! Musi sue musu mara, ma tao d'ala malole' neu atahori mana mburu-oe' ro nggo. 042 LUK 006 028 Hule-o'e mo'e Lamatualain tao d'ala malole' fee neu atahori mana sumba-ndon nggo. Ma mo'e Ana tao d'ala malole' fee neu atahori mana fua sala' mata-mata' neu nggo. 042 LUK 006 029 Mete ma atahori mbasa nasum seri, na, soro fo ana mbasa nasum seri fai. Mete ma hambu atahori rambas nala bad'u matob'im, na, fee bad'um neu e boe. 042 LUK 006 030 Mete ma hambu atahori ro'e sud'i' a sa ma esa, na, fee neu' ena. Boe ma mete ma ana ha'i nendi saa ma esa, na, hela neu fo ana hambu e leo. Afi' muu mo'e bali' e fai! 042 LUK 006 031 Musi tao atahori ra, ona' saa fo ho mae fee se tao neu nggo boe. 042 LUK 006 032 Ho hii' a mutud'u susue' neu atahori mara. Naa malole'. Te naa, lenan, sa? Huu atahori de'ulaka' ra o sue atahori nara boe! 042 LUK 006 033 Mete ma tao' a malole' neu aka' atahori mana tao malole' neu nggo, naa lenan saa? Huu atahori de'ulaka' ra o bala-b'ae malole' no malole' ta'o naa boe. 042 LUK 006 034 Mete ma ho fee pindan doi ma neu aka' atahori mana bisa fee bali', na, naa lenan sa? Huu atahori de'ulaka ra o fee pindan doi nara reu atahori fea' ra boe, sad'i mbila do fini esan, na, ara simbo bali' manadai'. 042 LUK 006 035 Te manaselin, ta'o ia: Sue musu mara! Ma tao d'ala malole' fee se. Saa fo ara parlu, na, fee pindan. Afi' d'u'a-d'u'a' mae, ara fee bali', do hoko'. No ta'o naa, dei fo Lamatualain bala-b'ae bali' nggo. Boe ma dad'i muu Lamatualain Mana Seli' anan. Huu masod'am ona' Amam mana hii' a tao malole' fee atahori de'ulaka' ra. Ana o tao malole' neu atahori mana nda rahine ro'e makasi sa. 042 LUK 006 036 Dad'i musi mutud'u susue' neu atahori, ona' Amam mana sia sorga natud'u susue' neu nggo. 042 LUK 006 037 Yesus nanori nakandoo nae, “Afi' nile leli atahori, fo atahori afi' nile leli nggo boe. Afi' fua sala' neu atahori, fo atahori afi' fua sala' neu nggo boe. Fee ambon neu atahori sala nara, naa fo ara o fee ambon neu sala mara boe. 042 LUK 006 038 Mete ma ho fee atahori saa fo ara parlu, na, dei fo ho o simbo boe. Huu dei fo Lamatua' mete-se'u nggo fo simbo nae' lena' fai. Naa ona' atahori ombo fufue naen seli nisi' balek u'uku' rala neu, de nggonggonggar e ma ndeni e, fo ombo nesofe selu' e losa mbori rae neu. Ho simbo' a nanaen ona' naa boe. Mete ma ho fee mbei' a, na ho simbo b'ali' mbei' a boe. Te mete ma ho fee nae' na, ho o simbo bali' nanaen seli boe.” 042 LUK 006 039 Yesus o nanori nendi' nekendandaa' boe. Ana dui nae, “Atahori poke' nda bisa natud'u dala' fee atahori poke' sa. Te hoko' naa ru'a se tud'a ndola' rala reu! 042 LUK 006 040 Ana sakola' nda mahine' lena' meser na sa! Te mete ma ana tungga malolole meser na nenorin, ana bisa dad'i ona' meser na boe. 042 LUK 006 041 Ho hii' a mete ma'abebesa atahori sala ana nara. Te sala monaem na, nda mae naa sala' sa. Naa ona' ho mita rae deke' sa sia atahori matan. Tao-tao te balok monae' sa natab'a' sia mata ma, te nda med'a sa! 042 LUK 006 042 Ta'o bee de mumburani ola' mae, “Toronoo'! Uma fo au nggue hendi rae deke' sia matam dei.” Tao-tao te nda mita saa-saa sa boe, huu hambu balok natab'a sia matam naa! Woe! Mema' ho, atahori mana dea-rala' teb'e! Ha'i hendi balok naa mia matam dei. Dei fo fe'e mita, fo tulun nggue hendi rae deke' sia nonoom matan.” 042 LUK 006 043 Yesus fee selu' nekendandaa' sa nae, “Hau huu malole', nda bisa nab'oa b'oa nda malole' sa. Boe ma hau huu nda malole' sa, nda bisa nab'oa b'oa malole' sa. 042 LUK 006 044 Atahori rahine rae hau huu' sa malole' do hoko', mia hau naa b'oa nara. Basa atahori bub'ulu' rae, atahori nda seu jambu b'oa', do anggor boa' mia hau huu manggou' sa. 042 LUK 006 045 Ona' naa boe atahori rala meumare', ana tao d'ala malole'. Te atahori rala manggenggeo', ana tao d'ala de'ulaka'. Huu atahori ded'ea-o'olan, natud'u eni dud'u'an.” 042 LUK 006 046 Basa ma Yesus tute o'olan fai nae, “Hei aka' mo'e Au mikindoo' a mae, ‘Malangga’. Te ta'o bee de hei nda nau tungga Au o'ola ngga sa? 042 LUK 006 047 Atahori mana rema rena Au, ma tao tungga o'ola Ngga, eni, ona' 042 LUK 006 048 atahori mana nae tao ume manggatee'. Ana ali malolole na'ahulu' fanderen ndolan sia rae isi' losa hambu fatu manggatee'. Basa de ana tao fanderen sia fatu naa ata, dei de fe'e naririi ume a. Mete ma oe mandali' a nandali nema o, ume naa nda nanggongga' sa, huu fanderen na manggatee'. 042 LUK 006 049 Te atahori mana rena no rala banggi-b'anggi' ma nda tungga Au o'ola ngga sa, eni ona' atahori mana naririi umen, te nae sad'i dad'i. Ana nda tao fanderen sa, te d'ama ume a sia' a rae isi' sia loe suun. De lele' oe mandali' a nandali nema ma, nandali nendi ume a!” 042 LUK 007 001 Yesus nanori basa ma Ana lao bali' kota Kapernaum neu. 042 LUK 007 002 Sia naa hambu malangga sold'ad'u Roma esa. Ana na'ena ana mana tao ues esa, dad'i eni ana nemeheren. Ana mana tao ues naa, namahed'i nae' a mate. 042 LUK 007 003 Lele' malangga rena so'al Yesus, boe ma ana haitua atahori lasi' Yahudi hira naa reu ro'e Yesus nema fo tao nahai' ana mana tao ues naa. 042 LUK 007 004 Ara kokoe Yesus, fo mete ma nau, na, Ana tungga no se fo na'ahahai' atahori naa. Ara kokoe E rae, “Ama'! Atahori Roma ia, atahori malole'! Eni nandaa Ama' tulu-fali e. 042 LUK 007 005 Te huu ana naririi ume hule-o'e' sa fee hai, huu ana sue hai atahori Yahudi ra.” 042 LUK 007 006 Boe ma Yesus tungga no se. Ara nda fe'e losa ume sa, te malangga denu nonoon nendi hara' neu Yesus nae, “Papa afi' bengge-b'engge uma fai, huu au nda undandaa simbo Papa sia ume ngga sa. 042 LUK 007 007 Boe ma au nda undandaa uma undaa o Papa sa. Mema' Papa na'ena koasa. Dad'i sad'i Papa ola' mia' a naa o, ana mana tao ues ngga hai neu' ena. Au uhine dala' ia, huu au malangga ngga na'ena koasa fo parenda au. Ma au o u'ena koasa fo parenda sold'ad'u nggara. Mete ma au parenda ana mana tungga ngga ae, ‘Misi' naa!’ Ana neu. Mete ma au ae, ‘Ia uma!’ na ana nema. No mete ma au parenda ana mana tao ues ngga ae, ‘Tao ues ia!’ ana tao ta'o naa. Dad'i sad'i Papa ola' a, na ana mana tao ues ngga ia, hai neu' ena.” 042 LUK 007 009 Rena ta'o naa ma Yesus heran. Ana heo' d'ean mbali atahori hetar mana tungga E. Boe ma Ana “Ola' nae! Doon basa ia ena, te Au nda fe'e undaa o atahori Yahudi esa sa boe, nemeheren ona' atahori Roma ia!” 042 LUK 007 010 Dad'i Yesus lao' losa' a naa. Basa ma, malangga nonoo nara lao bali'. Ara losa malangga umen, ma rita ana' naa hai ena. 042 LUK 007 011 Mbila' neu, ma Yesus no ana mana tungga nara lao risi' kambo' sa, naran Nain. Atahori hetar lao' ra'ab'ue ro se. 042 LUK 007 012 Lele' ara rae deka ro lelesu maso' kambo' a, atahori nononggo' sa rae dea reu ra'oi mamates. Mana mate' naa, ina falu sa ana mone isen. 042 LUK 007 013 Lele' Yesus nita ina falu naa, ma ralan tud'a kasian. Boe ma Ana ola' no ina falu a nae, “Mama! D'ai ena, sud'i nggae!” 042 LUK 007 014 Boe ma Yesus neu deka-deka, ma kois rad'at mamates naa. Boe ma atahori mana lemba rad'at a, hahae tahan. Boe ma Yesus ola' neu atahori mates a nae, “Ana mone' e! Fela leo!” 042 LUK 007 015 Boe ma, ana' a nasod'a bali', ma fela nggua-nggua neu' ena. Boe ma ana ola-ola' no basa atahori mana ririi ndule e. Basa ma Yesus nafad'e neu ina' naa nae, “Mama! Anam sie.” 042 LUK 007 016 Basa atahori mana sia naa ra, ramatau rae mate! Boe ma ara koa-kio Lamatualain rae, “Lamatualain denu mana ola-olan manaseli' sa fee nema hita!” Hambu laen fai rae, “Lamatualain nema sia hita talad'an ena, de natud'u rala malolen ena!” 042 LUK 007 017 Boe ma dud'uit naa nened'ui-b'engga' sia bee-b'ee sia propensi Yudea, losa nusa' laen boe. 042 LUK 007 018 Yohanis Mana Sarani' a ana mana tungga nara rena basa saa fo Lamatua' Yesus tao' ra ena. Dad'i ara reu dui neu Yohanis sia b'ui rala. Boe ma ana denu atahori rua reu risi Yesus fo ratane E rae, “Ama' ia, teb'e-teb'e' Kristus, fo hai mihani' a, do? Do hai musi mihani atahori laen fai?” De ara randaa ro Yesus, ma ratane ta'o naa. 042 LUK 007 021 Lele' mana nendi hara' ra mia naa, Yesus na'ahahai' atahori hetar mia hed'i-nggarau nara mata'-mata'. Ma Ana oi nitu mia atahori nitu dai' ra. Ana o tao nahai' atahori poke' ra fo rita bali'. 042 LUK 007 022 Basa ma Yesus nafad'e Yohanis ana ded'enu nara nae, “Ama bali' mii mifad'e a'a Yohanis, basa-b'asa saa fo hei rena ma mita' a, ona' Lamatualain mana ola-olan Yesaya sura' nae, ‘Atahori poke', nita bali'. Atahori mamalu'u', fela lao-lao'. Atahori hed'i kusta, dad'i mamalelenu'. Atahori mbake', bisa rena. Atahori mates, rasod'a bali'. Atahori manatud'a-loloe', rena Hara-lii Malole'.” 042 LUK 007 023 Bali' mii mifad'e a'a Yohanis mae, ‘Atahori nda mana mae simbo Au sa, dei fo ara onton teb'e.’” 042 LUK 007 024 Lele' Yohanis ana mana tungga nara bali' boe, ma Yesus ola' no atahori nae' naa ra so'al Yohanis nae, “Lele' hei mii sangga Yohanis sia mamana ma'afuni' naa, hei du'a mae hei mii mindaa mo atahori ona' beek? Hei nda d'ua mae mii mindaa mo atahori mana male-ma'a' ona' hau oo neneuli-fae' tungga anin sa! 042 LUK 007 025 Hei nda du'a mae mii mindaa mo atahori mana pake bua-ba'u mafelit sa, huu atahori mata' naa leo sia' a ume mane'! 042 LUK 007 026 Dad'i hei mii mindaa mo see sia naa? Hei du'a mae mii mindaa mo Lamatualain mana ola-olan, do? Teb'e! Te eni naa, mana ola-ola' manaseli' teb'e. 042 LUK 007 027 Huu sia Susura Meumare' nenesura' mema' Yohanis d'alan oi, ‘Rena! Au denu atahori ngga, fo neu soi dala' fee nggo.’ 042 LUK 007 028 Sia raefafo' ia, nda hambu atahori esa saa boe, manaseli' lena' Yohanis. Te sia Lamatua' mamana parendan, atahori mana ma'ab'uit a o manaseli' lena' Yohanis.” 042 LUK 007 029 Atahori mana rena Yesus o'olan, rahine rae, Lamatua' d'alan naa, d'ala masod'a ndoo-tetu'. Mana ed'a bea ra o rahine boe. Huu fe'esa'an Yohanis sarani se, ma nanori se ena. 042 LUK 007 030 Te atahori mia partei agama Farisi ma mana mahine hukun Yahudi ra, nda nau tungga Lamatualain hihii-nanaun sa ena. Naa de, ara nda ro'e Yohanis sarani se sa. 042 LUK 007 031 Boe ma Yesus natane nae, “Au ae u'usasama' atahori lele' ia ra ro saa e? Atahori mata' saa ra ia ra? 042 LUK 007 032 Ara ona' ana-ana mana endo-endo' sia pasar. Ara soa randu ma unggu-remu rae, ‘Hai fuu suling rame-rame, te hei nda lendo-foti ma'ahee sa. Boe ma hai sod'a sosod'a be'e mamates, te hei nda nggae sa.’ 042 LUK 007 033 Huu Yohanis mana sarani' a nda ninu anggor, ma ana hii' a puasa, na, hei mo'e e mae, ‘Nitu dai'!’ 042 LUK 007 034 Te ia na Au, Atahori Matetu' a, inu anggor ma ua roti ona' biasa. Boe ma, hei mo'e Au mae, ‘Eni ia, mana bare-tasa'! Ma mana mafu' seli! Neu na'ab'ue no mana ed'a bea ra! Eko-da'i no atahori nda papake' ra sa. Ana nda ma had'at sa. 042 LUK 007 035 Te ama mete' a, Au ded'ea ngga ia! Atahori mana bub'ulu' no matetu', ara tungga Lamatua' hihii-nanaun.” 042 LUK 007 036 Sia kota naa, hambu atahori Farisi sa, naran Simon. Lao esa, ana no'e Yesus se reu raa sia umen. Yesus se simbo rala hara' ma reu fo endo rae raa. 042 LUK 007 037 Lele' naa, ina manendit sa rena oi, Yesus naa sia naa. Ma ana rala neu, de to'u nendi mina ma'ameni' mafelit boto sa. 042 LUK 007 038 Ana nema tungga dea' deka no Yesus. De sende' lululanggan sia Yesus ein. Ma ana nggae losa luun titi dai Yesus ein. Ana seka Yesus ein nendi' langga fulun, ma id'u nasafafali Yesus ein. Basa ma ana mbori mina ma'ameni' naa neu Yesus ein. 042 LUK 007 039 Simon, nahine ina' naa leleo-lalaon. Naa de ana du'a sia ralan nae, “Ia dad'i bukti Yesus ia, nda Lamatualain mana ola-olan sa! Mete ma teb'e-teb'e Lamatualain mana haitua E, naa Yesus bub'ulu', ina' mana kois Eni a, ina manendit. Lamatualain mana ola-ola nara nda ona' E sa, huu atahori meumare' nda deka-deka ro atahori manggenggeo' ra sa!” 042 LUK 007 040 Te Yesus nahine Simon dud'u'an. Boe ma Ana nae, “A'a Simon! Ta'o ia, a'a. Au ae ufad'e nggo dala' sa.” Boe ma Simon nataa nae, “Neu! Ama Meser, ola' leo.” 042 LUK 007 041 De Yesus fee nekendandaa' sa nae, “Atahori sa hii' a fee atahori pindan doi na. Lao esa ana fee atahori rua pindan doin. Ana fee esa doi fula' natun lima; ma esa ka aka' lima nulu' a. 042 LUK 007 042 Te losa fain, ru'a se nda fee rala bali' d'oi' naa ra sa. Boe ma atahori mana fee doi' naa, kasian ru'a se. Naa de ana mbo'i ru'a se mia huta nara. Dad'i tungga a'a Mon dud'u'an, atahori karua' mana pindan d'oi' naa ra, bee ka sue lena' atahori mana hii' a fee pindan d'oi' a?” 042 LUK 007 043 Simon nataa neu' ena nae, “Ne'o mana nahuta nae' a!” Yesus nataa nae, “Teb'e a'a!” 042 LUK 007 044 Boe ma Ana mete mbali ina' a, ma ola' neu Simon nae, “Sob'a a'a Simon mete ina' ia. Lele' Au uma isi' a'a umen rala, a'a nda ha'i hela oe fo safe ei ngga tungga hita adat na sa. Te ina' ia na'adoe ei ngga nendi' luu-oen, basa ma seka namad'a' nendi' langga fulun. 042 LUK 007 045 Boe ma faa' ra, lele' soru Au isi' a'a Mon umem rala, a'a Simon nda id'u Au, tungga hita adat na sa. Te eni' a Au isi' ume ia rala, ina' ia nda naloe' id'u ei ngga sa. 042 LUK 007 046 A'a Simon o lilii' adat fo mbori mina neu fui' ra langgan. Lele' Au rala uma faa' ra, ina' ia mbori mina ma'ameni mafelit neu ei ngga. 042 LUK 007 047 A'a Simon rena malolole dei! Ina' ia salan mema' nae'. Te Lamatua' fee ambon neu basa sala nara ena, huu ana natud'u susuen ma rala makasin nae-nae neu Au. Te atahori mana named'a aon nda mana tao sala' nae' sa, ana o named'a nae eni nda parlu hambu ambon nae' sa. Naa de ana nda nahine susue', ma nda namaho'o nahine no'e makasi mbali Lamatua' sa.” 042 LUK 007 048 Basa ma Yesus ola' neu ina' naa nae, “Au fee ambon neu sala mara ena!” 042 LUK 007 049 Atahori mana endo' raa ra'ab'ue, ara utu-utu rae, Aweee! Ana du'a nae, Eni seka ia?! Nambarani fee ambon neu atahori salan, o! Tao-tao te aka' Lamatualain mesa' ne mana na'ena hak fee ambon neu atahori sala nara! Cih!” 042 LUK 007 050 Te Yesus nafad'e neu ina' naa nae, “Huu mumuhere Au ena, naa de Lamatualain fee nggo masod'a' ena. Bali' leo mo sod'a-mole'!” 042 LUK 008 001 Nda doo' sa ma, Yesus no ana ded'enun kasanahulu rua nara, reu lao' ndule kota-kota ma kambo-kambo' sia naa. Ana lao' nafad'e atahori so'al Lamatualain parendan. Naa dad'i hara-lii malole' neu se. 042 LUK 008 002 Sia nononggo' naa, hambu ina' ruma tungga boe. Ina' ia ra, ruma parna ramahed'i mata'-mata', ma ruma nitu tao' boe. Te Yesus tao nahai' basa se ena. Ona' Maria mia kambo Magdala. Fe'esa'an Yesus oi hendi nitu hitu mia e. 042 LUK 008 003 Susana no mama Yohana o tungga boe. Mama Yohana ia, ama Kusa saon. Kusa ia, malangga mana nanalalau sia mane Herodes ume panggat na. Fe'e hambu ina' hetar mana lao' roo Yesus se. Ina' ia ra tanggon Yesus se do'i d'ala nara. 042 LUK 008 004 Lao esa, atahori rema mia kambo' hetar fo sangga Yesus. Lele' atahori ra ra'ab'ue ena, ma Ana dui se nekendandaa' sa nae, 042 LUK 008 005 “Hambu atahori mana ue rae sa neu nggari fini sia osin. Fini ruma tud'a sia dala'. Lele' atahori lao' sia naa, ara tatab'u fini ra. Basa ma mbui' ra rema de b'id'o-raa hendi basa se. 042 LUK 008 006 Fini ruma tud'a sia rae fatu'. Fini ra ranumbu boe, te male hendi se, huu oe mbei' a. 042 LUK 008 007 Fini ruma tud'a sia mamana d'uri nggaut. De lele' fini ra ranumbu boe, d'uri nggaut hapi nisa se. 042 LUK 008 008 Te fini ruma fai, tud'a sia rae isi malole'. Ara ranumbu, ma ra'amoko losa rab'oa. Fini naa ra fee bali' buna-b'oa' lao natun sa.” D'ui basa ta'o naa, ma Yesus nate'e nekendandaa' naa, ma nafad'e nae, “Hei mana pasa ndiki mara, ama du'a malolole!” 042 LUK 008 009 Basa ma, Yesus ana ded'enu nara ratane nekekendandaa' a sosoan. 042 LUK 008 010 Ana nataa nae, “Ta'o ia! Huu hei tungga teb'e-teb'e' Lamatualain hihii-nanaun ena, naa de Au ufad'e relo-relo fo ama bub'ulu', Lamatua' nae parenda atahori nara ta'o bee. Te atahori fea' ra nda nau tao-afi' neu Lamatua' hihii-nanaun sa. Naeni de Au unori se endi' nekendandaa'. Huu Lamatua' mana ola-ola nara sura' mema' so'al atahori ia ra nae, “Ara rita ena, te nda nau rahine sa. Ara rena ena, te nda nau bub'ulu' sa.” 042 LUK 008 011 Boe ma Yesus nafad'e nekendandaa' naa sosoan, nae “Fini naa, naeni Lamatualain Ded'ea-o'olan. 042 LUK 008 012 Fini mana tud'a sia dala' a, naeni atahori mana rena Lamatua' Ded'ea o'olan, te basa ma nitur malanggan nema rambas nendi Ded'ea O'ola' ra mia rala nara. No ta'o naa, ara nda ramahere Lamatua', ma nda hambu masod'a' sa. 042 LUK 008 013 Fini mana tud'a sia rae fatu' a, naeni atahori mana rena Lamatua' Ded'ea-o'olan no nemeho'ot. Te oka nara nda roma' rala reu sa. Ara mulai ramahere, te mete ma hambu sususa', ara tud'a neu' ena. 042 LUK 008 014 Fini mana tud'a sia mamana d'uri-nggaut naa, naeni atahori mana rena ma simbo Lamatua' Ded'ea-o'olan. Te nda doo' sa ma, ara lilii' hendi Ded'ea-o'ola' naa ra, huu ara hii' a seb'o-mue ro ue-tatao nara, hata-heto' mata'-mata', ma hii' a rasod'a no nemeho'ot' a. Naa de, nemehere nara, nda na'ena buna-b'oa' saa-saa sa boe. 042 LUK 008 015 Te fini mana tud'a sia rae isi malole' naa, naeni atahori rala ndoos no malole'. Lele' ara rena Lamatualain Ded'ea-o'olan, ara mbed'a' malolole sia rala nara. No ta'o naa, ramahere rakandoo, ma tao d'ala malole' nae'.” 042 LUK 008 016 Basa ma Yesus ola' selu' nae, “Nda hambu atahori rambila' lambu tii'oek, basa na tatana hura rae neu e sa. Boe ma nda hambu atahori mbed'a' lambu nisi' koi a rae' sa. Mete ma tao ta'o naa, na, atahori nda rita rondan sa ena. Lambu mana na'ena ngguna', naeni mana mbed'a' sia mamana naru' ata, naa fo rondan fee manggarelo' neu atahori mana rala rema. 042 LUK 008 017 Ia naa basa mana ma'afuni' ra, dei fo nenenita'. Boe ma basa saa fo atahori nda rahine lele' ia sa, dei fo ara hambu rahine boe. 042 LUK 008 018 Dad'i hei musi du'a malolole dala' ia ra. Atahori mana nau sangga nahine teb'e-teb'e' Lamatua' hihii-nanaun, ana boe nahine. Te atahori fo nda mana taoafi' neu Lamatua' hihii-nanaun sa ana boe namanggoa. 042 LUK 008 019 Lao esa, Yesus seb'o-mue no atahori hetar. Boe ma maman no od'i nara rema rae randaa ro E. Te ara nda bisa deka-deka ro E sa, huu atahori naen seli. 042 LUK 008 020 Boe ma hambu atahori sa neu nafad'e Yesus nae, “Ama'! Mamam no od'i mara sia d'ean. Ara rae randaa ro Ama'.” 042 LUK 008 021 Boe ma Ana nataa nae, “Ia! Te ta'o ia. Mama ngga ma toronoo matetu nggara, naeni atahori mana rena ma tao tungga Lamatualain Ded'ea-o'olan.” 042 LUK 008 022 Lao esa, Yesus no'e ana mana tungga nara nae, “Lao teu sae ofa', fo tisi' d'ano seri',” Boe ma ara sae ofa' sa, de ara lao. 042 LUK 008 023 Lele' ara lao, ma Yesus sunggu'. Nda doo' sa ma, sanggu anin losa. Ma ree po'a ofa' rala neu, de rae' a molo. 042 LUK 008 024 Ana mana tungga nara rita ta'o naa ma, ara fafae Yesus rae, “Papa! Papa, e! Fela fo tulun dei! Hita tae' a molo mate ia ena!” Boe ma Yesus o fela boe. De Ana ai anin no ree a nae, “Muloe' leo!” Boe ma ree no anin o namalino neu' ena. 042 LUK 008 025 Basa ma Ana b'ua ana mana tungga nara nae, “Ta'o bee de hei nda fe'e mimihere Au sa?” Ara ramatau ma heran. Boe ma esa natane esa nae, “Awii! Yesus ia, seka? Ta'o bee de Ana bisa parenda ree-anin, fo tungga hihii-nanaun e?” 042 LUK 008 026 Nda doo' sa ma, Yesus se losa nusa Gerasa, sia dano Galilea seri'. 042 LUK 008 027 Sia naa, hambu atahori sa nitu ra tao e doo' ena. Ana nda ma ume' sa, de ana leo sia' a rates. Fais-fais na ana lao' neu-nema no ma'aholan. Huu nitu ra parenda e rakandondoo' a. Atahori pa'a e rasafafali rendi' rante ma kale besi' ena, te ana na'etu' hendi se. Boe ma nitu ra aka' ra'asusuu' e fo nela nisi' mamana rou'. Lele' Yesus se onda mia ofa' ma, atahori mulu' naa neu nisi' Yesus. Atahori naa nggasi, ma natud'a aon sia Yesus ein. Boe ma Yesus parenda nae, “Woi, nitu! Kalua mia atahori ia!” Boe ma atahori mulu' naa nggasi nae, “Woi afi' ngganggu au! Huu au uhine nggo, Yesus, Lamatualain manaseli' a Anan! Afi' tao doid'oso au!” 042 LUK 008 030 Yesus natane e nae, “Naram seka?” Boe ma nitu naa nataa nae, “Legion, huu hai hetar, ona sold'ad'u rifon-rifon.” Ana na'o naa, huu nitu hetar leo sia aon rala. 042 LUK 008 031 Nitu ra ro'e rakandoo' a mbali Yesus fo afi' fee sira risi' Ndola Doid'oso' a, naeni koasa de'ulaka' ra mamanan. (Abyssos g12) 042 LUK 008 032 Te deka-deka sia naa, hambu fafi nononggo monae' esa soso'a rae fo sangga nanaat sia lete' a suun. De nitu ra ro'e Yesus rae, “Denu hai misi' fafi naa ra rala!” Boe ma Yesus na'ahei'. 042 LUK 008 033 Basa ma, nitu ra lao hela tou' naa, de risi' fafi naa ra rala. Basa fafi ra ramulu, de rela' mia lete' naa, ma boke risi' dano rala reu. De basa se mate rasamele. 042 LUK 008 034 Mana manea fafi ra rita ta'o naa ma rela reu dui basa' e ndule kambo-kambo' mana sia naa ra. 042 LUK 008 035 Rena rala dud'uit naa, ma atahori hetar reu risi' mamana' naa. Ara rae rita mata' saa mana dad'i' ena. Losa naa, ma rita atahori nitu d'ai' a endo' sub'a-sub'a deka Yesus ein. Ana pake bua-ba'us ena, ma mulun mopo ena. Rita ta'o naa, ma basa se ramatau 042 LUK 008 036 Basa ma atahori mana rita mana dad'i' naa ra, dui atahori mana rema feu' ra so'al ta'o bee de atahori mulu' naa hai. 042 LUK 008 037 Boe ma basa atahori Gerasa mana leo sia mamana' naa, ro'e mbali Yesus fo Ana lao hela se, huu basa se ramatau rae mate. Boe ma Yesus se hene ofa' neu, de bali' risi' dano Galilea seri' reu. 042 LUK 008 038 Te atahori faa' ra mana nenembo'i' mia nitu ra, aka' no'e mbali Yesus nae, “Ama'! Au tungga 'o nggo boe!” Te Yesus nataa nae, 042 LUK 008 039 “Ta'o ia! Malole lena' bali' misi' bob'onggi mara, fo dui se Lamatualain malolen, fo Ana tao fee nggo' a.” Basa ma, atahori naa lao' rereo' kota naa, ma dui neu basa atahori so'al Yesus tao nahai' eni. 042 LUK 008 040 Basa ma Yesus se lao risi d'ano Galilea seri'. Lele' ara onda mia ofa', atahori hetar nea-nea' E ena. Ara reu rakarumbu rae soru E. 042 LUK 008 041 Sia naa o, hambu atahori esa, naran Yairus. Eni, malangga ume hule-o'e sia kota naa. Anan, aka' esa' a; ana feto', too sanahulu rua ena. Ana feto' naa namahed'i nae', de nae' a mate. Lele' Yairus nita Lamatua' Yesus nema, ana neu sende' lululanggan sia Yesus matan. Ana no'e Yesus neu sia umen, fo tulu-fali ana feton. Lele' Yesus na'ahei' boe, ma ara lao risi' Yairus umen. Atahori hetar o rae tungga boe de raote de reu. Naa de ara lao' rakaseseti. 042 LUK 008 043 Hambu ina' sa o tungga no se boe. Ana namahed'i mbo'a raa' nda naloe' b'atuu sa, doo na too sanahulu rua ena. Ana nab'asa' d'oin no hata-heton ena, huu b'ae neu d'oter ra. Te nda hambu esa bisa tao nahai' e sa boe. Hed'i na naa, aka' mesu-fela nakandoo' a. 042 LUK 008 044 De ana neu deka-deka neu Yesus dean. Boe ma ana kois Yesus bad'un suun. Lele' ana kois basa boe ma, hed'i mbo'a-mbo'a raa na naloe' neu' ena boe. 042 LUK 008 045 Aboi' ma Yesus nambarii', de natane nae, “Seka mana kois Au?” Te atahori esa o nda nataa sa boe. De Petrus nae, “Malangga, dei! Te atahori hetar rakaseseti ona' ia! Ne'o mana ratimba mia d'ea' rema.” 042 LUK 008 046 Te Yesus ola' no e nae, “Hoko'! Au med'a koasa kalua mia Au e. Dad'i Au uhine atahori esa sangaja kois Au.” 042 LUK 008 047 Lele' naa ina' a nahine nae eni nda na'afuni' nala sa, boe ma namatau seli. Ana ngge'e-ngge'e, de sende' lululanggan neu Yesus matan. De ana dui saa manadad'i neu e sia basa atahori hetar matan. Boe ma nafad'e nae, eni kois Yesus boe ma, eni hai neu' ena. 042 LUK 008 048 Boe ma Yesus ola' no e nae, “Feto ngge! Ho hai, huu mumuhere Au. Bali' mo sod'a-mole' ena!” 042 LUK 008 049 Lele' Yesus fe'e ola' no ina' naa, ma Yairus atahorin esa nema nafad'e nae, “Aduu, Ama', e! Ama' anan nese ena! Ana mate ena, dad'i sud'i boe ne'eb'eb'engge' Ama Meser fai.” 042 LUK 008 050 Te lele' Yesus rena atahori naa dud'uin, boe ma Ana ola' no Yairus nae, “A'a! Sub'a-sub'a' a! Afi' d'u'a-d'u'a! Mumuhere neu' a Lamatualain. Mana fee masod'a' neu a'a anan.” 042 LUK 008 051 Lele' ara losa Yairus umen, atahori sofe ume ena. Ara nggae ei-ei. Boe ma Yesus ai se nae, “Ama sud'i boe nggae fai! Ana' ia nda mate sa. Ana sunggu' a!” Te atahori ra mali rapepenggo bafa nara neu E, huu sira rita no mata nara ana' a etu hahaen. Basa ma Yesus no'e ana' a ama-ina nara, Petrus, Yohanis, no Yakobis, rala reu ro E. Laen ra Ana denu rahani sia' a d'ea'. 042 LUK 008 054 Ara rala reu, boe ma Yesus to'u ana' a liman, de no'e nae, “Nona, e! Fela leo!” 042 LUK 008 055 Aib'oi' ma, ana' naa nasod'a bali', de fela neu' ena. De Yesus denu ana feto' naa maman nae, “‘Fee ana' ia naa leo!” 042 LUK 008 056 Ana' a ina-ama nara heran rala seli. Te Yesus fee nesened'a' neu se, fo afi' dui-b'engga dala' ia neu atahori ra. 042 LUK 009 001 Lao esa, Yesus na'ab'ue ana ded'enun atahori sanahulu rua. Boe ma Ana fee se koasa fo reu oi nitur ra, ma tao rahai' atahori mamahed'i' mata'-mata'. 042 LUK 009 002 Ana denu se, fo reu rafad'e atahori so'al Lamatualain to'u parenda'. Ana o denu se fo reu tao rahai' atahori mamahed'i' sia bee-b'ee. 042 LUK 009 003 Te Ana nafad'e se nae, “Misined'a malolole! Afi' mendi saa-saa boe sia dala'. Mendi' a bad'u sia' ao mara. Afi' mendi teteas, do tas, do lepa-ngges, ma d'oi'. Afi' mendi bad'u seluao' boe! 042 LUK 009 004 Mete ma hei misi' kambo' sa, ma hambu atahori nau simbo nggi, na, mii leo sia ume nara. Afi' heheli ume. Leo mikindoo sia naa, losa hei lao hela kambo' naa. 042 LUK 009 005 Mete ma misi' kambo' sa, ma atahori sia kambo' naa, nda nau simbo ma nda rena nggi sa, na, so'u ei mara fo lao hela se leo. Mete ma hei lao hela mamana' naa, na, tao tungga had'at fo henda' hendi afu mia ei mara. Mifad'e se mae, ‘Hei nda nau rena sa, na, hela neu fo hei lemba-misaa ao mara!’” 042 LUK 009 006 Basa ma, ana ded'enu' ra lao mia kambo' risi kambo'. Ara reu rafad'e Lamatualain Hara-lii Malolen neu atahori ra. Ma ara tao rahai' atahori mamahed'i' ra boe. 042 LUK 009 007 Lele' naa, Mane Herodes Antipas rena dud'uit mata'-mata' so'al Yesus. Ana rena dud'uit naa ra, ma ana bingun, huu hambu atahori hira rafad'e rae, “Yesus naa, naeni Yohanis Mana Sarani' a nasod'a bali' ena.” 042 LUK 009 008 Hambu ruma fai rafad'e rae, “Eni ia, ba'i Elia mana nasod'a bali' ena.” Hambu ruma fai rae, “Eni ia, esa mia Lamatua' mana ola-olan laen ra eni' a dalahulun.” 042 LUK 009 009 Te Herodes nasaned'a nae, “Fai' naa, au mana denu tati etu Yohanis langgan. Ana nasod'a bali', do saa? Te ia, seka fai?” Boe ma ana sangga dala' fo nae nandaa mata' no Yesus. 042 LUK 009 010 Lao esa, Yesus ana ded'enun fo ana d'enu' ra, bali' fo ra'ab'ue ro E fai. Ara rafad'e neu E basa saa fo sira tao' ra ena. Basa ma Yesus se lao' nee-nee risi' mamana' sa deka no kambo Betsaida, fo reu hahae ao nara sia naa. 042 LUK 009 011 Te atahori hetar rahine Yesus se rae reu sia bee, de ara tungga E. Dad'i Yesus simbo se no malole', ma tao nahai' basa atahori mamahed'i ra, ma dui se so'al Lamatualain to'u parenda'. 042 LUK 009 012 B'ob'on ma, Ana ded'enu kasanahulu rua' ra, roe mbali Yesus rae, “Malole lena' Ama' denu atahori ia ra risi' kambo' mana deka-deka ia ra, fo sangga nanaat ao nara. Ma hela neu fo ara sangga mamana susunggu'. Huu mamana rou' ona' ia, ta'o bee fo ara hambu raa?” 042 LUK 009 013 Te Yesus nataa nae, “Ta'o ia! Hela fo hei mana mihao se!” Te ara rareresi rae, “Awe', Ama' dei! Nda bisa ta'o naa sa ma? Atahori ia ra, rifon lima lena'! Naa fe'e aka' tou' ra, nda fe'e reken ina' ra ro ana ka ra sa! Ma hai roti ma aka' b'ue' lima' a, ma u'u boa' rua' a. Mete ma Ama' nau hai mihao atahori ia ra, na, ta'o bee fo hai bisa hasa nanaat nae' fee se?!” Boe ma Yesus denu se nae, “D'enu atahori ia ra endo' ra'ab'ue reu mamana' sa na lima nulu-lima nulu'.” 042 LUK 009 015 Boe ma reu ator se endo' ta'o naa. 042 LUK 009 016 Lele' ara endo' rala ma, Yesus ha'i nala roti b'ue ka lima' ma u'u boa' ka rua' naa ra. De Ana oro'a lalai ata neu, ma hule-o'e no'e makasi. Basa de Ana bib'ib'i roti no u'u ra, de loo fee neu ana ded'enu nara fo reu bab'anggi fee neu atahori naa ra. 042 LUK 009 017 Basa se raa losa ra'ab'eta. Basa de, ara rad'uru rala nanaa lena' ra, sofe boa sanahulu rua. 042 LUK 009 018 Lao esa, Yesus mesa' ne hule-o'e sia mamana' sa. Basa ma, ana ded'enu nara ra'ab'ue ro E. Hule-o'e basa ma, Ana natane se nae, “Hei rena-rena' atahori ola-ola' rae, Au ia, seka? 042 LUK 009 019 Ara rataa rae, “Ruma rae Ama' ia, Yohanis Mana Sarani' a. Laen ra rae, mbei ma Ama' ia, ba'i Elia. Hoko' na, esa mia Lamatualain mana ola-olan ma'ahulun nasod'a bali' ena.” 042 LUK 009 020 Boe ma Yesus natane se fai nae, “Mete ma tungga hei, na, hei mae Au ia, se?” Basa ma Petrus nataa nae, “Ama' ia, Kristus, naeni Atahori fo Lamatualain dud'u mema' eni' a dalahulun!” 042 LUK 009 021 Basa ma Yesus na'angge se nae afi' mifad'e neu see-see boe mae, Au ia, Kristus. 042 LUK 009 022 Basa ma, Yesus ola' selu nae, “Au ia, Atahori Matetu' a. Au musi lemba doid'oso beran mata'-mata'. Dei fo atahori Yahudi ra lasi-lasi ad'at, ma malangga agama nara, ro meser agama ra nda nau simbo rae, Au ia, Kristus. Basa fo ara risa Au. Mema' Au mate, te finiesan ma, Au usod'a bali'!” 042 LUK 009 023 Basa ma, Ana nafad'e atahori hetar nae, “Atahori mana nae tungga Au, na, musi na'atataa' tungga nakandoo fais-fais. Ana musi mbo'i hendi hihii-nanaun. Musi tungga nakandoo' a, ona' mae atahori ra rae tao risa e, ona' atahori rasaa hau ngganggen fo neu nisi' eni mamana mamates na. 042 LUK 009 024 Te atahori mana nahehere mate huu tungga Au, dei fo ana hambu masod'a' nakandoo no Lamatua'. Te atahori fo nau nasod'a soa' neu aka' aon, dei fo ana saranggaa no Lamatualain. 042 LUK 009 025 Mete ma atahori sa hambu basa raefafo' no isi oen, te Lamatualain nda simbo e sa, na, ana hambu onton saa? 042 LUK 009 026 Au ia, Atahori Matetu' a. Dad'i atahori mana mae tungga Au, ma mae to'u nenori ngga, dei fo Au o mae utaa e sia Lamatualain matan lele' Au bali' mia sorga uma. Huu dei fo Au onda uma o Ama ngga koasa manaselin, o basa ate nara mia sorga ra. 042 LUK 009 027 Au ufad'e teb'e-teb'e' neu nggi. Hambu hira mia hei mana sia ia ra, dei fo rita rala Lamatua' to'u parenda', fo ara fe'e mate na.” 042 LUK 009 028 Basa fai kafalun, ma Yesus no'e no Petrus, Yohanis ma Yakobis reu sia lete' esa fo hule-o'e. 042 LUK 009 029 Lele' Yesus hule-o'e, boe ma mata-aon dad'i laen, ma bua-ba'u nara dad'i muti makahahad'o'. 042 LUK 009 030 Aib'oi' ma, atahori rua rema boe. Ru'a se, naeni ba'i Musa no ba'i Elia. Boe ma ara ola-ola' ro Yesus. 042 LUK 009 031 Ara o randela-rasa'a. Telu' se ola-ola' so'al Yesus mamaten sia Yerusalem. 042 LUK 009 032 Lele' naa, Petrus no nonoon karua' ra nduar kau-kau de ara sunggu'. Lele' ara fela, boe ma rita Yesus nambarii' no atahori rua. Ara o rita Yesus naronda manggarelo' boe. 042 LUK 009 033 Lele' ba'i Musa no ba'i Elia rae lao, ma Petrus bingun, nda nita' nae tao saa sa boe. Boe ma ana ola' leli nae, “Papa! Sia ia malole', o! Dad'i malole lena' hai miririi lalaa' telu. Esa fee neu Papa, esa fee neu ba'i Musa, ma esa fai fee neu ba'i Elia.” 042 LUK 009 034 Te lele' ana fe'e ola-ola' ta'o naa, ma lelee bub'ue' sa nema tatana nala se. Boe ma Petrus se ramatau. 042 LUK 009 035 Boe ma ara rena hara' sa mia lelee' naa nae, “Ia, Au Ana ngga fo Au pili mema' a! Ana ola', na, rena malolole neu E!” 042 LUK 009 036 Ola' basa ma, Petrus se rita aka' Yesus mesa' ne. Telu' se nee-nee' a ma nda dui neu esa sa boe, saa fo sira rita' naa. Doo-doo dei de ara fe'e dui neu atahori laen. 042 LUK 009 037 Mbila' neu ma, Lele' Yesus no Petrus se onda mia lete' naa, atahori hetar rema randaa ro Yesus. 042 LUK 009 038 Boe ma atahori sa nameli mbali E nae, “Ama Meser, e! Tulun se'u ana mone ise ngga dei! 042 LUK 009 039 Te nitu aka' to'u nala e, fo tao e nggasi aiboi'-aiboi', ma mbembesi' e losa fufure' lua mia b'afan. Nitu naa o, aka' momoko e, ma neu kakaur e nakandoo' a. 042 LUK 009 040 Au o'e tulun Ama' ana ded'enun nara fo oi hendi nitu naa, te ara nda bole e sa!” 042 LUK 009 041 Rena ta'o naa, ma Yesus b'ua basa se nae, “Woi! Hei nda mimihere mae Lamatua' bisa tao nahai' nala atahori, sa do? Hei ia ra, mema' atahori nda mana mihine misod'a tungga d'ala ndoos sa! Au musi u'ub'ue o hei losa fai hira' fai, dei fo hei nau mimihere neu Au? Au musi u'utataa' o hei losa fai' bee fai!?” Basa ma Ana ola' no ama' naa nae, “Mo anam ia nema leo!” 042 LUK 009 042 Lele' ara roo ana' naa nisi' Yesus, boe ma nitu a rupa ana' naa neu rae a, ma mbembesi' na'amimina' e. Te Yesus parenda nitu a fo lao hela ana' naa, boe ma ana' naa hai neu' ena. Basa de Yesus fee ana' naa neu aman. 042 LUK 009 043 Atahori mana rita Lamatua' koasa manaselin naa, basa se titindindii. Lele' basa atahori ra fe'e ola-ola' so'al manad'ad'i' fo Yesus tao' ra, Ana nafad'e ana ded'enun nara nae, 042 LUK 009 044 “Misined'a malolole o'ola ngga ia! Nda doo' sa te, atahori rae seo hendi Au, Atahori Matetu' ia. Ara fee Au isi' atahori d'ea' ra.” 042 LUK 009 045 Te ana ded'enun nara titindindii' a. Ara nda rahine dud'u'an sa. Ara o ramatau ratane naa sosoan saa. 042 LUK 009 046 Lao esa, Yesus ana ded'enun nara rareresi seka mia sira e dei fo mana dad'i malangga. 042 LUK 009 047 Te Yesus bub'ulu' saa fo rareresi' a. Boe ma Ana no'e anadiki' sa, de fee ne nambarii' neu bob'oan. 042 LUK 009 048 Basa ma nafad'e se nae, “Rena malolole! Atahori mana tungga Au fo mete-se'u atahori anadiki' ona' ana' ia, naa sosoan, eni mete-se'u Au. Ma eni o mete-se'u Ama Ngga sia sorga mana denu Au raefafo' uma. Hambu atahori nae' hii' a raloe-rad'ae se. Ona' atahori mana tud'a-loloe', atahori manasusa', atahori nda papake' ra sa, atahori mana soe', ma atahori anak ra. Naa! Atahori mana hii' a mete-se'u atahori mata' naa ra, Lamatualain du'a nae sira manaseli' ra.” 042 LUK 009 049 Basa ma Yohanis nafad'e Yesus nae, “Papa! Lao esa, hai mita atahori sa oi nitur nendi' Papa naran. Dad'i hai 'ai fo afi' ingga-ingga' Papa naran, huu eni nda hita atahorin sa.” 042 LUK 009 050 Te Yesus nataa nae, “Afi'! Huu atahori nda mana lab'an hita sa, eni hita nonoon.” 042 LUK 009 051 Yesus bub'ulu' nae, Eni fai hehene sorga neu deka-deka ena. Boe ma Ana na'etu' fo lao kota Yerusalem neu. 042 LUK 009 052 Ana denu atahori lao ra'ahulu' se, naa fo ara ralalau hela nanaa-nininu'. Boe ma ara risi' kambo' sa sia propensi Samaria de rae ralalau mamana leleo'. 042 LUK 009 053 Te atahori Samaria naa ra nda nau simbo Yesus se sa, huu Ana nae lao neu hule-o'e neu Lamatualain sia kota Yerusalem. 042 LUK 009 054 Lele' Yakobis no Yohanis rena atahori Samaria ra tatao nara, ma ara kokoe Yesus rae, “Papa! Ta'o bee, ata to'e Lamatualain na'onda' ai mia lalai nema naa hendi basa se?” 042 LUK 009 055 Te Yesus mete mbali ru'a se, ma ai nae, “Sud'i boe du'a ta'o naa fai.” 042 LUK 009 056 Basa ma ara lao rakandoo risi' kambo' laen. 042 LUK 009 057 Lele' ara fe'e lao-lao', hambu atahori sa ola' no Yesus nae, “Ama'! Ama' neu sia bee o, au nau tungga ukundoo o Ama'!” 042 LUK 009 058 Te Yesus nataa nae, “Malole, boe! Te musuned'a ta'o ia. Basa atahori ro banda ra esa' no mamana lu'u-leleon. Busa fui bali' nisi' ndolan. Mbui' b'ali' nisi' ndunan. Te Au, Atahori Matetu' ia, nda maume' fo bali' uu sa. Mamana' fo ndae langga' o, nese boe.” 042 LUK 009 059 Lao esa, Yesus no'e atahori laen sa nae, “Uma tungga Au, fo dad'i atahori ngga.” Atahori naa nataa nae, “Neu! Te ta'o ia, Lamatua'. Hela fo au bali' mete-se'u ala ina-ama nggara dei. Mete ma ama ngga mate ena, dei fo au fe'e tungga na.” 042 LUK 009 060 Te Yesus nafad'e neu e nae, “Ta'o ia! Hela fo atahori nda mana ramahere neu Lamatua' sa, ralalau sira atahori mates nara. Te hei mana mimihere neu Lamatua', hei ue-tataos mara mii mifad'e so'al Lamatualain to'u parenda'.” 042 LUK 009 061 Hambu atahori sa fai nae, “Malole boe, Lamatua'! Au ae tungga Lamatua' ukundoo. Te fee kaka'e' fo uu id'u ala bob'onggi nggara, dei fo au bali' uma tungga Lamatua'.” 042 LUK 009 062 Te Yesus nafad'e neu e nae, “Ta'o ia! Mete ma atahori tatati rala osi nara, basa ma ara mbute-mue ro' a ue-tatao laen ra losa ara lilii' sela, na, osi naa nda dad'i sa. Ona' naa boe atahori mana na'etu' nae tungga Au, te aka' nasaned'a masod'a ma'ahulun. Atahori mata' naa nda na'ena ngguna dad'i atahori mana ue-tao sia Lamatualain parendan sa. 042 LUK 010 001 Basa ma, Yesus pili nala ana ded'enun laen atahori hitu nulu rua. Basa de Ana b'anggi se atahori rua-rua', fo reu ra'ahulu' E sia mamana-mamana' fo nae neu' a. 042 LUK 010 002 Ana denu se nae, “Hambu atahori hetar ona' are mbule manahuni' ena. Hela' a tenu osi' a haitua atahori mana tao ues nara rema etu-oru. Dad'i hei musi hule-o'e mo'e Lamatualain haitua selu' mana tao ues nara fo ra'ab'ue rala atahori mana nae tungga Au ra. Huu, atahori mana nae tungga Au ra, hetar. Te atahori mana tao ues ra hid'a' a. 042 LUK 010 003 Ia naa ama lao' leo! Au denu nggi mii sia atahori hetar. Te misined'a ta'o ia. Hei ona' bib'i lombo ana rala malole', mana neu sia busa fui de'ulaka' ra talad'an. 042 LUK 010 004 Ama afi' mendi d'oi', do tas b'ua-ba'us, do laopei lena' sia dala'. Afi ngganggari fai parsuma' a, huu aka' mitea atahori sia dala'. 042 LUK 010 005 Mete ma hei misi' kambo' sa, afi' lali-lali' mia ume sa misi' ume laen. Mete ma atahori simbo hei no malole' sia ume sa, na, mihani sia naa leo, losa hei lao hela kambo' naa. Mete ma hei misi' ume sa, hei musi mo'e fo Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu atahori sia ume naa. Mete ma tenu ume' a simbo nggi no malolole, dei fo Lamatua' natud'u rala malolen neu ume isi' naa ra. Te mete ma ara nda nau simbo nggi sa, na, hela neu fo Lamatua' natud'u rala malolen neu aka' mesa' nggi. Mete ma hei misi' ume sa, do, kambo' sa, na, mia-minu sud'i' a saa fo ara fee' ra. Simbo no rala nemeho'ot, te nandaa ara fee nggi ta'o naa fo nggati mbusa-titi mara. 042 LUK 010 009 Tao mihai' sira atahori mamahed'i' nara. Boe ma mifad'e se mae, ‘Lamatualain to'u parendan deka ena!’ 042 LUK 010 010 Te dei fo hambu kambo' ruma atahori nara nda nau simbo nggi sa. Mete ma ara tao ta'o naa mbali nggi, na, mii mimbirii' sia kambo' a d'alan fo ola' mae, 042 LUK 010 011 ‘Rena malolole! Hai ima mendi Lamatua' Hara-liin neu nggi, te hei nda nau mbei-mbei sa boe. Dad'i ia naa hai henda' hendi kambo' ia afun sia hai ei mara, fo dad'i bukti oi, dei fo hei lemba-misaa ao mara! Te misined'a malolole! Lamatualain to'u parendan deka ena!’ 042 LUK 010 012 Hei bub'ulu' kota Sod'om de'ulakan, to? Au ufad'e, e! Dei fo nandaa no fai netete'en, Lamatua' fee huhuku-d'od'oki' neu atahori nda mana simbo hei' ra sa, beran lena' atahori Sod'om ra!” 042 LUK 010 013 Yesus ola' selu' fai nae, “Hei mana sia kambo Korasin ma kambo Betsaida ra, ama besa-b'esa! Sosoe' dai nggi ena! Au tao manadad'i' mata'-mata' sia mata mara ena, te hei nda nau mimihere Lamatua' sa. Tao-tao te, hei ia ra, atahori Yahudi mana mitaa mae hei mihine E. Te ona' manadad'i' fo Au tao sia hei kambom dad'i sia kota Tirus no Sid'on, ne'o doo basa ia de atahori sia naa ra d'oa' mema' ena, ma lao hela basa sala-kilu nara fo tungga Lamatua' ena. Ne'o ara pake bua-ba'u sususa', ma mbori afu neu langga nara fo dad'i bukti rae, sira fale ralan nara mia sala-kilu nara. Tao-tao te atahori Tirus ro Sid'on ia ra, nda atahori Yahudi mana rataa rae sira rahine Lamatua'. 042 LUK 010 014 Teb'e! Hei mete neu' ena! Mete ma Lamatua' na'etu' basa atahori ded'ea nara, atahori Tirus ro Sid'on ra huhuku-d'od'oki nara fe'e nggafat lena' hei huhuku-dod'oki mara. 042 LUK 010 015 Besa-b'esa hei atahori kambo Kapernaum! Ama afi' du'a mae, dei fo Lamatua' so'u b'oti' nggi sorga mii. Hoko'! Dei fo Lamatua' mbia nggi naraka rala mii! (Hadēs g86) 042 LUK 010 016 Misined'a malolole! Atahori mana rena hei, ona' ara rena neu Au boe. Ma atahori nda mana nau rena hei sa, ona' ara nda nau rena Au sa boe. Lena' fai, atahori nda mana nau rena Au sa, ona' ara nda nau rena Lamatualain sa, mana denu Au raefafo' uma.” 042 LUK 010 017 Lele' ded'enu kahitu nulu rua ra bali' rema, rala nara ramaho'o. Boe ma rafad'e neu Yesus rae, “Awii! Manaseli' teb'e! Lele' hai oi nitu ra mendi' Ama' naran, nitu ra rena hai boe, de rela neu' ena! Manaseli' teb'e!” 042 LUK 010 018 Boe ma Yesus nataa se nae, “Teb'e! Lele' hei tao ta'o naa, Au ita Lamatualain mbia hendi nitu ra no malanggan mia lalai, ona' ndelas nakahahad'o' dii-ona' mia lalai! 042 LUK 010 019 Misined'a, e! Nitur malanggan naa, hita musun. Eni o ma koasa boe! Te Au o fee nggi koasa fo misenggi' koasan. Mete ma hei tab'u mala mengge maraso', do ura', na, hei nda ta'o bee sa boe. Nda hambu saa bisa tao nasoe' nggi sa. 042 LUK 010 020 Hei rala mara ma'ahee, huu nitu ra rena nggi. Malole boe, te naa fe'e d'ala anadiki'! Malole lena' rala mara ma'ahee, huu Lamatua' sura' nala nara mara fo dad'i rauinggun mana maso' sorga.” 042 LUK 010 021 Lele' naa, Lamatua' Dula-dale Meumaren tao Yesus ralan namaho'o. De Ana koa-kio Lamatualain nae, “Ama'! Ama' mana dad'i Malangga Monae' sia lalai no raefafo'. Au o'e makasi nae-nae, huu Ama' bab'ata mala basa dala' ra mia atahori mana tao aon ona' mahine' ma mana koao' ra. Te Ama' mutud'u basa dala' ia ra neu anadiki ra ma neu atahori mana maloe-mad'ae rala' ra. Teb'e, Ama'! Huu naa mana tao Ama' ralan namaho'o!” 042 LUK 010 022 Basa ma Yesus nafad'e atahori hetar nae, “Rena o! Ama ngga sia sorga fee basa koasa neu Au ena. Mana nahine teb'e nae, Au ia, seka, naeni aka' Ama'. Ma mana nahine teb'e nae, Ama' naa, seka, aka' Ama' Anan, naeni Au. Ma atahori laen fo Au pili ala ae ufad'e se, fo ara o rahine E boe.” 042 LUK 010 023 Basa de Yesus heo' mbali ana ded'enun nara, de nafad'e neu' a mesa' se nae, “Hei onton teb'e, huu mita Lamatua' koasan ena. 042 LUK 010 024 Mane-mane' ro mana ola-ola ma'ahulu' ra rae rita saa fo hei mita' a ena, te ara nda bisa rita sa. Ara o hii rae rena saa fo hei hambu rena' a, te ara nda hambu rena sa.” 042 LUK 010 025 Lao esa, hambu atahori Yahudi mahine hukun esa, nambarii' nae na'atutud'a' Yesus. Ana natane nae, “Ama Meser! Tulun mufad'e dei! Au musi tao saa, fo ona bee naa au uhine hambu usod'a ukundoo o Lamatua' sia sorga?” (aiōnios g166) 042 LUK 010 026 Yesus nataa nae, “Ba'i Musa sura' saa so'al dala' ia ra? Tungga dud'u'am na ta'o bee?” 042 LUK 010 027 Atahori naa nataa nae, “Ana sura' nae: ‘Ho musi sue Lamatualain, ho Lamatua ma, lena basa' e. Huu naa, ho ralam musi hii mukundoo E, manggate fo tungga hihii-nanaun, ma muhine E.’ Ma nenesura' oi, ‘Ho musi sue toronoom ona' ho sue aom boe.’” 042 LUK 010 028 Yesus nataa nae, “Teb'e! Mete ma ho tao tungga tao naa, na, musod'a mo Lamatua' mukundondo' a.” 042 LUK 010 029 Te atahori naa nae tao aon ona' atahori malole'. Boe ma natane Yesus nae, “Te, au ‘toronoo’ nggara, seka ra?” 042 LUK 010 030 Boe ma Yesus nataa nae, “Ta'o ia! Au ae ufad'e nekendandaa' esa. Dei fo mufad'e, bee ka teb'e-teb'e' ‘toronoo'’. D'ud'uin ta'o ia: Hambu atahori Yahudi esa mia kota Yerusalem, onda nisi' Yeriko neu. Te aib'oi' ma, hambu mana rambok ra rema rambok e. Ara momoko e, basa ma rambas rala d'oi' ma basa b'ua-ba'u nara. Boe ma ara nggari hendi e nisi' dala' suun, de lao hela e neu naa. Atahori naa nae' a mate ena. 042 LUK 010 031 Te dod'oo ma, malangga agama Yahudi sa lao' tungga naa boe. Te lele' ana nita atahori ma'ahina' mana lengga-lengga sia dala' suun, ana nda nambarii' fo tulu-fali atahori naa sa, te ana d'inggo' nisi' dala' suun seri de lao nakandoo. 042 LUK 010 032 Nda doo' sa ma, atahori laen sa nema tungga naa fai. Eni, atahori mia leo Lewi mana ue-tao sia Lamatualain Ume Hule-o'e Huu na. Lele' ana nita atahori na sia dala' suun, ana neu deka-deka de mete' a, te nda tulu-fali e sa, ma dinggo' nisi' dala' suun seri de lao nakandoo. 042 LUK 010 033 Nda doo' sa fai ma, atahori sa mia kambo Samaria tungga naa no banda keledei nara. Basa nggita bub'ulu' tae, atahori Yahudi ra raloe-rad'ae atahori Samaria ra. Te, lele' atahori Samaria a nita atahori mana nenerambo' naa, ma ana kasian e. Ana neu deka-deka fo nae tulu-fali atahori naa. Ana ombo oe anggor de safe nameu hina' ra, ma tao mina neu se. Basa ma ana mbalu malolole e, de o'o e keledei ata neu. Boe ma no atahori naa losa kota. Ana fee atahori naa leo sia ume seseb'a', ma mete-se'u e no malole'. 042 LUK 010 035 Mbila' neu ma, atahori Samaria naa neu fee na'ahulu' doi fula' rua neu tenu ume' a, de nafad'e nae, ‘Mala d'oi' ia fo mete-se'u neu atahori mamahed'i' a losa ana hai. Mete ma nda dai sa, na, tulun mete-se'u mendi' doi ma fo au uma fai, fo fee bali' ama' d'oin.’” 042 LUK 010 036 Yesus nekendandan losa' a naa ena. Basa ma Ana natane mana mahine hukun a nae, “Tungga dud'u'am na, bee ka teb'e-tebe' ‘toronoo',’ soa' neu atahori nenerambo' faa' ra?” 042 LUK 010 037 Atahori naa nataa nae, “Se fai, ne'o atahori mana tud'a kasian neu e,” Yesus nae, “Teb'e, a'a! Bali' leo, fo tao tungga,” 042 LUK 010 038 Basa ma, Yesus no ana ded'enun nara lao rakandoo risi' Yerusalem. Ara tuli mia kambo' sa. Sia naa hambu toronoo od'i-a'a' rua, nara nara Marta ma Maria. Marta no'e fo Yesus se leo sia eni umen. De ara leo ra'atataa' sia naa. Lele' Yesus endo' nanori atahori ra, Marta mbute-mue no nanaa-nininu' sia dapu rala. Te od'in Maria, endo' deka-deka sia Yesus ein, fo rena o'olan. Nda doo' sa, ma ‘Marta rala neu de o'ola' neu Yesus nae, “Ama', e! Ta'o bee, o! Au mbute-mue ulalau nanaa-nininu' ita' mamate ngga, te od'i ngga endo' te'e-te'e sia ia. Tulun dei! Denu e tulun au mbei sia dapu rala.” 042 LUK 010 041 Te Lamatua' Yesus nataa nae, “Marta, Marta. Ho ia, mbute-mue mo'a dud'u'a-afi' mata'-mata'. 042 LUK 010 042 Malole boe, te lele' ia hambu dala' nggunan nae' lena'. Maria endo' rena Au Ded'ea o'ola ngga, na, ana pili nala malole' a ena. Huu atahori nda bisa ha'i rala Ded'ea-o'ola ngga ia mia e sa.” 042 LUK 011 001 Lao esa, Yesus neu hule-o'e. Ana hule-o'e basa ma, ana dedenun esa nema no'e mbali E nae, “Papa! Yohanis mana sarani' a nanori ana ded'enu nara ena, fo hule-o'e rahine. Hai o mo'e fo Papa munori hai dei!” 042 LUK 011 002 Ma Yesus nae, “Malole boe! Hule-o'e ta'o ia: ‘Ama! Ama' naran meumare' seli. Hela fo atahori so'u rananaru Ama' naram manaseli' naa. Hela fo Ama', dad'i Mane' neu basa atahori. 042 LUK 011 003 Ama' pala-banggi fee hai nanaat manad'ai' tungga-tungga fai. 042 LUK 011 004 Hai mo'e fo Ama' lilii' hendi hai sala-kilu mara, ona' hai o lilii' atahori sala-kilun fo ara tao neu hai. Ama' munea hai fo hai afi' tao de'ulaka'.” 042 LUK 011 005 Basa de Yesus nanori selu' se so'al d'ala hule-o'e'. Ana fee nekendandaa' nae, “Ona' neofa ma hambu nonoom esa mia dod'oo' nema nae numban sia ume ma. Te nda mu'ena saa fo fee ne naa sa boe. Boe ma, muu sia nonoom laen umen, fo aka' mo'e mia d'ea' mae, ‘A'a, e! Fee au roti b'ue' telu dei! Huu au hambu fui' sia ume, te au nda u'ena saa sa boe! A'a, tulun dei! B'ue telu' a! Dei fo au nggati!” 042 LUK 011 007 Ne'o nonoom nataa nggo nae, ‘Te a'a fai, o! Atahori mana sunggu' masambeta' ra o, a'a nema ngganggu fai! Lelesu ra mana nggoe nisa' ena, ia! Ana kara mana sunggu' masambeta' ena. Afi' mumunasa, e! Te fai' ruma dei, a'a!’ 042 LUK 011 008 Mae ona' naa o, musuned'a malolole. Ita' mae atahori naa nda fela fo fee nggo sa o, huu ho eni nonoon, de mete ma aka' mo'e mukundondo' a na, dei fo ana fela fo fee nggo. 042 LUK 011 009 Ona' naa boe, no hule-o'e' a. Mo'e mukundondo' a neu Lamatua'; dei fo Ana fee. Sangga mukundoo' a; dei fo Ana natud'u dala'. Mumeli mukundoo' a; dei fo Ana soi lelesu a. 042 LUK 011 010 Huu basa atahori mana ro'e rakandoo' a neu Lamatualain, dei fo ara simbo. Mana sangga nakandoo' ra, dei fo ara hambu. Mana nameli nakandoo' ra, dei fo Ana soi lelesu a. 042 LUK 011 011 Hei du'a sob'a! Hambu sia bee, ama' sa, mete ma anan no'e u'u, na, ana fee ne mengge? 042 LUK 011 012 Do, mete ma anan no'e manutelo', na, ana fee ura'? Nda bisa ta'o naa sa, to? 042 LUK 011 013 Atahori mema' de'ulaka'. Te hei Amam sia sorga, Netehun malole' teb'e. Dad'i mete ma atahori de'ulaka' ona' hei, te hii fee sud'i' saa malole' neu ana mara, saa fai Ama'! Ana nda fee' a saa fo hei parlu' a, te lena' naa fai, Ana fee Dula-d'ale Meumaren neu atahori mana no'e mbali E.” 042 LUK 011 014 Lao esa, Yesus oi nitur mia atahori esa nda mana b'ale nala' sa. Oi basa ma, atahori naa ola' nala' neu' ena. Atahori mana sia naa ra heran bali-bali'. 042 LUK 011 015 Te hambu ruma rae, “Mema', Ana bisa oi nitur! Huu Ana hambu koasa mia nitu ra malanggan, naeni Balsebul.” 042 LUK 011 016 Atahori laen ra rae sob'a Yesus. De ara ro'e fo Ana tao selu' manadad'i' esa fai fo natud'u neu sira oi, Eni koasan mema' mia Lamatua'. 042 LUK 011 017 Te Yesus nahine dud'u'a de'ulaka nara ena. Boe ma Ana ola' nae, “Mete ma sia nusa monae' sa, rauinggu nara ratofa, ne'o nusa monae' naa nambalutu. Ona' naa boe, mete ma sia ume sa rala, ume isi nara aka' rareresi esa no esa, na, ne'o ume-loo naa nda dad'i malole' sa ena! 042 LUK 011 018 Dad'i mete ma nitu ra aka' ratofa, ma esa oi esa, na, sira malanggan nda hambu to'u parenda' doo' sa ena! De nda maso' dud'u'at sa, mete ma hei mae Au oi nitur endi' nitur koasan! 042 LUK 011 019 Misined'a, e! Hei atahori mara o oi rahine nitu ra boe. Ara oi rendi' nitur koasan do? Hoko', to! Dad'i ama afi' ola' leli' mae, Au oi nitu ra endi' nitur koasan. Dei fo atahori mara ra'etu' rae, saa fo hei mifad'e' naa, sala. 042 LUK 011 020 Te mete ma Au oi nitu ra endi' Lamatualain koasan, naa natud'u oi, Lamatua' parendan sia hei mata mara ena. Sia, te hei ona' nda bub'ulu' sa. 042 LUK 011 021 Mete ma atahori ma'ad'ere' sa to'u sisiro dii-ona', fo nanea malolole umen, ne'o eni sud'i' a saa nara nda mopo sa. 042 LUK 011 022 Te dei fo hambu atahori ma'ad'ere' lena' e fai, nema tao nasenggi' e, ma rambas nala atahori naa sisiro nara. Basa ma, ana amba-ao nendi basa atahori naa hata-heto nara de neu bab'anggi fee ana dedenun nara. D'oo basa ia ena atahori ma'ad'ere' kaesan namahere sisiron. Te ia naa ana nda namahena sisiron sa ena. 042 LUK 011 023 Misined'a malolole! Atahori nda mana na'ab'ue no Au sa, eni, lab'an Au. Boe ma atahori nda mana tulun Au sia ue-tataos nggara sa, na, atahori naa kai-baa' a.” 042 LUK 011 024 Yesus ola' selu' nae, “Mete ma hita oi hendi nitu mia atahori sa, ana nisi' mamana rou' fo sangga mamana hahae'. Huu ana nda hambu mamana' sa, boe ma ana du'a nae, ‘Hee! Nda hambu mamana' sa, de malole lena' au heo' bali' isi' atahori dalahulun.’ 042 LUK 011 025 Basa ma ana bali', te neu hambu mamana' naa, meu' ma nene mbeda-nggao malole' ena. 042 LUK 011 026 Boe ma nitu a neu no'e nonoon hitu fai, de'ulaka nara lena e fai, de basa se reu leo sia atahori naa. De ale' ia atahori naa masod'an boe hambu sosoe'.” 042 LUK 011 027 Lele' Yesus fe'e ola-ola' no atahori nae' naa ra, hambu ina' sa nameli sia naa nae, “Mama ma uanalen malole', huu ana mana b'onggi ma nasusu Nggo!” 042 LUK 011 028 Yesus nataa nae, “Teb'e, mama! Te mana hambu uanale malole' lena', naeni atahori mana pasa ndikin fo rena Lamatualain Ded'ea-o'olan, ma tao tungga!” 042 LUK 011 029 Lele' Yesus fe'e ola-ola', atahori hetar heo rala E. Boe ma Ana ola' nae, “Atahori ale' ia ra rahine tao' a de'ulaka' ra. Ara aka' ro'e fo Au tao manadad'i manaseli' fee se, fo rahine Au ia, teb'e-teb'e' Lamatua' atahorin. Tao-tao te fe'esa'an Lamatua' tao manadad'i manaseli' fee se nendi' mana ola-olan Yunus. Naa dai ena! 042 LUK 011 030 Ma'ahulun, Yunus nafad'e atahori kota Niniwe nae, ara musi d'oa' dei. Naa, saa mana dad'i neu Yunus lele' naa, dad'i bukti fee neu se oi, Lamatualain mana denu e. Au, Atahori Matetu' ia, o ta'o naa boe. Au uma ufad'e nggi, fo ama musi d'oa' dei. Ma saa mana nae dad'i sia Au, dad'i bukti fee atahori oras ia oi, mema' Lamatualain mana denu Au. 042 LUK 011 031 Dei fo sia fai matete'en, mete ma Lamatua' dad'i mana Ma'etu' ded'eat, dei fo ina mane' mana nema mia ona nema, nasod'a bali', fo nambarii' dad'i sakasii. Ana dud'u fo fua sala' neu basa hei mana masod'a' oras ia nae, ‘Basa hei ia ra, nggoa'!’ Fe'esa'an ina mane' naa nema mia dod'oo' fo nita no matan mane Soleman mahinen. Tao-tao te, ia naa hambu Atahori sia talad'am mara, manaseli' lena' mane Soleman. Te hei nda nau tao-afi' mbei neu E sa boe. 042 LUK 011 032 Nda aka' mesa' ne sa! Dei fo atahori mia Niniwe ra o fela rambarii' fo dud'u hei mana fe'e masod'a' oras ia rae, ‘Basa hei, nggoa' ra!’ Ara ola' ta'o naa, huu fai' naa, lele' Yunus neu nafad'e Lamatua' hihii-nanaun, ma ara d'oa' reu' ena. Tao-tao te, oras ia Atahori manaseli' lena' Yunus, sia hei talad'am, te hei nda d'oa' sa boe!” 042 LUK 011 033 Yesus tute selu' o'olan nae, “Atahori rambila' lambu tiioek, boe ma mbed'a' e sia mamana naru' ata, fo ana tao manggarelo kama naa fee neu basa atahori mana rala reu. Nda hambu atahori rambila' lambu, basa ma tatana e rendi' b'oa, fo funi e. Naa nda na'ena ngguna' saa sa boe. 042 LUK 011 034 Hei mata mara o ona' lambu boe. Ana tao manggarelo hei rala mara. Mete ma mata' a ma'ahatu', na atahori mete basa' e no rala de'ulaka'. Te mete ma mata' a manggarelo', na atahori mete basa' e no rala malole'. 042 LUK 011 035 Tao malolole fo manggarelo' mana sia rala mara, dad'i manggarelo' seli, ona' relo a rondan. Ronda' mana sia ralam naa, afi' ona' fulan rondan, fo tita' a salao'. 042 LUK 011 036 Mete ma rala mara manggarelo', losa nda hambu sosod'a' esa ma'ahatu' sa boe, na basa masod'a mara manggarelo', ona' lambu monae' fee manggarelo' neu masod'a mara”. 042 LUK 011 037 Yesus ola' basa ma, atahori esa mia partei agama Farisi ra no'e E fo nema naa sia umen. Losa naa ma, Yesus ume rala neu de neu endo' sia mei nanaa' a. 042 LUK 011 038 Tenu ume' a ndindi' a mete Yesus endo' naa, te nda safe liman na'ahulu' tungga atahori Farisi ra hohoro-lalanen sa. 042 LUK 011 039 Basa ma Yesus nafad'e e nae, “Hei atahori Farisi ra manaseli'! Hei to'u mihere' hei agamam hohoro-lalanen! Hei misined'a safe mimeu' a pingga' ma nggalas ra dean na losa nakahahad'ok, te nda misined'a tao mimeu rala manggenggeo mara, mana de'ulaka' ma bare-na'o seli. 042 LUK 011 040 Manggonggoa', e! Afi' lilii'. Lamatualain mana tao dea' ma rala' boe. 042 LUK 011 041 Te malole lena', hei fee atahori mana to'a-taa' ra mia saa fo hei enam, naa fo hei bisa meumare' sia Lamatua' matan. 042 LUK 011 042 Hei atahori Farisi ra! Dei fo hei hambu sosoe'! So'al fee Lamatua' bab'anggi esa mia bab'anggi' sanahulu, hei reken no matetu' basa' e, anak-moko. Losa hei b'umbu huu ana' mia osi o, hei reken mates! Te hei nda taoafi' neu saa fo nggunan seli sa. So'al susue' neu Lamatualain, ma dala ndoo-tetu' a, hei lilii' hendi se neu' ena! Mema' hita musi fee takandoo neu Lamatua', Eni hahambun, te afi' lilii' hendi dala-dala' fo nggunan lena' ra. 042 LUK 011 043 Dei fo hei hambu sosoe'! Huu hei hii' a sangga mamana meulau' sia ume hule-o'e', ma hii' a sangga had'a-hormat sia atahori hetar matan. 042 LUK 011 044 Dei fo hei hambu sosoe'! Hei ona' rates, rae na tetu' ena. Atahori lao' sia naa, te nda rahine rae, sia naa hambu rates sa, huu sia rates ata rae a meu', te sia ralan ma'afo mburu. Tao-tao te, tungga hita ad'at na, atahori mana tab'u rates tao nanggenggeo aon, de nda nandaa ume hule-o'e' rala neu sa. Hei atahori Farisi ra ona' rates naa boe! Sia dea' hei meu mara seli. Te rala mara sofe' no manamburu'.” 042 LUK 011 045 Hambu mahine hukun Yahudi esa sia naa, nggaso Yesus o'olan nae, “Ama Meser! Ama' ded'ea-o'olam faa' ra naa, dai hai boe!” 042 LUK 011 046 Yesus nataa e nae, “Teb'e! Hei mana mihine hukun Yahudi re, hela fo ama hambu sosoe' boe! Hei nda tulufali atahori ma tao minggafa masod'a nara sa, te ama boe tao mi'isususa' se no agamam hohoro-lalane mamab'era mara. Ma fee se lemba hei hohoro-lalane mata'-mata' mara. Te hei nda tulun lemba sob'a mamab'era' naa no lima u'u mara esa sa boe! 042 LUK 011 047 Dei fo hei hambu sususa'! Huu hei mbute-mue mifefela rii fatu' fee Lamatua' mana ola-ola dalahulu nara fo fee had'a-hormat neu se. Tao-tao te, hei bei-ba'i mara mana tao risa mana ola-ola' naa ra! 042 LUK 011 048 Hei o ei' esa mo bei-ba'i mara boe. Ara nda simbo Lamatua' mana ola-ola nara, ma tao risa se. Basa ma hei lutu-mbatu rates fee mana ola-ola' ra, fo dad'i bukti oi, hei o tungga bei-ba'i mara boe. 042 LUK 011 049 Huu naa, Lamatualain fo mana nahine basa' e, ola' nita nae, ‘Dei fo Au denu mana ola-ola ngga ra ro dedenu' laen ra fo reu sia atahori Isra'el ra. Basa ma, atahori naa ra tao doid'oso ruma, ma tao risa ruma.’ 042 LUK 011 050 Atahori mana rasod'a ale' ia, musi lemba-d'oi atahori mana tao risa Lamatua' mana ola-ola nara. Naa reken mia Lamatua' tao raefafo' ia, eni' a Habel mamaten, losa ma'ab'ui oe-oe' a, Sakaria. Eni ia, fo risa sia mei tutunu-hohotu' a no Kama Meumare' a talad'an, sia Lamatualain Ume Hule-o'e Huu' na. Hei o lemba mala huhuku-dod'oki nara boe! 042 LUK 011 052 Hei mana mihine hukun Yahudi ra e! Dei fo ama hambu sosoe'! Huu hei mana to'u nggoe' fo soi lelesu fo atahori hambu rahine malolole Lamatualain hihii-nanaun. Te hei nda maso' naa mii sa. De'ulakan lena' fai, hei b'ambi mala atahori, fo ara nda bisa maso' naa reu sa!” 042 LUK 011 053 Lele' Yesus ola' basa ma, meser agama ro atahori Farisi ra ramue E. Eni' a lele' naa, ara aka' ratane mata'-mata' fo rae te'e-sii ra'atutud'a' E. Ara sangga dala' rakandondoo' a fo tao nemuet ro E. 042 LUK 012 001 Lele' naa, hambu atahori rifon hira rema rae rena Yesus. Ara lao' rakaseseti ma heo rala E. Boe ma Ana ola' na'ahulu' no ana ded'enu nara nae, “Minea ao mara fo afi' tunga atahori Farisi ra mana d'ea-rala nara. Huu ara hii' a ola' laen, ma tao laen. 042 LUK 012 002 Ara tao ao nara ona' atahori malole', te dei fo sira mana d'ea-rala nara nenenita'. Huu basa mana ne'efuni' ale' ia, dei fo nenenita'. 042 LUK 012 003 Saa fo hei ola' funi-funi' lele' ia, dei fo atahori rena relo-relo. Saa fo hei utu-utu sia kama rala o, dei fo atahori ola' rahere' sia atahori hetar matan.” 042 LUK 012 004 Yesus ola' selu' nae, Ana nggare! Afi' mimitau mete ma atahori rae tao risa nggi. Huu ara bisa risa' a hei ao-sisim, te nda bisa tao saa-saa mbali samanam sa boe. 042 LUK 012 005 Au ae ufad'e ae, hei musi mimitau seka. Hei musi mimitau Lamatualain. Huu Eni bisa tao nisa nggi, ma mbia nggi misi' naraka rala mii. De Eni ia, fo hei musi mimitau teb'e-teb'e'. (Geenna g1067) 042 LUK 012 006 Ama du'a sob'a, mbui lutuk felin ba'u saa? Nda mafelit sa, to?! Mbui' lima na sen rua, to? Mae ta'o naa o Lamatualain nda lilii' hela esa sa boe. 042 LUK 012 007 Ona' naa boe, Lamatua' taomata' neu nggi. Ana nahine teb'e langga fulu' hira sia langga mara. Dad'i ama afi', mimitau, huu Lamatua' nile hei lena' mbui lutuk hetar naa ra.” 042 LUK 012 008 Basa ma, Yesus ola' fai no Ana ded'enun nae, “Pasa ndiki mara malolole! Mete ma hambu atahori nambarani nataa Au sia atahori hetar matan sia raefafo' ia, dei fo Au o utaa e sia Lamatualain ana dedenu nara matan sia sorga ae, eni, Au atahori ngga. 042 LUK 012 009 Te mete ma hambu atahori ola' sia atahori matan nae, eni nda nahine Au sa, dei fo Au o, ola' sia Lamatualain ate nara matan sia sorga ae, Au o nda uhine e sa boe. 042 LUK 012 010 Au ia, Atahori Matetu' a. Mete ma hambu atahori ola' tao ma'afo Nara malole ngga, na, Lamatualain fe'e nau fee ambon neu salan. Te mete ma ana ola' tao ma'afo Lamatua' Dula-d'ale Meumaren nara malolen, Lamatualain nda fee ambon neu salan sa. 042 LUK 012 011 Mete ma atahori ro nggi misi' mamana ne'etu' ded'ea-o'ola' agama, fo, misi' atahori mana to'u parenda ra, huu hei mimihere Au, na afi' mimitau so'al hei mae misila'e ao mara ta'o bee. 042 LUK 012 012 Huu lele' naa o, Lamatualain Dula-d'ale Meumaren nanori nggi ded'ea-o'ola' nandaa no saa, fo hei parlu mitaa neu se.” 042 LUK 012 013 Basa naa ma, esa mia atahori hetar naa ra natane Yesus nae, “Ama Meser! Tulun denu a'a ngga fo b'anggi no au hai amam hata-heton dei.” 042 LUK 012 014 Te Yesus nataa e nae, “Wah! Seka mana so'u Au dad'i mana ma'etu hei ru'a nggi ded'e'at ma mata' naa?” 042 LUK 012 015 Basa ma Yesus ola' neu atahori hetar naa ra nae, “Hei musi besa-b'esa fo afi' misuu-miseti. Huu hata-heto' nae' nda bisa tao nggi misod'a no mole-d'ame sa.” 042 LUK 012 016 Boe ma, Ana dui nekendandaa' sa nae, “Hambu atahori mamasu'i' sa, osin hambu buna-b'oa' naen seli. 042 LUK 012 017 Losa nggud'an nara sofe nenedidina', de nda nita' nae tao ta'o bee sa boe. 042 LUK 012 018 De ana du'a nae, ‘Au ae tao ta'o' a ia! Au ofe hendi nggud'an mbaraa' a, fo tao u'umoko e, fo au mbed'a' osi ngga buna-b'oa nara ma basa hata-heto nggara sia naa. 042 LUK 012 019 Mete ma ta'o naa ena, na au ola' mbali ao ngga ae, ‘We! nggud'an sofe ena! Nanaat dai ua losa too-too ena. De mua-minu malalad'a ma mumuho'o peped'os ei ma leo!” 042 LUK 012 020 Te huu Lamatualain nafad'e neu e nae, ‘Woi! Nggoa ma, dei! Tetemba' ia boe, mate nggo. Naa, seka mana hambu basa nggud'an ma isi-oen?’ 042 LUK 012 021 Dad'i ta'o ia! Atahori bisa ra'ad'uru hata-heto' nae-nae sia raefafo' ia soa' neu aon, huu sia Lamatualain dud'u'an, eni, hata-taa', huu nda malole' no Lamatua' sa.” 042 LUK 012 022 Basa ma Yesus nanori selu' ana dedenu nara nae, “Ama afi' mbute-mue mo masod'a mara fai-fai esa, so'al mae mia saa do pake saa. 042 LUK 012 023 Huu hita masod'an ia, lena' mia saa fo hita taa' a, ma saa fo hita pake' a. 042 LUK 012 024 Mete sob'a mbui kaa' ra! Ara nda sela sa, nda etu-oru sa, nda ra'ena nggud'an fo mbed'a' nanaat sa, te Lamatualain na'ab'oi se. Mete ma ta'o naa, na, Ana o bisa na'ab'oi nggi boe. Huu Ana nile hei lena' mbui' naa ra. 042 LUK 012 025 Mete ma atahori rambarii' sia tiroao a matan, fo barias aon, na, ana bisa tao namad'oo fula-fai masod'an, do? Hoko'! 042 LUK 012 026 Dad'i mete ma soa' a mbute-mue mo d'ala anak naa ra, nda nendi fee nggo saa sa boe, na, saa de hei fe'e mae mbute-mue mo d'ala monae' ra fai? Naa, onton na saa? 042 LUK 012 027 Mete sob'a b'una lasi ra. Ara nda tao osi-lutu sa, ma nda tenu-lolo sa. Te mane Soleman b'ua-ba'u meulaun o, nda malole' lena' buna lasi a meulaun sa. 042 LUK 012 028 Huu Lamatualain na'aboi uru ana' fo nda na'ena sosoa' sa, mana nasod'a fai' ia, ma mbila' neu na mate, fo atahori nggari nisi' ai rala. Mete ma ta'o naa, na, Ana o bisa na'aboi hei fo mana mafeli' lena' uru ana'. Dad'i, ta'o bee de hei nda mimihena teb'e-teb'e' neu E sa? 042 LUK 012 029 Ona' naa boe, hei sud'i dud'u'a d'ala nanaa-nininu' fai. Te dei fo Lamatua' mana ator. 042 LUK 012 030 Atahori nda mana namahena neu Lamatua' sa, ara ue-tao rita' mamate nara tao basa dala' naa ra. Te ama afi' ta'o naa, huu hei Amam sia sorga nahine basa saa fo hei parlu' ra ena. 042 LUK 012 031 Mete ma hei milalao Lamatualain ue-tataos nara ra'ahulu', na, dei fo Ana o fee ia ra neu hei boe.” 042 LUK 012 032 Basa ma Yesus ola selu' nae, “Hei ona' bib'i lombo nononggo ana' sa nda be'i saa sa boe. Te afi' mimitau! Huu Ama ma sia sorga, Mane Monae'. Saa fo Eni enan, Ana namaho'o fee neu ana susue nara. 042 LUK 012 033 Dad'i mii seo hendi sud'i' a saa mara, basa na bab'anggi doi nara fee neu atahori mana to'a-taa' ra. No ta'o naa hei mbed'a' su'it sia sorga. Na'o ra nda reu ramana'o rala se sa, ma mba'i ra o nda ra'aninisi ralutu hendi se sa. 042 LUK 012 034 Misined'a malolole! Hei hata-heto mara sia bee na, rala mara o sia naa boe.” 042 LUK 012 035 Yesus ola' selu' fai nae, “Hei musi mihehere fo ue-tao fee Lamatua' hatu'-rerelon. Ona' ana dedenu' mana be'e nahani tenu ume' a bali' ume nema mia fefeta kakab'i'. Mete ma malangga ded'eu lelesu a, na, ana bisa soi lai-lai. 042 LUK 012 037 Mete ma malangga nema hambu atahori mana tao ues nara rahani ta'o naa, na ara onton. Huu dei fo malangga natud'u rala malolen neu se. Ana pake bua-ba'us ona' atahori mana tao ues nara, fo neu nahao se nanaa malad'a'. 042 LUK 012 038 Atahori mana tao-ues ra mema' onton huu ara tao-mata' neu malangga no malole. Mae malangga sud'i' a nema fai' ba'u saa, neofa' do deka manggarelo o, ara rahehere rakandoo' a. 042 LUK 012 039 D'u'a malolole! Mete ma hambu tenu ume' nahine teb'e fai' ba'u saa na'o ra rae rema, ne'o ana nda fee kaka'e fo na'o ra bonggar umen sa. 042 LUK 012 040 Dad'i hei musi mihehere mikindoo' a, huu nda hambu atahori rahine teb'e fai hira' Atahori Matetu' a nae nema sa.” 042 LUK 012 041 Basa ma, Petrus natane Yesus nae, “Ama Meser! Ama' nekendandaan faa' ra naa, dai aka' hai, do dai basa atahori?” 042 LUK 012 042 Ma Yesus nataa nae, “Nekendandaa' naa dai basa atahori mana tao ona' malangga mana tao-ues mahine' a, mana na'tataa' no malanggan. Dei fo malanggan so'u e fo bab'anggi nanaat fee atahori mana tao-ues laen ra. Mete ma ana manggate tao tungga ue-tataon ta'o naa, mae malanggan nema sud'i' a fain sa o, ana tao-tao' a ue-tataon no teb'e-teb'e'. De ana onton, huu dei fo malanggan so'u e fo mete-se'u basa hata-heto nara. 042 LUK 012 045 Te soe neu e mete ma malangga mana tao-ues dud'u'a nae, ‘Eh! Ne'o toulasi' a fe'e doo fo ana nema.’ Boe ma ana poko-paru atahori mana tao-ues laen ra, tou' ma ina' ra. Boe ma ana endo' naa-ninu ma'ahee losa mafu. 042 LUK 012 046 Te fai' sa ma, lele' malangga mana tao-ues a nda med'a nala sa, aiboi' ma malangga a bali'. Lele' malangga bub'ulu dala' naa ra, ma ana poko-paru e tute' a, de oi hendi e, fo hambu nala bala-b'aen ona' atahori nda mana ra'atataa' tungga malangga hihii-nanaun sa. 042 LUK 012 047 Huu atahori mana tao-ues mana nahine malangga hihii-nanaun, te nda nahehere tao tungga sa, do, nda nau tao tungga sa, dei fo nenehuku-doki' b'eran seli. 042 LUK 012 048 Te atahori mana tao ues mana ue-tao leli huu nda nahine malangga hihii-nanaun sa, dei fo hambu huku-doki' nggafat. Atahori mana simbo naen seli, eni bab'ala-babaen o nae' boe. Atahori mana simbo ue-tataos monae', lemba-nesaan o nae' boe.” 042 LUK 012 049 Yesus tute o'olan nae, “Au uma fo saranggaa hendi atahori nggara mia atahori laen ra sia raefafo' ia. Naa, ona' atahori hotu manggarau' rendi' ai mbila'. Au hihii ngga ai a mulai mbila sia bee-b'ee ena. 042 LUK 012 050 Te huu Au musi lemba-d'oi u'uhulu' doid'oso' manaseli' dei, naa fo teb'e-teb'e' Au doid'oso losa ue-tatao Ngga basa. 042 LUK 012 051 Hei du'a mae Au uma endi mole-d'ame' nisi' raefafo' ia, do? Hoko'! Au uma tao atahori ra ratofa rasimbo' bafa', ma tao fee atahori ra sea-saranggaa huu nenori Ngga. 042 LUK 012 052 Mia lele' ia od'i-a'a toronoo b'onggi' ra o sea-saranggaa. Sia ume sa, telu lab'an rua, do rua lab'an telu. 042 LUK 012 053 Ama bonggi' lab'an ana bonggi'; ana bonggi' lab'an ama bonggi'. Ina bonggi' lab'an ana bonggi'; ana bonggi' lab'an ina bonggi'. Ina ari' lab'an ana arin; ana ari' lab'an ina arin.” 042 LUK 012 054 Boe ma Yesus ola' no atahori hetar naa ra nae, “Mete ma hei mita lelee fau' sou sia muri, hei mae, ‘ia, nenendin ud'an nae nema ena.’ Mema' teb'e ta'o naa. 042 LUK 012 055 Mete ma ani onas fuu nema, hei mae, ‘ia, nenendin fai' ia matob'i' seli.’ Mema' teb'e ta'o naa. 042 LUK 012 056 Woi! Hei atahori mana d'ea-rala' mana ola' laen na tao laen re! Hei mi'indandaa' mihine fula-fai tungga lalai no raefafo' ia nenendin. Te ta'o bee de hei nda nau mihine Lamatualain hihii-nanaun lele' ia sa?” 042 LUK 012 057 Yesus ola' selu' nae, “Mete ma hei mid'ed'ea na, ta'o bee de hei nda mi'etu' aom mae bee teb'e sa! Malole lena' d'ame dei! Afi' losa hei losa mana nggero-furi' a matan, ma ana na'etu' tao nggi bui rala mii. 042 LUK 012 059 Huu mete ma ta'o naa, ne'o hei nda bisa dea mii sa losa b'ae mibasa' huta-buku' fo mana nggero a na'etu basa' a.” 042 LUK 013 001 Lele' naa, hambu atahori rafad'e Yesus oi, hofernor Pilatus nisa atahori Yahudi hira mia Galilea, lele' ara rendi tutunu-hohotu' nisi' Ume Hule-o'e Huu' a sia Yerusalem. 042 LUK 013 002 Rena ta'o naa, ma Yesus natane se nae, “Tungga hei, na, atahori nenetao nisa' naa ra, sala nara monae' lena basa atahori Galilea laen ra, do? Naa de ara nenehuku-doki', do? 042 LUK 013 003 Hoko'! Te mete ma hei nda lao hela masod'a de'ulaka' mara sa, fo tungga bali' Lamatua' hihii-nanaun, na, dei fo hei o mimbilutu ona' se boe. 042 LUK 013 004 Ma atahori ka sanahulu falu' mana mate nenetendes manara mana ndefa' sia Siloam fai' naa, ara ona' bee? Sala nara monae' lena' basa atahori laen mana sia Yerusalem, do? 042 LUK 013 005 Hoko'! Te mete ma hei nda lao hela hei leleo-lalao mana tao leli mara sa, fo tungga bali' Lamatua' d'ala ndoo-tetun, na, dei fo hei o mimbilulutu ona' se boe.” 042 LUK 013 006 Basa ma, Yesus fee nekendandaa' esa nae, “Hambu atahori sa sela hau huu mab'oa' sa sia osin. Ana aka' nema nado' e fo nae nahine nab'oa ena, do hoko'. Te hau naa, nda fe'e nab'oa sa. 042 LUK 013 007 Basa ma, ana denu mana manea osi a nae, “Too telu ia ena, au uma usufafali sangga hau ia b'oan. Te au nda hambu saa sa boe. De ungga hendi e leo, huu hau huu' ia nala' a mamana'.’ 042 LUK 013 008 Te mana tao osi a nataa nae, ‘Ama' afi' mumunasa. Fee hau huu' ia too esa fai. Hela fo au sasaro ndule e, basa fo mbori pupuk neu e, naa fo ana sengga bali' 042 LUK 013 009 Mete ma too mana nema' ma hau huu' ia nab'oa, na, malole. Te mete ma hoko', na, ungga hendi e leo.’” 042 LUK 013 010 Lao esa, nandaa no atahori Yahudi ra fai hule-o'en, Yesus neu nanori sia ume hule-o'e'. 042 LUK 013 011 Sia naa hambu ina' sa ruku too sanahulu falu ena, huu nitu ra tataon. Ana nda nambarii' nala tetu' sa. 042 LUK 013 012 Yesus nita ina' naa ma, Ana no'e nala e, de ola' nae, “Mama! Ia naa mama hai ena.” 042 LUK 013 013 Boe ma Yesus nggama liman neu ina' a. Aib'oi' ma, ina' a nggarasan tetu' neu' ena. Boe ma ana no'e makasi, no koa-kio Lamatualain. 042 LUK 013 014 Te malangga ume hule-o'e' a namanasa, huu Yesus tao nahai' atahori nandaa no fai hule-o'e'. Boe ma ana nafad'e neu atahori hetar naa ra nae, “Sia nggarei sa rala hambu fai nee fo tao ue-osa'. De malole lena' atahori hed'is ra rema sia fai-fai tao ue-osa' ra, fo sangga atahori ra'ahahai' se. Afi' rema sia fai hule-o'e'!” 042 LUK 013 015 Te Yesus nataa e nae, “Hee! Atahori mana d'ea-rala'. Sia fai hule-o'e' o hei tao ue-osa' boe, to?! Huu hei o mii mbo'i sapi ma keledei mara fo fee se rinu, to?! 042 LUK 013 016 Mama ia, ba'i Abraham tititi-nonosin, ona' hita' boe. Nitu ra malanggan pa'a nala e too sanahulu falu ena. De mete ma Au mbo'i e nandaa no fai hule-o'e', na, sala do?” 042 LUK 013 017 Rena ta'o naa, ma Yesus musu nara mae. Te atahori nae' naa ra ramaho'o ro Eni ue-tatao meulaun. 042 LUK 013 018 Boe ma Yesus ola' selu' fai nae, “Au u'usasama' Lamatua' atahori nara ona' saa, e? 042 LUK 013 019 Fefeun sira hida' a, te dod'oo ma ara boe ramaheta. Fefeun ara ona' fini deke' anadiki'. Atahori sela sia osi. Basa ma ana mori de dad'i hau huu ine', Ma mbui' ra rema randuna sia d'ana nara.” 042 LUK 013 020 Basa de Yesus ola' fai nae, “Au u'usasama' Lamatua' atahori nara no saa fai, e? 042 LUK 013 021 Ana ona' bib'it roti fo ina' ra sambor no tarigu saku rua, fo tao roti nae'. Boe ma tarigu hene monaen seli, huu bib'it mbei anak naa. Lamatua' atahori nara pangaru nara boe namanae ona' naa boe. 042 LUK 013 022 Basa naa ma, Yesus se lao risi' kota Yerusalem. Ana tuli tungga-tungga dala', sia kota ma kambo' fo nanori atahori ra. 042 LUK 013 023 Mia mamana' sa, hambu atahori sa natane E nae, “Ama Meser! Mbei ma aka' atahori hid'a' a hambu masod'a', do?” 042 LUK 013 024 Ana nataa nae, “Sorga lelesun anad'iki' ana' a. De mihehere ei mara fo rala mii tungga naa. Huu hambu atahori hetar rae sob'a rala reu, te nda rala sa. 042 LUK 013 025 Mete ma tenu ume' a nggoe lelesu a, dei fo mimbirii' sia' a d'ea' fo ded'eu lelesu a, ma mimeli mo'e tulu-fali', mae ‘Papa! Soi lelesu a d'ei!’ Te dei fo Ana nataa nae, ‘Hei seka, ra? Au nda uhine nggi sa!’ 042 LUK 013 026 Boe ma hei mae, ‘Ta'o bee de papa nda muhine hai sa? Hai mana endo' mia-minu mo papa. Ma papa biasa munori hai sia okofo' ra boe.’ 042 LUK 013 027 Dei fo nataa nae, ‘Au ufad'e faa' ra, Au nda uhine hei sa! Hei ia ra, atahori mana tao' a de'ulaka' ra. D'inggo' hela ia!” 042 LUK 013 028 Basa dei fo, lele' Lamatualain na'etu basa atahori ded'eat nara, hei nggae eiei ma henggu nisi mara. Huu hei mita ba'i Abraham, ba'i Isak, ba'i Yakob ro Lamatualin mana ola-ola nara basa se endo' maso' risi' sorga ena. Te hei neneoi hendi' sia' a d'ea'. 042 LUK 013 029 Dei fo atahori rema mia ndule raefafo' suun, mia rulu losa muri, mia d'ii losa ona, fo endo' raa ra'ab'ue sia Lamatualain ume manen. 042 LUK 013 030 Misined'a malolole basa ia ra: mete ma Lamatua' na'etu' basa atahori ra ded'ea nara, hambu atahori fo ma'ahulun atahori rae ne'o eni atahori anak, te ana hambu had'a-hormat monae'. Boe ma hambu atahori fo ma'ahulun atahori rae, eni atahori monae', tao-tao te Lamatua' nae eni atahori anak.” 042 LUK 013 031 Lele' naa, hambu atahori Farisi hira rema randaa ro Yesus, de rafad'e rae, “Malole lena', Ama Meser mu'ud'od'oo' misi' mamana' laen, huu mane Herodes nae tao nisa Ama'.” 042 LUK 013 032 Boe ma Yesus nataa nae, “Hee! Tou lasi' naa ona' busa fui e! Mii mifad'e e mae, ‘Au oi nitu ra ma u'uhahai' atahori mamahed'i' ra fai' ia ma mbila. Fini esa' fo Au ue-tatao ngga basa.’ Ona' mae ta'o bee o, Au fe'e ae ue-tao selu' mbei fai sia lalao ngga isi' Yerusalem, Huu atahori Yerusalem naa ra, mana hii' a tao risa Lamatualain mana ola-ola nara. 042 LUK 013 034 Aduu, atahori Yerusalem ra, e! Hei ia ra aka' misa Lamatualain mana ola-ola nara, ma honda-mbia misa ded'enu' fo mana rae rema ratud'u dala' fee nggi. Lao hetar, Au ae u'ub'ue ma unea nggi fo mbambi ala nggi mia de'ulaka' ra, ona manu ine nasala'e nala ana nara sia lid'an rala. Te huu hei nda nau sa. 042 LUK 013 035 Ia naa, Lamatua' nda tao afi' neu ume hule-o'em sa ena. De mbila do finiesa' te rou' ena. Dei fo hei nda afi' mita Au sa ena, losa mitaa mae, ‘Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu atahori mana nendi Lamatua' naran, huu Lamatua' denu E ena!’” 042 LUK 014 001 Lao esa, nandaa no fai hule-o'e', atahori partei agama Farisi ra malanggan esa no'e Yesus fo nema naa sia umen. Ana endo' naa-ninu, ma hambu atahori maku-ma'u E fo rae rita Ana nae tao saa nandaa no fai hule-o'e'. 042 LUK 014 002 Lele' naa, hambu atahori esa mamahed'i ao ma'asofe' endo' sia naa boe. 042 LUK 014 003 Boe ma, Yesus natane mahine hukun Yahudi ma atahori Farisi mana endo raa-rinu sia naa nae, “Tungga ba'i Musa hohoro-lalanen, bisa tao nahai' atahori hed'is, nandaa no fai hule-o'e', do hoko'?” 042 LUK 014 004 Te nda hambu esa nahara sa boe. Boe ma Yesus kois atahori mamahed'i' a, de hai neu' ena. Basa ma Yesus denu e bali'. 042 LUK 014 005 Basa naa ma, Yesus natane se fai nae, “Mete ma hambu anadiki' sa tud'a oe rala neu, nandaa no fai hule-o'e', hei mii nore bali' e d'ean, do hoko'? Mete ma sapi a tud'a rala neu, na hei hela e, do, lea hendi e d'ean? Ne'o hei lea hendi e d'ean. De naa sosoan nae, hei o tao ues ena boe, to!” 042 LUK 014 006 Rena Yesus ola' ta'o naa, te nda hambu atahori esa bisa nataa E sa boe. 042 LUK 014 007 Lele' naa, Yesus memete' atahori mana rema raa sia ume fefetas a. Hambu atahori hetar pili mamana' sia mata', fo reu endo' sia naa. Nita ta'o naa, boe ma Ana ola' nae, 042 LUK 014 008 Besa-b'esa, o! Mete ma atahori rarolo nggi misi' fefeta kakab'i', na, afi' mii endo sia ataori moko-monaen ra mamanan. Huu afi' losa tenu fefetas narolo fui' manaseli' lena' nggo. 042 LUK 014 009 Mete ma ta'o naa, tenu fefetas ne'o nema ola' no nggo nae, ‘Afi' mumunasa, e! Ama' tulun lali misi' dea' naa dei, huu au sad'ia hela kad'era ia fee neu atahori moko monaen ra.’ Boe ma ho fela hela kad'era naa no mamaet, de muu endo' sia seku d'ea'. 042 LUK 014 010 Dad'i mete ma hambu nerolot, na, muu endo' sia kad'era mana seku sia dea'. Dei fo mete ma tenu fefetas nita nggo, na neti no'e nae, ‘Eh, Ama'! La'i fo endo' sia mata' ia.’ No ta'o naa hei hambu had'a-hormat sia atahori fui' ra matan nara. 042 LUK 014 011 Huu atahori mana so'u-so'u' aon, dei fo Lamatua' na'atutud'a' e. Te atahori mana tao aon ona' anad'iki, dei fo Lamatua' so'u nanaru e.” 042 LUK 014 012 Basa naa ma, Yesus ola' no tenu ume' a nae, “Fai' ruma, mete ma ama' tao fefetas, na, afi' murolo' a bob'onggim no nonoom atahori mamasu'i' ra! Te ne'o ara bisa rarolo bali' nggo fai! 042 LUK 014 013 De mete ma ama' feta-d'ote, na, murolo atahori hata-taa', ei do'o', keko-luku', ma atahori poke' ra. 042 LUK 014 014 Huu ne'o ara nda bisa bala-b'ae rala nggo sa. Te mete ma ama' murolo se, Lamatualain mana bala-b'ae. Dei fo mete ma nafefela bali' atahori mamahere' mia mamates ena, Ana nda lilii' ama' malolem sa.” 042 LUK 014 015 Rena ta'o naa ma, hambu atahori sa mana endo' no Yesus ola' nae, “Atahori mana onton seli naeni atahori mana raa ra'ab'ue sia Lamatualain ume manen, o!” 042 LUK 014 016 Yesus nataa e nae, “Au dui ta'o ia: Hambu atahori sa tao fefeta ine'. Boe ma ana narolo atahori hetar. 042 LUK 014 017 Lele' ara sad'ia rala fefetas ena ma, ana denu atahori ded'enun, neu no'e atahori mana hambu nerolot' ra nae, ‘La'i, te fefetas sangga mulai ena.’ 042 LUK 014 018 Te basa se sangga dala' mata'-mata' naa fo ara nda reu sa. Esa b'ale nae, ‘Waa! Au fe'e hasa ala osi sa, de au musi uu mete sob'a e dei. Afi' mumunasa o! Huu au nda bisa uu sa.’ 042 LUK 014 019 Hambu esa fai nae, ‘Au fe'e hasa ala sapi hohombu mole' pasan lima. Au ae uu sob'a sud'i se, de afi' mumunasa, o! 042 LUK 014 020 Esa fai nae, ‘Au fe'e sao ena, de nda bisa uu sa.’ 042 LUK 014 021 Basa ma, atahori ded'enu' a bali' de nafad'e tenu fefetas a. Rena nala ma, tenu fefetas namanasa seli. Boe ma ana parenda atahori ded'enu' a nae, ‘Mete ma ta'o naa, lao muu leo lai-lai! Muu sia basa okofo' ma d'ala kabia' ra sia kota, fo murolo mendi basa atahori hata-taa' ra, ei do'o, poke', ma keko-luku' ra.’ 042 LUK 014 022 Rena ta'o naa ma, atahori d'ede'nu' a neu narolo atahori ra. De ana bali' ma nafad'e nae, ‘Ama'! Basa se rema ena, te mamana rou' fe'e hetar.’ 042 LUK 014 023 Boe ma tenu fefetas nae, ‘Mete ma ta'o naa, muu selu' fai sia kambo-kambo' sia kota d'ea', losa osi-lutu ra. Kokoe sud'i' a se, fo mo se rema, sad'i tao sofe mamana fefetas ia. 042 LUK 014 024 Rena, e! Atahori nda mana simbo nerolo ngga naa, ara nda ramed'a rita fefetas ia nanaat nara malad'an mbei sa boe!’” 042 LUK 014 025 Basa naa ma, Yesus se lao rakandoo risi' Yerusalem. Atahori hetar tungga E. De Ana mbali se, ma Ana ola' nae, 042 LUK 014 026 “‘Atahori mana teb'e-teb'e' nau tungga Au, ana musi sue Au lena' basa e: lena' ina-ama nara, lena' sao-ana nara, lena' od'i-a'a nara, lelenan fai eni aon. Mete ma hoko', atahori naa, nda nandaa dad'i Au ana mana tungga ngga sa. 042 LUK 014 027 Te atahori mana nda nau lemba doid'oso' sa, huu ana tungga Au, ana nda nandaa dad'i Au atahori ngga sa. Atahori mana nae dad'i Au atahori ngga, ona' mae atahori rae tao risa e o, ana lemba nakandoo doid'oson. 042 LUK 014 028 Dad'i mete ma mae tungga Au, na, du'a malolole dei. Ona' atahori rae rafefela Ume dek. Ana musi reken lutu'-lelo' na'ahulu' dei, ume nala d'oi' ba'u saa. Afi' losa d'oi' nda dai sa. 042 LUK 014 029 Huu mete ma nda ito-reken lutu'-lelo' sa na, afi' losa fe'e tao' a ume a netehun, te d'oi' basa ena. Ma atahori ra mali ra'amamae' e, 042 LUK 014 030 rae, ‘Hei mita atahori naa dei! Ana fe'e tao' a ume netehun, nda fe'e saa sa boe, te d'oin basa ena.’ 042 LUK 014 031 Conto Laen fai, naeni so'al netati'. Mane mana nae natati musi endo' no nonoon nara fo ola-ola' ra'ahulu' dei' Mete ma na'ena a sold'ad'u atahori rifon sanahulu' a, na musi timba-tai eni bisa nasenggi' musu, atahori rifon ruanulu, do hoko'? 042 LUK 014 032 Mete ma timba-tai basa, ma du'a nae ne'o eni nda nasenggi' sa, na, malole lena', lele' musu a fe'e sia dod'oo', te ana haitua mema' ded'enu' fo ola' d'ame. 042 LUK 014 033 Ona' naa boe, atahori mana nae tungga Au. Eni musi du'a neu-nema malolole, nae eni nahehere lao hela basa' e, do hoko'? Mete ma hoko', atahori naa nda nandaa dad'i ana ded'enu Ngga sa.” 042 LUK 014 034 Yesus tute selu' ded'ea-o'olan no conto laen fai nae, “Masi' naa, malole'. Hita pake fo tao malad'a nanaat. Te mete ma masi' a nda masi sa ena, na nggunan sa fai? Hita nda bisa pake e fo tao malad'a nanaat sa ena. Tae tao dad'i pupuk o, nda bisa sa ena. Hita nggari hendi e neu' ena. Dad'i hei o musi dad'i ona' masi' a, fo misod'a sue-lai basa atahori. Seka ma ndiki', na, rena malolole, o!” 042 LUK 015 001 Lele' naa, atahori mana ed'a b'ea ma atahori nda papake' laen ra sa, aka' rema risi' Yesus fo rae rena E. Te atahori Yahudi ra rae fee se atahori nda malole' sa. 042 LUK 015 002 Atahori Farisi ro meser agama Yahudi ra rita ta'o naa ma unggu-remu rae, “Ciih! Atahori ia na'ab'ue no atahori nda papake' ra sa. Lena' fai Ana endo' naa no se boe!” 042 LUK 015 003 Yesus rena ta'o naa ma, Ana dui fee se nekendandaa' nae, 042 LUK 015 004 “Mete ma mia hei ia hambu atahori sa na'ena bib'i lombo natun esa. Boe ma mopo hendi esa. Oras ia atahori naa musi tao sa? Ne'o ana lao hela bib'i lombo ka sio nulu sio' ra reu lenu' sa, ma neu sangga losa ana nita bali' bib'i lombo mana mopo' a. 042 LUK 015 005 Lele' ana nita bali' bib'i lombo naa, ma nasaa nendi bali' e no nemeho'ot. 042 LUK 015 006 Losa ume, ma ana no'e nala nonoon nara, de nafad'e se nae, ‘Wae! Hei ima mimiho'o mo au dei! Huu au ita bali' bib'i lombo mana mopo' ngga ena.’ 042 LUK 015 007 Naa, sia sorga o ona' naa boe. mete ma hambu atahori mana tao sala' sa d'oa' ena, fo bali' nisi' Lamatua', na basa mana sia sorga ra ramaho'o. Ara romaho'o lena' huu atahori esa mana bali nisi' Lamatua, mia atahori ka sionulu sio' fo mana rasod'a no ndoo-tetu', ma nda lao' sala dala' sa.” 042 LUK 015 008 Boe ma Yesus dui nekendandaa' esa fai nae, “Hambu mama esa na'ena doi fula' sanahulu. Te, mopo hendi esa. Oras ia, ana nae tao saa o? Ne'o ana neu nambila' lambu fo d'elo sia bee-b'ee, ma ngganggai ume a losa mamana makabia' ra, fo sangga d'oi' naa no malolole. 042 LUK 015 009 Lele' ana nita bali' d'oi' naa ma, ana neu no'e atahori ume titia nara, de nafad'e nae, Woi! ima fo mimiho'o mo au dei! Huu au ita bali' doi mana mopo ngga ena!’ 042 LUK 015 010 Sia sorga o ona' naa boe. Mete ma hambu atahori mana tao sala' sa d'oa', de bali' nisi' Lamatua', na, basa ded'enu' sia sorga ramaho'o seli boe.” 042 LUK 015 011 Yesus tute o'olan nendi' nekendandaa' laen esa fai nae, “Hambu ama' sa no anan tou' rua. 042 LUK 015 012 Lao esa, ana murin nafad'e aman nae, ‘Ama' e! Banggi fee au hata-heto' ra leo! Boe ma aman bab'anggi hata-heto' ra fee neu ru'a se. 042 LUK 015 013 Nda doo' sa ma, ana muri' a seo hendi ena nara. De ana mboti b'ua-ba'u nara, boe ma lao nisi' nusa dod'oo'. Sia naa, ana ngganggari doi nara no nesod'at sosoa ao'. 042 LUK 015 014 Lele' doi nara basa ma, ndoe-la'as manaseli' dai nusa' naa, de ana o nasod'a to'a-taa nala seli. 042 LUK 015 015 Boe ma neu sangga ues. Atahori sa sia nusa' naa simbo e de denu e hani fafi nara. 042 LUK 015 016 Huu ana' naa nda nabe'i ndondoen sa ena, de ana nae naa fafi ra nanaat na. Huu nda hambu atahori esa fee ne nanaat sa boe. 042 LUK 015 017 Dod'oo ma ana du'a neu-nema nae, ‘Sia ama ngga umen, basa atahori mana tao-ues ra hambu raa losa ra'ab'eta. Te au sia ia ae' a mate ndoes ena. 042 LUK 015 018 Malole lena', au bali' isi' ama ngga. Fo ufad'e ae, “Ama'! Au tao sala monae' ena neu Lamatua' ma ama' boe. 042 LUK 015 019 Au nda undandaa dad'i ama' anan sa ena. Sad'i ama' simbo au dad'i ate sia ama' umen, o naa malole boe!’” 042 LUK 015 020 Ana du'a nala ta'o naa ma, fela de bali' nisi' aman umen. Fe'e sia dod'oo' te toulasi' a nita e, ma tud'a kasian mbali e. Ana onda mia umen de nela-nela' neu soru anan mana bali' a. De ana holu ma id'u e. 042 LUK 015 021 Boe ma ana' a ola' no aman nae, ‘Ama'! Au tao sala monae' neu Lamatua' ma ama'. Au nda undandaa dad'i anam sa ena.’ 042 LUK 015 022 Te aman parenda tute' atahori mana tao ues nara nae, ‘Woi! Lailai, e! Mii ha'i mendi bad'u meulau' seli a! fo fee ne pake. Olu ndeli neu lima u'un, ma sapatu neu ei nara. 042 LUK 015 023 Mii lea mala sapi mbaruna' naa fo tati, te hita tae feta-dote teu esa. 042 LUK 015 024 Huu ana ngga ia ona' mana mate' ena, te ia naa ana nasod'a bali' ena. Ana mopo, te ia naa au hambu bali' e ena.’ Ola' basa ta'o naa ma, ara feta-d'ote boe. 042 LUK 015 025 Lele' naa, ana ulu' a nese ume, huu ana neu tao ues sia osi rala. Lele' ana bali' ma, fe'e sia dod'oo' te ana rena atahori ra'amina' lii-lii' ma lendo-foti. 042 LUK 015 026 Boe ma ana no'e nala mana tao ues esa, de natane nae, ‘Woi! Tao rarame' saa ia?’ 042 LUK 015 027 Atahori mana tao ues a nataa nae, ‘Malangga od'i ma nema ena. Dad'i ama', denu tati sapi fo tao fefeta monae', huu anan bali' no sod'a'.’ 042 LUK 015 028 Rena ta'o naa, ma ana ulu' a namanasa. Ana nda nau ume rala neu sa ena. Boe ma aman nema de kokoe e ume rala neu. 042 LUK 015 029 Te ana namue nae, ‘Ama'! D'u'a sob'a dei! D'oon basa ia au tao ues ita' mamate ngga ona' ate fee ama'. Au nda ulena-langga neu ama' hihii-nanaun sa. Ona' naa o, ama' nda fe'e fee mita au hie ana' esa fo tao fefetas umuho'o o nonoo nggara sa boe. 042 LUK 015 030 Tao-tao te ama' ana mana ngganggari hata-heto' a, neu na'amina' no ina' ra de nabasa' ama' d'oin. Ana bali' nema ma, ama' tati sapi malolen seli de tao fefeta monae' fee ne.’ 042 LUK 015 031 Te aman nataa nae, ‘Ana susue ngge! Rena malolole! Leo mo au doo basa ia ena. Basa saa fo ama' enan, naa ra o ho enam boe. 042 LUK 015 032 Te oras ia hita musi feta-d'ote tamaho'o, huu od'im ia. Fe'esa'an, ona' ana mate ena, te ia naa nasod'a bali' ena. Ana mopo ena, te ia naa hambu bali' e ena.’” 042 LUK 016 001 Basa ma, Yesus dui selu' nekendandaa' esa fee neu ana ded'enu nara nae, “Hambu atahori mamasu'i' esa fee ue-tataos neu atahori mana dad'i eni malangga mana tao ues na. Te dod'oo ma malangga rena mbasi' nae, malangga mana tao-ues naa nae pod'e-pad'i na'arurunggi' e. 042 LUK 016 002 Dad'i ana no'e malangga mana tao-ues, de nafad'e nae, ‘Ho ia, ta'o bee? Au rena nggo aka' pod'e-pad'i' au hata-heto ngga. De ia naa muu sura' ue-tataom ra fo au paresa' dei. Te basa na, au ae nda pake nggo sa ena.’ 042 LUK 016 003 Rena ta'o naa ma, malangga mana tao ues du'a neu-nema nae, ‘Au soe ena! Oras ia au ae tao saa? Tatati rae o, au nda b'e'i sa. Dad'i mana hule-hule' o, au mae. 042 LUK 016 004 Mete ma au nda tao ues sia ia sa, au musi sangga dala', fo ona bee na atahori laen ra nau simbo au.’ 042 LUK 016 005 Huu naa, ana no'e nala basa atahori mana rahuta malangga a. De natane atahori ka esan nae, ‘Wae! Muhuta ba'u saa neu malangga ngga?’ 042 LUK 016 006 Atahori naa nataa nae, ‘Au uhuta mina saitun liter rifon haa.’ Boe ma malangga mana tao ues a nae, ‘Teb'e. Ho susura hutam sie. Ia naa sika hendi leo, basa na endo' fo sura' lai-lai susura huta feu' fai mae, ho muhuta liter rifon rua' a.’ 042 LUK 016 007 Basa de neu natane atahori karuan nae, “Muhuta malangga ngga ba'u saa fai?’ Ma nataa nae, ‘Au uhuta are karon rifon esa.’ De malangga mana tao ues a denu e nae, ‘Sika hendi susura huta' mbaraa' naa leo, fo sura' feu' mae, karon natun falu' a.’ 042 LUK 016 008 Ana tao ta'o naa, losa malanggan bub'ulu' tataon. Te malangga musi nataa nae malangga mana tao-ues de'ulaka' ia mema' masi'et. Naa! Au ufad'e nekendandaa' ia fo mihine mae, mete ma na'asasama' no atahori mamahere', atahori nda mamahere' sa mema' masi'et lena' sia rau-inggu ra talad'a nara ale' ia. (aiōn g165) 042 LUK 016 009 Dad'i hei du'a sob'a. Ona' mae atahori raefafo' tao manggenggeo' rendi' hata-heto nara, te malole lena' pake hata-heto raefafo mara fo tulu-fali atahori. No ta'o naa, hei o hambu toronoo' hetar. Mae hata-heto' naa basa, te dei fo Lamatua' sad'ia hela mamana' fee nggi sia sorga. (aiōnios g166) 042 LUK 016 010 Mete ma atahori tao d'ala ana' ra tungga ndoon, na, ana o tao d'ala monae' ra tungga ndoon boe. Te mete ma atahori pode-pad'i ro d'ala ana' ra, na, ana pode-pad'i no dala' monae ra boe. 042 LUK 016 011 Mete ma atahori nda ramahere hei lole-lau hata-heto biasa no dala-dala anak ra sia raefafo' ia, ona' bee fo Lamatua' namahere nggi sia d'ala monae' fai? 042 LUK 016 012 Mete ma hei nda bisa mete-se'u atahori laen hata-heton sa, na, seka mbarani fee hei hata-heto'? 042 LUK 016 013 Mana ded'enu' esa nda bisa rena malangga rua sa. Huu dei fo ralan mburu-oe' no esa, ma sue esa. Ana na'atataa' no esa, te nda tao afi' neu esa ka sa. Hei ona' naa boe, atahori nda bisa sue Lamatualain ma sue d'oi' sa. 042 LUK 016 014 Lele' naa, hambu atahori Farisi hira tungga rena Yesus o'olan naa. De ara raneneut E, huu ara d'ale d'oi'. 042 LUK 016 015 Te Yesus nataa nae, “Wei! Mae hei tao mimeu ao mara sia atahori mata nara, te Lamatualain nahine rala mara de'ulaka'. Hambu dala' nae' fo atahori so'u rananaru, tao-tao te Lamatualain nae naa ra d'ala de'ulaka', de melumud'u se. 042 LUK 016 016 Losa Yohanis Mana Sarani' neneman, hita atahori Yahudi tasod'a tungga ba'i Musa no Lamatua' mana ola-ola nara hohoro-lalanen. Te ia naa Lamatua' Hara-Lii malolen nened'ui-b'engga' sia bee-b'ee ena. Atahori hetar sangga dala' rakandoo' a fo masod'a nara tungga Lamatua' hihii-nanaun. 042 LUK 016 017 Mae lalai no raefafo' sambulalo o, Lamatualain hohoro-lalanen mbei o nda mopo sa boe, titi'-koma sa boe o nda mopo sa! 042 LUK 016 018 Atahori mana mahela' no saon, basa ma sao selu' no ina' laen, ana hohongge. Boe ma seka sao no ina' fo mana mahela' no saon, ana o hohongge boe.” 042 LUK 016 019 Yesus dui selu' nekendandaa' sa nae, “Hambu atahori mamasu'i' sa. Ana hii' a pake b'ua-ba'u meulau' nenetao' mia teme meulau'. Hatu'-rerelon naa-ninu malad'a-malad'a', ma ma'ahee' a sosoa aon. 042 LUK 016 020 Sia naa hambu atahori mana tud'a-loloe' sa, Naran Lasarus. Aon sofe' no bisu ma'afo'. Fai-fai esa na nonoo nara ro e nisi' atahori mamasu'i' a umen lesu matan. 042 LUK 016 021 Ana hii nae naa atahori mamasu'i' a nanaa sisa nara, te ana nda hambu saa sa boe. Aka' busa ra reu dad'alo bisu nara nanan. 042 LUK 016 022 Basa ma, Lasarus mate, de Lamatualain ate nara mia sorga rema ha'i rendi e, de rae'endo e sia ba'i Abraham bob'oan. Nda doo' sa ma atahori mamasu'i' a o mate boe, de atahori ra ra'oi e. 042 LUK 016 023 Ana nda sorga neu sa, te ana maso' naraka neu, na'ab'ue no atahori mana mate' hetar. Sia naa ana hambu huku-doki' ma d'oidoso' nakandoo' a. Lao esa, ana boti' matan ma nita Lasarus endo' namaho'o sia ba'i Abraham bob'oan. (Hadēs g86) 042 LUK 016 024 Boe ma ana randu nahere' nae, ‘Ba'i Abraham, e! Kasian au dei! Denu Lasarus d'ombo lima u'un neu oe, fo sad'i nema tao na'ad'oe maa tonggo ngga o malole. Huu au doid'oso ae' a mate ena sia naraka ia!’ 042 LUK 016 025 Te Abraham nataa nae, ‘Naa! Ana ngge! Musuned'a malolole d'ei. Fai' naa, lele' musod'a sia raefafo', hambu mala basa malole' ra. Te Lasarus hambu aka' sususa' a. Dad'i ia naa Lamatua' fee ne namaho'o sia ia, ma doid'oso muu naa. 042 LUK 016 026 Lelenan fai, mia ho e nisi' ia nema, Lamatua' tad'a hita no ndola roma', de atahori sia ia nda bisa naa reu sa, ma atahori sia naa nda bisa ia rema sa.’ 042 LUK 016 027 Boe ma atahori mamasu'i' a no'e nae, ‘Mete ma ta'o naa, na, ba'i' tulun denu Lasarus neu sia ama ngga umen d'ei. 042 LUK 016 028 Huu sia naa fe'e hela od'i tou nggara atahori lima. Denu Lasarus neu nafad'e se, fo ara bali' risi' Lamatua, naa fo ara mate, na, ara afi risi' mamana doid'oso' ia.’ 042 LUK 016 029 Te Abraham nataa nae, ‘Lamatualain fee se ba'i Musa ma mana ola-ola' ra susura nara ena. Od'i mara bisa baca rasafafali se, fo ara rahine Lamatua' hihii-nanaun.’ 042 LUK 016 030 Te atahori mamasu'i' a nareresi nae, ‘Ba'i Abraham, e! Naa nda fe'e dai sa, huu ara nda tao-afi' neu Lamatua' Hara-Liin sa! Musi hambu atahori mates ra dea rema mia rates fo reu rafad'e se, fo ara fe'e rae rena ena, fo ramahere ma doa'.’ 042 LUK 016 031 Te Abraham nataa nae, ‘Mete ma ara nda nau rena ba'i Musa no Lamatua' mana ola-ola nara ded'ea-o'olan nara sa, na, mae atahori mana mate' ra dea rema mia rates fo reu ola' ro se o, ara nda rena sa boe.’” 042 LUK 017 001 Yesus nafad'e ana ded'enu nara nae, “Lao hetar atahori tud'a sala', huu atahori laen tatao-nono'i nara. Te atahori mana pode-edo', ara soe rala seli. 042 LUK 017 002 Mete ma atahori pode-ed'o' losa tao anadiki' sa tud'a sala', dei fo Lamatualain fee huku-doki' beran seli neu e. Malole lena' pa'a fatu monae' sa neu b'oton, fo nggari e tasi rala neu. 042 LUK 017 003 De minea ao mara malolole fo ama afi' tao atahori tud'a sala'! Te mete ma toronom tao sala', na, ai e. Mete ma ana d'oa', de nema no'e ambon, na, sud'i musuned'a salan fai. 042 LUK 017 004 Mete ma toronoom esa tao sala' lao hitu sia fai' sa rala, boe ma ana d'oa', ma nema lao hitu fo no'e ambon, na, ho musi lilii' hendi salan lao hitu.” 042 LUK 017 005 Fai' sa, Yesus ana ded'enu nara rema randaa ro E de ro'e rae, “Ama Meser! Hai nemehere mara nda mahere' sa. De tulun tao nehere hai nemehere, mara dei.” 042 LUK 017 006 Boe ma Yesus nataa nae, “Mete ma hei mimihere neu Lamatualain koasan, mae anak o, hei parenda hau huu ine' ia mae, ‘Nenelea' fo lali tasi muu!’ Dei fo hau huu ine' naa o tungga hei parendam neu' ena boe.” 042 LUK 017 007 Basa ma Yesus ola' fai nae, “Ha'i conto. Hambu ate mana tatati rae sia osi, ma nanea bib'i lombo sia moo' a. Basa ues ra ma, ate a bali' ume neu. Ne'o malanggan nda ola' no e nae, ‘Uma fo ru'a nggita taa ta'ab'ue leo!’ 042 LUK 017 008 Hoko'! Tungga matetun, malangga a denu e nae, ‘Muu lole-lau mei a fee au dei. Basa' fo, muu mua-minu sia dea'.’ 042 LUK 017 009 Mete ma ate a tao tungga malanggan hihii-nanaun, ne'o hei mae malangga no'e makasi mbali e, do? Hoko'! 042 LUK 017 010 Hei ona' naa boe. Mete ma hei ue-tao basa saa fo Lamatua' parenda' a ena, na, hei ola' mae, ‘Hai atahori ded'enu' a, hai nda sangga kokoa' sa. Hai milalao' a hai ue-tataos mara.’” 042 LUK 017 011 Lele' Yesus se lao risi' Yerusalem, ara losa propensi Galilea no propensi Samaria rae toor na. 042 LUK 017 012 Lele' ara rae risi' kambo' esa sia naa, hambu atahori kusta sanahulu rema rae randaa ro Yesus. Ara rambarii' mia' a dod'oo'. 042 LUK 017 013 Boe ma nggasi randaa rae, “Yesus! Lamatua'! Kasian hai dei!” 042 LUK 017 014 Lele' Yesus nita se, ma, Ana denu nae, “Mii mitud'u ao mara reu malangga agama dei, fo ara paresa' rae, Hei kusta ma hai ena, do fe'e hoko'.” Rena ta'o naa ma, ara lao. Te sia d'ala talad'an, aiboi' ma, basa se hai reu' ena. 042 LUK 017 015 Ara lao rakandoo no nemehoot. Te hambu esa bali' nisi' Yesus. Ana nggasi nae, “Koa-kio Lamatua'! Huu au hai ena!” 042 LUK 017 016 Boe ma ana sende' lululanggan de no'e makasi nae' mbali Yesus. (Tao-tao te eni nda atahori Yahudi sa. Eni atahori Samaria mana rad'ed'ea rakandoo' a ro atahori Yahudi ra.) 042 LUK 017 017 Boe ma Yesus natane atahori mana tungga E nae, “Ta'o bee, e? Fa'ra Au u'uhahai' atahori kusta sanahulu, to? Atahori sio sia bee? 042 LUK 017 018 Ta'o bee de aka' atahori fea' ia bali' nema fo no'e makasi neu Lamatualain, ma so'u koa-kio' neu E?” 042 LUK 017 019 Boe ma Ana nafad'e atahori naa nae, “Ho malole ena huu mumuhere teb'e-teb'e' neu Au. De fela fo bali' mo masoi-masod'a'. 042 LUK 017 020 Fai' sa, atahori Farisi hira rema ratane Yesus rae, “Ama Meser! Mufad'e d'ei! Fai hira' fo Lamatualain nalalao parendan?” Ma Yesus nataa nae, “Ta'o ia! Afi' du'a mae Lamatua' nalalao parendan nendi' tanda mata'-mata' sia raefafo' ia fo atahori bisa rita no mata nara. Atahori nda hambu b'uti fo rae, ‘Mete ia d'ei! Huu Lamatualain nalalao parendan sia ia!’, do ‘Hambu sia naa!’ Hoko'! Te Ana nalalao parendan sia talad'a mara sia atahori ra rala nara.” 042 LUK 017 022 Basa ma Yesus nafad'e ana ded'enu nara nae, “Nda doo sa te Au, Atahori Matetu' ia, nda u'ub'ue o hei sa ena. Dei fo sia fai sususa' ra, hei hii mae doo bee fo mita Au bali' uma. Te Au nda fe'e uma sa. 042 LUK 017 023 Mete ma atahori rema rafad'e nggi rae, ‘Kristus sia ia!’ do, ‘Kristus sia naa!’ na, ama afi' mi'ibeb'engge' ao mara fo sangga mii-ima, huu o'ola nara, peko-leleko'. 042 LUK 017 024 Te mete ma Atahori Matetu' a bali' nema, tatandan manggarelo' ena, ona' ndelas naronda fo tao lalai dad'i manggarelo' mia suu' seri nisi suu' seri neu. 042 LUK 017 025 Te huu Ana musi lemba-d'oi doid'oso' mata'-mata' dei. Ma atahori lele' ia, nda nau rena ma nda nau simbo E sa. 042 LUK 017 026 Te dei fo lele' Ana nae bali' nema, atahori ra rasod'a ro' a de'ulaka' ona' biasa, ona' Noh lelen. 042 LUK 017 027 Lele' naa, ara raa-rinu, tao feta-dote kakab'i', losa fai' lele' Noh maso' nisi' ofan rala. Te atahori naa ra o nda nau rena sa boe. Basa ma, aiboi' neu' ena te, oe monae' nandali nema de tao nalutu basa se. 042 LUK 017 028 Naa o ona' atahori mana rasod'a de'ulaka' sia Lot lelen. Lele' naa, ara raa-rinu, raseo-rahasa', tao osi-lutu, rafefela ume, ma rasod'a de'ulaka' ona' biasa. 042 LUK 017 029 Te atahori ra nda nau rena sa. Basa ma, fefetu' naa, lele' Lot nela hela kota Sod'om, aiboi' ma ud'a ai-baleran onda nema mia lalai de lalangge hendi basa se. 042 LUK 017 030 Dad'i hei musi besa-b'esa, e! Afi losa lele' Atahori Matetu' a nae bali' nema, te atahori ra rasod'a biasa-biasa' a. Huu aiboi' ma Ana losa boe. 042 LUK 017 031 Fai' naa, atahori mana sia ume nembeleon, na, sud'i ume rala mii fo lolelau fai. Atahori mana tao ues sia osi, afi bali' ume mii ha'i sud'i' a saa mara fai. 042 LUK 017 032 Misined'a saa mana dad'i neu Lot saon mia lele ulu' a. Ana mate, huu nasaned'a sud'i' a saa nara sia ume. 042 LUK 017 033 Atahori nda mana nau tungga Au sa huu sue' a aon, dei fo masod'an parsuma' a. Te atahori mana nau tungga Au losa ana fee masod'an huu sue Au, dei fo ana hambu masoi-masod'a', ma nasod'a nakandoo no Lamatualain. 042 LUK 017 034 Au ufad'e mema! Lele' Atahori Matetu' a bali' nema, mete ma hambu atahori rua sunggu' sia mamana' sa, aiboi' ma Lamatua' so'u nendi esa, ma lao hela esa. 042 LUK 017 035 Mete ma hambu ina' rua mbau are ra'ab'ue, dei fo Lamatua' so'u nendi esa, te lao hela esa. 042 LUK 017 036 [Mete ma hambu atahori rua tao ues ra'ab'ue sia osi, dei fo Lamatua' so'u nendi esa, ma lao hela esa.]” 042 LUK 017 037 Yesus ana ded'enu nara rena rala ta'o naa, ma ratane E rae, “Ama Meser! Dei fo basa naa ra dad'i sia bee?” Ma Yesus nggari ded'eat nae, ‘Ta'o ia. Mete ma hei mita mbui kaa' ra ratambele ra'ab'ue risi' bee, hei bub'ulu naa dad'i tanda oi, ara raa mana mburu' sia mamana' naa ena.” [Naa sosoa ma'afunin nae, dei fo lele' Kristus bali' nema, tatanda nara manggarelo' ena, mete ma atahori baca rahine.] 042 LUK 018 001 Lao esa, Yesus nanori ana ded'enu nara nendi' nekendandaa', fo ara hule-o'e, nda nama'etu sa, no nda male-ma'a sa. Ara musi ramahere rakandoo neu Lamatua'. 042 LUK 018 002 D'ud'uin ta'o ia: “Sia kota esa hambu mana nggero-furi' sa nda mana tao-afi' neu Lamatualain sa. Ana nda tao-afi' neu esa sa boe. 042 LUK 018 003 Sia naa o hambu ina falu sa aka' neu no'e mana nggero-furi' a nae, ‘Ama' mana nggero-furi'! Mu'etu' ded'ea ngga no matetu', o!’ 042 LUK 018 004 Fefeun mana nggero-furi' a nda tao-afi' neu ina falu a sa. Te dod'oo ma ana bengge rena e ena. Boe ma ana dud'u'a nae, ‘Mema' au ia nda tao-afi' neu Lamatualain sa, lelenan fai neu atahori. 042 LUK 018 005 Te ina falu ia tao langga ngga nambeta ena. Huu naa, malole lena' au u'etu' ded'eat na no ndoos. Hoko' na, ana aka' nema tao na'ab'eb'engge' au nakandondoo' a.’ 042 LUK 018 006 Naa, hei d'ua sob'a mana nggero-furi' d'eulaka' naa o'olan. 042 LUK 018 007 Mete ma dod'oo ma ana tulu-fali ina falu a, na, Lamatualain o nau tulu-fali atahori mana hule-o'e hatu'-rerelon fo no'e tulu-fali' sia E. Te Lamatua' nda mana e'o-lali fai a sa. 042 LUK 018 008 Ana na'etu' ded'eat nara lai-lai, Naa de Au ae utane ta'o ia: mete ma Au, atahori Teb'e-Teb'e' ia, bali' uma ena, ne'o Au fe'e hambu undaa o atahori mamahere' sia raefafo' do hoko'?” 042 LUK 018 009 Yesus dui selu' nekendandaa' sa, so'al atahori mana hii nananaru aon ma naloe-nad'ae atahori laen ra. Ana dui nae, 042 LUK 018 010 “Hambu ama' rua reu hule-o'e sia Ume Hule-o'e Huu' a. Esa, atahori mia partei agama Farisi; esa fai, mana ed'a bea. [Atahori Yahudi ra rae atahori Farisi ra, atahori meumare'. Ma ara rae mana ed'a bea ra atahori nda malole' ra sa.] 042 LUK 018 011 Losa ume hule-o'e' ma, atahori Farisi a nambarii' mesa' ne ma hule-o'e nae, ‘Makasi Lamatua', huu au ia, atahori malole'. Au nda de'ulaka' ona' atahori laen ra sa. Au nda dad'i na'o sa. Au nda mana usuu-useti' sa. Au nda mana hohongge' sa. Makasi, Lamatua', huu au o nda de'ulaka' ona' mana ed'a bea ia sa. 042 LUK 018 012 Au manggate puasa nggarei sa na lao rua. Ma au endi bab'anggi' esa mia sanahulu mia basa saa fo au hambu' a.’ Atahori Farisi naa hule-o'e ta'o naa. 042 LUK 018 013 Te mana ed'a bea a nambarii' na'ad'od'oo' sia dea-dea'. Ana nda nambarani boti' matan fo mete ata' neu sa. Ana hule-o'e no be'utee langgan ma rala mambalulutu' nae, O, Lamatualain. Kasian au, atahori mana masala-singgo' ia! Fee ambon neu au d'ei!’ 042 LUK 018 014 Naa, lele' atahori karua' naa ra lao bali' ume reu, mae bee ka malole' no Lamatualain? Atahori Farisi mana koao' a do, atahori mana ed'a bea? Tantu Ana simbo no malole' mana ed'a bea, mana naloe-nad'ae ralan. Ma Ana nda tao-afi' neu atahori Farisi a sa. Huu Lamatualain na'atutud'a' atahori mana koao' ma nananaru atahori mana naloe-nad'ae ralan.” 042 LUK 018 015 Lao esa, atahori ra o'o ro anadiki' ra reu Yesus, fo Ana ndae liman neu se ma ola' fee se papala-bab'anggi'. Yesus ana ded'enu nara rita ta'o naa, ma ara ai atahori naa ra. 042 LUK 018 016 Te Yesus simbo nala anadiki' mana rema risi' E. Basa ma ana ai ana ded'enun nara nae, “Hela fo anadiki' naa ra rema risi' Au. Ama afi' ai se. Misined'a malolole! Huu atahori mana nae dad'i Lamatualain atahorin, ana musi namahena neu' a Lamatualain, ona anadiki' namahena neu ina-ama nara.” 042 LUK 018 018 Lao esa, hambu atahori Yahudi ra malanggan esa neu natane Yesus nae, “Ama Meser nenefee had'a-hormat! Au musi tao ta'o bee fo uhine ae bisa maso' sorga uu fo usod'a ukundoo o Lamatualain?” (aiōnios g166) 042 LUK 018 019 Boe ma Yesus nataa nae, “Ta'o bee de mo'e mae, ‘Mana nenefee had'a-hormat’? Aka' esa' a nenefee had'a-hormat, naeni Lamatualain. 042 LUK 018 020 Naa! Ho bub'ulu' ena, to, Lamatualain hohoro-lalanen mia fai dalahulun, oi: Afi' hohongge; afi' tati-mbau misa atahori; Afi' mimina'o; Afi dad'i sakasii peko-leleko'; ma fee had'a-hormat neu ina-ama mara.” 042 LUK 018 021 Atahori naa nataa nae, “Teb'e, Ama'! Au tungga hohoro-lalane' naa ra eni' a a'ana ngga.” 042 LUK 018 022 Rena ta'o naa ma, Yesus nae, “Malole! Te fe'e hela dala' esa fai. Naeni, bali' fo muu seo hendi basa hata-heto mara. Basa naa, muu bab'anggi d'oi' naa ra reu atahori mana tud'a-loloe' ra. Dei fo bali' uma fo tungga Au leo. Te dei fo Lamatualain bala-b'ae fee nggo hata-heto' sia sorga.” 042 LUK 018 023 Atahori naa rena ta'o naa, ma ralan susa, huu su'in naen seli. 042 LUK 018 024 Yesus mete ana lao' no rala nambalulutu, ma Ana nafad'e ana ded'enun nara nae, “Atahori mamasu'i' mema' susa seli maso' sorga neu. 042 LUK 018 025 Hita ta'asasama' no dala' laen fai. Mema' b'anda onta monae' a nda bisa lalaet rala neu tungga sosoot ndolan sa. Ona' naa boe atahori mana namahena' a hata-heton, te nda namahena neu Lamatua' sa, ana o nda bisa maso' sorga rala neu sa boe. 042 LUK 018 026 Atahori mana rena Yesus ola' ta'o naa, ratane E rae, “Mete ma mema' atahori mamasu'i' susa ta'o naa, na, atahori mata' bee mana hambu masoi-masod'a'?” 042 LUK 018 027 Yesus nataa nae, “Soa' neu atahori, mema' dala' hetar nda bisa dad'i sa. Te soa' neu Lamatualain basa' e bisa dad'i.” 042 LUK 018 028 Boe ma Petrus ola' nae, “Ama'! Hai lao hela basa hata-heto mara ena, fo tungga Ama'. Te dei fo hai hambu saa?” 042 LUK 018 029 Yesus nataa nae, “Petrus! Rena malolole! Atahori mana lao hela umen, saon, odi-a'a nara, ama-ina nara, do ana nara, huu nalalao Lamatualain ue-tataos nara, 042 LUK 018 030 dei fo ana simbo bali' nae' lena' sia raefafo' ia. Ma mete ma raefafo' ia nate'e ena, ana o hambu nasod'a nakandoo no Lamatualain.” (aiōn g165, aiōnios g166) 042 LUK 018 031 Yesus no ana ded'enun atahori kasanahulu rua ra fo neu ola' mesa' ne no se nae, “Basa hei bub'ulu' mae, ia naa hita lao tisi' kota Yerusalem ena. Losa naa, basa dala' fo Lamatua' mana ola-ola nara sura' fe'esa'an so'al Atahori Matetu' naa, dei fo dad'i ona' saa mana nenesura' hela' ena. 042 LUK 018 032 Dei fo ara fee Au neu atahori dea' mana nda ramahere neu Lamatualain sa. Boe ma ara raneneut Au, ra'amamae' Au no mata'-mata', puras miru neu Au, 042 LUK 018 033 filo Au, basa ma tao risa Au. Te fai katelun, ma Au usod'a bali'.” 042 LUK 018 034 Rena Yesus ola' ta'o naa ma, ana ded'enu nara bingun, huu ara nda fe'e rahine ded'ea-o'ola' naa sosoan sa. 042 LUK 018 035 Lele' Yesus se rae losa kota Yeriko, hambu atahori poke' sa endo' hule-hule' sia dala' suun. 042 LUK 018 036 Lele' ana rena atahori hetar tungga naa ma, ana natane nae, “We! Saa sia ia?” 042 LUK 018 037 Boe ma atahori rafad'e rae, “Yesus, mia Nasaret, lao' tungga ia.” 042 LUK 018 038 Atahori poke' naa rena nala ma, ana nggasi nahere' nae, “Yesus! Mane Daud tititi-nonosin, e! Sue au d'ei!” 042 LUK 018 039 Atahori mana lao' sia Yesus matan ai e rae nee-nee. Te ana boe nggasi nahere' nae, “Mane Daud tititi-nonosin, e! Kasian au d'ei!” 042 LUK 018 040 Lele' Yesus rena ta'o naa, ma Ana nambarii'. Ma Ana denu atahori reu rala atahori poke' a. Losa matan ma, Yesus natane e nae, 042 LUK 018 041 Ho nau Au tao saa fee nggo?” Ana nataa nae, “Ama'! Au o'e fo fee au bisa mete ita.” 042 LUK 018 042 Yesus nataa e nae, “Malole' boe. Huu mumuhere mae, Au bisa tao uhai' nggo, de ia naa ho bisa mita ena.” 042 LUK 018 043 Aib'oi' ma, atahori poke' a nita neu' ena. Boe ma ana tungga Yesus no koa-kio Lamatualain. Basa atahori mana rita ta'o naa, o koa-kio neu Lamatua' boe. 042 LUK 019 001 Basa ma Yesus se maso' tungga kota Yeriko, fo rae lao rakandoo. 042 LUK 019 002 Sia naa hambu malangga mana ed'a bea esa fee mana parenda Roma, naran Sakeos. Sakeos ia, atahori mamasu'i'. 042 LUK 019 003 Lele' ana rena Yesus se rae tungga naa, ma ana nae nita Yesus, te ana nda nita no malole' sa, huu Sakeos boboku' ma atahori hetar heo rala Yesus. 042 LUK 019 004 Naa de ana nela-nela' na'ahulu', de hene nisi' hau huu' sa sia dala' suun, fo Yesus nae tungga' naa. 042 LUK 019 005 Losa hau huu' a rae', ma Yesus mete ata'. Ma Ana no'e Sakeos nae, “Sakeos! Uma, onda leo! Lai-lai, te fai' ia au ae numban sia ume ma.” 042 LUK 019 006 Sakeos heran bali-bali'. Boe ma ana onda lai-lai, de no Yesus nisi' ume na. Ralan namaho'o nae mate. 042 LUK 019 007 Te atahori hetar ramue rae, “Cih! Sakeos ia, atahori nda malole' sa! Basa atahori rahine, naa boe! Ta'o bee de Yesus neu numban sia umen?!” 042 LUK 019 008 Losa umen ma, Sakeos nambarii' sia Yesus matan de, ola nae, “Ama Meser! Eni' a mia fai' ia au b'anggi basa hata-heto ngga neu rua, fo fee bab'anggi' sa neu atahori mana to'a-taa' ra. Mete ma au parna ed'a bea ulena', au bae bali' neu se ded'esin lao haa.” 042 LUK 019 009 Yesus nataa nae, “Malole. Fai' ia Lamatualain fee masoi-masod'a' neu nggo mo basa bob'onggi mara, huu mumuhere neu Lamatua' ona' ba'i Abraham. 042 LUK 019 010 Te Lamatualain denu Au dad'i Atahori Matetu' a sia raefafo'. Au uma fo sangga atahori mana dinggo' mia Lamatua' d'alan ena, fo fee se masoi-masod'a'.” 042 LUK 019 011 Lele' naa, hambu atahori hetar reu rena Yesus. Ara rae d'eka-d'eka kota Yerusalem ena. Ara rae ne'o Ana nae nalalao Lamatualain parendan sia naa, ona' mane' sa. Boe ma Yesus dui se nekendandaa' esa fai, 042 LUK 019 012 nae, “Hambu atahori moko-monaen esa. Ana nae lao nusa d'ea' neu, fo ara so'u e dad'i mane'. Basa fo ana fe'e bali' fo dad'i mane' sia nusan. 042 LUK 019 013 Lele' ana nahehere nae lao, ana no'e nala atahori mana tao ues nara atahori sanahulu, de fee se esa na doi lilo' esa. Ana parenda nae, ‘Hei pake d'oi' ia dad'i neu poko'. Te dei fo au bali', na ama mifad'e au hahambu mara ba'u saa.’ Basa ma ana lao boe. 042 LUK 019 014 Te rauinggu nara mburu-oe' ro e. De ara haitua ded'enu' ra naa reu fo rafad'e rae, ‘Hai nda nau atahori ia to'u parenda' neu hai sa.’ 042 LUK 019 015 Mae ona' naa o, ara so'u e sia naa. Basa de ana bali'. Losa umen boe, ana no'e nala mana tao ues nara atahori sanahulu' ra, de natane se nae, ‘Hei hambu b'una' ba'u saa mia doi lilo' fo au fee neu nggi' a? 042 LUK 019 016 Atahori mana tao-ues kaesan nafad'e nae, ‘Ama mane'! Au hambu b'una' lao sanahulu mia doi poko' fo au simbo' a!’ 042 LUK 019 017 Boe ma mane' a nafad'e e nae, ‘Malole! Ho ia, atahori mana tao ues malole'. Huu au bisa umuhere nggo sia d'ala anadiki' ra, de ia naa au so'u nggo fo parenda kota sanahulu.’ 042 LUK 019 018 Boe ma, atahori mana tao ues karuan, nafad'e nae, ‘Ama mane'! Au hambu b'una' doi lilo' lima mia doi poko' fo au simbo' a.’ 042 LUK 019 019 Boe ma, mane' a koa e nae, ‘Malole'! Mete ma ta'o naa, au so'u nggo fo parenda kota lima. 042 LUK 019 020 Te atahori mana tao ues katelun nendi bali' doi lilo' a. Ma nafad'e nae, ‘Ia malangga d'oin! Au mboti e, de funi e malolole fo afi' mopo e. 042 LUK 019 021 Au tao ta'o naa, huu au umutau. Au bub'ulu' ama' ia atahori mana laka-ese'. Huu ama' hii ha'i saa fo ama' nda enan sa, ma etu mala saa fo ama' nda sela sa.’ 042 LUK 019 022 Mane' a rena nala ma, ana bua e nae, ‘Ho ia, nda mana nenori' sa! O'olam huku-doki bali' ao ma. Ho mae au ia atahori mana laka-ese', fo ha'i saa fo nda au ena ngga sa, ma ha'i saa fo au nda sela sa. 042 LUK 019 023 Mete ma ta'o naa, na, ta'o bee de ho nda muu mbed'a' d'oi' ia sia bank sa? Naa fo lele' au bali', au hambu b'unan. Ita' mbei' a o malole.’ 042 LUK 019 024 Boe ma, mane' a denu atahori laen sia naa ra, nae ‘Ha'i mala d'oin, fo fee neu atahori mana tao ues mana hambu b'una' lao sanahulu faa' ra.’ 042 LUK 019 025 Te ara nda nau sa rae, ‘Ama'! Atahori naa hambu dai ena. Ta'o bee de mae ha'i mia atahori mana hambu mbei' a, fo fee selu' neu e fai?’ 042 LUK 019 026 Te mane' a nataa nae, ‘D'u'a malolole! Huu atahori mana nahine tao mata' neu saa fo atahori ramahere neu e, dei fo ana hambu selu'. Te atahori mana mbera tao mata', dei fo ara ha'i rala basa enan. 042 LUK 019 027 Naa! Ia naa. Mii humu mala musu nggara mana nda hii au dad'i mane' sia ia sa. Mendi se ia rema. Basa fo tao misa basa se sia au mata ngga. Mii leo!’” 042 LUK 019 028 Yesus dui basa ma, ara lao rakandoo risi' Yerusalem. Yesus lao' mia mata'. 042 LUK 019 029 Lele' rae deka-deka ro kambo' rua, naeni Betfage no Betania, mana deka no lete Saitun suun, ma Ana denu ana ded'enun rua lao' ra'ahulu'. 042 LUK 019 030 Ana denu se nae, “Ru'a nggi mii sia kambo' mana sia mata' naa. Dei fo ama mita b'anda keledei ana' sa nenepa'a' sia naa. Atahori nda fe'e sae rita e sa. Ama sefi papa'an fo lea mendi e ia nema. 042 LUK 019 031 Te mete ma hambu ruma ratane, rae ‘Saa de hei sefi keledei a talin?’ na, mifad'e se mae, ‘Hai Lamatuam nae pake.” 042 LUK 019 032 Basa de, ru'a se reu, ma rita keledei ana', ona' Yesus o'olan. 042 LUK 019 033 Lele' ara sefi keledei ana' a talin, ma tenu'ena' a natane se nae, “Saa de hei sefi b'anda ia?” 042 LUK 019 034 Boe ma rataa rae, “Hai Lamatuam nae pake.” 042 LUK 019 035 Tenu'ena' a na'ahei', de ru'a se lea rendi keledei ana' a nisi' Yesus. Ara ndae lafe nara nae' neu keledei a nggarasan, de ara o'o Yesus ata neu. 042 LUK 019 036 Atahori hetar o ha'i lafe no salendang nara, de bela neu dala', fo soru Yesus ona' simbo atahori moko-monaen ra. 042 LUK 019 037 Lele' Ana nae onda mia lete Saitun, ma atahori hetar ro Ana d'ede'nun nara, eki-randu koa-kio Lamatualain, huu basa koasa manadad'i' fo sira rita' ra. 042 LUK 019 038 Ara eki-randu rae, “Ia Eni, Mane' fo Lamatualain denu nema' a! Lamatualain fee papala-bab'anggi' neu E! Ia naa, atahori bisa d'ame ro Lamatua' sia sorga ena. Koa-kio Lamatua' mana endo' parenda sia lalai nanarun seli.” 042 LUK 019 039 Te hambu atahori Farisi hira sia atahori naa ra talad'an nara. Ara rafad'e Yesus rae, “Ama Meser! Ai se fo ara afi' randu ta'o naa, huu ia seli teb'e ena ma!” 042 LUK 019 040 Te Yesus nataa nae, “Hee! Au ufad'e mema'! Mete ma atahori ia ra ra'ateme bafa nara, dei fo fatu ra koa-kio Lamatua'!” 042 LUK 019 041 Lele' ara d'eka-d'eka rae Yerusalem rala reu, Yesus nita kota naa, ma Ana nggae, 042 LUK 019 042 nae, “Aduu, Atahori Yerusalem, e! Au nau fo fai' ia hei simbo mole-d'ame' fo Au endi' ia. Te huu hei nda tao-afi' neu Lamatua' sa, de ia naa bab'anggo ena. Mole-d'ame' naa na'ad'od'oo' mia nggi ena. 042 LUK 019 043 Dei fo musu mara mbori rae ndule kota a tembok na, basa ma ara rala reti ratati ro nggi. 042 LUK 019 044 Ara ndefa' hendi hei kota ma na'abebela' neu rae a, ma reti tao risa nggi mo basa ana mara. Ara nda hela fatu esa nambarii' sa boe, huu Lamatua' nema ena fo nae fee masoi-masod'a' neu nggi, te hei nda mihine E sa!” 042 LUK 019 045 Basa ma Yesus maso' nisi' Ume Hule-o'e Huu' a rala. Sia ume sod'an, atahori tao dad'i pasar fo seo b'anda tutunu-hohotu'. Yesus nita ma Ana oi hendi se mia naa. 042 LUK 019 046 Ana b'ua se nae, “Lamatualain mana ola-ola nara sura' mema' rae, ‘Au ufefela Ume ia, fo basa atahori rema hule-o'e sia ia.’ Te hei tao e dad'i rambok ra mamana ne'eb'uen.” 042 LUK 019 047 Basa ma, tungga' fai Yesus nisi' Ume Hule-o'e Huu' a fo nanori sia naa. Te malangga agama Yahudi ra malangga nara, ma meser agama ro lasi-lasi adat Yahudi ra sangga dala' rae tao risa E 042 LUK 019 048 Te ara nda hambu dala' sa, huu atahori hetar ramaho'o rena Yesus o'olan. 042 LUK 020 001 Lao esa, Yesus neu nisi' Ume Hule-o'e Huu' a, de nanori Lamatua' Hara-lii Malolen sia ume sod'an. Ma malangga agama Yahudi ra malangga nara, meser agama ra, ro lasi-lasi adat ra rema raselu-bale ro E. 042 LUK 020 002 Ara ratane rae, “Seka fee hak neu Nggo de afis tao kaco mia ia? Mufad'e sob'a dei!” 042 LUK 020 003 Boe ma Yesus nataa nae, “Au o ae utane dala' esa boe, dei fo Au utaa nggi. 042 LUK 020 004 Ta'o ia: hei mihine Yohanis Mana Sarani' a, to? Seka fee e koasa fo sarani atahori? Lamatualain do, atahori?” 042 LUK 020 005 Boe ma esa-esa' fee dud'u'at ma ola-ola' rae, “Awee! Da'i hita ena ma. Mete ma tae, ‘Lamatualain mana denu’, dei fo Ana nataa nae, ‘Mete ma ta'o naa, na ta'o bee de hei nda mimihere Yohanis sa?’ 042 LUK 020 006 Te hita o nda bisa tae, ‘atahori denu’ sa, te hoko' naa atahori ha'i fatu fo mbia risa nggita. Huu ara ramahere rae, Yohanis naa, Lamatualain mana ola-olan.” 042 LUK 020 007 Boe ma rataa Yesus rae, “Hai nda mihine sa.” 042 LUK 020 008 Ma Yesus nafad'e nae, “Mete ma ta'o naa, na Au o nda nau ufad'e seka mana denu Au sa boe.” 042 LUK 020 009 Basa ma, Yesus dui atahori hetar naa ra, nekendandaa' esa fai nae, “Hambu atahori esa mana sela osi anggor. Ana fee osin neu atahori ue-tao e, fo basa na ara banggi buna-b'oan. Boe ma ana lali nusa dea' neu de leo doo' sia naa. 042 LUK 020 010 Losa fula-fai etu anggor b'oan ma tenu osi' a denu atahori mana tao ues na esa neu simbo bab'anggin mia mana tao osi naa ra. Te mana tao osi ra popoko atahori mana tao ues naa, de oi e bali' no lima rou'. 042 LUK 020 011 Basa ma, tenu osi' a haitua selu' atahori mana tao ues na esa neu fai. Te mana tao osi ra popoko ma tao ra'amamae' e. Basa ma ara oi bali' e no lima rou'. 042 LUK 020 012 Boe ma tenu osi' a haitua selu' atahori mana tao ues katelun neu fai, te ara popoko ra'ahina' e ma nggari e dea neu. 042 LUK 020 013 Boe ma tenu osi' a dud'u'a nae, ‘Au musi tao ta'o bee fai? Malole lena' au haitua ana susue ngga. Ne'o ara simbo e ma fee had'a-hormat neu e.’ De ana haitua ana b'onggin neu. 042 LUK 020 014 Te lele' mana tao osi ra rita e, ma ara ola-ola' rae, ‘Woi, mete d'ei! Te lasi' a haitua ana b'onggin nema ena. Ana mana simbo basa aman hata-heto nara. Dad'i ima fo ata tao tisa e leo.’ Hela fo ata soa osi a. 042 LUK 020 015 Lele' ana' losa ma, ara lea dud'ui e dea neu mia osi a, basa de ara tao risa e. Naa! Au ae utane, ta'o ia: hei du'a na tenu osi' a nae tao mana tao osi ra ta'o bee? 042 LUK 020 016 Tungga Au, na ana nema tao nisa basa se, basa ma, ana fee atahori laen ra tao osi a.” Lele' atahori naa ra rena Yesus ola' ta'o naa ma, ara rataa rae, “Mete ma bisa na, Lamatualain afi' huku-doki hai ta'o naa!” 042 LUK 020 017 Basa ma Yesus mete na'atetee' se, de natane nae, “Mete ma nda dad'i fee huku-doki' ta'o naa sa, na, saa de Lamatua' mana ola-ola nara sura' ta'o ia: ‘Hambu fatu esa fo tukan ra nggari hendi ena, te ia naa dad'i rii-ine' a fatu netehun?’ 042 LUK 020 018 Atahori mana na'atunu sia fatu naa, tantu nambalutu, huu hambu huku-doki'. Ma mete ma fatu a tud'a dai atahori, ana o nambalutu eto-eto' boe, huu hambu huku-doki' a.” 042 LUK 020 019 Lele' meser agama ra ro malangga agama ra malanggan rena dud'uit naa, ara bub'ulu' rae, Yesus ola' nekendandaa' naa neu se. Sira ona' mana tao osi ra. De ara ramanasa rala seli. Boe ma ara sangga dala' fo rae humu E. Te ara ramahia atahori hetar mana hii rena Yesus nenorin. De ara lao hela E neu naa. 042 LUK 020 020 Basa naa ma, Yesus musu nara maku-ma'u E. Ara sangga mana maku' mana bisa tao aon nara ona' atahori malole', fo reu ra'ahehengge Yesus. Ara rae' a do bee fo Yesus ola' lab'an mana parenda Roma ra, fo reu kalak neu hofernor, naa fo ara denu atahori reu humu Yesus. 042 LUK 020 021 Boe ma ara haitua mana maku-ma'u' ra reu raselu-bale ro Yesus rae, Ama Meser! Hai bub'ulu' Ama' rala ndoos. Ama' nda mana peko-leleko' sa, ma nda mana mete mata' sa. Ama' munori' a Lamatualain Ded'ea-o'olan no matetu' 042 LUK 020 022 De ia naa hai mae mitane dala' esa: tungga hai agama Yahudi hohoro-lalanen, na, hai b'ae bea fee mana parenda Roma ra mane monaen a, do hoko'?” 042 LUK 020 023 Te Yesus nahine dud'u'a de'ulaka nara rae ra'ahehengge E. De nataa nae, 042 LUK 020 024 “Mitud'u doi fula' sa d'ei, fo Au mete sob'a e.” Boe ma ara ratud'u d'oi' neu E. Boe ma natane nae, “Ia, seka nggambar na? ma ia, seka naran?” Ara rata rae, “Naa mane monae Keser a.” 042 LUK 020 025 Boe ma Yesus nae, “Mete ma ta'o naa, na, fee mana parenda saa fo mana parenda ra hak na. Ma fee Lamatualain saa fo Lamatualain hak na.” 042 LUK 020 026 Rena ta'o naa, ma ara heran bali-bali', huu ara nda ra'ahehengge rala E sa, sia atahori hetar matan. De nda rahara sa ena. 042 LUK 020 027 Basa naa ma, hambu atahori hira mia partei agama Saduki rema fo rae ra'ahehengge Yesus. Atahori Saduki ra ranori rae, atahori mates ra nda rasod'a bali' sia fai matete'en sa. Ara rema raselu-bale ro Yesus rae, 042 LUK 020 028 “Ama Meser! Ba'i Musa sura' hela fee nema hita hohoro-lalane' nae: mete ma hambu tou' mate, te nda ma ana' sa, na, od'in musi sao nala ina falun, fo ana bisa fee tititi-nonosi' neu a'an mana mate' a ena. 042 LUK 020 029 Mema' fe'esa'an ba'i Musa nanori ta'o naa. Te ia naa hai mae mitane, ta'o ia: hambu tou' hitu od'i-a'a, de ulu' a sao, ma mate hendi e te ana' nese. 042 LUK 020 030 Basa de od'in mana tungga e sao nala ina falu a. Nda doo sa ma, mate hendi tou' a fai, te nda ma ana' sa boe. 042 LUK 020 031 Ona' naa boe, ana katelun. Ana sao nala ina falu a, basa ma mate te nda ma ana' sa. Ona' naa nakandoo' a losa ana muri' a mate. 042 LUK 020 032 Boe ma ina falu naa o mate boe. 042 LUK 020 033 Naa! Ia naa hai mae mitane ta'o ia: ina' naa saon tou' hitu ena. De mete ma losa fai matete'en, ma Lamatua' tao nasod'a bali' atahori mana mate' ra, na, ina' naa dad'i neu tou' bee saon?” 042 LUK 020 034 Boe ma Yesus nataa nae, “Atahori masao' sia' a raefafo' ia. (aiōn g165) 042 LUK 020 035 Te sia sorga atahori nda sao sa ena. Ma sia naa ara nda mate sa boe. Ara ona' Lamatualain ate nara sia sorga. Huu lele' Lamatualain tao nasod'a bali' atahori mates ra, Ana pili nala se fo dad'i Eni ana nara ena (aiōn g165) 042 LUK 020 037 Ba'i Musa susuran dui so'al hau huu ana' mana nenelalangge' te nda kad'e sa. Mia dud'uit naa hita tahine tae, atahori mates ra bisa rasod'a bali' boe. Sia naa Lamatualain nafad'e ba'i Musa nae, ‘Au ia, bei-ba'i mara Lamatualain na. Naeni ba'i Abraham, ba'i Isak ma ba'i Yakob. Basa se be'utee rakandoo neu Au losa ia nema.’ 042 LUK 020 038 Tao-tao te ba'i' naa ra mate eni' a fai d'alahulun ena. Te huu Lamatualain nae Eni fe'e dad'i sira Lamatuan, naa de hita tahine tae ara fe'e masod'a'. De mae atahori mate ena o, ara rasod'a bali'. Te aka' atahori masod'a fo be'utee neu Lamatualain, nda atahori mates ra sa, to!” 042 LUK 020 039 Rena Yesus nataa ta'o naa ma, hambu meser agama sa ola' nae, “Ama Meser netaa na, seli teb'e.” 042 LUK 020 040 Eni' a mia lele' naa ma, nda hambu atahori esa nambarani natane Yesus sa ena, huu nda hambu esa na'ahehengge nala E sa boe. 042 LUK 020 041 Basa ma, Yesus fe'e nanori atahori naa ra sia Ume Hule-o'e Huu' a. Ma Ana natane nasafafali se nae, “Tungga dud'u'a mara na, ta'o bee? Meser agama ra ranori rae, Kristus naa, Atahori fo Lamatualain dud'u eni' a lele-ulu' a. Tungga se, Eni dad'i aka' mane Daud tititi-nonosin. Te huu naa nda fe'e dai sa. 042 LUK 020 042 Huu lele-ulu' a mane Daud sura' hela sia susura sosod'a koa-kio ra nae, ‘Lamatualain nafad'e neu Lamatua ngga nae, “Uma endo' sia Au bob'oa ona ngga, sia mamana nenefee had'a-hormat. 042 LUK 020 043 Huu dei fo Au tao musu Mara, losa ara be'utee mbali Nggo.’” 042 LUK 020 044 Naa! Mia susura naa, hita tahine tae, mane Daud no'e Kristus nae, ‘Lamatua'’. Naa sosoan nae, mete ma atahori rae Kristus, aka' mane Daud tititi-nonosin, na nda fe'e dai sa! Huu Eni o dad'i mane Daud Lamatua na boe!” 042 LUK 020 045 Lele' basa atahori ramanene neu Yesus, ma Ana ola' no ana ded'enu nara nae, 042 LUK 020 046 “Hei musi besa-b'esa mo meser agama ra. Huu ara hii' a lao-lao' ro bad'u naru masarorombo', fo reu randaa ro atahori hetar, naa fo atahori rita se, na rae, ‘We! Sira naa, atahori moko-monaen ra, o!’ Ara hii' a sangga mamana nenefee had'a-hormat sia ume hule-o'e' ra, sia fefetas, ma sia mamana' fo atahori hii' a ra'ab'ue. 042 LUK 020 047 Te besa-b'esa, huu ara aka' peko-leleko' ina falu ra fo ha'i rala ume nara. Te sia atahori hetar matan, ara bab'ata de'ulaka nara no rambarii' hule-o'e doon seli. Ara hii' a fo atahori rae sira, atahori meumare' re. Te Lamatualain nahine sala nara, de dei fo Ana fee huku-doki' beran seli neu se.” 042 LUK 021 001 Lele' Yesus nanori mia Ume Hule-o'e Huu' a, Ana nita atahori mamasu'i' ra rema mbed'a' kolete sia peti kolete a. 042 LUK 021 002 Ana o nita ina falu mana tud'a-lolo'e esa nema hule-o'e boe. Ana mbed'a' d'oi' sen rua sia peti naa boe. D'oi' a felin mbei' lena' basa e. 042 LUK 021 003 Basa ma Yesus ola' neu ana ded'enu nara nae, “Rena malolole! Ina falu mana tud'a-lolole' a, ana mbed'a' a d'oi' sen rua' a, te huu ana fee nalena' basa atahori ra. 042 LUK 021 004 Atahori laen naa ra rendi kolete mia sira doi lena nara. Te ina falu ia fee nab'asa' d'oin ena. Tao-tao te, eni tai' a d'oi' naa ra.” 042 LUK 021 005 Lele' naa, Yesus ana ded'enu nara ola' koa-bo'u Ume Hule-o'e Huu' a rae, “Ama'! Mita Ume ia meulaun d'ei! Ara tao e rendi' fatu tatati' monae' ra, ma ara d'ama se tetu'. Boe ma hambu atahori fee sud'i' a saa mafelit fo paroon neu Ume a!” Te Yesus nataa nae, 042 LUK 021 006 “Ume ia mema' meulau'. Te nda doo' sa te, atahori ra poko ralutu hendi basa fatu ra losa ra'ab'eb'ela' ro rae a.” 042 LUK 021 007 Basa ma, Yesus ana ded'enu nara ratane rae, “Ama Meser! Saa fo Ama' ola' fa' ra, fai hira' fo dad'i? Mete ma fain deka ena, na tatanda nara ona' bee?” 042 LUK 021 008 Boe ma Yesus nataa nae, “Sad'i minea malolole fo afi' nene'ed'i nala'. Huu dei fo hambu atahori mata'-mata' rema to'o tenda nara rae, “Au ia, Kristus.’ Hambu ruma fai rae, ‘Fai matete'en deka-deka nema ena!’ Te afi' mimihere! 042 LUK 021 009 Mete ma hei rena hara' oi, atahori ra ramue-raanggi ma ratati sia bee-b'ee, na, afi' mimitau. Mema', basa naa ra musi dad'i ra'ahulu'. Te fai matete'en nda fe'e losa sa. 042 LUK 021 010 Dei fo leo esa natati no leo laen. Nusa' esa natati no nusa' laen. 042 LUK 021 011 Rae o nanggongga' monaen seli. Sia bee-b'ee fai ndoe-la'as manaseli', hed'is de'ulaka ndule-feo mamana'. Dei fo atahori o rita dala' mana tao atahori ao nara tenggou, boe ma manadad'i' manaseli' sia lalai. 042 LUK 021 012 D'ala mana dad'i' ia ra nda fe'e basa sa, te atahori ra humu nggi, ma poko-paru nggi, huu mimihere Au. Basa' fo ara rendi ded'ea mara nisi' ume hule-o'e' ra, ma tao nggi b'ui rala mii. Ara o rendi nggi misi' mane' ra no mana parenda laen ra boe. Basa ia ra, huu hei tungga Au. 042 LUK 021 013 Te hei musi pake naa dad'i kaka'e' fo mifad'e Hara-lii Malole ngga neu se. 042 LUK 021 014 Dad'i sud'i boe dud'u'a mi'ihulu' mae, hei mae misila'e ao mara ta'o bee. 042 LUK 021 015 Te dei fo Au fee ded'ea-o'ola' nandaa neu nggi fo misila'e ao mara. No ta'o naa, hei musu mara nda rita' rae ola' saa sa ena boe. 042 LUK 021 016 Dei fo atahori hetar mburu-oe' ro nggi, huu hei tungga Au. Hambu mia bob'onggi mara, ona' ina-ama mara, od'i-a'a mara, toronoo mara, ma nonoo mara. Dei fo hambu ruma mia sira e sangga dala' fo seo nggi, losa tao risa hei ruma. 042 LUK 021 018 Te ama afi' mimitau, huu Lamatua' nda lilii' nggi sa. Langga fulu mara esa o nda ou sa boe, mete ma Ana nda nau sa. 042 LUK 021 019 Mete ma hei mi'itataa' mikindondoo' a, tantu Lamatualain fee nggi masoi-masod'a'.” 042 LUK 021 020 Yesus ola' selu' nae, “Mete ma hei mita musu ra heo rala kota Yerusalem ena, hei bub'ulu' mae, ana nae nambalutu ena. 042 LUK 021 021 Hei atahori sia propensi Yudea mita ta'o naa, na fela mela misi' lete' a leo. Atahori mana sia kota o fela mela leo. Ma atahori mana sia kambo' sud'i misi' kota mii fai. 042 LUK 021 022 Huu Lamatua' haitua fai sususa' ra fo huku-d'oki atahori nda mana nau rena E sa. Basa naa ra dad'i tungga ona' saa fo Lamatualain mana ola-ola nara sura' mema' eni' a lele-ulu' a 042 LUK 021 023 Kasian neu ina mairu' ma ina mana nasusu ana nara. Lele' naa, basa raefafo' ia hambu susa-sona', ma basa atahori Yahudi ra hambu doid'oso' beran seli, huu Lamatualain namanasa se. 042 LUK 021 024 Dei fo musu ra tao risa ruma, ma futu ruma, fo dad'i ate sia bee-b'ee sia raefafo' ia. Atahori fui' mana nda rahine Lamatualain sa, rema tab'u-roroo ranggenggeo kota Yerusalem, ma parenda kota isin, losa sira fula-fain basa.” 042 LUK 021 025 Basa naa ma Yesus nafad'e so'al Eni neneman, nae “Dei fo lele' Atahori Matetu' a nae bali' nema, hambu tatanda' sia relo a, fulan, ma sia nduu' ra. Sia raefafo' ia o hambu tatanda', naeni tasi' namue, no sanggu-anin manaseli', riree ra sou ata rema monaen seli. Basa ia ra tao fee atahori ramatau ma titindindi, de nda rita' rae ta'o bee saa ena boe. 042 LUK 021 026 Basa koasa mana sia lalai ra ranggenggo leli. Rita ona' naa ma, atahori ramatau rala seli, huu raefafo' nae soe ena! 042 LUK 021 027 Basa naa, dei fo atahori rita Au, ‘Atahori Matetu' a, onda uma o lele'’. Au onda o koasa, ma basa manaseli ngga. 042 LUK 021 028 Mete ma basa tatanda' ia ra dad'i, na, ama boti' langga mara leo, huu Lamatua' fain losa fo fee nggi masoi-masod'a'.” 042 LUK 021 029 Basa naa ma, Yesus nafad'e nekendandaa' esa nae, “Hei mete mi'ib'eb'esa hau-hau huu' ra. 042 LUK 021 030 Mete ma roo nara huni-huni ena, na dad'i bukti oi, fai matob'i' deka nema ena. 042 LUK 021 031 Ona' naa boe no fai sususa' ra boe. Mete ma ara sou rema, na dad'i tanda oi, Lamatualain parendan deka nema ena. 042 LUK 021 032 Au ufad'e mema'! Mia basa atahori fe'e masod'a ia ra, dei fo ruma nda fe'e mate sa, te fai sususa' ra losa ena, 042 LUK 021 033 Ona' mae lalai no raefafo' sambulalo boe o, Au Ded'ea-o'ola ngga na'atataa' nakandoo.” 042 LUK 021 034 Yesus ola' selu' fai nae, “Mihehere, huu aiboi' te Au uma! Afi' losa hei nda du'a no matetu' sa, ma misod'a mo' a minu mafu, ma mbute-mue sangga' a lole-lad'a' ra. Afi' losa hei nda mihine tatanda' ra sa, huu hei mbute-mue mo' a ue-tataos laen ra. 042 LUK 021 035 Afi' du'a mae nda dai hei sa. Te aiboi' ma Au uma. Ma mete ma Au bali' uma, nda hambu atahori esa bisa keke nala aon sia Au mata ngga sa boe. 042 LUK 021 036 De minea mikindoo' a. Hule-o'e mikindoo' a, naa fo bisa mi'itataa' sia basa sususa' naa ra. No ta'o naa, mete ma Au bali' uma, hei nda mae mimbirii' sia Atahori Matetu' a matan sa.” 042 LUK 021 037 Tungga fai na Yesus neu nanori sia Ume Hule-O'e Huu' a. Te mete ma tetemba', na, Ana kalua hela Yerusalem fo neu sunggu' sia kambo' sia lete Saitun. 042 LUK 021 038 Fe'e fefetu ana' te, atahori' hetar rema ra'ab'ue, fo rena E nanori sia Ume Hule-o'e Huu' a. 042 LUK 022 001 Lele' naa, sangga deka no atahori Yahudi ra fai malolen, naeni fefeta Roti nda mana tao bib'it sa. Sia fai malole' naa, ara o mbau-hala bib'i lombo fo feta fai Paska. Ara tao ta'o naa huu rasaned'a fai ma'ahulun, lele' bei-ba'i nara lao hela Masir. 042 LUK 022 002 Lele' naa, malangga agama Yahudi ra malangga nara, ro meser agama ra sangga dala' fo rae tao risa Yesus. Te ramatau du'a atahori hetar ramue-raanggi, huu ara hii' a rena E. 042 LUK 022 003 Mia Yesus ana ded'enun kasanahulu rua' ra, esa naran Yudas Iskariot. Lele' malangga agama Yahudi ra malangga nara sangga dala' rae tao risa Yesus, nitu ra malanggan maso' nisi' Yudas ralan. 042 LUK 022 004 Basa ma, ana neu sangga malangga agama ra malangga nara ma malangga mana nanea Ume Hule-o'e Huu' a. Ana nae ma'ira' fo seo hendi Yesus neu se. 042 LUK 022 005 Lele' malangga ra rena Yudas ola' ta'o naa, ma, ara ramaho'o rala seli. Ara helu rae, “Neu! Mete ma mae seo Yesus neu hai, tantu hai b'ae.” 042 LUK 022 006 Yudas o na'ahei' boe. Boe ma ana sangga kaka'e' fo seo nee-nee hendi Yesus neu se, naa fo atahori hetar afi' rahine. 042 LUK 022 007 Atahori Yahudi ra fai malolen losa, de ara rae mbau bib'i lombo ana' fo tao fefeta Paska. 042 LUK 022 008 Basa ma, Yesus denu Petrus no Yohanis nae, “Ru'a nggi mi'ihulu', fo sad'ia hela nanaat fee nggita fo taa fefeta Paska ta'ab'ue.” 042 LUK 022 009 Boe ma ru'a se ratane rae, “Ama'! Hai musi mii sad'ia mei sia bee?” 042 LUK 022 010 Ana nataa nae, “Mete ma hei kota Yerusalem rala mii, dei fo hei mindaa mo tou' esa nasaa nggusi oe. Ama tungga e losa ume. 042 LUK 022 011 Mifad'e tenu ume' a sia naa mae, ‘Hai Ama Meser ma no'e kama fo nae tao fefeta Paska no ana ded'enu nara sia rala. Sia, do?’ 042 LUK 022 012 Dei fo tenu ume' a dud'u fee nggi kama loa' esa sia tad'a' ata'. Ana sad'ia nala kama naa ena. Hela' a ru'a nggi mii fo sad'ia nanaat neu naa.” 042 LUK 022 013 Basa de ru'a se reu. Boe ma rita basa saa fo Yesus nafad'e mema' neu se ena. De ru'a se sad'ia nanaat Paska mia naa. 042 LUK 022 014 Lele' basa' e nenesad'ia' ena ma, Yesus se losa. Ana endo' sia mei a, ma ded'enu nara o endo' boe, de raa fefetas. 042 LUK 022 015 Boe ma Yesus nafad'e se nae, “Au ae' a doo bee fo endo' ua fefeta Paska ia o nggi, na'ahulu mia Au d'oidoso ngga. 042 LUK 022 016 Misined'a ia malolole. Huu basa ia, na, Au nda endo' ua selu' nanaat fefeta Paska o nggi sa ena. Dei fo atahori rahine relo-relo rae, Ama' to'u parenda', dei fo Au fe'e ua selu' fefetas fai.” 042 LUK 022 017 Basa ma Ana boti' nggalas nene'isi oe anggor sia rala. Boe ma Ana no'e makasi neu Lamatualain, ma loo nggalas neu se. Ana ola' nae, “Simbo nggalas ia, fo esa-esa' minu. 042 LUK 022 018 Misined'a, e! Eni' mia tetemba' ia, Au nda inu oe anggor sa ena. Dei fo atahori rahine relo-relo rae, Ama' to'u parenda', dei fo Au fe'e inu selu' na.” 042 LUK 022 019 Boe ma Ana to'u nala roti b'ue' sa, ma no'e makasi neu Lamatualain. Basa ma, Ana bib'ib'i roti a, de loo neu se. Ana oi, “Roti ia, Au ao sisi ngga fo Au fee neu basa nggi. Mete ma mia roti ia, na, hei musi misined'a Au.” 042 LUK 022 020 Lele' ara raa basa, ma Ana ha'i nala nggalas neneisi' no oe anggor. Ma Ana ola' nae, “Anggor ia, Au raa ngga, mana nenembo'a' fo fee nggi masoi-masod'a'. Lamatualain pake raa' ia fo tao hehelu-fufuli feu' no nggi. 042 LUK 022 021 Te besa-b'esa, hambu atahori sa oras ia endo' naa na'ab'ue sia mei ia, dei fo ana seo hendi Au. 042 LUK 022 022 Mema' Au, Atahori Matetu' a, musi mate tungga Lamatualain hihii-nanaun. Te atahori mana seo hendi Au a, besa-b'esa! Huu dei fo ana lemba-d'oi sosoen!” 042 LUK 022 023 Yesus ana ded'enu nara rena rala ma esa natane esa rae, “Te seka mana nae tao de'ulaka' neu E ta'o naa e?” 042 LUK 022 024 Boe ma Yesus ana ded'enu nara mulai rareresi rae, seka mia sira e monae' lena'. 042 LUK 022 025 Te Yesus ai se nae, “Sia nusa-nusa' nda mana rahine Lamatua' sa, mane' ra tuni-ndeni rauinggu nara ma parenda se ra'alelena'. Tao-tao te ara nau fo rauinggu nara ro'e se rae, “Ama' mana tulun rauinggu.’ 042 LUK 022 026 Te ama afi' ta'o naa. Seka nau dad'i atahori monae', masod'an musi teb'e-teb'e' dad'i ona' atahori anak e, fo tulu-fali basa atahori. Ma seka nau dad'i malangga musi tulu-fali ona' atahori ded'enu' ra. 042 LUK 022 027 Ama du'a sob'a, atahori monaen a, seka? Atahori mana endo' sia mei a, do, mana lolelau mei a? Ne'o ko atahori mana endo' a, eni atahori monaen, to? Te, Au ia nda tao ao ngga ta'o naa sa. Au uma fo tulu-fali nggi. 042 LUK 022 028 Hei ia ra mi'ib'ue mo Au mikindoo' a lele' Au hambu doid'oso. 042 LUK 022 029 Au Ama ngga so'u nala Au fo to'u parenda' sia Nusa' namon. Dad'i ia na Au so'u nggi boe, 042 LUK 022 030 Naa fo hei o endo' mia mei esa mo Au sia sorga. Au o fee nggi koasa fo ama to'u parenda' sia leo ka sanahulu rua' mana sia Isra'el ra boe.” 042 LUK 022 031 Basa ma Yesus nafad'e Petrus nae, “Petrus, Petrus. Nitu ra malanggan nae tao saranggaa basa hei mo Au, ona' atahori tai isi' fo here hendi are taa' mia isi' 042 LUK 022 032 Te Au hule-o'e fee nggo, Petrus, fo mumuhere mukundoo neu Au. Dei fo mete ma ho bali' uma misi' Au, na, musi tao manggate toronoo mara rala nara.” 042 LUK 022 033 Boe ma Petrus nataa nae, “Hoko', Ama'! Au nda lao hela Ama' mbei sa boe. Au sad'ia maso' bui rala uu o Ama'. Mae mate u'ub'ue o Ama' o, malole boe.” 042 LUK 022 034 Te Yesus nataa nae, “Petrus! Rena malolole. Tetemba' ia, manu ra nda fe'e ko'okee sa, te ho mufunii Au lao telu ena mae, ho nda muhine Au sa.” 042 LUK 022 035 Basa ma, Yesus ola' no se nae, “Fai' naa, lele' Au denu nggi mii mifad'e Hara-lii Malole ngga sia bee-b'ee, Au ufad'e Ae ama afi' mendi d'oi', kapi', boe ma lao-pei'. Lele' naa, hei to'a saa? Boe ma ara rataa randaa rae, “Fai' naa, hai nda to'a saa sa boe!” 042 LUK 022 036 Basa de Ana ola selu', nae “Te ia na laen ena. Mete ma hei hambu d'oi', na, mendi. Mete ma tas sia, na, mendi boe. Mete ma fela tafa' nese, na, mi seo bad'u mara esa, fo hasa. 042 LUK 022 037 Huu atahori Yahudi ra rae Au ia atahori de'ulaka'. De mbeifen te ara rema to'u Au ena. Te naa nandaa no ba'i Yesaya sura' mema' ena, nae: ‘Ara cap E atahori de'ulaka!’” 042 LUK 022 038 Ara rafad'e rae, “Ama'! Hai mendi felas rua.” Boe ma Yesus nataa nae, “D'ai ena, Sudi boe ola' naa leo!” 042 LUK 022 039 Ara raa basa fefeta Paska ma, Yesus no ana ded'enu nara lao lete Saitun reu, ona' fai mana lao' ra boe. 042 LUK 022 040 Losa naa ma, Ana nafad'e se nae, “Hei musi hule-o'e naa fo afi' hambu sosob'a-d'od'ou'.” 042 LUK 022 041 Basa de Ana d'inggo' hela se mbei. Ana lao' na'ad'oo' mbei, ma sende' lululanggan de hule-o'e nae, 042 LUK 022 042 “Ama'! Mete ma Ama' nau, na, mu'ud'od'oo' hendi doid'oso' ia mia Au. Te afi' tungga Au hihii-nanau ngga; tungga' a Ama' hihii-nanaun.” 042 LUK 022 043 [Basa ma Lamatua' aten esa mia sorga nema tao manggatee ralan. 042 LUK 022 044 Huu Ana doid'oso nita' mamaten, losa mbusan titi ona' raa' a tititin boe] 042 LUK 022 045 Hule-o'e basa ma Ana neu nandaa no ana ded'enu nara. Te mana sunggu' ra, huu ara b'engge ma rala nara susa. 042 LUK 022 046 Boe ma Yesus ai se nae, “Naa! Ta'o bee de hei sunggu'?! Malole lena' hei hule-o'e fo ita' sosob'a' nema o, hei nda tud'a sa.” 042 LUK 022 047 Yesus fe'e ola' ta'o naa, ma Yudas (fo esa mia ana ded'enun ka sanahulu rua' ra), nema no atahori hetar. Ana nema d'eka-d'eka Yesus fo nae holu ma id'u E. 042 LUK 022 048 Te Yesus ai e nae, “Wii, Yudas! Mae seo Atahori Matetu' a no' a i'id'u', do? 042 LUK 022 049 Lele' Yesus ana ded'enu laen nara rahine Yudas dud'u'a de'ulakan ona' naa, ma ratane Yesus rae, “Ama'! Hai lab'an se leo, do? Huu hai mendi felas.” 042 LUK 022 050 Boe ma esa mia sira e lesu felan, de soe etu atahori naa ra esa ndiki onan. Atahori naa, malangga agama Yahudi ra malangga monaen atahori ded'enun. 042 LUK 022 051 Te Yesus nataa nae, “Miloe' leo! Afi' lab'an se!” Boe ma Ana nggama atahori naa ndikin, de tao nahai' e. 042 LUK 022 052 Atahori mana rema humu Yesus, naeni: malangga agama Yahudi ra malangga nara, lasi-lasi adat ro mana manea Ume Hule-o'e Huu' a, ma atahori laen ra fai. Yesus natane se nae, “Ta'o bee? Hei du'a mae Au ia, atahori de'ulaka', losa hei ima humu Au mendi' fela tafa' ma hau e'etu', do? 042 LUK 022 053 Tungga fai Au unori nggi sia Ume Hule-o'e Huu' a, te nda hambu atahori esa o nema humu Au sa boe. Te hela neu! Ia, hei fai ma. Huu oras ia nitu ra malanggan koasan ia!” 042 LUK 022 054 Basa ma ara humu rala Yesus, de lea ro E nisi' malangga agama Yahudi ra malangga monaen umen. Petrus o keke tungga-tungga dea' 042 LUK 022 055 Sia ume sod'an atahori tao ai monae'. Petrus o neu endo' dara ai sia naa boe. 042 LUK 022 056 Ate ina' esa nita Petrus endo' deka ai a. Ana mete namemeu Petrus matan, basa ma nafad'e atahori laen mana sia naa ra nae, “Hee! Atahori ia o tungga-tungga' Yesus boe!” 042 LUK 022 057 Te Petrus nafanii nae, “Hoko'! Au nda uhine atahori naa sa. Ho muhine saa?” 042 LUK 022 058 Nda doo' sa ma atahori esa puik nita Petrus, ma ola nae, “Mema', ho ia, Yesus atahorin esa, to?” Te Petrus nareresi nae, “Hoko'! Ho tao leli!” 042 LUK 022 059 Mbei ma ona' jam esa fai ma, atahori laen esa ola' nae, “Woi! Au bub'ulu', atahori ia, Yesus ana ded'enun esa, huu eni atahori Galilea.” 042 LUK 022 060 Te Petrus nafanii nahere' nae, “Ho peko-leleko'!” Petrus ola' ta'o naa ma, manu ra o ko'okee boe. 042 LUK 022 061 Ma Yesus heo' d'ean, de mete e. Boe ma Petrus nasaned'a Yesus o'olan fa' ra na nae, “Tetemba' ia, manu ra nda fe'e ko'okee sa, te ho mufunii Au lao telu ena.” 042 LUK 022 062 Petrus nasaned'a nala ta'o naa ma, ana lao dea neu mia mamana' naa, ma nggae mesu'ud'u. 042 LUK 022 063 Basa naa ma, atahori mana ranea Yesus mulai ra'a'e'ei' ma momoko ra'amimina' E. 042 LUK 022 064 Boe ma ara bab'ata matan rendi' teme', ma ratane rae, “Woi! Mete ma ho Lamatua' mana ola-olan, na, Mufad'e sob'a! Seka mana tutu Nggo?” 042 LUK 022 065 Basa ma ara ole-rarai E. 042 LUK 022 066 Fe'e fefetu ana', te malangga agama Yahudi ra malangga nara, meser agama, ro lasi-lasi ad'at ra ra'ab'ue fo rae paresa' Yesus ded'ean. Ara denu atahori lea ro Yesus nisi' mamana nggero-furi ded'eat agama. 042 LUK 022 067 Lele' Ana rala neu, ma ratane mbali E rae, “Mufad'e sob'a dei! Mema' teb'e-teb'e' Ho ia Kristus, do?” Te Ana nataa nae, “Mae Au utaa teb'e o, hei nda mimihere sa. 042 LUK 022 068 Ma mete ma Au utane bali' nggi dala' esa, tantu hei o nda mitaa sa boe. 042 LUK 022 069 Nda doo' sa te, Lamatualain nae pake koasa manaselin fo so'u Au, Atahori Matetu' ia, ata' u. Basa naa, Au endo' sia bob'oa onan, fo parenda u'ub'ue o E.” 042 LUK 022 070 Rena ta'o naa ma, basa se ratane rae, “Mete ma ta'o naa, na, ho du'a mae, ho ia, Lamatualain Anan, do?” Ma Yesus nataa nae, “Mema', hei o'olam naa, teb'e.” 042 LUK 022 071 Boe ma atahori mana nggero-furi ded'eat naa ra ola' randa rae, “Basa nggita rena ena, to? Ana so'u aon dad'i Lamatualain Anan. Ia, ne'emutis! Tungga hita agaman hohoro-lalanen, mete ma hambu atahori tao aon ona' Lamatua', atahori naa, musi mate. Dad'i, ta'o bee? Hita nda parlu sakasii sa ena. Hukun tisa E leo.” 042 LUK 023 001 Te, mana ma'etu' ded'eat agama Yahudi ra, nda ra'ena hak fo hukun risa atahori sa. Naa de ara ro Yesus nisi' hofernor manaparenda Roma mana sia Yerusalem, naeni Pilatus. Ara nau' a fo hofernor mana hukun Yesus. 042 LUK 023 002 De losa hofernor matan ma, ara dui Yesus sala nara rae, “Atahori ia, mana lab'an mana parenda Roma mana sia Yerusalem. Ana nanori nae, atahori afi' b'ae b'ea neu manaparenda Roma. Ana o so'u aon nae Eni ia, Kristus, atahori Yahudi ra manen.” 042 LUK 023 003 Hofernor rena nala, ma natane mbali E nae, “Teb'e, do? Ho ia atahori Yahudi ra manen, do?” Ma Yesus nataa nae, ‘Teb'e. Ona' ama' o'olan.” 042 LUK 023 004 Hofernor paresa' basa, ma ana mete mbali malangga agama ra malangga nara, ro basa atahori mana sia naa ra. Boe ma ana oi, “Ta'o ia. Au nda hambu Atahori ia salan saa sa boe.” 042 LUK 023 005 Te ara rahere' rae, “Hoko', ama hofernor. Atahori ia neu nanori sud'i' a sia bee-b'ee, d'unggu-mbau rauinggu ra fo ramue-raanggi ro mana parenda. Ana tao nemuet mia propensi Galilea losa kota Yerusalem ia.” 042 LUK 023 006 Hofernor rena nala ta'o naa, ma natane se nae, “Mete ma ta'o naa, na, Eni ia, atahori Galilea, do?” Boe ma rataa rae, “Teb'e, ama'. Eni atahori Galilea!” 042 LUK 023 007 Hofernor nahine ona' naa, ma denu se ro Yesus nisi' mane Herodes, mana parenda propensi Galilea. Lele' naa, ana sia kota Yerusalem. 042 LUK 023 008 Naa, mane Herodes o rena dud'uit nae' so'al Yesus d'alan, ma ana hii nae nita Yesus eni' a doo' ena. Ana nae sad'i doo bee fo nita Yesus natud'u manadad'i' mana seli' esa do rua. Naa de, lele' ro Yesus neu e, ma ralan namaho'o seli. 042 LUK 023 009 Boe ma natane dala' mata'-mata' mbali Yesus, te Ana nda nataa saa sa boe. 042 LUK 023 010 Herodes fe'e ola' no Yesus, te malangga agama ra malanggan no meser agama ra rundu selu' sala' mata'-mata' neu Yesus fai. 042 LUK 023 011 Basa ma mane Herodes no sold'ad'u ra ra'a'e'ei' ma raneneut ra'amuti Yesus. Boe ma ara olu bad'u meulau' esa neu E ona' mane' ra bad'un, ma ra'a'e'ei' rakandoo' a. Basa ma, ara haitua bali' E nisi' hofernor Pilatus. 042 LUK 023 012 Fe'esa'an, hofernor naa musu no mane Herodes. Te fai' naa ma esa malole bali' no esa. 042 LUK 023 013 Basa ma, hofernor Pilatus no'e malangga agama Yahudi ra malangga nara, lasi-lasi adat laen ra, ro basa atahori hetar naa, fo rema ra'ab'ue rena ne'etun. 042 LUK 023 014 Ana ola' nae, “Hei mo Yesus nema nisi' au, ma rundu sala' neu E mae, Ana hii' a d'unggu-mbau rauinggu ra fo lab'an manaparenda Roma. Au paresa' lutu'-lelo' sia hei mata mara, te au nda hambu salan saa sa boe. 042 LUK 023 015 Mane Herodes o paresa' ena boe, te nda hambu salan sa. Naa de ana haitua bali' E nisi' au. Atahori ia nda ma sala' saa sa boe, de au nda bisa hukun mate E sa. 042 LUK 023 016 Dad'i au ae u'etu' ta'o ia: au denu filo E, basa fo au mbo'i E.” 042 LUK 023 017 Rena rala ta'o naa, ma ara randu randaa rae, “Nda bisa sa! Misa E. Mbo'i' a Barabas.” [Ara nggasi ra'o naa, huu tungga too mete ma atahori Yahudi ra tao fefeta Paska, na, hofernor biasa mbo'i atahori b'ui esa tungga sira hihii-nanau nara.] 042 LUK 023 019 (Barabas ia, maso' b'ui huu ana dad'i mana kokoe-nanasi', lab'an mana parenda Roma sia kota Yerusalem, ma nisa atahori boe.) 042 LUK 023 020 Te hofernor nae mbo'i Yesus. Dad'i ana natane selu' atahori hetar naa ra nae, “Mete ma au mbo'i Yesus ia, na ta'o bee?” 042 LUK 023 021 Te basa se nggasi randaa rae, “Hoko'! Mbaku tisa E neu hau nggangge' a! Mbaku tisa E neu hau nggangge' a!” 042 LUK 023 022 Te hofernor du'a nae naa nda matetu' sa, de natane selu' se lao katelun nae, “Ta'o bee de au musi mbaku isa E ona' naa? De'ulakan saa? Au paresa' lutu'-lelo' te nda hambu sala' nandaa no au hukun mate E sa. Dad'i hela fo au denu filo E, fo basa na mbo'i E.” 042 LUK 023 023 Te basa atahori naa ra nggasi rahere' fai, rasuu rae mbaku risa E sia hau nggangge'. Neu mate'en, hofernor nda ai-baa nala se sa, 042 LUK 023 024 de na'etu' tungga hihii-nanau nara. 042 LUK 023 025 Boe ma ana mbo'i hendi Barabas, mana hii' a b'alab'an ma mana tati atahori. Ma Ana fee Yesus neu se, fo ara sud'i' a tao E tungga' hihii-nanau nara. 042 LUK 023 026 Basa naa ma, sold'ad'u Roma ra lea rendi Yesus kalua mia Kota Yerusalem. Sia dala' talad'an ara randaa ro atahori kota Kirene esa, naran Simon. Ana fe'e nema mia kota dea' nema. Ara ra'asusuu' e nasaa hau nggangge' a nggati Yesus, boe ma lao' tungga Yesus d'ean. 042 LUK 023 027 Fai' naa, atahori hetar rema tungga ranilu Yesus. Hambu mama-mama ra o nggae ei-ei E boe. 042 LUK 023 028 Yesus rena ara nggae, ma Ana mete mbali se, de ola' nae, “We! Mama-mama Yerusalem. Afi' nggae Au. Malole lena' nggae' a hei ao mara, mo ana mara. 042 LUK 023 029 Huu mbila-finiesa' sususa monae' nae nema ena, losa atahori ola' rae, ‘Ina' mana onton seli, naeni ina' nda mana fe'e b'onggi nita' sa, ma nda fe'e nasusu nita sa.’ 042 LUK 023 030 Lele' sususa monae' losa, atahori ra doid'oso rala seli, losa ara ro'e rae, ‘Malole lena', lete' ra ndefa' fo tuni rala nggita leo!’ Ara o ola' rae, ‘No doid'oso ona' ia, malole lena' mbuku' ra tatana rala nggita leo!’ 042 LUK 023 031 Naa, mete ma atahori bisa tao ra'asususa' ona' ia neu atahori nda mana tao sala' sa, saa fai neu atahori de'ulaka'?” 042 LUK 023 032 Lele' sold'ad'u ra rendi Yesus, ara o lea rendi atahori de'ulaka' rua, fo rae hukun risa se ro Yesus. 042 LUK 023 033 Ara losa mamana' esa, naran ‘Langga rui'’. Boe ma ara mbaku Yesus no atahori de'ulaka' karua' ra esa-esa' neu hau ngganggen. Basa ma ara sela raririi' hau nggangge' naa ra. Ara mbaku atahori de'ulaka' esa sia Yesus bob'oa onan, ma esa sia bob'oa diin. 042 LUK 023 034 [Lele' naa, Yesus hule-o'e nae, “Ama'! Fe ambon neu atahori ia ra sala nara, te ara nda rahine saa fo ara tao' ia sa.”] Basa ma, sold'ad'u ra lea lot fo rae rahine seka mana hambu Yesus b'adu narun. 042 LUK 023 035 Atahori hetar rema ranilu sia mamana' naa. Atahori Yahudi ra malangga nara raneneut Yesus rae, “Ana fee masod'a' neu atahori laen ra, te nda bisa tao nasod'a nala Aon sa. Mete ma teb'e'-teb'e' Eni, Kristus, fo Lamatualain pili mema', na, hela neu fo Ana onda mia hau nggangge' naa leo. 042 LUK 023 036 Sold'ad'u naa ra o raneneut E boe. Ara fati E anggor ma'ei', 042 LUK 023 037 ma nggasi ra'a'e'ei' rae, “Mete ma ho ia teb'e-teb'e' atahori Yahudi ra manen, na, tao musod'a aom leo!” 042 LUK 023 038 Ara sura' sia papa' sa oi, “Ia atahori Yahudi ra manen.” Basa ma ara mbaku papa' naa sia Yesus langgan ata', fo rafad'e saa de sira hukun E. 042 LUK 023 039 Atahori de'ulaka sa fo mana nenembaku' sia Yesus bob'oan o naneneut nae, “Teb'e ho Kristus, do? Mete ma ta'o naa, na, tao musod'a basa nggita leo!” 042 LUK 023 040 Te atahori de'ulaka' esa ka ai e nae, “Weh! Ho ia, nda mumutau Lamatualain sa, do? Ho nenehukun mate ona' E boe. 042 LUK 023 041 Ru'a nggita nenehukun nandaa no tatao-nono'i de'ulaka tara, Te Atahori ia nda tao de'ulaka' saa sa boe.” 042 LUK 023 042 Boe ma ana ola' selu' nae, “Yesus, e! Mete ma Ama' losa nusa' namo ma, na, musuned'a au, e.” 042 LUK 023 043 Yesus nataa nae, “Au helu-fuli! Fai' ia boe o, ho maso' mo Au isi' sorga rala uu.” 042 LUK 023 044 Lele' naa, reorendu ena. Te relo a nda naronda sa, de ma'ahatu kib'u-kib'u' bab'ata nala mamana' naa, losa lii' telu bob'on. Sia Ume Hule-O'e Huu' a hambu teme loa-naru monae' nenelonda' bambi Lamatualain Kama Meumare Manaselin. Aiboi' ma, teme loa-naru' monae' a sii neu rua. 042 LUK 023 046 Mia mamana' naran ‘Langga Rui'’ naa, Yesus nggasi nahere' nae, “Ama'! Ia na Au fee samana ngga neu Nggo.” Ana ola' basa na'o naa, ma etu hahaen boe. 042 LUK 023 047 Hambu sold'ad'u Roma esa nambarii' deka Yesus hau ngganggen. Lele' ana nita Yesus mamaten, ma ana koa-kio Lamatualain nae, “Waa! Atahori ia teb'e-teb'e' rala ndoos, o!” 042 LUK 023 048 Lele' atahori hetar mana ra'ab'ue sia naa rita Yesus mamaten ma, fale rala nara, ma bali' no rala sususa'. 042 LUK 023 049 Te Yesus atahori nara rambarii' lalanik sia' a dod'oo' mete Yesus mamaten. Mama-mama mana tungga E mia Galilea losa Yerusalem o sia naa boe. 042 LUK 023 050 Lele' Yesus mate ena ma, hambu atahori esa sangga dala' fo nae na'onda' Yesus ao-sisin mia hau nggangge' fo neu na'oi E no malolole. Atahori naa naran Yusuf, mia kota Arimatea. Yusuf ralan ndoos, ma ana tao d'ala malole' nae'. Ana nea-nea fo Lamatualain natud'u Eni to'u parendan. Eni o esa mia mana endo' ne'etu' ded'ea agama Yahudi, te ana nda na'ahei' tungga ne'etu' fo hukun mate Yesus sa. 042 LUK 023 052 Huu ana nae na'onda' Yesus ao-sisin mia hau nggangge' a, de neu nisi' hofernor Pilatus fo no'e nae lolelau aosisi' naa. 042 LUK 023 053 Ana hambu isin ma, neu na'onda'. Basa ma ana mboti ao-sisi' naa no teme meulau'. Boe ma ana nendi ao-sisi' naa neu mbeda' sia fatu ndola' esa, fo atahori fe'e paa basa ena. Mamana rates naa, esa nda fe'e pake sa boe. 042 LUK 023 054 Yesus mamaten, nandaa no hari lima. Lele' Yusuf se ra'oi basa ma, bob'o' ena. Mete ma relo a mopo ena, na, atahori Yahudi fai hule-o'en nae losa ena. 042 LUK 023 055 Mama-mama mana rema ro Yesus mia Galilea, ara tungga ro Yusuf rae rahine ana tao ao-sisin sia rates bee. 042 LUK 023 056 Ara mete malolole rala rates naa, boe ma mama naa ra bali' fo sad'ia b'una' rambe ma mina ma'ameni'. Lele' relo a mopo ma, ara raloe' tao ues, tungga atahori Yahudi ra fai hule-o'e nara atoran na. Ara rahani fai hule-o'e' a seli, dei fo rae reu ngganggari rambe neu Yesus ao-sisin. 042 LUK 024 001 Nggarei deka manggarelo, ma mama naa ra rendi mina ma'ameni' ma b'una rambe fo reu sia Yesus raten. 042 LUK 024 002 Lele' ara losa naa, ma rita fatu monae' fo ara pake 'ena neu rates a, nenelolir neu sia suu' ena. 042 LUK 024 003 Boe ma ara rates rala reu, te nda rita Yesus ao-sisin sia naa sa. 042 LUK 024 004 Dad'i ara bingun. Aiboi' ma, atahori rua pake b'ua-ba'u makahahad'ok, rema ririi mia bob'oa nara. 042 LUK 024 005 Mama naa ra ramatau rita' mamate nara, de b'e'ute losa rae a. Boe ma atahori karua' ra ratane rae, ‘Ta'o bee de hei ima sangga atahori masod'a' sia atahori mates ra mamana nara? 042 LUK 024 006 Yesus nda sia ia sa ena! Huu Ana nasod'a bali' ena. Mbei ma hei lilii' hendi saa fo Ana ola' lele' Ana fe'e mia Galilea, do? 042 LUK 024 007 Huu Ana nafad'e mema' nae, dei fo ara seo hendi Atahori Matetu' a neu atahori de'ulaka' ra liman. Basa ma ara mbaku risa E sia hau nggangge' a ata. Te fai katelun ma, Ana nasod'a bali'.” 042 LUK 024 008 Ara rena rala ta'o naa, dei de fe'e rasaned'a Yesus o'olan malahulun. 042 LUK 024 009 Boe ma ara b'ali' lai-lai, fo rafad'e basa-b'asa' e neu Yesus ded'enu kasanahulu esa nara, ma atahori laen mana tungga E. 042 LUK 024 010 (Mama-mama mana reu sia rates a, naeni Yakobis maman Maria, no Maria mia kambo Magdala, ma Yohana no mama laen hira fai. Sira mana reu dui basa ia neu Yesus ana ded'enu nara.) 042 LUK 024 011 Te lele' ded'enu' ra rena dud'uit naa, ara du'a rae mama naa ra leleko'. 042 LUK 024 012 Te Petrus fela de nela-nela' rates neu. Losa naa ma, ana mete rates rala neu, te nita' a teme' fo ara mboti neu mamates a. Boe ma ana bali' de dud'u'a nae, “Ia ta'o bee, e?” 042 LUK 024 013 Fai' naa o, Yesus ana ded'enu na rua reu sia kambo' esa, naran Emaus. D'od'oon mbei ma kilo sanahulu esa mia kota Yerusalem. 042 LUK 024 014 Ara lao-lao' ma ola-ola' Yesus mamaten na. 042 LUK 024 015 Aiboi' ma, Yesus nambarii' d'eka-d'eka no ru'a se, ma lao' na'ab'ue no se. 042 LUK 024 016 Te ara nda rahine rae naa Yesus sa, huu Lamatua' tao fo ara nda rahine sa. 042 LUK 024 017 Boe ma Yesus natane se nae, “Hei ru'a nggi, ola-ola' saa, e?” Ara rena ma, ru'a se rambarii'. Mata nara ona' manasusa' seli. 042 LUK 024 018 Basa ma, Kleopas natane E nae, “Ama' ia, ona' atahori feu' fo nda nahine saa mana fe'e dad'i sia Yerusalem, sa do?” 042 LUK 024 019 Boe ma Yesus natane nae, “Saa sia naa?” Ara rataa rae, “Te so'al Yesus, mana mia Nasaret a! Eni teb'e-teb'e' Lamatualain mana ola-olan. Ma Lamatua' fee koasa neu E fo tao manadad'i' mata'-mata' ra. Eni nanori nahine atahori. Basa atahori ra hii E, ma Lamatua' o hii E boe. 042 LUK 024 020 Tao-tao te, hita malangga agama Yahudi nara malangga nara ro lasi-lasi ad'at ra to'u rala E. Basa ma ara fee E nisi' hofernor fo hukun risa E. Boe ma ara mbaku risa E mia hau nggangge' ata. 042 LUK 024 021 Fefeun basa hai mimihena mae, Eni Kristus, mana nema mbo'i hai atahori mara mia mana parenda Roma mana tuni-ndeni hai. Te hari lima fai' naa, ara tao risa E ena. 042 LUK 024 022 Ale' ia hai boe bingun. Huu fa' ra hai mama mara rema rafad'e rae, fefetu anan sira reu mia rates. 042 LUK 024 023 Te ara dui rae, Yesus ao-sisin mopo hendi ena. Boe ma rita Lamatualain aten mia sorga, nafad'e se nae, Yesus nasod'a bali' ena. 042 LUK 024 024 Rena ta'o naa, ma hai nonoo mara hira rela' rates reu. Ara o rita ona' hai mama mara nefad'e nara boe. Ara o nda rita Yesus ao-sisin sa boe.” 042 LUK 024 025 Ru'a se dui basa ma, Yesus ola' no se nae, Hei nggonggoa mara seli! Ta'o bee de hei nda nau mimihere saa fo Lamatua' mana ola-ola nara rafad'e mema' eni' a fai d'alahulun! 042 LUK 024 026 Ara sura' ena rae, Kristus naa, musi hambu doid'oso' mata' naa, dei fo Ana simbo had'a-hormat ma koasa manaseli'.” 042 LUK 024 027 Boe ma Yesus nanori se, basa' e fo Lamatua' mana ola-ola nara sura' mema' so'al Kristus. Mulai mia Ba'i Musa susuran, losa mana ola-ola' laen ra 'ena nara. 042 LUK 024 028 Lele' ara rae losa Emaus, ma Yesus tao ona' nae lao' nakandoo. 042 LUK 024 029 Te ru'a se ro'e rae, “Ama'! tuli fo leo mo hai tetemba' ia, te relo a nae' a mopo ena.” Boe ma Yesus ume rala neu no se. 042 LUK 024 030 Lele' ara endo' rae raa, ma Yesus ha'i nala roti b'ue' sa, boe ma Ana hule-o'e no'e makasi mbali Lamatualain, ma Ana bib'ib'i roti a. Lele' Ana loo roti fee ru'a se, 042 LUK 024 031 dei de ru'a se fe'e rahine rae, naa, Yesus, te aib'oi' ma, mopo E mia mata nara! 042 LUK 024 032 Boe ma ru'a se bab'ales rae, “Waa! Lele' rena Ana ola' tao manggarelo mana ola-ola' ra susuran fa' ra, hita tamed'a ona' rala tara ramaho'o.” 042 LUK 024 033 Oras naa boe, ru'a se fela de lao bali' Yerusalem reu. Ara randaa ro Yesus ana ded'enun atahori ka sanahulu esa' ra, ma atahori laen mana ra'ab'ue' sia naa. 042 LUK 024 034 Boe ma ana ded'enu' naa ra rafad'e ru'a se rae, “Mema' teb'e! Lamatua' Yesus nasod'a bali' ena! Fa'ra natud'u Aon neu a'a Petrus.” 042 LUK 024 035 Basa ma, atahori ka rua' ra dui basa mana dad'i' mia dala', losa ru'a se rahine Yesus lele' Ana bib'ib'i roti. 042 LUK 024 036 Lele' ara fe'e ola-ola' ta'o naa aiboi' ma, Yesus nambarii' sia talad'a nara. Ana natea se nae, “Sod'a-mole'!” 042 LUK 024 037 Te, ara nggengger ma ramatau, huu rae ne'o nitu. 042 LUK 024 038 Te Yesus ola' nae, “Ta'o bee de hei mimitau ta'o ia? Hei nda mimihere mae, ia Au, usod'a bali' ena sa, do? 042 LUK 024 039 Mete sob'a lima ma ei ngga ra. Ia Au. Loo lima mara fo nggama neu' ena! Naa fo mimihere mae, ia Au, nda nitu sa. Huu nitur nda ma ao' sa, te basa hei bisa mita Au ao ngga, to?!” 042 LUK 024 040 Fe'e ola' na'o naa ma, Ana natud'u neu se bisu foa' mana sia lima-ei nara. 042 LUK 024 041 Ara ramaho'o seli, huu Yesus nasod'a bali' ena. Aka' ara ona' mana bingun, huu nda rahine rae ta'o bee de dad'i ta'o naa sa. Boe ma Yesus natane se nae, “Hei mia saa sia ia?” 042 LUK 024 042 Boe ma ara loo fee Ne u'u manapangga' e'etu' sa. 042 LUK 024 043 Yesus simbo nala u'u a, de naa mia mata nara. 042 LUK 024 044 Boe ma Ana ola' nae, “Ta'o bee? hei fe'e misined'a lele' au u'ub'ue o nggi do? Au ufad'e fai' naa ae, basa saa fo Lamatua mana ola-ola nara, sura' so'al Au naa, musi dad'i. Naeni, mia ba'i Musa, mia mana ola-ola' laen ra, ma mia buku sosod'a kokoa-kikio' ra.” 042 LUK 024 045 Basa ma, Ana soi dud'u'a nara fo rahine teb'e-teb'e' Lamatua' Susura Meumaren sosoa-ndandaan. 042 LUK 024 046 Ana ola' selu' fai nae, “Lamatualain mana ola-ola nara sura' ena rae, Kristus, fo Lamatualain haitua nema' naa, musi hambu doid'oso' mata'-mata', dei fo Ana mate. Te fini esan, ma Ana nasod'a bali'. Ara sura' basa ena na! 042 LUK 024 047 De ia na Au fee nggi koasa fo mendi Hara-lii malole' neu basa atahori, mulai mia Yerusalem ia, Mifad'e se mae, atahori mana nataa salan ma bali' nisi' Lamatualain, dei fo Lamatualain ose hendi neu basa sala nara. 042 LUK 024 048 Hei musi dad'i sakasii fo dui-b'engga, Au hambu doid'oso', de mate, basa ma usod'a bali' 042 LUK 024 049 Dei fo Au haitua Dula-d'ale Meumare ngga nema, fo Ama ngga helu-fuli mema' ena. Te hei musi mihani sia kota Yerusalem ia, losa ama simbo mala koasa mia sorga.” 042 LUK 024 050 Fai' sa, Yesus no se kota a dea' reu. Lele' ara rae losa kambo Betania, Ana b'oti' liman de ola' fee se papala-bab'anggi'. 042 LUK 024 051 Lele' Ana fe'e ola' fee papala-bab'anggi', ma Ana neneso'u' sorga neu. 042 LUK 024 052 Basa se rita ta'o naa, ma ara sende' lululangga nara fo be'utee neu E. Basa ma ara bali' Yerusalem reu ro rala nemeho'ot seli. 042 LUK 024 053 Tungga fai ara ra'ab'ue sia Ume Hule-o'e Huu' a fo koa-kio Lamatualain. Ama Teofilus! Dud'ui ngga losa' a ia. Sod'a-mole', Lukas # # BOOK 043 JOH John Yohanis 043 JOH 001 001 Fefeu na, Lamatualain Ded'ea-o'olan sia mema' ena. Lamatualain Ded'ea-o'olan, naeni Atahori esa. Atahori naa na'ab'ue no Lamatualain. Eni o, Lamatualain boe. 043 JOH 001 002 Lele' lalai no raefafo' nda fe'e dad'i sa, Atahori naa sia mema' no Lamatualain ena. 043 JOH 001 003 Lamatualain na'adadad'i' basa-b'asa' e, nendi' Ded'ea-o'olan. Nda hambu sud'i' a saa esa dad'i sa boe, mete ma Atahori naa nda tao sa. 043 JOH 001 004 Eni, masod'a' a okan. Dad'i atahori mana hambu masod'a matetu' a, ara rasod'a mia E. Ana o ona' Manggarelo' mana naronda, fo atahori mana rasod'a sia Manggarelo' naa, bisa rita ma rahine. 043 JOH 001 005 Manggarelo' naa, naronda tora ma'ahatu' a rala; de ma'ahatu' a nda ai-baa nala Manggarelo' naa sa. Huu Manggarelo' naa naronda nakandoo' a. 043 JOH 001 006 Naa, hambu atahori laen esa, naran Yohanis. Lamatualain o denu e boe, 043 JOH 001 007 fo dad'i sakasii mana dui-b'engga Manggarelo' naa neu atahori. Naa fo basa atahori ramahere neu Lamatua', huu Yohanis o'olan. 043 JOH 001 008 Yohanis ia, nda Manggarelo' naa sa. Te Lamatualain denu e dui-b'engga so'al Manggarelo' naa neu atahori. 043 JOH 001 009 Huu Atahori mana dad'i Manggarelo' matetu' a, nae nema sia raefafo' ia. Manggarelo' naa mana tao dala-dala' ndoo-tetu' ra nenenita' soa' neu basa atahori. 043 JOH 001 010 Mae Ana tao basa mana sia raefafo' ia ra dad'i ena o, te atahori sia raefafo' ia nda rahine E sa, lele' Ana nema leo sia ia. 043 JOH 001 011 Mae Ana nema leo no Eni atahori nara o, te ara nda nau simbo E sa. 043 JOH 001 012 Mae ona' naa o, basa atahori mana simbo ma ramahere neu E, Ana fee se hak dad'i Lamtualain ana nara. 043 JOH 001 013 Naa ona' sira nenebonggi bali' ena. Te sira nenebonggi feu' naa, nda ona' atahori bonggi ana diki' sa. Ma nda mia tou' esa mana hii-nau hambu tititi-nonosi' sa. Te ara dad'i Lamatualain ana nara, huu Lamatualain mana fee se masod'a feu' naa. 043 JOH 001 014 Boe ma, ‘Lamatualain Ded'ea-o'ola’ naa, nenebonggi' dad'i atahori. Ana leo sia talad'a tara. Hita mete-tita Eni manaselin. Eni manaseli' ona' naa, huu Eni, Lamatualain Ana isen. Ana hii' a natud'u rala malolen nema nggita, huu mema' Eni ndolu-had'an ona' naa ena. Boe ma basa saa fo Ana nafad'e so'al Lamatualain, mema' teteb'es. 043 JOH 001 015 Naa, Yohanis naa, dui-b'engga so'al Atahori ia. Ana nameli nae, “Rena, e! Eni ia, au dui ena ae, ‘Dei fo Atahori esa nae nema. Eni manaseli' lena' au. Huu nda fe'e bonggi au sa te, Ana sia na'ahulu' ena!’” 043 JOH 001 016 Yohanis ola' na'o naa, huu Atahori naa hii' a natud'u rala malolen. Boe ma Ana tao nasafafali ta'o naa nakandoo' a soa' neu basa nggita. 043 JOH 001 017 Lele ulu' a, ba'i Musa na'onda' Lamatualain Hohoro-lalanen soa' neu bei-ba'i tara. Te ale' ia, Atahori naa, naeni Yesus Kristus, mana natud'u Lamatualain rala ralolen neu nggita. Boe ma basa saa fo Ana nafad'e so'al Lamatualain, mema' teb'e. 043 JOH 001 018 Nda hambu atahori esa sa boe mana nita teb'e-teb'e' Lamatualain. Te Eni Ana ise susuen, mana natud'u neu nggita Lamatualain ralan. Ana' naa, sia Aman bob'oan. Huu Eni o, Lamatualain boe. 043 JOH 001 019 Lao esa, atahori Yahudi ra malangga nara sia Yerusalem denu malangga agama hira ro atahori hira mia suku Lewi mana lole-lau sia Lamatualain Ume Hule-o'e Huun. Ara reu sia loe Yarden bob'oan de ratane Yohanis mana sarani' a rae, “Ho ia, Kristus fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nema' a, do?” De nafad'e se nae, eni ia, seka. 043 JOH 001 020 Ana nataa relo-relo nae, “Hoko'. Au ia, nda Kristus sa.” 043 JOH 001 021 Boe ma ratane selu' rae, “Mete ma ta'o naa, ho ia, seka? Ba'i Elia, do?” Ana nataa nae, “Hoko' boe.” Boe ma ratane fai rae, “Afi' losa ho ia, Lamatualain mana ola-olan laen, do?” Ana nataa nae, “Hoko' boe.” 043 JOH 001 022 Basa naa ma, ara ratane selu' rae, “Naa, mete ma ta'o naa, ho ia, seka? Mufad'e dei! Huu hai musi bali' mii mifad'e neu malangga-malangga mana denu hai ra. Tulun dei!” 043 JOH 001 023 Boe ma ana ola' tungga saa fo ba'i Yesaya sura' nita oi, “Au ia, naeni atahori mana nameli sia mamana rou' oi, ‘Basa atahori mihehere tao milole dala' ra, fo simbo Lamatua' neneman! Tao mitetu dala' fo soru E.’” 043 JOH 001 024 Sia atahori mana rema mia Yerusalem talad'a nara, hambu atahori hira mia partei agama Farisi. 043 JOH 001 025 Basa ma ratane Yohanis rae, “Ta'o ia. Mete ma ho nda Kristus sa, nda ba'i Elia sa, ma nda Lamatualain mana ola-olan sa, na, ta'o bee de sarani atahori? Hambu hak mia bee?” 043 JOH 001 026 De Yohanis nataa nae, “Au ia, sarani atahori endi' a oe. Te hambu Atahori esa sia talad'a mara ena, te nda mihine sa. 043 JOH 001 027 Eni manaseli' lena' au, mae au unori u'uhulu' atahori. Mae dad'i' a Eni aten boe o, au nda undandaa sa.” 043 JOH 001 028 Basa dala' ia ra dad'i sia Betania, sia loe Yarden bob'oan. Yohanis no ana mana tungga nara sarani atahori sia naa. 043 JOH 001 029 Mbila' neu ma, Yohanis mete nita Yesus lao' nisi' e. Boe ma ana ola' nae, “Mete neu Atahori mana sia naa dei! Eni, Lamatualain Bib'i Lombo Anan mana dad'i tutunu-hohotu' fo tefa-soi atahori sia raefafo' ia sala-kilu nara. 043 JOH 001 030 Atahori ia, au ufad'e neu nggi afis a ena ae, ‘Dei fo Atahori esa nema. Eni manaseli' lena' au, huu Ana sia na'ahulu' au ena.’ 043 JOH 001 031 Fai ma'ahulun, au nda uhine ae, Eni, Kristus sa. Mae ona' naa o, uhine ena ae au musi fee atahori Isra'el ra rahine E. Huu naa, au uma fo sarani atahori endi' oe. 043 JOH 001 032 Lamatualain denu au sarani atahori endi' oe. Ana o nafad'e au nae, ‘Dei fo Atahori esa nisi' nggo. Basa naa ma, Dula-dale Ngga onda nema leo sia E. Atahori naa, mana nendi Dula-dale Meumare Ngga, fo fee koasa neu atahori Ngga ra.’ Lele' Atahori naa nema, au nda uhine tute' E sa. Te lele' au ita Lamatualain Dula-dalen onda nema mia lalai a ona' mbui lunda, tee neu E, dei de au uhine E ae, ‘Atahori ia, Eni ena!’ 043 JOH 001 034 Au ita dala' naa ra no mata ngga. Basa de au ufad'e neu nggi ae, ‘Atahori mana nema' naa, naeni Lamatualain Anan!’” 043 JOH 001 035 Mbila' neu ma, Yohanis nambarii' no ana mana tungga nara, atahori rua. 043 JOH 001 036 Lele' Yohanis nita Yesus lao' tungga naa, ana nafad'e nae, “Mete dei! Huu Eni ia, Lamatualain Bib'i Lombo Anan dei fo mana dad'i tutunu-hohotu'!” 043 JOH 001 037 Basa ma Yohanis ana mana tungga karua nara mana rena o'olan, lao hela e, de reu tungga Yesus. 043 JOH 001 038 Boe ma Yesus heo' dean, ma nita se lao' tungga Eni. Boe ma natane se nae, “Ta'o bee? Parlu, do?” Ara ratane mbali E rae, “Rabi leo sia bee?” (Sira ded'ea Aram, ‘Rabi’ sosoan nae, ‘Ama Meser’.) 043 JOH 001 039 Yesus nataa nae, “Ima fo mita neu' ena.” Boe ma ara tungga E, de rita mamana leleon. Lele' ara losa, mbei ma lii' haa boboon ena. De ara rahani ro E losa relo a mopo. 043 JOH 001 040 Naa, mia atahori karua' mana rena Yohanis o'olan, ma tungga Yesus naa, esa naran Anderias. Eni, Simon Petrus odin. 043 JOH 001 041 Bali' losa-losa' ma Anderias neu sangga a'an Simon nae, “We, a'a! Hai mindaa mo Mesias ena!” (Sia sira ded'ean ‘Mesias’ sosoan nae, ‘Kristus, naeni Atahori fo Lamatualain helu-fuli mema' eni' a lele ulu' a fo nae haitua nema' a.’) 043 JOH 001 042 Basa ma, ana no a'an nisi' Yesus. Boe ma Yesus mete e, de nafad'e nae, “Ho ia, Simon. Amam, Yohanis. Mia fai' ia, atahori ro'e nggo, rae ‘Kefas’” (Eni sosoan ona' ‘Petrus’, naeni ‘fatu’.) 043 JOH 001 043 Sia naa hambu atahori laen esa, naran Filipus. Eni kambon, Betsaida. Petrus no Anderias o mia naa rema boe. Naa, mbila' neu ma, Yesus na'etu' nae neu sia profinsi Galilea. Boe ma neu nandaa no Filipus, de Ana no'e nae, “Uma, tungga Au fo dad'i atahori ngga!” 043 JOH 001 045 Basa ma Filipus neu sangga Natanel, de nafad'e nae, “A'a, e! Hai mindaa mo Atahori fo ba'i Musa sura' sia Lamatualain Hohoro-lalanen ena. Lamatualain mana ola-olan daluhulu' ra sura' so'al Atahori ia boe. Eni naran Yesus, mia kambo Nasaret, ma aman, naran Yusuf.” 043 JOH 001 046 Te Natanel nataa nae, “Atahori Nasaret!? Awe'! Nda hambu dala malole' esa sa boe, lao' mia naa nema sa, o!” Boe ma Filipus nae, “We! Afi' ta'o naa. Uma fo mita no matam!” 043 JOH 001 047 Lele' Natanel lao' nema, Yesus nita e mema' ena, de nae, “Eni ia, atahori ndoos! Huu sia ralan, nda hambu peko-leleko' sa. Eni atahori Isra'el teb'e-teb'e'!” 043 JOH 001 048 Natanel natane nae, “Ta'o bee de Papa nahine au?” Yesus nataa nae, “Ta'o ia. Au ita nggo ena lele' mia hau naa huun. Lele' naa, Filipus nda fe'e neu no'e nggo sa.” 043 JOH 001 049 Boe ma Natanel nataa nae, “Ama Meser ia, tantu Lamatualain Anan! Boe ma Ama' o, tantu hai atahori Isra'el ra Manem boe!” 043 JOH 001 050 Yesus natane e nae, “Se'u te ho ia, mumuhere neu Au, huu fa' ra Au ae, ‘Au ita nggo lele' ho mia hau huu' a rae',’ do? Musuned'a, te dei fo bisa mita dala-dala manaseli' lena' naa fai! 043 JOH 001 051 Teb'e! Au ufad'e mema'. Dei fo ama mita lalai a sii. Boe ma Lamatualain ate nara mana sia sorga ra onda-hene sia Au bob'oa ngga. Ma Au ia, Atahori Matetu' a.” 043 JOH 002 001 Fini esan boe ma, hambu fefeta kakab'i' sia kambo Kana, sia profinsi Galilea. Yesus maman neu boe. 043 JOH 002 002 Yesus no ana mana tungga nara o nenenerolo' boe. De ara reu. 043 JOH 002 003 Te doo-doo ma, anggor sia mamana fefetas nae basa. Boe ma Yesus maman nafad'e E nae, “Tulun dei! Te anggor nara nae' a basa ena.” 043 JOH 002 004 Te Yesus nataa nae, “Mama. Ta'o bee de mama nau' a Au mana tao mata'? Huu Au fai ngga nda fe'e losa sa.” 043 JOH 002 005 Te maman nafad'e atahori mana lole-lau sia naa ra nae, “Rena, e! Ana denu nggi tao saa, na, tao tungga.” 043 JOH 002 006 Sia naa hambu nggusi nee, fo atahori tao mia fatu. Nggusi esa na, mbei ma nala oe liter hitu nulu lima losa natun esa sanahulu lima. Atahori Yahudi ra biasa tao rameu ao nara rendi' oe mia nggusi mata' naa ra tungga sira agaman hohoro-lalanen. 043 JOH 002 007 Boe ma Yesus nafad'e atahori mana lole-lau' ra nae, “Mii ha'i oe fo oni neu nggusi ia ra.” Boe ma ara oni sofe se. 043 JOH 002 008 De nafad'e se nae, “Naa. Ndui mala mbei, fo mendi fee neu tenu fefetas a.” Ma ara tao tungga. 043 JOH 002 009 Losa naa, ma tenu fefetas ninu sob'a oe a. Tao-tao te oe a dad'i anggor ena! Ana tabanganga, huu nda nita' nae ara hambu anggor mia bee sa boe. (Te atahori mana lole-lau' ra bub'ulu'.) Boe ma ana no'e tou mana sao' a. 043 JOH 002 010 Boe ma ana nae, “Ta'o ia. Hita biasan, tenu ume' a banggi na'ahulu' anggor malad'a manaseli' a. Mete ma atahori ra rinu nae' ena, dei fo ha'i anggor nomor ka ruan. Te tao tabalek. De ha'i anggor nomor ka ruan na'ahulu', dei de fe'e ha'i anggor malad'a' a na'ab'uit!” 043 JOH 002 011 Dala' naa dad'i sia kambo Kana, sia profinsi Galilea. Naa Yesus tao manadad'i-manaseli' fefeun fo atahori rita' a. Ana natud'u manaselin ona' naa, dei de ana mana tungga nara ramahere E. 043 JOH 002 012 Basa naa, ma Yesus, maman, odi nara, boe ma ana mana tungga nara onda reu sia kota Kapernaum. Te ara leo sia naa aka' fai hira' a. 043 JOH 002 013 Lele' atahori Yahudi ra fai malole Paska deka-deka nema ena, Yesus hene nisi' kota Yerusalem. 043 JOH 002 014 Sia Ume Hule-o'e Huu' a sod'an, Yesus nita atahori ra raseseo' sapi, bib'i lombo, ma mbui lunda fo atahori hasa fo tao neu tutunu-hohotu'. Sia naa, hambu atahori endo' sia mei a tukar doi' fo atahori rae fee neu Lamatualain sia Ume Hule-o'e Huu' a. 043 JOH 002 015 Boe ma Ana ha'i nala tali' ndoo' hira de tao dad'i fifilo'. Boe ma Ana mbuu hendi basa se dea reu mia ume sod'an. Ana o mboo hendi sapi ro bib'i lombo ra. Ana ofe lenggu-bara hendi mei ra, ma mbo'a le'a-nggari hendi doi' ra. 043 JOH 002 016 Boe ma Ana denu atahori mana seo mbui lunda ra nae, “Mendi sud'i' a sa ia ra dea reu! Mamana' ia, nda mamana neseo' sa! Afi' tao Ama ngga Umen dad'i mamana sembo-danggan!” 043 JOH 002 017 Boe ma ana mana tungga nara rasaned'a Lamatualain Susura Meumaren sura' oi, “Au sue ala seli Lamatualain Umen. Naeni de au rala ngga ma'ad'ere' de unea nara malolen.” 043 JOH 002 018 Boe ma atahori Yahudi ra malangga nara denu Yesus rae, “Mete ma mema' mu'ena hak mbuu atahori ra ona' naa, na, mutud'u manadad'i-manaseli' esa neu hai fo dad'i bukti!” 043 JOH 002 019 Yesus nataa' nae, “Mete ma hei tao milutu mamana meu' ia, dei fo fini esan, na Au ufefela bali' e.” 043 JOH 002 020 Te ara rasapaa rae, “Hambu sia bee? Huu atahori ra rafefela Ume Hule-o'e Huu' ia dod'oon too haa nulu nee. Saa de du'a mae, bisa mufefela bali' e fai telu' a?!” 043 JOH 002 021 Te ara nda rahine rae, Yesus ola' so'al Aon sa, ona' mamana meu' sa. 043 JOH 002 022 Dad'i sia fai ma'ab'uin, lele' Yesus mate, basa ma nasod'a bali', dei de ana mana tungga nara rasaned'a saa fo Ana ola' mema' neu se. Boe ma ara ramahere saa fo Lamatualain Susura Meumaren sura' mia fai ma'ahulun, no saa fo Yesus nafad'e mema' neu se ena. 043 JOH 002 023 Naa, Yesus leo na'atataa' mbei sia kota Yerusalem fo tungga fai malole Paska a sia naa. Boe ma atahori hetar rita manadad'i-manaseli' fo Ana tao' ra, de ramahere E. 043 JOH 002 024 Te Yesus nda namahere se sa, huu nahine basa atahori ra rala nara ena. Ana nda parlu atahori rafad'e Eni sa, huu mesa' ne bub'ulu' mema' atahori tetende-nemberiin ena. 043 JOH 003 001 Hambu atahori esa mia partei agama Farisi, naran Nikodemus. Eni, atahori Yahudi ra meser monaen esa. 043 JOH 003 002 Lao esa, ana nema tetemba' nandaa no Yesus. Boe ma ana nae, “Ama Meser! Hai bub'ulu' oi, Lamatualain mana denu Papa fo munori hai. Huu manadad'i-manaseli' fo Papa tao' ra naa, ratud'u bukti oi, Lamatualain mana fee koasa naa neu Papa. Mete ma nda ta'o naa sa, na, tantu manadad'i-manaseli' naa nda dad'i sa.” 043 JOH 003 003 Yesus nataa nae, “Teb'e! Ma Au ae ufad'e ta'o ia: mete ma atahori nda nenebonggi bali' sa, na, ana nda dad'i Lamatualain atahorin sa.” 043 JOH 003 004 Boe ma Nikodemus natane nae, “Ta'o bee fo atahori bisa nenebonggi' ona' naa, mete ma ana na'amoko ena!? Ana nda bisa bali' lao ka ruan nisi' maman tein rala neu, fo bonggi selu' e sa. Nda bisa sa, to!?” 043 JOH 003 005 Yesus nataa nae, “Teb'e! Te Au ufad'e ta'o ia: atahori musi nenebonggi' no oe fo dad'i meu', ma nenebonggi' no dula-dale' a fo dad'i atahori feu'. No ta'o naa, dei fo ana bisa dad'i Lamatualain atahorin. 043 JOH 003 006 Huu atahori nenebonggi' mia atahori, te atahori dula-dalen nenebonggi feu' mia Lamatualain Dula-dalen. 043 JOH 003 007 Afi' tabanganga mete ma Au ae, ‘Hei musi nenebonggi feu', fo hambu masod'a feu'.’ 043 JOH 003 008 Ata ta'asasama' no anin. Huu anin humbu tungga hihiin. Hita rena muun, te nda bub'ulu' ana mia bee nema, ma nae bee neu sa boe. Basa atahori mana nenebonggi feu' mia Lamatualain Dula-dalen o ona' naa boe. Huu ata bisa tita Lamatualain Dula-dalen tao atahori dad'i feu' ena, mae hita nda tahine tae ta'o bee de dala' naa bisa dad'i.” 043 JOH 003 009 Basa ma Nikodemus natane nae, “Ta'o bee de bisa dad'i ta'o naa?” 043 JOH 003 010 Yesus nataa nae, “We, a'a. A'a dad'i atahori Isra'el ra meser monaen ena. Ta'o bee de a'a nda nahine dala' ia ra sa? 043 JOH 003 011 Au ufad'e teteb'es. Naa, hai, naeni Au o atahori nggara, mihine dala' ia ra. Huu hai dad'i sakasii so'al dala-dala' fo hai mita no mata mara ena. Te hei nda simbo no malole' hai o'ola mara sa. 043 JOH 003 012 Hei nda nau mimihere lele' Au ufad'e dala-dala' manadad'i' sia raefafo' ia sa. Saa fai mete ma Au ufad'e so'al dala-dala manadad'i sia lalai a. Tantu hei nda mimihere teb'e-teb'e' sa boe! 043 JOH 003 013 Nda hambu atahori esa sa boe hene neu nataa mbali Lamatua' sia lalai a sa. Aka' Au, naeni Atahori Matetu' ia, mana onda nema mia E. 043 JOH 003 014 Fai ma'ahulun sia mamana rou', ba'i Musa londa mengge riti esa sia hau ata, fo basa atahori mete rita e, fo ara hambu masod'a'. Dala' ona' naa boe o musi dad'i fee Au, Atahori Matetu' ia. Dei fo ara rae londa doko-doko au sia hau ata, 043 JOH 003 015 fo basa atahori mana ramahere Au hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa. (aiōnios g166) 043 JOH 003 016 Huu Lamatualain sue-lai naseli' basa atahori sia raefafo' ia. Naeni de Ana denu Au, Ana isen ia, fo basa atahori mana ramahere neu Au nda saranggaa mia Lamatualain sa. No ta'o naa, ara hambu masod'a ndoo-tetu' nda etu ma nda basa sa. (aiōnios g166) 043 JOH 003 017 Naa! Lamatualain nda denu Au, Anan ia, uma sia raefafo' ia fo nggero-furi atahori huku-dokin sa. Te Ana denu Au fee masoi-masod'a' neu atahori mia sala-kilu nara. 043 JOH 003 018 Lamatualain nda huku-doki atahori mana ramahere neu Au sa. Te Ana na'etu mema' huku-doki' fee neu atahori nda mana namahere neu Au sa, huu atahori naa nda namahere neu Au sa, naeni Lamatualain Ana isen ia. 043 JOH 003 019 Ona' ta'o ia: Lamatualain haitua manggarelo' a nema fo naronda sia raefafo' ia. Te atahori hii' a rasod'a sia ma'ahatu' a. Ara nda hii rasod'a sia manggarelo' a sa, huu sira tataon nara nda malole' sa. Naa de Lamatualain nae huku-doki se. 043 JOH 003 020 Huu basa atahori nda mana tao malole' ra sa, binci manggarelo' naa. Ara nda hii manggarelo' a naronda sia se sa, naa fo manggarelo' a afi' soi natud'u tatao de'ulaka nara. 043 JOH 003 021 Te atahori mana tao tungga ndoo-tetu' a, ara rema fo manggarelo' a naronda sia se. Huu manggarelo' a natud'u nae, sira tao tungga Lamatualain hihii-nanaun.” 043 JOH 003 022 Basa naa ma, Yesus no ana mana tungga nara lao hela kota Yerusalem, de leo ra'atataa' sia nusa Yudea. Ara sarani atahori sia naa. 043 JOH 003 023 Lele' naa, Herodes se nda fe'e tao Yohanis bui rala neu sa. Ma Yohanis o sarani atahori sia kambo Ainon, deka kambo Salim, huu oe mata' hetar sia naa. Boe ma atahori aka' rema sia Yohanis fo ana sarani se. 043 JOH 003 025 Naa, agama Yahudi hambu ad'at esa fo tao nemeu ao', dei fo ara fe'e bisa hule-o'e ena. Sia naa, hambu atahori Yahudi esa nareresi no Yohanis ana mana tungga nara so'al dala' naa. 043 JOH 003 026 Basa ma ara rema risi' Yohanis de rafad'e rae, “Ama Meser! Musuned'a do hoko', Atahori fo mana sangga papa mia loe Yarden bob'oan, fo papa mae, Eni, Kristus? Ana o sarani atahori boe! Nda hambu rema sia hai sa ena! Huu basa atahori aka' reu sia E!” 043 JOH 003 027 Yohanis nataa nae, “Ta'o ia! Atahori nda bisa tao rala saa-saa sa boe, mete ma Lamatualain sia sorga nda soi dala' fee ne sa. 043 JOH 003 028 Hei rena au ufad'e relo-relo ena ae, ‘Au ia, nda Kristus fo hita tahani' a sa. Te Lamatualain denu au uma u'uhulu', fo soi dala' fee neu Kristus. Ta'o' a naa ena!’ 043 JOH 003 029 Conto, tou mana nae sao' a na'ena ina' fo nae sao' a. Te eni sakasii na, mana nambarii' no eni, lele' rena tou mana nae sao' ola-ola' na ralan namaho'o. Yesus naa, ona' tou mana nae sao' esa. Boe ma au ia, ona' Eni sakasii na. Naeni de lele' ia rala ngga namaho'o nala seli. 043 JOH 003 030 Pantin na, Eni musi bau dad'i atahori manaseli' nakandoo, ma au bau umukura ukundoo dad'i atahori ana diki'.” 043 JOH 003 031 Yohanis tute o'olan nae, “Ana onda nema mia Lamatualain sia lalai, naeni de Ana monae' lena' mia basa' e. Te au uma mia' a raefafo' ia, naeni de au ona' basa atahori mana sia raefafo' ia. Au ola' so'al dala mana dad'i tungga-tungga fai sia raefafo' ia. Te mana onda nema mia Lamatualain sia lalai a naa, Eni manaseli' lena' basa e. 043 JOH 003 032 Ana nafad'e so'al saa fo Ana nita ma rena ena. Te atahori nda simbo no malole saa fo Ana nafad'e' a sa. 043 JOH 003 033 Mete ma atahori simbo saa fo Atahori mana nema mia ata' naa nefad'en, naa o natud'u bukti boe oi, namahere Lamatualain o'olan naa, teb'e. 043 JOH 003 034 Atahori fo Lamatualain haitua nema' a, nafad'e Lamatualain hehelu-fufulin. Te Lamatualain fee Dula-dalen nda mana etu mana basa' sa neu Eni ena. 043 JOH 003 035 Huu Ama' sia sorga sue nala Anan seli. Ma Ana fee basa-b'asa' e neu Ana' naa liman ena. 043 JOH 003 036 Ma atahori mana namahere neu Anan, ara hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa. Te atahori nda mana namahere neu E sa, ma nda tao tungga hehelu-fufulin sa, ara nda hambu masod'a' naa sa, huu Lamatualain aka' natud'u' a nasan fo huku-doki se.” (aiōnios g166) 043 JOH 004 001 Mete ma ta'asasama' Yohanis no Yesus, na, Yesus ana mana tungga nara sarani atahori hetar lena' mana tungga E. Yesus nda sarani atahori sa, aka' Eni ana mana tungga nara mana sarani atahori. Basa ma, lele' Yesus bub'ulu' oi, atahori mia partei agama Farisi rena ara sarani atahori hetar lena', 043 JOH 004 003 boe ma no ana mana tungga nara lao hela nusa Yudea, de bali' risi' profinsi Galilea. 043 JOH 004 004 Te ara musi lao tungga profinsi Samaria fo losa profinsi Galilea. 043 JOH 004 005 Ara lao, ma ara losa kota esa sia Samaria, naran Sikar, deka-deka no rae fo ba'i Yakob fee neu anan Yusuf. 043 JOH 004 006 Sia naa, hambu oe mata' esa, naran ‘Yakob oen’. Reorendu boe ma, Yesus se losa naa. Ana named'a bengge mia sira lalao nara, de Ana endo' hahae aon sia oe naa. Boe ma Ana mana tungga nara lao hela mesa' ne neu naa, de reu hasa nanaat sia kota rala. Boe ma ina' esa mia kota naa nema ha'i oe sia oe mata' naa. Yesus no'e mbali e nae, “A'a. Au bisa o'e oe nininu' mbei, do?” 043 JOH 004 009 Te ina' naa nggengger, huu atahori Yahudi nda nau ra'ab'ue ro atahori Samaria ra sa. De ana natane bali' Yesus nae, “Weh! To'o atahori Yahudi. Au ia, atahori Samaria. Nda sala sa, do? To'o mo'e minu sia au e?” 043 JOH 004 010 Yesus nafad'e nae, “Ta'o ia. Mete ma a'a bub'ulu' saa fo Lamatualain nae fee basa atahori, ma muhine Au mana o'e inu ia, Seka, na tantu a'a no'e oe mia Au. Boe ma Au fee oe mana nendi masod'a'.” 043 JOH 004 011 Ina' naa nae, “To'o nda ma ember hahando' sa. Boe ma oe mata' ia, roman seli. Mia bee nema To'o hambu oe mana nendi masod'a' naa? Oe naa hambu sia bee fai? 043 JOH 004 012 Tantu To'o nda manaseli' lena' hai ba'i Yakob ma sa! Eni mana lao hela oe mata' ia fee hai. Boe ma eni o ninu mia oe mata' ia boe. Eni ana nara, ro banda nara o ona' naa boe.” 043 JOH 004 013 Yesus nataa nae, “Musuned'a, e! Atahori mana ninu mia oe mata' ia, dei fo ana na'amad'a selu' fai. 043 JOH 004 014 Te atahori mana ninu oe fo Au fee' a, dei fo ana nda na'amad'a selu' sa ena. Huu oe fo Au fee' naa, ona' oe mata' sa mana nasapupura' dea nema. Oe naa, nendi masod'a' matetu' nda mana etu' sa.” (aiōn g165, aiōnios g166) 043 JOH 004 015 Ina' naa nae, “Mete ma ta'o naa, na, To'o fee au oe naa leo, fo ona' bee na, au sud'i boe u'umad'a fai! No ta'o naa, au sud'i boe uma ha'i usufafali oe sia ia fai.” 043 JOH 004 016 Boe ma Yesus denu nae, “Ta'o ia. A'a bali' dei. Mo'e a'a sao ma. fo bali' uma sia ia.” 043 JOH 004 017 Ana nataa nae, “Te au nda masao' sa.” Boe ma Yesus nae, “Teb'e. Mufad'e no rala ndoos. Huu sao ma lima ena. Boe ma mana sia ale' ia, nda sao ma sa.” 043 JOH 004 019 Boe ma ina' naa nae, “Awii! Ia naa au uhine ena, To'o ia, Lamatualain mana ola-olan esa. 043 JOH 004 020 Naa, au ae utane. Hai atahori Samaria ra bei-ba'i mara be'utee neu Lamatualain sia lete Gerisim. Te hei atahori Yahudi mae, mete ma nau be'utee neu Lamatualain, basa atahori musi reu sia Yerusalem. Tungga To'o, matetun, ta'o bee?” 043 JOH 004 021 Yesus nataa nae, “A'a mumuhere neu o'ola ngga ia dei, huu ia teb'e. Mae be'utee neu Lamatualain sia lete' ia do, sia Yerusalem do, dei fo fai na nema, ru'a se nda ra'ena ngguna sa ena. 043 JOH 004 022 Hei atahori Samaria nda mihine nae' sa, so'al mimihere neu seka. Te hai atahori Yahudi mihine nae', so'al Lamatualain fo hai be'utee neu' a. Huu Ana nae pake hai fo soi dala', naa fo atahori hambu masoi-masod'a' mia sala-kilu nara. 043 JOH 004 023 Dei fo fai na nema, naeni mia lele' ia, atahori mana be'utee teb'e neu hita Aman sia sorga, na, ara be'utee neu E tungga Dula-dalen, ma tungga ndoo-tetu' a. Huu Ama' sia sorga hii atahori mata' naa ra mana be'utee neu E. 043 JOH 004 024 Huu Lamatualain naa, Dula-dale'. De atahori mana be'utee neu E musi be'utee tungga Dula-dalen, ma tungga matetu' a.” 043 JOH 004 025 Ina' naa nafad'e nae, “Au bub'ulu' Mesias naa nae nema ena, naeni atahori ingga rae, ‘Kristus’, fo Lamatualain helu-fuli mema' nae haitua nema' a. Lele' Ana nema ena, na dei fo nafad'e basa-b'asa' e neu nggita.” 043 JOH 004 026 Yesus nataa nae, “Ia eni, Au ena, fo mana ola-ola' lele' ia.” 043 JOH 004 027 Nandaa no lele' naa, Ana mana tungga nara bali' mia kota rala rema. Ara heran, huu rita E ola-ola' no ina Samaria esa. Te nda hambu esa natane mbali ina' naa nae, “Nau saa?” Boe ma nda hambu esa natane Yesus nae, “Saa de Papa ola-ola' mo ina' ia?” 043 JOH 004 028 Basa ma, ina' a lao hela nggusi na sia naa, de lao bali' kota rala neu. Boe ma ana dui neu atahori sia naa ra nae, 043 JOH 004 029 “Ima mete sob'a Atahori ia dei! Te Ana nafad'e relo-relo basa-b'asa saa fo au tao ita' ra ena. Se'u-se'u te Eni ia, Kristus, fo Lamatualain helu nae haitua nema' a!” 043 JOH 004 030 De atahori ra dea rema mia kota naa, de reu se'u E. 043 JOH 004 031 Lele' ina' naa fe'e bali' neu sia kota rala, Yesus ana mana tungga nara kokoe E rae, “Papa Meser! Uma mua dei!” 043 JOH 004 032 Te nataa nae, “Au u'ena nanaat ena, te hei nda bub'ulu' sa.” 043 JOH 004 033 Ana mana tungga nara esa natane esa rae, “Ta'o bee, ia? Seka mana nema de fee Ne nanaat?” 043 JOH 004 034 Te Yesus nafad'e nae, “Ta'o ia. Lamatualain denu Au fo tao tungga Eni hihii-nanaun, ma ulalao ue-tataon losa basa. Naa ona' nanaat soa' neu Au. 043 JOH 004 035 Naa, hei biasa memete' sia tine-osi, basa fo takseer mae, ‘Fe'e fula haa fai, dei fo fe'e bisa etu-oru ena.’ Rena, e! Au ufad'e. Mete ma hei mete ma'abeb'esa, tine-osi ra lele' ia randaa etu-oru ena. Tine ra, ona' atahori hetar sia naa rema risi' hita. Huu sira rahehere ramahere neu Au ena. 043 JOH 004 036 Nda aka' ta'o naa sa, te mana etu-oru mana raduru buna-b'oa nara sia nggud'an rala, sangga rae simbo rala nggad'i nara ena. Sira ona' atahori mana natud'u dala' fo atahori ramahere neu Lamatualain, fo hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana etu' sa. No ta'o naa, atahori mana sela fini, no atahori mana etu-oru buna-b'oa' ra, ramaho'o reu esa. (aiōnios g166) 043 JOH 004 037 Atahori rae, ‘Atahori esa sela fini; atahori laen mana naduru buna-b'oa nara.’ Naa teb'e ena. 043 JOH 004 038 Au denu nggi fo mii miduru buna-b'oa' mia atahori laen ue-osan. Mema' hei nda tao ues naa sa, te hei o hambu hahambu' mia bebengge nara.” 043 JOH 004 039 Lele' naa, hambu atahori Samaria hetar sia kota naa ramahere neu Yesus, huu ina' naa o'olan nae, “Ana nakambembela nabasa' basa-b'asa saa fo au tao ita' ra.” 043 JOH 004 040 Basa ma lele' ara rema risi' Yesus, ara kokoe teb'e-teb'e mbali E rae, “Papa leo mo hai sia ia leo!” Boe ma Ana leo na'atataa' fai rua sia naa. 043 JOH 004 041 Boe ma atahori laen hetar o ramahere neu E, huu Eni o'olan. 043 JOH 004 042 Boe ma ara rafad'e ina' naa rae, “Afis naa, hai rena' a o'olam. Te ia na hai mimihere neu E, huu hai rena mata' mia E. Hai bub'ulu' teb'e mae, Atahori ia, mana bisa fee basa nggita masoi-masod'a' sia raefafo' ia mia sala-kilu tara.” 043 JOH 004 043 Yesus se leo fai rua mia naa, boe ma ara lao rakandoo risi' profinsi Galilea. 043 JOH 004 044 (Lao esa Yesus ola' nita nae, “Atahori nda hii fee had'a-hormat neu Lamatualain mana ola-olan sia eni kambon sa.”) 043 JOH 004 045 Dalahulun, lele' nda fe'e feta Paska sa, atahori Galilea hetar reu sia kota Yerusalem fo tao fai malole sia naa. Boe ma ara hambu rita basa saa fo Yesus tao sia Yerusalem. Naeni de lele' Ana bali' Galilea neu, ara simbo E no malole. 043 JOH 004 046 Basa ma Yesus se lao rakandoo reu selu' sia kambo Kana sia profinsi Galilea. Ana tao nita oe dad'i anggor sia naa. Lele' naa, hambu pagau esa sia kota Kapernaum. Ana monen namahed'i. 043 JOH 004 047 Lele' pagau naa rena oi, Yesus bali' nisi' Galilea mia profinsi Yudea, ma ana lao neu sia Kana de sangga Yesus. Nandaa, ma ana aka' kokoe fo Yesus onda nema tao nahai' anan. Huu ana' naa nae' a mate ena. 043 JOH 004 048 Yesus nafad'e pagau naa nae, “Mete ma hei nda mita Au tao manadad'i' mata'-mata' sa na, hei nda nau mimihere Au sa!” 043 JOH 004 049 Pagau naa nataa nae, “Papa, tulun uma dei. Te hoko', na, ana ngga mate a ia ena.” 043 JOH 004 050 Basa ma Yesus nafad'e neu e nae, “Bali' leo. Te anam naa, masod'a'.” Boe ma ana heo' bali' neu' ena, huu ana namahere Yesus o'olan naa. 043 JOH 004 051 Lele' ana bali', atahori mana tao ues nara rema randaa ro e sia dala' rae, “Ama' afi' susa fai, huu ama' anan masod'a'.” 043 JOH 004 052 Basa ma natane se nae, “Ana hai eni' a mia lii' hira?” Ara rataa rae, “Eni' a afis a lii' esa, matob'i' a onda mema'.” 043 JOH 004 053 Basa ma pagau a nasaned'a neu' ena nae, anan hai neu' ena, eni' a mia lele' Yesus nafad'e nae, “Ama' anan masod'a'.” Boe ma ana no basa ume isi nara ramahere neu Yesus. 043 JOH 004 054 Dad'i ia, manadad'i-manaseli' ka ruan fo Yesus tao lele' Ana lao hela Yudea, fo neu sia Galilea. 043 JOH 005 001 Basa naa ma, hambu fai malole agama Yahudi esa. Naeni de Yesus se lao risi' Yerusalem. 043 JOH 005 002 Sia naa, hambu lifu esa na'ena nembeleon lima mana deka-deka no lelesu esa, naran Lelesu Bib'i Lombo. Sia sira ded'ea Aram, lifu naa naran ‘Batesda’. 043 JOH 005 003 Hambu atahori mamahed'i' hetar biasa reu rahani sia nembeleo' naa ra. Conto ona': atahori poke', atahori keko', ma atahori nda mana na'aunda' nala sa. [Ara rahani fai' bee fo oe a nanggongga. 043 JOH 005 004 Huu lao-lao esa, Lamatualain aten mia sorga oe rala neu, fo tao oe a nanggongga. Basa naa fo seka nahulu' oe rala neu, na, eni hai mia hed'i-nggaraun.] 043 JOH 005 005 Naa, sia naa hambu atahori esa namahed'i too telu nulu falu ena. 043 JOH 005 006 Boe ma Yesus nita atahori naa sunggu' sia naa. Ana bub'ulu' atahori naa namahed'i eni' a doo' ena, boe ma natane nae, “A'a, e! Mae hai, do?” 043 JOH 005 007 Ana nataa nae, “Au nau, Papa. Te eni kai-baa na, naeni: lele' oe a nanggongga, nda hambu atahori o'o au oe rala uu sa. Mete ma au sob'a ao ngga, na, atahori laen rala reu ra'ahulu' au ena.” 043 JOH 005 008 Boe ma Yesus denu e nae, “Mumburii' leo! Lulu mala nenei ma, fo bali' leo.” 043 JOH 005 009 Yesus ola' basa ta'o naa, boe ma atahori naa hai neu' ena. Basa ma ana fela, o'o nenein, de ana lao bali' neu' ena. Manadad'i' naa nandaa no atahori Yahudi ra fai hule-o'en. 043 JOH 005 010 Basa ma atahori Yahudi ra malangga nara rafad'e mbali atahori mana fe'e hai' na rae, “Woi! Bub'ulu', do hoko'? Fai' ia, fai hahae tao ue-osa'. Tungga hita agaman hohoro-lalanen, atahori nda bole o'o nenei' sa, huu naa o naran, tao ue-osa' boe!” 043 JOH 005 011 Ana nataa nae, “Aduu, ama nggara, e! Ama' se afi' miminasa. Huu Atahori mana tao nahai' au naa, mana parenda au nae, ‘Lulu neneim, fo bali' leo.’” 043 JOH 005 012 Basa ma ara ratane mbali e rae, “Heh! Mana denu nggo lulu nenei' naa, seka?” 043 JOH 005 013 Te atahori naa, nda nahine Yesus naa, seka sa boe. Huu Yesus dea neu nee-nee tungga atahori hetar talad'a. 043 JOH 005 014 Nda doo' sa, ma Yesus nandaa bali' no atahori naa mia Ume Hule-o'e Huu' a sod'an. Boe ma Yesus nafad'e nae, “Rena, e! Ia naa ho hai ena. Afi' tao sala' fai, naa fo afi' hambu dala nda malole' lena' sa fai.” 043 JOH 005 015 Basa ma, atahori naa neu sangga atahori Yahudi ra malangga nara, de nafad'e nae, “Mana tao nahai' au naa, Eni naran, Yesus.” 043 JOH 005 016 Naeni de ara mulai tao doid'oso Yesus, huu Ana na'ahahai' atahori, nandaa no fai hule-o'e'. 043 JOH 005 017 Te Yesus nafad'e neu se nae, “Ta'o ia. Au Ama ngga nda hahae tao ue-osa' sa. Dad'i Au o tao ues ukundoo' a boe.” 043 JOH 005 018 Huu atahori Yahudi ra malangga nara cap rae, Yesus nalena-langga sira hohoro-lalane fai hahae tao ue-osa', naeni de ara sangga dala deres lena' fo rae tao risa E. Lelenan fai, Ana o nae, Lamatualain naa, Eni Aman. No ola' ta'o naa, Ana so'u Aon ona' Lamatualain boe. 043 JOH 005 019 Yesus nafad'e neu se nae, “Teb'e! Au ufad'e mema' ae, Au mesa' nggo nda tao ala saa-saa mia Ao ngga sa boe. Huu Au ia, Lamatualain Anan. Naeni de Au bisa tao tungga aka' saa fo Au ita Ama ngga tao' a. Au ita Ama ngga tao saa, na, Au o tao tungga ta'o naa boe. 043 JOH 005 020 Au Ama ngga sia sorga sue nala Au seli, naeni Eni Anan. Ana o natud'u neu Au basa-b'asa' fo Ana tao' ra. Dei fo Ana nau natud'u neu Au dala-dala' manaseli' lena' fai, naa fo ama tabangangaa! 043 JOH 005 021 Au Ama ngga tao nasod'a bali' atahori mates ra. Ona' naa boe, dei fo Au fee masod'a ndoo-tetu' a neu sud'i' a seka, tungga hihii-nanau ngga. 043 JOH 005 022 Matetun, ta'o ia: Ama' mesa' ne nda na'etu' huku-doki' fee neu atahori sa. Te Ana fee basa' e neu Au ena, huu Au ia, Eni Anan. Basa fo Au mana u'etu' ae, atahori tao ndoo-tetu', do hoko'. 043 JOH 005 023 Au Ama ngga nau fo basa atahori fee had'a-hormat neu Au, ona' ara fee had'a-hormat neu Eni boe. Huu atahori nda mana fee had'a-hormat neu Au sa, naeni Eni Anan ia, na, ana o nda fee had'a-hormat neu Ama' mana denu Au sa. 043 JOH 005 024 Teb'e! Au ufad'e mema'. Atahori mana rena Au o'ola ngga, ma namahere Lamatualain mana denu Au, na, ana hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' a sa. Lamatualain nda huku-doki e sa ena. Huu atahori naa nda hambu huku-doki mamates a ena, te ana dad'i neu atahori mana nasod'a nakandoo no Lamatualain. (aiōnios g166) 043 JOH 005 025 Teb'e! Au ufad'e mema'. Fain deka-deka nema ena, naa de eni' a mia lele' ia, atahori mate' ra o rena hara' mia Au boe, naeni Lamatualain Anan. Huu atahori mana rena ma simbo malole' Au o'ola ngga, dei fo ana hambu masod'a ndoo-tetu' a. 043 JOH 005 026 Basa masod'a' ra ra'oka sia Au Ama ngga. Ana o fee Au masod'a ndoo-tetu' a boe. Huu Au ia, Eni Anan. 043 JOH 005 027 Au Ama ngga o fee hak no koasa neu Au, fo u'etu' basa atahori huku-doki nara, huu Au ia, naeni Atahori Matetu' a. 043 JOH 005 028 Ama afi' nggengger, huu mbei anak fai te basa atahori mana mate' ra rena Au hara ngga. 043 JOH 005 029 Basa fo ara rasod'a bali'. Boe ma ara dea rema mia rates ra. Atahori fo dalahulun tao malole', hambu masod'a ndoo-tetu' a nda mana basa' sa. Te atahori fo dalahulun tao' a de'ulaka', hambu huku-doki' nakandoo' a.” 043 JOH 005 030 Yesus tute o'olan nae, “Au nda tao ala saa-saa sa, mete ma Au nda fe'e rena mia Ama ngga sa. Au rena ala dei fo Au fe'e u'etu' atahori ded'eat na. Huu naa, saa fo Au u'etu' naa, ndaa. Huu Au nda tungga' a hihii-nanau ngga sa, te tungga' a Ama ngga hihii-nanaun. Huu Eni mana denu Au na! 043 JOH 005 031 Mete ma aka' Au mesa' nggo ufad'e so'al Au ao ngga, na, Au o'ola ngga naa, nda nenesimbo tungga hohoro-lalane' sa. 043 JOH 005 032 Te hambu atahori laen dad'i sakasii so'al Au. Ma Au bub'ulu' ara ola' no matetu' so'al Au. 043 JOH 005 033 Hei denu mita atahori reu ratane Yohanis mana sarani' a. Ma ana ola' no matetu' so'al Au. 043 JOH 005 034 Tao-tao te, Au nda parlu atahori netaan sa. Te Au fee nesenened'a' dala' ia ra, naa fo ama bisa hambu masoi-masod'a' mia sala-kilu mara. 043 JOH 005 035 Yohanis o'olan naa, ona' lambu esa naronda manggarelo'. Lele' rondan fe'e manggarelo', rala mara mimiho'o. 043 JOH 005 036 Tao-tao te hambu Atahori manaseli' lena' Yohanis mana ola' matetu' so'al Au. Naeni Ama ngga sia sorga mana fee Au ue-tataos hetar, fo ulalao losa basa. Ue-tataos ia ra mana ratud'u bukti oi, Ama' mana denu Au. 043 JOH 005 037 Eni mana denu Au, ma ola' no matetu' so'al Au boe. Naa, hei nda fe'e rena mita haran sa, do, mete mita mata Aon sa. 043 JOH 005 038 Lamatualain Ded'ea-o'olan nda nasod'a sia rala mara sa, huu nda mimihere Au, fo Ana denu' a sa. 043 JOH 005 039 Hei hii' a paresa' lutu-lelo' Lamatualain Susura Meumaren, huu du'a mae dei fo hei hambu dala' sia naa fo misod'a ndoo-tetu' nda mana'etu' sa. Tao-tao te, Susura naa ra, rafad'e so'al Au. (aiōnios g166) 043 JOH 005 040 Te hei nda nau ima misi' Au, fo dad'i Au atahori ngga, naa fo ama bisa hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa. 043 JOH 005 041 Au nda parlu atahori so'u rananaru Au sa. 043 JOH 005 042 Te Au uhine teb'e-teb'e' hei rala mara. Naeni de Au bub'ulu' ae, hei nda mi'ena susue-lalai' neu Lamatualain sa. 043 JOH 005 043 Au uma sia raefafo' ia, huu Ama ngga mana to'u koasa denu Au uma. Te hei nda simbo Au sa. Tao-tao te, mete ma hambu atahori laen nema nendi koasan, na, hei simbo e no malole'. 043 JOH 005 044 Hei esa no esa hii' a kokoat a. Te hei nda taoafi', Lamatualain koa nggi, do hoko' sa. Tao-tao te, Eni, Lamatualain! Nda hambu laen sa ena. Dad'i mete ma hei nda taoafi' neu E sa, ona bee fo hei bisa mimihere neu E? 043 JOH 005 045 Afi' du'a mae, Au mana mbia sala' neu nggi sia Au Ama ngga matan. Hoko'. Mana mbia sala' neu nggi, naeni ba'i Musa. Tao-tao te, hei mimihena neu e, huu eni mana fee nggi Lamatualain Hohoro-lalanen. 043 JOH 005 046 Mete ma hei mimihere teb'e neu Musa, tantu hei o mimihere neu Au boe. Huu eni sura' so'al Au. 043 JOH 005 047 Te, huu hei nda mimihere teb'e neu saa fo ana sura' a sa, ona bee fo hei nau mimihere saa fo Au ola' a? Ne'o hoko', to!” 043 JOH 006 001 Basa ma atahori Yahudi ra fai malole ‘Paska’ na deka-deka ena. Boe ma Yesus se risi' dano Galilea bob'oan. (Dano a nara laen na, naeni ‘Tiberias’.) Atahori hetar tungga E naa reu, huu ara rita manadad'i-manaseli' fo Ana tao' ra, naeni lele' Ana tao nahai' atahori mamahed'i' ra. Losa dano a seri', ma Yesus no ana mana tungga nara hene risi' lete ana' esa. De ara endo' mia naa. 043 JOH 006 005 Lele' Yesus nita atahori hetar rema ra'ab'ue, ma Ana natane ana mana tunggan esa, naran Filipus nae, “Hita bisa hasa nanaat sia bee, fo tahao neu atahori ia ra?” 043 JOH 006 006 Mema' Yesus nahine nae tao ta'o bee. Te Ana ola' na'o naa nae sob'a Filipus. 043 JOH 006 007 Boe ma Filipus nataa nae, “Awe'! Ona' mae tukan esa, tao ue-tataos fai natun rua o, nggad'in nda fe'e dai fo hasa roti fee neu basa se sa! Mae atahori esa na hambu' a roti mbei' a o, naa nda dai sa!” 043 JOH 006 008 Basa ma, Yesus ana mana tunggan esa fai, naran Anderias, naeni Simon Petrus odin, nafad'e Yesus nae, 043 JOH 006 009 “Papa! Hambu anak esa sia ia nendi roti bue' lima, no u'u rua. Te naa nda bisa dai nehao neu atahori desi basa ia sa!” 043 JOH 006 010 Sia naa hambu uru nae'. Basa ma Yesus denu ana mana tungga nara nae, “Fee se endo' leo.” Boe ma ara endo'. Lele' naa, atahori hetar seli! Aka' tou' ra o, mbei ma atahori rifon lima. 043 JOH 006 011 Yesus ha'i nala roti ra, ma no'e makasi mbali Lamatualain. Boe ma Ana banggi fee neu ana mana tungga nara. De ara reu pala fee neu atahori ra. Ana tao u'u ona' naa boe. Basa se raa losa ra'abeta. 043 JOH 006 012 Lele' basa se raa losa ra'abeta ena, ma Yesus denu ana mana tungga nara nae, “Miduru mala bali' nanaat lena' ra, fo afi' hambu nene le'a-nggari hendi parsuma' a.” 043 JOH 006 013 De ara raduru rala bali' nanaat lena' mia roti bue lima naa ra, sofe boa sanahulu rua. 043 JOH 006 014 Lele' atahori hetar rita manadad'i-manaseli' fo Yesus tao' naa, ara rae, “Awii! Eni ia, tantu Mana Ola-ola' fo Lamatualain helu basa nae haitua nema' a.” 043 JOH 006 015 Yesus bub'ulu' oi, atahori hetar naa ra rae ra'asusuu' Eni dad'i mane'. Basa ma Ana fela lao, ma Ana hene na'adod'oo' nisi' lete ana diki' esa, fo aka' mesa' Ne sia naa. 043 JOH 006 016 Lele' relo a fe'e mopo ena, Yesus ana mana tungga nara onda dano reu. 043 JOH 006 017 Yesus nda fe'e nema na'ab'ue no se sa. Boe ma ara hene risi' ofa' esa, de sefe risi' kota Kapernaum, sia dano a seri'. Lele' ara sefe te ma'ahatu' ena. 043 JOH 006 018 Boe ma dano a naree neu-nema, huu sanggu anin humbu na'amimina'. 043 JOH 006 019 Lele' Yesus ana mana tungga nara sefe mbei ma kilo lima, ma ara rita Ana lao' sia oe' ata. Ana neu deka-deka sira ofan, ma ramatau rala seli. 043 JOH 006 020 Te Yesus nafad'e nae, “We! Afi' mimitau! Huu ia Au.” 043 JOH 006 021 Huu naa, de ara nda ramatau sa ena. Boe ma ara nau-nau' a fo Ana hene ofa' na'ab'ue no sira. Nda med'a sa te, ofa' a losa sira mamana seseen ena. 043 JOH 006 022 Mbila' neu ma, atahori hetar naa ra fe'e sia dano a seri'. Ara deka-deka ro mamana' fo Yesus no'e makasi mbali Lamatualain, basa de fee se raa. Boe ma ara rahine rae, afis a aka' ofa' esa sia naa. Te Yesus ana mana tungga nara rendi ofa' naa, de lao hela mamana' naa ena. Yesus nda sae ofa' naa namalolo' no ana mana tungga nara sa. Te hambu ofa' laen hira mia kota Tiberias mana reu-rema sia mamana' naa. Basa ma, lele' atahori hetar rahine rae, Yesus no ana mana tungga nara nda sia naa sa ena, boe ma ara sae ofa' laen ra, de reu sangga Yesus sia Kapernaum, sia dano a seri' fai. 043 JOH 006 025 Basa ma ara randaa ro Yesus sia dano a seri'. Boe ma ara ratane Eni rae, “Papa Meser! Papa losa ia, eni bees?” 043 JOH 006 026 Yesus nataa nae, “Matetun, ta'o ia: hei nda sangga Au huu mita manadad'i-manaseli'a sa. Te hei sangga Au, huu Au uhao nggi, losa mi'ibeta. 043 JOH 006 027 Rena malolole! Afi' tao ues fo hambu aka' nanaat mana dei fo noe hendi. Malole lena' ama tao ues fo hambu nanaat mana na'atataa' nakandoo, mana nendi masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa. Huu Au ia, naeni Atahori Matetu' a. Au mana bisa fee nggi masod'a' naa. Huu Ama' sia sorga fee hak naa neu Au ena.” (aiōnios g166) 043 JOH 006 028 Boe ma ara ratane rae, “Mete ma ta'o naa, na, hai musi tao ta'o bee, naa fo hai bisa milalao Lamatualain ue-tataos na?” 043 JOH 006 029 Yesus nafad'e nae, “Lamatualain ue-tataon, ta'o ia: hei musi mimihere Au. Huu Lamatualain mana denu Au.” 043 JOH 006 030 Basa ma ara ratane fai rae, “Papa nau mutud'u manadad'i-manaseli' ona' beek, naa fo hai mita, ma mimihere neu Papa? Boe ma, Papa nau tao saa fee hai fai? 043 JOH 006 031 Conto ona', hita bei-ba'i nara raa roti manna sia mamana rou'. Naa dad'i ona' nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren oi, ‘Ana fee se roti mana onda mia lalai a, fo ara raa.’” 043 JOH 006 032 Yesus nae, “Au ufad'e matetun, ta'o ia: lele ulu' a, ba'i Musa nda na'onda' roti a mia lalai fee neu hei bei-ba'i mara. Huu mana na'onda' a, Ama ngga sia sorga. Lele' ia o Ana sadia fee nggi roti sia sorga boe. Te roti ia, Roti matetu' mana na'atataa' nakandoo. 043 JOH 006 033 Huu Roti mana mia Lamatualain ia, naeni, mana onda mia sorga ma nendi masod'a' soa' neu atahori sia raefafo' ia.” 043 JOH 006 034 Basa ma ara ro'e rae, “Papa! Fee roti naa nakandoo' a neu hai dei!” 043 JOH 006 035 Boe ma Yesus nafad'e neu se nae, “Au ia, naeni Roti naa. Huu Au mana endi masod'a ndoo-tetu' a. Dad'i atahori mana dad'i atahori ngga, nda ndoe sa ena! Boe ma atahori mana namahere Au, nda na'amad'a sa ena! 043 JOH 006 036 Te Au ufad'e ita hei ae, mae hei mita Au ena o, hei nda fe'e mimihere Au sa boe. 043 JOH 006 037 Tao-tao te, basa atahori fo Ama ngga here nala fo dad'i Au atahori nggara, dei fo rema risi' Au. Mete ma hambu atahori esa nema nisi' Au, Ne'o Au nda ae use-oi hendi e sa! 043 JOH 006 038 Huu Au onda uma mia sorga. Au uma fo tao tungga Ama ngga hihii-nanaun, huu Eni mana denu Au na. Au nda nau tao tungga aka' hihii-nanau ngga sa. 043 JOH 006 039 Eni hihii-nanaun, ta'o ia: mia basa atahori fo Eni here nala dad'i Au atahori nggara, Ana nau fo Au u'ub'ue ala basa se. Au nda bole hela esa mopo sa boe. Te dei fo sia fai matete'en, Au musi fee se rasod'a bali'. 043 JOH 006 040 Ona' Au ola' fa' ra, Ama ngga nau fo basa atahori mana rahine ma ramahere Au, naeni Eni Anan ia, na, bisa hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa. Basa dei fo neu fai matete'en, Au fee se rasod'a bali' boe.” (aiōnios g166) 043 JOH 006 041 Naa, atahori Yahudi ra malangga nara, mulai au-au' ro E, huu Ana nae, “Roti mana mia Lamatualain naa, naeni Au, mana onda mia sorga.” 043 JOH 006 042 Ara ola-ola' rae, “Ta'o bee ia e? Atahori ia, naeni Yesus, Yusuf anan, to? Hita tahine ina-ama nara. Dad'i ta'o bee de lele' ia Ana nae, ‘Au onda uma mia sorga’? Hambu mia bee?” 043 JOH 006 043 Yesus denu se nae, “Weh! Miloe' au-au' leo! 043 JOH 006 044 Au Ama ngga sia sorga mana denu Au uma sia ia. Nda hambu atahori bisa nema nisi' Au sa, mete ma Ama ngga nda noo e nema sa. Boe ma dei fo neu fai matete'en, Au fee se rasod'a bali'. 043 JOH 006 045 Lamatualain mana ola-olan dalahulu' ra sura' rala oi, ‘Lamatualain nau nanori basa atahori.’ Naa, basa atahori mana rena Ama' sia sorga, ma ranori mia E, ara rema risi' Au fo dad'i atahori nggara. 043 JOH 006 046 Au ia, mana onda uma mia Lamatualain. Dad'i aka' Au mana ita E. Nda hambu atahori laen esa sa boe mete nita Ama' sia sorga sa. 043 JOH 006 047 Teb'e! Au o ufad'e mema' neu nggi! Atahori mana namahere neu Au, dei fo hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa. (aiōnios g166) 043 JOH 006 048 Huu Au ia, naeni Roti mana nendi masod'a' naa. 043 JOH 006 049 Fai ma'ahulun, hei bei-ba'i mara raa roti manna lele' ara lao' ndule mamana-mamana rou' ra. Mae ara raa roti naa, te doo-doo ma ara o mate boe. 043 JOH 006 050 Te Roti mana onda mia sorga lele' ia, laen. Huu basa atahori bole raa. Eni sosoan nae, basa atahori mana ramahere neu Au ia, ara nda saranggaa mia Lamatualain sa ena. 043 JOH 006 051 Huu Au ia, naeni Roti mana nendi masod'a', mana onda nema mia sorga. Boe ma, mete ma Au mate, Au fee Ao ngga fo basa atahori sia raefafo' ia bisa rasod'a. Boe ma atahori mana raa Roti naa, ara hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa.” (aiōn g165) 043 JOH 006 052 Rena ona' naa, ma atahori Yahudi ra malangga nara esa nareresi no esa rae, “Awe'! Ana ola' saa naa? Ta'o bee de Atahori ia bisa fee aon fo hita taa?” 043 JOH 006 053 Boe ma Yesus nafad'e se nae, “Au ola' teteb'es. Ma Au ufad'e ta'o ia: Au ia, Atahori Matetu' a. Atahori mana nau nasod'a ndoo-tetu', musi nenepa'a' no Au. Dad'i mete ma hei nda mia ao-sisin Ngga sa, ma nda minu raa Ngga sa, na, nda hambu masod'a ndoo-tetu' a sia nggi sa. 043 JOH 006 054 Huu atahori mana naa ao-sisin Ngga, ma ninu raa Ngga, hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa. Dei fo sia fai matete'en, Au fee ne nasod'a bali'. (aiōnios g166) 043 JOH 006 055 Te nanaat ndoo-tetu' a, naeni Au ao Ngga. Boe ma nininu ndoo-tetu' a naeni Au raa Ngga. 043 JOH 006 056 Dad'i atahori mana naa ao-sisin Ngga, ma ninu raa Ngga na, hambu nasod'a nenepa'a' no Au. Boe ma Au o nenepa'a' o eni boe. 043 JOH 006 057 Ama' sia sorga mana denu Au na, Eni nasod'a teb'e-teb'e'. Boe ma Au o hambu masod'a ndoo-tetu' a mia E boe. Naeni de atahori mana naa Au ao-sisin Ngga, dei fo eni o hambu masod'a ndoo-tetu' a mia Au boe. 043 JOH 006 058 Naa, lele ulu' a, hei bei-ba'i mara raa roti manna mana onda mia lalai a. Mae ara raa roti naa o, te doo-doo ma ara mate boe. Te Roti mana onda mia sorga lele' ia, laen. Huu atahori mana naa Roti ia, dei fo hambu masod'a ndoo-tetu' a.” (aiōn g165) 043 JOH 006 059 Yesus nanori dala' ia ra mia atahori Yahudi ra ume hule-o'en esa sia kota Kapernaum. 043 JOH 006 060 Naa, hambu atahori hetar tungga Yesus. Te lele' ara rena nanori na'o naa, ma ruma ola' rae, “Eni nenorin, beran seli, e! Seka bisa simbo nenori' naa o?” 043 JOH 006 061 Te Yesus nahine ara au-au' ra'o naa, ma Ana natane nae, “Nenori' ia tao nggi susa, do? 043 JOH 006 062 Ona' bee fai mete ma hei mita Au, Atahori Matetu' ia, hene bali' naa uu, sia Au mamana dalahulu ngga? 043 JOH 006 063 Lamatualain Dula-dalen mana nendi masod'a ndoo-tetu' a. Nda atahori aon mana nendi masod'a ndoo-tetu' naa sa. Te Ded'ea-o'ola ngga ra ra'oka mia Lamatualain Dula-dalen. Dad'i Ded'ea-o'ola' naa o nendi masod'a ndoo-tetu' soa' neu atahori ra. 043 JOH 006 064 Te hei ruma nda mimihere Au sa.” Yesus ola' na'o naa, huu nahine mia fefeun seka nda namahere sa, ma dei fo seka mana seo hendi Eni. 043 JOH 006 065 Boe ma Ana ola' selu' nae, “Naeni de Au ufad'e nggi ae, Au Ama ngga sia sorga musi soi dala' fee atahori dei, naa fo atahori bisa maso' dad'i Au atahori ngga.” 043 JOH 006 066 Eni' a lele' naa, hambu ana mana tungga nara hetar lao hela E, huu ara nda nau tungga E sa ena. 043 JOH 006 067 Basa ma Yesus natane ana mana tungga atahori ka sanahulu rua nara nae, “Boe ma hei ona' bee? Mae lao hela Au boe, do?” 043 JOH 006 068 Te Simon Petrus nataa nae, “Papa! Hai mae mii sia seka e fai? Nda hambu atahori laen sa ena mana bisa nafad'e hai, ta'o bee fo hai bisa hambu masod'a' ndoo-tetu' nda mana basa' sa. Aka' Papa mesa' ne! (aiōnios g166) 043 JOH 006 069 Boe ma hai mimihere neu Papa. Huu hai bub'ulu' mae, Papa ia, naeni, Lamatualain Atahori Meumaren.” 043 JOH 006 070 Yesus nafad'e se nae, “Au pili ala hei atahori sanahulu rua ena. Te misined'a, e! Hambu esa mia hei e ona' nitu e!” 043 JOH 006 071 Eni masud naa, Yudas, naeni Simon Iskariot anan. Yudas naa, esa mia Eni ana mana tungga atahori ka sanahulu rua nara. Dei fo, ana mana seo hendi Yesus. 043 JOH 007 001 Basa naa ma, Yesus se lao' ndule profinsi Galilea. Ana nda nau lao ndule sia profinsi Yudea sa, huu hambu atahori Yahudi ra malangga mana sia naa ra rae tao risa E. 043 JOH 007 002 Lele' naa, atahori Yahudi ra feta etu-orun fo babae rae, “Feta lalaa'”, sangga deka ena. 043 JOH 007 003 Boe ma Yesus odi nara denu E rae, “Malole lena', A'a lao hela ia, fo lao muu sia Yudea. Naa fo atahori mana tungga A'a sia naa ra o bisa rita dala-dala' fo A'a tao' ra boe. 043 JOH 007 004 Huu mete ma atahori esa nau fo atahori hetar mete rita eni manaselin, na, ana afi' tao funi-funi'. Huu A'a tao manadad'i-manaseli mata'-mata', de malole lena' fai, mete ma basa atahori bisa rita saa fo A'a tao' a naa!” 043 JOH 007 005 Odi nara ola' ra'o naa, huu ara nda ramahere teb'e E sa boe. 043 JOH 007 006 Boe ma Yesus nataa nae, “Ta'o ia. Lele' ia, Au fai ngga nda fe'e losa sa. Te mete ma hei mae mii, na, sud'i' a fai hira' o bisa. 043 JOH 007 007 Atahori sia raefafo' ia ra nda binci nggi sa. Te ara binci Au, huu Au utud'u basa tatao-nono'i nara. Te rala nara de'ulaka'. 043 JOH 007 008 Hita fai malole agaman, deka nema ena. Hela neu fo aka' hei mii mi'ihulu' sia Yerusalem. Au nda fe'e nau uu sa, huu fain nda fe'e losa sa.” 043 JOH 007 009 Ana ola' basa na'o naa, boe ma Ana leo neu' a profinsi Galilea. 043 JOH 007 010 Lele' odi nara lao reu tungga atahori Yahudi ra fai malolen sia Yerusalem, Yesus o tungga neu boe. Te Ana neu na'ababambi Aon, naa fo atahori nda bub'ulu' sa. 043 JOH 007 011 Lele' fai malole mia Yerusalem, atahori Yahudi ra malangga nara sangga E. Ara ratane rae, “Atahori naa sia bee, e?” 043 JOH 007 012 Atahori hetar utu-utu so'al Eni. Ruma rae, “Eni, atahori malole'.” Ruma fai rae, “Hoko'! Eni, mana peko-leleko' hii' a laka-ese atahori hetar.” 043 JOH 007 013 Te nda hambu esa saa boe nambarani ola' relo-relo so'al Yesus sa, huu ara ramatau malangga naa ra. 043 JOH 007 014 Nandaa no fai malole' a banggi rua na, ma Yesus Ume Hule-o'e Huu' a rala neu. Boe ma nanori sia naa. 043 JOH 007 015 Boe ma atahori Yahudi ra malangga nara tabangangaa rae, “Atahori ia nda nanori nae' nita ona' hita sa. Te ta'o bee de Ana nahine dala' hetar ona' ia?” 043 JOH 007 016 Boe ma Yesus nafad'e se nae, “Rena, e. Dala-dala' fo Au unori' ra, nda mia' a Au mesa' nggo sa, te mia Eni mana denu Au' a. 043 JOH 007 017 Atahori mana teb'e-teb'e' nau tao tungga Lamatualain hihii-nanaun, dei fo ana nahine, Au nenori ngga naa, teb'e-teb'e' nema mia Lamatualain, do nema mia aka' Au mesa' nggo. 043 JOH 007 018 Huu atahori mana ola' nendi aka' mesa' ne koasan, eni sangga' a nara'. Te atahori mana nau so'u-boti' nara malole neu atahori mana denu eni' a, na, tantu ana ola' no rala ndoos. Boe ma ana nda na'ena peko-leleko' sa. 043 JOH 007 019 Ba'i Musa fee Lamatualain Hohoro-lalanen neu nggi ena. Te hei nda tao tungga sa. Dad'i, ta'o bee de hei sangga-sangga dala' fo mae tao misa Au?” 043 JOH 007 020 Basa ma atahori hetar ratane rae, “Ola' saa, ia? Mbei ma nitur tao nggo, do? Seka mana sangga dala' fo nae tao nisa nggo?” 043 JOH 007 021 Boe ma Yesus nataa nae, “Ta'o ia. Au fe'e tao' a manadad'i-manaseli' mata' esa' a sia fai hule-o'e' a, te basa hei miminasa ena. 043 JOH 007 022 Te lao-lao esa, hei tao-ues sia fai hule-o'e' a, ona' ia boe: ba'i Musa na'onda' sunat hohoro-lalanen nae, mete ma atahori bonggi nala ana tou', na, neu fai kafalun, hei musi sunat ana diki' naa. Ita' mae fai' naa, nandaa no fai hule-o'e' o, hei musi sunat e. (Te tungga matetun, hohoro-lalane' naa ra rahulu' ba'i Musa. Huu Lamatualain fee hohoro-lalane' naa ra ra'ahulu' neu ba'i Abraham.) 043 JOH 007 023 Dad'i mete ma sunat ana diki' esa nandaa no fai hule-o'e' na, nda sala no ba'i Musa hohoro-lalanen sa, na, ta'o bee de hei miminasa Au, huu Au u'uhahai' atahori keko' nandaa no fai hule-o'e'? Nda nandaa no dud'u'at sa, to!? 043 JOH 007 024 Afi' nile atahori tungga aka' dala-dala' fo hei bisa mita no mata mara. Dudu'a naru' fo timba-tai basa-b'asa' e no malolole dei, basa fo fe'e mi'etu' no matetu' ena.” 043 JOH 007 025 Basa naa ma, hambu atahori hira mia kota Yerusalem ratatane rae, “Atahori ia, ara sangga fo rae tao risa E, do? 043 JOH 007 026 We, seli, o! Ana ola' relo-relo sia atahori hetar mata nara. Te nda hambu esa denu E nee-nee sa boe. Tungga hei, na ta'o bee? Mbei ma mana to'u koasa ra bub'ulu' ena do hoko', rae Atahori ia, naeni Kristus, fo Lamatualain helu mema' nae haitua nema' a ena, do? 043 JOH 007 027 Te aka' na, ta'o ia: lele' Lamatualain haitua Kristus nema, atahori nda rahine Eni mia bee nema sa boe. Te hita tahine Atahori ia mia bee nema ena.” 043 JOH 007 028 Lele' naa, Yesus fe'e nanori atahori sia Ume Hule-o'e Huu' a sod'an. Lele' rena atahori ra ola-ola' ta'o naa, boe ma Ana natane se no hara deres nae, “Hei du'a mae, hei mihine Au, ma bub'ulu' teb'e Au uma mia bee, do? Au nda uma sia ia tungga' a hihii-nanau ngga sa. Huu mana denu Au ia, teb'e-teb'e' sia. Hei nda mihine E sa boe. 043 JOH 007 029 Te Au uhine E, huu Au uma mia E, ma Eni mana denu Au na.” 043 JOH 007 030 Basa boe ma, ara rae humu E. Te nda hambu esa bisa to'u nala E sa, huu fain nda fe'e losa sa. 043 JOH 007 031 Mia atahori hetar mana sia naa ra, hambu hetar ramahere E boe. Ara ola-ola' rae, “Atahori ia tao manadad'i-manaseli' hetar ena. Ma lele' Kristus nema, mbei ma Ana nda tao lena' mia Atahori ia sa, to?” 043 JOH 007 032 Sia atahori hetar talad'a nara, hambu atahori hira mia partei agama Farisi ra boe. Ara rena atahori hetar ola' utu-utu dala' naa ra so'al Yesus. Basa ma, ara ro malangga agama Yahudi ra malangga nara haitua atahori hira mana ranea Ume Hule-o'e Huu' a, fo reu humu Yesus. 043 JOH 007 033 Boe ma Yesus nafad'e nae, “Au fai ngga fo hambu u'ub'ue o nggi, hela' a mbei ena. Nda doo' sa ena te Au lao bali' isi' Eni mana denu Au a. 043 JOH 007 034 Dei fo mete ma, hei mae sangga Au, te ama nda mindaa sa. Huu Au ae uu sia mamana' esa, fo hei nda bisa tungga sa.” 043 JOH 007 035 Basa ma, atahori Yahudi ra malangga nara esa natane esa rae, “Atahori ia nae neu sia bee? Ana neu sia mamana' bee, fo hita nda tandaa to E sa? Ana nae neu keke sia atahori Yahudi fo masod'an sea-saranggaa sia nusa dea', do? Ana nae neu nanori atahori mana pake ded'ea Yunani sia naa, do? Do, ta'o bee? 043 JOH 007 036 Eni masud na saa, de Ana ola' nae, ‘Hei nau sangga Au, te nda mindaa sa.’ Boe ma, ‘Au ae uu sia mamana' esa, fo hei nda bisa tungga sa’?” 043 JOH 007 037 Nandaa no fefetas fai matete'en, mana dad'i fai monae' manaseli' naa, ma Yesus nambarii' de nameli nae, “Rena, o! Seka na'amad'a, na, nema sia Au fo ninu! 043 JOH 007 038 Mete ma hambu mana ramahere Au, na, nema ninu neu' ena! Huu Lamatualain Susura Meumaren sura' ena nae, ‘Oe mana nendi masod'a' dei fo nasapupura' dea nema mia atahori mamahere' ra rala nara.’ Basa fo, ara hambu masod'a ndoo-tetu' a. No ta'o naa, ara o tulu-fali atahori laen fo hambu masod'a ndoo-tetu' a boe.” 043 JOH 007 039 Naa, Yesus ola' so'al Lamatualain Dula-dalen, huu basa atahori mana ramahere Yesus dei fo simbo Dula-dale' naa. Te lele' Yesus ola' na'o naa, ara nda fe'e simbo duladale' a saa, huu Lamatualain nda fe'e fee sa. Mema' Lamatualain nda fe'e fee sa, huu Ana nda fe'e so'u nananaru Yesus sa. 043 JOH 007 040 Atahori hetar sia naa rena Yesus ola' ta'o naa. Boe ma ruma ola-ola' rae, “Tantu Atahori ia, Lamatualain mana Ola-olan, fo Ana helu mema' eni' a fai ma'ahulun!” 043 JOH 007 041 Hambu ruma fai rae, “Hoko'! Eni, Kristus, fo Lamatualain dud'u mema' mia fai ma'ahulun!” Te hambu ruma fai, rasapaa rae, “Nda bisa sa! Huu Kristus, nda atahori Galilea sa. Teb'e, to? 043 JOH 007 042 Huu Lamatualain Susura Meumaren sura' oi, Kristus naa, mane Daud tititi-nonosin. Sia mamana' laen o nenesura' oi, Eni, atahori Betlehem, naeni mane Daud kambon. Ona' naa, to?” 043 JOH 007 043 Dad'i atahori ra rababanggi huu Yesus. 043 JOH 007 044 Hambu atahori hira o rae to'u rala E boe. Te nda hambu to'u rala E sa. 043 JOH 007 045 Basa ma, mana ranea Ume Hule-o'e Huu' a, mana rema rae humu Yesus, bali' risi malangga agama Yahudi ra malangga nara ro atahori Farisi ra. Boe ma atahori moko-monaen ra ratane rae, “Wei! Saa de hei nda mendi E nema sa?” 043 JOH 007 046 Ara rataa rae, “Awii! Nda hambu atahori esa ola' nita ona' E sa boe!” 043 JOH 007 047 Atahori Farisi naa ra ratane rae, “Heh! Hei o nenepeko-leleko' ena boe, do? 043 JOH 007 048 Misined'a, e! Nda hambu mia hita atahori Farisi ra, do, mia malangga-malangga ra ramahere E sa. Teb'e, do? Mete ma atahori moko-monaen ra nda ramahere sa, na, saa de hei nau mimihere neu E fai? 043 JOH 007 049 Te atahori hetar ia ra mana nau ramahere neu E, nda rahine Lamatualain Hohoro-lalanen sa. Dei fo Lamatualain hukun se beran seli!” 043 JOH 007 050 Te sia naa hambu atahori Farisi esa, naran Nikodemus. Eni, tetemba-tetemba' na neu ola-ola' nita no Yesus. Basa ma natane mbali se nae, 043 JOH 007 051 “Ta'o bee? Tungga hita agaman hohoro-lalanen, na, hita ta'etu' mema' atahori ded'eat na, do? Do, hita musi rena e dei, fo tatane ana tao saa, dei fo fe'e bisa ta'etu' ded'eat na?” 043 JOH 007 052 Boe ma ara bua e rae, “Weh! Ho ia, atahori Galilea ona' E, do? Paresa' lutu'-lelo' Lamatualain Susura Meumaren dei! Se'u malolole fo bub'ulu' mae, nda hambu Lamatualain mana ola-olan esa sa boe nema mia Galilea!” 043 JOH 007 053 [Boe ma ara rasid'a, de basa se bali'. 043 JOH 008 001 Te Yesus neu sia lete Saitun. 043 JOH 008 002 Mbila fefetu anan, boe ma Ana neu mia Ume Hule-o'e Huu' a sod'an rala. Atahori hetar reu ra'ab'ue ro E. Boe ma Ana endo' nanori se. 043 JOH 008 003 Lele' naa, hambu ina' esa fo ara humu rala e lele' ana hohongge. Boe ma meser agama ro atahori Farisi hira o lea rendi e nisi' Yesus. De Ara ra'asusuu' ina' naa nambarii' sia basa se mata nara. 043 JOH 008 004 Boe ma rafad'e Yesus rae, “Papa Meser. Ina' ia hambu rala e lele' ana hohongge. 043 JOH 008 005 Naa, tungga ba'i Musa Hohoro-lalanen nara, hambu parenda' oi, ‘atahori mana hohongge musi nene honda' fatu neu losa mate.’ Tungga Papa, na, ta'o bee?” 043 JOH 008 006 Ara rae te'e-sii sob'a E, fo ara bisa rundu sala' ma ra'atutud'a' E. Yesus nda nataa neu' ena sa, te Ana endo' daka'-daka' de sura' sia rae a, nendi' lima u'u na. 043 JOH 008 007 Ara aka' ratane rakandodoo' E. Basa ma Ana nambarii', de nafad'e se nae, “Ta'o ia. Mete ma hambu mia hei nda tao mita sala' sa, na, eni mana mbia fatu na'ahulu' fo hukun ina' ia.” 043 JOH 008 008 Basa ma Ana endo' daka'-daka' fai, de sura' selu' neu rae a. 043 JOH 008 009 Lele' ara rena o'olan ma, ara mae. Huu sia rala nara, ara bub'ulu' rae, sira o tao rita sala' boe. Basa ma ara lao esa-esa, mia lasi' losa soru' ra. Doo-doo ma, hela' a Yesus no ina' a mesa' ne sia naa. 043 JOH 008 010 Boe ma Yesus nambarii' fai, ma natane nae, “Hee? Ara sia bee ena? Nda hambu atahori laen sia ia, fo nau fee sala' do hukun nggo, do?” 043 JOH 008 011 Boe ma nataa nae, “Nese, Papa.” Yesus nafad'e e nae, “Au o nda nau hukun nggo sa boe. Bali' leo. Te musuned'a. Afi' tao sala' fai!”] 043 JOH 008 012 Yesus ola' selu' no atahori hetar naa ra nae, “Au ia, ona' manggarelo' soa' neu atahori sia raefafo' ia. Atahori mana tungga Au nda nasod'a sia ma'ahatu' a sa, te ana leo sia manggarelo' mana nendi masod'a ndoo-tetu' a.” 043 JOH 008 013 Hambu atahori Farisi hira rasapaa rae, “Weh! Mae dad'i sakasii soa' neu aom, do? Nda bisa sa! Huu tungga hita hohoro-lalanen, musi atahori laen dad'i sakasii soa' neu atahori esa, nda aka' atahori na mesa' ne sa. Dad'i hai nda simbo, ma nda nau mimihere sa.” 043 JOH 008 014 Yesus nataa nae, “Ta'o ia. Mae Au dad'i sakasii soa' neu ao Ngga, te o'ola Ngga naa, teb'e. Huu Au mesa' nggo bub'ulu' teb'e Au lao' mia bee uma, boe ma ae bee uu. Hei nda bub'ulu' Au mia bee uma sa, boe ma nda bub'ulu' dei fo Au bee uu sa boe. 043 JOH 008 015 Hei nile atahori mendi' atahori timba-tai na. Te Au nda pake atahori timba-tain fo nile atahori esa sa boe. 043 JOH 008 016 Mete ma Au nile atahori, Au timba-tai ngga naa, ndaa. Huu Au nda nile mesa' nggo sa, te Au tao basa-b'asa naa ra u'ub'ue o Ama ngga mana denu Au' a. 043 JOH 008 017 Afi' lilii'. Huu nenesura' sia hei hohoro-lalane agama ma oi, ‘Mete ma hambu atahori sakasii rua ola' ona esa' dala' esa, na, dei fo fe'e nenesimbo tungga hita hohoro-lalanen.’ 043 JOH 008 018 Dad'i nda aka' Au mesa' nggo dad'i sakasii so'al ao ngga sa. Huu Ama ngga mana denu Au' a o dad'i sakasii ma ola' so'al Au boe.” 043 JOH 008 019 Ara ratane rae, “Amam naa, sia bee?” Boe ma Yesus nataa nae, “Hei nda mihine teb'e Au sa. Hei o nda mihine Au Ama ngga sa boe. Huu mete ma hei mihine teb'e Au, tantu mihine Eni boe.” 043 JOH 008 020 Basa ia ra, Yesus nafad'e lele' Ana nanori sia Ume Hule-o'e Huu' a, deka-deka sia mamana' fo rad'uru rendi' neu doi kolete. Nda hambu esa humu E sa boe, huu fain nda fe'e losa sa. 043 JOH 008 021 Yesus tute o'olan mbali se nae, “Dei fo Au lao hela nggi, uu sia mamana' laen. Dei fo ama sangga Au, te nda hambu sa, huu hei nda mi'ena hak mii sia mamana' naa sa. De mete ma hei mate, naa ama fe'e lemba-misaa sala-kilum.” 043 JOH 008 022 Basa ma atahori Yahudi ra malangga nara esa natane esa rae, “Ana ola' saa ia? Ana nae tao nisa aon, do? Huu Ana oi, ‘Hei nda bisa mii sia mamana' naa sa.’” 043 JOH 008 023 Boe ma Yesus nafad'e mbali se nae, “Hei mia raefafo' sia rae'. Te Au mia lalai sia ata'. Hei atahori mia raefafo' ia. Te Au atahori nda mia raefafo' ia sa. 043 JOH 008 024 Naeni de Au ufad'e fa' ra ae, mete ma hei mate, ama fe'e lemba-misaa sala-kilu mara. Huu mete ma hei nda mimihere mae, Au ia, naeni Kristus, fo Lamatualain haitua nema' a ena, dei fo hei mate, na tantu ama fe'e lemba-misaa sala-kilu mara.” 043 JOH 008 025 Basa ma ratane rae, “Weh! Ho ia, seka?” Yesus nataa nae, “Au ufad'e mema' mia fefeun ena. 043 JOH 008 026 Hambu dala' hetar fo Au bisa ufad'e so'al hei. Hei sala mara nae' boe. Te Au nda nau utud'u dala' naa ra sa. Naa, Mana denu Au uma sia ia na, mete ma Ana ola', Ana ola' aka' ndoo-tetu' a. Ma Au ufad'e neu aka' atahori sia raefafo' ia, dala-dala' fo Au rena mia Eni ena.” 043 JOH 008 027 (Eni masud na, Aman sia sorga. Te ara nda rahine masud na sa boe). 043 JOH 008 028 Boe ma Yesus ola' selu' fai nae, “Dei fo mete ma hei londa nggangge Au, Atahori Matetu' ia, sia hau nggangge' ata, dei fo hei mihine mae, Au ia, naeni Kristus. Au nda tao saa-saa mia Au ao ngga sa, te Au unori aka' dala-dala' fo Ama ngga sia sorga nanori neu Au ena. 043 JOH 008 029 Mana denu Au a, na'ab'ue no Au nakandoo' a. Ana nda parna hela nita Au mesa' nggo sa, huu Au aka' tao tungga Eni hihii-nanaun.” 043 JOH 008 030 Lele' Yesus nafad'e dala' ia ra, ma atahori hetar ramahere E boe. 043 JOH 008 031 Basa ma, Yesus nafad'e neu atahori Yahudi ra mana ramahere neu Eni a nae, “Mete ma hei misod'a nenepa'a' mo Au Ded'ea-o'ola ngga ra, ma hei minori mikindoo mia Au, na, hei dad'i Au ana mana tungga ngga teb'e-teb'e'. 043 JOH 008 032 Basa fo, hei bisa bub'ulu' dala-dala ndoo-tetu' ra. Ma dala-dala ndoo-tetu' naa, mana mbo'i' nggi, de ama nda afi' dad'i ate sa ena.” 043 JOH 008 033 Basa ma ara rasapaa rae, “Hee! Hai ia, nda atahori aten sa! Huu hai ia, ba'i Abraham tititi-nonosin! Dad'i ta'o bee de ola' mae, dei fo hai nenembo'it?” 043 JOH 008 034 Boe ma Yesus nafad'e neu se nae, “Au o'ola ngga naa, teb'e. Huu basa atahori fo rasod'a' tao sala' ra, dad'i ona' ate esa aka' tungga-tungga' a sala' hihii-nanaun. 043 JOH 008 035 Te eni biasa na, ta'o ia: ate ra nda biasa simbo hata-heto' mia malangga sa. Huu aka' malangga anan mana simbo hata-heto' naa. (aiōn g165) 043 JOH 008 036 Dad'i mete ma Au, naeni Lamatualain Anan, fee ambon neu sala-kilu mara, na, hei nenembo'it ena, ma nda dad'i sala' a aten sa ena. No ta'o naa, hei nenembo'it teb'e ena, de sud'i boe tungga sala' a hihii-nanaun fai! 043 JOH 008 037 Au bub'ulu' hei ia, naeni ba'i Abraham tititi-nonosin. Mae ona' naa boe o, hei aka' sangga-sangga dala' fo mae tao misa Au, huu ama nda nau simbo Au nenori ngga sa. Huu sia rala mara, nda hambu mamana' fo mbeda' Au Ded'ea-o'ola ngga sa ena. 043 JOH 008 038 Au ufad'e dala-dala' fo ita' ra, fo Ama ngga natud'u neu Au ena. Ma hei tao tungga dala-dala' fo hei rena mia ama mara.” 043 JOH 008 039 Ara rataa rae, “Hai ia, ba'i Abraham tititi-nonosin!” Yesus nafad'e nae, “Mete ma hei dad'i ba'i Abraham tititi-nonosin teb'e, na, hei tao tungga e. 043 JOH 008 040 Te ba'i Abraham nda tao nita de'ulaka' ona' hei tao' naa sa! Huu hei aka' sangga dala' fo mae tao misa Au. Tao-tao te Au ia, mana ufad'e neu nggi dala-dala ndoo-tetu' a, fo Au rena mia Lamatualain. 043 JOH 008 041 Hei tatao mara, mema' nda nela na'adoo' mia hei amam sa.” Te ara rasapaa rae, “Hee! Hai ia, ana nene hengge nee'! Afi' mae, hai ia, ana tias! Huu hai Amam, aka' esa' a, naeni Lamatualain!” 043 JOH 008 042 Boe ma Yesus nafad'e se nae, “Te mete ma Lamatualain teb'e-teb'e' dad'i hei Amam, tantu hei sue Au. Huu Au uma mia E, ma Au sia ia. Au nda uma tungga' a hihii-nanau ngga sa. Te Au uma, huu Eni mana denu Au. 043 JOH 008 043 Ta'o bee de hei nda mihine Au o'ola ngga sa? Mbei ma hei nda nau rena, sa! 043 JOH 008 044 Hei ia, mata' sa ona' nitu ra malanggan. Huu hei hii' a tao tungga eni hihii-nanaun! Mia fefeun, eni mana tao nisa atahori. Eni lab'an dala ndoo-tetu' ra, ana tola hendi basa ndoo-tetu' ra. Mete ma ana peko-leleko', naa mema' eni biasa na. Huu eni mana peko-leleko', ma mana ombo-koson huun. 043 JOH 008 045 Au ia, mana ufad'e dala ndoo-tetu' a. Te hei nda mimihere Au sa. 043 JOH 008 046 Sob'a! Seka mia hei bisa natud'u nala' bukti nae, Au tao sala' ena? Heran, e! Mete ma Au ola' ndoo-tetu', tao' bee de hei nda nau mimihere Au sa? 043 JOH 008 047 Naa, atahori mana lao' mia Lamatualain rena Ded'ea-o'olan. Te hei ia, nda lao' mia Lamatualain sa, naeni de hei nda hii rena Au sa.” 043 JOH 008 048 Atahori Yahudi ra malangga nara, rataa rae, “Weh! Hai ola' naa teb'e ena. Huu hai mifad'e ena, Ho ia, nda atahori Yahudi matetu' sa, te Ho atahori Samaria. Ho o nitu a sia ralam ena!” 043 JOH 008 049 Boe ma Yesus nataa nae, “Nitu a nda sia Au rala ngga sa. Au fee hada-hormat neu Ama ngga sia sorga, te hei nda fee hada-hormat neu Au sa. 043 JOH 008 050 Au nda so'u ao ngga fo utud'u manaseli ngga sa. Te hambu Esa nau natud'u Au manaseli ngga. Hela Eni mana na'etu' nae Au o'ola ngga nda, do hoko'. 043 JOH 008 051 Au Ded'ea-o'ola ngga, mema' teb'e! Ma, atahori mana rena ma tao tungga Ded'ea o'ola ngga, nda mate sa.” (aiōn g165) 043 JOH 008 052 Rena ona' naa, ma atahori Yahudi ra malangga nara rafad'e E rae, “Ia naa, hai bub'ulu' ho ola' ona' mulu' e, huu nitu a sia ralam ena. Ba'i Abraham mate ena. Lamatualain mana ola-ola dalahulu nara, o mate ena boe. Te ho mae, ‘atahori mana rena ma tao tungga Au Ded'ea-o'ola ngga ra, nda mate sa.’ Mema' ho mumulu ena! (aiōn g165) 043 JOH 008 053 Do du'a mae ho manaseli' lena' ba'i Abraham mana mate' a? Do, Ho manaseli' lena' Lamatualain mana ola-olan fo mana mate' ra ena do? Ho du'a, mae Ho ia, seka?” 043 JOH 008 054 Boe ma Yesus nataa, nae “Mete ma Au mana so'u Ao ngga, atahori nda nau simbo sa. Tao-tao te, Au nda so'u-so'u' ao ngga sa, te Ama ngga mana so'u nanaru Au. Eni fo hei mitaa mae, hei Lamatualain ma. 043 JOH 008 055 Te hei nda mihine E sa. Au uhine no malole'. Mete ma Au ae nda uhine malole' E sa, na, Au mana ombo-koson, ona' hei boe. Te Au uhine malole' E, ma Au o tao tungga Ded'ea-o'olan boe. 043 JOH 008 056 Hei ba'i Abraham ma ralan namaho'o seli, lele' ana nahani nae nita Au u'uma ngga. Mema' Ana nita ena, de ana ma'ahee.” 043 JOH 008 057 Atahori Yahudi ra malangga nara rafad'e rae, “Ho nda fe'e too lima nulu sa boe! Te mae ho mita ba'i Abraham ena. Teb'e, do?” 043 JOH 008 058 Boe ma Yesus nataa nae, “Teb'e! Huu ba'i Abraham nda fe'e sia sa, te Au sia ena.” 043 JOH 008 059 Boe ma, atahori naa ra ha'i fatu fo rae honda E, huu Ana so'u Aon ona' Lamatualain. Te Ana lao' bambi-bambi de dea neu mia Ume Hule-o'e Huu' a sod'an. 043 JOH 009 001 Basa naa ma, Yesus se lao. Boe ma nita atahori poke' esa, poke' eni' a bonggi hendi ena. 043 JOH 009 002 Basa ma, Yesus ana mana tungga nara ratane rae, “Papa Meser! Seka mana tao sala', de atahori ia dad'i poke ona' ia? Lao' mia mesa' ne do, huu ina-ama nara?” 043 JOH 009 003 Yesus nataa nae, “Atahori poke' ia nda tao sala' sa. Boe ma ina-ama nara o nda tao sala' fo ana poke sa boe. Bonggi e ona' naa, fo ona bee naa basa atahori rita Lamatualain na'ahahai' e. 043 JOH 009 004 Lamatualain mana denu Au. Dad'i hita musi tao tahehere fo talalao Eni ue-tataon lele' manggarelo' a fe'e sia. Huu dei fo ma'ahatu' a nema ena, atahori nda bisa tao ues sa ena. 043 JOH 009 005 Lele' Au fe'e sia raefafo' ia, Au ona' manggarelo' a mana naronda soa' neu basa atahori.” 043 JOH 009 006 Yesus ola' basa na'o naa, boe ma Ana puras miru neu rae a. Basa ma Ana endo' daka-daka, de seseb'o' rae a dad'i tane. Boe ma ana lelemu tane a neu atahori poke' a matan. 043 JOH 009 007 Basa ma Ana helu nae, “Muu sia lifu Siloam, fo safe matam sia naa.” (Sia ded'ea Ibrani, Siloam sosoan nae, ‘haitua nema’.) Basa de, atahori poke' a naa neu, de narou matan. Lele' ana heo' bali' nema, ana bisa nita ena! 043 JOH 009 008 Basa naa ma, atahori mana sia ume bob'oa nara, ma mana parna rita e soa' a hule-hule', ratatane rae, “We! Ia atahori poke', fo fe'esa'an mana endo' hule-hule', to?” 043 JOH 009 009 Atahori ruma rae, “Teb'e! Naa eni ena!” Atahori ruma fai rae, “Hoko'! Eni, matan mahombe' ona' atahori naa boe!” Te atahori naa nafad'e nae, “Hoko'! Ia au ena! Fe'esa'an fo poke' a!” 043 JOH 009 010 Basa ma ratane rae, “Ta'o bee de bisa mita ona' ia, e?” 043 JOH 009 011 Boe ma ana nataa nae, “Ta'o ia! Atahori fo naran Yesus naa, tao tane, de Ana lelemu neu mata ngga. Boe ma Ana denu au nae, ‘Muu sia lifu Siloam, fo murou matam sia naa.’ De au tao tungga. Naeni de ia naa au bisa ita ena!” 043 JOH 009 012 Basa ma ratane rae, “De atahori naa sia bee?” Ma ana nataa nae, “Te'ee, de!” 043 JOH 009 013 Fai' naa, lele' Yesus seseb'o' tane a, ma tao atahori poke' a bisa nita, nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae tao ue-osa'. Boe ma ara rendi atahori fo ma'ahulun poke' a, neu nataa sia partei agama Farisi ra atahori nara. 043 JOH 009 015 Basa ma, atahori Farisi ra ratane rae, “Mufad'e sob'a dei! Ta'o bee de ia na bisa mita ena?” Ana nataa nae, “Ta'o ia. Atahori naa tao tane neu mata ngga. Basa de au uu urou mata ngga. Ia na au bisa ita ena.” 043 JOH 009 016 Hambu atahori Farisi ruma rae, “Atahori mana tao nahai' nggo naa, nda mia Lamatualain sa. Hai bub'ulu', huu Ana nalena-langga hohoro-lalane' so'al fai hahae tao ue-osa'.” Hambu ruma fai rae, “Ta'o bee de atahori mana tao sala' bisa tao manadad'i-manaseli' ta'o naa?” Basa ma rareresi losa ara saranggaa. 043 JOH 009 017 Dad'i ara ratane selu' atahori fe'esa'an poke' a rae, “Tungga nggo naa, Atahori mana tao nalaa matam naa, atahori mata' bee?” Ana nataa nae, “Tungga au, na, Eni, Lamatualain mana ola-olan esa.” 043 JOH 009 018 Te atahori Yahudi ra malangga nara nda ramahere rae, atahori naa parna poke, te ia naa bisa nita ena. Boe ma ara denu reu ro'e ina-aman fo rema rataa. 043 JOH 009 019 Lele' ara rema, malangga ra ratane rae, “Atahori ia, hei anam, do? Teb'e, do hoko', mema' ana poke eni' a bonggi e, do? Basa ma, ta'o bee de ia na ana bisa nita?” 043 JOH 009 020 Atahori na ina-aman rataa rae, “Eni ia, mema' hai anam. Boe ma mema' ana poke eni' a bonggi e. 043 JOH 009 021 Te hai nda bub'ulu', ana pake saa de ia naa ana bisa nita sa. Seka mana tao nalaa matan, hai o nda bub'ulu' sa boe. Eni, monae' ena. Netane sia e, huu ana bisa dui aon!” 043 JOH 009 022 Ara ola' ta'o naa, huu ara ramatau atahori Yahudi ra malangga nara. Huu ara bub'ulu' oi, malangga ra rala' esa rae, “Mete ma hambu atahori rataa rae, Yesus, naeni Kristus, naa, hita musi mbuu hendi atahori mana nataa na'o naa mia hita atahori Yahudi ra ume hule-o'en.” 043 JOH 009 023 Naeni de atahori naa ina-ama nara, rataa rae, “Eni monae' ena. Netane sia e.” 043 JOH 009 024 Basa de ara ro'e selu' atahori fo fe'esa'an poke' naa. Boe ma ara rae, “Ta'o ia! Musi mutaa no matetu' sia Lamatualain matan fo munea nara malolen. Huu hai mihine teb'e', Yesus naa, atahori de'ulaka'.” 043 JOH 009 025 Atahori fo parna poke' a nataa nae, “Ama' se afi' miminasa, e! Huu au nda uhine ae Eni, atahori de'ulaka', do hoko' sa. Te au uhine teb'e-teb'e', naeni, fe'esa'an au poke'; te ia naa, au bisa ita ena.” 043 JOH 009 026 Ara ratane fai rae, “Ana tao nggo ta'o bee? Ana buka matam ta'o bee?” 043 JOH 009 027 Boe ma ana nataa nae, “Hee! Fa'ra au dui ena, te hei nda nau rena sa. Saa de hei nau' a au dui selu' fai? Se'u te ama' se nau mae dad'i ana mana tunggan boe, do?” 043 JOH 009 028 Basa ma ara rarai e, ma rae, “Hela neu fo aka' mesa' nggo dad'i ana mana tunggan! Huu hai ia, ba'i Musa ana mana tungga nara. 043 JOH 009 029 Hai bub'ulu' Lamatualain ola-ola' no ba'i Musa. Te hai nda bub'ulu' Atahori naa, nema mia ndola' bee sa boe.” 043 JOH 009 030 Atahori fo ma'ahulun poke' a nataa nae, “Heran, e! Hei nda mihine Ana mia bee nema sa boe. Tao-tao te Eni mana tao nalaa mata ngga de ia na au ita ena. 043 JOH 009 031 Basa nggita bub'ulu' tae, Lamatualain nda rena atahori de'ulaka' ra sa, to? Te Lamatualain rena atahori rala ndoos, mana nasod'a tao tungga Eni hihii-nanaun. 043 JOH 009 032 Eni' a Lamatualain na'adadad'i' lalai no raefafo' losa lele' ia, nda hambu dud'uit esa sa boe, so'al atahori tao nahai' atahori poke' mana poke' eni' a bonggi hendi e, de ana bisa nita. (aiōn g165) 043 JOH 009 033 Dad'i mete ma Yesus nda nema mia Lamatualain sa, tantu Ana nda bisa tao nala saa sa boe, to?” 043 JOH 009 034 Boe ma ara rataa rae, “Weh! Ho ia, atahori de'ulaka' mia ina ma bonggi hendi nggo! Ta'o bee de bisa du'a mae ho bisa munori bali' hai fai?” Basa ma ara mbuu hendi e mia sira ume hule-o'en. 043 JOH 009 035 Lele' Yesus rena ara mbuu hendi atahori fe'esa'an poke' a mia ume hule-o'e' a, ma Ana neu sangga atahori naa, losa hambu e. Boe ma Ana nae, “Ta'o bee! Mumuhere Atahori Matetu' a, do?” 043 JOH 009 036 Ana natane bali' nae, “Eni seka, Papa? Tulun nefad'e dei, naa fo au bisa umuhere E boe.” 043 JOH 009 037 Boe ma Yesus nafad'e nae, “Mundaa mo E ena. Naeni Au ia, mana ola-ola' no nggo lele' ia.” 043 JOH 009 038 Basa ma atahori naa nae, “Papa, au umuhere!” Boe ma ana sende' lululanggan de be'utee mbali Yesus. 043 JOH 009 039 Basa ma Yesus ola' mbali e nae, “Au uma sia raefafo' ia fo utud'u atahori ra sala-kilu nara, naa fo atahori poke' ra rita, ma atahori mata meu-malaa' ra dad'i poke'.” 043 JOH 009 040 Sia naa hambu atahori Farisi hira rena o'olan boe. Boe ma ara ratane rae, “Ta'o bee, ia? Tebe-tebe' hai nda poke' sa, to?” 043 JOH 009 041 Yesus nataa nae, “Ta'o ia. Mete ma mema' hei nda poke' sa, na, nda hambu mana fee sala' neu nggi sa. Te mae, hei atahori mata meu-malaa'. Naeni de hei fe'e lemba-doi sala mara.” 043 JOH 010 001 Yesus ola' nendi' nekendandaa' esa nae, “Au ufad'e neu nggi ia, teb'e. Bib'i lombo na'ena lalaet. Mete ma hambu atahori rala neu nda tungga lelesu a sa, te rala neu hene tungga lutu-mbaa, na, teb'e-teb'e', eni na'o. 043 JOH 010 002 Te mana rala neu tungga lelesu a, naeni bib'i lombo ra manatad'an mana na'ab'oi se. 043 JOH 010 003 Mana nanea lelesu a nahine manatad'a, de soi lelesu fee ne. Bib'i lombo ra o rahine manatad'a haran. Basa ma, mete ma nameli esa-esa' naran, ara tungga e dea reu. 043 JOH 010 004 Lele' ana no se dea reu, ana lao' sia mata'. Bib'i lombo ra tungga-tungga dean, huu ara rahine haran. 043 JOH 010 005 Mete ma hambu atahori fo bib'i lombo ra nda rahine sa, na, ara nda tungga e sa. Te ara rela ra'adod'oo', huu ara nda rahine atahori fui' naa haran sa.” 043 JOH 010 006 Mae Yesus dui nekendandaa' naa neu se, te ara nda rahine masud na saa sa boe. 043 JOH 010 007 Basa ma Yesus tute nafad'e mbali se nae, “Au ufad'e mbali nggi ia, teb'e. Au ona' lelesu sia bib'i lombo lalaet na. 043 JOH 010 008 Basa atahori mana rema ra'ahulu Au, Ara ona' na'o re. Mae ara ro'e rakandoo' a o, bib'i lombo ra nda rena atahori naa ra sa. 043 JOH 010 009 Boe ma, Au ona' lelesu naa. Mete ma hambu esa nae nau rala neu tungga Au, Lamatualain nau fee masoi-masod'a' neu e mia sala-kilu nara. Naa ona' ana rala neu sia Lamatualain mamanan, tungga Au fo mana dad'i eni lelesun. Boe ma atahori mana rala neu tungga Au, eni lao' sud'i' a bee neu, ma hambu nanaa-nininu matetu' a. 043 JOH 010 010 Na'o ra tao aka' nemue-neanggi' a, ara rema fo ramana'o, tati-mbau risa, ma tao ralutu atahori masod'a nara. Te Au uma endi masod'a malole manaseli' a, huu Au uma fo atahori bisa rasod'a no mole-dame ma masod'a ndoo-tetu' a. 043 JOH 010 011 Au manatad'a malole' esa boe. Huu manatad'a malole' a nahehere fee aon losa mate, fo ona bee na bib'i lombo nara bisa rasod'a. 043 JOH 010 012 Te atahori mana tao ues fo bib'i lombo ra nda lamatuan sa, mete ma nita busa fui sa nema na, ana nela na'adod'oo', hela bib'i lombo ra reu naa. Boe ma busa fui a ed'a nala bib'i lombo ra, ma bib'i lombo laen ra rela sea-saranggaa. 043 JOH 010 013 Atahori mana tao ues a nela, huu eni tao ues sangga' a doi'. Ana nda tao afi' fo nanea malolole bib'i lombo naa ra sa. 043 JOH 010 014 Teb'e! Au ona' manatad'a malole' a. Au uhine bib'i lombo nggara. Ma ara rahine Au boe. 043 JOH 010 015 Naa ona' Ama' sia sorga nahine Au, ma Au uhine Eni boe. Au uhehere fee Ao ngga losa mate, fo bib'i lombo nggara hambu masod'a'. 043 JOH 010 016 Au bib'i lombo laen nggara, nda fe'e ra'ab'ue ro bib'i lombo mana sia ia ra sa. Au musi uu mboo u'ub'ue se boe. Dei fo mete ma ara rena hara ngga, na rahine neu' ena. Boe ma ara rema ra'ab'ue dad'i nononggo' esa mana na'ena manatad'a esa boe. 043 JOH 010 017 Huu naa, Ama ngga sia sorga sue Au. Au uhehere fee Ao ngga losa mate, fo Au bisa usod'a bali'. 043 JOH 010 018 Nda hambu atahori ra'asusuu' Au fo mate sa, te Au mesa' nggo mana uhehere fee Ao ngga losa mate. Au u'ena hak fo fee ao ngga. Au o u'ena hak ha'i bali' boe. Parenda' ia, Au simbo mia Ama ngga sia sorga.” 043 JOH 010 019 Huu ara rena Yesus ola' ta'o naa, boe ma atahori Yahudi ra rareresi selu' fai. 043 JOH 010 020 Hambu hetar mia sira rae, “Weh! Atahori ia, mulu'! Nitu sia ralan! Ta'o bee de hei nau rena E?” 043 JOH 010 021 Te hambu ruma fai rae, “Ia nda atahori mulu' a o'olan sa, to? Ded'ea-o'ola' ona' naa, nda parna kalua mia nitu a bafan sa! Boe ma nitu ra nda tao fee atahori poke' ra rita bali' sa, to?” 043 JOH 010 022 Lele' naa, atahori Yahudi ra rae tao sira agama na fai malolen esa. Fai malole' naa, nandaa no fula-fai ma'arini'. Sia fefetas naa, atahori Yahudi ra rasaned'a lele' atahori laen tao ranggenggeo Lamatualain Ume Hule-o'e Huu' mana sia kota Yerusalem, basa ma ara tao rameu e de tabis selu' e. 043 JOH 010 023 Yesus lao rereo' Ume Hule-o'e Huu' a sod'an, sia mamana' fo ara babae rae, ‘Mane Soleman Ume Loos na’. 043 JOH 010 024 Boe ma atahori Yahudi ra malangga nara rema heo rala E rae, “Weh! hai musi mihani mikindoo losa fai hira', dei fo hai fe'e mihine ena? Mete ma Papa ia, naeni Kristus, na, tulun nefad'e relo-relo dei.” 043 JOH 010 025 Yesus nataa nae, “Au ufad'e mema' ena, te hei nda nau mimihere sa. Tao-tao te, dala-dala' fo Au tao' ra, basa se tungga' a Ama ngga parendan. Basa dala' naa ra ratud'u rae, Au ia, seka. 043 JOH 010 026 Te hei nda mimihere Au sa, huu hei nda Au bib'i lombo nggara sa. 043 JOH 010 027 Huu Au bib'i lombo matetu ngga ra, rahine Au hara ngga. Ara o tungga Au boe. Ma Au uhine se boe. 043 JOH 010 028 Au fee se masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa, ma ara nda saranggaa mia Lamatualain sa. Nda hambu atahori esa sa boe bisa rambas nala se mia Au sa. (aiōn g165, aiōnios g166) 043 JOH 010 029 Ama ngga sia sorga fee se reu Au ena. Eni manaseli' lena' basa e. Naeni de nda hambu atahori esa bisa rambas nala se mia Eni liman sa. 043 JOH 010 030 Huu Au o Ama ngga, esa.” 043 JOH 010 031 Rena ta'o naa, ma atahori Yahudi ra malangga nara o'o fatu lao esa fai, fo rae honda risa Yesus. 043 JOH 010 032 Boe ma Yesus nafad'e se nae, “Hee! Au utud'u dala malole' hetar mia Ama ngga ena. Hei mae mbia misa Au, mendi' dala malole' bee?” 043 JOH 010 033 Ara rataa rae, “Hai nda mbia nggo sa, huu tao dala malole' na. Te hai fee huku-doki' a neu nggo, huu mu'umuti mala seli ena. Huu ho atahori, te so'u aom ona' Lamatualain! Seli teb'e ia ma!” 043 JOH 010 034 Boe ma Yesus nataa nae, “Ta'o bee? Sia agama hohoro-lalanen fo hei to'u' a, nenesura' nae, ‘Au ufad'e mema' ae, hei malangga ia ra, lamatua'’. 043 JOH 010 035 Naa, hita tahine ena tae, basa mana nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren naa, teb'e, ma nda bisa neneose hendi' sa. Lamatualain mesa' ne mana nafad'e atahori nara nae, sira, ‘lamatua'’ 043 JOH 010 036 Dad'i ta'o bee de hei bisa ola' mae Au u'umuti huu Au ae Au Lamatualain Anan? Nda maso' dud'u'at sa! Huu Ama' sia sorga mana dud'u nala Au, ma mana denu Au raefafo' ia uma. 043 JOH 010 037 Ta'o ia. Mete ma Au nda ulalao Ama ngga ue-tataon sa, na, ama afi' mimihere Au. 043 JOH 010 038 Te Au ulalao ue-tataon ukundoo' a. Dad'i mae hei nda nau mimihere Au sa, te mbei anak a o, hei musi simbo manadad'i-manaseli' fo Au tao' ra. No ta'o naa, hei bisa mihine mae, Ama ngga nenepa'a no Au. Ma Au o nenepa'a o Ama ngga boe.” 043 JOH 010 039 Basa ma ara sob'a humu selu' E, te nda rala E sa. 043 JOH 010 040 Boe ma Yesus neu selu' sia loe Yarden bob'oan, sia mamana' fefeun fo dalahulun Yohanis sarani atahori ra. De Ana leo na'atataa' sia naa. 043 JOH 010 041 Atahori hetar rema sangga E. Boe ma ara ola-ola' rae, “Yohanis nda tao manadad'i-manaseli' saa sa boe. Te basa o'olan so'al Yesus ia, teb'e, e!” 043 JOH 010 042 Boe ma atahori hetar ramahere E sia naa. 043 JOH 011 001 Hambu atahori esa, naran Lasarus. Ana leo sia kambo Betania, na'ab'ue no a'a nara ina' rua, naeni Maria no Marta. (Maria ia, mana na'andandali' mina ma'ameni' neu Yesus ein, de ose nendi' langga fulun.) Lao esa, Lasarus mera nae'. 043 JOH 011 003 Boe ma a'a ina' nara fee hara' neu Yesus rae, “Papa nonoon, Lasarus, namahed'i nae'.” 043 JOH 011 004 Lele' Yesus rena hara' naa, ma Ana ola' nae, “Hed'is ia nda tao e mate sa. Lamatualain nae natud'u manaselin nendi' dala' ia. Naa fo atahori ra so'u rananaru Au, naeni Lamatualain Anan.” 043 JOH 011 005 Yesus sue Marta, Maria, ma ru'a se odin Lasarus. 043 JOH 011 006 Lele' Ana rena oi, Lasarus namahed'i, Ana fe'e leo fai rua fai sia loe Yarden bob'oan. 043 JOH 011 007 Boe ma Ana nafad'e neu ana mana tungga nara nae, “Ima fo ata teu selu' sia Lasarus mamanan sia profinsi Yudea.” 043 JOH 011 008 Te Ana mana tungga nara rasapaa rae, “Papa Meser. Fe'e lai-lai' ia, atahori Yahudi ra malangga nara rae mbia risa Lamatua' mia naa. De ia na Lamatua' mae bali' naa miu fai, do?” 043 JOH 011 009 Boe ma Yesus nataa nae, “Afi' mimitau e! Fais-fais na, relo a naronda mia fefetun losa bob'o'. Naa hambu jam sanahulu rua, to? Mete ma lao' sia manggarelo' a, na atahori nda ra'atunu sa. Huu manggarelo' a naronda sia raefafo' ia, fo atahori mete rita. 043 JOH 011 010 Te mete ma atahori lao' sia ma'ahatu' a, na ana na'atunu nasafafali, huu ana nda na'ena manggarelo' a sa.” 043 JOH 011 011 Yesus ola' basa ta'o naa, ma Ana nafad'e nae, “Hita nonoon Lasarus sunggu' ena. Te dei fo Au ufefela bali' e.” 043 JOH 011 012 Boe ma Eni ana mana tungga nara rae, “Papa. Mete ma ana sunggu' a, na eni sosoan, dei fo ana malole bali', to?” 043 JOH 011 013 Ara ola' ta'o naa, huu ara du'a rae Yesus ola' so'al sunggu' biasa a. Tao-tao te, Ana ola' so'al Lasarus mamaten. 043 JOH 011 014 Basa ma, Yesus nafad'e relo-relo nae, “Ta'o ia. Lasarus mate ena. 043 JOH 011 015 Au umuho'o Au nda sia naa sa, lele' ana nda fe'e mate sa, naa fo hei afi' susa. Huu saa nae dad'i lele' ia, tao nggi bisa mimihere Au. Ima fo ata teu sia naa leo!” 043 JOH 011 016 Basa ma Tomas, fo ara ingga rae, “ana dua' ra,” nafad'e ana mana tungga laen ra nae, “Ima leo! Malole lena' basa nggita tungga teu, fo hela ata mate ta'ab'ue to E.” 043 JOH 011 017 Basa ma Yesus se lao kambo Betania reu. Kambo' naa, doon aka' kilo telu' a mia kota Yerusalem. Atahori Yahudi hetar rema mia naa de bebe'ek ma tao manggatetee Marta no Maria ralan. Lele' Yesus se losa naa, dei de ara fe'e bub'ulu' rae, atahori ra'oi hendi Lasarus fai haa ena. 043 JOH 011 020 Basa de, lele' Marta rena oi, Yesus nema ena, ma ana dea neu nandaa no Yesus. Te Maria neu' a ume rala. 043 JOH 011 021 De Marta nafad'e Yesus nae, “Aduu, Papa, e! Ona' Papa sia ia, na tantu odi ngga nda mate sa. 043 JOH 011 022 Te au umuhere boe, Papa nau no'e saa mbali Lamatualain, tantu Papa hambu.” 043 JOH 011 023 Boe ma Yesus nafad'e neu e nae, “Marta! dei fo odim nasod'a bali'.” 043 JOH 011 024 Marta nataa nae, “Au uhine, dei fo sia fai matete'en, mete ma Lamatualain tao basa atahori mana mate' ra rasod'a bali', na Ana tao nasod'a bali' au odi ngga boe.” 043 JOH 011 025 Boe ma Yesus nafad'e nae, “Au mana tao atahori mana mate' ra rasod'a bali'. Au o mana fee masod'a ndoo-tetu' a boe. Dad'i' atahori mana ramahere neu Au dei fo hambu masod'a' naa, mae ana mate. 043 JOH 011 026 Boe ma atahori mana hambu masod'a' ndoo-tetu' naa, ma ramahere Au, dei fo rasod'a rakandoo. Marta, mumuhere Au o'ola ngga, to?” (aiōn g165) 043 JOH 011 027 Ana nataa nae, “Iya, Papa! Au umuhere ae, Papa ia, naeni Kristus, Atahori fo Lamatualain dud'u mema' mia fai ma'ahulun ena. Papa ia, Lamatualain Anan, Ana helu basa nae haitua nema sia raefafo' ia.” 043 JOH 011 028 Marta ola' basa na'o naa, ma ana lao bali'. De ana no'e odin Maria, fo aka' ru'a se, ma nafad'e e nae, “Papa Meser nema ena. Ana nae nandaa no nggo.” 043 JOH 011 029 Rena ta'o naa ma, Maria fela neu' ena de neu sangga Yesus. Atahori Yahudi mana be'e nanea no Maria sia ume rala, nita e fela de nela' dea neu. Basa ma ara tungga dean. Huu ara du'a rae, ana nae neu nggae sia rates a. Lele' naa, Yesus se nda fe'e kambo' rala reu sa. Ana fe'e sia mamana' fo Marta nandaa no E. 043 JOH 011 032 Lele' Maria losa mamana' naa, ma nita Yesus. De ana sende' lululanggan sia Yesus ein. De nafad'e nae, “Aduu, Papa, e! Ona' Papa sia ia naa, tantu odi ngga nda mate sa.” 043 JOH 011 033 Lele' Yesus nita e nggae, ma atahori Yahudi mana tungga' ra o nggae ei-ei, boe ma Ana namanasa sia ralan ma susa. 043 JOH 011 034 Ana natane nae, “Hei mi'oi e sia bee?” Ara rataa rae, “Uma, Papa! Uma fo mete neu' ena.” 043 JOH 011 035 Boe ma Yesus nggae. 043 JOH 011 036 Basa ma atahori Yahudi ra ola-ola' rae, “Mete neu' ena. Ana sue naseli' Lasarus!” 043 JOH 011 037 Te hambu ruma fai ola-ola' rae, “Atahori ia, mana na'ahahai' atahori poke' a matan, de nita bali', Ta'o bee de Ana nda bisa bab'aa nala Lasarus fo Ana nda mate sa?” 043 JOH 011 038 Yesus ralan named'a beran seli. Boe ma Ana neu deka-deka sia luat fo ara ra'oi Lasarus. Ara tatana luat a rendi' fatu monae' sa. 043 JOH 011 039 De Yesus denu atahori mana sia naa ra nae, “O'o hendi fatu ia, fo soi hendi luat ia lelesun dei!” Te Marta, naeni atahori mana mate' a a'an nae, “Awe', Papa! Ana mate fai haa ena, na! Tantu ma'afoo ena.” 043 JOH 011 040 Boe ma Yesus fee ne nesenened'a' nae, “Musuned'a fa' ra, to? Au ufad'e mema' ae, mete ma Marta teb'e-teb'e' mumuhere Au, dei fo bisa mita Lamatualain manaselin.” 043 JOH 011 041 Basa ma hambu atahori hira soi fatu a mia luat a. Boe ma Yesus mbali lalai a, ma Ana nae, “Ama'! Au o'e makasi, huu Ama' rena Au. 043 JOH 011 042 Au bub'ulu' eni' a mia dalahulun ae, Ama' rena Au mukundoo' a. Te Au ola' ona' naa lele' ia, naa fo atahori mana rambarii' sia ia ra bub'ulu' rae, Ama' mana denu Au.” 043 JOH 011 043 Lele' Ana ola' basa na'o naa, ma Ana nameli nahere' nae, “Lasarus! Dea uma leo!” 043 JOH 011 044 Boe ma atahori mana mate' naa dea nema mia luat a. Hambu teme mamates nenemboti' nala ei-lima nara. Ma hambu teme' babata nala matan boe. Ma Yesus denu atahori mana sia naa ra nae, “Si'u hendi teme' naa dei, naa fo ana lao'!” 043 JOH 011 045 Lele' ara rita Yesus tataon naa ma, atahori Yahudi mana rema be'e ro Maria ra, ramahere Yesus. 043 JOH 011 046 Te hambu ruma fai reu randaa ro atahori partei Farisi ra, de rafad'e se, Yesus tataon. 043 JOH 011 047 Basa naa ma, malangga agama ra malangga nara, ro atahori Farisi ra ra'ab'ue de ara ola-ola' sangga dala'. Ara ratatane rae, “Atahori naa, tao manadad'i-manaseli' mata'-mata'! Dad'i hita musi tao ta'o bee fai? 043 JOH 011 048 Huu mete ma hita hela E neu' ena, na, dei fo basa atahori ramahena neu E ona' sira manen. No ta'o naa, sold'ad'u mana parenda Roma ra dei fo rema tao ralutu hita Ume Hule-o'e Huu' na no hita atahori nara.” 043 JOH 011 049 Too' naa, Kayafas dad'i malangga agama ra malangga monaen. Ana ola' nae, “Nggoa' e! Hei nda mihine saa-saa sa boe! 043 JOH 011 050 De malole lena' soa' nggi, mete ma hambu atahori esa' a mate fee neu basa atahori. Mete ma hoko', dei fo sold'ad'u Roma ra ralutu hendi basa atahori Yahudi ra!” 043 JOH 011 051 Kayafas nda ola' tungga aka' mesa' ne hihiin sa. Lamatualain pake bafan, huu eni dad'i malangga agama ra malangga monaen sia too' naa. Naa de Kayafas nafad'e mema' nae, dei fo Yesus mate soa' neu basa atahori Yahudi ra. 043 JOH 011 052 Tao-tao te, Ana nda mate soa' neu aka' atahori Yahudi ra sa, te soa' neu basa Lamatualain ana nara mana sea-saranggaa sia raefafo' ia. Dei fo Ana tao basa se dad'i nusa' esa isi. 043 JOH 011 053 Huu Kayafas o'olan naa, naeni de, eni' a mia lele' naa, atahori Yahudi ra malangga nara sangga dala' rae tao risa Yesus. 043 JOH 011 054 Dad'i Yesus nda lao' relo-relo sia atahori Yahudi ra malangga nara talad'an nara sa ena. Ana no ana mana tungga nara lao risi' kota esa, naran Efraim, mana deka-deka sia mamana rou'. Boe ma ara leo ra'atataa' sia naa. 043 JOH 011 055 Lele' naa, fai Paska agama Yahudi ra deka-deka ena. Biasa na, atahori hetar mia dea' rema ra'ab'ue sia kota Yerusalem fo tungga fefeta Paska sia naa. Ara losa ra'ahulu', fo tao rameu ao nara tungga agama hohoro-lalanen. 043 JOH 011 056 Atahori hetar mana rema sia Yerusalem, sangga Yesus sia naa. Lele' ara rambarii' sia Ume Hule-o'e Huu' a sod'an, ara ratatane rae, “Tungga hei naa, ta'o bee? Hei du'a na Yesus nae nema tungga fefeta agama, do hoko'?” 043 JOH 011 057 Te malangga agama ra malangga nara, ro atahori Farisi raparenda ena rae, “Mete ma hambu atahori bub'ulu' Yesus sia bee, na, mifad'e hai dei!” Tao-tao te, ara ra'ena masud rae humu E. 043 JOH 012 001 Fe'e hela fai nee dei fo fai Paska, ma Yesus se rema sia kambo Betania. Lasarus se leo sia naa. Lasarus naa, naeni atahori mana mate' fo Yesus tao nasod'a bali' a. 043 JOH 012 002 Basa ma ara dode-nasu de Yesus se ra tetemba' ro se. Marta mana lole-lau mei a. Lasarus endo' na'ab'ue no Yesus sia mei a. 043 JOH 012 003 Boe ma Maria ha'i nala mina ma'ameni' mafelit boto esa. De na'andandali' neu Yesus ein. Boe ma ana ose Yesus ein nendi' langga fulun. De ma'afo meni ndule ume a rala. 043 JOH 012 004 Te Yesus ana mana tunggan esa, naran Yudas Iskariot, dei fo mana seo hendi Yesus a, ola' nae, 043 JOH 012 005 “Woi! Ta'o bee de ana nda seo mina ma'ameni' ia sa? Huu felin ba'u ona' atahori sa nggad'in too esa. Malole lena' seo e, fo doin fee neu atahori mana tud'a-loloe' ra!” 043 JOH 012 006 Tao-tao te, Yudas ola' na'o naa, nda huu eni sue atahori mana tud'a-loloe' ra sa. Te, huu eni, na'o. Ana dad'i Yesus se mana to'u doin, te ana aka' loi doi' sia mamana mbeda' doi' a. 043 JOH 012 007 Te Yesus nataa nae, “Hela ina' a tao ta'o naa. Huu ana mbeda' mina ma'ameni' ia, fo sadia mema' fee Au ao-sisi ngga fo ra'oi Au. 043 JOH 012 008 Atahori mana tud'a-loloe' ra sia ro hei rakandoo' a sia talad'a mara. Te Au nda hambu o nggi ukundoo sa.” 043 JOH 012 009 Atahori Yahudi hetar bub'ulu' rae, Yesus sia kambo Betania. De ara rema rae rita E. Ara o rema rae rita Lasarus boe. Huu ara rena oi, Yesus tao nasod'a bali' Lasarus mia mamaten ena. 043 JOH 012 010 Te malangga agama ra malangga nara ola-ola' sangga dala' rae tao risa Lasarus boe. 043 JOH 012 011 Huu atahori Yahudi hetar rena so'al Lasarus dud'uin, de ara ramahere Yesus. Ara nda nau rena atahori Yahudi ra malangga nara sa ena. 043 JOH 012 012 Mbila' neu ma, atahori hetar mana rema tungga fefeta Paska sia kota Yerusalem, rena rala rae, Yesus nae nema sia naa boe. 043 JOH 012 013 De ara reu beta palma roo' fo simbo rendi' neu Yesus neneman, ona' Eni atahori monaen. Boe ma ara nggasi randaa rae, “Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Huu Lamatualain natud'u rala malolen neu Isra'el ra Manen, mana nema nendi Lamatualain naran!” 043 JOH 012 014 Boe ma Yesus hambu banda keledei tena' esa, de Ana sae neu ata. Naa ona' nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren nae, 043 JOH 012 015 “Hei atahori kota Yerusalem, afi' mimitau, o! Hei atahori kota ‘Sion’ ia, mete sia naa dei! Huu hei Manem nema ena! Ana nema sae keledei tena' esa.” 043 JOH 012 016 Lele' naa, Yesus ana mana tungga nara nda rahine dala' ia ra sosoan sa. Te dei fo, lele' Ana nasod'a bali' mia mamaten, ma Lamatualain so'u nanaru E, dei de ara rasaned'a dala-dala' fo Lamatualain Susura Meumaren sura' so'al Eni. Ara o rasaned'a atahori ia ra tatao nara mbali E boe. 043 JOH 012 017 Lele' Yesus tao nasod'a bali' Lasarus mia mamaten, ma no'e nala e dea nema mia rates a, hambu atahori hetar ra'ab'ue ro Yesus. Dad'i ia na, ara dui-b'engga leli so'al saa fo dalahulun ara mete rita' a. 043 JOH 012 018 Naa de atahori hetar rema soru Yesus deka-deka no Yerusalem, huu ara rena rae, Ana tao manadad'i-manaseli' ra ena. 043 JOH 012 019 De atahori Farisi ra ola-ola' rae, “Cii! Mita dei! Basa atahori sia raefafo' ia seb'o-mue fo rae tungga E! Dei fo neu mate'en, hita mana susa! Mete ma ta'o naa, na, hita tae tao ta'o bee fai?” 043 JOH 012 020 Hambu atahori Yunani hira o rema sia kota Yerusalem ramalolo' ro atahori laen ra, fo rae tungga fefeta Paska sia naa. Ara rae be'utee neu Lamatualain sia naa boe. 043 JOH 012 021 Boe ma ara rema randaa ro Filipus, mana nema mia kambo Betsaida sia profinsi Galilea. Ara ro'e rae, “A'a! Hai mae mindaa mo Yesus.” 043 JOH 012 022 Basa de Filipus neu nafad'e Anderias. Boe ma ru'a se reu ola' ro Yesus. 043 JOH 012 023 De Yesus nafad'e ru'a se nae, “Au fai ngga nema ena. Dad'i Au musi mate dei, dei fo Lamatualain so'u nananaru Au. Naa teb'e'! Ata ta'asasama' no fini esa. Mete ma hita sela are fini deke' esa, na, ana musi noe sia rae rala, dei fo ana mori, fo nabuna-naboa hetar. Huu mete ma nda ta'o naa sa, eni dad'i' a are deke' esa ta'o a naa ena. 043 JOH 012 025 Atahori nda mana taoafi' neu Lamatualain hihiin sa, huu sue naseli' masod'an sia raefafo' ia, dei fo masod'a' naa noe hendi e. Te atahori mana nahehere fee masod'an sia raefafo' ia, dei fo hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' a sa. (aiōnios g166) 043 JOH 012 026 Atahori mana nau mete-se'u Au, eni musi tungga Au nakandoo. Naeni de, Au sia bee, na, Au atahori dedenu nggara sia naa boe. Huu mete ma hambu atahori mete-se'u Au, dei fo Ama ngga sia sorga fee had'a-hormat neu e boe.” 043 JOH 012 027 Yesus tute o'olan nae, “Au umed'a rala ngga susa. Te Au ae ta'o bee fai? Au musi o'e ae, ‘Ama'! Mbo'i' Au, naa fo au afi' mate lele' ia,’ do? Hoko'! Au nda o'e ta'o naa sa, huu Ana denu Au uma, fo mate. 043 JOH 012 028 Dadi Au o'e, ta'o ia: ‘Ama'. Hela neu, Au tungga' a Ama' hihiin, naa fo basa atahori so'u rananaru Ama' naran.’” Boe ma hara' esa mia lalai a nae, “Au so'u unanaru nara Ngga ena. Ma Au ae so'u unanaru selu' fai.” 043 JOH 012 029 Basa ma atahori mana rambarii' sia naa ra, rena hara' naa, boe ma rae, “Naa! Lalai a ndukurulu!” Hambu atahori ruma fai rae, “Hoko'! Lamatualain aten esa mia sorga ola-ola' no E.” 043 JOH 012 030 Te Yesus nafad'e nae, “Hara' naa fa' ra, soa' neu nggi, nda soa' neu Au sa. 043 JOH 012 031 Lele' ia, atahori sia raefafo' ia musi rataa mbali Lamatualain, fo Ana na'etu' ded'eat nara. Ana nae use-oi hendi mana tao de'ulaka' mana to'u parenda' sia raefafo' ia. 043 JOH 012 032 Dei fo lele' atahori londa Au sia hau nggangge', dei fo Au nore basa atahori fo ramahere Au.” 043 JOH 012 033 (Eni o'olan ta'o naa, fo natud'u dei fo Eni mate no dala' ona' bee.) 043 JOH 012 034 Basa ma, atahori mana sia naa ra ratane rae, “Hai parna rena mia Lamatualain Hohoro-lalanen nae, dei fo Kristus nasod'a nakandoo. Naa, Kristus no Atahori Matetu' naa, ona esa', to? Dad'i ta'o bee de malangga nae, ‘Dei fo ara londa Atahori Matetu' a sia hau nggangge' a?’ Atahori Matetu' naa, seka?” (aiōn g165) 043 JOH 012 035 Boe ma Yesus nataa nae, “Nda doo' sa te, Au manggarelo ngga nda naronda sia nggi sa ena. Dad'i lele' Au fe'e sia, ama musi misod'a no matetu', naa fo de'ulaka' afi' tatana nala manggarelo' mana sia rala mara. Huu atahori mana lao' sia ma'ahatu' a, nda bub'ulu' nae eni neu sia bee sa boe. 043 JOH 012 036 Lele' Au manggarelo ngga, fe'e sia, hei musi mimihere Au, naa fo hei dad'i atahori mana nasod'a sia manggarelo' a, bub'ulu' hei mii sia bee.” Yesus ola' basa ona' naa, ma Ana dinggo' hela atahori naa ra, fo Eni bisa mesa' ne. 043 JOH 012 037 Mae Yesus tao manadad'i-manaseli' hetar sia atahori hetar matan ena o, ara nda nau ramahere E sa. 043 JOH 012 038 Naa ona' Lamatualain mana ola-olan, Yesaya, parna ola' mema' nae, “Lamatua' e! Nda hambu atahori ramahere hai o'olam sa! Ona' mae Lamatua' mutud'u koasa ma ena o, te atahori ra nda rita saa-saa sa boe!” 043 JOH 012 039 Naa de atahori Yahudi ra ruma nda bisa ramahere Lamatualain lele' ia sa, ona' Yesaya sura' sia mamana' laen nae, 043 JOH 012 040 “Lamatualain tao rala nara nda dud'u'a rala' sa, naa fo ara nda bisa rita saa sa boe. Ana hela rala nara boe manggatee', fo ara afi' rahine no matetu'. Hela se ta'o' a naa ena, fo ara afi' heo' bali' sangga Au fai, ma Au o sud'i boe u'uhahai' se fai.” 043 JOH 012 041 Yesaya ola' ta'o naa, huu ana nita Yesus manaselin ena, de ana dui mema' so'al Yesus. 043 JOH 012 042 Ona' mae ta'o naa o, atahori hetar ramahere Yesus. Nda aka' atahori biasa ra sa, te hambu atahori Yahudi ra malangga nara ruma o ramahere E boe. Te ara nda rataa Yesus sia atahori hetar matan sa, huu ara ramatau, afi' losa atahori Farisi ra use-oi hendi se dea reu mia ume hule-o'e' ra. 043 JOH 012 043 Malangga naa ra nda taoafi' ita' mae Lamatualain nae koa se do hoko' sa, huu ara hii lena' simbo kokoat mia atahori. 043 JOH 012 044 Basa ma Yesus ola' nahere' nae, “Atahori mana namahere Au a, ana nda namahere neu aka' Au mesa' nggo sa, te ana o namahere neu Mana denu Au a. 043 JOH 012 045 Huu mete ma atahori sa nita Au, na, ana o nita Mana denu Au a boe. 043 JOH 012 046 Au uma fo dad'i ona' manggarelo' sia raefafo' ia. Naa fo basa atahori mana ramahere Au a nda rasod'a sia ma'ahatu' a sa. 043 JOH 012 047 Mete ma atahori esa rena Au Ded'ea-o'ola ngga, te nda tao tungga sa, na, Au nda u'etu' eni huku-dokin sa. Huu Au raefafo' uma ia, nda ae uma u'etu' atahori ra huku-dokin sa, te Au ae fee masoi-masod'a' neu atahori mia sala-kilu nara. 043 JOH 012 048 Te basa atahori nda mana simbo Au sa, ma nda nau rena Ded'ea-o'ola Ngga sa, eni mana nggero-furin sia ena. Huu mete ma losa fai matete'en, Ded'ea-o'ola ngga fo Au ola' ita' ra, dei fo mana na'etu' atahori mata' naa ra huku-dokin. 043 JOH 012 049 Huu Au nda parna ola' endi' aka' Au mesa' nggo nara Ngga sa. Te Au ola' endi' Ama ngga sia sorga naran. Huu Eni, mana denu Au. Ma Eni mana parenda fo Au musi ola' saa. 043 JOH 012 050 Au o bub'ulu' ae, Eni parendan nendi masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa. Naa de Au o'ola ngga tungga matetu' no saa fo Ama ngga denu Au ola'.” (aiōnios g166) 043 JOH 013 001 Lele' fai malole Paska nda fe'e mulai sa, Yesus bub'ulu' ena oi, Eni fain losa ena, fo Eni musi lao hela raefafo' ia, fo bali' nisi' Aman sia sorga. Te Ana sue naseli' atahori nara mana sia raefafo' ia, losa Ana fee masod'an teme-ao neu se. 043 JOH 013 002 Lele' naa, nitu ra malanggan, dunggu-mbau Yudas, naeni Simon Iskariot anan, fo seo hendi Yesus. De Yudas na'etu' fo nae tao ta'o naa, lele' Yesus se endo' raa fefeta Paska. 043 JOH 013 003 Yesus bub'ulu' ena nae, Lamatualain mana denu Eni raefafo' nema, de mbei fai te Eni musi heo' bali' nisi' Lamatualain. Boe ma Ana bub'ulu' nae, Eni Aman sia sorga fee basa-b'asa' e neu Eni liman ena. 043 JOH 013 004 Basa ma Yesus fela mia mei a, de olu hendi bad'u dean. Boe ma ha'i nala handuk esa, de pa'a neu leleb'on. 043 JOH 013 005 Boe ma ombo oe neu bokor ana' esa. De Ana mulai safe ana mana tungga nara ei nara. Safe basa esa, na Ana ose namad'a' nendi' handuk ana' mana nenepa'a' sia leleb'on. 043 JOH 013 006 Ana safe esa-esa' ein. Losa Simon Petrus, ma Petrus natane nae, “Papa o mae safe au ei ngga boe, do?” 043 JOH 013 007 Yesus nataa nae, “Lele' ia, nda fe'e muhine saa fo Au tao' ia sa. Te dei fo muhine.” 043 JOH 013 008 Te Petrus ola' nasapaa nae, “Afi' ta'o naa, Papa! Au nda nau fee Papa safe ei ngga sa.” Boe ma Yesus nataa nae, “Mete ma Au nda safe umeu ei ma sa na, nda nenepa'a' mo Au sa.” (aiōn g165) 043 JOH 013 009 Boe ma Simon Petrus nataa nae, “Mete ma ta'o naa, Papa afi' safe aka' ei ngga. Te safe lima ngga no langga ngga boe!” 043 JOH 013 010 Basa ma Yesus nafad'e mbali e nae, “Atahori mana nariu basa ena, parlu safe aka' ein. Huu aon meu' ena. Mema' rala mara meu' ena, te nda basa se meu' sa.” 043 JOH 013 011 (Yesus ola' ta'o naa, huu Ana nahine seka mana nae seo hendi Eni. Naa de Ana nafad'e nae, “Nda basa e meu' sa.”) 043 JOH 013 012 Lele' Yesus safe basa ei nara, boe ma Ana olu bali' badun, de neu endo' bali' sia mei a. Basa ma natane se nae, “Ona bee? Lele' Au safe ei mara, hei mihine Au tatao ngga, do hoko'? 043 JOH 013 013 Hei hii' a mo'e Au mae, ‘Papa Meser’ ma ‘Lamatua'’ mana na'ena hak parenda hei. Naa nandaa ena, huu Au mema' ona' naa. 043 JOH 013 014 Te mete ma hei Meser ma no Lamatua' ia, safe ei mara ona' ate esa, na, ona bee no hei? Hei esa musi mete-se'u esa. Ona' hei o musi safe esa no esa ei nara boe. 043 JOH 013 015 Huu Au dad'i conto fee nggi ena. Au tao ta'o bee, na, hei o musi tao tungga ta'o naa boe. 043 JOH 013 016 Teb'e! Au ufad'e nggi. Ate esa nda manaseli' lena' eni malanggan sa. Ma dedenu' esa nda manaseli' lena' atahori mana denu e sa. 043 JOH 013 017 Huu hei bub'ulu' basa dala' ia ra ena, de hei onton mete ma hei tao tungga ta'o naa. 043 JOH 013 018 Au nda ola' so'al basa hei sa. Au uhine teb'e atahori fo tengga ala' ra. Mae ona' na o, naa musi dad'i, ona'; saa fo nenesura' mema' sia Lamatualain Susura Meumaren oi, ‘Atahori mana endo' naa na'ab'ue no Au, ana hiru' nasad'ea lao hela Au ena.’ 043 JOH 013 019 Au ufad'e mema' neu nggi, dei fo mete ma atahori lao hela Au ona' naa, na, ama mimihere mae, Au ia, Kristus. 043 JOH 013 020 Teb'e! Au o ufad'e ae, seka mana soi ralan fo simbo no malole' atahori fo Au denu' a, na, eni simbo Au boe. Ma seka simbo Au no malole', na, eni o simbo Mana denu Au a boe,” 043 JOH 013 021 Yesus ola' basa na'o naa ma, ralan named'a nda malole' sa. Basa ma, Ana nafad'e nae, “Au ola' ia, teb'e. Dei fo hei esa seo hendi Au.” 043 JOH 013 022 Rena ona' naa, ma Ana mana tungga nara esa mete esa, huu ara bingun. Ara nda rahine Ana ola' naa neu se sa boe. 043 JOH 013 023 Sia naa hambu sira esa, fo Yesus sue' a (naeni au, Yohanis, mana sura' buku ia). Au endo' sia Yesus bob'oan. 043 JOH 013 024 Boe ma Simon Petrus sein nendi' langgan, fo utane sob'a Yesus masud na, see. 043 JOH 013 025 Basa de, au u'usosoko' ao ngga deka-deka o Yesus, de utane ae, “Atahori fo Papa masud na, seka, e?” 043 JOH 013 026 Boe ma Yesus nataa nae, “Ta'o ia. Au ae ha'i roti bib'ia' esa, fo boro' manggo rala neu, basa na Au fee neu atahori fo Au masud ngga.” Ana boro' nala roti a, ma Ana fee neu Yudas, naeni Simon Iskariot anan. 043 JOH 013 027 Simbo nala roti a, ma nitu a malanggan maso' nisi' Yudas. Boe ma Yesus nafad'e neu e nae, “Lai-lai leo! Mae tao saa, na, tao leo. Afi' doo-doo fai.” 043 JOH 013 028 Te atahori mana endo' sia naa ra, esa o nda nahine sa boe, saa de Yesus ola' na'o naa. 043 JOH 013 029 Huu Yudas naa sira mana to'u doin, de ruma du'a Yesus masud naa fa' ra lele' Ana denu Yudas, “Muu hasa saa fo hita parlu taa sia fefeta Paska ia.” Ma ruma o du'a Eni masud na, “Muu fee doi' mbei neu mana tud'a-loloe' ra.” 043 JOH 013 030 Lele' Yudas simbo nala roti a, ma ana lao lai-lai dea neu. Lele' ana dea neu, te hatu' ena. 043 JOH 013 031 Lele' Yudas dea neu, ma Yesus nafad'e nae, “Au ia, Atahori Matetu' a. Lele' ia, fain losa ena fo Lamatualain so'u nananaru Au. Ma naa o tao atahori mete-rita Lamatualain manaselin. 043 JOH 013 032 Huu Au nenepa'a' o Lamatualain, ma utud'u manaselin, naa de Ana so'u nananaru Au. Ana nda nahati doo-doo sa ena. 043 JOH 013 033 Ana nggara, e! Ona' mae Au sue useli' nggi o, nda doo' sa te Au nda u'ub'ue o nggi sa ena. Dei fo Ama sangga Au, te nda hambu sa. Au ufad'e nggi ia, ona' saa fo Au ufad'e neu atahori Yahudi ra malangga nara ae, ‘Au uu sia mamana' esa, te hei nda bisa tungga sa.’ 043 JOH 013 034 Au fee nggi parenda feu' esa, ta'o ia: hei musi esa sue-lai esa, ona' Au sue nggi boe. Dad'i hei o musi esa sue esa. 043 JOH 013 035 Mete ma hei esa sue esa ona' naa, na, basa atahori bisa bub'ulu' rae, hei ia, Au ana mana tungga ngga ra.” 043 JOH 013 036 Basa ma Simon Petrus natane E nae, “Papa mae muu sia bee?” Boe ma Yesus nafad'e nae, “Au uu sia mamana' esa, te ho nda fe'e bisa muu lele' ia sa. Te neu ma'ab'uin fo muu sia naa boe.” 043 JOH 013 037 Petrus natane nae, “Papa, e! Ta'o bee de au nda fe'e bisa uu lele' ia sa? Huu au uhehere fo mate fee Papa ena!” 043 JOH 013 038 Yesus nataa nae, “Teb'e, do? Mae fee masod'am fo mate soa' neu Au? Matetun, ta'o ia: manu a nda fe'e ko'okee sa, te mufunii Au lao telu ena.” 043 JOH 014 001 Yesus tute o'olan nae, “Ama afi' du'a-du'a'. Mimihere neu Lamatualain. Ma mimihere neu Au boe. 043 JOH 014 002 Sia Au Ama ngga mamana leleon, hambu kama hetar. Mete ma mamana' nda dai sa, na, ne'o Au ufad'e mema' neu nggi ena. Lele' ia Au ae uu sad'ia hela fee nggi mamana' sia naa. 043 JOH 014 003 Lele' Au uu ena, ma sad'ia ala hei mamana mara ena na, dei fo Au bali' uma fo ama tungga mimilolo' mo Au. No ta'o naa, Au sia bee naa, hei o sia naa boe. 043 JOH 014 004 Huu, hei mihine dala' nisi' mamana' fo Au ae uu' a.” 043 JOH 014 005 Te Tomas natane E nae, “Papa, e! Hai nda bub'ulu' Papa nae neu sia bee saa boe. Dad'i ta'o bee fo hai bisa mihine dala' nisi' naa neu?” 043 JOH 014 006 Boe ma Yesus nafad'e nae, “Nda hambu dala' laen mana noo atahori reu risi' Ama' sia sorga sa. Tungga aka' Au mesa' nggo. Huu Au ia, dala' mana neu sia Lamatualain. Au ia, mana to'u saa fo ndoo-tetu' a. Ma Au ia, mana fee atahori masod'a ndoo-tetu' a. Nda hambu dala' laen sa. 043 JOH 014 007 Mete ma hei mihine teb'e Au, na, hei o mihine Au Ama ngga boe. Dad'i eni' a mia lele' ia, hei mihine Eni ena, ma mita Eni ena boe.” 043 JOH 014 008 Filipus no'e nae, “Papa, e! Tulun mutud'u Amam neu hai dei! Huu aka' naa o dai ena.” 043 JOH 014 009 Boe ma Yesus nafad'e e nae, “Filipus, e. Au u'ub'ue o nggi doon basa ia ena, te ama nda fe'e mihine Au teb'e-teb'e' sa, do? Huu atahori mana nita Au ena, naa ona' ana nita Ama ngga ena. Saa de, fa' ra mo'e mae, ‘Mutud'u Amam neu hai’ fai? 043 JOH 014 010 Ona bee? Lele' Au ae, Au nenepa'a o Ama ngga, ma Ama ngga nenepa'a no Au, na, mumuhere Au, do hoko'? Ded'ea-o'ola' fo Au ola' fee neu nggi naa, nda na'oka sia Au mesa' nggo sa, te na'oka sia Ama ngga. Ma Ana pake Au fo ulalao ukundoo Eni ue-tataon. 043 JOH 014 011 Mimihere Au lele' ae, Au nenepa'a' malole' o Ama ngga, ma Ana nenepa'a' malole' no Au boe. Te mete ma hei nda mimihere ta'o naa sa, na, mimihere Au huu ama mita dala' fo Au tao' ra. 043 JOH 014 012 Au o'ola ngga naa, teb'e! Huu atahori mana namahere Au, dei fo ana o tao dala' ona' Au tao' ra boe. Te, huu Au uu sia Ama ngga, de saa fo atahori naa tao, dei fo manaseli' lena' mia Au tao' ra. 043 JOH 014 013 Hei mana nenepa'a' mo Au, mi'ena hak fo mendi Au nara ngga. Dad'i mete ma ama hule-o'e mo'e sud'i' a saa, mendi' Au nara ngga, dei fo Au tao fee nggi. No ta'o naa, Au so'u unanaru Ama ngga, naa fo basa atahori bub'ulu'. 043 JOH 014 014 Au ufad'e selu' fai: ama hule-o'e mo'e sud'i' a saa, mendi' Au nara ngga, dei fo Au tao fee nggi.” 043 JOH 014 015 Yesus tute o'olan nae, “Mete ma hei sue Au, na, ama tao tungga Au parenda ngga. 043 JOH 014 016 Au o'e Ama ngga, dei fo, mete ma Au nda u'ub'ue o nggi sa ena, na, Ana fee nggi Mana Nuni esa fo natud'u dala' fee nggi. Eni, Lamatualain Dula-dalen, mana nanori nggi ndoo-tetu' a. Atahori ruma sia raefafo' ia nda nau simbo E sa, huu ara nda bisa rita ma nda rahine E sa. Te ama mihine E huu Eni nenepa'a' noo nggi. Dei fo Ana nasod'a sia rala mara. Ma dei fo Ana na'ab'ue nakandoo noo nggi boe. (aiōn g165) 043 JOH 014 018 No ta'o na, Au nda lao hela mesa' nggi ona' ana maat sa. Te misined'a, dei fo Au bali' uma sia nggi. 043 JOH 014 019 Nda doo' sa te, atahori laen sia raefafo' ia nda rita Au sa ena. Te dei fo hei mita Au. Huu Au usod'a bali', de hei o hambu masod'a ndoo-tetu' a boe. 043 JOH 014 020 Lele' Au usod'a bali', na hei mihine teb'e mae, Au nenepa'a' o Ama ngga; hei nenepa'a' mo Au; ma Au nenepa'a' o nggi boe. 043 JOH 014 021 Atahori mana simbo ma tao tungga Au parenda ngga ra, na, eni mana sue Au. Ma Ama ngga o sue atahori mana sue Au ona' naa boe. Au o sue eni, ma utud'u Ao ngga neu e boe.” 043 JOH 014 022 Sia naa hambu atahori esa, naran, Yudas. Eni, nda Yudas Iskariot sa. Lele' ana rena Yesus o'olan, boe ma natane nae, “Papa nau mutud'u Aom neu hai. Te ta'o bee de Papa nda nau mutud'u aom neu atahori laen sia raefafo' ia sa?” 043 JOH 014 023 Yesus nataa nae, “Ta'o ia. Atahori mana sue Au, dei fo ana tao tungga Ded'ea-o'ola ngga. Ama ngga o sue eni boe. Boe ma, Au o Ama ngga misod'a rala' esa mo e boe. 043 JOH 014 024 Te atahori nda mana sue Au sa, ana nda tao tungga Ded'ea-o'ola ngga sa. Naa, basa dala' fo hei rena mia Au ia, nda na'oka sia Au sa, te na'oka sia Ama ngga mana denu Au ia. 043 JOH 014 025 Lele' ia Au fe'e u'ub'ue o nggi. Naa de Au ufad'e mema' dala' ia ra. 043 JOH 014 026 Te doo-doo, Ama ngga haitua Mana Nuni esa nema, naeni Eni Dula-dale Meumaren. Dula-dale' naa dei fo nggati Au sia raefafo' ia. Eni tataon, naeni: nenori basa dala' ra reu nggi, ma fee nesenened'a' basa dala' fo Au parna ufad'e neu nggi' a ena. 043 JOH 014 027 Lele' Au lao ena, Au tao fo ama bisa misod'a no mole-dame ma nenee-linolino. Aka' Au mana fee mole-dame mata' naa. Basa mana sia raefafo' ia nda bisa tao rala mara nenee-linolino ona' naa sa. Dad'i afi' fee rala mara dud'u'a leli, ma nemetau. 043 JOH 014 028 Hei rena Au ufad'e ita nggi ena ae, ‘Au lao hela nggi, basa dei fo bali' uma.’ Rala mara afi' susa. Mete ma hei sue Au, na, rala mara mimiho'o, huu Au uu sia Ama ngga. Au Ama ngga naa, manaseli' lena' Au. 043 JOH 014 029 Misined'a, Au ufad'e mema' neu nggi ena. No ta'o naa, lele' dala' ia ra dad'i, na hei bisa mimihere Au ena. 043 JOH 014 030 Nda doo' sa te, Au nda ola-ola' o nggi sa ena. Huu nitu ra malanggan nema ena. Ana to'u parenda' sia raefafo' ia, te koasan nda dai Au sa. 043 JOH 014 031 Mae ana nema, te Au lao' ukundoo fo tao tungga Ama ngga parendan. Naa natud'u neu atahori sia raefafo' ia oi, Au sue useli' Ama ngga. De, ima fo teu leo!” 043 JOH 015 001 Yesus ola' nae, “Rena, e! Hei nenepa'a' mo Au. Au ona' hau anggor huu' esa. Te Au ia, anggor hu matetu'! Ma Ama ngga, ona' mana tao osi. 043 JOH 015 002 Dad'i atahori fo aka' ola' nae eni nenepa'a' no Au, te nda tao saa-saa sa boe, na Ama ngga nggari hendi e, ona' mana tao osi a tati hendi basa dana nda maboa' ra sa. Te basa atahori fo nenepa'a' teb'e no Au, na Ama' tao nameu manggenggeo' mia ralan, ona' mana tao osi a nggute na'ae'eku dana' esa fo bau naboa hetar. 043 JOH 015 003 Au Ded'ea-o'ola ngga naa, bisa tao nameu rala mara ena, ona' mana tao osi a tao nameu hau huu nara dana nara 043 JOH 015 004 Hei musi nenepa'a' mikindoo mo Au, ona' Au nenepa'a' o nggi. Huu dana' mana neneungga hendi' mia huun nda bisa naboa saa-saa sa boe. Hei ona' naa boe. Hei nda bisa tao mala saa-saa malole' sa, mete ma hei nda nenepa'a' mikindoo mo Au sa. 043 JOH 015 005 Au ia, ona' anggor huu' esa. Hei ia, ona' hau anggor a dana nara. Dad'i atahori mana nenepa'a' nakandoo no Au, ma Au nenepa'a' o e, na eni ona' dana' esa mana naboa hetar nakandoo' a. Huu, mete ma hei nda nenepa'a' mikindoo mo Au sa, na hei nda bisa tao saa-saa malole' sa boe. 043 JOH 015 006 Atahori nda mana nenepa'a' nakandoo no Au sa, eni ona' dana' esa nda na'ena ngguna saa sa boe. Atahori biasa ungga hendi dana' mata' naa, fo hela e meto. Boe ma atahori raduru rala dana' naa ra, fo nggari se risi ai, fo lalangge hendi se. 043 JOH 015 007 Te mete ma hei nenepa'a' mikindoo mo Au, ma Ded'ea-o'ola ngga leo nakandoo sia rala mara, na, ama bisa mo'e sud'i' a saa mbali Lamatualain, na Ana fee nggi. 043 JOH 015 008 Mete ma ama tao dala malole' hetar, ona' dana' esa naboa hetar, naa so'u nananaru Lamatualain. No ta'o na, hei o mitud'u mae, hei, Au ana mana tungga ngga ra boe. 043 JOH 015 009 Ona' Ama' sue Au, Au o sue nggi ona' naa boe. Hei musi nenepa'a' mikindoo mo Au, naa fo Au bisa utud'u susue ngga neu nggi boe. 043 JOH 015 010 Mete ma hei tao tungga Au parenda ngga ra, na, hei nenepa'a' mikindoo mo Au, ma Au bisa utud'u susue ngga neu nggi. Naa ona' Au tao tungga Ama ngga parendan, ma Ana natud'u susuen nakandoo neu Au. 043 JOH 015 011 Au ufad'e dala' ia ra neu nggi eni' a fai ma'ahulun, naa fo rala mara bisa ma'ahee, ona' Au rala ngga ma'ahee boe. Huu Au nau fo rala mara bau ramaho'o! 043 JOH 015 012 Au parenda ngga ta'o ia: hei musi esa sue esa, ona' Au sue nggi ena. 043 JOH 015 013 Mete ma atahori esa sad'ia mate fo nonoon bisa nasod'a, na, ana sue teb'e nonoon. Nda hambu susue' manaseli' lena' naa sa. 043 JOH 015 014 Mete ma hei tao tungga mikindoo' a Au parenda ngga, ama dad'i Au nonoo ngga ra. 043 JOH 015 015 Au nda nau o'e nggi, ae Au ‘ate ngga ra’ sa. Huu ate' esa nda nahine teb'e eni malanggan hihii-nanaun sa. Te Au o'e nggi, ae Au ‘nonoo’ ngga, huu Au soi relo-relo basa-b'asa' e fo Ama ngga natud'u neu Au ena. 043 JOH 015 016 Hei nda pili Au sa. Te Au mana pili ma so'u nggi fo milalao ue-tataos ia. Dad'i ama musi mii tao dala malole' hetar mana na'atataa' doo'. Naa ona' anggor huu' esa mana naboa malole' nakandoo' a. Mete ma hei tao ta'o na, na, hei bisa mo'e sud'i' a saa sia Ama ngga, na Ana fee nggi. 043 JOH 015 017 Dad'i Au parenda neu nggi ia, ta'o ia: hei esa musi sue esa.” 043 JOH 015 018 Yesus tute o'olan nae, “Mete ma atahori sia raefafo' ia binci nggi, na, misined'a te ara binci ra'ahulu' Au ena. 043 JOH 015 019 Mete ma hei ia ra, ona' atahori laen sia raefafo' ia, tantu ara sue nggi. Te hei nda ona' se sa. Huu Au pili ala nggi fo ama saranggaa mia se. Naa de ara binci nggi. 043 JOH 015 020 Afi' lilii' Au ufad'e neu nggi' a ae, ‘Ate esa manaselin nda lena' eni malanggan sa.’ Dad'i mete ma ara tao doid'oso Au, tantu ara tao doid'oso nggi boe. Mete ma ara rena Au Ded'ea-o'ola ngga, na, ara rena nggi boe. 043 JOH 015 021 Dei fo ara tao nggi doid'oso, huu hei nenepa'a' mo Au. Huu ara o nda rahine Mana Denu Au a sa boe. 043 JOH 015 022 Mete ma Au nda uma ola' ita o se sa, fo utud'u dala masod'a ndoo-tetu' neu se sa, na, ara du'a rakandoo rae, sira nda ra'ena sala' saa sa boe. Te Au uma, ma ola' ona' naa ena. Dad'i lele' ia, mete ma ara tao sala', na, ara nda ra'ena netehuu' fo ola' rae, ‘We! Hai nda bub'ulu' mae hai tao' naa, sala sa.’ 043 JOH 015 023 Atahori mana binci Au, ana o binci Ama ngga boe. 043 JOH 015 024 Au tao manadad'i-manaseli' mata'-mata' sia mata nara ena, fo atahori laen nda fe'e tao rita sa. Mete ma Au nda fe'e tao ita dala' naa ra sa, na, ara nda nau simbo Au sa o, ara nda sala sa. Tao-tao te, ara rita manadad'i-manaseli' fo Au tao' ra ena. Mae ona' naa o, ara fe'e binci Au o Ama ngga sia sorga boe. 043 JOH 015 025 Te basa dala' ia ra dad'i, tungga saa fo nenesura' sia Lamatualain Hohoro-lalanen rala oi, ‘Ara binci Au. Tao-tao te sira binci Au, nda hambu netehuu' saa sa boe.’ 043 JOH 015 026 Te dei fo Mana Nuni a nema. Eni, Dula-dale' mana tao nggi mihine ndoo-tetu' a. Ana nema mia Ama ngga. Mete ma Au uu sia Ama ngga ena, dei fo Au haitua Dula-dalen fee neu nggi. Ana nafad'e nggi so'al Au. 043 JOH 015 027 Dei fo hei mifad'e atahori so'al Au boe, huu hei mi'ib'ue mo Au eni' a mia fefeun ena. 043 JOH 016 001 Au ufad'e dala' ia ra neu nggi, naa fo ama afi' dinggo' hela Au. 043 JOH 016 002 Dei fo atahori Yahudi ra oi hendi nggi mia sira ume hule-o'en. Nda aka' naa sa, te dei fo hambu fula-fai fo, mete ma atahori tao risa nggi, ara du'a sira tao malole' soa' neu Lamatualain. 043 JOH 016 003 Ara tao ta'o na mbali nggi, huu ara nda rahine teb'e Au sa. Ara nda rahine Ama ngga sa boe. 043 JOH 016 004 Te Au ufad'e dala' ia ra neu nggi, de mete ma dala' ia ra dad'i, na, hei bisa misined'a mae, Au ufad'e mema' neu nggi mia lele ulu' a. Huu Au fe'e u'ub'ue o nggi, naeni de Au nda ufad'e u'uhulu' sa.” 043 JOH 016 005 Yesus nanori selu' nae, “Lele' ia, Au bali' uu sia Mana Denu Au uma sia raefafo' ia. Te nda hambu mia hei mitane mae, ‘Papa mae muu sia bee?’ 043 JOH 016 006 Huu Au ufad'e dala' ia ra neu nggi ena, naeni de rala mara susa seli ena. 043 JOH 016 007 Te saa fo Au ufad'e neu nggi naa, teb'e. Mete ma Au uu, naa malolen seli soa' neu nggi. Huu mete ma Au nda uu sa, na, Mana Nuni a nda nema natud'u dala' fee nggi sa. Mete ma Au uu, na, Au haitua E fee neu nggi. 043 JOH 016 008 Lele' Ana nema ena, Ana natud'u neu atahori sia raefafo' ia oi, rala nara ma tatao nara sala. Ana kokoe se fo tungga dala masod'a ndoo-tetu' a. Ma Ana fee nesenened'a' neu se oi, dei fo Lamatualain nau na'etu' ded'eat nara oi, sira ndaa do sala. 043 JOH 016 009 Mana Nuni a natud'u sala nara, huu ara nda ramahere Au sa. 043 JOH 016 010 Ana natud'u dala masod'a ndoo-tetu' a boe. Huu Au bali' isi' Ama ngga, dei fo hei nda mita Au sa ena. Naeni de Mana Nuni a nema fo nggati Au. 043 JOH 016 011 Ana o natud'u nae, Lamatualain nau na'etu' atahori ded'eat na no ndoo-tetu', huu Lamatualain na'etu' ded'eat fee nitu ra malanggan ena, mana parenda sia raefafo' ia. 043 JOH 016 012 Fe'e hambu dala' hetar fo Au ae ufad'e neu nggi, te hei nda fe'e bisa mihine lele' ia sa. 043 JOH 016 013 Te lele' Dula-dale' mana natud'u dala-dala ndoo-tetu' a nema, na, Ana nalalao nggi fo ama bisa mihine basa dala ndoo-tetu' a. Ana nda ola' mia Eni mesa' ne sa, te Ana nau nafad'e saa fo Eni rena mia Aman. Ana nae nafad'e neu nggi, saa fo doo-doo te nae dad'i. 043 JOH 016 014 Ana nau so'u nananaru Au, huu Ana nau soi basa dala ndoo-tetu' so'al Au, ma natud'u neu nggi boe. 043 JOH 016 015 Basa mana dad'i' Ama ngga enan, dad'i Au ena ngga boe. Naeni de Au ola' fa' ra ae, dei fo Lamatualain Dula-dalen soi basa dala ndoo-tetu' so'al Au, ma natud'u neu nggi boe.” 043 JOH 016 016 Yesus nafad'e' selu' nae, “Nda doo' sa te, hei nda mita Au sa ena. Te nda doo' sa boe hei mita Au fai.” 043 JOH 016 017 Basa ma, Ana mana tungga nara ruma ola-ola' rae, “Papa masud ma saa, de mae, ‘Nda doo' sa te, hei nda mita Au sa ena. Ma nda doo' sa te hei mita Au fai.’ Ma, ta'o bee de Ana ola' nae, ‘Huu Au ae uu sia Ama ngga’?” 043 JOH 016 018 Boe ma ratatane rae, “Eni masud na saa, de oi, ‘Nda doo' sa fai’? Hai nda mihine sa.” 043 JOH 016 019 Yesus nahine ara rae ratane mbali E dala' esa. Boe ma Ana ola' nae, “Fa'ra Au ola' ae, ‘Nda doo' sa te, hei nda mita Au sa ena. Te nda doo' sa boe, hei mita bali' Au fai.’ Hei mitatane ona' naa, to? 043 JOH 016 020 Malole boe, mete ma hei mae bub'ulu' ta'o naa. Au o ae ufad'e nggi ta'o ia: dei fo hei nggae ma rala mara susa, te atahori laen sia raefafo' ia rala nara ramaho'o. Mae rala mara susa ona' naa, te dei fo rala mara ramaho'o bali' boe. 043 JOH 016 021 Naa ona' ina' esa named'a nabeta nae bonggi. Ralan susa nala seli, huu sususan nema ena. Te mete ma ana bonggi nala anadiki' naa ena, sususan mopo hendi e neu' ena. Huu ralan namaho'o boe, huu hambu atahori feu' esa nenebonggi' sia raefafo' ia ena. 043 JOH 016 022 Hei ona' naa boe. Lele' ia, hei nggae ma rala mara susa. Te doo-doo na Au uma se'u nggi fai, dei fo rala mara ramaho'o bali' boe. Mete ma dala' naa dad'i ena, na, nda hambu atahori esa sa boe bisa kai-baa nala rala nemeho'o mara sa. 043 JOH 016 023 Lele' dala' naa ra dad'i ena, na, hei nda mitatane saa-saa mbali Au sa ena. Teb'e! Au ufad'e selu' nggi fai ae, mete ma ama mo'e sud'i' a saa mia Ama ngga, mendi' Au nara ngga, na, dei fo Ana tao ta'o naa fee nggi boe. 043 JOH 016 024 Losa lele' ia, hei nda fe'e mo'e saa-saa, mendi' Au nara ngga sa. De mo'e leo, fo ama simbo. No ta'o naa, hei rala mara bisa ramaho'o teb'e.” 043 JOH 016 025 Yesus tute o'olan nae, “Losa lele' ia, Au biasa unori nggi endi' nekendandaa'. Te dei fo hambu fai Au nda unori endi' nekendandaa' sa ena. Huu Au ae ola' relo-relo so'al Ama ngga. 043 JOH 016 026 Mete ma fain losa ena, na, hei mesa' nggi hule-o'e fo mo'e mbali Ama ngga, mendi' Au nara ngga. Au nda sudi hule-o'e fee nggi sa ena. 043 JOH 016 027 Ama ngga sue nggi, huu hei sue Au. Boe ma mimihere mae, Lamatualain mana denu Au. 043 JOH 016 028 Ma'ahulun, Au lao hela Ama ngga, fo leo u'utataa' sia raefafo' ia. Te lele' ia, Au ae lao hela raefafo' ia, fo uu leo bali' o E.” 043 JOH 016 029 Rena ta'o naa, boe ma Yesus ana mana tungga nara rafad'e rae, “Naa! Lele' ia, Papa ola-ola' relo-relo, ma nda munori mendi' nekendandaa' sa ena! 043 JOH 016 030 Hai mimihere ena mae, Papa bub'ulu' basa dala' ra. Atahori nda parlu ratane saa-saa mbali Papa sa ena, huu Papa bub'ulu' na'ahulu' saa fo ara rae ratane, ma eni netaan ta'o bee. Naa natud'u hai oi, Papa nema mia Lamatualain.” 043 JOH 016 031 Boe ma Yesus natane se nae, “Teb'e, do? Lele' ia hei mimihere Au, do? 043 JOH 016 032 Ta'o ia. Mbei ana ka fai, naeni oras ia, basa hei mela sea-saranggaa. Atahori esa-esa' lao hela Au, fo neu keke sia eni mamana hehelin. Mae ona' naa o, Au nda mesa' nggo sa, huu Ama ngga na'ab'ue no Au. 043 JOH 016 033 Au ufad'e dala' ia ra neu nggi ena, fo rala mara bisa nenee-linolino, huu ama nenepa'a' mo Au. Huu dei fo atahori sia raefafo' ia tao ra'asususa' ma doid'oso nggi. Te tao manggatee rala mara, huu Au usenggi' basa koasa mana sia raefafo' ia ena!” 043 JOH 017 002 Yesus ola' basa na'o naa, boe ma Ana oro'a mbali lalai a, de hule-o'e nae: “Ama susue'. Au fai ngga losa ena fo Ama' so'u munanaru Au. Au ia, Ama' Anan. Ama' fee Au hak ena fo ator basa atahori sia raefafo' ia. Ama' fee hak naa, fo Au fee masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' sa neu basa atahori fo Ama' fee dad'i atahori ngga. Dadi lele' ia, Au o'e fo Ama' so'u munanaru Au, fo Au bisa utud'u Ama' manaselin. (aiōnios g166) 043 JOH 017 003 Eni dalan fo hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana basa' naa sa, ona' ia: atahori musi rahine Ama', naeni Lamatualain matetu' a. Nda hambu laen sa ena. Ara musi rahine Au, naeni Yesus Kristus, fo Ama' denu raefafo' uma. (aiōnios g166) 043 JOH 017 004 Au utud'u Ama' manaselin sia raefafo' ia. Au tao basa ue-tataos fo Ama' fee neu Au' a. 043 JOH 017 005 Fai ma'ahulun, lele' Hita nda fe'e tao raefafo' ia sa, Au u'ub'ue o Ama'. Lele' naa, Au manaseli ngga ona' Ama' manaselin boe. Ia na Au ae bali' isi' Ama'. Dad'i Au o'e fo Ama' so'u munanaru Au, fo manaseli ngga bali' ona' ma'ahulun boe.” 043 JOH 017 006 Yesus hule-o'e selu' nae, “Ama' fee atahori sia raefafo' ia dad'i atahori Ngga ra. Au unori se ena, fo rahine Ama'. Ara dad'i Ama' enan, ma Ama' fee se dad'i Au atahori ngga ra boe. Boe ma ara tao tungga Ama' Ded'ea-o'olan. 043 JOH 017 007 Lele' ia ara rahine ena rae, basa dala' fo Ama' fee neu Au naa, okan sia Ama'. 043 JOH 017 008 Huu Au unori se, basa Ded'ea-o'ola' fo Ama' nafad'e nita neu Au ena. Ara o simbo Ded'ea-o'ola' naa ra boe. Ara bub'ulu' rae, Au uma mia Ama'. Ara ramahere rae, Ama' mana denu Au raefafo' uma. 043 JOH 017 009 Au hule-o'e fee se. Au nda hule-o'e fee basa atahori sia raefafo' ia sa. Te Au hule-o'e fee neu aka' atahori fo Ama' fee neu Au, huu sira, Ama' enan. 043 JOH 017 010 Huu basa mana dad'i Au ena ngga, dad'i Ama' enan ena boe. Boe ma basa mana dad'i Ama' enan, dad'i Au ena ngga ena boe. Ma Au atahori ngga ra naa ra, mana so'u rananaru Au. 043 JOH 017 011 Au nda leo ukundoo sia raefafo' ia sa ena, huu nda doo' sa te Au ae bali' isi' Ama ngga. Te atahori ia ra musi leo rakandoo sia raefafo' ia. De Ama', Meumare' teb'e. Dad'i Au hule fo Ama' munea se, mendi' koasa fo Ama' fee neu Au' a. Au o hule fo ara nenepa'a' dad'i esa, ona' Au nenepa'a' dad'i esa o Ama'. 043 JOH 017 012 Lele' Au fe'e u'ub'ue o se sia raefafo' ia, Au u'ub'oi se huu ara dad'i Ama' enan ena. Au unea malolole se fo ara nenepa'a' rakandoo ro Ama'. Nda hambu esa mopo sa boe. Aka' Yudas saranggaa hela se, tungga saa fo Lamatualain Susura Meumaren sura' mema' mia ma'ahulun ena. 043 JOH 017 013 Lele' ia, Au ae bali' isi' Ama ngga. Au ufad'e dala' ia ra lele' Au fe'e sia raefafo' ia. No ta'o naa, Au atahori nggara rala nara ramaho'o rakandoo, ona' Au rala ngga namaho'o boe. 043 JOH 017 014 Au ufad'e Ama ngga Ded'ea-o'ola nara neu se ena. Atahori laen sia raefafo' ia binci atahori nggara, huu Au atahori nggara nda rasod'a ona' se sa. Au o ona' naa boe, huu Au nda ona' atahori laen sia raefafo' ia sa. 043 JOH 017 015 Sia Au hule-o'en Ngga, Au nda o'e fo Ama' lea hendi se sia raefafo' ia sa. Hoko'! Te Au o'e fo Ama' nanea se, fo ara ra'ad'oo' mia de'ulaka'. 043 JOH 017 016 Ara nda ona' atahori laen sia raefafo' ia sa, ona' Au o nda ona' atahori laen sia raefafo' ia sa. 043 JOH 017 017 Tao nemeu rala nara mendi' saa fo ndoo-tetu' a. Huu Ama' Ded'ea-o'ola nara, matetu'. 043 JOH 017 018 Ama' mana denu Au uma sia raefafo' ia. De Au denu se ta'o naa boe, fo ara rasod'a ndule sia atahori raefafo' ia ra talad'a nara. 043 JOH 017 019 Au unea ao ngga fo meumare' nakandoo soa' neu Ama'. No ta'o naa, Au atahori nggara ranea ao nara fo meumare' rakandoo soa' neu Ama' boe. Huu Ama' Ded'ea-o'ola matetun, mana tao se fee masod'a nara teme-ao neu Ama'.” 043 JOH 017 020 Yesus tute hule-o'en nae, “Au hule-o'e nda soa' neu aka' mana sia lele' ia ra sa. Te Au o hule-o'e soa' neu atahori mana dei fo namahere neu Au boe, huu atahori ia ra o'olan. 043 JOH 017 021 Ama'. Au hule fo basa se nenepa'a' reu esa, ona' hita nenepa'a' dad'i esa boe. Au o nau fo sira nenepa'a' reu esa ro Nggita, naa fo atahori laen sia raefafo' ia ramahere rae, Ama' mesa' ne mana denu Au. 043 JOH 017 022 Ama' mutud'u Au manaseli' ngga neu atahori ra ena. De Au so'u unanaru se ena, ona' Au boe. No ta'o naa, sira nenepa'a' reu esa, ona' Hita nenepa'a' teu esa boe. 043 JOH 017 023 Au nenepa'a' o se. Ama' o nenepa'a' mo Au boe. Sira musi nenepa'a' dad'i esa ona' naa, losa rasod'a rala' esa no ndoo-tetu'. Huu mete ma rasod'a rala' esa ona' naa, na dei fo atahori laen sia raefafo' ia bub'ulu' rae, Ama' sue se, ona' Ama' sue Au boe. No ona' naa ara bub'ulu' rae, Ama' mana denu Au. 043 JOH 017 024 Ama'. Au nau basa atahori fo Ama' fee neu Au' ra, ra'ab'ue ro Au. Huu Au nau fo ara bisa rita Ama' so'u nananaru Au. Ama' sue Au ena, lele' Hita nda fe'e tao tala raefafo' ia sa. 043 JOH 017 025 Ama Susue' rala ndoos. Te atahori sia raefafo' ia ra nda rahine Ama' sa. Au mana uhine Ama'. Ma atahori nggara bub'ulu' rae, Ama' mana denu Au raefafo' ia uma. 043 JOH 017 026 Au ufad'e neu se ena, Ama' naa, seka. Ma dei fo Au ufad'e se ukundoo' a ta'o naa, huu Au nau fo ara bisa ramed'a teb'e Ama' susuen. Huu susue' fo ara med'a' naa, ona' Ama' susuen fee neu Au a. Naa fo Au nenepa'a' ukundoo o se boe.” 043 JOH 018 001 Lele' Yesus hule-o'e basa ma, Ana dea neu namalolo' no ana mana tungga nara. Ara reu sia osi esa sia loe Kidron bob'oan. Boe ma ara rala reu. 043 JOH 018 002 Lele' naa, malangga agama Yahudi ra malangga nara, ro atahori mia partei agama Farisi ra fee sold'ad'u ma mana nanea atahori hira reu Yudas. Huu ana nae seo hendi Yesus. Yudas bub'ulu' osi a boe, huu Yesus na'ab'ue lao hetar sia naa no ana mana tungga nara ena. De Yudas se reu sia osi a rendi mbele, lambu-lantera, ma tee-tande'. 043 JOH 018 004 Tao-tao te, Yesus bub'ulu' basa mana nae dad'i neu Eni ena. De Ana lali mata' neu ma natane nae, “Hei sangga seka?” 043 JOH 018 005 Boe ma rataa rae, “Hai sangga atahori esa, naran Yesus, mia kambo Nasaret.” Ma Yesus nafad'e nae, “Au ena.” Lele' naa, Yudas, nambarii' na'ab'ue no se. Eni mana seo hendi Yesus. 043 JOH 018 006 Lele' Yesus ola' nae, “Au ena,” boe ma atahori ra dinggo' hela E, ma ra'aloli reu rae a. 043 JOH 018 007 Boe ma Yesus natane selu' se nae, “Hei sangga seka?” Ara rataa rae, “Yesus, atahori Nasaret.” 043 JOH 018 008 Boe ma Yesus ola' nae, “Au ufad'e fa' ra ae, Au ena. Dad'i mete ma ama sangga Au, na, afi' humu laen ra. Hela se reu leo.” 043 JOH 018 009 (Ana ola' na'o naa fo tao dad'i saa fo Eni ola' nita nae, “Ama'. Basa atahori fo Ama' fee neu Au' ra, esa nda mopo sa boe.”) 043 JOH 018 010 Lele' naa, Simon Petrus nendi tafa e'eku' esa. Ana lesu e, de nae tati atahori. Tao-tao te, ana tati na'etu' atahori esa ndiki onan. (Atahori naa, naran Malkus. Eni malangga agama Yahudi ra malangga monaen aten.) 043 JOH 018 011 Boe ma Yesus denu Petrus nae, “Wae, Petrus! Doso' bali' tafa' ma nisi' ngguman rala. Huu Ama ngga nafad'e basa ena oi Au musi hambu doid'oso' mata' ia. Dad'i hela neu leo! Naa ona' Ana fee Au nggalas esa isin mana meru'. Hela neu fo Au inu ubasa' e.” 043 JOH 018 012 Basa ma, malangga, sold'ad'u ra, ro atahori Yahudi ra mana nanea nara, humu rala Yesus, de futu E. 043 JOH 018 013 De ara ro E nisi Anas. Anas naa, naeni Kayafas ama arin. Too' naa, Kayafas dad'i malangga agama Yahudi ra malangga monaen. 043 JOH 018 014 Kayafas ia, nanori nita atahori Yahudi ra malangga nara oi, “Malole lena' soa' neu nggi, mete ma aka' atahori esa mate fee neu basa atahori.” 043 JOH 018 015 Simon Petrus tungga-tungga' a Yesus dean, namalolo' no Yesus ana mana tunggan esa fai, naeni au, Yohanis. Agama Yahudi a malangga monaen nahine au. Naa de au bisa umulolo' o Yesus misi' eni umen sod'an rala. 043 JOH 018 016 Te Petrus nambarii' sia' a dea, deka-deka no lutu-mbaa lelesun. Au dea uu, ma ola' o ina' esa mana nanea sia naa, fo ona bee na au bisa o Petrus rala neu boe. 043 JOH 018 017 Boe ma ina' a natane Petrus oi, “Wee! Ho ia, Atahori naa ana mana tunggan esa boe, to?” Te Petrus nataa nae, “Hoko'!” 043 JOH 018 018 Lele' naa, ma'arini'. Naa de atahori mana ranea ro ate ra rambarii' dara ai. Boe ma Petrus neu, de dara ai na'ab'ue no se. 043 JOH 018 019 Lele' naa, agama Yahudi malangga monaen dalahulu' a paresa' Yesus so'al nenorin, ma so'al ana mana tungga nara. 043 JOH 018 020 Boe ma Yesus nafad'e nae, “Au ola' relo-relo fo basa atahori rena. Au unori ukundoo' a sia mamana fo hita atahori Yahudi ra biasa ra'ab'ue sia' a, naeni sia hita ume hule-o'e nara, ma sia Ume Hule-o'e Huu' a. Au nda ola' funi-funi' ita sa. 043 JOH 018 021 Ta'o bee de mutane Au? Mutane sia' a atahori mana rena o'ola Ngga ra. Huu tantu rahine saa fo Au ola' ena.” 043 JOH 018 022 Lele' Ana ola' na'o naa, atahori mana nanea esa mana nambarii' sia naa mbasa E, ma ola' nae, “Afi' ola' ma'o naa mo malangga monae' a!” 043 JOH 018 023 Boe ma Yesus nafad'e mbali e nae, “Mete ma Au ola' sala ena, na, mutud'u sala' naa beka. Te mete ma Au ola' ndaa, na, ta'o bee de ho mbasa Au?” 043 JOH 018 024 Basa naa ma, Anas denu se rendi E nisi' Kayafas, mana dad'i agama Yahudi malangga monaen. Lele' ara roo E neu, Ana fe'e manapa'a'. 043 JOH 018 025 Lele' naa, Simon Petrus fe'e nambarii' dara ai. Boe ma atahori laen mana sia naa ra ratane mbali e rae, “Ho ia, Eni ana mana tunggan esa, to?” Te Petrus nafanii nae, “Hoko'!” 043 JOH 018 026 Sia naa hambu agama Yahudi malangga monaen aten esa. Eni bobonggi' mia atahori fo Petrus tati etu ndiki roon. Natane nae, “Wee! Fa' ra ho mia osi naa boe, to? Au ita nggo mia naa boe!” 043 JOH 018 027 Te Petrus nafanii selu' fai, ma manu a ko'okee boe. 043 JOH 018 028 Fe'e fefetu anan, ara ro Yesus mia Kayafas, reu risi' hofernor ume panggat na, sia sold'ad'u Roma ra mamana nanean. Atahori Yahudi ra mesa' se nda maso' risi' atahori Roma ra mamanan rala sa, huu naa tao se ranggenggeo, fo nda bisa raa fefeta Paska sa. 043 JOH 018 029 Basa ma, hofernor Pilatus dea neu de nandaa no atahori Yahudi ra. Boe ma natane nae, “Hei fua sala' saa neu Atahori ia?” 043 JOH 018 030 Boe ma ara rataa rae, “Ta'o ia, pak. Mete ma Eni ia, nda atahori de'ulaka' sa, tantu hai nda ima ngganggu pak sa. Saa fai fee Eni neu pak liman.” 043 JOH 018 031 Boe ma hofernor nafad'e se nae, “Ta'o ia. Hela hei mana taoafi' neu ded'eat na, tungga hei atahori Yahudi ra hohoro-lalanen.” Boe ma atahori Yahudi ra malangga nara rafad'e rae, “Nda bisa sa, pak. Hai atahori Yahudi ra nda mi'ena hak fo mi'etu' hukun mate sa. Naa aka' hei mana parenda Roma ra fo mi'ena hak ona' naa.” 043 JOH 018 032 (Lele' ara ola' ra'o naa, saa fo Yesus ola' nita ma'ahulun, dad'i ena. Huu Ana nafad'e neu atahori nara nae, dei fo Ana mate tungga mana parenda Roma ra had'a-dalan, naeni ara mbaku E sia hau nggangge' a.) 043 JOH 018 033 Boe ma hofernor bali' nisi' sold'ad'u ra mamana nanean rala. De no'e nala Yesus, ma natane nae, “Ona bee? Ho ia, atahori Yahudi ra manen, do?” 043 JOH 018 034 Yesus natane bali' mbali e nae, “Pak mesa' ne mana mutane ona' naa, do, atahori laen mana rafad'e pak so'al Au?” 043 JOH 018 035 Boe ma hofernor nataa nae, “Hee! Au ia, nda atahori Yahudi sa, to? Atahori mara mesa' se, mana fee nggo neu au. Lelenan fai malangga agama Yahudi ra malangga nara. Ho ia, tao saa? Mufad'e sob'a dei!” 043 JOH 018 036 Boe ma Yesus nafad'e nae, “Au nda mane' esa mia raefafo' ia sa. Huu mete ma Au dad'i mane' mata' naa, tantu Au atahori dedenu ngga ra ramue fo atahori Yahudi ra nda dad'i humu Au sa. Mema' Au dad'i Mane'. Te nda hambu atahori sia raefafo' ia mana so'u Au ta'o naa sa.” 043 JOH 018 037 De hofernor natane selu' fai nae, “Dad'i ho ia, Mane', do?” Boe ma Yesus nataa nae, “Pak mana nae Au dad'i Mane'. Matetun bonggi Au fo dad'i Mane'. Au raefafo' ia uma dad'i Mane', fo ona' bee na ufad'e so'al dala-dala ndoo-tetu' ra. Basa atahori mana to'u rahere' dala-dala ndoo-tetu' ra, na, ara rena Au.” 043 JOH 018 038 Basa ma hofernor natane mbali E nae, “Ndoo-tetu' naa, saa?” Lele' hofernor Pilatus ola' basa na'o naa, ma, bali' dea neu nisi' atahori Yahudi ra. Ana ola' nae, “Au paresa' E ena, te au nda hambu salan saa sa boe. 043 JOH 018 039 Te hei had'a-dala mara, tungga too sia fai fefeta Paska, au musi mbo'i atahori bui esa fee neu nggi. Dad'i too' ia, hei nau au mbo'i hendi atahori Yahudi ra manen, do ta'o bee?” 043 JOH 018 040 Basa se randu randaa rae, “Afi' mbo'i Atahori ia! Mbo'i' a Barabas!” Tao-tao te, Barabas naa, atahori esa fo de'ulakan seli teb'e. 043 JOH 019 001 Basa, ma hofernor Pilatus denu sold'ad'u nara reu li'u Yesus rendi' tali fifilot. 043 JOH 019 002 Sold'ad'u naa ra o ha'i rala hau manggou' a longgen de hano dad'i solo'. De ara tendes solo manggou' naa neu Yesus langgan, de tao ra'amimina', ona' ara rae so'u mane feu' rendi' solo panggat. Boe ma ara olu Yesus rendi' badu naru' esa dulan mbilas maranggeo' ona' mane' ra biasa pake. Boe ma ara ra'a'e'ei' E rae, “Sod'a', atahori Yahudi ra manen!” Ara o mbasa ra'amimina'e E boe. 043 JOH 019 004 Basa naa, ma hofernor dea neu lao esa fai, de nafad'e atahori naa ra nae, “Ta'o ia! Au endi E dea nema fee neu nggi. Te ama musi mihine, huu au paresa' E ena, te au nda hambu salan saa sa boe.” 043 JOH 019 005 Lele' Yesus dea neu, Ana pake solo manggou' a, ma badu naru' dula mbilas maranggeo' a. De hofernor nafad'e neu atahori naa ra nae, “Mita dei! Ia Eni, Atahori naa ena.” 043 JOH 019 006 Lele' malangga agama Yahudi ra malangga nara ma atahori mana ranea rita Yesus, ara nggasi randaa rae, “Tati misa E leo! Mbaku E neu hau nggangge' a!” Te hofernor a nafad'e mbali se nae, “Ona bee naa hei mana mendi E fo tao misa E sia hau nggangge' a. Huu au nda hambu salan saa-saa nandaa no hukun mate sa.” 043 JOH 019 007 Atahori Yahudi ra rataa rae, “Hai mi'ena hohoro-lalane' mana onda mia Lamatualain. Tungga hohoro-lalane' naa, atahori ia musi mate, huu ana so'u aon dad'i Lamatualain Anan.” 043 JOH 019 008 Lele' hofernor rena o'ola nara, boe ma ana bau namatau. 043 JOH 019 009 Basa de ana bali' nisi' sold'ad'u ra ume nanean rala, ma natane Yesus nae, “Ho ia, atahori bees?” Te Yesus nda nataa e sa. 043 JOH 019 010 Boe ma hofernor bua E nae, “Woih? Ta'o bee de nda mutaa au sa? Bub'ulu' ena, to? Au ia, u'ena koasa fo fee nggo mate, do, mbo'i nggo boe.” 043 JOH 019 011 Boe ma Yesus nataa nae, “Ta'o ia, pak. Mete ma pak mu'ena koasa ona' naa, na pak hambu koasa naa mia Lamatualain sia sorga. Huu aka' Eni mesa' ne, mana nanggolo' pak fo tao ta'o bee neu Au. Te atahori mana fee Au neu pak, sira mana lemba sala' beran seli fai.” 043 JOH 019 012 Eni' a lele' naa, hofernor sangga dala' fo mbo'i hendi Yesus. Te atahori Yahudi ra nggasi randaa rae, “Mete ma pak mbo'i hendi Atahori ia, naa natud'u oi pak nda mane Keser monae' a nonoon sa. Huu atahori mana so'u aon dad'i mane' lab'an Keser.” 043 JOH 019 013 Dad'i lele' hofernor rena ara ola' ra'o naa, ma ana fee Yesus dea neu. De ana endo' neu mana nggero-furi a kad'eran, sia mamana' esa ara babae naran oi, “Rae moo loa' mia Fatu Beb'ela'”. (Sia ded'ea Aram na naran, Gabata.) 043 JOH 019 014 Fai' naa, Fai Sad'ia fefeta Paska. Mbei ma reorendun, ma hofernor nafad'e atahori Yahudi ra nae, “Mete leo! Eni, hei manem!” 043 JOH 019 015 Te ara nggasi rahere' rae, “Mendi E dea nema! Tao isa E leo! Mbaku E neu hau nggangge' a!” Boe ma hofernor aka' natane na'asusuu' se nae, “Dad'i ta'o bee? Hei masud ma, au musi tati isa hei mane ma ia, do?” Basa ma malangga agama Yahudi ra malangga nara rataa rae, “Hai manem aka' esa' a, naeni Keser! Nda hambu laen sa ena!” 043 JOH 019 016 Basa ma, hofernor fee Yesus neu sold'ad'u ra, fo reu mbaku risa Yesus sia hau nggange' a. Sold'ad'u ra simbo rala Yesus. 043 JOH 019 017 Boe ma Ana lemba nala hau ngganggen de dea nema mia kota. Ara risi' mamana' esa, naran “Mamana Langga Rui'”. (Sia sira ded'ea Aram, mamana' naa naran, Golgota.) 043 JOH 019 018 Losa naa, ma ara mbaku Yesus neu hau nggangge' esa. Ara tao ta'o naa neu atahori laen rua boe. Ara londa-mbaku esa sia Yesus bob'oa onan, ma esa fai sia bob'oa diin, de Yesus sia ru'a se talad'a nara. 043 JOH 019 019 Boe ma hofernor denu sold'ad'u nara sura' papa' esa, de mbaku sia Yesus fafon ata'. Sia papa' naa ara sura' oi, 043 JOH 019 020 Ara sura' papa' naa, rendi' ded'eat telu. Naeni: ded'ea Aram, ded'ea Yunani, ma ded'ea Latin. Atahori Yahudi hetar baca sia papa' fo nenesura' naa, huu Yesus mamana mamaten naa, deka no kota Yerusalem. 043 JOH 019 021 Te malangga agama Yahudi ra malangga nara nda nau sa. De reu rafad'e hofernor rae, “Pak! Afi' sura' mae, ‘atahori Yahudi ra Manen’! Malole lena' sura' mae, ‘Atahori ia oi eni, atahori Yahudi ra manen.’” 043 JOH 019 022 Te hofernor nataa nae, “Au denu se sura' ta'o naa. Dad'i hela neu leo!” 043 JOH 019 023 Lele' sold'ad'u ra mbaku Yesus neu hau nggangge' a, ma ara babanggi bua-ba'un de mbeda' neu mamana haa. Sold'ad'u esa na hambu babanggi' esa. Ma ara ha'i rala bad'u dea' a fo nenetenu ma'ateme' mia ata' losa rae', nda mana soo' sa. 043 JOH 019 024 De ara ola-ola' rae “Weh! Hita afi' sika hendi bad'un ia. Malole lena', ata lea lot, fo tahine seka mana hambu e.” Naa tao natetu mana nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren oi, “Ara babanggi au bua-ba'u ngga, boe ma ara lea lot fo hambu au bad'u ngga.” Basa ma sold'ad'u ra tao ta'o naa. 043 JOH 019 025 Sia naa, hambu ina' hira rambarii'. Naeni: Yesus maman, Yesus te'on, Klopas saon Maria, ma Maria mia kambo Magdala. 043 JOH 019 026 Yesus nita maman nambarii' sia naa, na'ab'ue no ana mana tunggan fo Ana sue' a, naeni au, Yohanis. De nafad'e maman nae, “Mama. Eni ia, mama anan.” 043 JOH 019 027 Boe ma Ana nafad'e au nae, “Ta'o ia. Lele' ia, tao e dad'i mama ma leo!” Boe ma, eni' a lele' naa, Yesus maman leo no au. 043 JOH 019 028 Basa naa ma, Yesus bub'ulu' nae, Eni tao basa ue-tataon ena. Naa tao natetu basa saa fo Lamatualain Susura Meumaren sura' mema' mia fai ma'ahulun ena. Boe ma Ana nae, “Au u'umad'a ena.” 043 JOH 019 029 Sia naa hambu anggor ma'ei' sia nggusi ana' esa rala. Boe ma, sold'ad'u ra ha'i lombu fo boro' neu anggor, ma tao neu hau e'etu' esa tonggon, de dunggu neu nud'un. 043 JOH 019 030 Lele' Yesus musi nala anggor a, ma Ana ola' nae, “Basa' e nate'e ena.” Boe ma langgan loe, ma etu hahaen neu' ena boe. 043 JOH 019 031 Fai' naa nandaa no fai kaliman. Tungga agama hohoro-lalanen, atahori Yahudi ra musi sad'ia sia fai' naa, fo mbila' neu na soru sira fai hule-o'en. Naeni de ara nda nau atahori ao sisi mamaten doko-doko nakandoo sia hau nggangge' nandaa no fai hule-o'e' sa. Huu fai hule-o'e' naa, fai malole. Dad'i atahori Yahudi ra malangga nara ro'e hofernor fo denu atahori reu poko ratiku atahori mana sia hau nggangge' ra ei rui nara. No ta'o naa, ara mate lai-lai, fo atahori lai-lai reu ra'onda' ao-sisi mamaten fe'e fai. 043 JOH 019 032 De sold'ad'u ra reu mia naa, poko ratiku' atahori esa ei ruin. Basa naa, ma ratiku' atahori esa fai ein. Karua' naa ra, naeni, atahori fo ara mbaku se ona esa' ro Yesus. 043 JOH 019 033 Te lele' ara losa Yesus, ara rita E mate teb'e ena. Naa de ara nda poko ratiku' ei na sa. 043 JOH 019 034 Te sold'ad'u esa ha'i nala tee na, de mbau neu Yesus mbambaun. Boe ma raa' nandali ma oe a nandali dea nema. 043 JOH 019 035 (Atahori esa mana nita mata' naa, naeni au. Au ita basa' e, ma au sura' matetu' sia ia. Huu au bub'ulu' saa fo au dui' a, naa teb'e, naa fo ama bisa mimihere au o'ola ngga.) 043 JOH 019 036 Basa dala' ia dad'i, huu Lamatualain Susura Meumaren sura' oi, “Eni rui nara, esa nda tiku sa boe.” 043 JOH 019 037 Sia Susura Meumare' a, hambu mamana' laen nenesura' oi, “Dei fo ara rita atahori fo ara mbau rala' a.” 043 JOH 019 038 Hambu atahori esa, naran Yusuf, mia kambo Arimatea. Eni dad'i Yesus ana mana tunggan boe. Te ana tungga Yesus no na'afuni', huu namatau atahori Yahudi ra malangga nara. Ana neu sia hofernor Pilatus, no'e isin mbali hofernor, fo ha'i nala Yesus ao-sisi mamaten. Hofernor simbo no malole' boe. De Yusuf neu na'onda' Yesus ao-sisi mamaten, boe ma nendi e. 043 JOH 019 039 Nikodemus neu namalolo' no Yusuf boe. Eni fo fai ma'ahulun neu nandaa no Yesus tetemba'. Ana hasa rambe naen seli, mbei ma kilo telu nulu telu (33 kilo), de ngganggari neu Yesus ao-sisi mamaten. 043 JOH 019 040 Boe ma ara mboti Yesus ao-sisi mamaten rendi' teme banggana'us. Mete ma ara feo lao esa, na ara ngganggari rambe dei. Ara tao ta'o naa, tungga atahori Yahudi ra had'a-dalan ne'oi atahori mates. 043 JOH 019 041 Naa, nda na'ad'oo' mia mamana' fo Yesus mate a, hambu osi esa. Sia osi naa, atahori fe'e paa basa rates esa na. Ara nda fe'e tao rita mamates rala neu sia naa sa. 043 JOH 019 042 Lele' naa, atahori Yahudi ra fai nehehere nara fo soru sira fai hule-o'en nae' a basa ena. Naa de ara mbeda' Yesus ao-sisi mamaten neu rates naa, huu mamana' naa, nda na'ad'oo' sa. 043 JOH 020 001 Fai nggarei, naeni nggarei feu sia fai kaesan, Maria mia kambo Magdala neu fe'e fefetu ana' sia Yesus rates na. Losa naa ma, ana nita fatu monae' fo ara tatana rendi' neu rates a, nenelolir hendi' mia mamanan ena. 043 JOH 020 002 Boe ma ana nela bali' nisi' Simon Petrus ma au, naeni Yesus ana mana tunggan fo Ana sue' a, de nafad'e nae, “Ara ramana'o rendi hita Lamatuan mia rates na ena! Hai nda bub'ulu' ara tao E sia bee sa boe.” 043 JOH 020 003 Boe ma au o Petrus mela' rates mii. 043 JOH 020 004 Hai mela' mimilolo', te au ela hela e. De au losa rates u'uhulu' e. 043 JOH 020 005 Te au nda rates rala uu sa. Au ukuloloik rala neu. Sia naa, au ita aka' teme banggana'us fo ara mboti rendi' neu Yesus ao sisi mamaten. 043 JOH 020 006 Te lele' Petrus losa naa, ma ana nakandoo rates rala neu. Ana o nita teme banggana'us a sia naa boe. 043 JOH 020 007 Ana o nita lesu esa boe, fo ara babata neu Yesus langgan. Te lesu a nenediku', ma na'ad'oo' no teme banggana'us a. 043 JOH 020 008 Boe ma au, mana losa u'uhulu fa' ra, tungga rala uu boe. Lele' au ita basa naa ra, ma umuhere neu Yesus o'olan dalahulun oi, dei fo Eni nasod'a bali' mia mamaten. 043 JOH 020 009 Huu lele' naa, hai mana dad'i Eni ana mana tunggan nda fe'e mihine Lamatualain Susura Meumaren fo nenesura' mema' a oi, Kristus musi nasod'a bali' mia mamaten. 043 JOH 020 010 Basa boe ma hai ru'a nggi bali'. 043 JOH 020 011 Te Maria fe'e nambarii' sia rates a dea'. Ana nggae nakandoo' a. Lele' ana fe'e nggae, ma nakaloloik rates rala neu. 043 JOH 020 012 Ana nita Lamatualain aten rua mia sorga. Sira bua-ba'u nara muti'. Ara endo' sia mamana' fo relo' a atahori mbeda' Yesus ao-sisin. Esa endo' sia langgan mamanan. Esa fai endo' sia ein mamanan. 043 JOH 020 013 Ara ratane rae, “Saa de susi nggae?” Boe ma nataa nae, “Au nggae, huu ara o'o rendi Lamatua ngga ao-sisin ena. Te au nda bub'ulu' ara reu tao E sia bee sa boe.” 043 JOH 020 014 Ana ola' basa na'o naa, ma ana heo' dean de mete dea'. Nita atahori esa nambarii' sia naa, te nda nahine nae, Atahori naa, Yesus sa. 043 JOH 020 015 Boe ma Yesus natane e nae, “Ta'o bee de susi nggae? Susi sangga seka?” De Maria nae ne'o atahori naa, mana tao osi. De ana kokoe nae, “Papa. Mete ma ama' o'o mendi Ao sisi mamaten ena, na, mufad'e dei Papa mbeda' sia bee. Naa fo au endi E nisi' mamana' laen fo u'oi E no malolole. Tulun dei!” 043 JOH 020 016 Basa ma Yesus no'e nae, “Maria.” Boe ma ana heo' mbali Yesus nae, “Raboni!” (Sia ded'ea Aram na, sosoan nae, “Au Meser ngga!”) 043 JOH 020 017 Yesus nafad'e neu e nae, “Afi' kois Au dei, huu Au nda fe'e hene uu sia Ama ngga sia sorga sa. De susi muu leo, fo mufad'e toronoo ngga ra mae, ‘Au ae hene lao isi' Ama ngga. Eni o, hei Amam boe. Eni, Au Lamatualain ngga. Dad'i Eni, hei Lamatualain ma boe.’” 043 JOH 020 018 Dei de, Maria mia Magdala neu dui Yesus ana mana tungga nara nae, “Au undaa o hita Lamatuan Yesus ena!” De ana nafad'e Yesus hehelu-fufulin neu se. 043 JOH 020 019 Fai' naa nandaa no fai nggarei', naeni nggarei feu' fai ka esan. Relo a fe'e mopo ena. Boe ma Yesus ana mana tungga nara ra'ab'ue. Ara nggoe rahere' ume ra lelesu nara, huu ara ramatau atahori Yahudi ra malangga nara. Boe ma Yesus nema nambarii' sia talad'a nara, de nae, “Sod'a-mole'!” 043 JOH 020 020 Lele' Yesus natea se ta'o naa, boe ma Ana natud'u hina' mana sia liman no mbambaun. Ana mana tungga nara ramaho'o seli lele' ara rita sira Lamatuan. 043 JOH 020 021 Basa ma Yesus nafad'e se nae, “Hela fo misod'a no mole-dame. Misined'a, Au Ama ngga denu Au ta'o bee, na, Au o denu nggi ta'o naa boe.” 043 JOH 020 022 Ana ola' basa na'o naa, ma Ana deka-deka no se, de fuu hahaen neu se esa-esa'. Ma ola' nae, “Au fee nggi Lamatualain Dula-dale Meumaren. Simbo mala E leo. 043 JOH 020 023 De mete ma hei lilii' hendi atahori salan, na, sala' naa mopo ena, huu Lamatualain o ose hendi sala' naa ra ena. Te mete ma hei nda nau lilii' hendi atahori salan sa, na, Lamatualain o nda ose hendi sala' naa sa boe.” 043 JOH 020 024 Hambu esa mia Yesus ana mana tungga ka sanahulu rua nara. Eni naran, Tomas, fo ara roe rae, ‘ana dua' ra.’ Lele' Yesus nema natud'u Aon neu se, Tomas nda na'ab'ue no ana mana tunggan laen ra sa. 043 JOH 020 025 Naa de lele' nonoo nara rafad'e rae, “Hai mindaa mo hita Lamatuan ena,” boe ma ana nataa nae, “Ta'o ia. Au musi ita hina' mia mbaku' sia liman dei. Ma au musi dunggu lima u'u ngga neu hina' mana sia mbambaun dei. Huu mete ma au nda fe'e tao ta'o naa sa, na, au nda umuhere ae, Ana nasod'a bali' ena sa.” 043 JOH 020 026 Nggarei esa fai ma, Yesus ana mana tungga nara ra'ab'ue ro Tomas sia ume esa rala. Mae lelesu ra mananggoe' mahere' ena, te Yesus rala neu ririi sia talad'a nara. Ana nahara no se nae, “Sod'a mole'!” 043 JOH 020 027 Boe ma Ana ola' no Tomas nae, “Loo lima u'u ma nema, fo paresa' lima Ngga dei. Boe ma uma nggama hina' sia Au mbabau Ngga ia. Naa, mumuhere leo mae, Au usod'a bali' ena! Nggari hendi rala nda nemeherem sa leo.” 043 JOH 020 028 Tomas nataa nae, “Awii, Papa, e! Ia naa au umuhere teb'e ena! Papa ia, naeni au Lamatua ngga, ma au Lamatualain ngga boe!” 043 JOH 020 029 Boe ma Yesus nafad'e neu e nae, “Tomas! Mumuhere Au usod'a bali' ena, huu mita Au no matam ena. Te mana onton lena' fai, naeni atahori nda mana rita Au sa, te ramahere.” 043 JOH 020 030 Yesus o tao manadad'i-manaseli' laen hetar boe, au nda sura' sia buku ia rala sa. Ana mana tungga nara rita mata' manadad'i-manaseli' naa ra. 043 JOH 020 031 Te dala' fo au sura' sia buku ia rala, au sura' fo ama mimihere mae, Yesus naa, naeni Kristus fo Lamatualain helu-fuli mema' nae haitua nema' a. Yesus o, Lamatualain Anan. Lele' hei mimihere E, ama hambu masod'a ndoo-tetu' a nda mana basa' sa, huu hei dad'i Eni atahori nara. 043 JOH 021 001 Basa fai hira boe ma, Yesus natud'u selu' Aon mia dano Tiberias suun. Eni dud'uit na, ta'o ia: 043 JOH 021 002 Lele' naa, Yesus ana mana tungga nara atahori hitu ra'ab'ue. Naeni: Simon Petrus, Tomas, fo ara ro'e rae, ‘ana dua' ra’, Natanel, mia kambo Kana sia profinsi Galilea, Sabadeus ana nara atahori rua, ma Yesus ana mana tunggan laen atahori rua. 043 JOH 021 003 Simon Petrus nafad'e nonoo nara nae, “Au ae uu mbo'i pu'at.” Boe ma ara rataa rae, “Hei boe! Hai o tungga boe.” Boe ma ara risi' sia dano a suun. Ma ara sae ofa' de reu pu'a u'u. Te tetemba' naa ara nda hambu saa sa boe. 043 JOH 021 004 Mbila fefetun, ma Yesus nambarii' sia dano a suun. Te ana mana tungga nara nda rahine rae Eni, Yesus sa. 043 JOH 021 005 Boe ma nameli de natane se nae, “A'a ra, e! Hambu u'u ena, do?” Ara rataa rae, “Rou', A'a! Hai nda mala sa saa boe.” 043 JOH 021 006 Boe ma nafad'e se nae, “Mbo'i sob'a pu'at neu ofa' bob'oa onan. Dei fo hei mala.” De ara tao tungga. Boe ma ara rala u'u. U'u hetar seli, losa ara nda rae' a nore rala pu'at ofa' rala neu sa. 043 JOH 021 007 Naa, au o sia naa boe. Au ia, ana mana tunggan fo Yesus sue' a. De au ufad'e Petrus ae, “Awii! Eni, hita Lamatuan!” Rena au o'ola ngga, boe ma Simon Petrus olu bali' bad'un, de boke dano ralan nae nane mad'a' ata neu. 043 JOH 021 008 Huu mbei ma ofa' doon aka' meter natun esa mia mad'a' ata. De nonoo nara sefe ofa' bali' mad'a' ata reu, ma nore rendi pu'at mana sofe' no u'u sia ofa' a dea'. 043 JOH 021 009 Lele' ara losa mad'a' ata ma, ara rita ai kaa' mana rombe' sia naa. U'u sia ai a ata ena. Ma hambu roti boe. 043 JOH 021 010 Yesus nafad'e se nae, “Mendi u'u mbei mia fa' ra fo hei pu'a mala' ra.” 043 JOH 021 011 Boe ma Simon Petrus hene bali' ofa' rala neu, de ana nore pu'at mad'a' ata neu. Pu'at naa sofe' no u'u monae'. Dedesi nara u'u natun esa lima nulu telu. Mae u'u desi basa naa te, pu'at naa nda sika hendi e sa. 043 JOH 021 012 Basa de Yesus no'e se nae, “Ima, fo mia leo!” Ara o bub'ulu' rae, Eni, sira Lamatuan. Naa de ara nda rambarani ratane rae, “A'a ia, Seka?” 043 JOH 021 013 Boe ma Yesus ha'i nala roti no u'u, de fee neu se. 043 JOH 021 014 Naa, Naeni lao ka telun Yesus natud'u Aon neu ana mana tungga nara, lele' Ana nasod'a bali' mia Eni mamaten. 043 JOH 021 015 Lele' ara raa basa, ma Yesus natane Simon Petrus nae, “He, Simon, Yohanis anan. Ta'o bee? Ho sue Au lena' nonoo mara ia ra, do?” Ana nataa nae, “Teb'e! Papa bub'ulu' au sue Nggo ena.” Boe ma Yesus helu neu e nae, “Mete ma ta'o naa, na, tad'a malolole Au bib'i lombo ana nggara fo hambu raa.” 043 JOH 021 016 Boe ma Yesus natane selu' e nae, “Simon, Yohanis anan. Ta'o bee? Ho sue Au, do?” Ana nataa nae, “Teb'e'! Papa bub'ulu' au sue Papa.” Boe ma Yesus helu neu e nae, “Mete ma ta'o naa, na, mu'ub'oi malolole Au bib'i lombo nggara.” 043 JOH 021 017 Basa ma Yesus natane selu' e fai nae, “Simon, Yohanis anan. Ta'o bee? Ho sue Au, do?” Boe ma Petrus ralan susa neu' ena, huu Yesus natane lao telu ena nae, “Ho sue Au, do?” De ana nataa nae, “Papa mana bub'ulu' basa dala' ra. Dad'i Papa bub'ulu' mae, au sue Papa.” Boe ma Yesus helu neu e nae, “Mete ma ta'o naa, na, tad'a malolole Au bib'i lombo ana nggara fo hambu raa. 043 JOH 021 018 Muhine Au masud ngga ena, do? Au o ae ufad'e ta'o ia: fe'esa'an, lele' fe'e soru', na, pake bad'u, no bori boborit sia leleb'om, lao' sud'i' a muu sia bee, tungga' a hihiim. Te mete ma mumulasi ena, na, loo lima mara fo atahori laen pa'a se, rendi boborit ma. Basa ma lea rendi nggo misi' mamana' esa fo nda nau muu sia naa sa.” 043 JOH 021 019 (Yesus ola' na'o naa fo nafad'e neu Petrus so'al saa fo ne'o dad'i sia eni aon. Huu ne'o Petrus mamaten naa, natud'u Lamatualain manaselin.) Basa naa ma, Yesus nafad'e neu Petrus nae, “Uma fo dad'i Au atahori ngga leo!” 043 JOH 021 020 Lele' naa, Petrus heo dean de mete dea', Boe ma ana nita au tungga sira ru'a se dea nara. Au ia, naeni ate fo Lamatua' Yesus sue' a. Au o endo' sia Yesus bob'oan lele' hai endo' mia fefeta Paska. Au ia, mana utane Eni ae, “Papa, e! Dei fo seka mana seo hendi Papa?” 043 JOH 021 021 Lele' Petrus nita au, ma ana natane Yesus nae, “Papa, e! Papa ola so'al au fa' ra ia ena. Te eni ona bee?” 043 JOH 021 022 Yesus nafad'e Petrus nae, “Ho nda urusan ma naa sa. Ona' mae Au hii fo ana nahani sia ia losa Au bali' uma na, naa salan saa? Sad'i musi musuned'a saa fo Au helu neu nggo fa' ra, naeni: uma dad'i atahori Ngga leo. 043 JOH 021 023 Huu Yesus ola' na'o naa, Ana mana tunggan laen nara ola-ola' rae, “Yohanis naa, nda mate sa.” Tao-tao te, Yesus nda ola' ta'o naa sa. Eni o'olan naa, naeni: “Naa nda urusan ma sa, Ona' Au hii fo ana nahani sia ia losa Au bali' uma, na naa salan saa?” 043 JOH 021 024 Ana mana tungga fo Yesus ola' naa, naeni au, Yohanis. Au mana dui basa dala' ia ra neu nggi. Au mana ita no mata ngga. Ma au mana sura' basa ia ra. Boe ma hita bub'ulu' ena tae, saa fo au ufad'e neu nggi naa, teb'e. 043 JOH 021 025 Fe'e hambu dala' hetar fo Yesus tao. Mete ma atahori rae sura' rala basa e, eni' a mia Yesus nalalao ue-tataon losa basa, na, au du'a na raefafo' loa-narun nda fua nala basa buku ra sa. Ba'u' a naa ena, Yohanis # # BOOK 044 ACT Acts Ded'enu' ra Dud'uin 044 ACT 001 001 Ama Teofilus. Sod'a mole', mia au Lukas. Sia au susura dalahulu ngga, au sura' mema' basa Lamatua' Yesus masod'a Na no nanori Na, eni' a Ana so'u ue-tatao Na, losa hene bali' sorga neu. Naeni, Ana here nala atahori dedenu nara. Ona' mae atahori ra ra'asususa' E no tao risa E, te Lamatualain tao nasod'a bali' E. Basa boe ma natud'u Ao Na neu dedenu nara. Ara rita E nasafafali losa fai haa nulu, de rahine rae teb'e-teb'e nasod'a bali' ena. Ana nafad'e se oi Lamatualain, ona' mane' mana to'u parenda'. Ma denu se pake Lamatualain Dula-dale Meumare Na koasa Na. Basa naa ma, Ana hene bali' sorga neu. Basa naa ra, au sura' dalahulu na. 044 ACT 001 004 Lao esa, Yesus na'ab'ue no atahori dedenu nara mia lete' Saitun. Ana parenda se nae, “Misined'a! Dalahulu na Yohanis sarani atahori pake' a oe, te mete ma mihati fai hira fai, Lamatua' nae tao lena' seli, huu Ana nae fee Dula-dale Meumare Na neu hei. Dad'i afi' lao hela Yerusalem ia dei. Mihati losa Ama Ngga fee Dula-dale Meumare Na neu hei, ona' Ana helu' a. Ma Au o ufad'e basa naa neu hei ena boe.” 044 ACT 001 006 Basa boe, Yesus na'ab'ue no dedenu nara. De ara ratane E oi, “Ama'! Hai mae mitane ta'o ia: Ama' nasaned'a ma'ahulu na lele' hita nusa Isra'el naa, fe'e parenda ao na. Te ia naa, atahori fea' parenda hai. Dad'i Ama' nau mbo'i hai mia parenda nara oras ia, do hai musi mihati fai fea' fai?” 044 ACT 001 007 Te Yesus nataa, nae “Hei nda parlu mitane fai na sa. Aka' Ama Ngga na'ena hak ator fai na. 044 ACT 001 008 Te Lamatualain Dula-dale Meumare Na maso' nisi' hei, dei fo hei hambu koasa. Basa naa, hei musi mifad'e so'al Au neu basa atahori sia Yerusalem, ma basa kambo' sia nusa Yudea, no nusa Samaria, nakandoo losa raefafo' a suu na.” 044 ACT 001 009 Yesus ola' basa ma, Lamatualain so'u E lalai ata neu mia mata nara, losa lelee' a tatana nala E, de ara nda rita E sa ena. 044 ACT 001 010 Ara fe'e mete lalai a, aiboi' ma atahori rua rambarii' sia bob'oa nara, pake bua muti'. 044 ACT 001 011 Atahori ka rua' naa ra rae “Wee! Atahori Galilea re! Saa de hei fe'e mete titindindi lalai a? Fa' ra hei mita no mata mara Yesus hene lalai neu losa lelee' a tatana nala E. Hei mita Ana hene ta'o naa, dei fo Ana o onda bali' ta'o naa boe.” 044 ACT 001 012 Basa naa ma, Yesus dedenu nara onda mia lete Saitun risi' kota Yerusalem. Lete' naa, dod'oo na mia Yerusalem, mbei ma kilo esa. 044 ACT 001 013 Losa naa ma, ara risi' ume sa fo numban. Basa de ara hene risi' kama ata'. Yesus dedenu nara, naeni: Petrus, Yohanis, Yakobis, Anderias, Filipus, Tomas, Bartolomeos, Mateos, Yakobis (Alfius ana na), Simon (anggota partei Selot), ma Yudas (Yakobis ana na). 044 ACT 001 014 Basa se ra'ab'ue hule-o'e no rala' esa. Ara o hule-o'e ro Yesus ina na Maria, ro ina' fea' hira, ma Yesus od'i nara. 044 ACT 001 015 Lao esa boe, ara ra'ab'ue selu' mbei ma atahori natun esa rua nulu. Boe ma Petrus fela nambarii' de ola' nae, 044 ACT 001 016 “Ama-ina toronoo nggare! Fe'e misined'a Yudas, do? Ana mana nendi atahori nononggo' esa reu humu Yesus. Yudas ue-tataon naa, mema' musi ta'o naa. Te ma'ahulu na, Lamatualain Dula-dale Na pake mane Daud fo sura' so'al Yudas ona' naa. 044 ACT 001 017 Te eni, hita atahori na. Eni o ue-tao no hita boe.” 044 ACT 001 018 (Yudas seo basa Yesus ma, atahori ra ha'i rala doi manggenggeo' naa, de reu hasa rae ombat esa. Basa ma, rae naa dad'i Yudas mamana mamate na. Ana tud'a na'atotono' mia naa, losa ambu na fanggi, de tei ndoo na lo dea neu. 044 ACT 001 019 Basa ma, atahori ra dui bengga esa no esa losa basa atahori mana leo sia kota Yerusalem, rena Yudas mamate na. Naa de ara bab'ae rae naa tungga sira ded'ea Aram na oi ‘Hakeldama’, sosoa na ‘Rae Raa'’.) 044 ACT 001 020 Basa ma, Petrus ola' selu' nae “Dalahulu na mane Daud sura' basa ta'o naa sia susura Sosod'a Koa-kio' rala nae, ‘Hela fo mamana leleo na, dad'i rou'; huu atahori nda bole leo sia naa sa.’ Boe ma ana o sura' oi, ‘Hela fo ue-tatao na, fee neu atahori fea'.’ 044 ACT 001 021 Dad'i hita musi sangga atahori nggati Yudas. Ata sangga atahori sa mana tungga na'ab'ue no hita. Eni ia, musi atahori mana tungga deka no Lamatua' Yesus sud'i' a bee neu, eni' a mia Yohanis sarani Yesus. Ana o musi nita no mata na, Lamatua' Yesus nasod'a bali' mia mamate Na, losa Ana hene bali' sorga neu.” 044 ACT 001 023 Petrus ola' ta'o naa ma, basa atahori mana tungga ra'ab'ue sia naa ra fee nara' rua. Esa nara na Matias, ma esa nara na Yusuf (ara o ro'e Yusuf ia rae Barsabas; ma nara na esa fai, Yustus). 044 ACT 001 024 Basa ma ara hule-o'e rae, “Ama' sia nusa sorga. Ama' bub'ulu' teb'e basa atahori rala dud'u'a na. Yudas tud'a, de mate hela ue-tatao na. Dad'i Ama' mutud'u hai mia atahori rua ia ra, Ama' here seka nggati Yudas, fo hai so'u e dad'i Lamatua' Yesus dedenu Na.” 044 ACT 001 026 Basa ma, ara nggari lot pake atahori ka rua' ra nara na. Boe ma lot a tud'a neu Matias. Naa de, ara so'u e, dad'i dedenu' no sira ka sanahulu esa ra. 044 ACT 002 001 Ndaa no atahori Yahudi ra fai malole na, fo ara ro'e oi ‘Fai Pentakosta’, basa atahori mana tungga Lamatua' Yesus ra ra'ab'ue sia ume esa. Aib'oi' ma, ara rena lii' mia lalai a ona' sanggu-anin. Lii' naa monae na seli, losa atahori mana sia naa ra nda hambu rena esa no esa sa. 044 ACT 002 003 Ma ara rita ona' ai mbila' mana banggi-b'anggi' neu se sia esa-esa' ata. 044 ACT 002 004 Boe ma Lamatulain Dula-dale Na dai basa se. De ara ola-ola' rendi' atahori fea' ded'ea nara, tungga Dula-dale' a fee se ola'. 044 ACT 002 005 Lele' naa, atahori Yahudi hetar mia nusa' mata'-mata' sia raefafo' a, rema ra'ab'ue sia Yerusalem huu rala nara, hii-nau tungga Lamatulain. 044 ACT 002 006 Ara rena lii' naa boe ma rakarumbu risi' mamana' naa. Esa-esa' rena ded'ea nara mia Lamatua' Yesus atahori Nara bafa nara, de ara titindindi. 044 ACT 002 007 Basa se mbo-mbo' a, ma rae, “Atahori mana ola' ia ra, basa se atahori Galilea ra, to? 044 ACT 002 008 Te tao' bee de hita rena ara ola' rendi' hita esa-esa' ded'ea nara? 044 ACT 002 009 Hita ia ra, mia nusa' hetar. Mia nusa' Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Yudea, Kapadokia, Pontus, Asia, 044 ACT 002 010 Frigia, Pamfilia, Masir, ma Libia deka no kota Kirene; ma ruma mia kota Roma; 044 ACT 002 011 ruma fai mia pulu Kreta, ma rae Arab. Ruma atahori Yahudi, ma ruma atahori mia nusa-nusa fea' mana maso' agama Yahudi ena. Te ata rena atahori ia ra ola' rendi' hita ded'ea tara. Ara ola' manaseli' fo Lamatualain tao hela' ra. We! Hita titindindi ma!” 044 ACT 002 012 Basa se mbo-mbo' a, de esa natane mbali esa oi, “Ta'o bee de dad'i ona' naa, e? Ia, sosoa na saa, e?” 044 ACT 002 013 Te hambu atahori fea' ra ra'ae'ei se rae, “Woi! Afi' fad'uli se! Te naa ra, mana mafu' seli ena!” 044 ACT 002 014 Sia naa hambu Petrus no Lamatua' Yesus dedenu ka sanahulu esa nara. Petrus mata neu de ola' neu atahori nae' mana ma'ab'ue' sia naa. Ola' nahere' nae, “Ama-ina, toronoo nggare! Hei atahori Yahudi, ma hei atahori mana ima leo sia kota Yerusalem! Pasa ndiki mara malolole fo rena au o'olangga ia, te hambu saa mana seli' au ae ufad'e nggi. 044 ACT 002 015 Afi' mae atahori ia ra mafu. Nda ta'o naa sa! Misined'a, nda hambu atahori rinu mafu fefetu ana' sa. Oras ia fe'e lii' sio! 044 ACT 002 016 Hei rena atahori ia ra ola-ola' rendi hei ded'ea mara. Matetu na, ta'o ia: ma'ahulu na, Lamatulain nafad'e basa mema' dala' ia, pake mana ola-ola Na Yoel, oi: 044 ACT 002 017 ‘Lamatualain nae, “Mia fai mate'en, Au fee Dula-dale Ngga neu basa atahori. Hei ana tou' ma ana feto mara, Au pake dad'i mana ola-ola nggara. Hei ana soru mara, hambu rita saa fo Au ae utud'u neu se. Hei atahori lasi mara, ralamein saa fo Au ae fee se rita. 044 ACT 002 018 Nandaa no fai mate'en, Au fee Dula-dale Ngga neu Au atahori nggara. Au fee neu tou', ma Au fee neu ina' ra boe. Dei fo ara ola' sa fo Au ufad'e neu se. 044 ACT 002 019 Mate'en te, Lamatua' fai Na losa. Te ale' ia fai' naa nda fe'e nema sa, de Au tao u'uhulu' manadad'i' ra sia lalai ata. Relo a dad'i ma'ahatu'; ma fulan dad'i mbilas ona' raa' e. Au o tao saa-saa manaseli' sia raefafo' mbena na boe. Ona' a raa', ai, no masu' bub'ue-bub'ue' hene ata reu. Losa Lamatua' fai mana seli' Na naa ra, naa seka ra mana rameli ro'e tulun Lamatulain, naa sira mana hambu masod'a'.’” Yoel nafad'e basa naa ena, eni' a ma'ahulu na. 044 ACT 002 022 Dad'i toronoo atahori Isra'el re! Pasa ndiki mara rena au o'ola ngga. Lamatulain dud'u basa Yesus, atahori Nasaret naa. Hei mihine mae naa teb'e, huu mita basa Lamatualain pake Yesus tao mana dad'i ma mana seli' ra. Hei o mihine basa ia ra, huu Yesus tao mana dad'i naa ra sia hei talad'a ma. 044 ACT 002 023 Te hei misa E. Hei kokoe atahori de'ulaka' ra fo mbaku risa E sia hau nggangge' ata. Tehuu, Lamatulain bub'ulu' basa naa mia dalahulu na neu, fo mema' naa ndaa no dud'u'a Na. 044 ACT 002 024 Mema' hei tao doid'oso Yesus losa Ana mate. Te Lamatulain nda nau E mate nakandoo sa. De Ana lea nala E mia mamate Na, de fee Ne nasod'a bali'. 044 ACT 002 025 Dalahulu na Mane Daud sura' soal Yesus ta'o ia: ‘Au bub'ulu' ae Lamatua' no au. Nda hambu saa sa' boe tao natud'a' au, huu Lamatua' sia au bob'oa ngga. 044 ACT 002 026 De au rala ngga namaho'o. Au koa-kio E ukundoo, ma umuhena E. 044 ACT 002 027 Ana nda hela au ao samana ngga sia atahori mates ra mamana na sa. Ana nda hela Atahori Meumare Na ao sisi na ma'afo sia rates rala sa. (Hadēs g86) 044 ACT 002 028 Ana natud'u dala masod'a ndos neu au. Naa de, rala ngga namaho'o seli, huu Lamatualain no au.’ Mane Daud sura' basa naa ena, eni' a ma'ahulu na. 044 ACT 002 029 Dad'i toronoo nggare! Fee isin au dei, fo ola' relo-relo o nggi, so'al hita ba'i Daud na. Ba'i Daud ola' ta'o naa, te ana nda natud'u ao na sa. Hita bub'ulu' naa, huu ana mate, ma ra'oi hendi ena. Rate na fe'e sia hita talad'a na, losa fai' ia. 044 ACT 002 030 Mane Daud ia, dad'i Lamatualain mana ola-ola Na. Ana bub'ulu' Lamatualain helu basa pake susumba' oi, dei fo Daud tititi-nonosi na esa to'u parenda'. Lamatualain dud'u Atahori naa eni' a dalahulu na. 044 ACT 002 031 Lele' naa, Daud mete dod'oo' neu ena. Nafad'e na'ahulu' so'al Atahori fo Lamatualain dud'u basa' a. Dei fo Atahori naa mate, ma nasod'a bali'. Daud o nafad'e nae Atahori naa nda leo nakandoo sia atahori mates ra mamanan sa, ma ao sisin o nda ma'afo sa boe. (Hadēs g86) 044 ACT 002 032 Atahori fo Daud ola-ola' a, naeni Yesus! Lamatualain tao nasod'a bali' E mia mamate na. Ma basa hai o mita Ana nasod'a bali' ena. 044 ACT 002 033 Oras ia, Lamatualain so'u Yesus fo to'u panggat monae'. Ana endo' sia Lamatualain bob'oa ona Na, sia mamana' fo Lamatualain sad'ia hela' a. Ama na o fee Ne Dula-dale Meumare', tungga hehelu Na mia dalahulu na neu. Ana o helu fee Dula-dale Meumare Na, neu hita boe. Dad'i saa fo hei rena no mita oras ia, naa, Lamatualain fee Dula-Dale Meumare Na. 044 ACT 002 034 Daud nda hene sorga neu sa, te nafad'e oi, ‘Lamatualain ola' no au malangga ngga oi, “Endo' sia Au bob'oa ona ngga sia mamana' fo Au sad'ia hela' a, 044 ACT 002 035 losa au tao musu mara ta'alok neu nggo.’” 044 ACT 002 036 Naa de basa atahori Isra'el ra musi rahine teb'e-teb'e' so'al Yesus fo hei mbaku misa mia hau nggangge' a. Eni ia, Kristus fo Lamatualain dud'u eni' a ma'ahulu na. Eni o dad'i hita malangga na!” 044 ACT 002 037 Rena ta'o naa ma, atahori ra fale rala nara reu' ena. De ara ratane Petrus no dedenu fea' nara oi, “A'a nggare! Hai musi tao saa fai?” 044 ACT 002 038 Petrus nataa oi, “Hei musi lao hela sala-singgo mara fo tungga Lamatualain. Basa naa, musi mo'e sarani, dad'i neu bukti oi hei tungga Yesus Karistus Dala Masod'a Na ena. Naa o dad'i bukti oi Lamatualain ose hendi basa sala' mara boe. Ma hei o hambu Lamatualain Dula-dale Meumare Na boe. 044 ACT 002 039 Lamatualain helu ta'o naa neu basa atahori mana maso' dad'i Eni atahori na. Ana helu ta'o naa fee hei atahori Isra'el mo tititi-nonosi mara. Ana o helu fee atahori mia nusa fea' ra boe. 044 ACT 002 040 Petrus ola' loa-naru' neu se fo nafad'e se oi, “Ia naa, atahori nae' ra'ad'od'oo' mia dala' masod'a ndos. De hei musi besa-b'esa, fo afi' tungga atahori de'ulaka' ra dala na. Te tungga' a Lamatualain dala ndo-tetu na. Naa fo, hei hambu masod'a' ma misod'a mikindoo mo E.” 044 ACT 002 041 Boe ma atahori nae' simbo Petrus o'ola na. Ara tungga Yesus Dala Masod'a na, ma ro'e sarani. Fai' naa, atahori rifon telu maso' dad'i Yesus atahori nara. 044 ACT 002 042 Ara hii ra'ab'ue ro atahori fea' mana tungga Yesus ra. Ara malole esa no esa. Tungga fai ara manggate rena nenori' mia Yesus dedenu Nara. Ara o hii hule-o'e ma raa ra'ab'ue boe. 044 ACT 002 043 Lele' naa, Lamatua' Yesus dedenu Nara, tao manadad'i nae', losa atahori ra titiriri ma ramatau. 044 ACT 002 044 Atahori mana tungga Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na, ra'ab'ue ro rala' esa, losa saa fo sira ena na o, pake ra'ab'ue. 044 ACT 002 045 Ruma o raseo sud'i a saa ma hata-heto nara, ma bab'anggi doi na neu atahori mamahere' ra, tungga esa-esa' parlu na. 044 ACT 002 046 Tungga fai ara hii ra'ab'ue sia Lamatualain Ume Hule-O'e Huu Na. Ara raa tungga-tungga ume no rala nemeho'ot. Basa se rasod'a hii tulu-fali esa no esa, ma ara o nda de'u sa. 044 ACT 002 047 Tungga fai, ara koa-kio Lamatualain nda namaetu' sa. Basa atahori dea' ra hii-nau ro se. Tungga fai, Lamatualain fee masod'a' neu atahori, de ara ra'ab'ue ro Lamatua' Yesus atahori Nara. Naa de, ara ramaheta rakandoo' a. 044 ACT 003 001 Fai' esa, lii' telu bob'o na, Petrus no Yohanis risi Lamatua' Ume Hule-O'e Huu Na. Rae hule-o'e ro atahori fea' ra. 044 ACT 003 002 Ara rae maso' tungga lelesu ine' esa nara na ‘Lelesu Meulau'’. Sia naa ara rita tou' keko' esa. Tungga fai atahori lu'a rendi e nisi' mamana' naa fo ana bisa hule-hule' sud'i' a saa sia atahori mana maso' risi' Ume Hule O'e-Huu' a. 044 ACT 003 003 Ana nita Petrus no Yohanis rae rala reu, ma ana loo lima na de no'e oi, “Ama nggare! Sue au dei. Fee au saa mbei dei.” 044 ACT 003 004 Ru'a se mete e, ma Petrus oi, “A'a! Mete ia dei!” 044 ACT 003 005 Atahori naa boti' mata na fo mete ru'a se, ma dud'u'a nae, “Wi! Ru'a se, rae fee au saa o.” 044 ACT 003 006 Te Petrus oi, “A'a! Au nda ma d'oi' sen esa sa' boe. Te au ae fee nggo, saa fo au hambu oras ia. A'a rena malolole, e! No koasa mia Yesus Karistus, atahori Nasaret naa, au denu nggo mumburi' fo lao' leon!” 044 ACT 003 007 Boe ma Petrus to'u atahori keko' naa lima onan, de nafefela e. Ma ei nara hai reu' ena. 044 ACT 003 008 Aiboi' ma, ana teteek nambarii', ma lao' neu-nema, fo sob'a ei nara. Basa de ana tungga maso' nisi' Ume Hule-O'e' rala neu no ka rua' naa ra. Ana lao' teteek no koa-kio Lamatualain. 044 ACT 003 009 Ma basa atahori ra rita e lao' no koa-kio Lamatualain. 044 ACT 003 010 Ara rahine e ma titindindi. Ara oi, “Eni atahori keko' mana hule-hule' ma soa endo' sia Lelesu Meulau' a, to? Saa de ta'o naa, e?” 044 ACT 003 011 Basa ma, atahori naa tungga deka-deka Petrus no Yohanis. Telu' se losa ume los esa naran ‘Ume Los Mane Soleman’. Boe ma, basa atahori rema heo rala se no titindindi. 044 ACT 003 012 Petrus mete atahori naa ra, boe ma ola' oi, “He! Atahori Isra'el re! Ta'o bee de toronoo' ra titindindi mete dala' ia? Ta'o bee de hei mete mimemeu mikindoo' a hai? Hei mae atahori ia lao' huu hai pake mod'o, do, huu hai manggate tungga Lamatualain? Do, ta'o bee? 044 ACT 003 013 Au ae ufad'e ta'o ia: Hita bei-ba'i nara, Abraham, Isak, no Yakob, be'utee neu Lamatualain. Ana mana so'u boti' Yesus, Eni atahori na, fo Ana tengga nala' a. Yesus naa, atahori fo fai ma'ahulu na hei nggari hendi fee neu Hofernur Pilatus. Hofernur nae mbo'i hendi E, te hei lab'an hihii na, naa fo ana nda mbo'i E sa. 044 ACT 003 014 Te Yesus, Atahori nda masala' sa. Rala na malole'. Hofernur nae mbo'i E, te basa nggi lab'an e. De'ulaka' mana seli' fai, hei dunggu-mbau denu e mbo'i atahori de'ulaka' esa, tukan tati nisa atahori, fo fee bali' neu hei. 044 ACT 003 015 Hei mana tao misa Yesus. Te huu Eni mana tao hita tasod'a. Mema' Ana mate ena, te Lamatualain tao nasod'a bali' E mia mamate Na. Hai mita E no mata mara ena. 044 ACT 003 016 Hei mihine atahori keko' ia. Ia naa, ana ma'adere ena, te hai nda mana tao mihai' e sa. Hai nda mi'ena koasa saa sa' boe. Koasa naa mema' mia Yesus. Atahori ia ma'adere bali' ena, huu namahere Lamatua' Yesus. Yesus mana na'ahahai' e sia hei mata mara. 044 ACT 003 017 Toronoo nggare! Ia naa au bub'ulu' ae hei, mo malangga mara, tao de'ulaka' neu Yesus te hei nda bub'ulu' eni nenendi na sa. 044 ACT 003 018 Te Lamatualain nafad'e mema' soal Kristus mia doo na neu pake mana ola-ola nara nae, Atahori fo Ana tengga nala' a, musi lemba doid'oso'. Ia naa, dala' naa dad'i ena. 044 ACT 003 019 Huu naa, hei musi lao hela sala mara, fo bali' misi' Lamatualain fo Ana fee ambon ma nda nasaned'a hei sala mara sa ena. 044 ACT 003 020 Dei fo Lamatualain tao manggatee hei rala mara. Ana o nae haitua bali' fee hei, Kristus fo Ana tengga nala' a. Kristus naa, naeni Yesus fo ma'ahulu na Ana haitua fee hei' a. 044 ACT 003 021 Ma'ahulu na, Ana ola' pake mana ola-ola Nara oi, ‘Dei fo Lamatualain natetu basa' e dad'i feu'!’ Naa de, Yesus musi nahati, sia Mamana Meumare Na losa fai na nema, fo Ana nafeu basa dala' ra. (aiōn g165) 044 ACT 003 022 Ma'ahulu na, bai Musa o ola' fee atahori Isra'el ra nae, ‘Dei fo hei malangga ma, Lamatualain, denu atahori esa mia hei fo dad'i mana ola-ola na, ona' Ana pake au dad'i mana ola-ola' na. Dad'i hei musi pasa ndiki mara fo rena saa fo Ana nae nafad'e hei. 044 ACT 003 023 Te seka nda hii rena Atahori naa o'ola na sa, dei fo ana saranggaa mia Lamatualain atahori Nara, ma nda ma hak no se sa fai.’ 044 ACT 003 024 Nda aka' a ba'i Musa ola' ta'o naa sa. Te Lamatualain o pake atahori fea' ra fo dad'i mana ola-ola nara. Ara rafad'e ta'o naa boe. Ona' a Lamatualain pake ba'i Samuel fo nafad'e saa fo hita tita no mata tara ale' ia. 044 ACT 003 025 Lamatualain o helu hita ba'i Abraham na nae, ‘Mia ho tititi-nonosi mara, au fee papala-bab'anggi' neu atahori mia basa nusa' sia raefafo' ia.’ De ia naa, hehelu-fufuli' fo ma'ahulu na Lamatualain fee neu mana ola-ola nara, dad'i sia hei, au toronoo atahori Isra'el nggara. 044 ACT 003 026 Lamatualain haitua Ana Na, fo Ana tengga nala' a, nema natud'u dala' fo hei lao hela sala mara. No ta'o naa, Ana natud'u rala malole na neu nggi. Lamatualain haitua Ana' naa na'ahulu' fee hei, dei fo fee nusa fea' ra. Naa dad'i papala-bab'anggi' fee basa hita.’ 044 ACT 004 001 Lele' naa, Petrus no Yohanis fe'e ola-ola' ro atahori naa ra, te atahori moko-moko ba'ube rema. Sira, malangga agama Yahudi ma malangga mana manea Ume Hule-O'e Huu' a, no atahori mia partei agama Saduki. Ara rema fo ramue Petrus no Yohanis. 044 ACT 004 002 Ara ramanasa, huu Petrus no Yohanis hii rafad'e basa atahori ra oi, “Yesus nasod'a bali' mia mamate na ena! No naa, Ana soi dala' fee atahori mates ra fo rasod'a bali'.” 044 ACT 004 003 De ara parenda sira atahori nara reu humu ru'a se. Te huu, relo a nae' a tena, de ara tao ru'a se bui rala reu. Fo mbila fefetu na, dei fo ara nggero ded'eat naa. 044 ACT 004 004 Te mia atahori mana hii rena Yesus dedenu nara, atahori nae' rataa oi, saa fo sira ranori' naa, mema' ndaa. Naa de, atahori nara boe ramaheta losa aka' a tou' ra o rifon lima ena. 044 ACT 004 005 Mbila' neu boe ma, atahori monaen Yahudi ra ra'ab'ue mia Yerusalem. Naeni, malangga ra, lasi adat, ro meser agama Yahudi ra. 044 ACT 004 006 Malangga monaen agama Yahudi a sia na boe. Nara na Hanas. Atahori monaen fea' ra, Kayafas, Yohanis, Aleksander, no malangga monaen a bob'onggi fea nara o sia naa boe. 044 ACT 004 007 Basa se maso' ma, ara parenda atahori reu ha'i Petrus no Yohanis, fo rema rataa sia malangga naa ra. Ru'a se maso' ma, ara ratane oi, “Ta'o bee de hei mi'ihahai' atahori keko' naa? Hei pake se koasa na? Se fee hei isin de mimbirani tao ta'o naa?” 044 ACT 004 008 Basa ma Lamatualain Dula-dale Na tao nambarani Petrus de nataa oi, “Ama nggare! Ama' se mana dad'i atahori monaen ma lasi-lasi adat Isra'el! Afi' miminasa mete ma hai bingun mbei. 044 ACT 004 009 Ona' a ama' se mae mid'ed'ea mo hai, huu hai tulun mihai' atahori keko' esa. Boe ma mitane hai pake se koasa na? 044 ACT 004 010 Dad'i au ae utaa ta'o ia: Ama' se fe'e misined'a atahori Nasaret fo nara na, Yesus. Naeni Kristus, fo Lamatua' dud'u mema' mia dalahulu na. Te ama' se mbaku misa E sia hau nggangge'. Te Lamatualain fee Ne nasod'a bali' mia mamate na. Au nau ama' se ro basa atahori Isra'el bub'ulu', te hai mihai' atahori keko' a pake Yesus koasa na. 044 ACT 004 011 Yesus ia, ara sura' mema' sia Lamatualain susura na oi, ‘Hambu fatu esa fo tukan ra nggari hendi e; te ia naa, fatu a dad'i fatu netehuu'.’ 044 ACT 004 012 Sia ndule raefafo', Lamatualain nda soi dala fea' fee masod'a' neu hita sala nara sa. Aka' a dala' esa. Naeni, Yesus. Mete ma nda Eni sa na, nda hambu atahori esa fee masod'a' neu hita sa' boe.” 044 ACT 004 013 Atahori mana endo' sia naa ra bub'ulu' oi Petrus no Yohanis, atahori anadiki ona' atahori nda baca ma sura' rahine sa. Ara titindindi' a neu ru'a se mbarani nara, huu ru'a se ola' nda ra'afuni' sa. Lena' fai, ara bub'ulu' ru'a se ei' esa ro Yesus. 044 ACT 004 014 Naa de bafa nara ra'ateme losa nda bisa ola' nae' sa, huu atahori mana hai mia keko na o nambarii' sia mata nara boe. 044 ACT 004 015 Basa naa ma, ara denu ru'a se oi, “Hei dea mi dei.” Boe ma ara ola-ola' fo sangga dala'. 044 ACT 004 016 Rae, “Toronoo nggare! Hita tao ta'o bee neu atahori rua ia ra? Basa atahori sia Yerusalem bub'ulu' rae sira tao mana dad'i ia. Hita tafanii' saa fai, te butin sia ena na. 044 ACT 004 017 Malole lena' ata sangga dala', fo ded'eat ia afi' sud'i nened'uit sia bee-b'ee. Ata ta'atatau' ru'a se, fo ara afi' ranori selu' Yesus dala masod'a Na. Mete ma ara nda nau rena sa, naa rahine neu' ena!” 044 ACT 004 018 Basa ma ara ro'e ru'a se maso', de rafad'e rae, “Besa-b'esa e! Hei ona' minori so'al Yesus fai!”. 044 ACT 004 019 Te Petrus no Yohanis rataa rae, “Sob'a ama' se dud'u'a ao mara. Bee malole lena'? Tungga ama' se parenda na, do, tungga Lamatualain? 044 ACT 004 020 Hai mita ma rena dala' nae'. Ta'o bee de hai afi' mifad'e atahori laen!” 044 ACT 004 021 Petrus no Yohanis rataa basa ta'o naa, te atahori mana nggero ded'eat naa, ai selu' se. Boe ma ara mbo'i rua' se, huu nda rita' rae nggero se ta'o bee sa' boe. Ara o ramatau, afi' losa atahori mana sia d'ea' ra fela ramue. Te atahori nae' sia dea' koa-kio Lamatualain, huu atahori keko' a hai ena. 044 ACT 004 022 (Atahori keko' naa, doid'oso too haa nulu lena, dei de fe'e lao' nala na.) 044 ACT 004 023 Ara mbo'i Petrus no Yohanis, ma ru'a se bali' risi' nonoo nara. Ara dui rae malangga agama ra ro lasi-lasi adat ra ai se ena. 044 ACT 004 024 Boe ma, nonoo nara basa se, ra'ab'ue rala' esa de hule-o'e rae, “Lamatualain mana naena koasa monae'. Ama' mana na'adadad'i' lalai no raefafo', no basa isi na. 044 ACT 004 025 Dalahulu na, Ama' Dula-dale Meumare Na pake ba'i Daud dad'i mana ola-ola' Na. Ana nafad'e mema' nae, dei fo atahori lab'an Yesus. Ma ana sura', nae: ‘Atahori mia nusa fea' ra ramanasa huu ded'ea anin; Ara tao leli ena, huu ded'eat mana nda na'ena huu-tonggo' sa. 044 ACT 004 026 Mane raefafo' ra ra'ab'ue fo reu ratati lab'an Lamatualain; ma malangga ra sangga dala' fo reu lab'an Lamatualain no Kristus, Atahori fo Lamatualain dud'u mia doo na neu.’ 044 ACT 004 027 Saa fo ba'i Daud sura' basa' a, ia naa dad'i ena. Dalahulu na, sosoa na fe'e sambu-sambu, te ia naa manggarelo' ena. Mema' sia ia, mane Herodes no hofernor Pontius Pilatus ra'ab'ue ro hai atahori lasi-lasi nara mia Isra'el, ma nusa fea' ra malangga nara. Basa se ra'ab'ue rala hara' esa fo lab'an Yesus, fo Ama' dud'u mema' a. 044 ACT 004 028 Ia naa, hai mihine basa naa nandaa no Ama' hihii-nanau na, tungga sa fo Ama' na'etu' mia doo na neu. 044 ACT 004 029 Ia naa, mete sob'a, te ara ra'atatataa' tao hai mimitau. Dad'i Ama' fee hai mimbirani. Fo hai mi mifad'e atahori ra sia bee-b'ee, Ama' Dud'ui Malole Na so'al Yesus. No hai afi' mimitau saa sa' boe. 044 ACT 004 030 Hai mo'e Ama' fee koasa, fo hai mihai' atahori mamahed'i' ra. Ma tao mana dad'i' ra fo atahori bub'ulu' koasa naa, mema' nema mia Atahori Meumare fo Ama' denu, naeni Yesus. Lamatualain, hai hule-o'e ma aka' a ia ena.” 044 ACT 004 031 Ara hule-o'e ma, ume fo ara ra'ab'ue sia' naa, nanggongga. Boe ma Lamatualain Dula-dale Meumare Na, dai basa se. Basa de, ara dea reu rafad'e Lamatualain Dud'ui Malole Na, no nda bambi-bambi sa. 044 ACT 004 032 Basa boe ma, basa atahori mana mamahere Yesus ra, rala' esa, ma rasod'a no susue'. Nda hambu manade'u' sa, ma ara hii fee saa-saa neu fea' ra. Esa-esa' ator sud'i a saa nara, fo pake ra'ab'ue. 044 ACT 004 033 Basa ma Lamatualain fee koasa neu dedenu nara, fo rafad'e atahori oi Lamatua' Yesus nasod'a bali' ena. Huu sira rita no mata nara ena. Basa ma Lamatualain fee papala-bab'anggi' lena' seli neu se. 044 ACT 004 034 Hambu atahori mia sira e, seo rae no ume nara, ma fee doi na neu Lamatua' dedenu Nara. De ara pake tulu-fali neu atahori nae' parlu na. Naa de, ara nda to'a-taa saa sa' boe. 044 ACT 004 036 Ona' Yusuf. Eni ia, Lewi tititi-nonosi na mia pulu Siprus. Lamatua' dedenu Nara bab'ae nara e'eku na ‘Barnabas’, sosoa na, ‘atahori mana huhuar atahori fea'’. Ana seo rae na ombat esa, de nendi doi na fee neu Lamatua' dedenu Nara. 044 ACT 005 001 Lele' naa tou' esa, nara na Ananias. Sao na, nara na Safira. Ara o raseo rae ombat esa. 044 ACT 005 002 Te ara rala rala' esa fo ra'afuni' doi' ruma mia rae a feli na. Seo basa rae a ma, Ananias neu nafad'e Lamatua' dedenu Nara oi, “Hai fe'e seo basa rae ombat esa. Hai mae fee basa doi na neu Lamatualain.” 044 ACT 005 003 Te Petrus ai e oi, “Woi! Ananias! Ho seli teb'e o! Ta'o bee de mu'ufuni' doi rae naa? Rala ma de'ulaka' seli ena, huu ho tungga nitu ra malangga na hihii-nanau na. Ho mumburani leleko' Lamatualain Dula-dale Meumare Na! 044 ACT 005 004 Matetu na, ta'o ia! Ho mae seo rae ma, do nda seo sa o, naa sia' a ho. Seo basa ena, mae fee doi na basa e, do hoko' o, naa sia' a ho. Te ta'o bee de ho tao ta'o naa e? Ho sob'a-sob'a munggonggoa hita atahori ia, te nda hambu atahori bisa nanggonggoa Lamatualain sa!” 044 ACT 005 005 Rena Petrus ola' ta'o naa boe, aiboi' ma Ananias na'aloli, de mate neu' ena. Basa atahori mana rena dud'uit naa, ramatau rae mate. 044 ACT 005 006 Boe ma ana soru' hira maso', de mboti-mbalu Ananias ao sisi na, de reu ra'oi e. 044 ACT 005 007 Lii' telu fai ma, Ananias sao na nema. Te ana nda bub'ulu' saa sa' boe. 044 ACT 005 008 Ma Petrus natane nae, “Ta'o bee, ina'? Ina' se seo rae a feli na ba'u ia, do?” Nataa nae, “Teb'e, Ama'. Feli na ba'u a naa ena.” 044 ACT 005 009 Boe ma Petrus ai e nae, “Ta'o bee de mo sao ma mala hara' esa fo sob'a Lamatualain Dula-dale Na? Mete neu ena! Atahori mana reu ra'oi sao ma fe'e bali' ena. Mbei fen te, ara ndoro rendi ao sisi ma fo ra'oi sia sao ma bob'oa na.” 044 ACT 005 010 Rena Petrus o'ola na, aiboi' ma, ina' naa na'aloli de mate neu mamana na. Ana soru' ra bali' ma, ara rita ina' naa mate ena. De ndoro rendi ao sisi na reu ra'oi e sia sao na bob'oa na. 044 ACT 005 011 Basa atahori mana ramahere Yesus ra, ramatau. Ma basa atahori fea' mana rena Ananias no Safira mamate na, ramatau boe. 044 ACT 005 012 Lele' naa, Yesus dedenu nara tao manadad'i' nae' seli, de atahori ra rita. Ara hii risi' Ume Hule-O'e Huu' ma ra'ab'ue rala' esa sia mane Soleman ume los na. 044 ACT 005 013 Lele' naa atahori hetar koa Lamatua' Yesus atahori Nara. Mete ma hambu atahori nda fe'e namahere Yesus sa, ana nda nambarani maso' na'ab'ue no se sa. 044 ACT 005 014 Te atahori mana ramahere Yesus, boe ramaheta. Hambu tou' ma ina' boe. 044 ACT 005 015 Lele' naa dad'i ona' naa, losa atahori ra rendi atahori mamahed'i' ra, de tao neu nenei' ata sia dala' suu na. Ara dud'u'a oi, “Wii! Mete ma Petrus no Yohanis lao' tungga ia, mae aka' a ru'a se salao na dai atahori mamahed'i' ia ra o, ara hai.” 044 ACT 005 016 Lele' naa, atahori ra rema nda rama'etu mia kambo-kambo' sia Yerusalem suu na sa. Ara rendi atahori hed'is ra, de Lamatua' dedenu Nara rahai' basa se. Ara o rendi atahori nitu tao' ra, de Lamatua' dedenu Nara mbuu hendi basa nitu ra dea reu. 044 ACT 005 017 Lele' naa, atahori mana tungga Lamatua' Yesus dedenu Nara, boe ramaheta. Naa de, malangga monae' mia agama Yahudi no nonoo nara mia partei Saduki, rambed'a' rala. 044 ACT 005 018 De ara reu humu rala Yesus dedenu nara, fo tao se bui rala reu. 044 ACT 005 019 Te temba' neu boe, Lamatualain ate Na esa mia sorga nema nisi' bui a, de soi lelesu a. Basa de no se dea reu. Ana denu se nae, 044 ACT 005 020 “Mii mema' sia Ume Hule-O'e Huu'. Mifad'e basa' e neu atahori sia naa, fo ara tungga Lamatualain Dala Masod'a feu na ia.” 044 ACT 005 021 Mbila fefetu ana na, ara tungga Lamatualain ate Na parenda na. Ara risi' Ume Hule-O'e Huu' a sod'a na, de ranori atahori ra sia naa. Nda doo' sa ma, malangga monae' a no nonoo nara rema ro atahori monaen no lasi-lasi adat mia basa Isra'el. Ara ra'ab'ue fo rae paresa' ded'ea agama so'al Lamatua' Yesus dedenu Nara. Basa de ara denu mana manea' ra reu ha'i Petrus se mia bui, fo rae nggero ded'eat naa. 044 ACT 005 022 Mana manea ra losa bui a te, Petrus se nese. De ara reu rafad'e atahori monaen ra sia mamana ded'eat naa. 044 ACT 005 023 Rafad'e oi, “Ama nggare! Afi' miminasa. Hai losa bui a ma, hai mita lelesu ra mana nggoe mates. Ma atahori mana ranea' bui ra rambarii' sia naa. Hai denu se soi lelesu a fo maso' te, hai nda mita saa sa' boe.” 044 ACT 005 024 Rena ta'o naa ma, malangga agama Yahudi ra, no malangga mana manea Ume Hule-O'e Huu', basa se ona' mamanggonggoa' ra, huu mopo dud'u'a nara. 044 ACT 005 025 Basa naa, hambu atahori esa nema nafad'e oi, “Ama nggare! Rena dei! Atahori fo ama' se tao mia bui a, ara sia d'ea' ia sie! Ara ranori atahori ra sia Ume Hule-O'e Huu' a!” 044 ACT 005 026 Rena ta'o naa ma, malangga mana manea Ume Hule-O'e Huu' a no'e ana boa nara, fo reu humu selu' Petrus no nonoo nara. Te ana boa nara ramatau, huu atahori nae' rena Petrus ola-ola'. Afi' losa ara ramue, ma mbia risa mana manea ra. Naa de, ara reu humu selu' Petrus se, te ara nda rambarani ha'i no deres sa. 044 ACT 005 027 Basa ma ara ro Petrus se risi' mamana paresa' ded'eat. Boe ma malangga monae' a natane se oi 044 ACT 005 028 “Hai ai hei fo afi' minori so'al Atahori mana nae tao dala masod'a feu' naa, to? Hei ia ra, langga fatu! Hei nda tao-afi' neu hai parenda ma sa, te hei tungga' a hihii-nanau mara! Hei mii minori ndule Yerusalem. Ona' a hei mbia sala' nema hai, mae hai mana denu atahori tao risa Yesus.” 044 ACT 005 029 Basa de Petrus nambarii' dad'i basa dedenu' ra mana ola-ola' na. De ana nataa nae, “Ama nggare! Mete ma atahori parenda na lab'an Lamatualain hihii-nanau Na, hai nda tungga e sa. Huu hai musi tungga' a Lamatualain parenda Na! 044 ACT 005 030 Atahori mana soi hai dala masod'a feu ma, naeni Yesus. Eni, atahori fo hei mbaku misa sia hau nggangge'. Mia dalahulu na, hita ba'i nara hule-o'e neu Lamatualain. Lamatualain ia, mana fee Yesus nasod'a bali'. 044 ACT 005 031 Ma Lamatualain o so'u E dad'i lima ona na. Dad'i ia naa, Yesus to'u koasa ona' mane monae'. Ana soi dala' fo atahori ra nenembo'it mia sala nara. Ana nau fee dala' neu hita atahori Isra'el ia ra, fo hahae mia sala-singgo tara. No ta'o naa, Lamatualain rala Na ma'asufu losa nda mete hita atahori Isra'el ra sala nara sa ena. 044 ACT 005 032 Te hita ia ra, tita no hita mata nara tae Yesus mema' mate ena, te Ana nasod'a bali'. Ia naa Lamatualain Dula-dale Meumare Na boe o nafad'e dala' ia neu atahori mana tungga Yesus Dala Masod'a na.” 044 ACT 005 033 Petrus ola' basa ma, atahori mana endo' paresa' ded'eat naa, ramue rae tao risa Lamatua' dedenu Nara. 044 ACT 005 034 Te sia naa o hambu atahori esa tungga paresa' ded'eat naa. Nara na Gamaliel. Atahori nae' fee hadat neu e, huu eni meser mahine' sia partei agama Farisi. Petrus ola' basa, ma ara rae tao risa e, te Gamaliel nambarii' de denu atahori ra rendi Petrus se dea reu. 044 ACT 005 035 Ara dea reu boe ma, ana ola' no malangga ra sia naa oi, “Toronoo nggare! Ata besa-b'esa, o! Afi' losa hita haelai tao de'ulaka' atahori ia ra. Ata du'a naru' dei. 044 ACT 005 036 Hei fe'e misined'a atahori esa nara na Teudas, to? Ana mate doo' ena, te fe'e masod'a na, ana so'u ao na oi, eni atahori monae', losa mbei ma atahori natun haa tungga e. Te lele' atahori tao risa e, ana mana tungga nara rela sea-saranggaa, losa ia nda hambu esa sa' boe. Ara rela raeo ena! 044 ACT 005 037 Hei musi misined'a dud'uit esa fai. Lele' naa mana parenda ra reken atahori sia nusa' ia. Hambu atahori esa, nara na, Yud'as, mia propinsi Galilea. Atahori nae' tungga e boe. Te atahori tao risa e. De basa atahori mana tungga e o rela dii-ona losa mopo se. 044 ACT 005 038 Dad'i toronoo nggare! Au du'a ta'o ia: ata afi' tao tisa se. Hela se neu' ena. Mete ma nenori nara no leleo-lalao nara lao mia atahori, mae ta'o bee o nda na'atataa' nala doo' sa, te mopo se neu' ena. 044 ACT 005 039 Te mete ma nenori nara nema mia Lamatualain, naa hei nda bisa mitud'a' se sa. De hei besa-b'esa dei. Afi' losa hei lab'an Lamatualain.” Gamaliel ola basa ma, ara ra'ahei' tungga e. 044 ACT 005 040 Basa naa ma, ara ro'e dedenu' naa ra rala' reu, de ara denu atahori ra filo se. Ara ai se sud'i ingga-ingga' Yesus nara na. Basa de, ara mbo'i hendi se. 044 ACT 005 041 De Lamatua' dedenu' naa ra lao hela mamana nggero ded'eat naa. Ara du'a rae mae nara nara ma'afo huu tungga Yesus, te ramaho'o huu Lamatualain nita se randaa hambu sususa' ona' naa. Naa de, rala nara ramaho'o seli. 044 ACT 005 042 Tungga fai, ara reu ranori atahori rae, “Atahori fo Lamatualain dud'u mia dalahulu na, naeni Yesus.” Ara rafad'e dala' naa nakandoo a sia atahori ra ume nara, ma sia Ume Hule-O'e Huu' a. 044 ACT 006 001 Lele' naa, Lamatua' Yesus atahori Nara boe ramaheta. Te ara ola' ded'eat rua. Ruma, atahori Yahudi mana ola' ded'ea Aram. Ma ruma atahori Yahudi mana ola' ded'ea Yunani. D'od'oo ma hambu nereresit sia bab'anggi ka rua' naa ra. Mana ola' ded'ea Yunani ra nda hii ro mana ola' ded'ea Aram ra sa. Ara rae, “Ia, nda matetu' sa! Mete ma hei bab'anggi nanaat fai-fai esa, na afi' pili-tad'a! Te hai ina falu mara nda hambu bab'anggi nara sa.” 044 ACT 006 002 Naa de, dedenu ka sanahulu rua' ra, ro'e ra'ab'ue basa Lamatua' Yesus atahori Nara. De ara ola' rae, “Toronoo nggare! Mete ma hai hahae fo tao mata' neu' a hei nanaa-nininu mara, bisa, te naa, nda nandaa sa! Huu hai musi minori Lamatualain Ded'ea-o'ola Na nakandoo' a. 044 ACT 006 003 Dad'i malole lena', hei tengga atahori hitu mia hei. Sangga atahori had'a malole', mana rahine rendi ao nara, ma rahine dala' nae', ma Lamatualain Dula-dale Na ator masod'a na. Mete ma hei tengga mala atahori ona' naa ena, dei fo hai so'u se fo tao mata' neu nanaa-nininu' ra. 044 ACT 006 004 Naa fo hai bisa hule-o'e no minori Lamatualain Ded'ea-o'ola Na.” 044 ACT 006 005 Ara ra'ahei' Petrus se o'ola nara. De ara tengga atahori hitu. Esa nara na Stefanus. Ana namahere teb'e-teb'e' neu Lamatua' Yesus, ma Lamatualain Dula-dale Meumare Na pake e. Ma fea' ra: Filipus Prokorus Nikanor Timon Parmenas ma Nikolas mia kota Antiokia. Ana nda atahori Yahudi sa, te maso' agama Yahudi ena. 044 ACT 006 006 Basa de, ara ro atahori ka hitu' ia ra, risi' Lamatua' dedenu Nara. Ara ndae lima nara neu se, ma hule-o'e fo so'u se dad'i atahori mana tao-mata' neu nanaa-nininu'. Naa fo, atahori hatata' ra hambu ona esa'. 044 ACT 006 007 Dad'i Lamatualain Ded'ea-o'ola Na nened'ui-b'engga sia bee-b'ee. Atahori mana tungga Yesus Dala Masod'a Na, boe ramaheta rakandoo' a sia Yerusalem. Malangga agama Yahudi hetar ra o lali risi' Yesus atahori nara. 044 ACT 006 008 Lele' naa Lamatualain natud'u rala malolen neu Stefanus. Ana o fee koasa fo Stefanus tao manadad'i' no manaseli' fo atahori hetar rita no mata nara. 044 ACT 006 009 Sia naa, atahori Yahudi hira rema mia mamana dod'oo'. Naeni kota Kirene, kota Aleksandria, nusa Kalikia, no nusa Asia. Dalahulu na ara dad'i atahori fea' ra ate na, te dod'oo ma malangga nara mbo'i se. Basa ma ara ra'ab'ue sia Yerusalem. Ara hii' a maso' risi' ume hule-o'e' esa nara na, ‘Ate Nenembo'it’. Lao esa boe, ara rena Stefanus o'ola na, te nda hii sa, de rareresi ro e. 044 ACT 006 010 Te Stefanus, atahori mahine na seli, huu ana ola' nendi' koasa mia Lamatualain Dula-dale Meumare Na. Naa de, ara nda rasenggi' e sa. 044 ACT 006 011 Dad'i ara sangga dala de'ulaka'. Ara bae atahori hira fo reu ola' leleko' rae, “Hai rena atahori ia ola' na'atutud'a' Musa no Lamatualain! Mema' ana na'amuti ta'o naa!” 044 ACT 006 012 Ara dunggu-mbau atahori ra, losa lasi-lasi' adat Yahudi ma meser agama ra rena boe. Ara ramanasa, de reu humu Stefanus, ro e nisi' mamana nggero ded'ea agama. 044 ACT 006 013 Sakasi leleko' nara ola' leli so'al Stefanus rae, “Atahori ia aka' ola' de'ulaka' so'al Ume Hule-O'e Huu' a. Ana o hii ola' nalutu Lamatualain parenda na fo ba'i Musa na'onda' fee hita' a. 044 ACT 006 014 Hai o rena e ola' nae Yesus, atahori Nasaret naa, nae ndefa' hendi Ume Hule-O'e Huu' a. Ma Ana o nae nggari hendi hita hohoro-lalane' adat tara fo ba'i Musa naonda' fee hita' a!” 044 ACT 006 015 Boe ma, basa atahori mana endo' ra'ab'ue sia mamana nggero ded'ea agama, mete ramemeu Stefanus, huu mata na ona' Lamatualain ate Na mia sorga. 044 ACT 007 001 Basa ma malangga monae' agama Yahudi natane Stefanus nae, “Ara kalaak ho naa, teb'e, do hoko'?” 044 ACT 007 002 Stefanus nataa nae, “Ama' no toronoo nggare! Rena au dei. Dalahulu na, hita ba'i na Abraham nda fe'e lao hela kambo na sa, te Lamatualain mana seli', natud'u ao na neu e. Ana parenda e nae, ‘Lao hela nusa ma ia, ma bob'onggi mara. Lao leon, misi' nusa' esa dei fo au utud'u neu nggo!’ Naa de ba'i Abraham lao mia rae Mesopotamia, fo lali nisi' kota Haran. 044 ACT 007 004 No ta'o naa, ana lao hela atahori Kasdim ra nusa na, de lali nisi' kota Haran. Ama b'onggi na mate ma, Lamatualain no e nisi' nusa' Kana'an. Nusa' Kana'an ia, rae fo ama' ra ro toronoo' ra leo' ia. 044 ACT 007 005 Lele' naa Lamatualain nda banggi rae hangga esa sa' boe fo dad'i ba'i Abraham pusaka na sa. Te Lamatualain helu nae dei fo fee rae ia neu ba'i Abraham tititi-nonosi nara fo dad'i rae pusaka. Te lele' naa ba'i Abraham nda fe'e ma ana' sa. 044 ACT 007 006 Te Lamatualain ola' no e nae, ‘Tititi-nonosi mara dei fo leo sia atahori fea' ra nusa na. Boe ma atahori naa ra tuni-ndeni se, losa tao se dad'i ata nara ma tao se nda malole' sa losa too natun haa. 044 ACT 007 007 Dei fo au huku-doki hatahori mana tao tititi-nonosi mara dad'i ate. Boe ma tititi-nonosi mara lao hela nusa' naa, ma bali' risi' rae Kana'an ia fo hule-o'e ro'e makasi neu Au.’ 044 ACT 007 008 Lamatualain ola' basa ma, Ana tao hehelu-fufuli' no sunat fo dad'i bukti oi Abraham se dad'i Lamatualain atahori Na ena. Naa de, lele' Abraham ana na Isak, fe'e fai falu, ana sunat e. Basa de Isak sunat ana na Yakob. Yakob o sunat ana tou ka sanahulu rua nara, lele' ara fe'e fai be'e falu'. Basa se ia ra, hita atahori Yahudi ra bei-ba'i nara. 044 ACT 007 009 Lao esa ma, hita bei-ba'i nara rala nara mera mbali odi nara Yusuf. De ara seo e dad'i ate sia rae Masir. Te Lamatualain nda lao hela e sa. 044 ACT 007 010 Ana mbo'i e mia basa sususa' ra, ma fee ne mahine' fo nahine dala' nae'. Huu naa, mane Masir a sue e, de so'u e dad'i lima onan sia rae Masir. Ana o to'u koasa sia mane' a ume panggat na. 044 ACT 007 011 Basa naa ma fai ndoes nema la'e rae Masir ma rae Kana'an. Fai ndoes, naseli' teb'e, de atahori hetar susasona sia bee-b'ee. Naa de hita bei-ba'i nara nda hambu raa saa sa' boe. 044 ACT 007 012 Te ba'i Yakob rena oi nanaat sia rae Masir. Boe ma ana denu ana nara, fo hita bei-bai nara, reu hasa nanaat sia naa. 044 ACT 007 013 Ara hasa basa ma, ara bali'. Ara raa hendi basa nanaat ra ma, Yakob denu se reu hasa selu' sia Masir. Dei de Yusuf fe'e nafad'e se nae, eni sira od'i bonggi na. Ma fee mane Masir a nahine se. 044 ACT 007 014 Basa naa ma, Yusuf no'e ama na no od'i-a'a nara lali Masir reu. Basa se atahori hitu nulu lima. 044 ACT 007 015 De Yakob se lali Masir reu. Basa de, hita bei-ba'i nara mate mia naa. 044 ACT 007 016 D'oo na seli dei de, ara rendi bali' bei-ba'i' ra rui nara risi' kambo Sikem. Ara ra'oi rui' naa ra sia mamana rates fo ma'ahulu na ba'i Abraham hasa mia Hemor tititi-nonosi nara.” 044 ACT 007 017 Stefanus ola' nakandoo nae, “Basa ia ra dad'i, huu Lamatualain helu basa nae, dei fo Eni fee mamana' naa neu Abraham dad'i rae pusaka. Deka fai fo Lamatualain natetu' helu-fuli Na naa, hita atahori Yahudi ra boe ramaheta sia rae Masir ena. 044 ACT 007 018 Lele' naa, mane feu' sa to'u parenda' sia Masir. Te nda nahine Yusuf sa. 044 ACT 007 019 Mane' naa tab'u-roroo hita atahori nara. Ma ana tuni-ndeni hita bei-ba'i nara. Ana o parenda se no deres fo nggari hendi ana mana b'onggi feu nara, fo ara mate. 044 ACT 007 020 Lele' naa, ba'i Musa ina na bonggi e. A'o na meulau na seli. Ama-ina na nda tungga mane' a parenda na sa. Ara ra'aboi ra'afuni' e sia ume losa fula telu. 044 ACT 007 021 Basa ma ara nda afi' ra'afuni' rala e sia ume sa ena, de mbo'i hendi' e. Te mane Masir ana feto na nita e, de na'ab'oi e ona' ana bonggi na. 044 ACT 007 022 Naa de atahori Masir ra ranori sira mahine nara basa se neu Musa. De ana dad'i atahori manaseli', mahine' ma masi'et boe. 044 ACT 007 023 Musa too haa nulu boe ma, ana nae neu nahine atahori Isra'el nara. 044 ACT 007 024 Ana neu ma nita atahori Masir esa momoko atahori Isra'el sa. Ana neu tulun eni atahori na, ma nisa atahori Masir a. 044 ACT 007 025 Ana du'a nae ne'o atahori nara bub'ulu' Lamatualain denu eni, fo neu tulu-fali se mia sususa'. Te ara nda fe'e bub'ulu' sa. 044 ACT 007 026 Mbila ma, Musa neu se'u selu' atahori nara. Ana nita atahori nara rua rafetu. De ana sob'a nad'ame' ru'a se nae, “Wee! Hei ru'a nggi, od'i-a'a. Te ta'o bee de mifetu ta'o ia?” 044 ACT 007 027 Te atahori mana momoko nonoo na timba ba'i Musa nisi' suu' neu, de nae, ‘Seka so'u nggo dad'i hai malangga ma? Ma seka so'u nggo dad'i hai mana ma'etu' ded'eat ma? 044 ACT 007 028 Mbei ma ho mae misa au, ona' ho misa atahori Masir a afis a, do?’ 044 ACT 007 029 Musa rena ta'o naa, ma ana fela lao hela Masir. Ana neu leo sia atahori Median ra nusa na. Basa ma, ana sao sia naa, de bonggi ana tou' rua. 044 ACT 007 030 Too haa nulu boe ma, Musa nisi' mamana mad'a' esa deka no lete' sa, naran lete Sinai. Sia naa Lamatualain ate Na esa mia sorga neu nandaa no e mia ai sia hau ana' sa rala. Hau a nenelalangge', te nda kad'e sa. 044 ACT 007 031 Musa nita ma, ana ndii-ndii' a. Ana neu deka fo nae nahine saa sia naa. Aiboi' ma, ana rena Lamatualain ola' mia ai rala nae, 044 ACT 007 032 ‘Au ia, bei-ba'i mara Lamatualain na. Ba'im Abraham, Isak, ma Yakob be'utee neu Au.’ Musa rena ma, ana namatau de ao na ngge'e-ngge'e, ma nda nambarani boti' mata na fo mete hau mana lalangge' naa sa. 044 ACT 007 033 Boe ma Lamatualain ola' selu' nae, ‘We Musa! Ho ririi sia rae meumare'. De olu hendi laopei ma! 044 ACT 007 034 Se'u te mae Au lilii' Au atahori Isra'el ngga sia Masir a. Hoko'! Au fe'e usuned'a se. Au bub'ulu' doid'oso nara ma rena hara hule-o'e nara. De Au ae mbo'i se. Uma dei! Au ae denu bali' nggo Masir muu.’ 044 ACT 007 035 No ta'o naa, Lamatualain natud'u ao Na mia ai rala ma parenda Musa fo bali' Masir neu. Lamatualain dud'u e neu mbo'i atahori Isra'el mia doid'oso nara. Musa ia, fo ma'ahulu na atahori ra ratane rae, ‘Seka so'u nggo dad'i hai malangga ma?’ Ia naa Lamatualain mana so'u e! 044 ACT 007 036 Basa naa boe ma, Musa bali' Masir neu. Ana tao mana dad'i' ra seli sia naa. Basa ma, ana no atahori Isra'el ra lao hela Masir. Ara lao tungga Tasi Mbilas, ma lao' ndule mamana rou' ra losa too haa nulu. 044 ACT 007 037 Musa nafad'e atahori Isra'el ra rae, ‘Dei fo Lamatualain so'u atahori sa sia hei talad'a ma, fo dad'i mana ola-ola Na, ona' Ana so'u au ia. 044 ACT 007 038 Musa na'ab'ue no hita atahori Isra'el nara sia mamana rou' ra. Ana dad'i lelete' fee hita bei-ba'i nara ro Lamatualain ate Na mia sorga. Ate naa na'onda' Lamatualain Ded'ea-o'ola Na neu Musa sia lete Sinai. Ded'ea-o'ola' naa, mana natud'u hita dala masod'a' ndos. 044 ACT 007 039 Mae ta'o naa o, hita bei-ba'i nara nda nau rena Musa sa. Ara nda simbo e sa, de rae bali' Masir reu. 044 ACT 007 040 Basa naa ma, ara reu kokoe Harun rae, ‘Ama' od'i na Musa no hai lao hela rae Masir. Te ia naa, hai nda bub'ulu' ana sia bee sa' boe. Dad'i hai mo'e fo ama' tao fee hai sosonggo', fo ana mana nalalao hai.’ 044 ACT 007 041 De ara tao sosonggo', mata na ona' sapi ana'. Ara tunu-hotu banda ma feta-dote fee sosonggo' a. Ara ma'ahee ro saa fo sira tao ao nara. 044 ACT 007 042 Lamatualain nita ta'o naa ma nasad'ea se. De ara songgo sud'i a saa sia lalai ona' relo, fulan, ma nduu'. Ona' o Lamatualain hela se ta'o a naa ena. Naa ndaa no saa fo Lamatualain mana ola-ola nara sura' mia dalahulu na rae, ‘We! Atahori Isra'el re! To haa nulu hei lao' ndule mamana rou' ra, ma tunu-hotu banda fo be'utee neu Au, do, neu se? 044 ACT 007 043 Hei nda koa-kio Au sa! Tungga fai hei songgo neu' a sosonggo mara. Hei hii' a maso' kalua nitu Molok ume sosonggo na. Hei o hii songgo nduu' esa nitu na, naran Refan. Dad'i hei hii' a songgo neu saa fo hei tao ao mara! Dei fo Au nggari nggi mi'id'od'oo' seli Babel mi’. 044 ACT 007 044 Stefanus ola' nakandoo nae, “Lamatualain natud'u ba'i Musa mamana Hule-O'e' esa rupa na. De Musa se rafefela Lalaat Hule-O'e' esa mia banda rou' no teme' tungga rupa' naa. Basa naa ma, atahori Isra'el ra reu hule-o'e neu Lamatualain sia naa. Mete ma ara lali mamana', naa ara ofe Lalaat Hule-O'e' a, ara pa'a e, de rendi e nisi ' mamana feu'. Losa naa, ara rafefela selu' Lalaat a. 044 ACT 007 045 D'od'oo ma, lele' Yosua se ratati ro atahori fea' sia nusa Kana'an ma, Lamatualain oi hendi atahori naa ra. Basa de, Lamatualain bab'anggi nusa' naa neu hita bei-ba'i nara. Lele' ara rambas rala nusa' naa, ara o rendi Lalaa Hule-O'e a neu boe. Lalaat a nambarii' sia naa losa mane Daud to'u parenda'. 044 ACT 007 046 Mane Daud ia, hule-o'e neu Lamatualain ona' hita ba'i Yakob na no ume isi nara. Daud tao namaho'o Lamatualain rala Na, de Lamatualain pala banggi fee ne papala-bab'anggi'. Daud o no'e Lamatualain fo eni mana nafefela Ume Hule-O'e feu'. 044 ACT 007 047 Te ana na Soleman mana nafefela Ume Hule-O'e Huu' a. 044 ACT 007 048 Hita bub'ulu' tae, Lamatualain leo sia mamana' nanarun seli. Ana nda leo sia ume fo atahori tao' sa. Huu ma'ahulu na, mana ola-ola Na esa sura' hela rae, 044 ACT 007 049 ‘Lalai a, Au kadera parenda ngga. Raefafo' a, Au ei tatabu ngga. Ta'o bee de hei mae mifefela ume esa nandaa Au leo sia naa? Nda bisa sa. 044 ACT 007 050 Te lalai no raefafo' isi na, Au mana u'ud'ad'ad'i'!’” 044 ACT 007 051 Stefanus ola' selu', ma bua se nae, “Hei langga fatu mara seli! Ona' atahori nda mana rahine Lamatualain sa, ma nda nau rena E sa. Hei aka' lab'an E, ona' bei-ba'i' mara mana rasad'ea E. Ia naa hei fe'e mae lab'an Dula-dale Meumare Na, do? 044 ACT 007 052 Hei bei-ba'i mara ra'asususa' Lamatualain mana ola-ola Nara. Mifad'e sob'a: mana ola-ola' bee fo ara nda ra'asususa' e sa? Nda hambu sa, to? Ma'ahulu na mana ola-ola' Nara rafad'e mema' oi, Lamatualain nae haitua Atahori Meumare Na. Te hei bei-ba'i mara risa Lamatualain mana ola-ola' nara. Losa hei o sangga dala' pake atahori fea' fo risa Lamatualain Atahori Meumare Na. 044 ACT 007 053 Lamatualain ate Nara mia sorga o rendi basa atoran adat fo Lamatualain nae fee hita, te hei nda toe sa.” 044 ACT 007 054 Atahori mana endo' sia mamana nggero ded'eat a rena Stefanus o'ola na, ma rahine rae ana fee sala' neu se. De rala nara mera ma rangginggio. 044 ACT 007 055 Te Lamatualain Dula-dale Meumare Na dai Stefanus ena. Ana oro'a mete lalai a. De nita Lamatualain mandete-masa'an, no Lamatua' Yesus nambarii' sia Lamatualain bob'oa ona Na, sia mamana nenefee hadat naa. 044 ACT 007 056 Ana ola' nae, “Ama nggare. Au ita lalai a sii, ma Atahori Matetu' a nambarii' sia mamana nenefee hadat sia Lamatualain bob'oa ona Na.” 044 ACT 007 057 Atahori mana endo' sia naa ra rena ma, ara o'oo ndiki nara. Ara nggasi denu Stefanus o'oo bafa na. Basa se teteek fo rae a'ame Stefanus. 044 ACT 007 058 Ara lea rendi e nisi' kota a dea'. Sakasi ra olu bad'u nara, de fee ana soru' esa nara na Saulus to'u. Ana dad'i sira mana natatale na. Boe ma reu mbia Stefanus. 044 ACT 007 059 Ara fe'e mbia Stefanus, ma ana randu nahere' nae, “Lamatua' Yesus! Au fai ngga deka ena. Simbo mala au!” 044 ACT 007 060 Boe ma ana na'aloli napadilu neu lululangga na, de randu nahere' selu' nae, “Ama', afi' fee se lemba-d'oi sala' ia!” Basa ma, hahae na etu, ma ana mate. 044 ACT 008 001 Saulus sia mamana' naa boe, de na'ahei' risa Stefanus. 044 ACT 008 002 Lele' naa, hambu atahori hira mana manggate tungga Lamatualain. Stefanus mate ma, ara nggae ei-ei, de reu ha'i rendi ao sisi na fo ra'oi. Eni' a fai' naa, atahori ra'asususa' Lamatua' Yesus atahori Nara sia Yerusalem, de ara doid'oso seli. Basa se rela sea-sarangganggaa risi' propinsi Yudea ma propinsi Samaria. Hela aka' a Yesus dedenu Nara sia Yerusalem. 044 ACT 008 003 Te Saulus sangga dala' nakandoo' a fo tao doid'oso Yesus atahori nara. Ana sangga se sud'i' a sia bee-b'ee. Ana maso' kalua tungga-tungga' a ume fo sangga se. Mae tou' do ina' o, ana to'u fo tao se bui rala reu. 044 ACT 008 004 Ona' mae atahori ra'asususa' Yesus atahori nara, losa ara rela sea-saranggaa, te ara nda raloe' dui Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na neu atahori sia bee-b'ee. 044 ACT 008 005 Ona' a, Filipus. Ana nisi' kota esa sia nusa Samaria de dui atahori ra nae, Kristus fo Lamatualain dud'u eni' a ma'ahulu na, naeni Yesus. 044 ACT 008 006 Ana tao manadad'i' ra, ma atahori ra ra'ab'ub'ue fo rena malolole o'ola Na. 044 ACT 008 007 Sia naa hambu atahori nitu tao' ra. Nitu ra lao hela atahori ra no randu rahere'. Atahori mamalu'u' ro ei doka' hetar o hai reu' ena boe. 044 ACT 008 008 Naa de atahori mana sia kota naa ramaho'o seli. 044 ACT 008 009 Sia naa hambu atahori mahine' sa, naran Simon. Eni' a doo' ena, ana pake nitu mahine na neu atahori Samaria ra. Ana koa-koa' ao na nae, “Au ia, manaseli'!” 044 ACT 008 010 Basa moko-anak, tou'-ina', sia kota naa, ola-ola' Simon nara na rae, “Wii! Atahori ia, seli ma! Saa fo ana tao' naa, mia Lamatualain koasa Na!” Huu ana nahine pake nitu a mahine na, de atahori ra hii pake e eni' a doo' ena. 044 ACT 008 012 Te ia naa, ara rena Filipus nanori Lamatualain parenda Na, ma natud'u dala' fo ara dad'i Lamatualain atahori Na, nendi' Yesus nara Na. Rena basa ma, nae' ramahere, de maso' dad'i Lamatualain bob'onggi Na. Mae tou' do ina', ara nau dad'i ta'o naa. Naa de, ara hambu sarani. 044 ACT 008 013 Simon o namahere ma nau dad'i Yesus atahori Na. De ara sarani e ma ana tungga Filipus sud'i' a bee reu. Lele' ana nita manadad'i' fo Filipus tao' ra, ana kakaler langgan, oi “We! Ia, seli teb'e!” 044 ACT 008 014 Lele' naa, Lamatua' Yesus dedenu Nara mana sia Yerusalem rena rae atahori sia nusa' Samaria ra ramahere Lamatualain Ded'ea-o'ola Na. Basa ma, ara denu Petrus no Yohanis naa reu. 044 ACT 008 015 Ru'a se losa naa, dei de bub'ulu' atahori mana sia naa ra, nda fe'e simbo Lamatualain Dula-dale Meumare Na sa. Ara fe'e a hambu sarani pake Yesus nara Na. De Petrus no Yohanis ndae lima nara neu se, ma hule-o'e, ro'e fo atahori Samaria ra o simbo Lamatualain Dula-dale Meumare Na. Boe ma, ara simbo neu' ena. 044 ACT 008 018 Simon o nita Petrus no Yohanis ndae lima nara reu atahori ra, ma ara simbo Lamatualain Dula-dale Na. De ana loo doi' neu ru'a se, ma no'e nae, 044 ACT 008 019 “We! Ama nggare! Fee au koasa naa dei. Fo mete ma au tao lima ngga neu se ata, na ara simbo Lamatualain Dula-dale Meumare Na.” 044 ACT 008 020 Te Petrus bua e nae, “Mate mopo nggo mo doi ma! Mbei ma ho mae bisa hasa Lamatualain Dula-dale Na no doi', do? Hoko'! Atahori nda bisa hasa Lamatulain Dula-dale Na sa. 044 ACT 008 021 Ho nda ma hak saa-saa sa' boe neu Lamatualain Dula-dale Na, te rala ma nda ndos sa. Ho sangga' a dala hahambu' soa' neu aom. 044 ACT 008 022 Doa' tao sala' leo. Malole lena' hule-o'e neu Lamatualain, fo ona' bee naa, Ana fee ambon neu dud'u'a de'ulaka ma. 044 ACT 008 023 Au bub'ulu' ho nda nau atahori fea' lena' nggo sa, ma de'ulaka' nae' pa'a nggo!” 044 ACT 008 024 Petrus ola basa naa boe ma, Simon no'e ru'a se nae, “Ama nggare! Mete ma ta'o naa, tulun hule-o'e fee au, fo ded'ea de'ulaka' naa, afi' dai au.” 044 ACT 008 025 Basa naa ma, Petrus no Yohanis dui Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na ma rafad'e Lamatualain Ded'ea-o'ola Na sia kota naa. Boe ma ara bali' Yerusalem reu. Tungga-tungga dala', ara tuli kambo-kambo' sia propinsi Samaria, fo dui Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na neu basa atahori sia naa. 044 ACT 008 026 Basa ma, Lamatualain ate Na esa mia sorga denu Filipus nae, “Ana ngge! Lao muu tungga dala' mana ona neu. Tungga dala mbaraa' naa mana mia Yerusalem nisi' kota Gasa.” 044 ACT 008 027 Filipus rena parenda' naa boe ma, ana lao neu' ena. Losa dala' naa ma, nita atahori sa. Eni, atahori monae' sa mia nusa Etiopia. Ana mana tao mata' neu ratu Kandake hata-heto nara. Ana fe'e hule-o'e basa mia Yerusalem, de ana bali' no kareta. Filipus nita e endo' baca sia kareta ata. Ana baca Lamatulain mana ola-ola Na ba'i Yesaya susura na. 044 ACT 008 029 Lamatualain Dula-dale Na denu Filipus neu deka kareta fo nandaa no atahori naa. 044 ACT 008 030 Ana deka boe ma, rena atahori naa baca mia ba'i Yesaya susura na. Natane nae, “Ama'! Muhine saa fo baca' naa, do, hoko'?” 044 ACT 008 031 Nataa nae, “Hoko'. Musi atahori rafad'e au, dei fo uhine. Uma endo' mo au sia ia.” 044 ACT 008 032 Susura fo ana baca' naa, lii na ta'o ia: “Ara lea E, ona' lea bib'i lombo, fo rae hala. Ana dad'i ona' bib'i lombo ana' fo atahori nggute fulu na, te nda na'amee sa. Ana nda nahara sa, ma nda nataa saa sa' boe. 044 ACT 008 033 Ara ra'amuti E; Ma ra'etu' sala ded'ea Na. Ara tao risa E, te nda no sala Na saa sa' boe. Naa de, hai nda bisa ola' mbei sa boe so'al tititi-nonosi Nara.” 044 ACT 008 034 Atahori monaen naa baca basa ma, natane Filipus nae, “Ta'o bee? Ba'i Yesaya ola' naa neu ao na, do, ola' neu atahori fea'?” 044 ACT 008 035 Basa de, Filipus nanori e, Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na. Ana dui mia Yesaya susuran naa, ma mia susura fea' ra boe, fo natud'u dala' tungga Yesus. 044 ACT 008 036 Ara fe'e lao-lao' ma, atahori naa nita oe sia loe sa. De ana ola' tute Filipus o'ola na, ma no'e nae, “Ama'. Mete dei! Oe sia naa. Mete ma nau, na, onda teu fo sarani au sia ia leon.” 044 ACT 008 037 [Basa ma Filipus nataa nae, “Mete ma ama' mumuhere teb'e-teb'e Lamatua' Yesus, naa nda saa sa' boe. Ata onda fo au sarani ama'.” Ana na'ahei' nae, “Au umuhere teb'e-teb'e' Yesus, fo Lamatualain dud'u mia dalahulu na neu. Eni, Lamatualain Ana Na.”] 044 ACT 008 038 Boe ma, ama' naa denu kareta na nambarii'. Ara onda de oe' rala reu. Ma Filipus sarani e. 044 ACT 008 039 Rua' se dea reu mia oe a ma, Lamatualain Dula-dale Meumare Na nendi Filipus nisi' mamana fea'. Atahori monaen naa nda nita e sa ena. Dad'i ana lao nakandoo, no rala na namaho'o seli. 044 ACT 008 040 Te aiboi' ma Filipus losa kambo' esa, naran Asotus. Mia naa, ana lao' nakandoo fo nafad'e Yesus Dud'ui Malole Na neu atahori. Ana lao tuli basa kambo' losa kota Kaisarea. 044 ACT 009 001 Lele' naa, Saulus aka' a momoko ma tao doid'oso atahori-atahori mana tungga Yesus. Ana o sangga dala' nae nisa se. Naa de, ana neu nisi' malangga monae agama Yahudi a 044 ACT 009 002 ma no'e susura koasa fo nendi nisi' malangga ume hule-o'e' ra sia Damsik. Ana no'e nae mete ma nandaa no atahori mana tungga Yesus Dala Masod'a Na, mae tou' do ina' o, ana to'u ma pa'a se, fo no se Yerusalem reu. 044 ACT 009 003 Saulus simbo nala susura koasa ma, no nonoo nara Damsik reu. Ara deka kota naa boe, aiboi' ma manggarelo' naronda mia lalai nandaa no Saulus. 044 ACT 009 004 Boe ma ana na'aloli. Ana rena hara' esa ola' no e nae, “Saulus! Saulus! Ta'o bee de ho tao doid'oso Au ta'o ia, e?” 044 ACT 009 005 Saulus natane nae, “Malangga mana ola' ia, seka?” Hara' naa nataa nae, “Au, Yesus, fo ho tao doid'oso' a. 044 ACT 009 006 Fela fo kota rala muu. Dei fo Au ufad'e nggo tao sa sia naa.” 044 ACT 009 007 Nonoo nara o rena hara-lii' na boe, te nda rita esa-esa sa' boe. Boe ma mopo dud'u'a nara, de ara hie-hie reu' ena. 044 ACT 009 008 Basa ma Saulus nambarii'. Ana nalaa sob'a matan, te nda nita saa sa' boe. De ara to'u lima na ro e Damsik neu. 044 ACT 009 009 Saulus nda nita sa fai telu. Ma nda naa-ninu saa sa' boe. 044 ACT 009 010 Sia naa, hambu Lamatua' Yesus atahori Na esa, naran Ananias. Lamatua' natud'u mata Na neu e, de no'e nae, “Ananias!” Ana nataa nae, “Ia, Lamatua'!” 044 ACT 009 011 Lamatua' nafad'e nae, “Uma dei. Muu sangga Au atahori ngga esa. Misi' Dala Ndos, sia atahori sa naran Yudas ume na. Sia naa, ho sangga atahori Tarsus sa, naran Saulus. Oras ia, ana hule-o'e. 044 ACT 009 012 Au utud'u e, ae dei fo atahori esa neu se'u e. Naeni, ho Ananias. De muu ndae lima ma neu e fo ana nita bali'!” 044 ACT 009 013 Te Ananias nataa bali' nae, “Ta'o ia, Lamatua'! Hai rena atahori dui-b'engga atahori naa, huu ana na'asususa' Lamatua' atahori Nara sia Yerusalem. Losa ara nda bibisa' saa ena! 044 ACT 009 014 Lele' ia hai rena mae malangga agama ra fee ne koasa fo nema humu basa atahori mana maso' tungga Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na.” 044 ACT 009 015 Te Lamatua' ola' no Ananias fai nae, “Mae ona' naa o, muu dei! Te Au tengga e dad'i mana soi dala' fee Au, fo ana nendi Dud'ui Malole Ngga fee atahori ma mane' mia nusa fea' ra, ma atahori Isra'el ra boe. 044 ACT 009 016 Dei fo Au utud'u e, fo ana bub'ulu' doid'oso' mata' saa nahani e, huu ana tungga Au.” 044 ACT 009 017 Ananias rena Lamatua' ola' ta'o naa ma, ana lao nisi' ume naa, de rala neu. Ana ndae lima na neu Saulus, de nae, “A'a Saul. Lamatua' Yesus fo a'a nita mia dala' lele' a'a nema, Ana mana denu au uma undaa o nggo. Ana denu au hule-o'e ma ndae lima ngga, fo a'a nita bali'. Ana o nau fo a'a simbo Dula-dale Meumare Na.” 044 ACT 009 018 Oras naa, Saulus med'a ona' u'u una' e kufa mia mata na, de nita neu' ena. Ana fela, de ara sarani e. 044 ACT 009 019 Boe ma, ana naa-ninu, de ao na o ma'adere bali'. Saulus fe'e leo fai hira fai no Lamatua' Yesus atahori Nara mia Damsik. 044 ACT 009 020 Ana nisi' atahori Yahudi ra ume hule o'e na, de nafad'e se nae, “Rena malolole dei! Mema' Yesus, teb'e-teb'e' Lamatualain Ana Na.” 044 ACT 009 021 Atahori ra titindindi rena Saulus o'ola na. De ara ola-ola' rae, “Ana mana tao doid'oso Yesus atahori nara mia Yerusalem, to? Ana nema nae to'u nendi se risi' malangga agama Yahudi ra! Ta'o bee ia?” 044 ACT 009 022 Te Saulus soa' natud'u bukti oi Yesus naa, Atahori fo Lamatualain helu nae haitua eni' a ma'ahulu na neu. Saulus nanori ona' naa, de atahori Yahudi ra nda rasenggi' e sa. Naa de, Saulus naran boe nenenehine' sia bee-b'ee. 044 ACT 009 023 Nda doo' sa ma, atahori Yahudi ra ra'ab'ue rae tao risa e. 044 ACT 009 024 Te Saulus rena siu' dud'u'a de'ulaka' naa. Atahori ra tefa e hatu-rerelon sia lelesu ine' a fo rae risa e. 044 ACT 009 025 Te tetemba' sa, Saulus nonoo nara hira reu rala e, de tao e mia boa sa rala ma ra'onda e tungga kota a tembok na, de ana nela hela kota Damsik. 044 ACT 009 026 Basa ma, Saulus Yerusalem neu. Losa naa, ana sob'a neu na'ab'ue no Lamatua' Yesus atahori Nara. Te basa se ramatau e, huu rae ne'o ana neu tao ao na ona' atahori mamahere' mana tungga Lamatua' Yesus. Te dei fo ana to'u se. 044 ACT 009 027 Te hambu atahori sa, nara na Barnabas. Ana mana fee Lamatua' dedenu Nara rahine Saulus. Ana dui se, saa fo dad'i neu Saulus mia dala'. Ana o nafad'e nae Saulus nandaa no Lamatua' Yesus ma Yesus o ola' no e boe. Ana dui se Saulus mbaranin nafad'e Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na neu atahori sia Damsik. 044 ACT 009 028 Ara rena ta'o naa ma, basa se simbo Saulus. De ana leo no se mia Yerusalem. Ana nambarani nafad'e Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na neu sud'i' a se. 044 ACT 009 029 Ana naselu no atahori Yahudi hira mana ola' rendi ded'ea Yunani. Te ara nda nau simbo o'ola na sa, de ara sangga dala' rae tao risa e. 044 ACT 009 030 Lamatua' Yesus atahori Nara rena rae atahori sangga dala' de'ulaka' ma, ara ro e nisi' kota Kaisarea sia tasi' suun. Basa de ara haitua bali' e nisi' kota Tarsus. 044 ACT 009 031 Basa boe ma, Yesus atahori nara mana sia nusa Yudea, Galilea, ma Samaria, rasod'a no dame. Ara ramaheta, ma tungga Lamatua' hihii Na. Dula-dale Meumare Na o tao manggatetee rala nara. 044 ACT 009 032 Lele' naa, Petrus hii lao ndule bee-b'ee fo neu se'u Lamatua' atahori Nara. Fai' sa ma, neu se'u atahori mana leo sia kambo Lida. 044 ACT 009 033 Sia naa nandaa no tou' esa, naran Eneas. Eni mamalu'u', de nda fela hela mamana susunggu na sa, too falu ena. 044 ACT 009 034 Petrus nafad'e e nae, “Eneas! Yesus Kristus nahai' nggo ena. Dad'i fela leo! Mulolole mamana susunggu ma!” Eneas rena ta'o naa ma, ana fela boe. 044 ACT 009 035 Basa atahori sia kambo Lida no kambo Saron rita Eneas hai, ma ramahere neu Lamatua' Yesus. 044 ACT 009 036 Lele' naa, ina' esa nara na Tabita leo sia kota Yope sia tasi suu na. (Ina' naa nara na sia ded'ea Yunani oi, ‘Dorkas’, sosoa na oi, ‘rusa’). Ana namahere neu Lamatua' Yesus. Ana tao' a malole' neu atahori, ma hii tulu-fali atahori mana tud'a-loloe' ra. 044 ACT 009 037 Fai' esa ma, mama Tabita namahed'i, de mate. Ara rariu e, ma mboti ao sisi na, ma ralololi e sia kama ata'. 044 ACT 009 038 Ara rena rae Petrus sia Lida. Kota naa lao ei' na fai e'etu' sa mia Yope. De ara denu atahori rua reu ro'e Petrus oi, “Ama'! Hai mo'e ama' nema lai-lai sia Yope dei.” 044 ACT 009 039 Petrus rena ma, ana fela de tungga se. Losa naa, ana nisi' mama Tabita kama na. Ina falu ra sofe kama ma nggae ei-ei. Ara ratud'u Petrus sira bad'u nara ma bua-ba'us fea nara fo mama Dorkas soo fee se lele' ana fe'e masod'a'. 044 ACT 009 040 Basa ma, Petrus denu se dea reu. De ana sende' lululangga na ma hule-o'e. Basa ma, ana mbali mamates a, de ola' nae, “Tabita! Fela leo!” Aiboi' ma, ina' a nalaa mata na. Nita Petrus ma, ana fela de endo'. 044 ACT 009 041 Petrus to'u lima na de nafefela e. Basa ma, ana no'e ina-falu ra ma atahori fea' ra, de fee ina' mana nasod'a bali' a, neu se. 044 ACT 009 042 Basa atahori sia Yope rena dud'uit naa, de atahori nae' ramahere Lamatua' Yesus. 044 ACT 009 043 Petrus leo fai hira fai mia atahori sa ume na. Atahori naa, nara na Simon. Ue-tatao na, tukan nameu banda rou'. 044 ACT 010 001 Lele' naa, hambu sold'ad'u Roma esa, naran Kornelis. Ana leo mia kota Kaisarea. Kornelis ia, dad'i malangga mia sold'ad'u natun esa. Ara mia dod'oo', mia Italia rema. 044 ACT 010 002 Kornelis no basa ume isi nara rala nara hii-nau neu Lamatualain. Te atahori Roma hetar nda ona' naa sa. Kornelis tulu-fali atahori hata-taa', ma ana hii hule-o'e neu Lamatualain. 044 ACT 010 003 Fai' sa, mbei ma lii' telu bob'o na, ona' a nalamein. Ana nita relo-relo Lamatualain ate Na esa mia sorga no'e nae, “Kornelis!” 044 ACT 010 004 Kornelis nita e, de namatau seli. Ana natane nae, “Ta'o bee, malangga?” Ate naa nataa nae, “Lamatualain rena hule-o'e ma, ma nasaned'a rala malole ma neu atahori hata-taa' ra. Ana o mete-se'u nggo boe. 044 ACT 010 005 De ia naa, denu atahori esa kota Yope neu fo no'e nendi atahori esa, naran Simon Petrus. 044 ACT 010 006 Ana numban sia ume esa sia tasi suu na, no tukan nameu banda rou' sa, naran Simon.” 044 ACT 010 007 Lamatualain ate Na mia sorga ola' basa ma, ana lao hela Kornelis. De Kornelis no'e mana tao-ues nara rua no sold'ad'u na esa. Sold'ad'u naa, rala na o hii-nau neu Lamatualain boe. 044 ACT 010 008 Kornelis dui basa naa ra, ma denu se risi' kota Yope. 044 ACT 010 009 Mbila reorendu na ma, Kornelis dedenu nara rae deka Yope ena. Lele' naa, Petrus neu hule-o'e mia Simon ume nambeleon ata'. 044 ACT 010 010 Ana hule-o'e te named'a ndoe. Ana nahati atahori ra tao nanaat mei ata neu. Lele' ana hule-o'e ma, Lamatualain natud'u e ona' ana nalamein. 044 ACT 010 011 Ona' lalai a sii, ma teme loa-naru' sa sou, doko-doko sia buku ka haa' ra. Teme loa-naru' naa, loe nema. 044 ACT 010 012 Sia teme' naa, nita banda mata'-mata'. Hambu banda ei haa', banda mana nod'o', ma mbui' mata'-mata'. 044 ACT 010 013 Ana rena hara' esa denu e nae, “Petrus! Fela leo! Hala banda ra fo mua!” 044 ACT 010 014 Te Petrus nataa nae, “Nda bisa sa Lamatua'! Afi' ta'o naa! Au nda fe'e ua ita banda mata' naa ra sa! Hai atahori Yahudi ra miluli banda naa ra!” 044 ACT 010 015 Te hara-lii' naa ola' bali' nae, “Mete ma Lamatualain nae saa meumare', naa afi' mae manggenggeo'!” 044 ACT 010 016 Teme' naa sou lao telu ma Petrus o rena hara-lii' lao telu boe, aiboi' ma teme' a neneboti' bali' lalai ata neu. 044 ACT 010 017 Petrus fe'e dud'u'a neu-nema nae nahine meit naa sosoa na, te Kornelis ana dedenu nara losa Simon ume na ena. Ara rii-rii sia lelesu mata' ena. 044 ACT 010 018 Ara ro'e tenu ume' a de ratane rae, “Hai sangga fui' esa numban sia ume ia. Naran Simon Petrus. Ama' nahine e, do?” 044 ACT 010 019 Petrus fe'e dud'u'a saa fo nita' naa sosoan ma, Lamatualain Dula-dale Meumare Na nafad'e e nae, “We, Petrus. Atahori sia rae', rema sangga nggo. 044 ACT 010 020 Onda fo tungga se leo. Afi' mumutau. Mae sira nda atahori Yahudi sa, ho afi' melu-mudu se mae atahori manggenggeo', tungga atahori Yahudi ra adat na. Te Au, mana denu se rema ha'i nggo.” 044 ACT 010 021 Basa ma, Petrus onda de neu nandaa no se. Natane nae, “Au ia, fo hei sangga' a. Hei parlu sa?” 044 ACT 010 022 Ara rataa rae, “Malangga sold'ad'u Roma esa denu hai ima. Ana malangga mia sold'ad'u natun esa. Rala na ndos, ma hii-nau neu Lamatualain. Atahori Yahudi nae' bub'ulu' malole na ena. Fe'e afis sa, Lamatualain ate Na mia sorga denu hai malangga ma no'e ama' muu sia ume na. Ana nae rena mia ama'.” 044 ACT 010 023 Petrus rena nala ma, no'e se sunggu' tetemba' naa sia naa. Fetu na ma, ara fela de Petrus lao no se. Lamatua' Yesus atahori Na hira sia Yope, o reu ramalolo' ro se boe. 044 ACT 010 024 Tetemba' naa ara sunggu' sia dala'. Mbila' neu dei de ara losa Kaisarea. Ara losa Kornelis ume na, te ana nahati se ena. Ana na'ab'ub'ue nala bob'onggi nara ma nonoo nara sia naa. 044 ACT 010 025 Petrus nae ume rala neu ma, Kornelis nela' neu, sende' lululangga na, fo be'utee neu e. 044 ACT 010 026 Te Petrus nafefela e nae, “A'a! Rii-rii leo. Afi' be'utee neu au. Te au ia, atahori ona' a'a boe.” 044 ACT 010 027 Kornelis rena ta'o naa ma, ana nambarii'. Boe ma ru'a se ola-ola' fo rae ume rala reu. Petrus mete neu ma, nita atahori hetar ra'ab'ub'ue sia naa, rahani e. 044 ACT 010 028 Ana mete ndule se, ma ola' nae, “Toronoo nggare. Hei bub'ulu' hai atahori Yahudi ra adat ma. Hai nda mi'ib'ue mo atahori fea' ra sa. Saa fai, maso' ume nara rala. Te Lamatualain natud'u au nae, mete ma Eni ola' nae saa meumare', au afi' ae naa manggenggeo'. De ia naa, au nda melumud'u atahori fea' ra sa ena. Au musi tao se ona' bob'onggi nggara. 044 ACT 010 029 Naa de, hei mo'e ma, au uma neu' ena. Au nda nemba-nemba sa, huu Lamatualain nafad'e basa au ena. Te hei mifad'e sob'a dei! Hei parlu saa mia au?” 044 ACT 010 030 Kornelis dui basa-b'asa' e nae, “Fai haa mana lao' naa, bob'o na, au hule o'e mia ume ngga. Aiboi' ma, tou' esa ririi mia mata ngga. Bua na makahahado'. 044 ACT 010 031 Ana no'e au nae, ‘Kornelis! Lamatualain rena basa hule-o'e ma ena, ma nasaned'a rala malole ma neu atahori hata-taa' ra. 044 ACT 010 032 De ia naa, denu atahori risi' kota Yope fo ro'e atahori sa, naran, Simon Petrus. Ana numban ume esa sia tasi suu na, sia tukan nameu banda rou' esa, nara na Simon boe.’ 044 ACT 010 033 Naa de, au denu atahori reu ro'e ama'. Hai mo'e makasi, huu ama' nema. De ia naa, hai mi'ib'ue, mae rena saa fo Lamatualain denu ama' nafad'e hai.” 044 ACT 010 034 Basa ma Petrus ola' nae, “Ia naa, au fe'e bub'ulu' Lamatualain mete-se'u basa atahori ona esa'. Nda pili-tad'a nae atahori Yahudi, do atahori nda Yahudi sa. 044 ACT 010 035 Mete ma atahori mia leo bee-b'ee o rala na ndos, ma ana hii hule-o'e neu Lamatualain, ma tungga Lamatualain hiihii-nanau Na, atahori naa tao namaho'o Lamatualain rala Na. 044 ACT 010 036 Hei bub'ulu' saa fo Lamatualain nafad'e neu hai atahori Isra'el ra, nae Eni haitua Atahori fo Eni dud'u basa eni' a ma'ahulu na, naeni Yesus. Yesus naa, mate fo nadame' atahori no Lamatualain. Ma Ana dad'i Malangga neu basa atahori ra. 044 ACT 010 037 Hei o rena saa mana dad'i' sia nusa Yudea. Dud'uit na eni' a Yohanis nafad'e atahori ra nae, ara musi raloe' mia sala' nara. Boe ma ara musi sarani, fo dad'i bukti sira dame ro Lamatualain ena. 044 ACT 010 038 Lamatualain fee Dula-dale Meumare Na neu Yesus, atahori Nasaret naa. Ana o fee koasa Na neu E boe. De Yesus neu sia kambo-kambo', fo tao dala malole' fee atahori ra. Ana o tulu-fali atahori fo nitu ra malangga na tao na'asususa' ra. Ana tao ta'o naa, huu Lamatualain no E nakandoo' a. 044 ACT 010 039 Hai ia ra, mita mo mata mara, saa fo ana tao mia Yerusalem, ma ndule atahori Yahudi ra nusa na. Te ona' naa o, atahori ra fe'e mbaku risa E mia hau nggangge' losa mate. 044 ACT 010 040 Ana mate teb'e-teb'e', te finiesan ma, Lamatualain fee Ne nasod'a bali'. Ana natud'u Ao na fo atahori rahine rae Ana nasod'a bali' ena. 044 ACT 010 041 Te nda basa atahori rita E sa, aka' a hai. Ana nasod'a bali' ma, hai mia-minu mo E. Ma Lamatualain o dud'u hai fo mifad'e Yesus Dud'ui Malole Na neu basa atahori sia bee-b'ee. 044 ACT 010 042 Lamatualain denu hai mi mifad'e relo-relo so'al Atahori fo Ana dud'u eni' a ma'ahulu na, naeni Yesus. Lamatualain o so'u E dad'i mana ma'etu' ded'eat fo na'etu' seka nasod'a nakandoo no Lamatualain, ma seka hoko'. Ana o na'etu' atahori mates ma atahori masod'a' ra ded'eat nara boe. 044 ACT 010 043 Mia dalahulu na neu, Lamatualain mana ola-ola Nara dud'u Yesus ia, rae sud'i' a se namahere neu E, dei fo Lamatualain simbo se, ma fee ambon neu sala nara.” 044 ACT 010 044 Petrus fe'e ola' na'o naa, aiboi' ma Lamatualain Dula-dale Meumare Na maso' basa atahori mana rena' ra. 044 ACT 010 045 Petrus nonoo Yahudi nara mana rema ro e mia Yope, ara o risi' Kornelis ume na sia kota Kaisarea. Ara rita atahori hetar simbo Lamatualain Dula-dale Na ma, ara titindindi, huu fe'e rita Lamatualain fee Dula-dale Na neu atahori nda Yahudi sa. 044 ACT 010 046 Ara rena atahori mia Kornelis ume na ola' ded'eat mata'-mata' ma koa-kio Lamatualain. Basa ma Petrus ola' no nonoo nara nae, 044 ACT 010 047 “Hei mete neu' ena! Atahori ia ra simbo Lamatualain Dula-dale Na ona' hita boe. De ia naa, ata sarani se leo. Te esa nda ai sa' boe.” 044 ACT 010 048 De Petrus denu nonoo nara fo sarani Kornelis no atahori naa ra, fo ara maso' dad'i Lamatua' Yesus atahori Nara. Basa ma, ara ro'e Petrus leo no sira fai hira fai, dei de fe'e fee ne bali' Yerusalem neu. 044 ACT 011 001 Petrus fe'e nda bali' sa, te Yesus dedenu Nara ro atahori mamahere' laen ra mia Yerusalem rena rae atahori nda Yahudi ra sa simbo Lamatualain Dud'ui Malole Na. 044 ACT 011 002 Petrus losa Yerusalem ma, atahori mamahere' hira mia partei Yahudi fee sala' neu e, 044 ACT 011 003 rae, “Hee! Ho tao ta'o bee naa? B'ub'ulu' hita adat na, do hoko'? Mumburani misi' atahori nda Yahudi ra ume na sa! Ma mua-minu mo se! Afi' ta'o naa, te ara nda fe'e tungga hita adat sunat na sa! De ara nda randaa ra'ab'ue ro hita sa!” 044 ACT 011 004 Basa de Petrus dui basa manadad'i' ra nae, 044 ACT 011 005 “Fai' sa au mia kota Yope ma, au hule-o'e, de Lamatualain natud'u au ona' meit sa. Ona' lalai a sii, ma teme loa-naru' sa sou. Teme' a doko-doko sia buku ka haa' ra. Boe ma teme' a loe nisi' au. 044 ACT 011 006 Au ukuloloik teme' rala neu ma, ita banda mata'-mata'. Ita banda ei haa', banda mana nod'o', ma mbui' mata'-mata'. Basa se, hita atahori Yahudi ra banda naluli nara. 044 ACT 011 007 Basa ma, au rena hara' esa denu nae, ‘Petrus! Fela leo! Hala banda ia ra, fo mua!’ 044 ACT 011 008 Te au utaa ae, ‘Nda bisa sa, Malangga! Afi' ta'o naa! Au nda fe'e ua ita banda mata' naa ra sa! Basa banda naa ra, hai atahori Yahudi ra miluli!’ 044 ACT 011 009 Te hara' naa naselu bali' nae, ‘Mete ma Lamatualain nafad'e nae saa meumare' ena, afi' mae manggenggeo' fai!’ 044 ACT 011 010 Au ita teme' a sou lao telu boe ma, neneboti' bali' lalai a neu. 044 ACT 011 011 Lele' naa, atahori telu losa ume naa boe. Ara mia Kaisarea, rema sangga au. 044 ACT 011 012 Boe ma Lamatualain Dula-dale Meumare Na nafad'e au nae, ‘Onda fo tungga atahori ia ra leo. Afi' mumutau. Mae sira, atahori fea' ra o, ho afi' melu-mud'u se, ma afi' mae manggenggeo'.’ Au rena basa boe ma, hita atahori ka nee nara ia ra, o tungga ro au misi' Kaisarea. Sia naa, basa hai misi' malangga sold'ad'u Roma sa ume na. 044 ACT 011 013 Ana dui nae fai hira mana lao' naa, nita Lamatualain ate Na mia sorga nambarii' sia eni ume na, de nae, ‘Denu atahori reu sia Yope, fo ro'e atahori sa, naran Simon Petrus. 044 ACT 011 014 Dei fo atahori naa natud'u neu nggo, mo basa ume isi mara, Lamatualain dalan fo fee ambon neu sala mara ma fee masod'a neu nggi.’ 044 ACT 011 015 Naa de, lele' au utud'u Lamatualain Dala Masod'a Na neu se, aiboi' ma ara simbo Dula-dale Meumare' a, ona' hita simbo' a boe. 044 ACT 011 016 Au ita ona' naa, ma usuned'a Lamatua' Yesus o'olan nae, ‘Yohanis sarani hei no' a oe, te Lamatualain nau tao lena' naa fee nggi, huu naa Ana fee Dula-dale Meumare Na neu nggi.’ 044 ACT 011 017 Dad'i Lamatualain mana fee Dula-dale Na neu se ona' Ana fee hita boe. De hei nau au lab'an Lamatualain, do ta'o bee? Au ae ola' saa fai?” 044 ACT 011 018 Ara rena Petrus nasala'e ao na ta'o naa, ma ara nda fee sala' neu e sa ena. Basa se koa-kio Lamatualain oi, “We! Manaseli' ma! Lamatualain o soi dala' fo atahori fea' ra lao hela dala sala nara, fo Ana fee ambon neu sala nara boe. No ta'o naa, ara o rasod'a rakandoo ro E boe.” 044 ACT 011 019 Lele' atahori ra tao risa Stefanus ena, ara o tao doid'oso ma ra'asususa' Yesus atahori nara boe. Naa de, Yesus atahori nara sea-saranggaa. Ruma rela risi' nusa Finisia. Ruma risi' pulu Siprus, ruma fai rela ra'ad'od'o' losa kota Antiokia sia nusa Siria. Boe ma ara rafad'e Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na sia bee-b'ee. Te ara rafad'e' a atahori Yahudi nara. Nda rafad'e atahori fea' ra sa. 044 ACT 011 020 Te hambu Lamatua' Yesus atahori Nara mia pulu Siprus ma kota Kirene. Ruma rela rakandoo kota Antiokia sa nusa Siria. Sira ia rafad'e Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na neu atahori nda Yahudi ra sa. 044 ACT 011 021 Lamatualain fee koasa Na neu se, de atahori mana ramahere neu Lamatua' Yesus boe ramaheta. 044 ACT 011 022 Basa naa ma, Lamatua' Yesus atahori Nara sia Yerusalem rena rae atahori fea' ra sia Antiokia ramahere Yesus ena. De ara denu atahori sa, naran Barnabas, neu se'u se. Barnabas ia, rala malole', ma namahere teb'e-teb'e' neu Lamatualain. Lamatualain Dula-dale Na o nalalao e boe. Losa naa ma, ana nita nae, mema' teb'e. Lamatualain ue-tao sia atahori fea' ra talad'a nara ena. De rala na namaho'o. Ana huhuar se, fo ara tungga rakandoo Lamatua' Dala Masod'a Na teb'e-teb'e'. No ta'o naa, Lamatua' atahori Nara boe ramaheta. 044 ACT 011 025 Basa ma, Barnabas lao Tarsus neu sangga Saulus. 044 ACT 011 026 Nandaa no Saulus ma, ana kokoe e, fo bali' Antiokia reu. Ru'a se leo sia Antiokia ra'ab'ue ro Lamatua' atahori Nara, losa too esa. Tungga fai, ara ranori Lamatua' Dala Masod'a Na neu atahori nae'. (Sia Antiokia, dei de atahori ro'e Lamatua' Yesus atahori Nara rae, ‘atahori Kristen’). 044 ACT 011 027 Ru'a se fe'e sia Antiokia ma, atahori hira rema mia Yerusalem. Sira ia, Lamatualain mana ola-ola Na. 044 ACT 011 028 Mana ola-ola' esa, naran Agabus. Lamatualain Dula-dale Na nafad'e e nae, “Dei fo ndoe-la'as manaseli' dad'i ndule raefafo', losa nggoro-nggoro' ra.” De ana neu nafad'e selu' atahori ra. (O'ola na, dad'i lele' Mane Monae' Kaesar Roma naran Klaudius, to'u parenda.) 044 ACT 011 029 Lamatua' Yesus atahori Nara mana sia Antiokia ra rena Agabus o'ola na ma, ara rala hara' fo rad'uru doi' fee toronoo mamahere' manasusa' ra sia propinsi Yudea. Esa-esa fee tungga hahambu na. 044 ACT 011 030 Ara ra'ad'uru basa doi' ra ma, ara dud'u Barnabas no Saulus, fo rendi doi' ra fee neu lasi sarani' ra sia naa, fo ara bib'ib'i neu atahori manasusa' ra. 044 ACT 012 001 Lele' naa, mane Herodes tao doid'oso neu Lamatua' Yesus atahori Nara ruma. 044 ACT 012 002 Ana parenda atahori fo reu tati risa Yakobis. Yakobis naa, Yohanis a'a na. 044 ACT 012 003 Yakobis mamate na, tao malangga Yahudi ra rala nara ramaho'o. Herodes nita ma, ana boe fua-fua' a. De nandaa no fai monae' fo rae Feta Roti Nda Tao Bibit Sa, ana denu atahori reu humu Petrus fai. 044 ACT 012 004 Ara humu rala e, de tao bui rala neu. Boe ma ara dud'u sold'ad'u tana' haa fo ranea bangganggati' Petrus hatu'-rerelon. Tana' esa naa, atahori haa. Tungga Herodes hihii na, ana nae na'etu' Petrus ded'ea na sia atahori hetar mata na, mete ma basa fefetas naa. 044 ACT 012 005 Dad'i lele' Petrus mia bui rala, Lamatua' Yesus atahori Nara hule-o'e nda ramae'tu sa, ro'e Lamatualain mete-se'u e. 044 ACT 012 006 Mbila' neu ma, Herodes nae na'etu' Petrus ded'eat na mia atahori hetar mata nara. Tetemba' naa, ara pa'a Petrus no rante rua mia bui rala. Ana sunggu' mia sold'ad'u rua talad'a nara. Ma sold'ad'u ruma ranea sia lelesu mata'. 044 ACT 012 007 Aiboi' ma, Lamatualain ate Na mia sorga nambarii' sia naa, ma kama a naronda manggarelo'. Ana fafae Petrus nae, “Petrus, e! Fela lai-lai!” Boe ma rante besi' a etu mia lima na neu' ena. 044 ACT 012 008 Basa ma, ate a denu e nae, “Olu bad'u ma no laopei ma!” Petrus olu basa ma, ate a denu e fai oi, “Olu bad'u dea' ma, fo tungga au leo!” 044 ACT 012 009 Boe ma Petrus tungga e, ma lao hela bui a. Te Petrus nae ne'o, eni nalamein. Te ona' o, dad'i ta'o naa. 044 ACT 012 010 Ara seli mamana nanea' kaesan no karuan ma, ara losa lelesu besi' a. Lelesu a soi ao na, de ru'a se dea reu tungga dala' mana kota neu. Aiboi' ma, Lamatualain' ate Na lao hela Petrus neu naa. 044 ACT 012 011 Ate naa mopo ma, Petrus med'a nae, “Mema' teb'e! Ia naa au fe'e bub'ulu' ena. Lamatualain teb'e-teb'e' haitua ate Na fo mbo'i au mia Herodes lima na. Lamatualain tao ta'o naa, fo atahori Yahudi ra dud'u'a deulaka' na afi' dai au.” 044 ACT 012 012 Basa ma, Petrus nisi' ina' esa ume na. Ina' a, naran, Maria. Eni, Yohanis maman. Yohanis nara fea na, Markus. Sia naa atahori hetar ra'ab'ue hule-o'e, ro'e Lamatualain tulu-fali Petrus no ded'eat na. 044 ACT 012 013 Petrus losa naa boe ma, ana dedeu ma nggasi mia lelesu ine' a. Boe ma ate ina' esa, nara na Rode, neu nakaloloik seka mana nema' naa. 044 ACT 012 014 Ana rena Petrus hara na boe ma, nahine neu' ena. Namaho'o seli, de lai-lai' rala neu, nafad'e atahori ra nae, “We! Petrus rii-rii sia dea'!” Te ana lilii' de nda soi lelesu fee Petrus sa. 044 ACT 012 015 Te ara rataa rae, “Hoko' to ma! Afi' andiao' ta'o naa!” Te ana lab'an nae, “Hoko'! Teb'e-teb'e' Petrus hara na! Ana sia dea' naa!” Te ara sub'a-sub'a a rae, “Mbei ma, atahori naa, Lamatualain ate Na mia sorga mana nanea Petrus.” 044 ACT 012 016 Ara fe'e ralelea, te Petrus aka' a nggasi nakandondoo' a, losa ara reu soi lelesu a. Soi rala ma, ara titindindi, huu naa, Petrus. 044 ACT 012 017 Petrus lalaes lima na fo ara nenee. Boe ma ana dui ta'o bee de Lamatualain soi eni mia bui a. Basa de, ana denu se nae, “Mi mifad'e basa ia ra neu Yakobis no dedenu fea' ra.” Boe ma, Petrus lao nisi' mamana fea'. 044 ACT 012 018 Mbila fefetu na, sold'ad'u mana manea' ra mete te Petrus nese ena. Ara bingun ma ramatau seli, huu nda rita' rae dei fo saa dad'i neu sira sa. 044 ACT 012 019 Herodes bub'ulu' ma, ana parenda se reu sangga Petrus. Te nda randaa ro e sa. Boe ma Herodes denu paresa' sold'ad'u mana manea' ra. Paresa' basa ma, ana denu tao risa basa se. Basa boe ma, Herodes lao hela Yudea, de leo sia kota Kaisarea. 044 ACT 012 020 Lele' naa, hambu atahori mia kota rua, naran Tirus ma Sid'on. Ara hii hasa nanaat sia mane Herodes nusa na. Te doo' ena, mane' a namusu' no se. De ara rala rala' sa rae reu badame' ro e. Ara here nononggo' esa fo reu randaa ro Herodes sia Kaisarea. Losa naa ma, reu ra'ab'ue ro atahori sa sia mane' a ume na, naran Blastus. Eni malangga sia mane' a ume panggat na. Ara rala hara' sa ro Blastus, fo ana dad'i mana kokoe-nanasi' nara, fo soi dala' fee se randaa ro Herodes. 044 ACT 012 021 Basa de, Herodes na'ahei' simbo' se, de ra'etu' rala fai' sa fo randaa. Fai' naa, ara tao fefetas monae'. Herodes olu bad'u panggat na, de endo' mia kadera parenda na. Boe ma ana ola' no se. 044 ACT 012 022 Atahori mana sia naa ra rena hara na, ma ara koa boti' e rae, “Rena hara' naa! Ia nda atahori haran sa! Hara' ia, meulaun seli. De la'i songgo e!” 044 ACT 012 023 Aiboi' ma, Lamatualain ate Na esa mia sorga fee Herodes hed'is esa, huu ana simbo kokoa' ena, ma seti hendi Lamatualain. De lalati' ra raa Herodes aon losa mate. 044 ACT 012 024 No basa manadad'i' naa ra, Lamatualain Dud'ui Malole Na boe nened'ui-b'engga', ma atahori mana tungga Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na boe ramaheta. 044 ACT 012 025 Barnabas no Saulus rendi basa atahori Antiokia ra tutulu-fafali nara Yerusalem reu ma, ara bali' risi' Antiokia. Ara ro ana soru' esa, naran Yohanis. Te ara o ro'e e, rae Markus boe. 044 ACT 013 001 Sia kota Antiokia, atahori hetar ramahere Lamatua' Yesus ena. Ruma dad'i Lamatualain mana ola-ola Na, ma ruma fai ranori atahori ra. Nara nara: Barnabas Simeon atahori ro'e e rae, ‘Tou nggeo'’. Lukius (mia kota Kirene) Menahem (ara ra'aboi e eni' a a'ana na na'ab'ue no mane Herodes.) ma Saulus. 044 ACT 013 002 Fai' sa, ara puasa ma ra'ab'ue koa-kio Lamatualain. Dula-dale Meumare Na nafad'e se nae, “Tengga mala Barnabas no Saulus. Te Au ue-tatao Ngga nae'. De ara musi tao ues fo Au ae fee' a.” 044 ACT 013 003 Ara puasa ma hule-o'e basa ma, ndae lima nara neu Barnabas no Saulus langga nara, de tabis se. Boe ma denu ru'a se reu ue-tao Lamatualain tatao Na. 044 ACT 013 004 Lamatua' Dula-dale Meumare Na parenda Barnabas no Saulus, fo lao ndule nusa'. Fefeu na, ara risi' kota esa sia tasi suu na, nara na Seleukia. Yohanis (fo ro'e rae Markus), tungga no se boe. Losa naa ma, ara sae ofa' de lao pulu Siprus reu. Basa ma, ara onda mia kota esa, nara na Salamis. Sia naa, ara hii reu risi' atahori Yahudi ra ume hule-o'e na fo ranori Lamatualain Ded'ea-o'ola Na. 044 ACT 013 006 Basa ma, ara lao tuli kambo-kambo', de losa kota sa sia pulu a bob'oa na, naran Pafos. Hofernor, naran, Sergius Paulus, leo sia naa. Mahine na seli. Ana rena Barnabas se reu sia naa ma, ana denu atahori reu ro'e se, huu rala na hii rena Lamatualain nenori Na. Sia naa, hambu atahori Yahudi sa, naran Bar Yesus (nara fea' na sia ded'ea Yunani oi ‘Elimas’). Eni ia, atahori mana suanggi'! Ana hii pepeko-leleko' atahori oi eni, Lamatualain mana ola-ola Na. Ana malole' no hofernor. Dad'i Barnabas se rema ma, ana ira hofernor fo afi' simbo se. Te ana nda nau hofernor namahere Yesus sa. 044 ACT 013 009 Te Lamatua' Dula-dale Meumare Na fee koasa neu Saulus (fo ara o ro'e rae Paulus), de ana mete na'atetee' tou manasuanggi' a. Ana ola' oi, 044 ACT 013 010 “He! Elimas! Ho ana nitu'! Mana pepeko-leleko'! Losa fai hira' ho tipu-laka atahori! Ho lab'an basa malole' ra. Huu naa, hai mihine ho tungga nitu malangga' a. Afi' tao ta'o naa fai! Ho afi' sob'a-sob'a tatana Lamatua' dala ndoo-tetu Na fai! 044 ACT 013 011 Rena e! Dei fo Lamatua' huku-doki nggo. Mata ma poke, ma nda mita saa sa' boe, losa fai' ba'u bee.” Paulus ola' ta'o naa ma, atahori naa mata na poke boe. Ana lao nafaroroe sangga atahori to'u lima na, fo ro e lao. 044 ACT 013 012 Hofernor nita naa no mata na ma rena Barnabas se ranori so'al Yesus ma, Ana titindindi. Basa ma namahere Yesus. 044 ACT 013 013 Basa naa ma, Paulus se sae ofa' mia kota Pafos lao hela pulu Siprus, de risi' kota esa sia propinsi Pamfilia, naran Perga. Losa naa ma, ara onda ma Yohanis Markus lao hela se de bali' Yerusalem neu. 044 ACT 013 014 Basa naa, ara lao' a mia Perga risi' kota Antiokia sia nusa Pisidia. Losa naa, ma nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae ao na, ara reu tungga hule-o'e sia atahori Yahudi ra ume hule-o'e na. 044 ACT 013 015 Malangga ra baca mia ba'i Musa susuran ma mia Lamatualain mana ola-ola fea' Nara susura nara. Boe ma ara ro'e Paulus se rae, “Ama nggare. Mete ma mae mifad'e hai saa, na, hai mo'e fo ola' fee hai rala mara manggatee.” 044 ACT 013 016 Basa ma, Paulus fela mata' neu. Ana boti' lima na no'e se nenee. De ola' nae, “Toronoo atahori Isra'el re. Ma toronoo fea' re. Hei maso' agama Yahudi huu hei o hii atahori Isra'el ra Lamatualain na. Au o'e basa nggi pasa ndiki mara fo rena! 044 ACT 013 017 Lamatualain tengga basa hita atahori Isra'el bei-bai nara mia dalahulun neu. Ara reu leo sia rae Masir, fo nda sira nusan sa. Sia naa Lamatualain fee se leo no sod'a-mole', de tititi-nonosi nara boe ramaheta. Boe ma, Lamatualain pake koasa manaseli Na fo no se lao hela Masir. 044 ACT 013 018 Ara rasod'a lali-lali' mia mamana rou' losa too haa nulu. Mae ara langga-fatu rakandoo, te Lamatualain na'atataa' no se rakandoo' a. 044 ACT 013 019 Basa naa ma, Lamatualain tao sea-saranggaa leo hitu sia rae Kana'an. De Ana bab'anggi rae a, fee hita bei-ba'i nara, fo dad'i rae pusaka nara. 044 ACT 013 020 Ara rasod'a ona' naa, losa too natun haa lima nulu. Basa de, Lamatualain so'u fee se mana ma'etu' ded'eat nara, fo ralalao se, losa Lamatualain so'u mana ola-ola Na esa, naran Samuel. 044 ACT 013 021 Lele' Samuel dad'i mana ola-ola Na, hita bei-bai nara nau' a hambu mane' sa. De Lamatualain so'u Kis ana na, naran Saul, mia leo Benyamin. Saul to'u parenda' too haa nulu. 044 ACT 013 022 Boe ma Lamatualain na'onda' e. Ana so'u Isai ana na Daud, fo nggati Saul, dad'i mane feu'. Lamatualain nahine teb'e Daud rala na nae, “Isai ana na Daud ia, ndaa no Au rala Ngga. Dei fo ana tao tungga Au hihii Nggara.’ 044 ACT 013 023 Lele' naa, Lamatualain helu nae haitua Daud tititi-nonosin esa, fo fee ambon neu atahori Isra'el ra sala-kilu nara ma fee masod'a' neu se. Dad'i au ae ufad'e toronoo' ra ta'o ia: Daud tititi-nonosin fo Lamatualain helu' a, naeni Yesus.” 044 ACT 013 024 Paulus ola' nakandoo nae, “Lamatua' Yesus nda fe'e so'u ue-tataon sa, te atahori sa, naran Yohanis, nafad'e atahori Isra'el ra, nae ara musi hahae tao sala'. Ma ara musi sarani fo dad'i bukti sira malole ro Lamatualain ena. 044 ACT 013 025 Te lele' Yohanis ue-tao na nae' a basa, ana nafad'e atahori ra nae, ‘Hei afi' du'a mae au ia, atahori Lamatualain helu nae haitua' a. Misined'a malole! Hei musi mihani Atahori sa, nae nema. Ana manaseli' lena' au. Ona' mae dad'i mana dedenu' na o, au nda undaa sa.’ 044 ACT 013 026 Toronoo nggare! Hei ruma ba'i Abraham tititi-nonosi na, ma hei ruma atahori fea', te rala mara hii neu Lamatualain. Rena au dei! Lamatualain nafad'e ia neu hita fo tahine Dala Masod'a' Na. Ana mbo'i hita mia sala-kilu' tara. 044 ACT 013 027 Mia dalahulu na, Lamatualain pake mana ola-ola Nara fo sura' rafad'e atahori so'al Atahori fo Ana helu nae fee nema. Hita malangga agama nara, ro atahori fea' sia Yerusalem, baca rasafafali saa fo mana ola-ola' ra sura' hela. Tungga fai hahae ao', ara risi' ume hule-o'e rala, fo baca Lamatualain Susura Meumare Na. Te ara nda rahine rae atahori fo Lamatualain helu nae fee' naa, naeni Yesus sa. Ara sangga dala' de hukun risa e. Te dala' ia ndaa no saa fo mana ola-ola' ra sura' hela ena. 044 ACT 013 028 Ara tao-tao' a ded'eat ro Yesus fo rae ra'atutud'a' E, te ara nda hambu salan saa sa' boe. Mae ona' naa o, ara ro'e hofernor Pilatus fo tao risa E. 044 ACT 013 029 Hofernor o na'ahei' boe, de mbaku E mia hau nggangge', losa mate. Basa ia ra o, ndaa no saa fo mana ola-ola ra sura' hela ena. Ara ra'onda' Yesus Ao sisin mia hau nggangge', de o'o rendi E tao rates rala neu. 044 ACT 013 030 Te Lamatualain pake koasan fo tao nasod'a bali' E. 044 ACT 013 031 Yesus nasod'a bali' ma, Ana natud'u Ao Na nasafafali neu atahori ra. Sira ia, mana rema ro E mia nusa Galilea risi' Yerusalem. Ma sira o, mana dad'i sakasii fee atahori Isra'el ra oras ia. 044 ACT 013 032 Paulus ola' selu' nae, “Ta'o ia! Hai ru'a nggi, au o Barnabas, ima mia dod'oo' mae mifad'e hei, fo mihine mae, saa fo Lamatualain helu neu hita bei-ba'i nara, ia naa dad'i ena. Lamatualain tao nasod'a bali' Yesus ena. Sia Sosod'a Koa-kio tatad'a' karua na, Lamatualain pake atahori fo sura' so'al Yesus, naeni Atahori fo Ana helu nae fee nema' a, nae: ‘Ho ia, Au ana Ngga, Fai' ia, Au so'u Nggo to'u parenda'.’ 044 ACT 013 034 Mia dalahulu na, Lamatualain helu nae, dei fo Eni tao nasod'a bali' Atahori fo nae haitua' a. Ma Atahori naa nda afi mate sa ena. Huu naa, Lamatualain pake mana ola-ola Na fo sura nae, ‘Fe'e sa'a naa Au helu-fuli neu mane Daud ae fee papala-bab'anggi' neu e. De ia naa, Au ae helu-fuli hehelu-fufuli' naa neu nggo, huu ho dad'i Daud tititi-nonosi na.’ 044 ACT 013 035 Sosod'a Koa-kio esa fai nae, ‘Lamatualain nda hela Eni Atahori Meumare Na ao sisin nambalulutu sia rates Na rala sa.’ 044 ACT 013 036 Matetu na ta'o ia: Sosod'a Koa-kio' ia nda ola' so'al Daud sa! Hita bub'ulu ta'o naa, huu mane Daud tao dala malole' nae' fee neu atahori nara tungga Lamatualain hihii-nanaun. Basa ma ana mate, de ra'oi e. Boe ma, ao sisi na nambalulutu. Naa de hita bub'ulu tae Sosod'a Koa-kio' ia nda ola' so'al Daud sa, te ola' so'al atahori fea'. Mete ma atahori naa mate, Lamatualain tao nasod'a bali' E. Dad'i ao sisi Na nda nambalulutu sa. 044 ACT 013 038 Toronoo nggare, rena malolole! Atahori naa, naeni Yesus! Mete ma hita tamahere neu E, na, ana lemba hita sala-singgo tara. Matetu na, hita musi lemba ao tara. Te mete ma hita tamahere neu Yesus, Lamatualain fee ambon neu sala-singgo tara. Hita o bub'ulu' ona' mae hita tungga basa ba'i Musa hohoro-lalane adat nara o, naa nda fe'e tao hita ndos sia Lamatualain mata Na sa. 044 ACT 013 040 Naa de, hei musi du'a malolole. Afi' losa, saa fo Lamatualain mana ola-ola Nara rafad'e eni' a ma'ahulu na, tud'a neu nggi. Ara sura' mema' rae, ‘Hei mana ma'ae'ei', hii' a miloe-midae atahori ra, ama besa-b'esa! Huu Au, Lamatualain, tao dala' ra, fo atahori titindindi. Dei fo hei simbo hahambu mara, ma mate. Au tao dala' esa lele' hei fe'e masod'a', te hei nda nau simbo sa. Mae atahori rafad'e hei ena o, hei nda nau mihine sa. Malole lena' hei du'a malolole dala' ia ra, fo hei tungga titindindi boe. Dad'i toronoo nggare. D'u'a malolole saa fo au ufad'e fa' ra. Afi nggari hendi sa fo hei rena' a, ona' mana ma'ae'ei' ra tatao nara. Ba'u a naa, au o'ola ngga. Makasi nae'!” 044 ACT 013 042 Ola' basa ma, Paulus no Barnabas rambari rae lao hela ume hule-o'e' a. Atahori naa ra roe fo nggarei nasafali na rema, fo rafad'e lutu'-lelo' saa fo sira ola' fa' ra. 044 ACT 013 043 Paulus no Barnabas lao hela ume hule-o'e' a ma, atahori hetar tungga se. Ru'a se ranori se, rae “Hita bub'ulu' tae Lamatualain rala Na malole' seli neu hita. Naa de, hei musi to'u mihere' E.” 044 ACT 013 044 Nggarei mana nema' ma, nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae na, nae' a basa atahori sia kota naa rema rae rena Lamatualain Ded'ea-o'ola Na. 044 ACT 013 045 Atahori Yahudi ra malangga nara rita atahori nae' rema rae rena Paulus se, de rala nara mera. Lele' Paulus ola', ara lab'an poke-mbake e, ma ola' ra'atutud'a' Paulus se. 044 ACT 013 046 Te Paulus se nda ra'ad'ed'ea' sa, ma ara ola' nda bambi-bambi' sa. Ara oi, “Lamatualain soi dala' na'ahulu' fee hita atahori Yahudi ra, ma Ana o fee na'ahulu' Dud'ui Malole Na neu hita boe. Mema' nandaa! Te hei nda nau simbo sa. No ta'o naa, hei mitud'u mae hei nda mindaa misod'a mikindoo mo Lamatualain sa. De ia naa, hai mae mendi Dud'ui Malole' neu atahori nusa fea' ra, huu hei nda nau simbo e sa. (aiōnios g166) 044 ACT 013 047 Lamatualain denu hai, ona' a Yesaya sura' nae, ‘Au so'u hei dad'i ona' lambu lantera fo mendi manggarelo' fee atahori fea', nda atahori Yahudi ra sa, fo hei delo minggirelo dala' mana nisi' Au, fo Au mbo'i hendi se mia sala nara. Hei musi mitud'u dala' naa neu basa atahori ndule raefafo' ia.’” 044 ACT 013 048 Sia naa, hambu atahori fea' fo nda atahori Yahudi ra sa. Lele' ara rena ta'o naa ma, ramaho'o seli. Ara koa-kio Lamatualain rae, “Koa-kio Lamatualain! Dud'ui Malole Na, malole na seli!” Mia sira hambu atahori fo Lamatualain na'etu' basa ma doo na, fo rasod'a rakandoo ro E. Basa se ramahere Lamatua' Yesus. (aiōnios g166) 044 ACT 013 049 Lamatualain Ded'ea-o'ola Na nened'ui-b'engga' ndule basa mamana' sia nusa naa. 044 ACT 013 050 Sia kota naa, hambu atahori monaen tou'-ina'. Ruma hii nau Lamatua'. Te atahori Yahudi ra malangga nara reu ratatale atahori monaen naa ra, fo mbuu Paulus no Barnabas mia sira nusa' na. 044 ACT 013 051 Naa de, ru'a se rae lao hela mamana' naa. Ara tao mata' esa naeni ngganggafur afu mia ei nara, dad'i bukti, rae atahori sia kota naa nda rena sira sa. De ru'a se rasadea lao hela kota naa. Ara risi' kota sa, naran Ikonium. 044 ACT 013 052 Te atahori mana ramahere Lamatua' Yesus sia Antiokia, ramaho'o, huu Lamatualain Dula-dale Meumare Na tao manggatee rala nara. 044 ACT 014 001 Paulus no Barnabas losa kota Ikonium ma, ara maso' atahori Yahudi ra ume hule-o'e na. Sia naa, ara ola' loa'-naru' so'al Lamatualain Dud'ui Malole Na, losa atahori Yahudi hetar ro atahori fea' ra o, ramahere Lamatua' Yesus. 044 ACT 014 002 Te sia naa, atahori Yahudi hira to'u rahere' sira agama na, de nda nau simbo Paulus se o'ola nara sa. Ara ratatale atahori fea' ra fo ramanasa atahori mana ramahere Yesus. 044 ACT 014 003 Te Paulus se nda ramatau sa. Ara rafad'e Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na neu sud'i' a se. Rafad'e rae Lamatua' Yesus rala Na nau simbo basa atahori. Ana fee koasa fo tao manadad'i' mata'-mata', fo atahori ra bub'ulu' Lamatua' pake se. Lele' naa, Paulus se leo doo' sia naa. 044 ACT 014 004 D'od'oo ma, bab'anggi' rua fela. Esa tungga atahori Yahudi mana to'u nahere' sira agama na; ma esa fai nasala'e Lamatua' dedenu Nara. B'ab'anggi karua' naa ra, rareresi. 044 ACT 014 005 Atahori Yahudi mana to'u rahere' sira agama nara ma'ira' ro atahori fea' ra, ro malangga nara, fo tao ra'asususa' Lamatua' dedenu Nara. Ara o rae mbia risa Paulus se. 044 ACT 014 006 Te atahori nafad'e Paulus se rae, hambu bab'anggi' esa rae tao de'ulaka' se. De ara rela reu sangga masod'a' sia kota Likonia, sia kota Listra ma kota Derbe, no basa kambo-kambo' mana sia naa ra. 044 ACT 014 007 Sia naa, ara o dui-b'engga Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na boe. 044 ACT 014 008 Paulus no Barnabas losa kota Listra ma, randaa ro tou' esa. Ana keko'. De ana nda fe'e lao' nita sa. 044 ACT 014 009 Atahori naa endo' rena Paulus dud'ui na. Paulus mete e, ma du'a nae, “Atahori ia nemehere na bisa tao nahai' e!” 044 ACT 014 010 De Paulus no'e e nae, “A'a! Mumburii'!” Ana rena ta'o naa ma, fela de teteek, ma lao' neu' ena. 044 ACT 014 011 Atahori rita Paulus tao ta'o naa ma, basa se titindindi. Ara ola' ded'ea Likonia rae, “Rena dei! Atahori rua ia ra, nda atahori raefafo' sa. Hita musi songgo se, huu ara onda mia lalai ona' a atahori raefafo' fo tulu-fali hita.” 044 ACT 014 012 Ara ola' ta'o naa, huu rae ne'o Barnabas, ona' Seus fo ara songgo' a. Ma Paulus, ona' a Seus mana ola-ola na, Hermes. 044 ACT 014 013 Mia lelesu kota a dea', hambu Seus ume sosonggo' na esa. Seus mana songgo nara rita Paulus se ma, ara rendi buna' ma sapi mone monae' hira, fo songgo Paulus se. Boe ma atahori hetar o tungga mana songgo' ra fo reu songgo Lamatua' Yesus dedenu Nara boe. 044 ACT 014 014 Paulus no Barnabas rita atahori ra rae songgo se ma, ara nda simbo sa. Boe ma rela risi' atahori naa ra mata nara, de sii bad'u nara fo dad'i bukti sira nda nau saa fo atahori rae tao' naa sa. Ru'a se nggasi rae, 044 ACT 014 015 “Awi! Ta'o bee de hei tao ta'o ia? Afi' songgo hai. Hai o atahori ona' hei boe. Hai ima mifad'e hei dud'ui malole' sa. Hei musi lao hela sosonggo mara, huu ara nda papake' sa. Hei musi tungga Lamatualain mana masod'a. Eni mana na'ad'ad'ad'i' lalai, raefafo' no basa isi nara. 044 ACT 014 016 Mia dalahulu na, atahori mia basa nusa' ra rasod'a tungga' a hihii-nanau nara. Lamatualain o hela se ta'o a naa. 044 ACT 014 017 Te Ana nda lilii' fee tanda mata'-mata', fo basa atahori bub'ulu', Lamatualain malole'. Ana mana na'onda' ud'an fee hita. Ana mana fee hita osi nara rambule-raboa'. Ana mana fee hita nanaat ma tao namaho'o hita rala nara.” 044 ACT 014 018 Mae Paulus no Barnabas ai se afi' tao ta'o naa, te atahori naa ra nau' a rendi sosonggot naa neu se. 044 ACT 014 019 Lele' naa, hambu atahori Yahudi hira rema mia kota Antiokia ma Ikonium risi' kota Listra. Ara ratatale atahori ra fo lab'an Lamatua' Yesus dedenu Nara. Ara mbia Paulus de rae ne'o mate ena. Basa de, ara lea rendi e nggari nisi' kota a dea'. 044 ACT 014 020 Te Yesus atahori mamahere nara rambarii' rereo' Paulus ma, ana fela. Boe ma ana bali' kota rala neu. Mbila' neu ma, no Barnabas lao risi' kota sa, naran Derbe. 044 ACT 014 021 Paulus no Barnabas rafad'e Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na sia Derbe, de atahori hetar ramahere E. Basa ma, ru'a se reu selu' sia Listra. Basa de bali' risi' Ikonium. Mia naa, ara lao' rakandoo risi' Antiokia sia nusa' Pisidia. 044 ACT 014 022 Ara tao manggatetee atahori mana tungga Yesus ra rala nara. Ara fee se nesenened'a' rae, “Toronoo nggare! Mete ma hita dad'i Lamatualain atahori Na, na, afi' mae hita nda susa sa ena. Te ta'o bee boe o, hita musi susa, de ta'atataa' tungga Yesus losa babasan.” Ru'a se ranori ta'o naa neu Yesus atahori nara sia kota naa ra. 044 ACT 014 023 Basa naa ma, Paulus no Barnabas sangga atahori fo so'u dad'i malangga sia juma'at esa-esa'. Ara hule-o'e ma puasa ratane Lamatualain hihii Na. De ara so'u lima nara, de hule-o'e so'u atahori fo Lamatualain natud'u' ra, dad'i malangga juma'at. 044 ACT 014 024 Basa ma, Paulus no Barnabas lao tungga nusa Pisidia, de risi' nusa Pamfilia. 044 ACT 014 025 Ara losa kota sa, naran Perga, de rafad'e Lamatualain Ded'ea-o'ola Na. Basa de, ara lao' rakandoo, nda doo' sa ma, ara losa kota Atalia. 044 ACT 014 026 Sia naa, ara sae ofa' de lao bali' Antiokia sia nusa Siria. Fe'e sa'a naa, Lamatua' Yesus atahori Nara mana sia Antiokia denu se, ma fee se risi' Lamatualain liman fo nanea se. De Paulus se rae bali' fo rafad'e jumaat Antiokia rae sira tao basa ue-tataos naa ra ena. 044 ACT 014 027 Paulus se losa Antiokia ma, ara ra'ab'ub'ue basa Lamatua' atahori Nara. De ara dui loa'-naru' basa saa fo Lamatualain tao fee sira' ra. De ara dui rae Lamatualain soi dala' de atahori nda Yahudi sa o ramahere Yesus. 044 ACT 014 028 Basa naa ma, Paulus no Barnabas leo doo' ro Lamatua' atahori Nara mana sia naa ra. 044 ACT 015 001 Lele' naa, atahori Kristen Yahudi hira rema mia dod'oo' mia nusa Yudea risi' Antiokia. Losa naa ma, ranori Lamatua' Yesus atahori Nara rae, “Hei mimihere Yesus ena o, malole boe. Te naa nda fe'e dai sa. Mete ma hei teb'e-teb'e' mae misod'a, hei musi sunat dei, tungga hita adat na, fo Lamatualain fee neu ba'i Musa.” 044 ACT 015 002 Te Paulus no Barnabas lab'an rahere' ro atahori naa ra o'ola nara. Rareresi rala seli. Paulus se rae, “Naa sala! Atahori fea' nda Yahudi ra sa, mana ramahere Yesus, nda parlu sunat tungga atahori Yahudi ra adat sunat na sa!” Huu ara balaban ta'o naa, de ra'etu' denu Paulus no Barnabas, ma nonoo nara hira mia Antiokia, fo reu rendi ded'eat ia fee neu Lamatua' dedenu Nara, ro lasi Kristen fea' mana sia Yerusalem. 044 ACT 015 003 Naa de, atahori Kristen mana sia Antiokia ra denu Paulus se Yerusalem reu. Ara tungga mad'a' ata, seli nusa' Finisia ma Samaria. Sia dala' a, ara tuli atahori mamahere' ra ume nara. Ara dui lutu'-lelo' rae, “Atahori nda Yahudi ra sa, rema ramahere Lamatua' boe!” Rena ta'o naa ma, basa se ramaho'o. 044 ACT 015 004 Losa Yerusalem, Yesus atahori nara simbo se no malole'. Lamatua' Yesus dedenu Nara, ro lasi Kristen fea ra, simbo se boe. Basa naa ma, Paulus se dui basa saa fo Lamatua' tao fee sira, losa atahori fea' nae' o tungga Lamatua' Yesus. Ara o dui sira rareresi so'al sunat. 044 ACT 015 005 Atahori mana rena Paulus se dud'ui na, hambu atahori Yahudi Kristen hira mia partei Farisi. Ara fela rambarii' de ola' rahere' rae, “Rena malolole, e! Mete ma atahori nda Yahudi sa nau tungga Yesus, musi tungga hita adat sunat, ma atoran adat fea', fo Lamatualain fee neu ba'i Musa.” 044 ACT 015 006 Basa de, atahori sarani' ra rala hara' esa rae, Lamatua' Yesus dedenu Nara ro lasi Kristen ra, ra'ab'ue fo dud'u'a dala' naa. 044 ACT 015 007 Ara du'a neu-nema esa no esa. Boe ma Petrus fela nambarii', de ola' nae, “Toronoo nggare! Hei bub'ulu', dalahulu na, Lamatualain dud'u au, mia hei talad'a mara, fo uu ufad'e Yesus Dud'ui Malole na neu atahori nda Yahudi ra sa. Te Lamatualain o nau fo ara ramahere Yesus boe. 044 ACT 015 008 Lamatualain nahine hita esa-esa' rala nara. Ana fee Dula-dale Meumare Na neu se, ona' fee nema hita boe. No ta'o naa, hita tahine tae Lamatualain o simbo se. 044 ACT 015 009 Ana nda pili-tad'a sira ro hita sa. Ana nda bingga-banggi se ro hita sa. Ana tao nameu rala nara, huu ramahere Yesus, ona' Ana o tao nameu rala tara boe. 044 ACT 015 010 De ta'o bee? Mete ma Lamatualain simbo se ena, ta'o bee de hita fe'e fua b'erat neu se no adat sunat? Mete ma tae ola' tetu-tetu, hita to bei-ba'i tara, nda lemba be'i basa horo-lalane agama naa ra sa. De afi' ta'asususa' se ta'o naa! Au ae utane ta'o ia: Lamatualain fee masod'a' neu hita, huu hita tungga horo-lalane agama, do? Hoko'! Ana fee masod'a', huu Lamatua' Yesus sue ma kasian hita. De afi' lilii'! Lamatua' o sue ma kasian atahori fea' ra boe.” 044 ACT 015 012 Rena ta'o naa ma, nda hambu esa nau fee dud'u'at selu' sa ena. Basa ma, Paulus no Barnabas dui selu', ta'o bee fo Lamatualain pake se. Ara dui manadad'i' ra, no manaseli' ra fo Lamatualain tao mia atahori nda Yahudi ra talad'a nara sa. 044 ACT 015 013 D'ui basa ma, atahori sa, naran Yakobis, nambarii' de ola' nae, “Toronoo nggare! Rena au dei! 044 ACT 015 014 A'a Petrus fe'e dui basa hita, nae Lamatualain so'u atahori nda Yahudi ra sa, fo dad'i Lamatua' Yesus bob'onggi Na. 044 ACT 015 015 Naa, ndaa no saa fo Lamatualain mana ola-ola Nara rafad'e eni' a dalahulu na. Te ara sura' rae: 044 ACT 015 016 ‘Losa fai na, Au bali'. Huu Au ae ufefela bali' mane Daud parenda na. Eni tititi-nonosi nara sea-saranggaa. Ma Au ae ufefela bali', ma tao manggatetee e fai. 044 ACT 015 017 No ta'o naa, atahori mia nusa fea' ra rema randaa ro Au. Te Au o tengga se, dad'i atahori Nggara. Lamatualain ola' ta'o naa mia dalahulu na!’ 044 ACT 015 018 De mia au, Yakobis, ta'o ia: Mete ma atahori mia leo fea' ra rae tungga Lamatualain, hita atahori Yahudi ra afi' tao ne'esususa' se. Hita afi' tao b'erat ma denu se tungga hita adat sunat na. De hita musi sura' susura esa, haitua fee se tae, sira nda parlu tungga basa hita horo-lalane adat Yahudi nara sa. Hita o fee se nesenened'a', afi' tao leli ro tou' do ina'. Afi' raa sisi sosonggo'. Afi' raa sisi raa'. Afi' raa sisi mia banda mana nene'ee nisa'. (aiōn g165) 044 ACT 015 021 Dad'i mete ma hita tao dala' ta'o ia, naa nda dala feu' sa. Atahori hetar bub'ulu' ena, hita atahori Yahudi ra adat na mema' ta'o naa ena. Tungga fai hahae ao' hita baca ba'i Musa se horo-lalanen naa sia ume hule-o'e ra sud'i' a sia bee-b'ee. De atahori leo fea' ra basa se bub'ulu'. Au o'ola ngga ta'o naa ena. Makasi!” 044 ACT 015 022 Basa ma, Lamatua' Yesus dedenu Nara ro lasi fea' ra ro basa atahori sarani ra sia Yerusalem, rala hara' sa fo denu atahori rafad'e sira ne'etu na neu atahori sarani' sia mamana' fea'. De ara sangga atahori nemehere' nandaa no ues naa. Ara tengga atahori rua. Esa naran Silas, esa fai, naran Yudas (fo ro'e rae Barsabas). Ara denu ru'a se tungga Paulus ma Barnabas sud'i' a bee reu. 044 ACT 015 023 Ara rendi susura fee atahori nda Yahudi sa sia kota Antiokia sia nusa Siria, losa nusa Kilikia. Susura naa, lii na ta'o ia: “Sod'a-mole' mia hai, Lamatua' Yesus dedenu Nara, ma lasi fea' sia Yerusalem ia. Hai sura' susura fee hei, fo hai sue ona' od'i-a'a bonggi' e. 044 ACT 015 024 Hai sura' susura ia, huu hai rena mae, atahori hira mia Yerusalem ia reti randaa ro hei ena. Ara ranori leli losa ra'asususa' ma tao hei bingun. Sad'i hei bub'ulu', hai nda denu atahori naa ra sa. 044 ACT 015 025 Hai rena atahori tao ra'asususa' hei ta'o naa ma, hai mi'ib'ue de du'a dala' naa. Hai rala' esa, ma mi'etu' basa dala' naa ena. De hai tengga atahori reti rafad'e hei, hai ne'etu ma naa. Ara rema ro Paulus ma Barnabas fo hai sue' ra. 044 ACT 015 026 Hita atahori karua' nara naa ra, lemba doid'oso rae' a mate ena, huu tungga hita Malangga na, Yesus Kristus. 044 ACT 015 027 Naa de, hai denu Yudas no Silas, fo rafad'e hei susura ia lii na. 044 ACT 015 028 Lamatualain Dula-dale Meumare Na nafad'e hai, de mitaa ta'o naa mae, hei nda parlu tungga basa hai adat Yahudi mara, ona' adat sunat a. Te adat naa tao namabera' a hei. Te hambu dala' esa do rua, fo mema' hei musi misined'a: 044 ACT 015 029 Afi' tao leli mo tou' do ina'. Afi' mia sisi sosonggo'. Afi mia raa'. Ma afi' raa sisi mia banda mana nene'ee nisa'. Mete ma hei minea ao mara mia basa dala' naa ra, hei nda tao melumud'u toronoo' atahori Yahudi Kristen ra sa. No ona' naa, hei mi'ib'ue malolole mo se. Susura ia lii na, ta'o a naa. Sod'a-mole'.” 044 ACT 015 030 Ara simbo rala susura naa ma, Paulus se ratea, de lao risi' kota Antiokia. Losa naa ma, ara ra'ab'ue basa atahori sarani' ra, de fee susura a neu se. 044 ACT 015 031 Baca basa susura ma, basa atahori ra ramaho'o, huu susura lii na tao rala nara manggatee ena. 044 ACT 015 032 Lamatualain o pake Yudas no Silas, dad'i mana ola-ola' Na. Ru'a se, dui-b'engga nae' neu atahori mamahere' sia naa. Ara fee nenori' ma tao manggatee rala nara. 044 ACT 015 033 Ru'a se leo mia naa nda doo' sa ma, atahori sarani' sia Antiokia ra fee se bali' risi' atahori mana denu se. Ara mbo'i ru'a se no sod'a-mole'. 044 ACT 015 034 [Te Silas nae leo nakandoo sia Antiokia.] 044 ACT 015 035 Paulus no Barnabas leo dod'oo mia naa. Ara o tulu-fali atahori fea' mana ranori Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na. 044 ACT 015 036 Paulus no Barnabas leo nda doo' sa sia Antiokia ma, Paulus ola' no Barnabas nae, “A'a! Uma fo bali' teu sia basa mamana' fe'esa'an hita tuli' ra. Teu se'u sob'a toronoo' ra masod'a na ra. Ara ta'o bee, e? Ara ramahere Lamatua' Yesus nda fe'e doo' sa. Fe'e sa'a naa, hita tanori se. De uma fo teu se'u se dei.” 044 ACT 015 037 Barnabas rena Paulus na'o naa ma, ana na'ahei' a. Ana nae no Yohanis (fo ro'e rae Markus) fo tungga no se. 044 ACT 015 038 Te Paulus nda nau saa. Huu ma'ahulu na, Markus fela lao hela se mia nusa Pamfilia. 044 ACT 015 039 Paulus no Barnabas rareresi seli losa ru'a se saranggaa. De Barnabas no Markus sae ofa' risi' pulu Siprus. 044 ACT 015 040 Te Paulus no'e no Silas. Ara rae lao ma, atahori mamahere' sia Antiokia ra hule-o'e ro'e Lamatualain nanea se, ma natud'u rala malole Na neu se. Hule-o'e basa ma, ru'a se lao. 044 ACT 015 041 Ara reu ndule nusa Siria ma nusa Kilikia. Ara tao manggatee atahori mamahere' ra rala nara, sia sud'i a bee-b'ee. 044 ACT 016 001 Basa ma, Paulus se lao ra'ahulu' risi' kota Derbe. Basa de, ara lao risi' kota Listra. Sia naa, randaa ro atahori soru' esa, nara na Timotius. Ama na, atahori Yunani. Ma ina na, atahori Yahudi mana namahere neu Yesus ena. Timotius o dad'i Yesus atahori na ena. 044 ACT 016 002 Basa atahori mamahere' sia kota Listra ma kota Ikonium, bub'ulu' Timotius atahori malole'. 044 ACT 016 003 Paulus nau fo Timotius tungga no se. Te atahori Yahudi sia naa, bub'ulu' Timotius ama na atahori Yunani, de ana nda sunat tungga adat Yahudi sa. Naa de, Paulus ator fo ara sunat Timotius. 044 ACT 016 004 Boe ma, ara lao mia mamana' esa risi' mamana' esa, de rafad'e ne'etu' fo Lamatua' Yesus dedenu Nara ro lasi Kristen fea' ra ra'etu' mia Yerusalem. 044 ACT 016 005 No ta'o naa, ara tao manggatee atahori mamahere' ra rala nara. Tungga fai, atahori mamahere' ra, boe ramaheta. 044 ACT 016 006 Basa naa ma, Paulus se lao rakandoo. Ara risi' nusa Frigia ma nusa Galatia, huu Lamatualain Dula-dale Meumare Na ai se fo afi' rafad'e Lamatualain Dud'ui Malolen sia nusa Asia. 044 ACT 016 007 Ara losa mamana' esa natad'a no nusa Misia ma, rae maso' sob'a risi' nusa Bitinia. Te Yesus Dula-dale Na ai se fo afi' naa reu. 044 ACT 016 008 Basa de, ara lao seli nusa Misia, de losa kota Troas sia tasi suu na. 044 ACT 016 009 Tetemba' naa Lamatualain natud'u Paulus ona' meit e. Ana nita atahori sa nambarii' sia tasi seri', sia nusa' esa, nara na Makedonia. Atahori naa nggasi no'e tulu-fali' nae, “Ama'! Uma tulun hai dei!” 044 ACT 016 010 Paulus nita ta'o naa ma, hai mi'etu' fo mi sia Makedonia. Hai mimihere mema' Lamatualain denu hai mi mifad'e Dala Masod'an neu atahori sia tasi seri'. Naa de Ana ai fo afi' misi' mamana fea'. 044 ACT 016 011 Basa ma, hai sae ofa' mia kota Troas, misi' pulu ana' esa, naran Samotrake. Mbila' neu, hai lao mikindoo misi' kota esa, naran Neapolis. Basa ma, hai ondaa sia naa. 044 ACT 016 012 Mia naa, hai lao tungga mad'a ata misi kota monae' esa, naran Filipi. (Filipi, kota mana seli' sa sia nusa Makedonia. Mana parenda Roma to'u koasa sia naa.) Hai leo fai hira sia naa. 044 ACT 016 013 Nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae ao na, hai mi sangga mamana hule-o'e' nara. Hai mae ne'o mamana hule-o'e' naa, sia loe a suu na. De hai lao dea mi mia kota a, losa hambu loe esa. Sia naa, mindaa mo ina' hira. De hai endo' ola-ola' mo se. 044 ACT 016 014 Ina' naa ra, esa naran Lidia. Ana mia kota esa naran Tiatira, doo mia nusa Asia. Ana naseo' teme dula maranggeo', feli na seli, fee neu atahori monaen ra. Ana manggate hule-o'e neu Lamatualain. Ana rena Paulus o'olan ma, ana simbo boe. 044 ACT 016 015 Boe ma hai sarani mama Lidia no ume isi nara. Basa ma, ana no'e hai nae, “Ama nggare! Mete ma hei du'a mae au ia, umuhere teb'e neu Lamatua' Yesus, na, hei ima numban sia ume ngga. Ana aka' a no'e, de hai tungga. 044 ACT 016 016 Fai' esa hai lao-lao' misi' mamana hule-o'e', de mindaa mo ana feto' esa mia dala'. Eni, atahori ate na. Nitu de'ulaka' tao e, de ana bisa nafad'e atahori ua-nale nara. Ana o bub'ulu' ded'eat ra huu-pata nara boe. De atahori hetar hii fee ne doi' fo ro'e mete sira ua-nale nara. Te doi' naa ra, ana feto' a malangga nara hambu se, de ramasu'i. 044 ACT 016 017 Fai' naa, hai lao ma, ana feto' naa aka' tungga no hai. Ana randu nae, “Atahori ia ra, Lamatualain Mana Koasa Monae' a ana dedenu nara. Ara rema rae ratud'u dala' ta'o bee fo atahori bisa rasod'a, ma nenembo'it mia sala nara!” 044 ACT 016 018 Ana feto' naa randu ta'o naa losa fai hira. D'od'oo ma Paulus mbera rena rarandu na. De ana heo' dea na, de mete nahere' e, ma parenda nae, “He! Nitu de'ulaka'! No Lamatua' Yesus Koasa Na, au parenda nggo lao hela ina' ia, oras ia boe!” Paulus ola' basa ta'o naa ma, nitu a nela boe. 044 ACT 016 019 Ana feto' a malangga nara bub'ulu', sira ate na koasan mopo ena ma, de ara ramanasa, huu nda hambu doi' sa ena. De ara to'u Paulus no Silas, ma lea rendi se risi' mamana naseo', sia mamana na'etu' ded'eat. 044 ACT 016 020 Losa naa ma, ara nggasi rahere' rae, “Atahori ia ra, rema fo tao ralulutu hita kotan. Te sira nda hita atahori tara sa. Sira atahori Yahudi mia dod'oo' rema, rae tao kaco sia ia! 044 ACT 016 021 Ara ranori atahori rae, tungga neu' a sira atoran na, afi' tao afi' neu mana parenda Roma ra atoran.” 044 ACT 016 022 Rena ta'o naa ma, atahori ra ramue, de reu momoko Paulus no Silas. Boe ma atahori monae mana na'etu ded'eat ra denu atahori reu sii Paulus no Silas bua nara, ma filo se. 044 ACT 016 023 Ara filo Paulus no Silas, ma tao se bui rala reu. Ara denu malangga mana nanea' a fo nanea besa-b'esa ru'a se. Afi' losa rela. 044 ACT 016 024 De malangga a tao se risi' kama esa sia bui talad'a na. Ma ana langge ei nara. 044 ACT 016 025 Neofaa na ma, Paulus ma Silas hule-o'e ma sod'a koa-kio Lamatualain. Atahori bui fea' sia naa ra, rena sira sosod'a nara boe. 044 ACT 016 026 Aiboi' ma, rae a nanggenggo' seli, losa ume bui nanggongga'. Lelesu nara o soi ao nara boe. Ma atahori bui ra rante nara mbasi hendi se. 044 ACT 016 027 Malangga a nggengger de fela, ma nita bui a lelesu na basa se manasoi'. Ana nae ne'o basa atahori bui ra rela ena. De ana lesu fela na, nae mbau nisa ao na. 044 ACT 016 028 Te Paulus nggasi nahere' ma ai nae, “Ama'! Afi' mbau misa ao ma! Te basa hai fe'e sia ia!” 044 ACT 016 029 Malangga a rena hara' naa ma, ana namatau nae mate de nda nita' nae tao saa sa' boe. Ana denu rendi fee ne obor, de bui rala neu, te ao na foti. Ana sende' lululangga na neu Paulus no Silas ei nara. 044 ACT 016 030 Basa ma, ana no se dea reu, de natane nae, “Ama nggare. Au ia, susa seli. Au musi tao saa, fo hambu masod'a'?” 044 ACT 016 031 Paulus se rataa rae, “Dala na ta'o ia: mumuhere Lamatua' Yesus, fo Ana fee masod'a' neu nggo mo ume isi mara.” 044 ACT 016 032 Paulus no Silas ola-ola' ro malangga bui a ma basa ume isi nara. Ara rafad'e Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na neu se. 044 ACT 016 033 Neofaa naa ma, malangga bui a no Paulus ma Silas de reu tao rameu bisu fo ara filo se afi sa. Basa ma, ara sarani malangga naa no ume isi nara. 044 ACT 016 034 Basa boe ma, ana no se nisi' ume na fo ara raa. No ume isi nara ramaho'o seli, huu ramahere Lamatualain ena. 044 ACT 016 035 Fefetu na ma, atahori monaen mana ra'etu' ded'eat naa, fee hara' neu malangga bui, fo mbo'i Paulus se mia bui a. 044 ACT 016 036 Rena ta'o naa ma, malangga bui a nafad'e hara' naa neu Paulus nae, “Ama nggare. Atahori monaen ra ra'etu' fo mbo'i nggi. De ama' se bali' no masod'a'.” 044 ACT 016 037 Te Paulus nda simbo sa, de nafad'e mana nendi hara' a nae, “Afi' ta'o naa! Hai ia, mi'ena hak atahori Roma. De hai mo'e hahambu mara. Mana parenda ra musi nggero hai ded'ea ma, tungga atoran. Matetu na, musi endo' ded'eat, dei fo hukun atahori. Te ara nda tao ta'o naa sa. Ara nda endo' ded'eat sa, fo sangga sala mara saa, te ara filo hai neu' ena mia atahori hetar mata nara. Nda na'ena sala' saa sa te, tao hai bui rala mii. Ia teb'e-teb'e' nda tungga atoran mana parenda Roma sa. Te ia ma, rae mbo'i ne'efuni' hai mia bui rala, fo atahori nda rahine hai sala saa sa' boe? Nda ta'o naa saa. Denu malangga ra rema mbo'i hai. Ta'o naa dei fo hai nau.” 044 ACT 016 038 Mana nendi hara' a neu nafad'e bali' Paulus o'ola na ma, malangga ra fe'e bub'ulu' ru'a se ra'ena hak sia Roma boe. De ara ramatau seli. 044 ACT 016 039 Basa ma, ara bui rala reu, rataa sala nara ma ro'e maaf mbali Paulus no Silas. Dei de, mbo'i ru'a se mia bui a ma ro'e se lao hela kota naa. 044 ACT 016 040 Paulus se lao hela bui a ma, ara risi' mama Lidia ume na. Sia naa, ara ra'ab'ue ro atahori mamahere' ra. Ranori se ma tao manggatee rala nara selu'. Dei de, ara lao hela kota naa. 044 ACT 017 001 Basa naa ma, Paulus no Silas lao rakandoo. Ara lao tungga kota' sa, naran Amfipolis. Boe ma ara risi' kota fea', naran Apolonia. Mia naa, ara lao rakandoo losa kota Tesalonika. Sia naa, hambu atahori Yahudi ra ume hule-o'en esa. 044 ACT 017 002 Mete ma ara losa mamana' esa fo hambu ume hule-o'e' sia naa, nandaa no fai hahae ao', Paulus biasa maso' neu hule-o'e no atahori ra. Losa Tesalonika ma, ana o maso' nisi' ume hule-o'e. Ara ola-ola' esa no esa, rendi' Lamatualain Susura Meumare Na. Ana tungga hule-o'e no se ta'o naa, tungga fai hahae ao', nggarei telu tute-tute. 044 ACT 017 003 Ana nafad'e se nae, “Mete ma hita paresa' malolole sia Lamatualain Susura Na, hita bub'ulu' tae, ara ola' mia dalahulu na rae, Atahori fo Lamatualain helu nae haitua' a, dei fo doid'oso nae' losa Ana mate. Te Lamatualain koasa Na, tao nasod'a' bali' E. Ia naa, hita bub'ulu', Atahori fo Lamatua' helu' naa, naeni Yesus!” 044 ACT 017 004 Atahori ra rena basa ma, hambu atahori Yahudi ruma simbo Paulus o'ola na, de ra'ab'ue ro se. Ina' monaen hira ro atahori Yunani fea' mana hii Lamatua' sia kota naa, o simbo Paulus o'olan. 044 ACT 017 005 Te atahori Yahudi ra malangga nara, boto-nggara nara teme' ma rala nara mera. Ara ratatale mana rolo-koo' ra fo tao kaco. De atahori ra ra'ab'ue, ma reu tao kaco mia kota naa. Ara sangga Paulus no Silas, fo rendi se risi' atahori mana ramue' naa ra. De ara reu heo rala Yason ume na fo sangga se, huu ara numban sia naa. 044 ACT 017 006 Te ara nda hambu se sia naa sa. De ara rendi Yason no atahori mamahere' fea' hira risi' mamana nggero ded'eat. Ara tud'u Yason se rae, “Ale' ia atahori rema sia hita kota naa. Ara reu sia bee-b'ee, ara tao kaco sia naa! Ale' ia ara rema fo rae nggari hita atoran na, fo nggati no sira atoran na! Yason ia, simbo atahori ia ra numban sia ume na! Te basa se lab'an hita atoran na, huu ara nda rataa mane Kaisar monae' a sa. Rataa' a sira malangga monae na esa, naran Yesus.” 044 ACT 017 008 Monaen ra ro atahori mana sia naa ra rena rala ma, dud'u'a nara rela leli. 044 ACT 017 009 Ara denu Yason no atahori mamahere' ra bae doi', fo dad'i bukti sira nda tao kaco sa ena, ma nda rela sa. Yason se bae basa ma, ara mbo'i se. 044 ACT 017 010 Tetemba' naa, atahori mamahere' mia Tesalonika, dud'u'a rae malole lena' Paulus no Silas risi' kota' fea' sa. Basa de, ara haitua ru'a se risi' kota' esa, naran Berea. Losa naa, ara risi' atahori Yahudi ra ume hule-o'e' na. 044 ACT 017 011 Te atahori Yahudi mana sia Berea ra, nda ona' atahori mana sia Tesalonika ra sa. Ara hii rena ma rae simbo Paulus se o'ola nara. Ara rena malolole Paulus se, ma mete malolole Lamatualain Susura Meumare Na, fo rae rahine, Paulus se o'ola na, teb'e, do hoko'. Naa de, ara paresa' lutu-lelo' Lamatualain Susura Na hatu'-rerelon. 044 ACT 017 012 Huu naa, atahori Yahudi nae' ma atahori Yunani nae' ramahere Yesus. Mia atahori Yunani ra, hambu tou' ma ina' mana ra'ena pangaru monae'. 044 ACT 017 013 Atahori Yahudi mia Tesalonika ra rena Paulus se ranori Lamatualain Ded'ea-o'ola Na sia Berea ma, ara rema tungga, de ratatale atahori fo tao kaco sia naa. 044 ACT 017 014 Naa de, atahori mamahere' sia Berea ra, ro Paulus lai-lai tasi suun reu. Te Timotius no Silas leo rakandoo sia Berea. 044 ACT 017 015 Ara ro Paulus losa kota' esa, nara na Atena. Basa ma ara lao hela e, fo bali' Berea reu. Ara rendi hara' mia Paulus oi, Silas no Timotius, rema lai-lai fo ra'ab'ue ro e. 044 ACT 017 016 Paulus nea-nea Silas no Timotius rema risi' Atena ma, rala na susa, huu nita mamana sosonggo' sia bee-b'ee sia kota naa. 044 ACT 017 017 Sia naa, hambu atahori Yahudi hira, ma atahori nda Yahudi ra sa hira mana hii hule-o'e neu Lamatualain. Paulus maso' nisi' ume hule-o'e nara, de esa fee esa dud'u'at. Tungga fai, ana o nisi' mamana neseo-nehasa' fo ola-ola' no sud'i' a se. 044 ACT 017 018 Ana naselu-nataa no meser hira mia bab'anggi karua' sia kota naa, naeni bab'anggi' Epikuros no bab'anggi' Stoa. Ana ola' so'al Yesus nae, Ana nasod'a bali' ena ma, hambu ruma puras miru, rae “Puuh! Mana ombon koson ra ba'i na!” Ma ruma ra'ae'ei' rae, “Wueh! Atahori ia nae na'asusuu' hita fo songgo sira lamatua fea' nara!” 044 ACT 017 019 Atahori Atena ma atahori dea' mana leo sia kota naa, mete ma rena dala feu', ona' nenori feu' do dud'u'a feu', na, sira atahori mahine nara endo' ra'ab'ue fo esa fee esa dud'u'at sia mbuku ana' esa, nara na Areopagus. De hambu ruma mia sira e rema rendi Paulus nisi' mbuku' naa, de ro'e e rae, “Mufad'e sob'a nenori feu' naa! Te nenori ma tao hai bingun. De hai mo'e ola' selu' fo hai mihine.” 044 ACT 017 022 Basa naa ma, Paulus nambarii' de ola' nae, “Atahori Atena re! Au lao' ndule hei kota ma ia, de mete-ita hei manggate tungga agama. Au ita hei mamana sosonggo mara sia bee-b'ee. Au ita fatu sosonggo' esa nenesura' oi, ‘Sosonggo' ia fee lamatua' nda nenenehine' sa.’ Sosoa na, hei songgo Lamatualain ena, te nda fe'e mihine E sa. Eni ia, fo au ufad'e neu nggi oras ia. 044 ACT 017 024 Ana, mana na'ad'ad'ad'i' lalai no raefafo' no basa isi nara. Ana malangga sia basa lalai no raefafo'. De Ana nda leo sia mamana sosonggo' fo atahori tao' sa. 044 ACT 017 025 Ana mana fee hahae' ma masod'a' neu atahori. E'eku na, Ana fee hita sud'i a saa fo hita parlu a. Te Eni nda parlu saa sa' boe. Huu naa, atahori nda bisa tulu-fali E sa. 044 ACT 017 026 Mia atahori esa, Ana tao basa leo sia raefafo' ia. Ana mana banggi fee esa-esa' no nusa na. Ana mana ator basa leo naa ra hehene nara no tutud'a nara, esa-esa' no fai na. 044 ACT 017 027 Ana tao ta'o naa, huu Ana nau hita sangga fo tahine E no malolole. Mema' atahori sangga fo rae randaa ro E. Tao-tao te, Ana nda na'ad'od'oo' no hita sa. 044 ACT 017 028 Atahori ola' rae, ‘Hita ani-hahae na, nema mia Eni. Hita masod'a na, na'oka sia Eni.’ Ma hambu hei manahelo ma esa ola' nae, ‘Hita tasod'a, huu eni. Huu naa, hita dad'i tititi-nonosi nara.’ 044 ACT 017 029 Naa, mema' teb'e. Basa hita, Eni tititi-nonosi na. De afi' du'a mae Lamatualain ona' paton sosonggo' fo atahori tao mia lilo, do doi fula', do fatu, tungga sira dud'u'a nara. 044 ACT 017 030 Dalahulu na, atahori nda fe'e rahine dala' naa sa. Naa de, Lamatualain hela hita tasod'a tungga nggoa tara. Te ale' ia, Ana nda nau hita tasod'a ta'o naa sa ena. De Ana parenda nae hita musi lao hela sosonggo' ra, fo tungga E leo. 044 ACT 017 031 Ana o dud'u fai' esa, nae hukun raefafo' no basa isi nara, huu sala-kilu nara. Ma Ana dud'u Atahori sa, dad'i mana nggero-furi. Dei fo Atahori naa huku-doki no matetu'. Ale' ia, manggarelo' ena, mana nggero a, seka. Naeni, mana mate' a, te Lamatualain tao nasod'a bali' E ena.” 044 ACT 017 032 Atahori mana ra'ab'ue sia naa ra rena Paulus nae, ‘hambu atahori nasod'a bali' ena’ ma, ara mali e. Te atahori hira tao-afi' neu e. Ara rafad'e e rae, “Hai fe'e hii ama' ola' dala' naa. Te fai' ruma dei.” 044 ACT 017 033 Basa ma, Paulus lao hela mamana' naa. 044 ACT 017 034 Te ruma ra'ab'ue ro e, huu ramahere Lamatua' Yesus. Mia sira e, hambu atahori mahine' esa sia Areopagus, naran Dionisius. Ma ina' esa, naran Damaris. Atahori fea hira o tungga ro se boe. 044 ACT 018 001 Lele' naa, hambu mane monae' Roma, naran Klaudius. Ana namanasa atahori Yahudi ra, ma oi hendi se mia kota Roma sia nusa Italia. De ara sea-saranggaa sia bee-b'ee. Hambu atahori Yahudi esa naran Akila, no saon, Priskila. Ru'a se rela lao hela nusa Italia, risi' kota esa, naran Korintus. Akila ia, mia nusa Pontus. Ue-tatao na, mana tao saa-saa mia banda rou'. Lele' naa, Paulus o lao hela kota Atena boe, de lao nisi' Korintus neu. Sia naa, ana nahine Akila no Priskila, huu ana o mana tao saa-saa mia banda rou' boe. Ara leo ma tao-ues ra'ab'ue. 044 ACT 018 004 Mete ma losa atahori Yahudi ra fai hahae ao na, Paulus maso' nisi' ume hule-o'e neu. Ana sob'a kokoe atahori Yahudi ra ro atahori fea' ra, fo ramahere Lamatua' Yesus. 044 ACT 018 005 Silas no Timotius rema mia nusa Makedonia ma, Paulus hahae tao ues na. Hatu'-rerelon ana aka' a nafad'e atahori Yahudi ra nae, “Atahori fo hita tahati eni' a ma'ahulun, fo Lamatualain helu nae haitua' a, Ana nema ena. Naeni, Yesus!” 044 ACT 018 006 Te atahori Yahudi ruma aka' lab'an ma ola' ra'atutud'a' e. De Paulus nggafur afu mia bua na, fo tao bukti nae, eni nda tao afi' neu se sa, huu ara nda nau simbo Dud'ui Malole' fo eni nafad'e' a. Ana ola' nae, “Hei seli ma! Hei mi'imbambake'! Te hela neu! Mete te hei lemba-misaa sala-kilu mara. Au nda tanggon hei sa ena. Ale' ia au nda tao-mata' neu hei atahori Yahudi ra sa ena. Au ae uu unori atahori fea' nda atahori Yahudi ra sa.” 044 ACT 018 007 Hambu ume esa sia ume hule-o'e' a seri'. Tenu ume' a naran, Titius Yustus. Ana nda atahori Yahudi sa, te ralan hii Lamatualain. Paulus lao hela atahori Yahudi ra ma, ana maso' nisi' ama Titius ume na. 044 ACT 018 008 Nda doo' sa ma, malangga ume hule-o'e a namahere Lamatua' Yesus. Nara na, Krispus. Ume isi nara o ramahere, ona' atahori Korintus fea' mana rena Paulus ra boe. De Paulus se sarani basa se. 044 ACT 018 009 Tetemba' esa, ona' meit e, Paulus rena Lamatualain ola' nae, “Paulus! Afi' mumutau, ma afi' male-ma'a sia ue-tataos ia, te ue-tatao ma nda fe'e basa sa. Ho musi munori mukundoo Dud'ui Malole Ngga neu atahori ia ra. 044 ACT 018 010 Musuned'a o! Ho nda ue-tao ao ma sa. Te Au o nggo. Ona' mae atahori sangga ra'asususa' nggo, te Au pasa ei ngga o nggo. Au o taomata' neu nggo hatu'-rerelon. Afi' lilii', sia kota ia, atahori nggara nae'.” 044 ACT 018 011 Paulus rena ta'o naa ma, ana leo d'oo-d'oo mia kota Korintus. Ana nanori Lamatua' Dala Masod'a Na, too esa seseri'. 044 ACT 018 012 Lele' naa, Galio dad'i hofernor sia nusa Akaya. Basa boe ma, atahori Yahudi ruma ma'ira' fo ro Paulus nisi' hofernor, sia mamana nggero ded'eat. 044 ACT 018 013 Losa naa ma, ara kalaak Paulus rae, “Atahori ia kokoe atahori hetar fo tungga agama feu'. Te mana parenda Roma ra nda rataa agama naa sa!” 044 ACT 018 014 Paulus nae ola' nasalae' ao na ma, hofernor ola' nggero e. Ana na'angge atahori mana kalaak Paulus nae, “We! Atahori Yahudi re, pasa ndiki' mara! Mete ma hei mae mendi atahori mana tao deulaka' do atahori mana ratati', naa, au musi rena hei ded'eat mara. 044 ACT 018 015 Te ded'eat fo hei mendi' ia, hei ded'ea ume rala ma. Hei mireresi aka' a hohoro-lalane' agama Yahudi, no ded'ea-o'olan ma nara nara. Ded'eat naa, nda mana parenda ia ra urusan na sa!” 044 ACT 018 016 Boe ma, hofernor mbuu hendi' se mia mamana nggenggero ded'eat naa. 044 ACT 018 017 Atahori Yunani ra o to'u rala atahori sa, naran Sostenes. Eni, malangga sia atahori Yahudi ra ume hule-o'e na. Ara to'u rendi e, de momoko e mia hofernor mata na. Te hofernor nda tao mata' neu se sa. 044 ACT 018 018 Basa ma, Paulus leo nakandoo sia Korintus. Te dod'oo ma, ana natea atahori mamahere' sia naa ra. Ana nisi' kota' esa, nara na Kengkrea, na'ab'ue no Priskila no Akila, fo rahani ofai. Sia naa, Paulus eu namboli' langga na, fo dad'i bukti oi, saa fo eni helu neu Lamatualain, ia naa, eni tao basa ena. Dei de ara sae ofai lao risi' kota Efesus. Losa naa ma, ara onda. Paulus lao hela nonoon ka rua' ra, de nisi' atahori Yahudi ra ume hule-o'e na, de ola-ola no atahori mana sia naa ra. 044 ACT 018 020 Ara ola-ola' ma, atahori Yahudi ra ro'e Paulus leo dod'oo no se. Te ana tola no na'us, 044 ACT 018 021 ma natea se nae, “Toronoo nggare! Afi' ha'i rala' e! Mete ma Lamatualain soi dala', dei fo au uma se'u selu' nggi.” Ola' basa ma, ana lao hela Efesus. 044 ACT 018 022 Boe ma, ana sae ofai nakandoo kota Kaisarea neu, de onda sia naa. Basa de, ana nisi' Yerusalem, fo neu natea atahori mamahere' mana sia naa ra. Basa ma, ana bali' nisi' kota Antiokia. 044 ACT 018 023 Ana leo dod'oo mia naa. Basa ma, ana lao ndule nusa Galatia no nusa Frigia fo tao manggatee atahori mamahere' ra rala nara. 044 ACT 018 024 Lele' naa, hambu atahori Yahudi sa mia kota Aleksandria sia nusa Masir. Naran, Apolos. Eni, atahori mana ola' mahine'. Ma nahine basa Lamatualain Susura Meumare Na isi na. Fai' naa, ana fe'e losa Efesus ena. 044 ACT 018 025 Ana rena dud'uit so'al Yesus ena, ma ana o hii dui selu' neu atahori fea' ra boe. Ana dui no manggarulit, ma saa fo ana ola' naa, mema' teb'e. Te ana nda fe'e nahine basa dala' ra sa. Nahine aka' a Yohanis sarani atahori, mete ma doa' tao sala' ena. 044 ACT 018 026 Lao esa boe, ana ola' nda bambi-bambi sa mia atahori Yahudi ra ume hule-o'e na. Priskila no Akila o rena e boe. Ara hule-o'e basa ma, ro'e rendi e nisi' sira ume na. Ara rafad'e e, Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na losa lutu'-lelo'. 044 ACT 018 027 Basa naa ma, Apolos na'etu' fo nisi' nusa Akaya. Atahori mamahere' sia Efesus ra rala' esa ro hihii na. Ara tao susura esa fee toronoo nara sia Akaya, fo ro'e se simbo Apolos no malole. Apolos to'u nala susura ma, ana lao. Losa Akaya ana teb'e-teb'e tulu-fali atahori mamahere' sia naa ra. 044 ACT 018 028 Ana o naselu-bale no atahori Yahudi sia atahori hetar mata nara, te nda rasenggi' e sa. Ana ola' nendi' Lamatualain Susura Meumare Na fo nanori se nae, “Atahori fo Lamatualain helu nae haitua' a, fo hita tahani' a, naeni, Yesus!” 044 ACT 019 001 Apolos fe'e sia Korintus ma, Paulus fe'e lao ndule kota-kota sia lete', de ana losa kota Efesus. Sia naa, nandaa no atahori hira mana ramahere Lamatua' Yesus ena. 044 ACT 019 002 Ana natane se nae, “Toronoo nggare! Fai' naa, lele' hei mimihere Lamatua' Yesus, hei simbo Lamatualain Dula-dale Meumare Na, do hoko'?” Ara rataa rae, “Hoko'. Hai nda fe'e rena oi, Lamatualain na'ena Dula-dale' ona' naa sa.” 044 ACT 019 003 Boe ma Paulus natane fai nae, “Dad'i ara sarani hei, no sarani' bee?” Rataa rae, “Tungga Yohanis sarani na.” 044 ACT 019 004 Paulus nae, “Rena dei! Yohanis sarani atahori fo tao bukti ara raloe' tao sala' ena. Te misined'a ta'o ia! Tungga fai ana nanori atahori Isra'el ra nae, ara musi ramahere Yesus, Atahori fo Lamatua' nae haitua' a.” 044 ACT 019 005 Basa de, ara ro'e Paulus sarani se, fo ara maso' dad'i Lamatua' Yesus bob'onggi Na. 044 ACT 019 006 De Paulus ndae liman neu se ma hule-o'e. Boe ma Lamatualain Dula-dale Meumare Na onda neu se. Ara ola-ola' rendi' ded'eat mata'-mata' fo sira nda rahine' ra sa. Lamatualain o pake se fo rafad'e saa mana nae dad'i'. 044 ACT 019 007 Basa se atahori sanahulu rua. 044 ACT 019 008 Lele' Paulus leo sia Efesus, ana hii maso' atahori Yahudi ra ume hule-o'e na fo nanori lutu'-lelo' Lamatualain parenda Na. Ana ola' nda bambi-bambi' sa. Ana tao ta'o naa losa fula telu. 044 ACT 019 009 Te hambu atahori nda simbo nenori na sa, de ara lab'an e. Ara ratatale atahori sia naa, fo afi' tungga Yesus Dala Masod'a Na. Naa de, Paulus no atahori mamahere' ra lao hela ume hule-o'e' a. De reu ra'ab'ue mia ume sakola' esa. Tenu ume' a, atahori sa, naran Tiranus. 044 ACT 019 010 Paulus nanori se losa too rua; de basa atahori sia nusa Asia rena Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na. Mana rena' ra, atahori Yahudi ro atahori nda Yahudi ra sa. 044 ACT 019 011 Lele' naa, Lamatualain fee Paulus koasa fo ana tao manadad'i manaseli' mata'-mata'. 044 ACT 019 012 Ona' a, mete ma atahori ro'e rala Paulus papa'a langga na, do bob'ori na, fo tao neu atahori mamahed'i' ra, naa hed'i nara hai tute' a. Losa nitu de'ulaka' ra o lao hela atahori boe. 044 ACT 019 013 Sia naa, hambu atahori Yahudi ra malangga agama na esa, no ana tou nara hitu. Nara na, Sakewa. Ana nara reu sud'i' a sia bee-b'ee fo oi nitu ra sia atahori ra. Ara oi sob'a nitu ra no Yesus naran rae, “Ho muhine Yesus fo Paulus nafad'e' naa, do? Ia naa, au parenda nggo pake Yesus nara Na, lao hela atahori ia leo!” Hambu atahori Yahudi mahine' fea' ruma o sob'a tao ta'o naa boe. 044 ACT 019 015 Lao esa fai, Sakewa ana nara parenda ta'o naa ma, nitu de'ulaka' sa nataa nae, “Au uhine Yesus. Au o uhine Paulus boe. Te hei ia ra, seka?” 044 ACT 019 016 Boe ma, atahori nitu tao' naa, namanasa seli. Ana tutu se ma tao na'ahina se. Ana sid'a bad'u nara, losa ara rela ro ma'ahola nara mia ume naa. 044 ACT 019 017 Basa ma, dud'uit naa nened'ui-b'engga' losa basa atahori Yahudi ma nda Yahudi ra sa sia Efesus bub'ulu'. Basa atahori mana rena dud'uit naa, ramatau ma titindindii'. Ma ara koa-kio Lamatua' Yesus, huu Ana fee koasa monae' naa neu Paulus. 044 ACT 019 018 Boe ma, atahori mamahere feu' ra risi' sira toronoo mamahere nara, fo soi rala nara, ma rataa sala nara. 044 ACT 019 019 Sira ruma, mana pake koasa ma'ahatu'. Ara rad'uru basa susura koasa ma'ahatu nara, de lalangge se. Mete ma reken susura naa ra feli na, doi fula' rifon lima nulu. 044 ACT 019 020 Atahori ra dui-b'engga Lamatua' Dud'ui Malole Na hatu'-rerelon sia bee-b'ee. Atahori mana mamahere' ra, boe ramaheta, huu Lamatua' Ded'ea-o'ola Na, maso' rala nara. 044 ACT 019 021 Basa na ma, Paulus na'etu' fo bali Yerusalem neu. Te ralan hii nae neu na'ahulu sia nusa Makedonia ma Akaya, dei fo nisi' Yerusalem. Ana du'a nae, “Malole lena', au uu se'u atahori mamahere' ra sia mamana' ia ra dei. Te ta'o bee o, au musi losa Roma.” 044 ACT 019 022 Ana denu nonoo nara Timotius no Erastus, ra'ahulu' Makedonia reu. Te ana fe'e leo doo' sia nusa Asia. 044 ACT 019 023 Lele' naa, hambu ded'eat monae' esa sia kota Efesus so'al Yesus Dala Masod'a Na. 044 ACT 019 024 Ded'eat naa huu-pata na ta'o ia: Sia naa, hambu mana tao lilo fula' esa, naran Demetrius. Ana tao ume sosonggo anak ra mia lilo fula', fo seo neu atahori Efesus ra, fo ara songgo lamatua na esa, naran Artemis. Tatao na laku, ma tukan nara, hetar. Naa de, ana hambu doi' nae na seli. 044 ACT 019 025 Lao esa ma, Demetrius na'ab'ue nala tukan nara, ma tukan fea' ra, de ola' no se nae, “Ama nggare no toronoo nggare! Hei bub'ulu' masod'a tara malole' ona' ia, huu hita hambu doi' naen seli mia tatao tara ia. 044 ACT 019 026 Te ale' ia, hita tita no mata tara ma rena no ndiki tara ena, huu-tonggon mia Paulus o'ola nara. Ana dunggu-mbau atahori hetar, rae saa fo hita tao' ia ra, nda na'ena ngguna saa sa' boe. Ana nae, paton fo hita tao' ia, lamatua leleko'. Nda aka' a atahori sia Efesus rena e sa, te atahori sia basa nusa Asia ra o rena e boe. 044 ACT 019 027 De rena malolole! Dei fo hita tao sa fai, mete ma basa atahori ra aka' a tungga Paulus se? Ara nda nau hasa saa fo hita tao' ia ra sa ena! Misined'a, o! Ale' ia, atahori hetar koa-bo'u neu Artemis, hita lamatua inan fo mata meulau' naa. Ara rema mia ndule nusa Asia, losa raefafo' suu na, fo songgo Artemis sia ume sosonggo huu' a sia hita kota Efesus ia. Dad'i afi' losa atahori nda toe e sa ena ma nda nau rema sia ia sa ena!” 044 ACT 019 028 Ara rena ta'o naa ma, ramanasa reu' ena. De nggasi rae, “Sod'a-mole' neu Artemis! Artemis mata meulau'! Hai atahori Efesus koa-bo'u Artemis!” 044 ACT 019 029 Ara eki-randu ta'o naa ma, atahori mia bee-b'ee reu ra'ab'ue ro se, losa kota' naa sofe' no atahori. Te basa se bingun. Atahori ramue tungga-tungga dala' losa kota a moo loa' na. Ara humu atahori rua de lea ro se risi' naa reu. Ru'a se nara nara, Gayus ma Aristarkus. Atahori ra humu se, huu ru'a se, Paulus ana mana tungga nara mia Makedonia. 044 ACT 019 030 Paulus rena nala ma, ana nau nisi' atahori mana ramue' ra talad'a nara. Te atahori mamahere' sia naa ra nda nau fee ne neu sa. 044 ACT 019 031 Hambu atahori monaen hira mia nusa Asia, rahine Paulus. Ara denu atahori reu rafad'e Paulus fo afi' nisi' atahori mana ramue' ra. 044 ACT 019 032 Sia moo loa' naa, atahori sangga ded'eat naa huu-pata na. Ruma randu leleko' rae, “Ta'o ia!” Ruma fai nggasi rae, “Ta'o naa!” Tao-tao te atahori hetar nda rita' rae ta'o bee sa' boe. Ara tungga-tungga' a. 044 ACT 019 033 Basa boe ma, atahori Yahudi ruma ramatau. Ara du'a rae, afi' losa atahori naa ra tud'u rae sira mana ratatale fo ded'eat ia dad'i. Naa de, ara ndunduu' atahori esa mata' neu dad'i sira mana ola-ola na. Atahori naa, nara na Aleksander. Ara ro'e fo nasala'e se, rae ded'eat naa, nda atahori Yahudi ra tatao na sa. Aleksander boti' lima na, de ai se fo afi' ramue. Boe ma ana sob'a ola' nasala'e atahori Yahudi ra. 044 ACT 019 034 Ara bub'ulu' rae eni atahori Yahudi ma, ara nggasi rahere' fai rae, “Fee had'at neu Artemis! Artemis mata meulau'! Hai atahori Efesus koa-bo'u Artemis!” Ara eki-randu ona' naa, losa jam rua. 044 ACT 019 035 Basa ma malangga mana parenda Efesus nambarii' de ai fee se nenee. Ana ola' nae, “Odi-a'a sia kota Efesus! Basa atahori bub'ulu' hita lamatua Artemis na onda mia lalai a, nema nisi' hita e. Dad'i hita atahori Efesus, mana ta'aboi e. Nda hambu atahori bisa lea hendi hita hak na sa, huu naa dad'i dud'uit de basa atahori bub'ulu' ena. Dad'i, ta'o bee de hei aka' eki-randu ta'o ia? Mae atahori ombon-koson tungga sira hihii nara, hei afi' mimue leli ta'o ia! 044 ACT 019 037 Hei mendi atahori karu'a ra sia ia, ona' ara tao de'ulaka'. Tao-tao te ara nda ramana'o saa sa' boe mia Artemis ume sosonggo huu' na sa. Ara nda ola' ra'atutud'a' nara malole na sa. Dad'i hei fee sala' saa neu se? 044 ACT 019 038 Misined'a malole, o! Hita ta'ena mamana nggero ded'eat. Atahori mana nggero ded'eat ra o rahati. De mete ma Demetrius se rae rad'ed'ea, musi tungga dala na dei, fo mendi ded'eat naa nisi' mamana nggero ded'eat. 044 ACT 019 039 Ma mete ma rae so'u dala' fea' fai, hela fo reu ma'ira' ro lasi-lasi adat ra. 044 ACT 019 040 Afi' losa mana parenda Roma fee sala' neu nggita huu ded'eat ia. Mete ma ara rae rahine huu-pata na, hita tataa saa fai o? Ded'eat ia nda na'ena huu-pata' sa!” 044 ACT 019 041 Ola' basa ta'o naa ma, malangga naa denu basa atahori ra saranggaa. De basa se bali'. 044 ACT 020 001 Atahori ra nda ramue-raanggi' sa ena ma, kota Efesus malole bali'. Basa ma Paulus na'ab'ue bali' atahori mamahere' mana sia naa ra, fo tao manggatee rala nara. Basa naa ma, ana natea, de lao bali' nusa Makedonia neu. 044 ACT 020 002 Ana lao ndule basa kambo' mana sia naa ra, fo tao manggatee atahori mamahere' ra rala nara. Ana tao ta'o naa, losa ana maso' nusa Yunani neu. 044 ACT 020 003 Ana leo fula telu mia Yunani. Basa ma, ana naote nae sae ofa' nisi' nusa Siria. Te ana rena, atahori Yahudi ra ra'ab'ue fo rae risa e sia naa. Naa de, ana nda nau lao tute' nusa Siria neu sa. Dad'i ana lao bali' tungga nusa Makedonia. 044 ACT 020 004 Hambu atahori nononggo ana' esa tungga Paulus: Timotios no ama Pirus anan Sopater mia kota Berea; atahori rua mia Tesalonika, nara nara Aristarkus ma Sekundus; esa mia kota Derbe, naran Gayus; telu mia nusa Asia, nara nara Timotius, Tikikus, ma Trofimos. 044 ACT 020 005 Boe ma, au (iaeni Lukas mana sura' susura ia), undaa selu' o Paulus mia nusa Makedonia. Paulus ana mana tungga nara lao ra'ahulu', de rahani hai mia kota Troas sia tasi' a seri'. Atahori Yahudi ra fai Paska na basa ma, hai ru'a nggi sae ofa', de lao misi' kota Troas. Lele' naa, hai fai lima sia tasi' ata. Losa Troas ma, hai onda ma mindaa mo bali' nono fea' ra, de leo nggarei sa mia naa. 044 ACT 020 007 Fai' naa, nggarei. Paulus na'etu' basa nae, “Toronoo nggare. Fetu na, au ae lao ukundoo.” Dad'i basa hita atahori mamahere' ra, ta'ab'ue fo ata taa-tinu. Huu Paulus nae lao, de ana ola' no hai losa fai banggi rua. 044 ACT 020 008 Hai mi'ib'ue mia ume sa tatad'a' katelu na. Tetemba' naa, ara ded'e lambu hetar. 044 ACT 020 009 Sia naa, hambu ana tou' esa, naran Yutikus. Ana endo' mia jendela. Ana o tungga rena Paulus boe. D'od'oo ma ana nduar, de sunggu' nasambeta. Aiboi' ma, ana tud'a, de mate. 044 ACT 020 010 Paulus onda, de holu nala e ma ola' nae, “Afi' mimitau. Masod'a'.” 044 ACT 020 011 Basa hai mimiho'o, huu ana tou' naa masod'a'. Dei de ro bali' e ume na neu. Basa ma hai hene bali' ata mii, de endo' mia mi'ib'ue. Ma Paulus ola' nakandoo losa fetu na. Relo a tod'a ma, hai mitea, de lao. 044 ACT 020 013 Basa ma, hai mala rala' fo saranggaa losa mindaa sia kota esa, naran Asos. Hai sae ofa' misi' Asos, te Paulus lao ei' a naa neu. 044 ACT 020 014 Hai losa Asos ma, mindaa mo Paulus. Ana hene ofa' ata neu, de hai lao misi' kota Metilene. 044 ACT 020 015 Hai nda onda mia Metilene sa, te hai lao' mikindoo. Mbila fefetun ma, hai deka-deka mo pulu esa, naran Kios. Fini esa' ma, hai lao mbali pulu Samos. De fini rua' ma, hai losa kota Miletus. 044 ACT 020 016 Hai lao lai-lai, huu Paulus nae' a doo bee fo losa Yerusalem, fo tungga fai Pentakosta sia naa. Naa de, ana nda nau nggari fai lao' Efesus neu sa, huu nda hambu fai sa ena. 044 ACT 020 017 Dad'i mia Miletus, Paulus fee hara' neu lasi Kristen ra sia Efesus, fo rema randaa ro e. 044 ACT 020 018 Ara losa ma, Paulus nafad'e se nae, “Toronoo nggare. Hei bub'ulu' au masod'a ngga, eni' a fefeu na au tabu ei ngga sia nusa Asia, losa fai' ia. 044 ACT 020 019 Hei o bub'ulu' au manggate ue-tao sia talad'a mara, ma nda parna koa-bo'u ao ngga sa. Sia au ue-tatao ngga ia, luu ngga titi, ma au susa seli. Au o hambu doid'oso' nae' mia atahori Yahudi ra dud'u'a de'ulaka nara. 044 ACT 020 020 Au unori hei basa saa malole' fo au uhine' ra. Ma au unori hei sia mata mara. Au o isi' atahori ra ume nara esa-esa', fo fee se nesenened'a' so'al Lamatualain hihii Na. 044 ACT 020 021 Au o ufad'e atahori Yahudi ra, no atahori nda Yahudi ra sa, fo raloe' tao sala', fo tungga Lamatualain. Ma ara musi ramahere hita malangga na, Lamatua' Yesus. 044 ACT 020 022 Dad'i au ae ufad'e ta'o ia: ale' ia, au ae Yerusalem uu, huu Lamatualain Dula-dale Na nore au fo naa uu. Mae au nda bub'ulu' saa dad'i neu au sia naa sa o, au tungga' a. 044 ACT 020 023 Te mia kota' esa misi' esa, Dula-dale Meumare Na nafad'e na'ahulu' au nae, dei fo au maso' bui no lemba doid'oso' sia naa. 044 ACT 020 024 Au bub'ulu' basa ta'o naa, huu Lamatua' Yesus mana fua ues ia neu aru ngga, fo uu ufad'e Dud'ui Malole' ae, Lamatualain sue hita, ma rala Na o malole' no hita boe. Mete ma au nda tungga Hihii Na sa, fo tao ubasa' ue-tatao' ia ra, naa, au du'a ae masod'a ngga nda ngguna saa sa' boe. 044 ACT 020 025 Au unori hei doo' ena so'al maso' dad'i Lamatualain bob'onggi Nara. Ia naa, au bub'ulu' ae, hei nda afi' mita au sa ena. 044 ACT 020 026 Huu naa, rena malolole. Au tao basa ue-tatao ngga sia hei ena. De ia naa, hei mesa' nggi musi ue-tao mikindoo. Mete ma hambu atahori mia hei nda maso' dad'i Lamatualain bob'onggi Na sa, naa, hei mana tanggon o! Te naa nda au sala ngga sa. Misined'a malolole! Au ufad'e basa Lamatualain hihii-nanau Na neu hei ena. Au nda u'ufuni' saa neu hei sa' boe. De musi minea malolole masod'a mara. Ma mi'iboi malolole basa atahori fo Dula-dale Meumare na denu hei minea' ra. Afi' lilii' Lamatua' Yesus mate, de bae basa atahori naa ra nendi' raa Na. Ana o dud'u hei fo mete se, ona' manatad'a na'aboi bibi-lombo nara. 044 ACT 020 029 De ia naa, au lao hela hei. Te misined'a, e! Dei fo atahori rema ranori leli sia talad'a mara. Ara ona' busa ma'erot maso' reu ero bibi-lombo ra sia lalaet rala. 044 ACT 020 030 Mana ombon-koson ona' naa ra, rema mia dea'. Te misined'a, huu ruma o rema mia hei e boe. Ara ranori nda matetu' sa, ma nau' a atahori tungga' sira hihii nara. Naa de, ara nau-nau' a lea atahori ra fo afi' sud'i tungga Yesus. 044 ACT 020 031 Huu naa, hei musi minea ao mara malolole. Afi' lilii', te au leo o hei too telu ena. Au o unori hei hatu'-rerelon, nda du'a beb'engge ngga sa. Luu ngga titi nae-nae ena, huu hei. 044 ACT 020 032 Ia naa, hita tae saranggaa ena. Dad'i au fee hei mii Lamatualain lima Na, fo Ana na'aboi nggi. Ma hei o musi to'u mihere', basa saa fo au ufad'e eni' a fefeu na, so'al Lamatualain rala malole Na. Lamatualain ma koasa', fo tao hei mi'idere. Ana o helu-fuli nae fee papala-bab'anggi' neu atahori Nara. Dad'i mete ma hei tungga mikindoo E no rala meumare', naa, hei o hambu papala-bab'anggi Na boe. 044 ACT 020 033 Lele' au ue-tao mia hei talad'a mara, au nda dale hei saa ma sa boe. Au nda o'e ita hei lilo mbilas, do lilo fula', do bua-ba'us, do saa ma sa boe. 044 ACT 020 034 Hei o bub'ulu', lele' au leo o hei, au manggate ue-tao fo usod'a. Au ue-tao nda soa' neu' a au sa, te soa' neu mana tungga nggara boe. 044 ACT 020 035 Dad'i no basa ia ra, au utud'u dala' neu hei fo tulu-fali atahori mana to'a-ta' ra. Misined'a malolole, Lamatua' Yesus o'ola Na nae, ‘Hita fee, malole lena' hita simbo.’” 044 ACT 020 036 Paulus ola' basa ma, ana sende' lululangga na, fo hule-o'e no se, ma no'e Lamatualain nanea basa se. 044 ACT 020 037 Boe ma basa se susa, huu Paulus ola' nae dei fo sira nda randaa sa ena. Dad'i ara rae saranggaa ma, ara holu ma idu Paulus, ma nggae mesu'ud'u. Basa ma, ara ro hai misi' ofa'. 044 ACT 021 001 Hai mitea basa mo lasi Kristen mia Efesus ra ma, mi sae ofa' no rala susa', de lao tute' misi' pulu Kos. Fefetun ma, hai losa pulu Rodos. Mia naa, hai lao mikindoo misi' namo sia kota Patara. 044 ACT 021 002 Hai onda mia Patara, de sae nggati ofa' mana nae nisi' nusa Fenisia deka no Siria. Hai sae mala ofa' naa ma, ara lea naka tute'. 044 ACT 021 003 Nda doo' sa ma, hai mita pulu Siprus sia hai bob'oa dii mara, te hai lao seli, mikindoo losa nggari naka mia kota Tirus, sia nusa Siria. Sia naa, atahori ofa' ra rae ra'onda' sud'i' a saa ra mia ofa' a. 044 ACT 021 004 Huu ara fe'e ra'onda' sud'i a saa ra, de hai onda mii sangga atahori mamahere' ra. Hai mindaa mo se, de leo mo se nggarei esa. Dula-dale nafad'e atahori mana sia naa ra, fo ra'angge Paulus afi' sud'i fee ne Yerusalem ne. 044 ACT 021 005 Nggarei sa boe ma, hai bali' ofa' ata mi. Atahori mamahere' ra, tou'-ina', moko-anak, lasi'-soru', ro hai losa tasi suu na. Basa hai sende' lululangga mara fo hule-o'e sia naa. 044 ACT 021 006 Hai mitea basa, de hene ofa' ata mii ma, ara bali'. 044 ACT 021 007 Hai lao hela Tirus, de tuli mia kota Ptolemais. Hai onda ofa', fo mii sangga atahori mamahere' ra. Hai mindaa se ma, leo mo se fai esa. 044 ACT 021 008 Mbila' neu ma, hai lao losa kota Kaisarea. Hai onda ma numban sia Filipus ume na. Filipus ia, mana nendi na'ahulu' Lamatua' Yesus Dud'ui Malole Na sia naa. Ma ana o, esa mia atahori kahitu' fo tengga rala' ra, fo fee se banggi nanaat fee ina falu mana sia Yerusalem ra. 044 ACT 021 009 Filipus ana feto nara haa. Lamatualain pake se dad'i mana ola-ola Na, fo reu dui-b'engga hihii-nanau Na. 044 ACT 021 010 Hai leo mo se fai hira ena ma, atahori sa, nara na Agabus, nema mia nusa' Yudea. Lamatualain pake e, dad'i mana ola-ola Na fo nafad'e hihii-nanau Na. 044 ACT 021 011 Ana nema tute' nisi' hai. Ana ha'i nala Paulus bob'ori na, de pa'a neu ei-lima nara, ma ola' nae, “Dula-dale Meumare' ola' nae: ‘Dei fo atahori Yahudi ra pa'a bob'orit ia tenu enan, ona' ia sia Yerusalem. Basa fo, ara fee e neu atahori nda Yahudi ra sa lima nara.’” 044 ACT 021 012 Hai rena mala ma, basa hai ai Paulus fo ana afi' sud'i nisi' Yerusalem. Basa hai mana dad'i eni manatungga nara mo atahori mamahere' sia mamana' naa, mo'e ta'o naa. 044 ACT 021 013 Te nataa nae, “Hoko'! Ta'o bee de hei nggae? Hei mi'isususa' rala ngga ena! Mema' hambu atahori nda hii au sa, huu au tungga Lamatua' Yesus. Te mae ara futu-pa'a au, do risa au, do tao ta'o bee o, au simbo' a.” 044 ACT 021 014 Hai bub'ulu' Paulus nda nau rena hai sa ena ma, hai hela e neu. Hai mae, “Neu! Hela Lamatua' hihii-nanau Na dad'i.” 044 ACT 021 015 Hai leo fai hira sia Kaisarea ma, hai mi'ililinu' sud'i a saa mara, de lao Yerusalem mii. 044 ACT 021 016 Atahori mamahere' hira mia Kaisarea o, tungga ro hai boe. Ara ro hai losa ume esa, de sunggu' mia naa. Tenu ume' a naran, Manason. Ana mia pulu Siprus ma ana tungga Lamatua' Yesus doo' ena boe. 044 ACT 021 017 Hai losa Yerusalem ma, basa toronoo' ra simbo hai ro rala nemeho'ot. 044 ACT 021 018 Mbila' neu ma, basa hai mi mindaa mo Yakobis. Basa lasi Kristen ra o ra'ab'ue sia naa boe. 044 ACT 021 019 Hai esa mitea esa ma, Paulus dui basa saa fo Lamatualain tao fee atahori nda Yahudi ra sa sud'i a sia bee-b'ee. Ana nae, Lamatua' Yesus soi dala' ena fo ara ramahere E. Ana o dui ona' bee Lamatualain pake eni, no basa nonoo nara, sia ue-tatao' ia. 044 ACT 021 020 Ara rena basa Paulus dud'uin ma, basa se koa-kio Lamatualain. Basa ma rafad'e Paulus rae, “A'a Paul! Sad'i a'a bub'ulu', atahori Yahudi rifon-rifon ramahere Lamatua' Yesus ena. Ara o fe'e to'u rahere' hohoro-lalane' fo Ba'i Musa fee hita' a. 044 ACT 021 021 Te hambu atahori rendi-rendi' ded'ea lena' rae, a'a nanori atahori Yahudi ra sia mamana fea' mae, ara nda parlu tungga ba'i Musa hohoro-lalane agama nara sa. Ara o rafad'e rae, a'a ai se, fo sud'i sunat ana tou nara. Ma a'a o ai atahori sarani' ra fo afi' tungga adat Yahudi fea' ra boe. 044 ACT 021 022 Dad'i musuned'a o! Atahori Yahudi ra rena a'a Paul sia ia ena. Ma atahori mana rena siu' ra, ramanasa ena. De ata sangga dala' ta'o bee? 044 ACT 021 023 Hai du'a ta'o ia: Atahori haa mia hai e helu-fuli basa mo Lamatualain ena. Oras ia, ara rae eu mboli' langga nara, fo dad'i bukti, sira tao tungga hehelu-fufuli nara ena. 044 ACT 021 024 De mete ma bisa, a'a Paul maso' mo se, misi' Lamatualain Ume Hule-o'e Huu' Na. A'a o tungga se, fo tao tungga ad'at nemeu ao'. A'a musi tanggon sira rurunggi ad'at nara. Mete ma a'a tao ta'o naa, atahori ra bub'ulu' rae, a'a fe'e to'u hohoro-lalane agama Yahudi fo Ba'i Musa fee nema hita' a. Ma ara o bub'ulu' dud'uit oi, a'a ai atahori fo afi' tungga ad'at Yahudi, naa, ombon-koson! 044 ACT 021 025 Te soa' neu atahori nda Yahudi sa mana ramahere Lamatua' Yesus, hita fee se susura ena. Hita tafad'e se hita ne'etu' na fai' na mae, sira nda parlu tungga basa hita atoran adat Yahudi nara sa. Te sira musi rasaned'a fo afi' tao leli ro tou' do ina'. Afi' mi'ib'ue mo sosonggo'. Afi' mia saa fo mana tao toronoo Yahudi ra melumud'u, naeni: afi' mia sisi sosonggo'; afi mia raa'; ma afi' mia sisi mia banda mana nene'ee nisa'. 044 ACT 021 026 Boe ma Paulus simbo o'ola nara no malole'. Mbila' neu ma, ana no atahori ka haa' ra risi' Ume Hule-o'e Huu' a, fo rameu ao nara tungga hohoro-lalane agama Yahudi. Basa ma, Paulus nafad'e malangga agama mana sia naa ra nae, fe'e fai hira fai fo, sira tao ratetu hehelu-fufuli' nara ma sira esa-esa' fee tutunu-hohotu' neu Lamatualain. 044 ACT 021 027 Fai ka hitu' fo ara helu tao adat naa nae basa ma, hambu atahori Yahudi hira mia nusa Asia rita Paulus lao nisi' Yerusalem rala, no nonoon esa, naran Trofimus. Trofimus ia, mia Efesus, ma nda atahori Yahudi sa. Ara rita Paulus nisi' Ume Hule-o'e Huu' a ma, rae ne'o ana no Trofimus nisi' naa boe. Matetu na, atahori nda Yahudi sa, nda bole maso' risi' naa sa. Naa de, ara tao naa dad'i dala', fo tao ded'eat. Ara ratatale atahori sia naa, fo humu rala Paulus. Ara eki-randu rae, “Wei! Atahori Isra'el re! Ima tulu-fali hai dei! Ia eni, atahori mana nanori sia bee-b'ee nae, nggari hendi hita atahori Yahudi ra ad'at na. Ana o ola' de'ulaka Ume Hule-o'e Huu' a ma nema fo nae tao nanggenggeo Lamatualain mamana meumare Na!” 044 ACT 021 030 Basa atahori Yerusalem ra rena rala ma, ara ramanasa seli. Atahori hetar rela risi' Ume Hule-o'e Huu' a. Ara humu rala Paulus, ma nore roroso e dea neu. Basa ma, ara ena tute' basa lelesu ra. 044 ACT 021 031 Ara ramue-raanggi' de rae tao risa e ma, malangga monae' sold'ad'u Roma rena nemue-naanggi' naa. 044 ACT 021 032 De ana no'e sold'ad'u nara, ro malangga nara, fo maso' risi' atahori mana ramue' naa ra. Ara rita sold'ad'u no malangga monae' a rema ma, ara raloe' momoko Paulus. 044 ACT 021 033 Boe ma, malangga monae' a humu Paulus, ma denu se pa'a e no rante besi rua. Basa ma, ana natane atahori ra nae, “Atahori ia, seka? Ana tao sala' saa?” 044 ACT 021 034 Te ara nda rataa no hara ise' sa. Ruma rae, “Ana tao ta'o ia.” Te ruma rae, “Ana tao ta'o naa.” De malangga a pusin. Ana nda nahine ded'eat naa huu-pata na sa, huu atahori hetar eki-randu. Naa de, ana denu rendi Paulus nisi' mamana nenea' a. 044 ACT 021 035 Sold'ad'u ra nore rendi Paulus te, atahori naa ra tungga ro se, de ramue selu'. Ara rae hene rala reu ma, atahori ra rela risi' mata', de sold'ad'u ra musi o'o a Paulus, naa fo ara afi' nore e fo momoko e. Ma ara o nggasi rahere' rae, “Misa e! Misa e!” 044 ACT 021 037 Ara rae maso' risi' ume nenea' a ma, Paulus ola' mbali malangga a no ded'ea Yunani nae, “Ama'! Au bole ola' mbei, do?” Malangga a rena Paulus ola' ta'o naa ma, ana nggengger, de natane nae, “Ho mala' ded'ea Yunani? Ta'o bee de ho bisa ola' ded'ea Yunani? 044 ACT 021 038 Mete ma ta'o naa, au du'a sala ena. Au ae ne'o ho ia, atahori Masir fo ma'ahulun, mana natatale atahori fo ramue. Basa ma, no atahori rifon haa mana to'u tee-tande', de reu keke sia mamana rou'. Te ho ia, nda eni sa, to?” 044 ACT 021 039 Paulus nataa nae, “Hoko', ama'! Au, atahori Yahudi. Mama ngga b'onggi au mia kota Tarsus, sia nusa Kilikia. Au o'e ama' mbo'i au, fo bisa ola' o atahori ia ra.” 044 ACT 021 040 Malangga a na'ahei', de Paulus nambarii' mia lesu mata' a tatabun ata', ma boti' lima na no'e se nee-nee, fo ana nae ola'. Boe ma, ana ola' ded'ea Aram fo atahori naa ra ded'ean (atahori Ibrani ra sia naa, ola' ded'ea Aram). 044 ACT 022 001 Boe ma, Paulus ola' nae “Ama nggare no toronoo nggare! Au o'e nggi rena, te ae usula'e ao ngga.” 044 ACT 022 002 Lele' naa atahori hetar rena Paulus ola', nendi' sira ded'ea na. De ara nenee reu' ena, fo rae rena malolole ded'ea na. Boe ma ana ola' nakandoo nae, 044 ACT 022 003 “Sad'i basa nggi bub'ulu' mae, au atahori Yahudi. Mama ngga b'onggi au sia kota Tarsus, sia nusa' Kilikia. Te, au u'umoko mia Yerusalem ia. Meser monae' Gamaliel, mana nanori au. Ana nanori au basa Ba'i Musa hohoro-lalanen, losa lutu-lelo'. Au o manggate tungga Lamatualain, ona' basa nggi boe. 044 ACT 022 004 Fai' naa, au nda uloe' oi ma u'usususa' atahori mana tungga Yesus Dala Masod'a Na sa. Au lea endi se, tou' ma ina', risi' Yerusalem, fo tao se bui rala reu. Lele' naa, ruma mate boe. 044 ACT 022 005 Hita malangga monaen agama Yahudi a, no malangga fea' ra, o bub'ulu' saa fo au ola' ia teb'e! Au nda ombon-koson sa. Ara mana fee au susura koasa, fo uu to'u atahori mana tungga Yesus ra losa kota Damsik. Sia naa, au ae to'u se, fo endi se Yerusalem reu. Au du'a ae, hela fo atahori mana ma'etu' ded'eat agama ra hukun se.” 044 ACT 022 006 Basa ma Paulus ola' nakandoo nae, “Lao esa, au lao isi' Damsik, fo ae sangga atahori mana tungga Yesus ra. Mbei ma relo a namatetu ma, hai mae' a losa kota' naa. Te aiboi' ma, manggarelo' sa mia lalai a naronda neu au, 044 ACT 022 007 de u'uloli. Au rena hara' esa ola' nae, “He, Saulus! Ta'o bee de ho tao doid'oso au ta'o ia?’ 044 ACT 022 008 Au mema' rena hara' naa, te nda ita atahori sa. Ma utane ae, ‘Malangga mana ola' ia, seka?’ Hara' naa, nataa nae, ‘Au ia, Yesus, atahori Nasaret, fo ho tao doid'oso' a!’ 044 ACT 022 009 Atahori mana lao' ro au ra o, rita manggarelo' naa, te nda rena hara' naa sa. 044 ACT 022 010 Boe ma, utaa ae, ‘Mete ma ta'o naa, au musi ta'o bee?’ Nafad'e nae, ‘Fela, fo kota rala muu leo. Losa naa fo, Au atahori ngga fe'e nafad'e nggo basa saa fo musi tao' ra. 044 ACT 022 011 Au rena ala ma, au fela rii-rii. Te au nda ita saa sa boe, huu manggarelo' naa seli. De nonoo nggara to'u ro au kota Damsik mi. 044 ACT 022 012 Sia naa hambu atahori sa naran Ananias. Rala na ndos, ma to'u nahere' Ba'i Musa hohoro-lalane nara. Basa atahori Yahudi mana leo sia kota naa, hii e ma fee had'at neu e. 044 ACT 022 013 Ana nema sangga au, ma ola' nae, ‘A'a Saul! Mulaa fo mete leo! Te a'a mata na nalaa ena.’ Ana ola' basa ma, au boti' mata ngga, ma bisa ita e. 044 ACT 022 014 Basa ma, ana nanori au nae, ‘Lamatualain, fo hita bei-bai nara hule-o'e neu' a, ia naa, tengga nala a'a ena. A'a ue-tatao ma, naeni muhine malolole hihii-nanau Na. No muhine Yesus, fo mia dalahulu na, hita ingga-ingga' E tae “Atahori Meumare'”. Ia naa, Lamatualain soi dala' fo a'a rena mata ma mia Yesus. 044 ACT 022 015 Ana mana tengga nala a'a, fo muu mufad'e Dud'ui Malole Na neu atahori sia bee-b'ee. A'a musi mufad'e basa saa, fo mita ma rena mia E. 044 ACT 022 016 Afi' muhani dod'oo fai. Muu fo mo'e ara sarani a'a, fo dad'i bukti a'a no'e Lamatua' Yesus fee ambon neu basa sala-kilu mara.’” 044 ACT 022 017 Boe ma Paulus ola' nakandoo nae, “Basa ma, au bali' Yerusalem uu. Fai' sa, au uu hule-o'e mia Ume Hule-o'e Huu' a ma, Lamatua' natud'u au, ona' meit e. 044 ACT 022 018 Au ita Yesus. Ma Ana parenda au nae, ‘Ho musi lao hela Yerusalem ia, leo! Huu, atahori mana sia ia ra, nda nau simbo saa fo, ho munori so'al Au' a sa.’ 044 ACT 022 019 Te au nda simbo parenda' naa sa, huu dalahulu na, malangga agama ra hii au. De utaa ae, ‘Ta'o ia, Ama'! Basa se bub'ulu', fai' naa, au lao uu sia ume hule-o'e' sia bee-b'ee, fo to'u ma poko atahori mana ramahere neu Ama'. 044 ACT 022 020 Ara o rahine rae, lele' ara mbia risa Ama' dedenu Na, Stefanus, te au sia naa, ma au o nau boe. Au mana utatale se raduru fatu fo mbia e. Ma au mana unea bad'u nara.’ 044 ACT 022 021 Au fee nesenened'a' ta'o naa, te Yesus parenda selu' fai nae, ‘Sud'i boe sangga dala' mata'-mata'! Lao hela Yerusalem leo! Au ae denu nggo muu sia mamana dod'oo' ra, fo munori atahori nda Yahudi ra sa.’” 044 ACT 022 022 Atahori hetar rena Paulus ola' nae Lamatua' denu e nisi' atahori fea' ra ena ma, ara nda nau rena e sa ena. Basa se ramanasa, ma nggasi randaa rae, “Afi' rena atahori ia fai! Misa e leo! Ana nda nandaa nasod'a sa ena.” 044 ACT 022 023 Atahori naa ra nggasi ta'o naa ma, ara olu bad'u nara, ma ao afu de nggari ata neu, huu ramanasa seli ena. 044 ACT 022 024 Malangga a nita atahori ramue fai ma, ana denu sold'ad'u ra rendi Paulus nisi' mamana nenea'. Basa ma, ana denu se filo e, naa fo Paulus nataa nae eni tao sala' saa, losa atahori Yahudi ra rae tao risa e. 044 ACT 022 025 Ara pa'a Paulus fo rae filo e ma, ana natane bali' sold'ad'u naa nae, “Tungga mana parenda Roma atoran na, bee ka ndaa? Mete ma atahori sa mana na'ena hak atahori Roma hambu ded'eat, hei musi tao ta'o bee? Hei popoko mi'ihulu' e, do, hei paresa' mi'ihulu' e?” 044 ACT 022 026 Sold'ad'u naa rena nala ma, ana neu sangga malangga na lai-lai. Ana nafad'e nae, “Ama'! Atahori ia, na'ena hak atahori Roma! Dad'i ama' nae tao saa neu e?” 044 ACT 022 027 Malangga a rena nala ma, ana neu natane Paulus nae, “Oi ho mu'ena hak atahori Roma? Naa, teb'e do?” Paulus naselu nae, “Teb'e! Au to'u hak naa.” 044 ACT 022 028 Boe ma malangga a nae, “Au o ta'o naa boe. Au bae nae na seli, fo bisa hambu hak naa.” Te Paulus nataa fai, nae “Au naa, nda bae saa-saa sa boe. Eni' a mama ngga b'onggi au, au to'u hak naa ena. Ama ngga o to'u hak naa boe.” 044 ACT 022 029 Ara rena Paulus to'u hak atahori Roma ma, sold'ad'u ra ra'ad'ed'ea'. Ara nda rambarani filo ma paresa' e sa ena. Malangga a nahine nae eni tao sala' nalena-langga atoran ena, huu eni pa'a Paulus ena. Naa de, ana namatau. 044 ACT 022 030 Mbila' neu ma, malangga a fe'e nae sangga ded'eat a huu-pata na ta'o bee. De ana denu sold'ad'u nara reu ro'e basa malangga mana nggero ded'eat agama Yahudi ra, fo ra'ab'ue. Boe ma, ana denu reu sefi Paulus papa'a na, fo rendi e nisi' basa atahori naa ra mata nara. 044 ACT 023 001 Paulus losa naa ma, ara denu e nasala'e ao na. Ana mete namemeu basa atahori naa ra, ma ola' nae, “Toronoo nggare! Au umburii' sia ia, no rala ndos. Lamatualain bub'ulu', rala ngga meu'.” 044 ACT 023 002 Ara rena e ola' ta'o naa ma, Ananias, malangga monae' agama Yahudi a, namanasa. De ana parenda atahori mana rambarii' deka Paulus ra nae, “To'o bafa na!” 044 ACT 023 003 Boe ma Paulus naselu no Ananias nae, “Dei fo Lamatualain to'o bali' nggo. Ho atahori mana ona' rii nenerose' no cet sia dea', te mba'i a namanaa tungga rala'. Ho endo' sia ia, fo tao ao ma ona' ndos e. Ma mae hukun au tungga hita atoran ad'at na. Te ho mulena-langga neu atoran naa, lele' ho denu ara to'o au.” 044 ACT 023 004 Atahori mana sia naa ra rena Paulus ola' ta'o naa ma, ara ai e rae, “Heh! Ho nda mundaa ola' ta'o naa neu hita malangga agama malangga monaen na sa!” 044 ACT 023 005 Ma Paulus ola' nae, “Teb'e, do? Mete ma ta'o naa, au o'e ma'af. Au nda bub'ulu' eni, hita malangga agama malangga monae' na sa. Mema' Lamatualain pake atahori fo sura', nae ‘Afi' ola' de'ulaka' neu malangga mara.’” 044 ACT 023 006 Paulus nita atahori mana endo' nggero ded'eat agama ra ma, ana bub'ulu' nae, ara bab'anggi dad'i partei rua. Ruma tungga partei Saduki, fo ramahere oi atahori mates ra nda rasod'a bali' sa. Ara ramahere oi Lamatualain nda ma ate' sia sorga sa. Ma atahori nda ma samana' sa' boe. Ruma fai tungga partei Farisi fo ramahere oi Lamatualain bisa tao nasod'a bali' atahori mates ra. Ara o ramahere rae Lamatualain ma ate sia sorga, ma atahori o ma samana' boe. Boe ma Paulus ola' nahere' nae, “Toronoo nggare! Sad'i basa nggi bub'ulu', au ia, atahori Farisi. Au ama ngga, no ba'i ngga atahori Farisi. Ia naa, hei mae hukun au, huu au umuhere ae, Lamatualain bisa tao nasod'a bali' atahori mates ra.” Paulus ola' ta'o naa ma, atahori Saduki ro Farisi ra rareresi, de ara esa nda malole' no esa sa. Boe ma ara saranggaa reu rua. 044 ACT 023 009 Dad'i basa atahori naa ra rareresi losa basa se ramue-raanggi'. Basa ma, meser hira mia partei Farisi rambarii' de rasala'e Paulus rae, “Atahori ia nda sala sa! Seka bub'ulu', se'u te atahori mates sa samana na, do, Lamatualain ate Na esa mia sorga, nema ola' no e!” 044 ACT 023 010 Meser naa ra, ola' ta'o naa ena, te ara bau rareresi, losa malangga sold'ad'u a namatau. Ana du'a, afi' losa ara momoko risa Paulus. Naa de, ana denu sold'ad'u nara onda, fo ro Paulus nisi' mamana nenea' a. 044 ACT 023 011 Temba neu ma, Lamatua' Yesus natud'u ao na neu Paulus. Ana tao manggatee Paulus ralan, nae “Paul! Afi' mumutau! Ia naa, ho ola' so'al au sia Yerusalem ia ena. Musuned'a malolole! Dei fo ho o musi ola' ta'o naa sia Roma boe.” 044 ACT 023 012 Mbila fefetun ma, atahori Yahudi haa nulu lena ma'ira' fo rae risa Paulus. Ara sumba rae, “Mete ma hai nda fe'e misa Paulus sa naa, hai nda nau mia-minu sa.” 044 ACT 023 014 Ara sumba basa ma, reu rafad'e malangga monae' agama ra no lasi-lasi ad'at Yahudi ra rae, “Ama nggaree! Hai sumba mae, mete ma hai nda fe'e misa Paulus sa naa, hai nda mia-minu sa. 044 ACT 023 015 Hai hihii ma ta'o ia: Ama' se musi mindaa mo malangga sold'ad'u monae' a, fo mo'e e mo Paulus misi' mamana nggenggero ded'eat agama. Tao ona' a ama' se rae paresa' selu' ded'ea na. Dei fo hai tefa e sia dala' talad'an, fo misa e.” 044 ACT 023 016 Te Paulus dad'is tou na esa rena ara ma'ira' ona' naa, de ana nela nisi' mamana nenea' a, fo nafad'e to'o Paulus. 044 ACT 023 017 Paulus rena basa ana' a dud'ui na ma, ana no'e nala malangga sold'ad'u esa nae, “Ia, au ana ngga. Mo e lai-lai nisi' malangga sold'ad'u monae ma. Te ana nae nafad'e dala' esa.” 044 ACT 023 018 Boe ma malangga sold'ad'u a no ana' a nisi' malangga sold'ad'u monae' a. Ana nafad'e nae, “Ama'! Paulus, fo hai minea' a, no'e au fo o ana' ia nema nandaa no ama'. Ana nae nafad'e dala' esa.” 044 ACT 023 019 Boe ma malangga a nore nendi ana' a nisi' mamana' esa de aka' a ru'a se. Ana natane nae, “Ho mae mufad'e au saa?’. 044 ACT 023 020 Ana' a nafad'e nae, “Atahori Yahudi hira ma'ira' rae risa to'o Paul. Ara rae rema ro'e ama', fo fetun na, ama' no to'o Paulus misi' mamana nggenggero ded'eat agama. Ara e'edik rae paresa' ramemeu to'o ded'ean. 044 ACT 023 021 Te ama' afi tungga hihii nara. Huu atahori haa nulu lena' ra rae tefa ama' atahori nara sia dala', fo rae risa to'o Paul. Basa se sumba rae, mete ma sira nda fe'e risa to'o Paul sa naa, sira nda raa-rinu sa. Basa se rahehere ena. Ara rahati' a ama' nataa nae saa.” 044 ACT 023 022 Malangga a rena nala ana' a dud'uin ma, ana nae, “Afi' mufad'e esa boe mae, ho uma mufad'e au dala' ia.” Basa ma ana denu ana' a bali'. 044 ACT 023 023 Basa ma, malangga sold'ad'u monae' a no'e malangga sold'ad'u rua. Ana parenda se nae, “Sad'ia sold'ad'u mana lao ei', natun rua; ma sold'ad'u mana sae ndara, hitu nulu; ma sold'ad'u mana to'u tee ra, natun rua. Tetemba' ia lii' sio, ama lao misi' Kaisarea leo. 044 ACT 023 024 Ama o sad'ia ndara esa fee neu Paulus. Ama musi mo e malolole losa hofernor Feliks.” 044 ACT 023 025 Basa ma, ana sura' susura fee hofernor Feliks, ta'o ia: 044 ACT 023 026 “Ama' hofernor Feliks. Sod'a-mole' mia au, Klaudius Lisias. 044 ACT 023 027 Atahori fo au haitua' ia, nara na Paulus. Atahori Yahudi ra to'u rala e, ma ra'e a tao risa e. Te au sold'ad'u nggara rasala'e e mia atahori Yahudi ra lima na. Basa ma, au bub'ulu' ana to'u hak atahori Roma. 044 ACT 023 028 Au ae bub'ulu' ta'o bee, de atahori Yahudi ra rae tao risa e. Naa de, au o e nisi' atahori Yahudi ra mamana nggenggero ded'eat agama na. 044 ACT 023 029 Te nda hambu sala na saa sa' boe. Mema' ana nda tao de'ulaka saa sa' boe. De atahori ia nda bisa maso' bui sa, ma nda nandaa no hukun mate sa. Atahori sia mamana nggenggero ded'eat agama ra ratofa, huu nenori agama nara esa' a ena na. Naa de, au o bali' atahori ia nisi' mamana nanea' a. 044 ACT 023 030 Te mbila' na ma, au rena oi atahori Yahudi ruma rala' esa rae risa e. Naa de, au parenda ro tute' atahori ia nisi' ama'. Au o ufad'e atahori Yahudi mana nae tao ded'eat lab'an e, fo rema risi' ama' e. Naa fo ama' rena rae fee sala' saa neu e. Au susura ngga, ta'o a ia. Makasi!” 044 ACT 023 031 Basa ma, sold'ad'u ra raote fo tao tungga malangga a parenda na. Tetemba' naa, ara ro Paulus losa kota' esa, nara na Antipatris. 044 ACT 023 032 Mbila' na ma, sold'ad'u mana sae ndara ra ro Paulus rakandoo losa kota Kaisarea. Te sold'ad'u fea' ra, bali' Yerusalem reu. 044 ACT 023 033 Ara losa Kaisarea ma, rendi susura a nisi' hofernor. Ma ara fee Paulus nisi' hofernor lima na. 044 ACT 023 034 Hofernor baca basa susura a ma, ana natane Paulus nae, “Ho atahori bee se?” Paulus nataa nae, “Au, atahori mia nusa' Kilikia, ama'.” 044 ACT 023 035 Hofernor rena nala Paulus na'o naa ma, ana nahine oi Paulus to'u hak atahori Roma. De ana ola' nae, “Au to'u parenda' sia ia. Dei fo au mana nggero ded'eat ma. Te, ata musi tahani atahori mana rae rad'ed'ea ro ho' ra losa ia dei, fo au fe'e paresa' ded'eat ma.” Boe ma, ana denu sold'ad'u ra tao Paulus nisi' sira mamana na, sia ume panggat hofernor sod'a na, fo dalahulu na mane Herodes nafefela' a. 044 ACT 024 001 Seli fai lima ma, atahori Yahudi mana rae rad'ed'ea ro Paulus ra losa kota Kaisarea. Sia nononggo' naa, hambu Ananias. Eni malangga agama Yahudi ra malangga monae na. Malangga fea' ra o rema boe. Ara rema ro atahori fea' esa, nara na Tertulus. Ana ola' nahine. Naa de ara ro e, dad'i sira mana ola-ola na fo lab'an Paulus. 044 ACT 024 002 Atahori ra basa se ra'ab'ue mia mamana nggenggero ded'eat ena ma, hofernor denu ro Paulus maso'. Boe ma Tertulus fela nambarii', nae ola' na'atutud'a' Paulus. Ana fee hada't neu hofernor, ma ola' nae, “Ama hofernor! D'oo basa ia, eni' a ama' to'u parenda' sia ia, ama' bub'ulu' malole' saa fo fee nema hai. Ma ama' tao malole' dala' nae', losa hai atahori Yahudi ra misod'a no sod'a-mole'. De fai' ia hai mae mo'e makasi nae' neu ama'. Te se fai, mana bisa tao malole' nae' sia bee-b'ee ona' ama' ia. 044 ACT 024 004 Au nda ola' nae' sa. Au ola' neu' a sosoa na. Dad'i au o'e ama' rena malolole, saa' fo au ae ufad'e so'al Paulus ia. 044 ACT 024 005 Ta'o ia, ama'. Sia hai atahori Yahudi ra, Paulus ia, ona' hed'is esa mana lali mia mamana' esa nisi' mamana fea'. Ana hii' a lab'an hai agama ma, ma tao nalulutu hai adat ma sia bee-b'ee. Ana bee neu o, atahori Yahudi ra rad'ed'ea esa no esa. Eni, malangga mana matatale mia partei agama mana tungga atahori Nasaret esa, fo hai mae ‘partei Nasarani’. Te saa fo ranori' naa, sala no hai agama na nanori ma. 044 ACT 024 006 Atahori ia, nae nanggenggeo hai Ume Hule-o'e Huu meumare ma, huu ana nendi atahori dintiu nisi' rala neu. Naa de, hai to'u e. [Tungga hai hihii ma, hai mae hukun e tungga hai atoran ma. 044 ACT 024 007 Te malangga sold'ad'u Lisias nema lea nala e mia hai lima mara. 044 ACT 024 008 Ana parenda oi, mete ma hambu atahori rae rad'ed'ea ro Paulus, naa, rema randaa ro ama' sia Kaisarea. Ana nau' a, hofernor mana nggero ded'eat ia] Naa de, hai ima fo ama' paresa' ded'eat ia. Dei fo ama' bub'ulu' basa saa fo hai ola' ia, mema' teb'e. Hai o'ola ma, ta'o a ia ena. Makasi, ama'.” 044 ACT 024 009 Tertulus ola' basa ma, atahori Yahudi fea' ra ra'ahei' tungga rae, “Teb'e, ama'! Mema' ta'o naa.” 044 ACT 024 010 Basa naa ma, hofernor sein Paulus oi, “Au fee ho musula'e ao ma.” Paulus fela nambarii' ma ola' nae, “Ama' hofernor! Ama' parenda sia nusa' ia, doo' ena. Ama' bub'ulu' basa hai atahori Yahudi masod'a ma sia ia. huu naa, au nda umutau usula'e ao ngga sia ama' mata na sa. 044 ACT 024 011 Mbei ma fai sanahulu rua mana neu' naa, au isi' Yerusalem fo uu hule-o'e sia Ume Hule-o'e Huu' a. Ama' bisa natane atahori mana hule-o'e ro au' ra. 044 ACT 024 012 Au nda ureresi saa sa' boe sia Ume Hule-o'e Huu' a. Ma sia ume hule-o'e fea' ra o, au nda u'ub'ue atahori fo ramue sa. Au o nda tao haras sia Yerusalem sa' boe. 044 ACT 024 013 Te ia naa, atahori ia ra rae ra'atutud'a' au. Te saa fo ara ola' faa' ra, naa nda ma bukti saa sa' boe. 044 ACT 024 014 Ta'o ia, ama' hofernor. Au musi utaa dala' esa neu ama'. Au tungga partei feu' esa, fo atahori ra ranara e oi, ‘Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na.’ Au hule-o'e neu Lamatualain, ona' a au bei-bai nggara hule-o'e neu E boe. Au o tungga ba'i Musa atoran nara, ma umuhere teb'e-teb'e' neu saa fo Lamatualain mana ola-ola Nara sura' hela fee hai. 044 ACT 024 015 Au umuhena Lamatualain ona' atahori ia ra, fo mana rambarii' lab'an au ra. Hai mimihere mae, Lamatualain tao nasod'a bali' atahori mates ra: mae atahori malole', do deulaka' o, ona esa'. 044 ACT 024 016 Naa de, au manggate tao-tao' fo usod'a no rala ndos sia Lamatualain ma atahori mata na. No ta'o naa, nda hambu atahori ra'atutud'a' au sa. 044 ACT 024 017 Au tao ues too hira ena sia rae Isra'el dea', dei de au bali' Yerusalem uma. Au uma endi doi' fo atahori ra'ad'uru, fo tulu-fali neu hai atahori manasusa' ra. Boe ma, au o isi' Ume Hule-o'e Huu' a, fo ae hule-o'e ma fee tutunu-hohotu' mata'-mata' neu Lamatualain. 044 ACT 024 018 Te, au fe'e umeu ao ngga sia naa tungga hai atoran adat na ma, ara rema rae to'u au. Lele' naa, atahori mbei' a mia naa, ma esa nda namue saa mia naa sa' boe! 044 ACT 024 019 Sia naa, aka' a atahori Yahudi hira rema mia nusa' Asia rae hule-o'e. De mete ma ara ra'ena so'al ro au, naa, sira mana rae rad'ed'ea ro au sia ia. Te nda ama nggara ia ra sa! 044 ACT 024 020 Te atahori naa ra nda rema sa. De ama' natane sob'a atahori ia ra, au sala ngga saa? Fai' naa, ara paresa' au mia mamana nggenggero ded'eat agama, te ara nda hambu au sala ngga saa sa' boe. Ama' natane se a! 044 ACT 024 021 Aka' a mbei ma dala' esa, mana tao se ramue ma nda hii au sa. Lele' au ola' uhere' ae, ‘Hei mae hukun au, huu au umuhere ae, Lamatualain bisa tao nasod'a bali' atahori mates ra!’” 044 ACT 024 022 Paulus ola' ta'o naa, te hofernor Feliks nahine nae' ena, so'al ‘Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na’. Naa de, ana nate'e ne'ebu'et naa oi, “Ta'o ia! Au ae o'e malangga Lisias, fo rena dud'ui na dei. Au ola' basa o e, fo au fe'e u'etu' ded'eat ia ena.” 044 ACT 024 023 Boe ma ana denu malangga sold'ad'u esa neu ai hela Paulus. Te ana parenda fo fee fai loa' mbei neu Paulus, ma afi' na'angge nonoo nara rema tao mata neu e. 044 ACT 024 024 Hofernor Feliks sao na, atahori Yahudi, nara na Drusila. Seli fai hira ma, ana sangga fai loa' fo no sao na rae ola-ola' ro Paulus. Naa de, ana denu rendi Paulus neu nandaa no ru'a se. Boe ma Paulus nafad'e ru'a se ta'o bee fo atahori ramahere neu Yesus Kristus, atahori fo Lamatualain helu basa mia dalahulu na. 044 ACT 024 025 Ana o nafad'e ta'o bee fo atahori rasod'a ndos, ma ranea ao nara fo afi' tao sala'. Ana o nafad'e oi, dei fo Lamatualain hukun basa atahori. Feliks rena nala ma, ana namatau, de nafad'e Paulus nae, “Paulus. Dai ena. Losa' a ia leo! Mete ma hambu fai loa' fai fo, au o'e selu' nggo.” 044 ACT 024 026 Mae Feliks rala na namatau, te ona' o ana sangga dala' fo Paulus soro fee ne d'oi', fo ana mbo'i e. Naa de, ana aka' a no'e Paulus fo ola-ola' no e. 044 ACT 024 027 Te huu sia dala esa fai, hofernor Feliks o ha'i rala' no malangga agama Yahudi ra. Naa de, ana nda na'etu' Paulus ded'ea na lai-lai sa. Ana hela ded'eat naa too rua. Basa ma, hofernor feu' sa, nara na Porkius Festus, nema nggati e. Te ara fe'e ranea rahere' Paulus. 044 ACT 025 001 Lele' naa, hofernor feu' a, nara na Festus, lali Kaisarea neu fo nae parenda. Ana leo fai telu' a mia naa ma, ana lao nakandoo Yerusalem neu. 044 ACT 025 002 Sia naa, malangga agama Yahudi malanga nara ma malangga fea' ra reu randaa ro e fo rahine e. Ara o ola-ola' Paulus ded'ea na sia sira ne'eb'ue na naa. 044 ACT 025 003 Ara o ro'e, mete ma bisa naa, hofernor denu atahori nara ro bali' Paulus Yerusalem nema, huu ara rala rala' ena rae tao risa Paulus sia dala' talad'a na. 044 ACT 025 004 Te hofernor nataa oi, “Ama nggaree. Ta'o ia. Hela fo ara ranea e sia Kaisarea dei. Te au o ae haelai bali' naa uu boe. 044 ACT 025 005 De mete ma hei se hambu koasa fo nggero ded'eat ia, naa, tungga mo au Kaisarea uu. Mete ma atahori ia tao sala' saa, naa, hei bisa mid'ed'ea mo e sia naa.” 044 ACT 025 006 Basa ma, Festus leo mbei ma fai sanahulu mia Yerusalem, dei de fe'e bali' nisi' Kaisarea. Atahori Yahudi hira tungga e. Mbila' na ma, hofernor nae paresa' ded'eat naa. De ana denu ro Paulus rala neu nandaa no e. Paulus rala neu ma, atahori Yahudi ra rambarii' rereo' rala e, de fee sala' mata'-mata' neu e. Te ara nda ratud'u bukti saa sa' boe. 044 ACT 025 008 Boe ma Paulus nasala'e ao na nae, “Ama hofernor. Au nda fe'e tao de'ulaka' saa sa' boe. Au o nda tao saa lab'an hai atoran agama Yahudi ma sa. Au nda tao unggenggeo Lamatualain Uma Hule-o'e Huu Na sia Yerusalem. Ma au o nda tao saa lab'an mana parenda Roma ra atoran na sa.” 044 ACT 025 009 Te hofernor nae ha'i rala' no atahori Yahudi ra. Naa de, ana natane Paulus oi, “Ho du'a ta'o bee? Mete ma au nggero ded'ea ma sia Yerusalem, naa, ho nau, do hoko'?” 044 ACT 025 010 Paulus rena hofernor natane ta'o naa ma, ana nataa oi, “Ama' hofernor, au ia, atahori Roma. De ia naa, au umburi' sia ama' hofernor mia manaparenda Roma. Manaparenda Roma mana na'ena hak nggero au ded'ea ngga tungga atoran na. Dad'i au nda nau isi' Yerusalem, fo ne'etu' ded'ea ngga sia naa sa. Ama' bub'ulu', au nda tao sala' saa sa' boe, lab'an neu atahori Yahudi ia ra. 044 ACT 025 011 Mete ma au tao sala', nandaa no hukun mate, naa, au simbo. Te mete ma saa fo ara ola' naa, nda teb'e sa, tungga atoran Roma, nda hambu esa bisa fee au uu atahori ia ra lima nara sa. Ara sangga' a dala', fo rae risa au parsuma' a. De ia naa, tungga au hak ngga, au endi ded'eat ia nisi' mamana nggengero ded'eat huu' a, fo mane monae' Kaisar sia Roma, na'etu' ded'eat ia!” 044 ACT 025 012 Hofernor rena Paulus na'o naa ma, ana no'e dud'u'at mia nonoo mana tungga nggero ded'eat naa. Basa ma, ana nafad'e Paulus nae, “Huu mo'e hene misi' Kaisar, de ho musi muu sia Roma.” Ola' basa ma, hofernor nate'e ne'eb'uet naa. 044 ACT 025 013 Basa ma, atahori Yahudi ra mane na, nara na Agripa, no feto na, nara na Bernike, rema sia Kaisarea, fo rae fee had'at neu hofernor feu' a. 044 ACT 025 014 Ara numban fai hira ro hofernor Festus. Fai' esa, Festus dui Paulus ded'ea na neu ru'a se. Ana oi, “Ama mane'! Sia Kaisarea ia, hai minea atahori sa, nara na Paulus. Dalahulu na, hofernor mbaraa' a nda fe'e na'etu' ded'ea na sa. 044 ACT 025 015 Fe'e lai-lai' ia, au Yerusalem uu ma, malangga agama Yahudi malangga ra ro lasi-lasi adat ra, rema kalaak Paulus, de ro'e au hukun e. 044 ACT 025 016 Te ufad'e se ae, ‘Tungga mana parenda Roma atoran na, au musi paresa' ded'eat ia dei. Atahori mana rad'ed'ea' ra musi randaa dei. Au ae rena hei fee sala' saa neu e. Ma ana musi hambu nasala'e ao na boe. Dei fo au bisa u'etu' ded'eat naa, ma utud'a' hukun saa neu e.’ 044 ACT 025 017 Au bali' Kaisarea uma ma, atahori Yahudi hira tungga boe. Mbila' na ma, au paresa' tute' ded'eat naa. Au denu se ro Paulus nema nandaa no au, fo au bisa bub'ulu' ded'eat ia huu-pata na. 044 ACT 025 018 Boe ma, atahori Yahudi ra rambarii' de dui Paulus sala nara. Te saa fo rafad'e' neu au' a, bera na nda ona' au d'u'a' a sa. 044 ACT 025 019 Ara ratofa, huu ara nda rala' esa so'al agama nara sa. Ma, rareresi ro Paulus aka' atahori sa, nara na Yesus. Tungga atahori Yahudi ra, Yesus mate ena. Te Paulus to'u nahere' oi Yesus naa, nasod'a bali' ena. 044 ACT 025 020 Ara rareresi ta'o naa, te huu au atahori feu', de nda ita' ae u'etu' ded'eat agama ia ta'o bee sa' boe. Naa de au utane Paulus ae, ‘Ona bee na, au u'etu' ded'ea ma ia sia Yerusalem, do?’ 044 ACT 025 021 Te ana nda nau sa. Ana no'e hene nisi' keser. Naa de au u'ungge uhere' e, losa ka'e ala dei fo haitua e Roma neu.” 044 ACT 025 022 Ara rena Festus dud'ui na ma, Mane Agripa oi, “Mete ma bisa naa, au ae rena ao ngga mia atahori naa.” Festus nataa oi, “Bisa! Dei fo au ator fo fetu na, ama' bisa rena ao ma mia atahori naa.” 044 ACT 025 023 Mbila' ma, hofernor Festus ator, fo mane Agripa rena Paulus o'ola na. Ana o ator fo atahori nae' bisa rena Paulus o'ola na boe. Malangga sold'ad'u ra ma atahori monaen sia kota Kaisarea, basa se rema rena Paulus. Boe ma, mane Agripa no Bernike maso' rala rema ro bua-bau mane nara. Basa atahori fee had'at neu ru'a se. Basa se ra'ab'ue ena ma, hofernor denu ro Paulus rala neu. 044 ACT 025 024 Ara ro Paulus ma, hofernor ola' oi, “Mane Agripa, ama nggara, ma toronoo susue nggare. Atahori ia, nara na Paulus. Malangga Yahudi hira rad'ed'ea ro e. Ruma sia Yerusalem ma ruma sia ia, ara risi' au, fo ra'asusuu' au rae, atahori ia, nda nandaa nasod'a sa ena. 044 ACT 025 025 Naa de au paresa' e, te nda hambu sala na nandaa no hukun mate sa. Te ana no'e hene nisi' mana parenda ata'. Naa de, nau nda nau sa, au musi fee ne Roma neu. 044 ACT 025 026 Mete ma au haitua e, naa, au musi tao susura. Te ia na, au musi sura' saa, fee mane monae' a? Naa de au u'ub'ue basa ama' se, fo rena e. Basa naa, au o'e ama mane' Agripa fee au dud'u'at, fo sura' uhine susura fee neu mane monae' a. Au du'a na nda malole' sa, mete ma au fee ded'eat ia nisi' kaisar, te nda ufad'e atahori ia sala na sa. Au o'ola ngga, ba'u a ia. Makasi.” 044 ACT 026 001 Basa naa ma, mane Agripa denu Paulus oi, “Musula'e ao ma leo. Basa hai mae rena nggo ena.” Boe ma Paulus lo lima na, ma ola' nae, 044 ACT 026 002 “Ama mane Agripa nenefee had'at. Au umuho'o, huu ama' fee au ufad'e neu ama' se, basa dala' saa fo atahori Yahudi ra rapepenggo neu au' a. 044 ACT 026 003 Au bub'ulu' ama' nahine teb'e, hai atahori Yahudi ra adat ma, ma hai masod'a mate-mori mara. Dad'i au o'e ama' rena malolole. 044 ACT 026 004 Eni' a a'ana ngga, ara ranori au tungga adat atahori Yahudi ra. Fefeu na, ranori au mia kambo' ngga; basa ma uma sakola selu' mia Yerusalem. Atahori Yahudi mana sia Yerusalem ra, bub'ulu' au masod'a ngga, ma rahine au no malole'. 044 ACT 026 005 Mete ma malangga agama ra nau, ara bisa dui oi sira rahine au mia doo na neu. Te au ia, maso' partei agama Farisi boe. Basa atahori bub'ulu', hai atahori Farisi ia ra, mana to'u mihere' atahori Yahudi ra atoran agama na. 044 ACT 026 006 Au, o basa atahori Isra'el leo kasanahulu rua' ra, mihani Lamatualain tao tungga hehelu-fufuli Na. Ana tao hehelu-fufuli' naa eni' a ma'ahulu na no hita bei-ba'i nara. Naa de, losa ia basa hai hule-o'e hatu'-rerelon fo Lamatualain tao natetu hehelu-fufuli' naa leo. Hehelu-fufuli' naa oi, dei fo Lamatualain tao nasod'a bali' atahori mates ra. Ama mane Agripa nenefee had'at. Huu au umehere ae, dei fo Lamatualain tao nasod'a bali' atahori mates, naa de ara rad'ed'ea ro au. Au ae utane: ta'o bee de hei ruma nda nau mimihere mae Lamatualain bisa tao nasod'a bali' atahori mates ra sa? Ana bisa! 044 ACT 026 009 Dalahulu na, mema' au sud'i' a tao sa, fo lab'an uhere' basa atahori mana tungga Yesus, atahori Nasaret a. 044 ACT 026 010 Lele' naa, malangga agama Yahudi malangga ra fee koasa neu au, fo uu tao u'usususa' Yesus atahori nara sia bee-b'ee. Au to'u se, ma nore o se Yerusalem rema, fo tao se bui rala reu. Au o tungga u'etu' hukun isa ruma. Au maso' ume hule-o'e' ra, fo tao doid'oso se. Ma u'ususuu' se fo rasadea Yesus. Au uu oi se lao hetar no nasaat. Sad'i au rena atahori mana ramahere Yesus sia bee, mae losa nusa fea' o, au uu oi se!” 044 ACT 026 012 Boe ma Paulus ola' nakandoo nae, “Lao esa, malangga agama Yahudi malangga ra fee susura koasa neu au fo uu oi Yesus atahori nara sia kota Damsik. Boe ma, au o uu boe. 044 ACT 026 013 Ama mane Agripa! Lele' hai fe'e sia dala', mbei ma reorendu na, aiboi' ma, manggarelo' sa mia lalai a ronda na seli, delo dai au o nonoo nggara. 044 ACT 026 014 Basa hai mi'iloli, huu manggerelo na seli. Au rena hara' esa ola' no au, nendi' ded'ea Aram oi, ‘We Saul! Ta'o bee de ho aka' tao doid'oso Au mukundoo' a? Susa neu nggo, mete ma ho aka' a lab'an Au hihii Ngga.’ 044 ACT 026 015 Au rena hara' naa, te nda ita atahori na sa. De au utane ae, ‘Malangga mana ola' ia, seka e?’ Haraa' naa nataa oi, ‘Au ia, Yesus, fo ho tao doid'oso mukundondoo' a. 044 ACT 026 016 Saul! Fela leo! Au utud'u ao ngga neu ho ia, fo dad'i Au atahori namahere ngga. Ho musi muu mufad'e basa atahori ra, saa fo mita mia Au fai' ia. Dei fo Au utud'u selu' fai, mata-feu' ra, fo bisa muu mufad'e atahori ra. 044 ACT 026 017 Dei fo ho hambu sususa' mata'-mata'. Te au unea nggo mia atahori mana rae ra'asususa' ho ra, mae mia atahori Yahudi, do mia atahori fea' ra. Teb'e! Au denu nggo misi' atahori nda Yahudi ra sa. 044 ACT 026 018 Muu tao mulaa mata nara, fo rahine, ma rasod'a sia manggarelo' a. Naa fo, ara lao hela sira dala masod'a sala nara. Ho o musi mutud'u se dala masod'a ndos, ma mbo'i se mia nitu ra malangga na koasa na, fo mendi se risi' Lamatualain. No ta'o naa, Lamatualain fee ambon neu sala nara. Ma ara o dad'i Lamatualain atahori Nara, ona' atahori fea' fo Ana tengga nala' ra, huu ramahere Au. Au ufad'e ho ba'u a naa ena, Saul.’” 044 ACT 026 019 Basa naa ma, Paulus ola' nakandoo oi, “Ama mane'. Ue-tataos fo au simbo mia sorga naa, au ue-tao ena. Ma au o fe'e ue-tao e, nda u'ud'ed'ea' mbei sa' boe, losa fai' ia. 044 ACT 026 020 Fefeu na au ufad'e Yesus Dala Masod'a Na neu atahori Yahudi ra sia Damsik. Basa de au uma ufad'e atahori Yahudi mana sia Yerusalem, ma basa nusa' Yudea. Basa ma, au lao ndule atahori nda Yahudi ra nusa nara. Au ola' relo-relo neu basa se, fo ara lao hela dala masod'a sala nara, ma fee ao nara neu Lamatualain. Ara musi tao malole sia masod'a nara neu atahori fea', fo dad'i bukti oi sira dad'i atahori feu' ena sia Lamatua'. 044 ACT 026 021 Huu au ue-tao ta'o naa, atahori Yahudi ra to'u au mia Ume Hule-o'e Huu' sia Yerusalem. Ara o rae tao risa au boe. 044 ACT 026 022 Te Lamatualain tulu-fali au. Naa de, au fe'e usod'a losa ia. Huu naa, au fe'e umburi' sia ia, fo dui-b'engga fee basa atahori anak-moko, so'al Yesus Dala Masod'a Na. Saa fo au ufad'e' ia, ndaa no basa saa fo ba'i Musa no Lamatualain mana ola-ola Nara ranori eni' a ma'ahulu na. 044 ACT 026 023 Ara ranori so'al Kristus, atahori fo Lamatualain helu nae fee nema' a. Oi, Ana musi doid'oso, fo mate, te basa naa, Ana dad'i atahori fo Lamatualain nafefela na'ahulu' a. Dei fo Ana mana fee manggarelo' neu atahori Yahudi ra, no atahori fea' sia raefafo' ia.” 044 ACT 026 024 Paulus fe'e ola' ue-tatao na ma, Festus ola' nggero ded'ea na nahere' oi, “He! Paulus! Mbei ma ho mamulu'. Muhine nae' seli, de tao uta ma nda matetu' sa.” 044 ACT 026 025 Te Paulus nataa oi, “Ama hofernor nenefee had'at. Au nda umulu sa. Basa saa fo au ola' ia, mema' teb'e. Au nda ander-ander sa. 044 ACT 026 026 Ama Mane Agripa nahine saa fo au ufad'e' ia, mema' teb'e. Naa de, au umburani ola' relo-relo. Au umuhere ama mane' rena basa ia ra ena, huu saa fo mana dad'i ena, nda dad'i sia mamana ma'afuni' sa. Oi, Yesus mana mate' naa, nasod'a bali' ena. Basa atahori o, bub'ulu' ena. 044 ACT 026 027 Mia dalahulu na, Lamatualain mana ola-ola Nara rafad'e basa ena. Au umburani u'uhehee' ae, ama mane' o namahere mana ola-ola' naa ra o'ola nara, to?” 044 ACT 026 028 Te mane Agripa ola' nggero nae, “Weh! Paulus! Nda doo' sa te, ho mae tao au dad'i atahori Kristen!” 044 ACT 026 029 Paulus nataa nae, “Ta'o ia, ama'. Au hule-o'e neu Lamatualain, fo doo', do losa' o, nda aka' a ama mane' sa, te basa atahori mana rena neu au o'ola ngga ia, bisa dad'i Yesus atahori nara, ona' au. Te sad'i ama' se afi' dad'i atahori nda nenembo'it, ona' au ia sa.” 044 ACT 026 030 Paulus ola' basa ma, mane Agripa no feto na Bernike, ma hofernor Festus, ro basa atahori monaen ra, fela rambarii' de bali'. 044 ACT 026 031 Ara lao dea reu ma, ara ola-ola' oi, “Atahori ia nda tao sala' nandaa no hukun mate sa. Ma nda nandaa tao e bui rala neu sa!” 044 ACT 026 032 Boe ma mane Agripa nafad'e hofernor Festus oi, “Kasian o! Atahori ia no'e hene nisi' mamana nggenggero huu' a sia Roma. Hoko' naa, ded'eat ia basa ena, ma ana o nene'mbo'it ena.” 044 ACT 027 001 Basa ma, hofernor Festus na'etu' fo haitua Paulus nisi' mane monae' Keser sia Roma, fo na'etu' ded'ea na sia naa. Ana fee Paulus, no atahori bui fea' ra, risi' malangga sold'ad'u esa, naran Yulius, fo ro se risi' nusa' Italia. Yulius ia, malangga monae' esa mia sold'ad'u mana manea kaiser. 044 ACT 027 002 Lele' naa, au (Lukas) tungga o Paulus. Ma toronoo' esa fai, nara na Aristarkus, o tungga boe. Eni, atahori Makedonia mia kota Tesalonika. Basa hai sae ofa' esa mana nema mia kota Adrimitium. Rafad'e rae, ofa' ia neu tuli mamana' nae' sia nusa' Asia. 044 ACT 027 003 Boe ma, hai lao hela Kaisarea. Mbila' neu ma, hai losa kota Sid'on. Malangga sold'ad'u Yulius tao Paulus no malole', ma nafad'e e oi, bisa muu se'u nonoo mara sia mad'a' ata. Nae ta'o naa fo, ara bisa fee Paulus saa-saa fo ana parlu sia tasi' ata. 044 ACT 027 004 Basa de, hai hene selu' ofa', de lao. Te anin mata' a, monae na seli, de ofa' a nae' a nda lali' sa. Ara rauli ofa', de lao tungga pulu Siprus no rae Siria talad'a na, fo ofa' a nenebambi'. 044 ACT 027 005 Mia naa, hai lao tungga tasi' sia nusa' Kilikia no Pamfilia mata'. Hai mikindoo misi' kota Mira, sia nusa Likia. Losa naa ma, hai onda lao hela ofa' a. 044 ACT 027 006 Malangga sold'ad'u Yulius sangga ofa fea' mana nae lao mia Mira nisi' Italia neu. Ana hambu ofa' esa, nema mia kota Aleksandria, nae lao Italia neu. De ana denu basa hai, hene ofa' ata mi. 044 ACT 027 007 Hai lao fai hira te, ofa' a nae' a nda lalii' sa, huu ani mata' a, monaen seli. Hai lao no sususa mae' a losa kota Knidus. Te anin fe'e seli, de hai lao nggero misi' a pulu Kreta, fo nenebambi' mia anin a. Basa de, hai tungga tonggo' esa, nara na Salmone. 044 ACT 027 008 Hai lao no sususa' tungga tonggo' naa, tungga' a pulu Kreta tasi suu na. Dei de, hai fe'e losa mamana' esa, nara na Namo Malole'. Mamana' naa, deka no kota Lasea. 044 ACT 027 009 Atahori ofa' ra hahae mbei sia naa, huu hai sae ofa' doo' na seli ena, te nda fe'e losa Italia sa. Lele' naa, atahori Yahudi ra fai monae na, fo ro'e rae, Fai Hambu Ambon Mia Sala-Singgo', seli ena. Sosoa na, fai ree-anin nae losa. Boe ma, atahori ofa' ra ratane rae mae sae ofa' mikindoo, do hoko'. Paulus rena nala ma, ana oi, 044 ACT 027 010 “Toronoo nggare. Au ae ola' mbei. Mete ma hita sae ofa' takandoo, naa, hambu sususa' nae'. Afi' losa ofa' a molo, ma mopo saa-saa ra, ma hita o mate boe.” 044 ACT 027 011 Te malangga sold'ad'u a nda nau rena Paulus sa. Ana namahere' a joragan, no tenu ofa' a, huu ara rae lao hela mamana' naa. 044 ACT 027 012 Sia Namo Malole' naa, ofa' ra nafu nda malole' sa sia fai rii-ree. Dad'i sira nae' nau' a lao mikindoo, misi' kota Feniks. Ara ramahena, mete ma bisa, naa, basa hai leo sia naa, losa fai rii-ree ia basa. Feniks naa, namo malole' sia pulu Kreta, huu nenebambi' mia ani muri-onas no muri-dis, ma nda hambu ree monae' sa. 044 ACT 027 013 Lele' ani onas koe-koe ma, ara rae ne'o sira bisa pake anin naa fo lao risi' Feniks. De rafad'e rae, “Ia, ani malole'. Ata lao leo!” Ara boti' naka, ma lea laar, de hai lao' tungga' a tasi suu na. 044 ACT 027 014 Hai lao nda doo' sa ma, aib'oi' ma sanggu anin losa. (Atahori oi, ‘ani timu-dis’). Anin naa fuu ofa' a nendi nisi' tasi' a talad'a na. Atahori ofa' ra nda rauli rala ofa' sa, de tungga' a anin a. 044 ACT 027 016 Hai laa-laa tungga ree ra, losa deka mo pulu ana' esa, nara na Kauda. Lele' naa, jukun na fe'e nenepa'a' sia ofa moko a dea'. De hai lea jukun naa mita' mamate mara ofa' ata neu. 044 ACT 027 017 Jukun a losa ofa' ata ma, ara fefeo' tali' ndule ofa' ao na, fo afi' losa papa nara hu'a, ma ofa' a molo. Ara o ramatau, afi' losa ree ra mbembesi' ofa' a fo ana hara sia sara'ae Sirtis sia Afrika. De ara ra'onda' naka mana doko-doko tasi' ralan, ra'akukura' ofa' a lalao na. 044 ACT 027 018 Anin monae' naa, humbu hai ofa ma dii-ona neu. De mbila' neu ma, atahori ofa' ra nggari sud'i a saa ruma tasi' rala reu. 044 ACT 027 019 Fini esa na fai, ani monae' fe'e seli. De ara boe ramatau. Naa de, ara nggari selu' sud'i a saa ra tasi' rala reu, fo ofa' a namanggafa ofa' a. Ofa' saa-saa nara o, atahori ofa' ra nggari se. 044 ACT 027 020 Hatu'-rerelon ani monae' naa nda naloe' mbei sa' boe losa fai hira. Lume-masu namafau, de hai nda mita relo no nduu' sa. Basa hai masaloe, mae ne'o nda misod'a sa ena. 044 ACT 027 021 Fai hira ia ra, hai nda mia-minu saa sa' boe. De Paulus no'e nala basa hai, de ana ola' oi, “Toronoo nggaree! Sob'a hei tungga o'ola ngga fo afi' lao hela Namo Malole' a, naa, hita nda hambu susa basa ia sa, ma nda runggi saa sa' boe. 044 ACT 027 022 Te ia naa, au o'e basa hei fo mi'imamate' rala mara. Dei fo hita ofa na ia nambalutu. Te afi' mimitau, huu atahori esa o, nda mate sa' boe. 044 ACT 027 023 Naa fo basa hei bub'ulu' au ia, Lamatualain atahori Na, ma au hambu ue-tataos mia E. Temba' a, Ana denu ate Na esa mia sorga, nambarii' mia bob'oa ngga. Ana nafad'e au nae, 044 ACT 027 024 ‘Paulus! Afi' mumutau saa' boe. Dei fo musi muu mundaa mo mane monae' sia Roma fo ana nggero ded'ea ma. Lamatualain rala malole Na neu nggo, naa de Ana tao nasod'a basa atahori mana sia ofa' ata ia ra.’ 044 ACT 027 025 Dad'i toronoo nggare. Hei afi' masaloe. Au umehere teb'e saa fo Lamatualain nafad'e au temba' a, dei fo dad'i ta'o naa. 044 ACT 027 026 Te dei fo ofa' ia laa-laa nisi' pulu esa.” 044 ACT 027 027 Lele' naa, ree-anin po'a na'amimina' ofa' a, de hai laa-laa fai sanahulu haa ena mia tasi Adria. Te mbei ma fai banggi rua na ma, atahori ofa' ra med'a na hai deka mo mad'a' ata ena. 044 ACT 027 028 Ara dou oe' a rae rahine oe' a roroma na. Ara uku ma, ree rua nulu. Ofa' a mata neu mbei ma, ara dou selu' oe' a, de hambu oe' a roroma na, ree sana hulu lima. 044 ACT 027 029 Basa se ramatau, afi' losa ofa' a hara neu fatu mbia'. Dad'i ra'onda' naka dea' ra haa' se. Ma basa hai hule-hule', fo manggarelo lai-lai. 044 ACT 027 030 Te atahori ofa' ra rala rala' sa, fo rae rela hela ofa' a nenee. De ra'onda' jukun, tao ona' rae ra'onda' naka mata' ra. 044 ACT 027 031 Te Paulus nafad'e dud'u'a de'ulaka' nara neu malangga sold'ad'u no sold'ad'u nara nae, “Mete ma atahori ofa' ra nda rahani ofa' ata sa, naa mate basa hei.” 044 ACT 027 032 Ara rena Paulus ola' ta'o naa ma, sold'ad'u ra edi-etu jukun tali na, de hela e laa-laa. De atahori ofa' ra nda rela rala sa. 044 ACT 027 033 Reorendu ma, Paulus kokoe basa atahori ra fo raa-rinu. Ana oi, “Nggarei rua ia, hita endo' a, ma hule-hule' a, no nda taa-tinu saa sa' boe. 044 ACT 027 034 Dad'i au o'e fo ata taa-tinu mbei dei, naa fo ata ma'adere bali'. Au umuhere ae, hita esa nda mate sa' boe. Basa hita tasod'a'.” 044 ACT 027 035 Paulus ola' basa ma, ana ha'i roti, ma hule-o'e mbali Lamatualain sia basa se mata nara. Basa ma, ana ha'i nala poto' esa, de naa. 044 ACT 027 036 Ara rita ta'o naa ma, rala nara manggatee bali', ma ara tungga raa boe. Basa hai mana sia ofa' ata, atahori natun rua hitu nulu nee. Basa hai mia. 044 ACT 027 038 Hai mia mi'ibeta ma, ara nggari hendi karon are-gandum tasi' rala neu, fo ramanggafa selu' ofa' fai. 044 ACT 027 039 Manggarelo ma, atahori ofa' ra rita mad'a ata. Te ara nda rita' rae, naa, pulu bee sa' boe. Ara rita retaan esa, de ramahena rae, mete ma bisa, rendi ofa' tungga fatu mbia' ra sia tasi' naa, fo risi' retaan naa. 044 ACT 027 040 De ara edi-etu tali naka ra sia tasi, ma ra'onda' uli a, fo neuli ofa' a. Ara lea laa ana' mana sia mata', fo anin nendi ofa' a retaan neu. 044 ACT 027 041 Te ofa' a sara dai mbuku sara'ae' sia tasi' a rala, de hara sia naa, nda na'aunda' saa. Boe ma, ree monae' a popo'a nambalutu ofa' a dea'. 044 ACT 027 042 Sold'ad'u ra rita ta'o naa ma, ara rae tao risa atahori bui ra. Ara ramatau, afi' losa atahori bui ra, nane mad'a' ata reu, fo rela. 044 ACT 027 043 Te malangga sold'ad'u Yulius ai sold'ad'u nara, huu ana nae fee Paulus nasod'a. De ana parenda, basa atahori mana nane rahine' ra, nane mad'a' ata reu. 044 ACT 027 044 Ma ana denu atahori nda mana nane rala' ra sa, to'u papa' do sud'i a saa, fo tungga ree ra mad'a' ata reu. No ta'o naa, basa hai losa mad'a' ata no masod'a'. 044 ACT 028 001 Basa hai losa mad'a' ata no masod'a', dei de hai bub'ulu' naa, pulu Malta. 044 ACT 028 002 Nusa' naa atahori nara simbo hai no malole'. Huu ud'an ma ma'arini' seli, de ara rani'i ai monae' sia retaan, ma ro'e hai mi d'ara. 044 ACT 028 003 Paulus o neu hehere hau ana', fo nae tao neu ai a. Te ana ndae hau ra risi' ai a, aiboi' ma, mengge maraso' esa d'ea nema, huu nda na'atataa' ai a matob'i na sa. De ana ero nakandika Paulus lima na. 044 ACT 028 004 Atahori Malta ra rita mengge a ero nahere' Paulus lima na ma, ara ola-ola oi, “Atahori ia, mana nisa atahori. Mae ana nasod'a mia rii-ree ra ena o, uanale na ta'o naa ena. Naa de, ana nda bisa nasod'a sa ena. Huu seka tao de'ulaka', naa, ana musi lemba-doi e.” 044 ACT 028 005 Atahori naa ra du'a rae, mbeifen te, Paulus lima na mbae, do nggengger te, ana mate neu' ena. Te Paulus birus hendi mengge a ai rala neu. Ma ana nda med'a nambeta mbei sa' boe. Boe ma, atahori naa ra mete-mete', te Paulus nda ta'o bee sa' boe. Ma ara du'a oi, “Se'u te atahori ia, atahori ra songgo' a!” 044 ACT 028 007 Nda doo' no mamana' naa sa, hambu hofernor ume no rae loa na. Hofernor a nara na, Publius. Ana nema simbo hai mia retaan a, de no'e hai mi leo sia ume na. De ana mete-se'u hai fai telu. 044 ACT 028 008 Lele' naa, hofernor ama b'onggi na namahed'i mafeo-matob'i', ma sali nda naloe' sa. De Paulus neu se'u e mia kama na rala. Ana ndae lima na neu atahori mamahed'i' naa, de hule-o'e fee ne. Ma ana hai neu' ena. 044 ACT 028 009 Ara rita hofernor ama na hai ma, atahori mamahed'i' fea' ra rema risi' Paulus. Ara ro'e tulun neu e, de ana na'ahahai' se. 044 ACT 028 010 Basa ma, atahori ra ratud'u makasi de rendi sud'i' a saa nae' fee hai. Hai leo mia Malta fula telu, losa fai rii-ree ra raloe'. Lele' naa, ofa' esa mia kota Aleksandria mananafu eni' a fai rii-ree sia pulu na. Ofa' a nara na, Ana Dua', huu hambu paton sosonggot ana dua' sia ofa' a mata' na. Hai mae sae ofa' naa mikindoo Roma mi. De hai mae sae ofa' a ma, atahori Malta ra rendi fee hai lepa-ngges ma sud'i a saa fo hai parlu sia ofa'. 044 ACT 028 012 Hai lao koe-koe, losa kota Sirakusa sia pulu Sisilia. Boe ma, hai nafu mia naa fai telu. 044 ACT 028 013 Mia naa, hai lao tungga-tungga' a tasi Sisilia suun, de losa kota Regium. Mbila fefetun fai, ani onas a fela, de hai lao mikindoo lai-lai. Finiesa na ma, hai losa namo, sia kota esa naran Putioli. 044 ACT 028 014 Basa ma, hai onda hela ofa' a, de mi sangga Yesus atahori nara. Hai mindaa mo se ma, ara ro'e fo hai leo mo sira. De hai numban mo se, nggarei esa. Basa de, hai lao ei' a Roma mi. 044 ACT 028 015 Yesus atahori mana sia Roma nara rena oi hai mae naa mi ma, ara rema soru hai mia dala' talad'a na. Ruma randaa ro hai mia pasar Apius; ma ruma randaa ro hai mia mamana' sa, naran Ume Tutuli' Telu. Paulus nita se ma, ana no'e makasi nae-nae neu Lamatualain, ma rala na dad'i manggatee. 044 ACT 028 016 Losa Roma ma, [sold'ad'u ra tao atahori bui ra bui rala reu.] Te ara fee Paulus seb'a ume esa. Ana leo no sold'ad'u esa fo nanea nahere' e. Ru'a se lima nara nenepa'a' no rante. 044 ACT 028 017 Fai telu ma, Paulus no'e lasi' Yahudi ra sia naa, fo rema randaa ro e. Ara ra'ab'ue ma, ana nafad'e se nae, “Toronoo nggare! Au sia ia, huu malangga Yahudi ra to'u au mia Yerusalem. Basa de, ara fee au isi' mana parenda Roma lima na. Te, au nda tao sala saa sa' boe. Au nda tao saa fo lab'an neu hita atahori nara sa. Au o nda lab'an hita atoran adat fo simbo mia hita bei-ba'i nara sa. 044 ACT 028 018 Manaparenda ra paresa' au ded'ea ngga sia naa ena. Te ara nda hambu sala ngga saa sa' boe, nandaa no hukun mates. Naa de, ara rae mbo'i au. 044 ACT 028 019 Te malangga Yahudi ra nda simbo mana parenda ra ne'etu' na sa. Naa de, nau nda nau sa o, au musi hene isi' mana parenda ata' a. Au tao ta'o naa, te nda ae kalaak au atahori nggara sa. 044 ACT 028 020 Huu ded'eat naa, au u'ub'ue basa toronoo' se sia ia. Naa fo, ata ola-ola' saa fo atahori Yahudi ra rahani' a. Basa hita hule-hule' neu Mane' fo Lamatualain nae haitua fo tao nasod'a hita atahori Isra'el ra. Huu naa, ara pa'a au no rante ia.” 044 ACT 028 021 Boe ma ara rataa oi, “Losa fai' ia, hai nda fe'e simbo susura esa sa' boe mia Yudea nafad'e toronoo' ded'ea ma ia sa. Ma toronoo' mana rema mia naa ra o, nda ola' saa-saa so'al toronoo' Paul sa.” 044 ACT 028 022 Te hai hii rena saa fo toronoo' namahere', huu hai rena sia bee-b'ee atahori ra nda simbo partei Kristen nenori na sa. Te hai nda fe'e bub'ulu' matetu na sa. De toronoo' mufad'e hai dei.” 044 ACT 028 023 Basa ma, ara rala hara' esa, de helu fai esa, fo randaa selu'. Losa fai na ma, atahori nae' rema ra'ab'ue sia Paulus ume na. De ana dui se Lamatualain parenda Na. Ana ola' nendi' ba'i Musa ma Lamatualain mana ola-ola Nara susura nara, fo tao se ramahere Yesus. Ana ola' mia fefetun losa bob'o'. 044 ACT 028 024 Ara rena basa Paulus o'ola na ma, ruma ramahere, te ruma hoko'. 044 ACT 028 025 Ara rareresi losa ruma rae bali'. Te Paulus ola' nae, “Hei mireresi ma ia ra, ndaa no saa fo dalahulun Lamatualain Dula-dale Meumare Na nafad'e neu Ba'i Yesaya, 044 ACT 028 026 nae, ‘Muu mufad'e atahori nusa' ia mae, “Dei fo hei rena mikindoo' a Au ola-ola Ngga, te nda mihine mbei sa' boe! Dei fo hei mete mikindoo' a Au tatao Ngga, te nda tao-afi' neu sa.” 044 ACT 028 027 Huu atahori nusa' ia rala nara manggatee na seli. Naa de, ara nda nau rena sa ena, ma ara nda nau rita sa ena. De hela neu fo ara sud'i boe rena fai, ma ara sud'i boe rita fai. Hela neu fo rala nara o ra'ateme rakandoo, losa ara nda rahine dala' bali' nisi' Au sa ena. De au nda parlu u'uhahai' se fai sa.’” 044 ACT 028 028 Boe ma, Paulus ola' nate'e nae, “Toronoo nggare, ta'o ia! Hei musi bub'ulu' ia naa Lamatualain sad'ia masod'a' fee atahori nda Yahudi ra sa, huu ara o rae rena E boe.” 044 ACT 028 029 [Paulus ola' basa ma, atahori naa ra bali'. Te dud'u'a nara nda randaa sa, huu ara balaban.] 044 ACT 028 030 Basa naa ma, Paulus leo mia ume seseb'a na too rua. Ana simbo malole basa atahori mana rema randaa ro e. 044 ACT 028 031 No ta'o naa, ana hambu dui se, Lamatualain parenda Na, ma nanori se Lamatua' Yesus Dala Masod'a Na. Ana mbarani ola' relo-relo, ma nda hambu saa kai-baa sa' boe. Ama Teofilus, au dud'ui ngga losa' a ia ena. Makasi. Mia au, Lukas # # BOOK 045 ROM Romans Roma 045 ROM 001 001 Susura ia mia au, Paulus. Lamatualain no'e nala au fo dad'i Yesus Kristus ded'enun. Ana so'u au dad'i Yesus Kristus atahori ded'enun fo uu dui-b'engga Eni Hara-lii Malolen sud'i' sia bee-b'ee. 045 ROM 001 002 Dalahulun, Lamatualain nafad'e neu mana ola-ola nara fo sura' so'al Hara-lii Malole' naa, sia Susura Meumaren. Sia Susura naa, Lamatua' helu-fuli nae haitua Anan, Yesus, fo nema dad'i atahori. Ia naa, Hehelu-fufulin naa dad'i ena, huu Yesus nema dad'i atahori mia mane Daud tititi-nononosin ena. 045 ROM 001 004 Te Lamatualain natud'u bukti nae, Yesus Kristus naa, Eni Anan boe. Huu Yesus Dula-dalen, teb'e-teb'e' meumare' ona' Lamatualain. Ma Lamatua' pake koasan de nafefela bali' Yesus mia mamaten. Naa de, hita bub'ulu' tae Lamatualain Anan, naeni Yesus, hita Lamatuan. 045 ROM 001 005 Yesus natud'u rala malolen neu au, huu Ana tengga nala au dad'i ded'enun fo uu dui-b'engga hehelu-fufulin sia bee-b'ee. Huu Ana nau atahori nda Yahudi ra sa o, ramahere E boe ma rasod'a tungga hihii-nanaun. Au o nau fo atahori mia basa nusa' ra, ramahere Kristus ma rasod'a tungga hihii-nanaun. 045 ROM 001 006 Hei mana sia Roma ra o, ona' naa boe. Hei ima mia nusa' hetar sia mamana' hetar. Yesus Kristus no'e nala hei nae, “Ima leo! Ima dad'i Au atahori nggara!” 045 ROM 001 007 Naa de au haitua susura fee nggi sia Roma, ma fee nggi nesenened'a' ae, Lamatualain sue-lai nggi. Ana o no'e fo ama dad'i Eni atahorin mana rasod'a meumare'. Au hule-o'e fo Lamatualain, hita Aman, no Yesus Kristus, hita Lamatuan, ratud'u rala malole nara neu nggi ma fee nggi misod'a no mole-d'ame. 045 ROM 001 008 Au mulai sura' susura ngga ia, no o'e makasi nae-nae neu Lamatualain, huu Yesus Kristus ue-tao sia rala mara. Au o o'e makasi boe, huu atahori mana leo sia mana parenda Roma ra nusa nara, ara ola-ola' so'al hei nemehere mara neu Yesus. 045 ROM 001 009 Au hule-o'e nda nama'etu sa fee nggi. Teb'e! Lamatua' bub'ulu' nae, saa fo au ola' ia, teb'e. Ana o bub'ulu' au manggate tao ues, fo dui-b'engga Anan Hara-lii Malolen. 045 ROM 001 010 Mete ma au hule-o'e na, au o'e ta'o ia: “Lamatua', au nda ita' ae d'alan ta'o bee sa boe. Te mete ma tungga Lamatua' hihii-nanaun, na, soi dala' fo au uu ita nonoo nggara sia Roma.” 045 ROM 001 011 Au hule-o'e ta'o naa, huu au hii-nau ae ita nggi, fo b'anggi fee nggi koasa mia Lamatua' Dula-dalen, fo ama dad'i mii Lamatua' atahorin mana ma'atata mahere'. 045 ROM 001 012 Au masud ngga ta'o ia: mete ma au dad'i uma leo o nggi, au ae tao manggatee rala mara, fo nemehere mara boe manggatee. Ma au nau fo hei o tao manggatetee rala ngga boe. 045 ROM 001 013 Toronoo susue nggara e! Au nau fo ama bub'ulu' mae, au ae eti se'u nggi sia Roma lao hetar ena. Te losa fai' ia au nda fe'e eti sa boe. De mete ma dad'i eti, au hule-hule' fo atahori hetar fe'e ramahere rahere' neu Kristus, ona' sia mamana' laen ra boe. No ta'o naa, au ue-tatao ngga na'ena buna-b'oa malole'. 045 ROM 001 014 Mae ta'o bee o, au musi dui-b'engga Lamatua' Hara-lii Malolen neu atahori mana ola' ded'ea Yunani do, atahori diintiu mana ola' ded'ea laen do, atahori moko do, anak do, sakola' do, nda sakola' sa. Au musi dui-b'engga Lamatua' Hara-lii Malolen neu basa atahori. Naa de au sad'ia ala ena ae eti se'u nggi sia Roma. 045 ROM 001 016 Au nda mae mbei-mbei sa boe, so'al Lamatua' Yesus Hara-lii Malolen. Te mete ma atahori namahere neu Lamatualain, Hara-lii' naa na'ena koasa mia E fo fee masod'a' neu atahori naa, sala-kilun. Atahori Yahudi ra bub'ulu' ra'ahulu' dala' ia ra, dei de nusa' laen ra. 045 ROM 001 017 Hara-lii' naa o natud'u Lamatua' d'alan fo tao natetu atahori masala' ra. Basa naa ra bisa dad'i, sad'i atahori ramahere neu E, ma ramahere rakandoo' a. Huu nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren oi, “Atahori musi ramahere neu Lamatualain dei, dei fo ara fe'e malolole ro E. Huu mete ma rasod'a ramahere neu E, dei fo ara fe'e hambu masod'a ndoo-tetu' ena.” 045 ROM 001 018 Te Lamatualain nafad'e basa ta'o ia: hambu atahori nda nau taoafi' neu E sa. Ma hambu ruma tao d'ala de'ulaka' mata'-mata'. Ma Lamatua' nda simbo tatao-nono'in nara naa sa. Atahori ia ra rahine ndoo-tetu' a sia rala nara ena. Ona' naa o, ara aka' tao rakandoo' a d'ala-d'ala nda matetu' ra sa. Ara nda nau simbo ndoo-tetu' a sa ma ara aka' kokoe-nanasi atahori, losa basa se nda rita' rae bee ndoo-tetu' sa ena. Naa de Lamatua' nae na'onda' huku-d'oki' neu se mia lalai nema. 045 ROM 001 020 Atahori ia ra nda ra'ena toto'u-nonoet fo rasala'e ao nara sa, huu dala' mana tao atahori bisa bub'ulu' so'al Lamatualain naa, manggarelo' ena. Te Mesa' ne mana natud'u naa! Au masud ngga ta'o ia: eni' a mia Ana na'adadad'i' lalai no raefafo' losa lele' ia, mete ma atahori rae rahine so'al Lamatua', no koasan nda mana mama'etu' sa, na bisa! Mae Lamatua' nda nenenita' sa o, te hita atahori fe'e tahine E mia saa fo Ana tao' ra. Naa de au ae, atahori de'ulaka' ra nda ra'ena toto'u-nonoet fo rasala'e ao nara sa ena rae, “Au nda uhine saa-saa so'al Lamatualain sa.” (aïdios g126) 045 ROM 001 021 Dad'i mae rahine Lamatua', te nda nau rataa E rae, “Lamatua' naa, hita Lamatualain na!” Ara o nda nau ro'e makasi mbali E sa boe. Boe ma dud'u'a nara liuali, losa nda rahine saa-saa fo matetu' a sa ena. Ara nda rita' rae ta'o bee sa de ara ander-ander mata'-mata', so'al Lamatua'. Ma rala nara ma'ahatu. 045 ROM 001 022 Ara esa-esa' ola' no koaot rae, “Au ia, atahori mana nahine dala' nae'!” Mae ara du'a ra'o naa o, te matetun, nggoa nara ona' amba e. 045 ROM 001 023 Boe ma ara nda be'utee neu Lamatualain manaseli' a sa, huu ara rae, “Hai nda parlu Lamatua' mata' naa sa!” Te ara mulai be'utee neu paton mata'-mata', mana ona' atahori. Ma ara o be'utee neu paton mana ona' mbui', ona' banda laen, ma mana ona' mengge ra boe. No ta'o naa, ara timba hendi Lamatua' fo nda mana mate' a sa, de nggati no sud'i' a saa mana bisa mate' ra! 045 ROM 001 024 Naa de Lamatua' hela se ta'o naa ena, fo hela se tao tungga' a hihii nara. Ana hela se sud'i' a tao tungga d'ala de'ulaka' mata-mata' mana na'oka sia rala nara. Losa nda ra'ena mamaet sa ena. Boe ma ara tao-tao' a manggenggeo' mata'-mata' neu ao nara, ma tao ona' naa neu atahori laen ao nara boe. 045 ROM 001 025 Ara rahine nenori ndoo-tetu' so'al Lamatualain sia rala nara ena, te ara nda nau taoafi' sa. Dud'u'a nara rambalulutu ena, ma ara dud'u'a rae, “Malole lena', ata tao mata'-mata', fo rambalulutu, te nda hambu nggenggero' saa sa boe!” Ara be'utee neu sud'i' a saa fo Lamatua' tao' ra, te nda nau be'utee neu Lamatua' mana tao basa sud'i' a saa naa ra sa! Ara tao ao nara ona' atahori mamahere' re, tao-tao te hoko', nda maisi' saa sa boe! Huu matetun, hita atahori musi koa-kio fee had'a-hormat neu Lamatualain nekendo' a! Naa, dei fo nandaa! (aiōn g165) 045 ROM 001 026 Huu de'ulaka nara, naa de Lamatua' hela se, fo ara tao-tao' a manggenggeo', tungga' a hihii-nanau nara. Ara aka' hohongge mata'-mata', nda mae rahine sa. Ina' ra nda nau sunggu' ro sao nara sa, ara hii' a saa, mana nda nandaa no had'at sa. Huu ina' ra sunggu' ro ina' ra! 045 ROM 001 027 Tou' ra o ona' naa boe! Nda hii sunggu' ro sao nara sa, te sunggu' ro' a tou' ra! Nda mae rahine sa boe! Naa de ara hambu huhuku-dod'oki' nandaa no tataon nara! Huu ara lao ra'ad'od'oo' mia dala ndoo-tetu' a ena. 045 ROM 001 028 Ara du'a rae, “Malole lena', ata afi' nenepa'a-sii' to Lamatua',” Naa de Lamatua' hela se reu' ena, de ara sud'i' a tao tungga hihii-nanau nara! Dad'i ara du'a aka' de'ulaka' ra! Boe ma tao-tao' a d'ala-d'ala nda matetu' ra sa! 045 ROM 001 029 Masod'a nara sofe' ro de'ulaka' mata'-mata'. Ara nda rahine tao malole' ra sa, te rahine tao' a de'ulaka'. Ara hii-nau leli. Ara rambed'a' rala'. Ara hii' a horombala. Ara risa atahori. Ara aka' ratofa-raau'. Ara peko-leleko'. Ara Lakaese. Ara rendi-rendi' a ded'ea lena'. 045 ROM 001 030 Ara ra'amuti atahori naran. Ara mburu-oe' ro Lamatua'. Ara ona' nda nenenenori' sa. Ara hii' a raloe-rad'ae atahori. Ara hii' a koa-bo'u ao nara. Ara hii' a sangga dud'u'a de'ulaka' mata'-mata'. Ara hii' a lab'an atahori lasi' ra. 045 ROM 001 031 Ara nda rita' rae saa fo matetu' sa. Ara ralena langga neu sira hehelu-fufuli nara, losa atahori nda ramahere se sa ena. Ara nda sue rahine atahori sa. Ara nda ra'ena susue-lalai' mbei sa boe neu atahori. 045 ROM 001 032 Ara rahine Lamatualain hohoro-lalanen mana oi, atahori mana tao de'ulaka' mata' naa ra, randaa hambu hukun mates. Mae rahine hohoro-lalane' naa o, te ara fe'e tao de'ulaka' nda mbei-mbei' a sa. Nda aka' a naa sa, ara o aka' dunggu-mbau atahori, fo ara o tungga tao sala' ona' naa boe. Naa seli teb'e! 045 ROM 002 001 Rena basa de'ulaka' mata-mata' ra ena to? De mbei ma du'a mae, “Awi! Atahori naa ra de'ulaka nara seli teb'e ena!” Mete ma ho du'a ta'o naa ena, na, besa-b'esa o! Te ho o de'ulaka ma ona' naa boe. Naa de nda mu'ena toto'u-nonoet sa fo musula'e ao ma sa, mae ho, seka. Mete ma mae, atahori laen ra de'ulaka' ma randaa hambu huku-d'oki', na, afi' lilii', te, ho fua sala' neu aom boe. Huu ho o tao sala' ona' naa boe. 045 ROM 002 002 Huu hai bub'ulu' mae, mete ma Lamatua' hukun atahori mana tao de'ulaka' ra, na Ana na'etu' ded'eat nara no ndoo-tetu'. 045 ROM 002 003 Do, ta'o bee? Mbei ma du'a mae, “Atahori mana tao de'ulaka' ra, randaa hambu huku-d'oki' mia Lamatua'.” Tao-tao te ho tao de'ulaka' ona' se boe. Te du'a mae, “Lamatua' huku-d'okin nda dai au sa.” Te huun saa? 045 ROM 002 004 Lamatualain natud'u rala malolen neu nggo. Ma Ana na'atataa' so'al tatao-nono'i mara. Te ta'o bee de mete E mendi' a mata seseri'? Mbei ma nda muhine mae, Ana natud'u rala malolen neu nggo, fo lao hela sala-kilu mara, fo bali' misi' E. 045 ROM 002 005 Te ho ia, langga fatu ma nda nau rena sa! Ma nda nau lao hela sala mara mbei sa boe! Dad'i no tataom ho huku-d'okim boe namabera. Te mete ma raefafo' sambulalo, na, Lamatua' nae timba-tai basa atahori ra masod'a nara. Ma dei fo basa atahori rahine rae, Lamatua' nggero-furi atahori sala-kilu nara no ndoo-tetu'. Lele' naa, Ana hukun nggo beran seli, huu Ana nda simbo tatao-nono'i mara sa. 045 ROM 002 006 Masod'am ta'o bee, na, Lamatua' o bala-b'ae nggo ta'o naa boe. 045 ROM 002 007 Te attahori mana tao nakandoo' a d'ala malole' ra, dei fo Ana fee se, masod'a ndoo-tetu' nda mana'etu' sa. Sira mana simbo had'a-hormat, nara malole', ma rasod'a rakandoo ro E. (aiōnios g166) 045 ROM 002 008 Te Lamatua' nda simbo atahori mana tao de'ulaka' ra sa. Namanasa se seli, huu rahine' a balab'an. Ara nda tao tungga d'ala ndoo-tetu' sa, te rahine aka' tao' a d'ala de'ulaka' ra. 045 ROM 002 009 Basa atahori mana tao de'ulaka' ra, dei fo hambu sususa' ma doid'oso'. Mae atahori Yahudi do, nda Yahudi sa o, dei fo basa se hambu. 045 ROM 002 010 Te basa atahori mana tao d'ala malole' ra, dei fo Lamatua' so'u nananaru se, ma fee se had'a-hormat ma rasod'a no mole-d'ame. Mae sira atahori Yahudi do, nda Yahudi sa o, basa se hambu. 045 ROM 002 011 Huu Lamatua' nda mete-mata' sa na! 045 ROM 002 012 Lamatua' Hohoro-lalanen, dai basa atahori. Naa! Mete ma hambu atahori nda rahine Hohoro-lalane' naa sa, de tao sala', dei fo ana saranggaa mia Lamatualain. Ma mete ma hambu atahori bub'ulu' hohoro-lalane' naa ena, te ana tao sala', naa dei fo Lamatua' nggero-furi sala nara nendi' hohoro-lalane' naa. Dei fo ara o saranggaa mia Lamatua', huu ralena-langga neu Hohoro-lalanen. 045 ROM 002 013 Mete ma mae malolole mo Lamatualain, nda aka' rena' a Hohoro-lalanen sa. Te atahori o musi tao tungga Eni Hohoro-lalanen, dei fo Ana fe'e simbo se ena. Afi' rena' a! 045 ROM 002 014 Mae atahori nda Yahudi ra sa nda rahine Lamatua' Hohoro-lalanen sosoan sa o, te mia sira e hambu ruma tao tungga Hohoro-lalane' naa boe. Huu rala nara mana rafad'e se, bee ndaa ma bee sala'. 045 ROM 002 015 No ta'o naa, ara ratud'u rae, Lamatua' Hohoro-lalanen nenesura' sia rala nara, ona' ab'as fo Lamatua' tenu sia rala nara. Rala nara mana timba-tai saa fo sira tao' ra. Ma dud'u'a nara rafad'e bali' se mete ma ara tao sala', ma rafad'e se mete ma ara tao tungga ndoon. 045 ROM 002 016 De mete ma Lamatua' so'u Yesus Kristus dad'i mana nggero furi ded'eat, na, Ana nau paresa' lutu-lelo' d'ala-d'ala ma'afuni' ra sia atahori rala nara. Au unori ta'o naa, ona' nenesura' sia Lamatua' Hara-lii Malolen. 045 ROM 002 017 De hei atahori Yahudi re, ta'o bee? Hei hii' a minanaru ao mara mae, hei mesa' nggi to'u Lamatua' Hohoro-lalanen fo Ana fee neu Ba'i Musa, to? Hei o hii ola' nae' so'al hei netonggo-nendaam mo Lamatua' 045 ROM 002 018 Teb'e! hei mihine Lamatua' hihii-nanaun ena. Hei mihine bee malole' lena'. Hei mihine basa dala' ia ra ena, huu mesen ra ranori hei mia Lamatua' Hohoro-lalanen ena. 045 ROM 002 019 Hei mimihere ao mara mae, hei bisa mitud'u dala' soa' neu atahori nda mana rita' rae bee reu sa boe. Hei tao ao mara ona' manggarelo' mana naronda neu basa atahori mana rasod'a sia ma'ahatu' a. 045 ROM 002 020 Huu hei to'u Lamatua' Hohoro-lalanen, de du'a mae mihine basa' e ena, ma to'u mala b'asa ndoo-tetu' ra ena, to? Naa de hei du'a mae bisa minori atahori nggoa' ma andiki' nda mana rahine saa-saa sa boe. 045 ROM 002 021 Dad'i au ae utane ta'o ia: hei hii' a minori atahori fea' ra, te ta'o bee de nda nau minori saa sa boe?! Hei hii' a hene mimber, fo parenda mae, “Afi' mimina'o.” Te ta'o bee de hei mimina'o?! 045 ROM 002 022 Hei minori mae, “Afi' hohongge.” Te ta'o bee de hei hohongge?! Hei nda hii teb'e-teb'e' sosonggo-tatanggu' ra sa, te ta'o bee de hei mimina'o sud'i' a saa mia ume sosonggo' a?! 045 ROM 002 023 Hei ola' nae' so'al Lamatua' Hohoro-lalanen, te ta'o bee de milena-langga Hohoro-lalane' naa ra, ma mi'imamae' Lamatua' ta'o naa?! 045 ROM 002 024 Te mia' doon, nenesura' sia Lamatua' Susura Meu maren oi, “Huu hei atahori Yahudi ra de'ulaka mara to? Naa de atahori fea' ra aka' ra'amuti-ra'amuu Lamatualain nara malolen.” 045 ROM 002 025 Hei atahori Yahudi ra musi sunat tungga Lamatua' Hohoro-lalanen, to? Naa dad'i bukti oi, hei mana mi'ena hak simbo Lamatua' hehelu-fufulin. Te mete ma hei milena-langga neu Lamatua' Hohoro-lalanen, Lamatua' nda simbo nggi sa. Hei dad'i ona' atahori nda Yahudi sa, ma ona' atahori nda fe'e nenesunat sa. 045 ROM 002 026 D'u'a matalolole! Huu mete ma atahori nda nenesunat sa, tao tungga Lamatua' Hohoro-lalanen, dei fo Lamatua' simbo e, ona' atahori Yahudi nenesunat ena, to? 045 ROM 002 027 De besa-b'esa, o! Te mete ma atahori nda Yahudi fo nda nenesunat sa, tao tungga Lamatua' Hohoro-lalanen, na ara ratud'u saa? Ara ratud'u hei sala mara rae, hei atahori Yahudi mana nenesunat ra, milena-langga Lamatua' Hohoro-lalanen, mae hei to'u Hohoro-lalane' naa ra eni' a lele ulu' a. 045 ROM 002 028 Afi' du'a mae, atahori mana dad'i ba'i Abraham tititi-nonosin, ma nenesunat sia rou nara ena, na, naa mana tao e dad'i Lamatua' atahorin teb'e ena. Hoko'! 045 ROM 002 029 Mana teb'e-teb'e' dad'i Lamatua' atahorin, naeni atahori mana malole' ro Lamatua'. Te sunat matetu' a, mana tao atahori dad'i Lamatua' anan, nda bukti sia' a rou' sa, te bukti sia rala' fo Lamatua' Dula-dalen tao' a. Lamatua' koa atahori mata' naa ra, te atahori nda koa se sa. 045 ROM 003 001 Mete ma ta'o naa, dad'i atahori Yahudi nenesunat, na, hahambun sa? Mbei ma ama du'a mae, atahori Yahudi ra hambu nae' ma malole' lena', mia atahori nda Yahudi ra sa, to? 045 ROM 003 002 Teb'e! Dad'i atahori Yahudi, hambu hahambu' sia dala' nae'. Kaesan, huu Lamatualain fee ue-taos neu atahori Yahudi fo sura' ma ranea ma'abebesa Eni Ded'ea-o'olan. 045 ROM 003 003 De ta'o bee? Mbei ma hei du'a mae, Lamatua' nda bisa tao tungga o'olan sa, huu atahori Yahudi ruma nda ramahere E sa, do? 045 ROM 003 004 Nda bisa sa! Te mae basa atahori sia raefafo' ia mana peko-leleko' o, Lamatua' mesa' ne ola' no ndoo-tetu' nakandoo' a! Misined'a, te hambu nenesura' so'al Lamatua sia Susura Meumare' a oi, “Hambu atahori mbia sala' oi, Ana nda na'etu' ded'e'at ra no ndoo-tetu' sa. Te dei fo ara bub'ulu' rae, saa fo Ana ola' naa, mema' teb'e. Dei fo Ana nasenggi', huu Ana nda bisa ola' sala sa.” 045 ROM 003 005 Te mete ma hita tao sala', ma sala' naa natud'u meu-meu neu basa atahori oi, saa fo Lamatua' tao' naa, mema' teb'e. Mete ma ta'o naa, na hita tae saa fai? Tae Lamatua' nda ndoo-tetu' sa, mete ma Ana huku-doki hita, do? (Huu hambu atahori ruma ola' ta'o naa.) 045 ROM 003 006 Nda bisa sa! Lamatua' huku-doki hita o nda sala sa. Huu na'ena hak fo huku-doki atahori mana tao sala' sia raefafo' ia. 045 ROM 003 007 Naa! Mete ma au leleko', naa natud'u nae, Lamatua' huku-dokin naa, ndaa. Mete ma au utud'u manaselin ta'o naa, na, saa de Ana paresa' masod'a ngga, ma na'etu' ded'e'at ngga nae, saa fo au tao' naa sala? 045 ROM 003 008 Afi' ta'o naa! Mete ma mae tungga dud'u'at ona' naa, hei tungga atahori mana rae, “Hela fo ata tao de'ulaka' naen seli, naa fo malole' a o boe namanae!” Atahori mana ola' ta'o naa, nandaa hambu huku-doki'. Te hambu atahori ruma ola' ralutu nara ngga oi, au unori atahori ta'o naa. 045 ROM 003 009 Dad'i ta'o bee? Hei du'a mae hita atahori Yahudi ra malole' lena' atahori nda Yahudi ra sa, do? Nda bisa ta'o naa sa! Te au utud'u hei ena ae, basa atahori tud'a sala', mae eni atahori Yahudi, do atahori nda Yahudi sa. 045 ROM 003 010 Huu nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren oi, “Nda hambu atahori esa sa boe nasod'a no ndoo-tetu' nakandoo' a sa, Nda esa sa boe! 045 ROM 003 011 Nda hambu atahori esa sa boe nahine teb'e so'al Lamatua'. Nda hambu esa sangga nae nahine Lamatua' sa. 045 ROM 003 012 Basa se lao dinggo' hela dala masod'a ndoo-tetu' a. Ma, ara nda dad'i papake' sa ena. Nda hambu atahori esa sa boe natud'u rala malole' sa. Nda esa sa boe! 045 ROM 003 013 Ded'ea-o'ola nara, ma'afo mburu, ona' rates fo atahori ali bali'. Bafa nara rahine' a ola' peko-leleko'. Ded'ea-o'ola mana kalua mia bafa nara, ona mengge a rason. 045 ROM 003 014 Bafa nara rahine' a rarai-oole atahori, ma ola' ra'amuti fo tao atahori rala nara mera, te naa mana kalua mia rala de'ulaka nara. 045 ROM 003 015 Ara nda ramatau tao risa atahori sa. 045 ROM 003 016 Ara bee reu, na, hii' a ramue-raanggi sia naa, ma tao sususa' mata'-mata' neu atahori. 045 ROM 003 017 Ara rasod'a nda rahine mole-d'ame sa, ma nda rahine rasod'a nee-nee lino-lino sa. 045 ROM 003 018 Ara nda ra'atataa' rala ao nara sa, huu nda ramatau Lamatua' mbei sa boe.” 045 ROM 003 019 Naa! Hita tahine tae, Lamatua' fee Hohoro-lalanen neu atahori mana tungga neu Hohoro-lalane' naa ra. No ta'o naa, ara nda hambu toto'u-nonoet saa-saa sa ena boe. Dei fo basa atahori sia raefafo' ia, musi reu randaa ro Lamatualain fo Ana na'etu ded'ea nara nae, ara sala, do hoko'. 045 ROM 003 020 Naa de, nda hambu atahori esa sa boe bisa ola' nae, “Lamatua' cap nae, au atahori rala ndoos, huu au tao tungga basa Hohoro-lalanen.” Nda bisa ta'o naa sa! Huu Lamatua' Hohoro-lalanen natud'u oi, basa hita tao sala'. 045 ROM 003 021 Afi' bingun so'al Lamatua' dud'u'an mana natud'u dala' fo hita malolole bali' to E. Matetun, hita bisa malolole to E, te ndaa huu hita tao tungga Hohoro-lalanen sa. Huu nenesura' sia hohoro-lalanen ta'o naa, ma mana ola-ola dalahulu nara rafad'e ta'o naa sia Lamatua' Susura Meumaren. 045 ROM 003 022 Lamatualain nae hita atahori rala ndoos ma malole' to Eni lele' hita tamahere neu Yesus Kristus. Ana nda mete mata' sa, te ana tao ta'o naa neu basa atahori mana ramahere neu Yesus Kristus. 045 ROM 003 023 Huu basa atahori tao sala'. Naa de atahori mana sob'a-sob'a tao aon malole' no Lamatua', nda bisa tao matetu' tungga Lamatua' atoran manaselin sa. 045 ROM 003 024 Mae ta'o naa o, Lamatualain natud'u rala malolen, ma na'etu' nae, hita nda sala sa ena. Ana simbo nala hita ona' naa, huu Yesus Kristus tefa-soi nala hita mia sala-kilu tara ena. 045 ROM 003 025 Lamatualain dud'u nala Yesus dad'i tutunu-hohotu' fo tatana mamaet ma tefa-soi hita sala nara. Te hita musi tamahere E tae, Ana simbo huku-doki tara. De Ana fee raan nandali, ma mate nggati hita. No ta'o naa, Lamatualain natud'u nae, saa fo Eni na'etu' naa, teb'e. Dalahulun, Eni na'atataa' seli ena, de nae'tu' fo lilii' hendi sala-sala' fo atahori tao mia dalahulun. Te Ana musi hukun atahori masala' ra, mete ma hoko', na Eni nda ndoo-tetu' sa. Dad'i Ana soi dala' fo Yesus Kristus lemba-doi hita atahori masala' ra huku-doki tara. Ia naa, Ana natud'u neu basa atahori nae, Eni tao malole' nakandoo' a. Boe ma, basa atahori masala', mana ramahere neu Yesus, Ana na'etu' fo cap se ona' atahori rala ndoos. 045 ROM 003 027 De ta'o bee? Mbei ma hei du'a mae hei bisa ola' nae', huu Lamatua' simbo nggi ena, do? Nda bisa sa! Nau netud'u Hohoro-lalane' saa mana tao nggi malole' mo Lamatua', do? Ne'o hei mae Lamatua' simbo nggi huu ama tao dala malole', do? Nda bisa sa! Hai bisa mitud'u' a Hohoro-lalane' mana oi, Lamatualain simbo nala nggita, huu tamahere neu Yesus. Aka' naa ena! 045 ROM 003 028 Naa de ia naa hita tahine ta'o ia ena: atahori bisa malole' ro Lamatua' huu ramahere E, te nda huu aka' sira tao tungga Eni Hohoro-lalanen sa. 045 ROM 003 029 Naa, au ae utane ta'o ia: Lamatualain simbo aka' atahori Yahudi ra do, Ana simbo atahori fea' ra boe? Teb'e! Ana simbo basa se! 045 ROM 003 030 Huu Lamatualain naa, esa' a. Ma aka' dala' esa fo Ana simbo, fo hita atahori bisa malole' to E. Naeni, huu tamahere neu Kristus. Dala' naa, fee neu atahori Yahudi ma atahori nda Yahudi ra sa boe. 045 ROM 003 031 Dad'i au ae utane ta'o ia: mete ma tamahere neu Lamatua', naa nemopo' hendi Hohoro-lalanen, do? Hoko'! Matetun, naa tao natetu Hohoro-lalanen. 045 ROM 004 001 Dad'i mete conto mia hita atahori Yahudi ra, ba'i Abraham na. Hita bisa tanori saa mia e, so'al atahori malole' ro Lamatualain, huu ramahere neu Kristus? 045 ROM 004 002 Hita bisa tanori ta'o ia: mete ma Abraham bisa malole' no Lamatualain huu ana tao dala malole', na ana na'ena netehuu' de mbarani ola' nae' sia atahori mata nara. Te sia Lamatualain matan, ana nda mbarani ola' saa sa boe. 045 ROM 004 003 Te nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren oi, “Huu Abraham namahere neu Lamatualain, naa de Lamatualain cap e, atahori rala ndoos mana malole' no Eni.” 045 ROM 004 004 Na, atahori mana tao ues, simbo nggad'in. Nggad'in naa nda doi' parsen sa, te doi' fo malangga bae fo nggati atahori naa beb'enggen. Huu atahori mana tao ues naa hak na naa. 045 ROM 004 005 Te nda hambu atahori bisa tao rala dala' esa, fo ana malolole no Lamatualain. Huu atahori musi ramahere neu Yesus Kristus, naa fo Lamatualain cap se ona' atahori rala ndoos, ma simbo e. Huu Lamatualain mana na'ena hak fo nae, atahori mana namahere neu Yesus Kristus bisa malole bali' no E, mae dalahulun atahori naa tao sala' ma nda tao afi' mbali Lamatua' sa. 045 ROM 004 006 Mane Daud o nafad'e' nae, atahori ralan ma'ahe lele' Lamatualain cap se nae, sira atahori rala ndoos, mae ara nda tao tungga hohoro-lalane' no matetu' sa. Huu Daud sura', nae: 045 ROM 004 007 “Mae atahori ia ra ralena-langga Lamatualain Hohoro-lalanen, te Ana tefa-soi hendi sala nara ena. Naa de ara onton seli! Atahori mana tao de'ulaka' ra, Lamatualain lilii' hendi sala nara ena. 045 ROM 004 008 Te mete ma Lamatualain nda ito-reken atahori sala nara sa, na, atahori naa onton teb'e-teb'e'!” 045 ROM 004 009 Naa, mbei ma hei du'a mae, aka' atahori Yahudi mana sunat ra, mana onton fo malole' ro Lamatualain, do? Ma atahori nusa fea' nda mana sunat ra sa, nda bisa sa, do? Hoko'! Dud'u'at naa, sala! Naa de hai fee nesenened'a' neu nggi mae, huu Abraham namahere neu Lamatua', naa de Lamatua' cap e, atahori rala ndos mana malole' no E. 045 ROM 004 010 Eni bes Lamatua' cap Abraham ta'o naa? Lele' ana sunat ena, do nda fe'e sunat sa? Matetun, nda lele' ana sunat basa sa, te lele' ana nda fe'e sunat sa. 045 ROM 004 011 Teb'e! Lele' Abraham nda fe'e sunat sa, te Lamatualain cap e, nae atahori rala ndoos mana malole' no Lamatua'. D'oo-d'oo, dei de ana sunat fo dad'i bukti oi, eni dad'i atahori mamahere' neu Lamatua'. No ta'o naa, Abraham mana soi dala' fee neu basa atahori mana ramahere Lamatualain. Huu Lamatua' simbo basa atahori mana ramahere neu E, fo ara malole' ro Lamatua, mae ara mana nenesunat, do hoko'. 045 ROM 004 012 Abraham o soi dala' fee hita atahori Yahudi mana sunat ra boe. Nda huu hita sunat sa, te huu hita tamahere Kristus, ona' Abraham namahere Lamatua' lele' ana nda fe'e sunat sa. 045 ROM 004 013 Lamatualain hengge-nee hehelu-fufulin no Abraham ma tititi-nonosi nara nae, d'oo-d'oo te raefafo' dad'i sira hata-heto nara. Lamatua' helu-fuli ta'o naa, huu Abraham namahere E, de Lamatua' cap e nae, atahori rala ndoos ma mana malole' no Eni. Te Lamatua' nda helu-fuli ta'o naa sa, huu Abraham tao tungga Eni Hohoro-lalanen. 045 ROM 004 014 Huu mete ma atahori mana tao tungga' a Lamatua' Hohoro-lalanen bisa simbo nala hata-heto' fo Lamatua' helu-fuli' naa, naa sosoan nae, parsuma' a nemehere neu Lamatua'. Ma Lamatua' a hehelu-fufulin naa o nda na'ena ngguna sa boe. 045 ROM 004 015 Sia bee hambu Lamatua' Hohoro-lalanen, na, sia naa o atahori ralena-langga Hohoro-lalane' naa ra boe. Ma mete ma atahori ralena-langga Hohoro-lalanen, na, Lamatua' namanasa, de huku-d'oki se. Ona' Lamatua' Hohoro-lalanen nese, na, ne'o nda hambu atahori ralena-langga Hohoro-lalane' naa sa. Te mema' hohoro-lalane naa sia. 045 ROM 004 016 Naa de hita musi tamahere E. Naa, nenendin seli lena' basa' e. Te Lamatua' hii' a natud'u rala malolen neu atahori mana ramahere neu E. De mete ma tamahere neu E ona' Abraham, ne'o hita tae simbo saa fo Ana helu-fuli' a, mae hita atahori Yahudi mana tao tungga Hohoro-lalanen, do hoko'. Dad'i basa hita mana tamahere' ra, ona' Abraham tititi-nonosin. 045 ROM 004 017 Sia Lamatua' Susura Meumaren, Ana helu-fuli neu Abraham ena nae, “‘Au tao fo dad'i muu nusa' hetar bei-ba'i nara.” Abraham namahere neu Lamatualain. De d'oo-d'oo ma Lamatualain tao natetu hehelu-fufulin. Ana o mana tao nasod'a bali' atahori mates ra. Ana ola' a, na saa nese o, dad'i neu' ena. 045 ROM 004 018 Abraham namahere Lamatua', ma nahani E, mae ana nda fe'e ma ana' sa. Naeni de Lamatua' tao e dad'i “Nusa' hetar bei-ba'i nara.” Naa ona' mana nenesura' sia Susura Meumare' a nae, “Tititi-nonosi' hetar dei fo lao' mia nggo.” 045 ROM 004 019 Abraham namahere teb'e-teb'e' neu Lamatua', mae ana bub'ulu' eni lasi kakalu' ena, too natun esa ena. Ma Sara mamana anan na'ate'eme, ma ana nggonggoo ena. 045 ROM 004 020 Te Abraham nemeheren nda nanggongga sa, do d'ua nae Lamatua' nda bisa tao natetu hehelu-fufulin sa. Nemeheren neu Lamatua' bau manggate lele' ana so'u nananaru Lamatua' naran. 045 ROM 004 021 Abraham namahere teb'e-teb'e' nae, saa fo Lamatua helu-fuli, Ana bisa tao natetu e. 045 ROM 004 022 Naa de Lamatualain cap Abraham, atahori rala ndoos mana malole' no E. 045 ROM 004 023 Te Lamatua' Susura Meumaren nae, Lamatua' nda ito-reken ta'o naa fee neu' a Abraham sa, 045 ROM 004 024 te fee neu nggita boe! Huu mete ma tamahere neu E, Ana o cap nggita atahori rala ndoos mana malole' to E. Lamatua' naa, mana tao nasod'a bali' hita Lamatuan Yesus mia mamaten. 045 ROM 004 025 Yesus mate, huu sala singgo tara. Basa boe ma, Ana nasod'a bali' fo soi dala', naa fo ata bisa malole' bali' to Lamatualain. 045 ROM 005 001 Dad'i, huu tamahere neu Lamatualain, naa de Ana cap nggita atahori rala ndoos. De rala tara dad'i meumare' fee neu Lamatua', huu hita Lamatuan Yesus Kristus, fo Lamatua' haitua' nema' a, soi dala' fo ata bad'ame ta'o naa. 045 ROM 005 002 Kristus natud'u rala malolen neu nggita ona' naa, huu tamahere neu E ena. Naa de rala tara dad'i manggatee. Ma tamaho'o, huu ata tahine tae, dei fo Lamatua' nau so'u nggita fo med'a tita Eni manaselin. 045 ROM 005 003 Mae hita hambu sususa' mata'-mata', te tamaho'o takandoo' a. Ata bub'ulu' tae, tanori mia sususa', fo bisa ta'atataa' no ma'adere' lena' fai. 045 ROM 005 004 Mete ma ta'atataa' sia sususa' rala, naa tao nggita nda ta'aloli sa, ma masod'a tara tao namaho'o Lamatua' ralan. Mete ma hita tasod'a tahere' ta'o naa, naa tao nemehere tara bau mahere', ma, Lamatua' nae natud'u rala malolen neu nggita. 045 ROM 005 005 Mete ma nemehere tara bau mahere' ta'o naa, hita nda mae sa. Huu Lamatua' fee nggita Dula-dale meumaren, fo tahine sia rala tara tae, Ana sue nala nggita naen seli. 045 ROM 005 006 Ana natud'u susuen ta'o ia: lele' hita nda mampo tao ao tara malole' to Lamatua' sa, tao-tao te Ana haitua Kristus fo mate nggati hita mana tasod'a nda taoafi' neu Lamatua' sa. Lamatua' pili fain nandaa ta'o naa. 045 ROM 005 007 D'u'a malolole dei! Matasala' dei fo hambu atahori nau mate nggati nonoon rala ndoos. Ne'o hambu atahori ruma rae mate fo tulun atahori rala malole'. 045 ROM 005 008 Te Lamatualain natud'u rala susuen nae-nae neu nggita ena. Huu, lele' hita fe'e tao sala', te Kristus mate nggati hita ena. 045 ROM 005 009 Lamatualain cap nggita atahori rala ndoos mana malole' to E, huu Kristus fee raan nandali fo mate soa' neu nggita. Tao-tao te, mete ma atahori tao sala', Lamatua' namanasa. Te huu Kristus tataon, de hita mana tao sala' ra nda nenehukun sa. 045 ROM 005 010 Fe'esa'an, hita fe'e musu to Lamatua'. Te, Lamatua' Anan mate fo tao ma'asufu Lamatua' ralan, fo no ta'o naa hita bad'ame bali' to Lamatua'. Dad'i ia naa, hita nda bamusu' sa ena, te malole' bali' ena. Lelenan fai, huu Kristus nasod'a bali' ena, de dei fo sia fai matete'en Ana fee masoi-masod'a' neu nggita fo afi' hambu Lamatualain huku-dokin fai. 045 ROM 005 011 Nda ta'o' a naa sa! Ata tamaho'o tae, “Lamatua' naa, manaseli' teb'e'!” huu hita nenepa'a' to E. Hita dad'i Eni atahorin, huu hita Lamatuan Yesus Kristus, mate nggati hita ena, fo tao nggita dame to Lamatua'. 045 ROM 005 012 Dad'i mia lele ulu' a, atahori fefeun, naeni ba'i Adam, mana tao sala' na'ahulu'. Naeni de Lamatualain nda fee ne nasod'a nakandoo sa. De eni' a mia lele' naa, basa atahori sia raefafo' ia tungga tao sala' ona' ba'i Adam boe. Ma huu sira tao sala' ona' ba'i Adam, de basa se musi mate ona' ba'i Adam boe. 045 ROM 005 013 Ma'ahulun, lele' Lamatualain nda fe'e na'onda' Hohoro-lalane nara sa, atahori sia ndule raefafo' ia tao sala'. Te huu nda fe'e hambu Hohoro-lalane' raa sa, de atahori sala-kilu nara nda neneito-reken sa. 045 ROM 005 014 Mia ba'i Adam losa ba'i Musa simbo Lamatua' Hohoro-lalanen, basa atahori dei fo mate. Mae ara nda ralena-langga neu Lamatua parendan fo Ana fee neu ba'i Adam a sa, te ara fe'e tao sala-kilu' mata'-mata'. Naa de ara musi mate ona' Adam. Naa! Mete ma ta'asasama' ba'i Adam no Lamatua' Yesus, hambu mana nae' a ona esa', ma hambu manafea' boe. Huu Adam ona' nggambar esa mana natud'u Yesus mata aon, mana sangga sou nema. 045 ROM 005 015 Te Adam ue-tao salan esa, nda ona' Yesus ue-tao malolen esa soa' neu nggita sa. Te atahori esa, naeni Adam, nalena-langga Lamatua' parendan. Naa de basa atahori musi mate. Te atahori esa fai, naeni Yesus Kristus, tao malole manaseli' esa, ma nda nahani atahori bala-b'ae malolen sa. Atahori sa tataon esa, dai ena soa' neu basa atahori, huu Lamatua' rala malolen, de Ana hii' a tao malole' fee nggita. 045 ROM 005 016 Lamatualain fee neu nggita' naa, manafea' no sala' fo atahori ka esa' naa, Adam, tao' a. Lele' ana tao sala', Lamatualain na'etu' nae, “Ho sala. Dad'i musi hambu huku-d'oki'!” Te mae atahori tao sala' naen seli o, Lamatualain, mana paresa' basa atahori masod'an, fe'e nau natud'u rala malolen, ma na'etu' nae, “Au cap nggo nda sala sa. Dad'i ia naa ho nenembo'it ma nda hambu huku-d'oki' sa ena. Uma fo malole' bali' mo Au!” 045 ROM 005 017 Dad'i atahori esa, Adam, tao sala', ma nalena-langga Lamatua' parendan. Naa de, ia naa, basa e musi mate. Te, Atahori esa fai, naeni Yesus Kristus, Ana tao malole'. Huu tatao malolen naa, naa de hita malolole to Lamatua'. Naa ona' saa esa fo Ana fee hie' nema nggita. Ana nau fee nggita tasod'a ndoo-tetu', ona' hita Mane' nonoo nara. 045 ROM 005 018 Dad'i atahori sa salan esa, soi dala' fo basa atahori musi neneoi' mia Lamatua' matan. Ma Atahori sa tatao ndoo-tetun esa, soi dala' fo basa atahori malole' bali' ro Lamatua', fo rasod'a ndoo-tetu' ro E. 045 ROM 005 019 Au masud ngga ta'o ia: Adam naa, atahori sa nda mana nau rena Lamatua' sa, ma nalena-langga parendan. De atahori hetar o tungga tao sala', ona' e boe. Ma, Yesus naa, Atahori sa mana rena neu Lamatua', ma tao tungga hihii-nanaun. Eni mana soi dala' fo atahori hetar malole' bali' ro Lamatua'. 045 ROM 005 020 Lamatualain na'onda' Hohoro-lalanen neu ba'i Musa, fo basa atahori rahine teb'e, bee sala. Ma sia bee-b'ee atahori sala nara boe fua-fua', sia naa Lamatua' natud'u Rala malolen nae' neu se. 045 ROM 005 021 Fe'esa'an, de'ulaka' mana sia atahori ra ralan na'ena koasa fo nalalao se, losa ara tao sala' mana nendi huku-d'oki mamates. Te ia naa, d'ala malole' fo hita Lamatuan Yesus Kristus tao' naa, Lamatualain pake fo natud'u rala malolen neu nggita. Ma d'ala malole' naa na'ena koasa fo nalalao nggita, ma ata bisa malole' to Lamatua', ma tasod'a ndoo-tetu' to E takandoo' a. (aiōnios g166) 045 ROM 006 001 De ia na tae saa fai? Ne'o hei du'a mae, “Lamatua' lilii' hendi sala tara ena, huu ralan malole'. Naa de, malole lena' ata tao sala' takandoo, fo Lamatua' natud'u rala malolen lena' neu nggita.” 045 ROM 006 002 Nda ta'o naa sa! Nda nandaa sa mete ma ata tao sala' takandoo' a, huu ta'etu' basa ena tae, ata hiru' tasad'ea hela sala-kilu tara ena. Huu hita nda nenefutu-pa'a' to de'ulaka' sa ena, naa ona' hita mate ena! Te atahori mana mate' a nda bisa tao sala-kilu' sa ena, to? Mete ma hita mate ona' naa ena, na, ta'o bee de hita fe'e tasod'a fo tao sala' fai? Nda bisa saa, to? 045 ROM 006 003 Mbei ma hei nda mihine sa mae, lele' hita sarani, naa dad'i tatanda' oi, hita lao hela masod'a mbara tara ena de dad'i atahori feu', naeni, mana nenefutu-pa'a' to Yesus Kristus. Naa ona' hita mate to E ena. 045 ROM 006 004 Lele' Kristus mate, ara ra'oi E. Lele' hita sarani, naa ona' hita mate lao hela masod'a mbara tara, de ara ra'oi nggita. Naa, Ama Lamatua' pake koasa manaselin, fo tao nasod'a bali' Kristus mia mamaten. Ama Lamatua' o nau hita simbo koasan naa, fo tasod'a bali' dad'i atahori feu'. 045 ROM 006 005 Naa ona' hita mate to Yesus. Dad'i hita mana nenefutu-pa'a' to E, ne'o hita o tasod'a bali' mia mamates, ona' Ana nasod'a bali' ena. 045 ROM 006 006 Fe'esa'an, hita dad'i atahori mana tao sala' mata'-mata'. Te masod'a mbara tara naa, nambalulutu ena, ona' ara mbaku risa nggita sia hau nggangge' to Kristus ena. Ia naa, de'ulaka' mana sia rala tara nda na'ena koasa fo nalalao nggita sa ena. Ia naa, hita nda nenefutu-pa'a' fo tao sala' sa ena. Huu hita nda afi' ona' ate mana nda na'ena hak fo pili nae tao saa. 045 ROM 006 007 Mete ma atahori mate ena, eni nenembo'it ena, to? Nda hambu esa sa boe bisa na'asusuu' e tao sala'. 045 ROM 006 008 Dad'i, huu naa ona' hita mate ena to Kristus, na, hita tamahere tae, dei fo ata tasod'a takandoo to E boe. 045 ROM 006 009 Hita tahine tae, huu Kristus nasod'a bali' mia mamaten ena, de Ana nda mate selu' sa ena. Huu nda hambu esa na'ena koasa fo tao nisa E sa boe. 045 ROM 006 010 Fe'esa'an, Ana mate lao esa' a, fo lea hendi sala' koasan ena. De ia na, Ana nasod'a fo natud'u had'a-hormat neu Lamatualain. 045 ROM 006 011 Hei o musi tao ao mara ta'o ia. Ona' hei mate ena, naa de sala' nda na'ena koasa neu nggi sa ena. De ia naa, hei musi misod'a fo mitud'u had'a-hormat neu Lamatua', huu hei nenefutu-pa'a' mo Yesus Kristus ena. 045 ROM 006 012 Afi' hela de'ulaka' mana sia ralam hambu koasa fo nalalao nggo fai, fo aka' tungga ao sisim hihii-nanaun fo tao de'ulaka' ra. Te ne'o ho mate boe. 045 ROM 006 013 Boe ma afi fee aom fo tao d'ala nda malole' ra sa, te naa sala boe. Te fee aom neu Lamatualain, fo Ana nalalao nggo. Ona' ho mate ena, basa ma musod'a bali'. Dad'i fee basa masod'am fo tao d'ala ndoo-tetu' ra, fee neu Lamatua'. 045 ROM 006 014 Afi' fee sala' ra ralalao nggi, ona sala' ra dad'i hei malanggam. Ia naa, hei nda parlu misod'a tao tungga ba'i Musa hohoro-lalanen fai fo malole bali' mo Lamatua'. Te hei misod'a ndoos, huu Lamatua' natud'u rala malolen neu nggi. De ia naa, rala malolen naa, mana nalalao nggi. 045 ROM 006 015 Dad'i, ta'o bee? Mbei ma hei du'a mae, “Huu hita nda afi' tasod'a tungga ba'i Musa hohoro-lalanen sa ena, fo malole' to E, de hela neu fo ata tao sala' takandoo' a leo. Huu Lamatua' fe'e nau natud'u rala malolen neu nggita!” Hei du'a ta'o naa, to? Au ufad'e, e! Naa sala! 045 ROM 006 016 Au fee conto ona' malangga no ate. Mete ma hei fee ao mara fo tao ues fee atahori sa, na, hei musi rena e, ma tao ues tungga hihii-nanaun. Huu eni, hei malanggam. Ma hei, eni ate nara. Ona' naa boe, hei bisa pili mae tungga bee ka. Huu hei bisa pili fo tao sala', fo dad'i sala' a aten. Te mete ma hei pili ta'o naa ena, na hei tao ao mara saranggaa mia Lamatualain. Ma, hei o bisa pili fo tao ndoo-tetu', ma dad'i ate fo tao tungga saa fo Lamatua' denu nggi. Mete ma hei pili ta'o naa, na, hei bisa dad'i malole' mo E! 045 ROM 006 017 Fe'esa'an, hei hela sala' nalalao nggi, te ia naa, hei tungga rala mara, fo tao tungga saa fo atahori sarani' ra ranori neu nggi' a. Naeni de au o'e makasi neu Lamatua'. 045 ROM 006 018 Huu Lamatua' mbo'i nggi mia sala' koasan, losa sala' a nda nalalao nggi sa ena. De ia naa, d'ala ndoo-tetu' a nalalao nggi. 045 ROM 006 019 Au ola' ia, endi' conto fais-fais mia malangga no aten, naa fo mihine no malolole au masud ngga. Fe'esa'an, hei fee ao mara dad'i ate fo tao sala', mana tao nggi dad'i manggenggeo-malaafu', tungga Musa Hohoro-lalanen. Te ia naa, hei musi fee ao mara dad'i ate fo misod'a tao ndoo-tetu' a, fo tao nggi dad'i meumare' sia Lamatua' matan. 045 ROM 006 020 Fe'esa'an, lele' ama aka' rena ma tao tungga' a sala' hihii-nanaun, hei nda afi' rena ma tao tungga ndoo-tetu' a sa ena. 045 ROM 006 021 De au ae utane ta'o ia: Hei hambu buna-b'oa malole' saa mia tatao-nono'i mara naa? Nese to? Tao-tao te, buna-b'oa' fo hei hambu' naa, tao mamaet fee nggi. Huu Hei tao sala' ta'o naa, de neu mate'en, hei saranggaa mia Lamatualain. 045 ROM 006 022 Te ia naa, Lamatua' mbo'i hendi nggi ena mia malangga mbaraa' a, de ama sud'i boe tao sala' fai. Ia naa hei musi dad'i Lamatua' atahori mana tao ues na. Te mate'en, dei fo hei dad'i meumare' fee neu E, ma bisa misod'a ndoo-tetu' nda nama'etu sa. (aiōnios g166) 045 ROM 006 023 Huu lele' hita tao sala', eni hahambun, naeni hita saranggaa mia Lamatua' losa doo ndu'u-d'oon neu. Mate nggita ena. Te huu Lamatua' sad'ia nala dala sosoi' sa ena. Huu, Ana nae fee muda' ngita masod'a ndoo-tetu' nda mana'etu' sa. Ma hita hambu masod'a' naa, Mete ma ata tungga dad'i teu hita Lamatuan Yesus Kristus atahorin. (aiōnios g166) 045 ROM 007 001 Toronoo nggara e! Ia naa, au ola' soa' neu hei mana mihine hukun hohoro-lalane nara. Ta'o ia: mete ma hei fe'e masod'a', hukun hohoro-lalanen na'ena hak fo nalalao nggi. Te mete ma hei mate ena, hukun hohoro-lalanen nda na'ena hak fo nalalao nggi sa ena, 045 ROM 007 002 Au fee conto mia hohoro-lalane' soa' neu mana masao' ra. Mete ma ina' esa sao nala saon, tungga hukun hohoro-lalane' a, na, ru'a se esa saon esa losa mate. Te mete ma tou' a mate, na, ina falu naa nda nenefutu-pa'a' no hohoro-lalane' naa sa ena. De ana bisa sao selu'. 045 ROM 007 003 Te mete ma ina' a sao selu' lele' saon fe'e masod'a', na, tungga hohoro-lalane' a, ana hohongge ena. Te, mete ma saon mate ena, na, hohoro-lalane' naa nda dai e sa ena. Eni nenembo'it ena. Dad'i mete ma ana sao selu' no tou' laen, na, tungga hohoro-lalane' a, na eni nda hohongge sa. 045 ROM 007 004 Ona' naa boe hei mana mamahere' ra! Ta'o ia: Kristus mate ena. Naa o ona' hei mate mo E, ma lao hela masod'a mbara mara ena. De hukun hohoro-lalane' nda dai hei sa ena. Ia naa hei nenembo'it mia hohoro-lalane' naa ra ena, ma hei nenefutu-pa'a' mo Kristus, mana masod'a bali' mia mamaten. Naa ona' ina falu mana sao selu' a. Nda masala sa. De ia naa, basa saa fo hei tao' naa, fee neu Lamatua'. 045 ROM 007 005 Ma'ahulun, hita tao tungga' a ao sisi' tara hihii-nanaun. Huu tahine hohoro-lalane' a, naa mana tao nggita hii' a talena-langga neu hohoro-lalane' ra, fo tao' d'ala nda matetu' ra sa. Naa! Hita salan naa, mana tao Lamatualain hiru' nasad'ea nggita. 045 ROM 007 006 Fe'esa'an, hita musi tao tungga hohoro-lalane' ra. Te ia naa hohoro-lalane' ra nda dai hita sa ena, huu hita mbo'i hendi masod'a mbaraa' tara ena. Tungga d'ala mbaraa' hihii-nanaun, na, Musa hohoro-lalanen mana nenesura' sia Susura Meumare' a, futu-pa'a nggita. Te tungga d'ala feu' a hihii-nanaun, hita nenembo'it mia hohoro-lalane' naa. Huu Lamatua' Dula-dalen mana nalalao nggita! Naa de, ia naa, hita tao ues fee neu' a Lamatua'. 045 ROM 007 007 Dad'i hita tae saa fai? Mbei ma hei du'a mae, “Hohoro-lalane' fo Lamatua' fee Musa naa, sala!” Hoko'! Huu mete ma au nda uhine hohoro-lalane' naa sa, ne'o au o nda uhine d'ala-d'ala de'ulaka' mana sia rala ngga sa. Conto ona' a, hambu hohoro-lalane' oi, “Afi hii mae ha'i mala atahori sud'i' a saan.” Te ta'o bee fo au uhine ae au hihii ngga naa, sala, mete ma au nda bub'ulu' hambu hohoro-lalanen sa? Nda bisa sa! 045 ROM 007 008 Te, huu hambu hohoro-lalane' mana nafad'e ta'o naa, naa ona' d'ala-d'ala de'ulaka' sia rala ngga tao fee au hii ae ha'i ala atahori sud'i' a saa nara mata'-mata'. Mete ma nda hambu hohoro-lalane' ena-ai sa, na, sala-kilu' a nda na'ena koasa fo nalalao atahori sa. 045 ROM 007 009 Mia masod'a dalahulu ngga, au nda uhine matetu' dala' mia Lamatua' Hohoro-lalanen sa. D'od'oo, dei de au fe'e uhine matetu' ena. Naa de au fe'e uhine ae, au ulena-langga Hohoro-lalane' a ma tao sala-kilu'. Ma sala-kilu' a hahambun, naeni au musi mate. 045 ROM 007 010 Boe ma, rala ngga nambalulutu, huu au uhine ae, au nda bisa malolole o Lamatua' sa, mete ma au tao tungga aka' a Eni Hohoro-lalanen. Au undaa hambu Lamatua' nasab'orin, naeni hukun mate, huu au ulena-langga Hohoro-lalanen ena. Tao-tao te, Hohoro-lalane' sia fo bisa tao atahori rasod'a no ndoo-tetu'. Te soa' neu au, Hohoro-lalane' naa, tao nalutu au, ma tao Lamatua' hiru' nasad'ea au. 045 ROM 007 011 Hohoro-lalane' naa, mema' natud'u d'ala masod'a ndoo-tetu'. Te huu hambu de'ulaka' mana nasod'a sia rala ngga, au tipu-laka ala bali' ao ngga, de du'a ae, au bisa malole' o Lamatua' sad'i au tao tungga Hohoro-lalanen. Boe ma, ona' Hohoro-lalane' naa mana tao losa Lamatua' melumud'u au, ma nda nau na'ab'ue no au sa. 045 ROM 007 012 Dad'i mete ma faa' ra atahori oi, “Hohoro-lalane' fo Lamatua' fee neu Musa naa, sala,” na, au utaa ae, “Hoko'! Lamatua' Hohoro-lalanen naa, meumare'” Boe ma basa parenda' mana sia Hohoro-lalane' naa, meumare', ndoo-tetu', ma malole'. 045 ROM 007 013 Mbei ma hei o du'a mae, Hohoro-lalane' naa mana tao Lamatua' hiru' nasad'ea au, to? Hoko'! Te mae au bub'ulu' Hohoro-lalane' naa, te au fe'e rena neu de'ulaka' mana sia rala ngga, losa au tao sala-kilu'. Naa, au ue-tatao sala ngga naa, mana tao fee Lamatua' hiru' nasad'ea au. Hohoro-lalane' mema' malole', huu ana natud'u d'ala-d'ala de'ulaka', mana tao nggita saranggaa to Lamatualain. Dad'i lele' Lamatua' natud'u d'ala masod'a ndoo-tetu', Hohoro lalane' naa mana tao manggarelo nae, d'ala de'ulaka' mana sia rala tara naa, nda malole' sa. 045 ROM 007 014 Hita bub'ulu' tae, Hohoro-lalane' fo Lamatua' fee neu ba'i Musa, naa lao' mia Lamatua' Dula-dalen. Te au ia atahori biasa de rala ngga nda manggatee' sa. Ma au rena' a d'ala de'ulaka' mana sia rala de'ulaka ngga, losa au tao sala'. Naa ona' sala' a dad'i neu malangga ngga, ma au dad'i uu sala' a aten. 045 ROM 007 015 Au nda ita' ae du'a ta'o bee sa ena boe. Au nda uhine saa fo au tao' a sa boe. Huu au nda tao tungga saa malole' fo au nau tao' a sa. Te au tao tungga saa fo au nda nau tao' a sa. 045 ROM 007 016 Mete ma au tao tungga saa fo au nda nau tao' a sa, au utaa ae, Lamatua' Hohoro-lalanen naa, ndaa. 045 ROM 007 017 Dad'i au nda mana ulalao ao ngga sa. Te de'ulaka' mana sia rala ngga nalalao au! 045 ROM 007 018 Au bub'ulu' ena ae, nda hambu d'ala malole' nasod'a sia rala ngga sa. Huu au ia, atahori rala de'ulaka'. Nau do nda nau sa o, au nda bisa u'ususuu' ao ngga fo tao ndoo-tetu' sa. Au nau, te nda dad'i tao sa! 045 ROM 007 019 Au hii ae tao malole', te au nda tao sa. Ma au nda nau tao de'ulaka' sa, te au tao ukundoo' a! 045 ROM 007 020 Naa! Mete ma au tao tungga saa fo au nda nau tao' a sa, naa nda huu au mesa' nggo sa, te huu de'ulaka' mana nasod'a sia rala ngga. 045 ROM 007 021 Naa natud'u dud'u'at sa, ta'o ia: mae au ae tao malole', te hambu de'ulaka' sia rala ngga lab'an. 045 ROM 007 022 Tao-tao te, rala ngga namaho'o seli, mete ma au du'a so'al Lamatua' Hohoro-lalanen. 045 ROM 007 023 Te, ona' hambu koasa sia rala ngga mana tao nambalutu au. Huu, au nau tao malole', te nda dad'i malole' sa. Naa ona' koasa de'ulaka' mana sia rala ngga to'u nala au, fo na'asusuu' au tungga' a eni. 045 ROM 007 024 Aduu, kasian, e! Au atahori mana doid'oso'! See bisa fee masod'a' neu au mia koasa de'ulaka' mana nasod'a sia rala ngga, mana tao Lamatua' melumud'u au losa Ana hiru' nasad'ea au? 045 ROM 007 025 Te, awii! Lamatualain mesa' ne soi dala' fo mbo'i au! Makasi nae-nae' soa' neu E, huu hita Lamatuan Yesus Kristus bisa fee masoi-masod'a' neu au! Dad'i mete ma au usod'a umuhena neu' a ao ngga, au doid'oso. Mae au hii ae tao tungga basa Lamatua' Hohoro-lalane nara, te hambu de'ulaka' sia rala ngga kokoe au fo tao sala' ukundoo' a. 045 ROM 008 001 Dad'i Lamatualain nda huku-doki atahori mana nenefutu-pa'a no Yesus Kristus sa! 045 ROM 008 002 Huu hambu d'ala ndoo-tetu' rua: kaesan, mete ma hita nenefutu-pa'a' to Yesus Kristus, Lamatua' Dula-dalen fee nggita koasa fo tasod'a no ndoo-tetu'. Karuan, hambu de'ulaka' sia rala tara mana kokoe nggita fo tao sala'. De mete ma hita tao sala', Lamatualain melumud'u nggita, ma hiru' nasad'ea nggita. Naa, Mete ma hita hambu Lamatua' Dula-dalen, Ana mbo'i nggita mia sala' koasan. 045 ROM 008 003 Mae hita tao tungga Musa Hohoro-lalanen o, naa nda fee masod'a' neu nggita mia sala' koasan sa, huu hita atahori biasa' a mana tao sala' nakandoo' a. Te Lamatua' mana soi dala'. Huu Ana haitua Anan fo d'adi atahori biasa ona' nggita. Mae hita atahori tao sala' mata-mata', te Yesus nda tao nita sala' saa sa boe. Lena' fai, Ana dad'i tutunu-hohotu' fo fee ambon neu basa atahori ra sala nara. No ta'o naa Ana tao nalutu sala' koasan fo ma'ahulun mana nauli hita. 045 ROM 008 004 Lamatualain haitua Kristus fo Ana mate, naa fo hita bisa tao tungga basa d'ala ndoo-tetu', tungga Lamatua' Hohoro-lalanen nara. Ma, ia naa, hita tao d'ala-d'ala ndoo-tetu', tungga Lamatua' Dula-dalen hihii-nanaun, ma nda tao tungga hita hihii-nanaun sa ena. 045 ROM 008 005 Atahori mana rasod'a tungga hihii-nanaun nara, rasod'a ta'o naa huu ara du'a aka' a d'ala-d'ala de'ulaka' rakandoo' a. Te atahori mana rasod'a tungga Lamatua' Dula-dalen hihii-nanaun, ara du'a aka' a dala-dala' mana tao Lamatua' Dula-dalen namaho'o. 045 ROM 008 006 Atahori mana hela d'ala-d'ala de'ulaka' nalalao dud'u'an, ana ona' atahori nda mana rena nahine neu Lamatua' Dula-dalen sa, naa de ralan na'ad'od'oo' mia Lamatua' ena. Te atahori mana hela Lamatua' Dula-dalen nalalao dud'u'an, eni masod'an matetu', ma ralan nee-nee lino-lino. 045 ROM 008 007 Hita atahori hihii-nanaun balab'an seli no Lamatua' hihii-nanaun. Ma, hita o nda be'utee fo rena neu Lamatua' sa, huu hita o nda bisa sa. 045 ROM 008 008 Huu atahori mana fee hihii-nanaun nalalao se, nau do nda nau sa o, nda bisa tao Lamatua' ralan namaho'o sa. 045 ROM 008 009 Te huu, hei ia, atahori mana nda afi' rasod'a de'ulaka tungga hihii-nanau mara sa. De mete ma Lamatua' Dula-dalen nasod'a sia rala mara, hei tao dala-dala' mana tao namaho'o ralan. (Te mete ma hambu atahori fo Kristus Dula-dalen nda nasod'a sia ralan sa, eni o nda dad'i Lamatua' enan sa.) 045 ROM 008 010 Dei fo ao mara mate, huu ma'ahulun hei tao sala'. Te, huu ia naa Kristus nasod'a sia rala mara, hei ao samana mara dei fo rasod'a rakandoo, huu Lamatua' cap basa hei, atahori rala ndoos, ma hei malole' bali' mo E ena. 045 ROM 008 011 Huu Lamatualain mana tao nasod'a bali' Yesus mia mamaten nendi' Dula-dale meumaren. Dad'i mae hita mate, te mete ma Lamatua' Dula-dalen nasod'a sia rala tara, dei fo Ana tao nasod'a bali' nggita. Eni sosoan nae, Ana tao nasod'a bali' nggita, ona' Ana tao nasod'a bali' Kristus boe. 045 ROM 008 012 Dad'i ta'o ia, toronoo nggara e! Hita ta'ena huta'. Naa nda huta' fo tasod'a tungga hita atahori hihii-nanaun sa, te huta' fo tasod'a tungga Lamatualain hihii-nanaun. 045 ROM 008 013 Te mete ma tasod'a tungga' a de'ulaka' mana sia rala tara, ne'o Lamatua' nae hiru' nasad'ea nggita, ma hukun nisa nggita! Te, mete ma hita hela Lamatua' Dula-dalen tao nalutu sala' koasan mana sia rala tara, dei fo hita fe'e bisa tasod'a ndoo-tetu' losa doo ndu'u doon. 045 ROM 008 014 Atahori mana rena-rena' neu Lamatua' Dula-dalen fo Ana nalalao se, na, sira, Lamatua' ana nara. 045 ROM 008 015 Mete ma hita hela Lamatua' Dula-dalen nalalao nggita, Ana nda tao nggita dad'i ona' ate mana nasod'a no nemetaus sa. Fe'esa'an, hita ona' naa. Te, huu hita simbo Lamatua' Dula-dalen ena fo nalalao nggita, tahine tae ata dad'i Lamatua' ana nara ena. Naa de Ana nau rena, mete ma hita to'e tae, “Ama Lamatualain, e!” 045 ROM 008 016 Hita ralan mana nafad'e nae, hita dad'i Lamatua' ana nara. Ma Lamatua' Dula-dalen o nafad'e na'o naa boe. 045 ROM 008 017 Mete ma hita dad'i Lamatua' ana nara, naa sosoan nae, dei fo hita simbo tala Eni pusakan, huu Ana dad'i hita Aman. Dad'i mete ma Ama' fee pusakan neu Anan Kristus, hita o simbo pusaka naa to E boe. Te hambu dala' esa fai: hita musi hambu doid'oso', ona' Kristus hambu doid'oso', dei fo Lamatua' bisa so'u nananaru nggita, ona' Ana so'u nananaru Kristus. 045 ROM 008 018 Te tungga au, doid'oso' fo hita hambu lele' ia, nda na'ena sosoa-ndandaa' sa, mete ma ta'asasama' no d'ala-d'ala manaseli' fo Lamatua' dei fo natud'u neu nggita. 045 ROM 008 019 Tao-tao te, basa saa fo Lamatualain na'ad'ad'ad'i' nala sia lalai no raefafo' ia, rahani ma hii-nau rae rita Ana natud'u ana ndoo-tetu nara, seka. Huu, Ana nau natud'u neu se no rala nemeho'ot. 045 ROM 008 020 Huu Lamatua' na'ad'ad'ad'i' lalai ma raefafo' no basa isi-oen, fo tao tungga Eni masud na. Te nda dad'i-dad'i sa, nda huu ara nda nau sa, te huu tungga Lamatua' hihii-nanaun, huu Ana hukun se ma hela se rambalutu. Mae ona' naa o, fe'e hambu nemehenat. 045 ROM 008 021 Te ia naa, basa saa fo Lamatua' na'ad'ad'ad'i' naa ra, rambalutu ena, ma nda hambu dala' sa ena. Te dei fo, Lamatua' nau mbo'i hendi se mia huku-doki', fo nda rambalutu sa ena, te ara bisa dad'i manaseli' tungga Eni masud na. Ana o nau so'u nananaru ana nara, fo ara o nenembo'it mia mana mambalutu' ra. Ma lele' naa o basa' e dad'i feu'. 045 ROM 008 022 Hita bub'ulu' tae, hambu sususa' no doid'oso' nae' sia raefafo' ia. Mia lele ulu' a losa lele' ia, basa saa fo Lamatua' na'ad'ad'ad'i' naa, nggasi huu ramed'a nambetas, lele' nea-nea fo Lamatua' tao basa' e dad'i feu'. Naa ona' ina' mana nggasi named'a nambetas lele' nae b'onggi. 045 ROM 008 023 Nda aka' raefafo' ia nea-nea sa, te hita o tahani ona' naa boe. Mae Lamatua' fee Dula-dalen na'ahulu' neu nggita, hita o nggasi sia rala tara boe. Huu hita tahehere fo tahani Lamatualain so'u nggita dad'i Ana ndoo-tetu nara ma hita o tahani fo Ana mbo'i hendi ao tara mia basa mana mambalutu' ra. 045 ROM 008 024 Lele' Lamatua' fee masoi-masod'a' neu nggita, Ana o nafad'e, so'al dei fo Eni nae tao ta'o bee. Te ia naa, hita fe'e tahani, huu nda fe'e dad'i sa. Mete ma hita tita dala' sa dad'i ena, hita nda parlu tahani fai fo tae tita dala' naa sa. Te atahori nda rahani fo rae rita dala' esa mana dad'i ena, to? 045 ROM 008 025 Huu mete ma tahani tae tita dala' sa fo nda fe'e mana dad'i' sa, ata fe'e bisa ta'atataa' ma ta'amamate'. 045 ROM 008 026 Ona' naa boe, lele' hita tahani, Lamatua' Dula-dalen tulu-fali nggita, huu hita nda ma'ad'ere' sa, ma nda hule-o'e tala no matetu' sa. Te Lamatua' Dula-dalen hule-o'e nggati hita, mae hita nda tahine tae hule-o'e tendi' ded'eat saa sa boe fo to'e saa fo hita hii teb'e-teb'e a. 045 ROM 008 027 Lamatualain nahine basa saa fo hita tae ola' sia rala tara. Ana o nahine Dula-dalen dud'u'an boe. Naa de Ana nahine basa d'ala fo Dula-dalen nae ola' tulu-fali nggita. Huu Lamatua' Dula-dalen dud'u'an, ona' Lamatua' dud'u'an boe. Ma Dula-dalen, hule-o'e neu Lamatua', no'e Lamatua' tulun atahori mamahere' ra. Te Dula-dale' naa hule-o'e tungga Lamatua' hihii-nanaun. 045 ROM 008 028 Ia naa tahine ta'o ia ena: Lamatualain tao basa' e dad'i malole' fee neu atahori mana sue E. Mia lele ulu' a, Lamatua' ator mema' so'al Ana nau tao ta'o bee fee neu se. Ma Ana no'e se ena nae, “Ima, leo! Ima dad'i Au atahori ngga!” 045 ROM 008 029 Huu dalahulun, Ana nahine mema' se ena, ma tengga nala se fo tao se dad'i mata' sa ona' Kristus, Eni Anan. Huu Kristus ia ulu', ma laen ra dad'i od'i nara. 045 ROM 008 030 Atahori fo Lamatua' nahine eni' a lele ulu' a, Ana o no'e nala se dad'i Eni atahorin. Ma atahori naa ra o, fo ma'ahulun atahori mana masala-singgo' ra, Ana tao se dad'i atahori rala ndoos fo ara malolole bali' ro E. Ma Ana o so'u nananaru se boe. 045 ROM 008 031 Dad'i hita fe'e tae saa fai so'al dala' naa ra? Lamatualain nanea nahere' nggita. No ta'o naa, se bisa lab'an nggita fai? Nda hambu saa, to? 045 ROM 008 032 Lamatua' nda na'anggee nala Anan sa. Te Ana fee Anan fo mate dad'i tutunu-hohotu', fo tulu-fali basa nggita. Huu Lamatua' nda na'anggee nala Anan mbei sa boe, ata bisa tahine tae, dei fo Ana parsen nggita basa d'ala-d'ala malole' ra. Teb'e, to? 045 ROM 008 033 Mbei ma hei du'a mae, fe'e hambu atahori bisa fua sala' neu atahori fo Lamatua' tengga nala' ra, do? Te nda hambu sa, to? Huu Lamatua' mesa' ne mana cap nggita nae, atahori rala ndoos nda masala-kilu' sa ena, fo ata malole' to E. 045 ROM 008 034 Mbei ma hei du'a mae, fe'e hambu atahori bisa ola' nae Lamatua' musi hukun atahori, fo Ana tengga nala' ra. Te nda bisa sa! Huu Yesus mate ena. Lelenan fai, Lamatua' tao nasod'a bali' E mia mamaten ena. Basa ma, Lamatua' so'u E fo endo' sia mamana nenefee had'a-hormat sia Eni bob'oa onan. Sia naa Ana hule-o'e nakandoo' a fee nggita. 045 ROM 008 035 Mbei ma hei du'a mae, hambu atahori do hambu dala', mana bisa na'asusuu' Kristus fo Ana nda sue nggita sa ena, do? Nda bisa sa! Ita' mae hita hambu ded'eat, sususa-sosona', doid'oso', ndoe-la'as, b'ua-lo'as nese, hambu sosoe', ma atahori rae tati-mbau risa nggita o, Kristus sue-lai nakandoo nggita. Nda hambu saa o bisa ena-ai E, fo Ana naloe' sue nggita! 045 ROM 008 036 Sia Lamatua' susura Meumaren nenesura' oi, “Atahori sangga-sangga' dala' rae risa nggita, huu hita dad'i Lamatua' atahorin. Ara tao nggita, ona' a bib'i lombo fo ara rae hala' a.” 045 ROM 008 037 Dad'i mae hita hambu sususa' ta'o bee o, hita tasenggi' ena, huu Kristus sue nala nggita seli! 045 ROM 008 038 Au uhine teb'e-teb'e' ta'o ia: Nda hambu dala' esa fo bisa tao Lamatua' naloe' sue nggita sa. Mae hita tasod'a do, hita mate do, hambu ate mia sorga do, mana to'u parenda' do, hambu koasa do, saa-saa mana sia lele' ia do, saa-saa mana nema' do, 045 ROM 008 039 koasa sia lalai do, sia raefafo' do, ma sud'i' a saa laen ra fo Lamatua' tao nala' ra, nda hambu esa bisa tao sea-saranggaa nggita to Lamatualain, ma bisa tao E nda sue nggita sa ena! Huu hita nenefutu-pa'a' to hita Lamatuan Yesus Kristus, fo Lamatua' haitua nema' a. 045 ROM 009 001 Hita fo mana nenefutu-pa'a' to Kristus, ola' teteb'es. Dad'i au nda ola' peko-leleko' neu nggi sa. Au rala ngga nafad'e au nae, Lamatua' Dula-dalen mana nalalao rala ngga. 045 ROM 009 002 Au ufad'e ta'o ia: rala ngga susa-sona. Au med'a beran ta'o naa, huu usuned'a atahori ngga ra. Au nau fo nusa Yahudi nggara o nenefutu-pa'a' ro Kristus, te hetar nda ramahere E sa. Ona' au bisa soi dala' fee se, au sad'ia o'e fo Lamatua' huku-d'oki au, fo nggati se. Ma au o sad'ia o'e fo Lamatua' na'ad'od'oo' au mia Kristus, naa fo atahori nggara bisa nenefutu-pa'a' ro E. 045 ROM 009 004 Tao-tao te sira, atahori Isra'el, naeni nusa' esa mana onton seli. Lamatua' so'u nala se dad'i eni ana nara eni' a lele ulu' a. Ana natud'u koasan manaseli' neu se. Ana hengge-nee hehelu-fufuli' mata'-mata' no se. Ana fee hohoro-lalanen neu se. Sira mana rahine' be'utee neu E, ma tao ues fee neu E. Ana helu-fuli nae natud'u rala malolen neu se. 045 ROM 009 005 Sira lao' mia bei-ba'i tara, naeni: ba'i Abraham, ba'i Isak, ma ba'i Yakob (atahori ha'i nara' ‘Isra'el’ mia e). Ma Kristus, fo Lamatua' helu-fuli mema' mia lele ulu' a fo nae haitua nema' naa, lao' mia hita nusa Yahudi ra bei-ba'i tara. Kristus naa o, naeni Lamatualain mana parenda basa-b'asa' e. Dad'i nandaa mete ma so'u rananaru E losa doo ndu'u-d'oon neu. Teb'e! (aiōn g165) 045 ROM 009 006 Ona' mae atahori Isra'el hetar nda fe'e simbo Kristus sa, te atahori nda bisa ola' rae, Lamatua' hehelu-fufulin naa nda dad'i sa. Ma afi' du'a mae, basa atahori mana lao' mia bei-ba'i Isra'el naa, dad'i nusa Isra'el fo Lamatua' tengga nala dad'i Eni atahorin. 045 ROM 009 007 Conto ona', atahori hetar lao' mia bei-ba'i tara, ba'i Abraham. Te basa se nda Abraham tititi-nonosin fo Lamatua' tengga nala' ra sa. Huu Lamatua' nafad'e basa Abraham nae, “Tititi-nonosim fo au uhine' ra, aka' mana lao' mia Isak ana nara.” 045 ROM 009 008 Sosoan nae, mia ma'ahulun losa oras ia, nda basa tititi-nonosi' mana lao' mia hita atahori Yahudi ra ba'in Abraham, dad'i Lamatualain ana nara. Aka' tititi-nonosin mana lao' mia Lamatua' hehelu-fufulin fee neu Abraham, fo Lamatua' reken se dad'i eni ana matetu nara. 045 ROM 009 009 Huu Lamatua' hengge-nee hehelu-fufuli' nae, “Mbei ma too mana nema' ia, Au bali' uma. Lele' naa, sao ma Sara b'onggi ana tou' sa ena.” 045 ROM 009 010 Nda ta'o' a naa sa. Huu hita ba'i Isak na no saon Ribka bonggi rala ana dua' ra. 045 ROM 009 011 Lele' Ribka nda fe'e b'onggi nala se sa, ara nda fe'e tao dala malole' do dala de'ulaka' sa. Mae ta'o naa o, Lamatua' nafad'e mema' so'al Ribka ana dua' mana dea neu na'ahulu a nae, “Dei fo a'a ka tao ues fee od'in.” Lamatua' nafad'e ta'o naa, fo natud'u nae, mete ma Eni tengga nala atahori esa ena, Eni nahine nae pake atahori na fo tao ta'o bee. De Lamatua' tengga nala od'i ka fo d'adi atahorin. Ana nda parlu nahati fo mete sob'a od'i ka nae tao ta'o bee sa boe, huu Lamatua nahine mema' ena. 045 ROM 009 013 Huu Lamatua' ola' sia Susura Meumaren so'al ana dua' naa ra nae, Au tengga ala Yakob, te au nda simbo Esau sa.” 045 ROM 009 014 Dad'i ata fe'e tae saa fai? Mbei ma hambu ruma rae, “Lamatua' nda na'etu' ded'eat no matetu' sa, do?” Nda bisa sa! 045 ROM 009 015 Huu mia lele ulu' a Lamatualain nafad'e neu ba'i Musa nae, “Au utud'u susue ngga neu atahori fo Au tengga ala' ra. Ma Au kasian neu atahori fo Au dud'u ao ngga.” 045 ROM 009 016 Dad'i atahori naa nda med'a Lamatua' susuen sa huu eni hihii-nanaun, do huu eni tatao-nonoin. Te huu Lamatua' mesa' ne mana nae natud'u susuen neu atahori naa. 045 ROM 009 017 Huu sia Susura Meumare' a, Lamatua' ola' no mane Masir nae, “Au so'u nggo dad'i mane', huu Au ae pake koasa ngga fo lab'an nggo fo atahori hetar rita. No ta'o naa, basa atahori sia raefafo' ia so'u rananaru Au nara ngga.” 045 ROM 009 018 Dad'i mete ma Lamatua' nae natud'u kasian neu atahori esa, na, Ana tao' a. Ma mete ma Ana nae tao atahori sa ralan manggatee, na, Ana o tao boe. 045 ROM 009 019 Naa! Mete ma hambu atahori nda simbo au rae, “Mete ma ta'o naa, Lamatua' nae tao dala' esa, seka bisa lab'an E? Nda hambu sa, to? Dad'i, ta'o bee fo Eni nae mbia sala' neu nggita? Naa nda matetu' sa!” 045 ROM 009 020 Mete ma hambu ruma du'a ta'o naa, na au utaa, ta'o ia: “Du'a mae ho ia, seka?! Ho mae ola' lab'an Lamatua', do?” Afi' ta'o naa! Huu sia Lamatua' Susura Meumaren nenesura' nae, “Mete ma atahori tao saa esa na, ta'o bee de saa fo ana tao' naa natane bali' atahori mana tao e nae, ‘Ta'o bee de ho tao au ta'o ia!?’” 045 ROM 009 021 Conto Ona' mana tao hura'. Mia rae hura' bub'ue' esa, ana na'ena hak fo nae tao nggusi makahahad'ok esa fo atahori koa e. Ana o na'ena hak pake rae bub'ue' naa fo tao neu mamana manggarau', tungga' a eni hihii-nanaun. 045 ROM 009 022 Ona' naa boe Lamatualain. Ana na'ena hak fo tao tungga hihii-nanaun. Nae natud'u neu basa atahori nae, Eni namanasa, ma nda simbo atahori tatao de'ulaka nara sa. Ana o nau fo atahori bub'ulu' rae, Eni na'ena koasa naen seli. Fo atahori rahine ta'o naa, na Ana na'atataa' Aon no atahori mana tao de'ulaka' mata'-mata'. Te atahori mana tao de'ulaka' ra, rahani' a fain fo rambalutu eto-eto' 045 ROM 009 023 Ana tao ta'o naa, fo nae natud'u neu atahori hetar oi, Eni nae natud'u susue lalain neu atahori ruma. Sira, fo Ana tengga nala mema', fo nae so'u nananaru se. Ma Ana nau atahori bub'ulu' rae, Eni mesa' ne manaseli'. 045 ROM 009 024 Huu hita ia ra, fo Ana tengga mema' dad'i atahori nara. Hita ia ra, ruma mia atahori Yahudi, boe ma ruma mia nusa fea' ra. 045 ROM 009 025 Fe'esa'an, Lamatua' pake mana ola-olan Hosea, fo sura' so'al atahori nda Yahudi ra oi, Hambu atahori ruma dalahulun nda Au atahori ngga sa, te Au ae o'e se ae, “Hei, Au atahori nggara,’ Ma hambu nusa fo dalahulun Au nda sue sa, te Au ae o'e se ae, ‘Hei, nusa' fo Au sue' a.’” 045 ROM 009 026 Ana o sura' oi, “Sia naa, Sia mamana' fo Lamatua' nafad'e neu se oi, Hei, nda dad'i Au atahori ngga sa!’ Dei fo Lamatua' mana masod'a' a nae nafad'e nggi nae, ‘Ia naa, hei dad'i Au ana nggara ena!’” Ana ola' ta'o naa, huu Ana kasian atahori nda Yahudi ra sa. 045 ROM 009 027 Lamatua' mana ola-olan laen, naeni Yesaya, ola' nita so'al nusa Isra'el ra leleo-lalao nara nae, “Ona' mae atahori Isra'el ra dad'i naen seli, ona' sara'ae' sia tasi suun, te dei fo Lamatua' fee masod'a' neu' a sira hid'a' a, mia sala-kilu nara. 045 ROM 009 028 Te dei fo losa fai neneman, fo Lamatua' na'etu' ded'eat fee basa atahori sia ndule raefafo' ia, ona' Ana nafad'e mema' ena. Te Ana nda nahati sa, Huu Ana tao nabasa' no lai-lai!” 045 ROM 009 029 Dalahulun, Yesaya nafad'e so'al atahori Yahudi nae, “Hita onton, huu Lamatua' mana na'ena koasa manaseli', hela hita tititi-nonosi tara ruma hambu masod'a'. Huu mete ma nda ta'o naa saa, na, basa hendi hita ena, ona' atahori kota Sod'om no kota Gomora ra.” 045 ROM 009 030 Dad'i ata fe'e tae saa fai? Ola' tae, atahori nda Yahudi ra mia bee-b'ee, fo d'alahulun nda sangga fo rae malole' ro Lamatua' sa, ia naa malole' ro E ena, huu ramahere neu Yesus Kristus. 045 ROM 009 031 Tao-tao te atahori Isra'el ra, sob'a tao tungga Musa hohoro-lalanen fo ara bisa malolole ro Lamatua', te nda dad'i malole' ro E sa. 045 ROM 009 032 Saa de ara nda bisa malole' ro Lamatua' sa? Huu ara nau tao tungga aka' a hohoro-lalane' naa, fo Ana simbo sira ona atahori rala ndoos, te ara nda ramahere neu Yesus Kristus sa. Dad'i ona' ara ra'atunu dai “fatu ne'etunus”. Ia fo Lamatua' Susura Meumaren sosoan nae, “Mete ia dei! Te Au tao Atahori esa sia lete Sion, sia kota Yerusalem. Atahori naa ona' fatu esa, mana tao atahori ra'atunu. Te seka namahere neu E, na, afi' mae.” Fatu naa, naeni Yesus. Te atahori Isra'el ra nda simbo E sa. Naa ona' ara ra'atunu, boe ma ra'aloli huu fatu naa. 045 ROM 010 001 Toronoo nggara e! Au hii-nau saa, fee neu atahori Isra'el ra? Au hule-o'e fo ara nau Lamatua' fee masod'a' neu se mia sala-kilu nara. Mete ma dad'i ta'o naa, dei fo rala ngga fe'e namaho'o ena! 045 ROM 010 002 Au bisa ufad'e atahori ia ra tatao-nono'i nara: ara manggate nau tungga Lamatua'. Te mae ara manggate ona' naa o, ara nda rahine dala' ndoo-tetu' a sa. 045 ROM 010 003 Huu ara nda rahine d'ala masod'a ndoo-tetu' a sa, fo mana tao atahori malole' ro Lamatua', naa de ara rae sangga dala' ao nara fo sob'a-sob'a malole' ro Lamatua'. No ta'o naa, ara nda nau rena E sa. 045 ROM 010 004 Mete ma atahori tao tungga aka' a hohoro-lalane' ra, naa fo Lamatualain simbo se, na, nda fe'e dai sa. Naeni de Kristus tao natetu basa' e ena, fo ata bisa malole' to Lamatua'. Ma ia naa, basa atahori mana ramahere neu Kristus bisa malole' ro Lamatualain ena. 045 ROM 010 005 Naa, dalahulun ba'i Musa natud'u dala' sia Susura Meumare', fo atahori bisa malole' ro Lamatualain, sad'i ara tao tungga basa Lamatua' Hohoro-lalanen. Ana sura', nae “Atahori mana tao tungga basa Hohoro-lalane' ia ra, dei fo ara hambu rasod'a matetu'.” 045 ROM 010 006 Te Lamatua' Susura Meumaren natud'u dala' laen fai nae, atahori bisa malole' ro Lamatualain sad'i ramahere neu Kristus. Nenesura' oi, “Sud'i mitane mae, ‘Seka bisa hene sorga neu?’” (Naa ona' atahori rae reu rafad'e Kristus oi, hai atahori ra mae' a doo bee fo Ana onda nema fee masoi-masod'a' neu hai.) 045 ROM 010 007 Sia Susura Meumare' a o nenesura' oi, “Sud'i boe mitane mae, “Seka nau onda nisi' Ndola Neraka, sia mamana atahori mates ra?” (Naa ona' atahori rae onda reu fo ro bali' Kristus mia mamaten fo fee masoi-masod'a' neu nggita.) (Abyssos g12) 045 ROM 010 008 Sud'i ta'o naa! Huu sia Lamatua' Susura Meumaren o nenesura' oi, “Lamatua' hehelu-fufulin sia matam ena! Huu hehelu-fufulin naa sia bafam no ralam.” Hehelu-fufuli' fo hita tafad'e neu atahori tae, “Mete ma mae sangga masoi-masod'a', na, musi mumuhere Kristus!” 045 ROM 010 009 Mete ma mutaa sia bafam mae, “Yesus naa, au Lamatua ngga,” Ma mumuhere sia ralam mae, Lamatualain tao nasod'a bali' Yesus Kristus mia mamaten, na, Lamatua' tefa-soi nggo mia sala-kilu mara. 045 ROM 010 010 Te mete ma ho pake ralam fo mumuhere neu Kristus, na Lamatua' cap nggo nae, atahori rala ndoos mana malole' no E. Ma mete ma ho pake bafam fo mutaa mae, Yesus dad'i Lamatua' ma, Lamatua' fee ambon neu sala-kilu mara. 045 ROM 010 011 Sia Lamatua' Susura Meumaren nenesura' oi, “Atahori mana ramahere neu Lamatualain, nda hambu mamaet sa, huu Lamatua' nae tao natetu, basa saa fo Eni ola' ra.” 045 ROM 010 012 Atahori Yahudi, ro atahori nda Yahudi ra sa, ona esa'. Nda laen sa. Huu Lamatua' aka' esa' a, Ana dad'i Lamatua' neu basa nusa' ra'. Ana nau natud'u rala malolen nae-nae neu basa atahori mana ro'e tulu-fali' mia E. 045 ROM 010 013 Te sia Susura Meumare' nenesura' oi, “Basa atahori mana ro'e tutulu-fafali' mbali Lamatua', dei fo Ana fee ambon neu sala-kilu nara.” 045 ROM 010 014 Te ta'o bee atahori bisa ro'e tulu-fali mbali atahori esa, mete ma ara nda fe'e ramahere e sa? Boe ma ta'o bee ara bisa ramahere e, mete ma ara nda fe'e rena rita dud'uin sa? Ta'o bee ara rena dud'uin, mete ma esa o nda fe'e dui se sa boe? 045 ROM 010 015 Ta'o bee ara bisa dui atahori, mete ma esa nda denu se sa boe? Sia Susura Meumare' a nenesura' oi, “Mete ma atahori rendi hara-lii malole', sira neneman nara, malolen seli!” 045 ROM 010 016 Te hei mihine ena mae, hambu atahori Isra'el ruma nda nau rena Lamatua' Hara-lii Malolen sa. Te Lamatua' mana ola-olan Yesaya sura nae, “Lamatua', ee! Atahori nda nau ramahere hehelu-fufuli' fo ara rena mia hai e!” 045 ROM 010 017 Dad'i mete ma nau tamahere neu Lamatualain, na, musi rena Ded'ea-o'olan dei. Ma mete ma ata nau rena Lamatua' hehelu-fufulin, na, musi rena so'al Kristus dei. 045 ROM 010 018 Au utane sob'a, ta'o ia: mbei ma hei du'a mae, atahori Isra'el ra nda fe'e rena rita so'al Kristus sa, do? Ara rena ena! Ona' nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren mia lele ulu' a nae, “Lamatua' mana ola-ola nara hehelu-fufulin so'al Lamatua' nenedui-b'engga' ndule raefafo' a; Ded'ea-o'olan nara losa raefafo' suun ena.” 045 ROM 010 019 Au ae utane dala' esa fai ae, “Atahori Isra'el ra nda rahine Lamatua' d'alan sa, do?” Ba'i Musa naa, atahori kaesan mana sura' dala' naa nae, Lamatua' nafad'e atahori Isra'el ta'o ia: “Au ae tao dala' esa fee atahori nusa' laen ra. Dei fo dala' naa tao rala mara mera. Ma Au ae tao dala' esa, fee atahori fo hei mae nggoa' ra. Dei fo dala' naa tao nggi mingginggio.” 045 ROM 010 020 Mia ma'ab'uin, ba'i Yesaya sura' relo-relo so'al atahori nda Yahudi ra sa nae, “Hambu atahori ma'ahulun nda sangga Au sa, te ara randaa ro Au ena. Hambu atahori ma'ahulun nda ro'e fo rita Au sa, te utud'u Ao ngga neu se ena.” 045 ROM 010 021 Ma so'al atahori Isra'el ra na, Lamatua' nafad'e ta'o ia: “Hatu'-rerelon, Au ukumbembela lima nggara loa-loa, uhani atahori Isra'el rema risi' Au. Te ara nda nau rena Au sa, ma ara hii' a lab'an Au.” 045 ROM 011 001 Dad'i au ae utane ta'o ia: mbei ma hei du'a mae, “Huu atahori Isra'el ra nda nau rena Lamatualain sa, naeni de Ana nda simbo se sa.” Ta'o naa, do? Hoko'! Te au ia mia se boe! Au ia, mia leo Benyamin. Benyamin aman, Yakob. Eni ba'in, Isak. Isak aman, Abraham, mana dad'i basa atahori Isra'el ra bei-ba'i nara. 045 ROM 011 002 Lamatualain nda parna fo nae nda simbo Eni atahori nara sa. Sira ia ra, Ana nahine mema' se eni' a mia lele ulu' a. Hei fe'e misined'a, saa fo nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren so'al ba'i Elia, to? Ana unggu-remu Lamatua' so'al atahori Isra'el ra, boe ma ana no'e fo Lamatua' fee se huku-doki', 045 ROM 011 003 nae, “Lamatua'! Atahori ia ra tao risa mana ola-ola' ra, fo Lamatua' haitua nema' ra. Ara o ofe lenggu-bara hendi mei tutunu-hohotu' a, sia mamana' fo atahori be'utee neu Lamatua'. Mia basa Lamatua' mana ola-ola nara, aka' au mesa' nggo fe'e masod'a'. Te ara o sangga dala' fai, fo rae tao risa au!” 045 ROM 011 004 Te Lamatua' nataa nae, ta'o ia: “O'olam naa, sala! Huu Au atahori nggara mana be'utee neu Au, fe'e hambu atahori rifon hitu. Ara ra'atataa' rahere', ma nda songgo-tanggu Ba'al sa!” 045 ROM 011 005 Ale' ia ona' naa boe. Te nda basa atahori Yahudi ra hiru' rasad'ea Lamatualain sa. Fe'e hela atahori ruma mia hita e fo Lamatua' pili nala, nae fee masoi-masod'a', huu Ana nae natud'u rala malolen neu nggita, nda huu hita tao d'ala malole' sa! Te mete ma Ana musi pili nala hita huu hita tao malole', naa sosoan nae, Ana nda bisa na'etu' fo nae natud'u, do nda natud'u, rala malolen neu nggita sa. Mete ma ta'o naa, naa naran nda ‘natud'u Rala malolen sa’ ena. 045 ROM 011 007 Dad'i neu mate'en, ta'o ia: atahori Yahudi hetar sangga-sangga' fo Lamatualain natud'u Rala malolen neu se, naa fo sira bisa malole' bali' ro E. Te nda nau hambu sa, huu rala nara manggatee' seli de nda nau rena E sa. Te ruma hambu. Sira ia ra, Lamatua' pili nala mema' ena. 045 ROM 011 008 Sia Lamatua' Susura Meumaren nenesura' so'al manalangga fatu' naa ra oi, “Lamatua' fee se, mata' nda mana rita sa, ndiki' nda mana rena sa, ma dud'u'a mbakat nda mana d'ua rahine sa. De ara nda rahine bee teb'e sa boe, losa lele' ia.” 045 ROM 011 009 Mane Daud o sura sia Susura Meumare' a so'al nusa' Yahudi ra nae, “Hela neu fo ara feta-dote sia sira mei hehelin, ma du'a rae basa' e malole ena, te feta-d'ote nara te'e-sii bali' se, huu sira ue-tatao ma'ahulun. Ma hata-heto nara mana tao se ra'atunu. 045 ROM 011 010 Hela neu fo mata nara ma'ahatu, fo afi' rita saa-saa boe! Hela neu fo lemba-rasaa mamab'era' rakandoo' a fo nggarasa rui nara bau rukutele!” 045 ROM 011 011 Dad'i au ae utane ta'o ia: ta'o bee de atahori Yahudi ra ra'atunu? Ara tud'a ena, do? Hoko'! Te huu ara nda nau rena Lamatualain sa, ma nda nau ramahere neu Kristus sa, naa mana soi dala' fee atahori nda Yahudi ra sa fo hambu masoi-masod'a' mia sala-kilu nara. No Eni tataon naa, Lamatua' nau fo atahori Yahudi ra horombala, fo ara tungga bali' Eni fai. 045 ROM 011 012 Manggarelo' ena, atahori Yahudi ra ralena-langga ndoo-tetu' a. Naeni de atahori fea' mia ndule raefafo' ia bisa ramed'a Lamatua' rala malolen boe. De atahori Yahudi ra, runggi monae'. Te naa tao atahori nda Yahudi ra sa onton monae'. Naa. D'od'oo, mete ma basa atahori Yahudi ra malole bali' ro Lamatua', na, naa malole lena' fai! 045 ROM 011 013 Dad'i! Au ae ufad'e hei atahori nda Yahudi ra sa, ta'o ia: Lamatua' denu au fo eti ufad'e nggi so'al Eni Hara-lii Malolen. Naeni de au manggate ulalao ue-tataos fo malolen seli ia. 045 ROM 011 014 Te mete ma au ulalao ue-tataos ia no malole', se'u te au tao atahori Yahudi nggara horombala, losa sira ruma hambu masoi-masod'a' mia sala-kilu nara. 045 ROM 011 015 Lele' Lamatua' nda simbo Eni atahori Yahudi nara sa, naa soi dala' fo atahori fea' ra hambu kaka'e' fo ara bisa maso' dad'i Lamatua' atahorin. Te dei fo, mete ma ara dame bali' ro Lamatua', naa malolen seli. Huu naa ona' sira rasod'a bali' mia mamate nara ena! 045 ROM 011 016 Ha'i conto mia atahori rae tao roti. Mete ma ana ha'i nala tarigu mbei fo fee neu Lamatua', dei fo basa roti naa ra dad'i Eni enan mana meumare'. Ma mete ma atahori fee Lamatua' hau sa okan esa dad'i b'oa ulu', dei fo hau naa lala'en dad'i Lamatua' enan mana meumare'. 045 ROM 011 017 Au ae u'usasama' nusa Yahudi no hau huu saitun esa mana mori sia osi. Lamatualain tati hendi hau naa d'anan ruma ena. Te hei atahori nda Yahudi ra sa, ona' saitun fui. Basa ma, Lamatua' tati nala d'ana mara ruma de tute na'ab'ue neu hau huu' mana sia osi rala. No ta'o naa, d'ana' mia hau huu' mana sia dea' a, simbo nala masod'a' mia hau huu' mana sia rala' a. Naa ona' hei atahori nda Yahudi ra sa, simbo mala Lamatua' rala malolen, fo Ana nae fee neu atahori Yahudi nara. 045 ROM 011 018 Te besa-b'esa, o! Afi koao, fo du'a mae hei mana mia dea' naa malole lena' d'ana' fo Lamatua' tati hendi' ra! Mete ma mae so'u-so'u aom, afi lilii', te ho d'ana' esa a! Ho nda mana tao ma'adere hau huu' naa sa. Te okan mana tao hau huu' a ma'ad'ere! 045 ROM 011 019 Mbei ma ho mae, “Lamatua' tati hendi d'ana' esa mia hau huu' mana mori sia osin rala, fo Ana bisa tute bali' au sia naa, fo nggati d'ana mbaraa' a.” 045 ROM 011 020 Naa teb'e. Te afi' lilii' mae, Lamatua' tati hendi d'ana' naa ra ena, huu ara nda ramahere Kristus sa. Ma ho nggati se, huu mumuhere neu E. Dad'i afi' koao! Malole lena', ho besa-b'esa, ma afi' mata'-mata'! 045 ROM 011 021 Huu atahori Yahudi ra, ona' d'ana matetu' mana mori na'ahulu'. Te huu Lamatua' nda hela se ra'atataa' doo' sia naa sa. De mete ma nda mumuhere mukundoo neu E sa, afi' mumuhena mae Ana nau hela nggo mu'utataa' sia naa! 045 ROM 011 022 Dad'i hei musi du'a malolole dei. Lamatua' na'ena rala malole'. Te Ana o nahine fee huku-d'oki mamab'era' boe. Dei fo Ana huku-doki atahori mana tud'a' ra, mana nda malole' ro E sa. Te soa' neu atahori nda Yahudi ra sa, Lamatua' natud'u rala malolen neu nggi, sad'i hei dad'i esa mikindoo mo E, ma hela neu fo Ana tao malole' fee nggi. Te mete ma hei nda hela neu fo Ana tao ta'o naa sa, Ana o nau tati hendi nggi mia Eni hau huun. 045 ROM 011 023 Atahori Yahudi ra o ona' naa boe. Mete ma ara doa', fo ramahere neu Kristus, dei fo Lamatua' nau tute bali' se reu hau huu matetu' naa. Huu Ana na'ena koasa fo tao ta'o naa! 045 ROM 011 024 Te hei nda atahori Yahudi ra sa, ona' d'ana' mia saitun fui fo fe'esa'an mana mori leli sia osi a dea'. Te Lamatua' tengga nala bali' nggi de Ana tute neu hau saitun malole', fo Ana sela sia osin, naa fo hau huu fui a mesa' ne fea, ma hau huu' mana sia osi a mesa' ne fea. Te mete ma atahori nda Yahudi sa bisa dad'i ona' na ena, saa fo atahori Yahudi fai. Naa bisa lena' fai, mete ma Lamatua' tute bali' se neu sira hau huu inen. 045 ROM 011 025 Toronoo' mana sia Roma re! Hei musi mihine dala' ia fo fe'esa'an fe'e ma'afuni'. Huu mete ma hei mihine ena, ama afi' koao, du'a mae, hei mahine'. Te ta'o ia: ale' ia, atahori Yahudi ra rala nara manggatee', ma nda nau ramahere Kristus sa. Te ara nda ona' naa rakandoo' a sa. De mete ma basa atahori nda Yahudi ra sa fo Lamatua' tengga nala' ra ramahere Kristus ena, dei fo atahori Yahudi ra o ramahere Kristus boe. 045 ROM 011 026 Dad'i mete ma fain losa ena, dei fo Lamatua' fee masoi-masod'a' neu basa atahori Yahudi mia sala-kilu nara. Naa ona' mana nenesura' sia Susura Meumare' a oi, “Dei fo Atahori esa nema, mana fee nggita tasod'a mia sosoe' a. Ana nema mia lete Sion, sia kota Yerusalem. Dei fo Eni mana tao Yakob tititi-nonosi nara d'oa'. Huu ara rasod'a nda taoafi' neu Au sa, ara o hiru' rasad'ea Au d'ala masod'a ndoo-tetu ngga ena. 045 ROM 011 027 Au ae fee ambon neu sala-kilu nara. Huu Au helu-fuli basa o se ta'o naa ena.” 045 ROM 011 028 Lele' atahori Yahudi ra rena Kristus Hara-lii Malolen, ara tao ao nara ona' musu mana lab'an E. No ta'o naa, ara fee hei atahori nda Yahudi ra sa hambu kaka'e'! Mae ta'o naa o, Lamatua' fe'e sue se, huu Ana sue bei-ba'i nara, ma tengga nala se dad'i atahori nara ena. 045 ROM 011 029 Huu mete ma Lamatua' fee saa esa ena, Ana nda lea nala bali' sa. Ma mete ma Ana no'e nala atahori nae, “Wae! Ima, tungga Au! Ima dad'i Au atahori ngga leo!” Ana nda oi hendi se sa ena. 045 ROM 011 030 Fe'esa'an, hei atahori nda Yahudi ra sa nda nau rena Lamatua' sa. Te ia naa, hei mana simbo Lamatua' susuen, huu atahori Yahudi ra mana nda nau rena E sa. 045 ROM 011 031 Dad'i ale' ia, sira, mana nda nau tao tungga Lamatua' hihii-nanaun sa. Naeni de Lamatua' fe'e nau natud'u susuen neu nggi. Ma dei fo Ana nau kasian se boe. 045 ROM 011 032 Ale' ia, Lamatua' mete atahori Yahudi ra ona' atahori nda Yahudi ra sa boe. Huu basa se nda nau tao tungga hihii-nanaun sa, ona' ara nenerongga' ma nda rita' rae dea reu ta'o bee sa boe. Ana hela ta'o naa, fo Ana nae natud'u susuen neu basa atahori ra. (eleēsē g1653) 045 ROM 011 033 Lamatualain mahinen seli! Ma Ana pake mahinen fo tao' a malole' ra. Nda hambu atahori bisa rahine E no matetu' sa. Nda hambu atahori rahine no matetu' so'al Ana na'etu' ded'eat sa. Nda hambu atahori esa o nahine boe sa, ta'o bee fo Lamatua' tao dala' esa. 045 ROM 011 034 Nda hambu atahori rahine no matetu' hita Lamatuan dud'u'an sa. Nda hambu esa bisa fee nenori' neu E sa. 045 ROM 011 035 Nda hambu atahori bisa fee hie' saa esa neu Lamatua' sa. Nda hambu atahori bisa ra'asusuu' Lamatua' fo Ana bala-b'ae bali' se! 045 ROM 011 036 Huu basa-b'asa' e ra'oka sia Lamatualain! Basa' e dad'i, huu Eni! Basa saa fo hita tao' a, hita ue-tao fee neu E. Hita so'u kokoa-kikio' soa' neu E, losa doo ndu'u-d'oon neu! Teb'e ta'o naa! (aiōn g165) 045 ROM 012 001 Toronoo susue nggara e! Huu Lamatualain natud'u susuen neu nggita ena, naeni de au o'e fo ama fee basa masod'a mara neu E, ona' tutunu-hohotu masod'a'. Naa mana tao Lamatua' ralan namaho'o. Mihehere fo tao tungga hihii-nanaun, ma misod'a meumare', huu naa natud'u hei susuem no had'a-hormat ma neu E. Mema' nandaa hei be'utee ta'o naa neu E. 045 ROM 012 002 Afi' hela atahori raefafo' ale' ia denu nggi musi tao ta'o bee dei, fo misod'a ta'o bee, tungga hihii-nanau nara. Afi' tungga-tungga' a dud'u'a nara, masod'a nara, do, had'a-d'ala nara neu ena'. Te malole lena', ama hela fo Lamatua' tao dud'u'a mara dad'i feu', fo ama mete basa naa ra, tungga d'ala feu'. No ta'o naa, hei bub'ulu' Lamatua' hihii-nanaun soa' neu nggi. Te Lamatua' hihii-nanaun, malole', matetu-manad'ai', ma tao nemeho'o ralan. (aiōn g165) 045 ROM 012 003 Huu Lamatua' denu au ma natud'u rala malolen neu au, naeni de au ufad'e nggi, ta'o ia: timba-tai ao mara no d'ala ndoo-tetu' a! Afi' so'u-so'u ao mara lena' ndoo-tetu' a. Afi' timba-tai mendi' saa fo nda na'ena netehuu' sa. Atahori esa-esa' musi sangga fo nahine Lamatua' papala-bab'anggin soa' neu e, huu namahere neu Kristus. 045 ROM 012 004 Ha'i conto mia atahori aon. Ao' esa bab'anggin mata'-mata'. Ma bab'anggi' esa-esa' no ue-tataon. 045 ROM 012 005 Hita mana ta'ab'ue teu esa to Kristus o ona' naa boe. Hita atahori hetar, te ta'ab'ue teu esa ona' ao' esa. Ma atahori esa-esa' no ue-tataon, ona' ao' a bab'anggi nara. Esa parlu esa. Ona', lima' nenetati hendi' mia aon, nda na'ena ngguna saa sa ena, to? 045 ROM 012 006 Au masud ngga ta'o ia: Lamatua' fee koasan neu basa nggita fo talalao ue-tataos mata'-mata', huu Ana hii' a natud'u Rala malolen neu nggita. Ona' mete ma Lamatua' fee koasan neu nggo fo mufad'e hehelu-fufulin, na, musi mumuhere teb'e-teb'e' fo mufad'e basa hehelu-fufulin. Te huu afi' mufad'e lena' mia hehelu-fufuli' naa. 045 ROM 012 007 Mete ma Lamatua' fee papala-bab'anggi' neu nggo fo mete-se'u atahori laen, ho musi mete-se'u mendi' koasa naa. Mete ma Ana fee papala-bab'anggi' neu nggo fo munori so'al Eni neu atahori, na, ho musi munori mendi' koasa naa. 045 ROM 012 008 Mete ma Ana fee papala-bab'anggi' neu nggo fo fee masi'et neu atahori, na, musi fee nesi'et mendi' koasa naa. Mete ma Ana fee koasa neu nggo fo tulu-fali atahori laen mendi' hata hetom, na, fee hata-hetom fo tulu-fali neu se. Mete ma Ana fee papala-bab'anggi' neu nggo fo mulalao mala atahori fo ara ralalao Eni ue-tataon no malole', na, musi manggate mulalao se mendi' koasa naa. Mete ma Ana pala-banggi fee nggo rala susue' fo tulu-fali neu atahori mana susa-sona' ra, na, musi tulun se no rala nemeho'ot. 045 ROM 012 009 Mete ma hei mitud'u susuem neu atahori, na, mitud'u susue' no matetu'; afi' d'ea-rala'. Misid'ea basa d'ala de'ulaka', ma to'u mala basa d'ala malole' ra. 045 ROM 012 010 Hei atahori sarani' ra esa musi sue esa no malole'. Mihehere fo mitud'u had'a-hormat esa no esa. 045 ROM 012 011 Mete ma ama tao ues, na tao ues no manggatee', afi' tao no rala seseri'. Naa fo rala mara ramaho'o lele' ama tao ues. Ma tao ues fee neu hita Lamatuan. 045 ROM 012 012 Hei rala mara musi mimiho'o hatu'-rerelon, huu hei bub'ulu' Lamatua' nae tao ta'o bee fee nggi ena. Mete ma hambu doid'oso' na mi'itataa'. Hule-o'e hatu'-rerelon; afi' mimed'a b'engge. 045 ROM 012 013 Tulu-fali atahori mana to'a-taa' ra mendi' hata-heto mara. Mete ma hambu atahori rema mia mamana' laen, simbo se fo fee se raa-rinu, ma, numban sia ume mara. No ta'o naa, hei mitud'u susue mara neu se. 045 ROM 012 014 Mete ma hambu atahori tao ra'asususa' nggi rakandoo' a, mo'e Lamatualain tao d'ala malole' fee se. Teb'e! Afi' sumba-ndoon se! 045 ROM 012 015 Mete ma hambu atahori ralan namaho'o, na, mimiho'o mo e. Ma mete ma hambu atahori nggae luu-mbinu huu ana susa, na, nggae mo e. 045 ROM 012 016 Misod'a esa sue-lai esa no rala' esa. Afi' minanaru rala mara. Malole lena', ama eko-da'i mo atahori mana tud'a-loloe' ra. Afi' so'u-so'u aom fo du'a mae, aka' mesa' nggo muhine. 045 ROM 012 017 Mete ma atahori tao de'ulaka' neu nggo, na, afi' bala-b'ae no de'ulaka'. Te musi sob'a-sob'a sangga d'ala malole', fo basa atahori bisa simbo. 045 ROM 012 018 Mete ma bisa, na, sangga dala' fo misod'a no mole-d'ame mo basa atahori. 045 ROM 012 019 Toronoo susue nggara e! Afi' bala-b'ae no nambed'a' rala. Hela neu fo Lamatua' mana bala-b'ae. Huu mete ma atahori tao de'ulaka', na, Ana namanasa, ona' nenesura' sia Susura Meumare' rala oi, “Hita Lamatuan mesa' ne mana ola' nae, Au mana u'ena hak bala-b'ae tatao-nonoi de'ulaka'. Te Au mana huku-d'oki atahori de'ulaka nara.” 045 ROM 012 020 Malole lena', tao tungga saa fo nenesura' sia Susura Meumare' a mia lele' ulu' a nae, “Mete ma musu ma ndoe, na, fee ne naa. Mete ma musu ma na'amad'a, na, fee ne ninu. Huu mete ma tao ta'o naa, dei fo ana mae, ma fee had'a-hormat bali' neu nggo.” 045 ROM 012 021 Afi' hela fee d'ala de'ulaka ra ralalao nggo. Te malole lena', d'ala malole' ra mana ralalao nggo. No ta'o naa, musenggi' d'ala de'ulaka' ra. 045 ROM 013 001 Basa atahori musi rena neu atahori mana to'u parenda' ra. Huu sira ra'ena hak no koasa fo parenda atahori. Te sira to'u koasa parenda' naa, huu Lamatualaian mana fee neu se. Mana to'u koasa ia ra sia, huu Lamatua' so'u se ena. 045 ROM 013 002 Dad'i mete ma atahori lab'an atahori mana to'u parenda' ta'o naa, naa ona' ara lab'an saa fo Lamatua' so'u' a ena. Mete ma ara tao ta'o naa, dei fo ara hambu huku-doki' mia Lamatua'. 045 ROM 013 003 Mete ma hei tao ndoo-tetu', na afi' mimitau neu atahori mana to'u parenda' ra. Te mete ma hei tao de'ulaka', malole lena' ama mimitau se! Dad'i minea aom fo tao ndoo-tetu', fo sud'i mimitau se fai. Ma mete ma hei tao ta'o naa, na, dei fo ara koa nggi. 045 ROM 013 004 Te atahori mana to'u parenda' naa ra, Lamatua' tengga nala se fo mete-se'u nggi. Te mete ma hei tao sala-kilu' mikindoo' a, malole lena' ama besa-b'esa leo! Huu nda hie-hie' a sa ara ra'ena hak fo huku-doki. Sira ia ra, ona Lamatua' atahori ded'enun fo ara huku-doki atahori mana tao de'ulaka' ra. Huu Lamatua' nda simbo d'ala de'ulaka' fo atahori tao' ra sa; Ana namanasa se. 045 ROM 013 005 Naeni de hei musi rena neu atahori mana to'u parenda' ra. Huu ama bub'ulu' sia rala mara mae, naa teb'e. Ma hei o bub'ulu' mae, Lamatua' namanasa mete ma hita nda tao ndoo-tetu' a sa. 045 ROM 013 006 Ona' naa boe, hei musi bae bea mana nenene'etu' ena', huu atahori mana to'u parenda' ra ralalao Lamatua' ue-tataon. 045 ROM 013 007 Dad'i hei musi bae basa e no matetu'. Bae neu mana ed'a bea ra, basa bea fo hei musi bae' a. Fee had'a-hormat neu basa atahori mana ra'ena hak simbo had'a-hormat. Ma mete ma hambu atahori tao d'ala malole' nakandoo' a na, so'u nara nara fo basa atahori bub'ulu' ara tao malole'. 045 ROM 013 008 Bae mu'etu' huta-buku mara, fo afi musod'a mo' a huta-buku'. Huu hita tae tahuta sia' a dala' esa' a, naeni susue-lalai' a. Mete ma hei sue atahori, na, hei tao tungga Lamatua' hohoro-lalane nara ena. 045 ROM 013 009 Huu Hohoro-lalane' naa ra rae, “Afi' hohongge; afi' misa atahori; afi' mimina'o; afi hii' a hambu atahori sud'i' a saan,” ma laen ra fai. Mete ma nau tao tungga basa Hohoro-lalane' ra, musi tao tungga Hohoro-lalane' esa ia, mana nae, “Ho musi sue atahori laen ra, ona' ho sue aom boe.” 045 ROM 013 010 Huu mete ma hita tatud'u susue' neu atahori esa, na, hita nda tao de'ulaka' mbali e sa, to? Dad'i mete ma ata tatud'u susue' takandoo' a, hita bisa tao tungga basa Hohoro-lalane' mia Lamatua'. 045 ROM 013 011 Lamatualain nae mbo'i nggita mia atahori sia raefafo' ia de'ulaka nara. Ma lele' ia, eni fain fo fee masod'a' neu atahori, deka lena' mia lele' ata fe'e na tamahere neu Yesus Kristus. Naeni de, ata musi tasod'a no susue', huu tahine dala' naa ena. Ona' fe'esa'an naa, hita fe'e mana sunggu' ra. Te lele' ia, losa fain ena fo ata musi fela leo! 045 ROM 013 012 Nda doo' sa, te basa tetemba' a ena, basa ma manggarelo' a losa boe. Dad'i malole lena', ata taloe' mia de'ulaka tara leo. Naa ona' atahori mana rasod'a sia ma'ahatu' rala no tao' a de'ulaka', huu ara du'a rae nda hambu atahori rita se sa. Te ale' ia, ata musi dad'i ona' sold'ad'u mana pake tee-tande netatis, fo tahehere tao d'ala malole' ra, ona' atahori mana rasod'a sia manggarelo' a rala. 045 ROM 013 013 Ata musi tasod'a no ndoo-tetu', fo basa atahori bisa rita nggita tao d'ala malole' ra. Nda malole' sa, mete ma hita aka' feta-d'ote ma tinu mafu. Nda malole' sa, mete ma hita aka' hohongge. Nda malole' sa, mete ma hita aka' tatofa-tauu' dii-ona'. Ma nda malole' sa, mete ma hita aka' horombala huu nda hii atahori malole' lena nggita sa. 045 ROM 013 014 Te malole lena', hei mimihere teb'e-teb'e neu hita Lamatuan Yesus Kristus fo misifali bali' rala mara fo dad'i ona' E, fo Lamatua' haitua nema' a. Ma mete ma ho hii' a tao d'ala nda ndoo-tetu' ra sa, na, afi' hela aom tungga' a hihii-nanaum mana tao leli' a. Mu'utataa' aom! 045 ROM 014 001 Hambu atahori ramahere neu Lamatua' ena, te nemeheren nda fe'e mahere' sa ma nda fe'e nahine dala' hetar sa. De mikimbela lima mara fo simbo mala e no malole'. Afi' mireresi so'al dud'u'an. Hela e na'ab'ue no nggi. 045 ROM 014 002 Hambu atahori mana ramahere neu Lamatua', du'a rae, atahori sarani' bisa raa sud'i' a sa, ona' sisi do, saa do. Te atahori sarani' laen, fo nemehere nara nda mahere' sa, raa aka' uta' hau ro. Huu ara raluli sisi. 045 ROM 014 003 Te rena, e! Atahori sarani' mana nae eni bisa naa sud'i' a saa, afi' neloe-ned'ae atahori nda mana nau naa sisi sa. Ona' naa boe, atahori sarani' nda mana nau naa sisi sa, afi' mifad'e atahori mana naa sisi a mae, “Weh! Mia sisi na, sala!” Huu Lamatualain simbo ru'a se fo dad'i Eni atahorin ena! 045 ROM 014 004 Mete ma ho aka' te'e-sii toronoom atahori mamahere' ta'o naa, na, du'a mae ho ia seka? Mu'ena hak saa fo fee sala' neu atahori laen? Eni nda atahori mana tao ues ma sa! Ma ho, nda eni malanggan sa. Huu aka' eni Lamatuan, mana na'ena hak fo nafad'e relo-relo, eni tao' naa, ndaa do sala. Te afi' lilii'. Dei fo Eni Lamatuan mana simbo atahori naa no malole', huu Lamatuan bisa tao e dad'i ma'ad'ere' fo ana bisa na'atataa'. 045 ROM 014 005 Hambu atahori ruma ra'etu' rae, fai esa malole lena' fai laen ra. Hambu atahori laen du'a rae, basa fai ra ona esa', nda hambu fai esa fea no esa sa boe. Atahori esa-esa' musi na'etu' ded'eat naa aon. 045 ROM 014 006 Mete ma atahori mana du'a nae hambu fai esa malole lena' fai laen, ana tao ta'o naa fo natud'u had'a-hormat neu hita Lamatuan. Atahori mana naa sisi no naa sud'i' a saa laen ra, ara bisa raa fo ratud'u had'a-hormat neu hita Lamatuan, huu ana no'e makasi mbali Lamatua'. Ona' naa boe atahori nda mana naa sisi a sa. Ana o nae natud'u had'a-hormat neu hita Lamatuan boe, ma ana o no'e makasi neu Lamatua'. 045 ROM 014 007 Naa, Lele' hita tasod'a, hita nda tasod'a fee neu' a ao tara sa. Boe ma mete ma hita mate o, hita nda mate fee neu aka' ao tara sa. 045 ROM 014 008 Te mete ma hita fe'e tasod'a, hita ta'ab'ue teu esa to hita Lamatuan. Ona' naa boe, mete ma hita mate, hita fe'e ta'ab'ue teu esa to hita Lamatuan. Dad'i mae tasod'a, do ata mate, hita fe'e dad'i Eni enan. 045 ROM 014 009 Naeni de Kristus mate, basa ma nasod'a bali'. Ana tao ta'o naa, naa fo Ana dad'i Lamatua' soa' neu atahori mana mate' ra ena, ma soa' neu atahori masod'a' ra boe. 045 ROM 014 010 Dad'i, ta'o bee de so'u aom ona' mana ma'etu' ded'eat, fo te'e-sii toronoom atahori sarani' ra? Ta'o bee de muloe-mud'ae e? Te dei fo basa nggita musi teu tandaa to Lamatualain, fo Ana paresa' hita esa-esa' masod'an. 045 ROM 014 011 Nenesura' mia lele ulu' sia Lamatua' Susura Meumaren oi, “Hita Lamatuan mana nafad'e nae, no Au nara ngga ia, ‘Dei fo basa atahori sende' lululangga nara fo be'utee neu Au, ma ratud'u had'a-hormat neu Au. Ma, dei fo basa atahori rataa rendi' bafa nara, rae, Au dad'i sira Lamatuan, huu Au ia, Lamatualain.’” 045 ROM 014 012 Dad'i dei fo basa nggita musi tataa tala fo tafad'e Lamatua' tae, hita tao saa, ma saa de hita tao ta'o naa. 045 ROM 014 013 Fe'esa'an, hei mana sia Roma ra aka' fua sala' neu toronoom atahori sarani' ra. Afi' ta'o naa fai! Malole lena', ata ta'etu' ta'o ia: Ata afi' tao toronoo tara ra'atunu. Ata besa-b'esa fo afi' ne'etutud'a' se risi' sala'. 045 ROM 014 014 Huu au u'ub'ue uu esa o hita Lamatuan Yesus, au uhine teb'e, ta'o ia: nda hambu nanaat mata' esa sa boe bisa tao nanggenggeo atahori, losa ana nda bisa hule-o'e nala neu Lamatua' sa. Te mete ma atahori esa du'a nae saa esa tao e nanggenggeo, losa ana nda med'a nae eni nda na'ena hak hule-o'e sa ena, hela fo naa dad'i neluli' soa' neu e 045 ROM 014 015 Ona', mete ma mua sisi, ma naa tao toronoom ralan susa, na, ho nda mutud'u susuem neu e sa, to? Mu'utataa' aom dei! Afi' tao mulutu toronoom, huu hii mae mua saa esa! Huu Kristus o mate soa' neu atahori naa boe. 045 ROM 014 016 Nda malole' sa mete ma ho tao dala' esa fo mae naa malole', te atahori laen ra ola' ra'amuti naram, huu ara rae tataom naa, de'ulaka'. 045 ROM 014 017 Du'a malolole! Huu Lamatualain, hita Manen. Huu hita Mane' a atahorin, de hita nda tasod'a taa-tinu tungga' a hohoro lalane' a sa. Hoko'! Hita o musi tao dala ndoo-tetu', rala tara meumare', tasod'a no ndoos ma mole-dame, ma rala tara tamaho'o. Basa ia ra dad'i, mete ma hita ta'ab'ue teu esa takandoo to Lamatua' Dula-dale Meumaren. 045 ROM 014 018 Atahori mana mete-se'u Kristus ta'o naa, tao namaho'o Lamatua' ralan. Ma atahori laen o paresa' ralolole atahori naa masod'an boe, basa fo so'u atahori naa naran rae, “Eni, malole'!” 045 ROM 014 019 Dad'i ata musi tahehere fo tasod'a mole-dame, ma tao ma'edere esa no esa. 045 ROM 014 020 Afi' tao nelutu Lamatua' ue-tataon sia atahori laen masod'an huu aka' so'al nanaa-nininu' a. Lamatua' nae bole mua sud'i' a saa, huu basa se meumare'. Te mete ma mureresi mo toronoom huu aka' so'al nanaa-nininu' a, ho ia, sala. Afi' ta'o naa! 045 ROM 014 021 Malole lena', mu'utataa' aom. Afi' mua sisi, afi' minu oe anggor, do mua-minu saa mana tao toronoom tud'a sala'. 045 ROM 014 022 Au masud ngga ta'o ia: mete ma mala hara' mo Lamatua' ena, basa ma mu'etu' mae, ho mumuhere E so'al nanana-nininu', na, ho onton, huu namandoo ena. Sud'i boe du'a-du'a' fo sangga muhine mae ho tao sala', do hoko'. Huu mu'etu' ta'o naa ena na. 045 ROM 014 023 Te mete ma ralam na'ab'ab'anggi, basa ma mua saa esa fo med'a mae naa mana tao nggo munggenggeo, Lamatua' fee sala' neu nggo, huu nda tao tungga saa fo mumuhere sia ralam lele' mua minu. Huu mete ma mae tao sud'i' a saa, te mumuhere mae, naa nda teb'e sia Lamatua' matan sa, na, naa sala ena. 045 ROM 015 001 Hita mana tamahere tahere' ra, musi ta'atataa' fo tulu-fali atahori fo nemehere nara nda fe'e manggatee' ra sa, naa fo ara ra'atataa sia sususa'. Nda malole' sa mete ma hita aka' tao tamaho'o' a ao tara. 045 ROM 015 002 Au masud ngga ta'o ia: hita esa-esa' musi tahehere fo tao malole' soa' neu toronoo atahori sarani' ra, naa fo nemehere nara bau manggatee. No ta'o naa, ara ramaho'o ro nggita. 045 ROM 015 003 Huu Yesus Kristus o nda tao ue-tataon fo tao namaho'o' a Aon sa, te Ana nau tao namaho'o Lamatualain ralan boe. Naa ona' mana nenesura' mema' sia Lamatua' Susura Meumaren so'al saa sangga nae dad'i neu Yesus oi, “Ne'emuti nara soa' neu Nggo, tud'a dai Au boe.” 045 ROM 015 004 Basa saa fo atahori sura' mia lele ulu' a sia Lamatua' Susura Meumare nara, nenesura' fo nenori neu nggita. Ana natud'u dala' fo tao nggita bau manggatee, bau ne'etataa' nehere, ma Ded'ea-o'olan o fee nggita neserembot. No ta'o naa, hita tahani fo nau tita Lamatua' natud'u Rala malolen neu nggita. 045 ROM 015 005 Lamatua' mana tao atahori ra'atataa' rala ao nara mia sosob'a-dod'ou'. Ma Eni mana fee rala tara ma'ad'ere. Au hule-o'e fo Ana natud'u dala' fo tasod'a no rala' esa, tungga Yesus Kristus hihii-nanaun. 045 ROM 015 006 Huu mete ma hei rala' esa ta'o naa, hei bisa mi'ib'ue so'u kokoa-kikio' soa' neu Lamatualain. Eni, hita Lamatuan Yesus Kristus Aman. 045 ROM 015 007 Dad'i hei musi simbo esa no esa, ona' Kristus simbo hei. Huu mete ma misod'a ta'o naa, dei fo atahori ra so'u rananaru Lamatua' Naran. 045 ROM 015 008 Au ufad'e ta'o ia: Kristus tao aon ona' atahori ded'enu' fo tulu-fali atahori Yahudi ra fo rahine oi, Lamatualain ola' teb'e. Ma Kristus o tao aon ona' atahori ded'enu' fo tao natetu basa dala' fo Lamatua' helu-fuli nae tao fee neu bei-ba'i tara. 045 ROM 015 009 No ta'o naa, basa nusa' laen nda Yahudi ra sa, so'u koa-kio' Lamatualain. Huu ara rahine rae, Ana na'ena susue' soa' neu basa nggita. Naa ona' Daud sura' mia lele ulu' a sia Susura Meumare' a nae, “Naeni de au nau so'u unanaru Naram, neu nusa-nusa' laen ra. Au nau sod'a sosod'a kokoa-kikio' so'al Nggo sia nusa' laen ra mata nara.” 045 ROM 015 010 Sia tatad'a' laen sia Susura Meumare' a nenesura' oi, “We! Hei atahori dea' mia mamana' laen ra e. Tao rala mara ramaho'o, mi'ib'ue mo Lamatua' atahori nara.” 045 ROM 015 011 Sia tatad'a' laen sia Susura Meumare' a, Daud sura' nae, “Hei mana mia nusa' laen ra e, mii mifad'e basa atahori so'al Lamatua' manaselin, fo ara o so'u koa-kio neu hita Lamatuan boe.” 045 ROM 015 012 Sia tatad'a' laen fai, sia Susura Meumare' a, ba'i Yesaya sura' nae, “Mia Isai anan, mane Daud, dei fo tititi-nonosin esa nema. Dei fo Eni mana to'u parenda' soa' neu nusa' laen ra. Ara rahine neneman ena. De ara nea-nea' E, huu ara rahine, Eni, seka,” 045 ROM 015 013 Lamatua' dad'i neu netehuu' mia basa hita nemehenan. Au hule-o'e ae huu hei mimihere neu E, de dei fo Ana tao rala mara ramaho'o ma nenee lino-lino. Ma Lamatua' koasa Dula-dale Meumaren, tao rala mara bau mimihere neu saa fo Ana nae tao' naa. 045 ROM 015 014 Toronoo ngga ra e! Au umuhere ena ae, hei rala mara sofe' no d'ala-d'ala malole' ra ena, mihine naen seli ena, ma hei o bisa minori esa no esa ena. 045 ROM 015 015 Au sura' relo-relo ta'o ia sia susura ia, fo fee nesenened'a' neu nggi lao esa fai so'al ded'eat mata'-mata'. Au sura' ta'o ia, huu Lamatua' natud'u Rala malolen neu au, 045 ROM 015 016 lele' Ana so'u au dad'i Yesus Kristus ded'enun mana musi neu dui-b'engga Lamatua' Hara-lii Malolen neu atahori nda Yahudi ra sa. Au ulalao ue-tatao ngga naa, ona' malangga agama sa mana nae tao nahehere atahori nae' dad'i ona' tutunu-hohotu' esa mana tao nemeho'o Lamatua' ralan. Te Lamatua' Dula-dale Meumaren naa, tao fee se dad'i meumare', fo Lamatualain bisa simbo se. 045 ROM 015 017 Huu au u'ub'ue uu esa o Yesus Kristus, naeni de au boti' ala mata ngga sia Lamatualain matan. 045 ROM 015 018 Au nda umburani ola' dala' laen sa. Au dui-b'engga' a Kristus ue-tataon, ma ta'o bee fo Ana pake au. Ia naa hambu atahori nda Yahudi ra sa rena neu Kristus, huu Lamatua' pake au, fo utud'u dala' endi' ded'ea-o'ola ngga ma ue-tatao ngga. 045 ROM 015 019 Kristus fee koasa neu au mia Lamatua' Dula-dalen, fo au bisa tao manadad'i' mata'-mata'. Ana fee koasa naa neu au fo nae natud'u oi, Kristus naa, seka. No ta'o naa, au ufad'e atahori sia bee-b'ee, so'al Kristus Hara-lii Malolen ena. Naeni, au ufad'e mia kota Yerusalem, rereo' losa Ilirikum deka Italia. 045 ROM 015 020 Mia lele ulu' a, au dud'u'a ae, “Au hii dui-b'engga so'al Kristus neu atahori nda fe'e mana rena neu Hara-lii Malolen sa!” Huu au nda hii unori sia mamana' fo atahori laen ra ranori basa ena sa. 045 ROM 015 021 Sia Lamatua' Susura Meumaren, nenesura' oi, “Nusa' mana nda fe'e rena rita so'al Lamatua' sa, dei fo sira mana rita E. Atahori mana nda fe'e rena saa-saa sa boe, dei fo sira mana rahine so'al Kristus. 045 ROM 015 022 Huu au ue-tatao ngga ta'o naa, de au nda fe'e dad'i eti se'u nggi sa. 045 ROM 015 023 Te ia naa, au ue-tatao ngga mana sia ia ra basa ena. Ma eni' a doon seli losa too-too ena, au rala ngga hii ae eti se'u ita nggi. 045 ROM 015 024 Dei fo mete ma au uu sia nusa Spanyol, au ae tuli fo se'u ita nggi. Ma mete ma au tuli nggi, hei o bisa tulun fee au doi dala' mbei fo lao uu sia Spanyol. 045 ROM 015 025 Te ia naa, au ae uu sia Yerusalem dei, fo mete-se'u Lamatua' atahori mamahere nara sia naa. 045 ROM 015 026 Huu hita toronoo nara mana sia profinsi Makedonia no profinsi Akaya, fee doi kolekte fo tulu-fali atahori mana tud'a-loloe' mana ramahere neu Kristus sia Yerusalem. 045 ROM 015 027 Ara nau tao ta'o naa, huu ramed'a rahuta toronoo tara sia Yerusalem. Te atahori mia nusa' laen sia sud'i' a bee-b'ee o simbo d'ala malole' fo Lamatua' Dula-dalen fee neu atahori Yahudi ma'ahulu' ra. Dad'i mete ma atahori sarani' nda Yahudi ra sa, nau rae tulu-fali toronoo Yahudi nara rendi' hata-heto nara, naa nandaa. 045 ROM 015 028 Dad'i mete ma au tao ute'e ue-tataos ia, fo tulu-fali toronoo tara sia Yerusalem ena, au ae tuli fo se'u nggi lele' au lao Spanyol uu. 045 ROM 015 029 Dei fo mete ma au uma, au ae endi papala-bab'anggi' nae' mia Kristus. 045 ROM 015 030 Toronoo ngga ra e! Huu Yesus Kristus dad'i hei Lamatuam, ma huu Lamatua' Dula-dalen tao nggi esa sue-lai esa, naeni de au o'e fo ama hule-o'e teb'e-teb'e' fo Lamatua' tulu-fali au. 045 ROM 015 031 Mo'e Lamatua' nanea au sia profinsi Yudea, fo atahori nda mana nau ramahere Lamatua' sa afi' tao de'ulaka au. Ma mo'e fo mete ma au uu mete-se'u atahori sarani' sia Yerusalem, na, ara simbo au no malole'. 045 ROM 015 032 Ma, mete ma tungga Lamatua' hihii-nanaun, au bisa uma se'u nggi no rala nemeho'ot boe. Au ae hahae ala ao ngga mbei sia hei e. 045 ROM 015 033 Au hule-o'e fo Lamatua' na'ab'ue no nggi. Huu Eni mana bisa tao atahori rasod'a no mole-d'ame. Teb'e! 045 ROM 016 001 Sia susura ia, au nau ae fee nggi mihine hita toronoon a'a Febe, ma o'e fo ama simbo e. Ara so'u e fo nalalao jama'at sia kota Kengkrea. 045 ROM 016 002 Au o'e fo simbo e no malole', ona' hei simbo atahori sarani' ra, huu eni esa no hita Lamatuan. Ana parlu saa, na, tulu-fali e neu' ena. Huu ana tulu-fali au o atahori nae' eni' a ma'ahulun. 045 ROM 016 003 Mii mifad'e hara sod'a-mole ngga neu a'a Priskila no saon, a'a Akila. Hai milalalo Yesus Kristus ue-tataon naen seli ena. 045 ROM 016 004 Hela' a mbei na ru'a see mate huu rasala'e au. Te nda aka' au mesa' nggo mana o'e makasi neu se. Huu atahori nda Yahudi ra sa mana dad'i atahori sarani' sia bee-b'ee, ara o ro'e makasi huu sira tutulu-fafalin. 045 ROM 016 005 Fee hara sod'a-mole ngga fee basa atahori mana ra'ab'ue fo nggarei sia Priskila ma Akila umen Fee hara sod'a-mole' neu nonoo ngga, a'a Epenetus. Eni, atahori ka esan mana namahere neu Kristus sia profinsi Asia. 045 ROM 016 006 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Maria. Ana tao ues nita' mamaten sia talad'a mara. 045 ROM 016 007 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Andronikus no a'a Yunia. Sira, atahori Yahudi, ona' au boe. Ara ramahere neu Kristus ena lele' au nda fe'e umuhere sa. Fe'esa'an, ara mia bui rala ro au. Ara o dad'i Lamatua' ded'enun, ma atahori hetar rahine se. 045 ROM 016 008 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Ampliatus. Au sue e, huu ana esa no hita Lamatuan. 045 ROM 016 009 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Urbanus. Ana o nalalao Kristus ue-tataon na'ab'ue no hita. Fee hara sod'a-mole' neu a'a Stakis, fo au sue' a. 045 ROM 016 010 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Apeles. ana hambu sosob'a-dod'ou', te ana nala seri. Dad'i teb'e-teb'e' ana namahere Kristus. Fee hara sod'a-mole' neu basa a'a Aristobulus bob'onggi nara. 045 ROM 016 011 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Herodion. Eni atahori Yahudi, ona' au boe. Fee hara sod'a-mole' neu basa Narkisus bob'onggin mana ramahere neu Kristus ena. 045 ROM 016 012 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Trifena no a'a Trifosa. Ara o ralalao hita Lamatuan ue-tataon boe. Fee hara sod'a-mole' neu nonoo ngga, a'a Persis. Huu ana o tao ues nita' mamaten soa' neu hita Lamatuan boe. 045 ROM 016 013 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Rufus. Hita Lamatuan mana tengga nala e. Fee hara sod'a-mole' neu maman boe. Huu eni, ona' au mama bonggi ngga boe. 045 ROM 016 014 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Asinkritus, a'a Flegon, a'a Hermes, a'a Patrobas, a'a Hermas, ma basa toronoo' mana leo ro se. 045 ROM 016 015 Fee hara sod'a-mole' neu a'a Filologus, a'a Yulia, a'a Olimpas, a'a Nereus no od'i inan, ma basa atahori sarani' mana ra'ab'ue ro se. 045 ROM 016 016 Mete ma basa nggi mi'ib'ue na, esa simbo esa no susue-lalai' mana nandaa soa' neu atahori mamahere' ra. Kristus Jama'at nara mana sia ia ra o fee nggi hara sod'a-mole' boe. 045 ROM 016 017 Toronoo' re! Au o'e nggi besa-b'esa, o! Minea malolole, huu hambu atahori tao nggi sea-saranggaa, rae ra'ahehengge ra'atutud'a' nggi. Saa fo ara rafad'e neu nggi, lab'an neu saa fo hai mifad'e neu nggi ena. De afi' mi'ib'ue mo atahori mata' naa ra! 045 ROM 016 018 Ara nda ue-tao fee hita Lamatuan Yesus Kristus sa, te ara ue-tao soa' neu a ao nara. Ara ola' no maa-mina nara neu atahori nda mana fe'e rahine bee malole' ma bee de'ulaka' sa. Ara tipu laka atahori no maa-mina nara. 045 ROM 016 019 Basa atahori rena rae, hei tungga Lamatua' hihii-nanaun mikindoo' a. Naa de rala ngga namaho'o huu hei. Au nau fo ama mihine dala malole' ra, ma afi' mi'ib'ue mo dala de'ulaka' ra. 045 ROM 016 020 Lamatualain, mana bisa fee nggita tasod'a no mole-d'ame. Dei fo Eni mana tao nalutu nitu ra malangga monaen koasan, ma natud'u nae, hei misenggi'. Nda doo' sa te Ana nalutu e ena. Au hule-o'e mbali hita Lamatuan Yesus Kristus fo natud'u Rala malolen neu nggi. 045 ROM 016 021 Od'i Timotius, mana ue-tao no au, ana haitua hara sod'a-mole' fee nggi. A'a Lukius, a'a Yason, no a'a Sosipater o haitua hara sod'a-mole' boe. Sira atahori Yahudi ona' au boe. 045 ROM 016 022 (Au ia, Tertius, mana sura' susura ia tungga saa fo a'a Paulus denu sura' a. Sod'a-mole' mia au boe, huu au o hita Lamatuan atahorin boe.) 045 ROM 016 023 Au, Paulus, numban sia a'a Gayus umen. Basa atahori sarani' sia ia hii' a ra'ab'ue fo nggarei sia umen. Ana o haitua hara sod'a-mole' boe. A'a Erastus, mana to'u d'oi' sia kota, no hita toronoon Kuartus, o haitua hara sod'a-mole' boe. 045 ROM 016 024 [Au o'e fo hita Lamatuan Yesus Kristus natud'u Rala malolen neu basa nggi. Ta'o a naa ena] 045 ROM 016 025 Koa-kio Lamatua'! Huu Eni mana na'ena koasa fo tao nggi ma'adere. Hara-lii Malolen nafad'e ta'o naa, ma au o unori atahori ta'o naa boe, lele' au ufad'e se so'al Yesus Kristus. Lamatua' mana natud'u dala' neu basa hita so'al Kristus, fo atahori ma'ahulu' ra nda rahine sa, huu fe'e ma'afuni' (aiōnios g166) 045 ROM 016 026 Te ia naa, saa fo Lamatua' mana dui-b'engga nara sura' sia Susura Meumare' a, relo-relo ena. Lamatua', nda mana mate' a sa, Ana mana ator fo atahori mia basa nusa' ra rahine saa fo ma'ahulun ma'afuni'. No ta'o naa, ara bisa ramahere neu E, ma tao tungga hihii-nanaun. (aiōnios g166) 045 ROM 016 027 Aka' Mesa' ne, Lamatualain. Aka' mesa' ne nahine basa dala' ra. Au hii so'u kokoa-kikio' neu E, huu Yesus Kristus tataon! Naa teb'e! Susura ngga losa' a ia, Sod'a-mole' Paulus (aiōn g165) # # BOOK 046 1CO 1 Corinthians 1 Korintus 046 1CO 001 001 Susura ia mia au, Paulus. Lamatualain pili nala au ena dad'i Yesus Kristus ded'enun. Ma a'a Sostenes o haitua hara sod'a-mole' fee nggi boe. 046 1CO 001 002 Au sura' susura ia fee nggi, naeni Lamatualain atahori mamahere nara sia kota Korintus. Ana pili nala nggi ena dad'i Eni atahori meumaren, huu ama mimihere Yesus Kristus ena. Ana o tao nameu nggi ona' basa atahori mamahere' laen ra sia bee-b'ee. Ara o ro'e tutulu-fafali' mia hita Lamatuan Yesus Kristus, fo Lamatualain helu mema' mia lele ulu' a nae haitua nema. Boe ma, Eni dad'i hita to sira Lamatuan mana na'ena hak parenda basa nggita. 046 1CO 001 003 Au hule-o'e neu Lamatualain, hita Aman, no Yesus Kristus, hita Lamatuan. Au o'e fo ratud'u Sira rala malole nara neu nggi, fo misod'a no mole-dame. 046 1CO 001 004 Lele' au usuned'a nggi, au ola-ola' o Lamatualain ngga ae, “Makasi naen seli soa' neu atahori Korintus ra nemehere nara!” Lamatualain natud'u rala malolen neu nggi, huu mimihere mikindoo neu Yesus Kristus, fo Ana haitua nema' a. 046 1CO 001 005 Ma Ana fee nggi beb'e'i-bara'ai' fo bisa milalao basa ue-tataos mata-mata', huu ama nenepa'a' mo Eni ena. Naa tao rala mara ramasu'i. Naeni de ama mihine teb'e dala-dala manaseli' so'al dala masod'a Na. Hei o bub'ulu' dala' saa malolen seli fo nefad'e atahori so'al Kristus. 046 1CO 001 006 Naa natud'u oi, dala-dala' fo hai mifad'e neu nggi so'al Kristus naa, na'oka nahere' sia rala mara ena. Naeni de hei fe'e mimihere mae, dala' naa ra teb'e. 046 1CO 001 007 De hei simbo basa dala malole' ra ena, fo Lamatualain Dula-dalen banggi fee neu atahori nara ena. Nda to'a saa sa boe. De hei nea-nea fai na, fo dei fo Lamatualain natud'u relo-relo hita Lamatuan Yesus Kristus neu basa atahori. 046 1CO 001 008 Kristus naa, mana nae tao ma'ad'ere nggi fo ama mi'itataa' mikindoo losa Ana bali' raefafo' ia nema. No ta'o naa, hei nda tud'a sa, ma nda hambu atahori bisa ra'atutud'a' nggi sa, ma nda hambu atahori bisa fua sala' neu nggi sa. 046 1CO 001 009 Hita bisa tamahere Lamatualain Ded'ea-o'olan, huu Ana ola' saa, na Ana tao e dad'i. Dei fo Ana nau tao dala' ia ra fee neu nggi. Huu Eni mana soi dala' fo hei mihine malolole Anan, naeni hita Lamatuan Yesus Kristus. 046 1CO 001 010 Toronoo susue nggara, e! Sia dala' ia, au ola' endi' hita Lamatuan Yesus Kristus naran. De au hule no teb'e-teb'e' fo ama miloe' mireresi leo. Ma ama usaha fo misod'a no rala' esa, afi' sea-saranggaa. Ama musi dud'u'a naru' ona esa', naa fo ama bisa mihine mae, hei to'u dud'u'at esa' a. 046 1CO 001 011 Huu hambu atahori mia te'o Kloe ume isi nara rema rafad'e au rae, hei ruma aka' mireresi mikindoo' a. 046 1CO 001 012 Au masud ngga ta'o ia: hambu hei ruma mae, “Au ia, Paulus atahorin!” Boe ma hambu ruma rae, “Au ia, Apolos atahorin!” Ma ruma fai ola-ola' rae, “Au ia, tungga to'o Pe'u!” Ruma fai rae, “Au ia, rena neu' a Kristus!” 046 1CO 001 013 Hei dud'u'a mara ta'o bee? Kristus bob'onggi nara nda bisa saranggaa sa. Do, hei du'a mae, au mana mate sia hau nggangge' ata soa' neu nggi? Hoko', o! Do, lele' ara sarani nggi, ara ingga au nara ngga fo hei maso' dad'i au atahori ngga, do? Ne'o hoko', to? 046 1CO 001 014 Au o'e makasi nae' mbali Lamatualain, huu lele' au mia naa o nggi, au nda sarani atahori sa. Au sarani aka' a'a Krispus no a'a Gayus. 046 1CO 001 015 No ta'o naa, nda hambu atahori bisa rae, “Ara sarani au rendi' Paulus naran, de au dad'i Paulus atahorin.” 046 1CO 001 016 (Eee, au fe'e usuned'a ena. Au o sarani atahori ruma mia Stefanus ume isin boe. Te au nda usuned'a au sarani atahori laen fai, do hoko' sa.) 046 1CO 001 017 Huu Kristus nda denu au fo uu sarani atahori sa. Au ue-tatao huu' ngga, naeni nefad'e atahori so'al Eni Hara-lii Malolen. Te mete ma au ufad'e atahori ta'o naa, Ana nda hii au ola' endi' ded'ea madiku' fo utud'u mahine ngga, do utud'u netehuu' manaseli' ra. Huu mete ma au ola' ta'o naa, naa nakura' koasa mia dud'uit so'al Kristus mamaten sia hau nggangge' a. 046 1CO 001 018 Hambu atahori du'a rae, basa dala' fo hita dui so'al Kristus mamaten sia hau nggangge' a, naa ded'ea nggoa'. Te atahori mata' naa, dei fo saranggaa mia Lamatualain. Tao-tao te soa' neu hita, Kristus mamaten naa, natud'u Lamatualain koasan mana fee masoi-masod'a' neu nggita mia sala-kilu tara. 046 1CO 001 019 Naa ona' Lamatualain mana ola-olan, Yesaya, parna sura' nae, “Lamatualain nae, ‘Basa dala' fo atahori mahine' ra rahine, dei fo Au ofe hendi basa se, fo dad'i dala' nda na'ena sosoa' sa. Mahine nara ona' bee o, dei fo Au nggari hendi basa se, fo dad'i dala' nda na'ena ngguna sa.’” 046 1CO 001 020 Lele ulu' a, mema' Lamatualain ola' ta'o naa. Te lele' ia, dad'i ta'o bee ena? Atahori mahine' ra, dad'i ta'o bee? Meser agama ra, dad'i ta'o bee? Boe ma atahori mana soa' a rad'ed'ea, dad'i ta'o bee? Sob'a rena dei, e! Lamatualain tao se ona' atahori nggoa' ena! Ana lea hendi basa dud'u'at mana na'oka sia raefafo' ia, ma tao ona' nda na'ena sosoa-ndandaa' saa-saa sa boe. (aiōn g165) 046 1CO 001 021 Lamatualain mahinen naa, manaseli' teb'e. Ona' mae atahori rae sira mahine' re o, dud'u'a nara mesa' se nda dai fo bisa rahine teb'e Lamatualain sa. Mae ona' naa, te Lamatualain soi dala' fee neu atahori nendi' mahinen. Huu lele ulu' a, Ana dud'u'a ena nae, “Mae atahori rae ded'enu nggara, atahori nggoa' ra o, te ona bee o, Au musi denu atahori fo reu rafad'e se dala ndoo-tetu' so'al Au.” Huu Lamatualain na'etu' nae pake hehelu-fufuli' fo ded'enu nara rendi, fo atahori bisa ramahere Eni. Ana nau fee masoi-masod'a' neu atahori mia sala-kilu nara nendi' dala' naa. Te atahori rae Lamatualain dalan naa, nggoa'. Naeni de ara nda nau taoafi' neu ded'enu nara sa. Huu atahori Yahudi ra nau' a ro'e manadad'i-manaseli' ra, fo rae rita Lamatualain koasan. Ma atahori Yunani ra nau' rena' a dala-dala mahine' mana maso' dud'u'at, tungga' a sira dud'u'a nara. 046 1CO 001 023 Mae ona' naa o, hai mana dad'i Lamatua' ded'enun nara, aka' meu mifad'e atahori mae, “Lamatualain haitua Kristus ena, Atahori fo Ana helu eni' a lele ulu' a, nae haitua nema. Basa ma atahori laen ra mbaku risa E mia hau nggangge' ata.” Lele' atahori Yahudi ra rena dud'uit naa, ara rae timba hendi e, huu tungga sira dud'u'a nara na, Atahori fo Lamatualain nae haitua nema naa, nda bisa mate ona' naa sa. Lele' atahori Yunani ra rena dud'uit naa, ara du'a, “Naa dud'ui nggoa manaseli'!” 046 1CO 001 024 Te hambu atahori fo Lamatualain heheli nala mema' dad'i enan. Sira ruma mia atahori Yahudi, ma ruma mia atahori nda Yahudi sa. Tungga sira naa, Kristus mamaten natud'u neu se ena nae, Lamatualain koasan monaen seli, ma mahinen, manaseli' teb'e. 046 1CO 001 025 Mae atahori rae Lamatualain dalan nggoa', te mahinen fe'e lena' se fai. Boe ma mae sira du'a rae Lamatualain nda na'ena koasa saa sa boe o, te koasan fe'e monaen seli lena sira boe. 046 1CO 001 026 Toronoo susue nggara, e! Naa fo hei bisa mihine au o'ola ngga ia, na ama misined'a hei tetende-nemberii mara lele' Lamatualain pili nala nggi dad'i Eni enan. Tungga atahori nile na, na sia hei talad'a mara nda hambu atahori mahine' hetar sa, nda atahori masi'et hetar sa, ma nda hambu atahori hetar mia tititi-nonosi' mana na'ena nara moko-monaen. 046 1CO 001 027 Te Lamatualain pili nala ma nae pake atahori fo ara oi nggoan seli, fo na'amamae' atahori mana nae eni mahine'. Ma Ana pili nae pake atahori fo ara rae nda na'ena koasa saa sa boe, fo na'amamae' atahori mana nae eni na'ena koasa. 046 1CO 001 028 Boe ma Ana pili nala atahori anad'iki' fo nda na'ena nara moko-monaen sa, ma atahori aka' raloe-rad'ae se. Huu Lamatualain nae pake se fo tao atahori mana nae eni manaseli', dad'i ona' sira nda ra'ena sosoa-ndandaa' saa sa boe. 046 1CO 001 029 De mete ma atahori reu randaa ro Lamatualain, nda hambu atahori esa sa boe bisa to'o tendan nae, eni manaseli'. 046 1CO 001 030 Huu Lamatualain mesa' ne mana soi dala' fo ama bisa dad'i Yesus Kristus atahorin. Lamatualain mana tao Yesus dad'i Atahori mana fee mahinen neu nggita. Yesus naa, mana soi dala' fo ata bisa bad'ame bali' to Lamatualain. Yesus naa, mana tao hita bisa tasod'a ndoos ma meumare'. Boe ma Eni mana mbo'i nggita mia sala' ra koasan. 046 1CO 001 031 Naa ona' nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren nae, “Seka hii' a so'u koa-kio', malole lena' ara so'u koa-kio' neu hita Lamatuan tataon. Afi' so'u kokoa' neu ao nara!” 046 1CO 002 001 Toronoo susue nggara, e! Dalahulun, lele' au uma sia nggi, au ola' ma ufad'e neu nggi Lamatualain rasian fo dalahulun atahori nda rahine' a sa. Te au nda ola' koaot endi ded'ea-o'ola' naa ra sa. Ma au o nda ola' endi' ded'ea mad'iku' fo utud'u mahine ngga sa. 046 1CO 002 002 Lele' au fe'e u'ub'ue o nggi, au dud'u'a ngga ta'o ia: au ae utud'u' a dala' esa, naeni Yesus Kristus. Eni, Atahori fo Lamatualain helu mema' eni' a lele ulu' a nae haitua nema. Te lele' Yesus nema, atahori mbaku risa E sia hau nggangge' ata. Huu aka' dala' naa, fo au uhine no matetu'. 046 1CO 002 003 Fai' naa, lele' au u'ub'ue o nggi, au med'a nda talalu bisa sa, au o umutau ma ao ngga foti ngge'e-ngge'e. 046 1CO 002 004 Au o'ola ngga, ma helu-fuli ngga, nda mad'iku' sa. Huu au nda ola' endi' ded'ea lena'-lena' fo kokoe nggi sa. Hoko'! Te lele' au ola' naa, matetu' ena oi, Lamatualain Dula-dale Meumaren nauli au, no koasan sia au boe. 046 1CO 002 005 Te au du'a, nda malole' sa mete ma mimihere neu Lamatualain, huu hei rena' a atahori ded'ea-o'ola mahinen. Malole lena' ama mimihere neu Lamatualain, huu natud'u koasan neu nggi. 046 1CO 002 006 Tao-tao te, lele' hai ola-ola' mo atahori fo nemeheren temeao ena, hai minori mendi' ded'ea-o'ola' mana maso' dud'u'at. Te nda maso dud'u'at tungga raefafo' ia dud'u'at na sa, do tungga saa fo ale' ia atahori mana to'u parenda' ra hii' a ranori. Huu dei fo mopo hendi' se. (aiōn g165) 046 1CO 002 007 Te hai minori a dala-dala mahine' fo Lamatualain na'onda' nema' a. Huu dalahulun, lele' raefafo' nda fe'e dad'i sa, Lamatualain na'afuni' dala' naa ra. Lele' ia, Ana na'etu' nae natud'u rasia naa neu nggita ena, naa fo hita o hambu bab'anggi' sia Lamatualain nara manaselin. (aiōn g165) 046 1CO 002 008 Te atahori mana to'u parenda' lele' ia, ara nda rahine no matetu' Lamatualain mahinen sa. Huu mete ma ara rahine, na, tantu ara nda mbaku risa hita Lamatuan manaseli' naa sia hau nggangge' a sa. (aiōn g165) 046 1CO 002 009 Sia Susura Meumare' a nenesura' so'al Lamatualain rasian fo lele ulu' a mana nenefuni' oi, “Hambu dala' fo atahori nda fe'e parna rita no matan sa, ma hambu dala' fo atahori nda fe'e rena rita no ndikin sa, fo atahori nda bisa dud'u'a rala sa. Tao-tao te, Lamatualain mana sad'ia mema' basa dala' naa ra ena, fee atahori mana sue Eni.” 046 1CO 002 010 Mema' dalahulun atahori nda rahine dala' naa ra sa, te lele' ia Lamatualain nafad'e relo-relo dala' naa ra neu nggita nendi' Dula-dalen. Dad'i Lamatualain Dula-dalen nahine basa dala' ra. Huu Ana o paresa' losa lutu-lelo' Lamatualain ralan boe. 046 1CO 002 011 Hita o esa-esa' na'ena dula-dale' sia ralan. Naeni de hita atahori dud'u'a ma tao dala' nda ona esa' sa. Boe ma nda hambu atahori laen rahine losa hita ralan sa, aka' hita dula-dalen. Lamatualain o ona' naa boe. Nda hambu atahori esa sa' boe nahine Lamatualain ralan. Aka' Lamatualain Dula-dalen fo nahine teb'e. 046 1CO 002 012 Naa, hita simbo tala Lamatualain Dula-dalen ena, ma Eni mana nauli nggita. Naeni de hita nda tungga atahori sia raefafo' ia dud'u'a nara sa. Huu Lamatualain Dula-dalen sia rala tara ena, naa de hita bisa tahine basa dala malole' fo Ana tao fee nggita ena. 046 1CO 002 013 Dala' naa ra fo hita biasa ola-ola'. Huu hai mifad'e dala-dala' fo Lamatualain Dula-dalen nanori neu hai. Ma hai nda minori mendi' ded'ea-o'ola' tungga atahori dud'u'an sa. Te hai minori mendi' ded'ea-o'ola' mia Lamatualain Dula-dalen, fee atahori mana rahine Lamatua'. 046 1CO 002 014 Te mete ma hambu atahori nda nahine Lamatualain Dula-dalen sa, basa ma ana rena hai o'olam, ana nda nau simbo no malole' sa. Te ana du'a nae, “Saa naa? Nda maso' dud'u'at sa!” Tao-tao te, mae ta'o bee o, atahori naa nda bisa nahine dala' naa ra sa, huu nda nenepa'a' no Lamatualain Dula-dalen sa. 046 1CO 002 015 Atahori mana nasod'a nenepa'a' no Lamatualain Dula-dalen, mana bisa nahine basa dala' naa ra, boe ma bisa bub'ulu' bee ka ndoo-tetu'. Te atahori laen ra nda uku-uli rala atahori naa sa. 046 1CO 002 016 Nda bisa sa? Te nenesura' sia Susura Meumare' oi: “Seka bisa nahine Lamatualain dud'u'an? Do seka bisa nauli Lamatua', fo Ana tao tungga atahori naa nenorin? Nda hambu esa sa boe!” Tao-tao te, hita bisa tahine dala' naa ra, huu Kristus tulu-fali nggita fo dud'u'a tungga Eni dud'u'an. 046 1CO 003 001 Toronoo susue' re! Fai' naa lele' au sia naa, hei ona' atahori nda fe'e nenepa'a malole mo Lamatualain Dula-dalen sa. Huu fe'e bub'ulu' tungga aka' hei mesa' nggi hihii-nanau mara, ona' atahori biasa. Naeni de au nda bisa ola'-ola' o nggi, ona' atahori moko ra sa, huu hei ona' anad'iki' re. 046 1CO 003 002 Au musi unori nggi so'al dala nggafat ra, huu ama nda fe'e bisa simbo dala mambera' sa, ona' anad'iki' nda fe'e bisa naa sisi sa. Tao-tao te, hei musi dad'i ma'ad'ere', ona' atahori moko ra mana biasa raa sisi. Te lele' ia hei ona' anad'iki mana susu' fe'e ninu nahine' a susu. 046 1CO 003 003 Huu hei fe'e du'a doa' ona' atahori mana nahine tungga aka' mesa' ne hihii-nanaun. Mete ma hambu atahori lena' hei naa, hei mburu-oe' mo se, ma mireresi ia-naa! Naeni de au ola' ae hei mihine tungga aka' mesa' nggi hihii-nanau mara. No ta'o naa, hei ona' atahori biasa sia raefafo' ia. 046 1CO 003 004 Huu hei ruma mae, “Au ia, Paulus atahorin!” Boe ma hambu ruma fai rae, “Au ia, Apolos atahorin!” Lele' hei ola' ta'o naa, hei mitud'u mae, hei ona' atahori biasa nda mana nahine Kristus sa. 046 1CO 003 005 Tao-tao te, Apolos naa, seka? Ma au, Paulus ia, seka? Huu hai ru'a nggi, dad'i' a ate. Hai mana mitud'u dala' fee nggi fo bisa mimihere Kristus. Apolos nalalao ue-tataon tungga Lamatua' parendan. Au o ta'o naa boe! 046 1CO 003 006 Au mana ufad'e u'uhulu' nggi so'al Kristus. Naa ona' au mana sela fini. Basa ma Apolos nema nanori nggi. Naa ona' eni mana nema o'oni fini fo au sela' a. Te Lamatualain mana tao fini a mori ma na'amoko. 046 1CO 003 007 Dad'i atahori mana sela fini a nda na'ena sosoa' sa. Boe ma mana o'oni a o nda na'ena sosoa' sa boe. Aka' dala' esa fo na'ena sosoa-ndandaa'. Naeni Lamatualain. Huu Eni mana tao fini a mori. 046 1CO 003 008 Atahori mana sela nggari no atahori mana o'oni a, ara tao ues ra'abu'e reu esa, ona' sira sia nononggo' sa. Boe ma, basa atahori mana nalalao Lamatua' ue-tataon, dei fo Ana bala-b'ae beb'engge nara. 046 1CO 003 009 Huu hai dad'i Lamatualain atahori mana tao ues nara. Boe ma hei dad'i ona' Lamatualain osin fo Ana nae tao' a. Ona' naa boe, hei ona' ume sa fo Lamatualain nae naririi e. 046 1CO 003 010 Naa, Lamatualain natud'u rala malolen nema au ena. Naeni de au ona' malangga tukan. Lamatualain tulu-fali au de unori dala-dala netehuu' ra neu nggi mia fefeun, fo neririi netehuu' a manggatee' sia masod'a mara. Boe ma atahori laen ra ranori nggi, de raririi sia netehuu' fo au tao' naa. Te tukan ra esa-esa' musi tao no malole' ma neririi no matetu'. 046 1CO 003 011 Netehuu manggatee' a sia ena. Naeni Yesus Kristus. Dad'i nda hambu atahori naririi netehuu' laen sia rala mara, huu Lamatualain tao netehuu matetu' ena. 046 1CO 003 012 Tantu hambu atahori mana rae rafefela sia netehuu' naa rendi' sud'i' a saa mata'-mata'. Ruma rae pake sud'i' a saa mafelit ona' lilo, doi fula', do fatu makahahad'o' na. Ruma rae pake sud'i' a saa ona' hau, uru, do uru fii a. 046 1CO 003 013 Te tukan ra esa-esa' ue-tataon dei fo nenenita', boe ma basa atahori bub'ulu' sira ue-tataon nara, malole' do hoko'. Huu dei fo mete ma neu fai matete'en, Lamatualain nau uji se, Ana natud'u atahori esa-esa' no tatao-nono'in nendi' ai fo natud'u atahori esa-esa' tatao-nono'in na'atataa', do hoko'. 046 1CO 003 014 Mete ma uji atahori esa tatao-nono'in nendi' ai ena, boe ma sud'i' a saa fo eni tao nendi' naa fe'e na'atataa', dei fo Lamatualain fee ne nggad'i' sia sorga. 046 1CO 003 015 Te mete ma uji atahori tatao-nono'in nendi' ai, boe ma sud'i' a saa fo tao nendi' neu netehuu' a ata, na, kad'e hendi e, naa Lamatualain nda fee atahori naa nggad'i' saa sa boe. Te tukan a fe'e hambu masod'a', ona' atahori mana nela dea neu mia ume mana kad'e hendi' a ma nae' a mate. 046 1CO 003 016 Hei musi mihine mae, hei ona' Lamatualain ume hule-o'en esa, ma Dula-dalen leo sia rala. 046 1CO 003 017 De mete ma hambu atahori tao manggenggeo Lamatualain ume hule-o'en, naeni mamana leleon naa, na, besa-b'esa o! Dei fo Lamatualain huku-doki e boe! Huu Lamatualain ume hule-o'en naa, meumare'. Naeni de hei musi meumare' boe. 046 1CO 003 018 Hei afi' laka ao mara! Mete ma mae ho mahine', ma muhine tungga basa atahori raefafo' ia mahine nara, naa sosoan nae nda muhine saa sa boe. Mete ma muhine ena mae, nda muhine saa-saa sa boe, dei fo fe'e bisa munori ena. (aiōn g165) 046 1CO 003 019 Atahori raefafo' lele' ia dud'u'a nara, Lamatualain nae nggoa' ra. Huu sia Susura Meumare' nenesura' oi: “Hambu atahori rae sira mahine' re, te dei fo Lamatualain pake sira dud'u'a de'ulaka nara, de te'e-sii bali' fo tao nalutu se!” 046 1CO 003 020 Sia tatad'a' laen nenesura' oi, “Hita Lamatuan bub'ulu' saa fo atahori mahine' ra dud'u'a ena, boe ma atahori mana nahine eni nae tao ta'o bee, Ana bub'ulu' ara du'a' a dala-dala mana parsuma' ra.” 046 1CO 003 021 De ama afi' koa-koa' atahori esa mae, manaseli'. Huu Lamatualain mana so'u atahori fo nalalao nggi. Basa e dad'i hei enam ena. Dad'i hei malangga mara, ona': au, a'a Apolos, ma a'a Pe'u, basa hai dad'i mi hei ena mara. Boe ma basa dala' sia raefafo' ia dad'i hei ena mara, de mae hei misod'a do mate o, sia lele' ia do fai mana nema', basa' e dad'i hei ena mara. 046 1CO 003 023 Ma hei dad'i Kristus enan. Ma Kristus dad'i Lamatualain enan! 046 1CO 004 001 Dad'i hei musi tao hai ta'o ia: afi' koa-koa' hai, huu hai aka' Kristus aten. Ma Lamatualain namahere hai fo minea matalolole dala-dala' fo dalahulun fe'e mana ma'afuni'. 046 1CO 004 002 Naa, atahori mana nanea malanggan sud'i' a saa nara, eni musi dad'i atahori mana tao tungga ndoo-tetu'. 046 1CO 004 003 Ona bee neu au? Au tatao ngga ra tungga ndoo-tetu' a, do hoko'? Au nda taoafi' hei mae nile au ta'o bee sa boe. Boe ma au nda taoafi' atahori laen ra nile au ona' bee sa boe. Au o nda ita' ae nile ao ngga ta'o bee sa boe. 046 1CO 004 004 Huu ita' mae rala ngga nae au malole', nda fe'e bub'ulu' sosoan nae au malole' sa. Te pantin na, Lamatualain nile au ona' bee. 046 1CO 004 005 Boe ma, afi' tao ao mara ona' mana ma'etu' ded'eat fo nile atahori laen ra. Hela fo Lamatua' bali' nema dei. Te dei fo Eni mana natud'u basa dala' ra. Eni mana natud'u basa dala de'ulaka' fo atahori ra'afuni' se sia ma'ahatu' a. Nae natud'u dala-dala' fo atahori dud'u'a sia rala nara. Boe ma Lamatualain nae nafad'e dala-dala malole' fo atahori tao' ra. 046 1CO 004 006 Toronoo nggara! Au ola-ola' so'al au o a'a Apolos, ona' au fee conto esa fo hei bisa minori dala' sa mia hai, ta'o ia: Tao tungga dala-dala' fo nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren. Afi' tao tungga laen nara fai. Mete ma hei minori dala' naa, ama sud'i boe tungga leli atahori, boe ma ola' nae' huu tungga atahori esa, boe ma miloe-mid'ae laen ra. 046 1CO 004 007 Dad'i, ta'o bee? Hei tao ao mara sia ata laen mo laen ra, do? Afi'! Huu hei simbo basa' e, mia Lamatualain. Dad'i mete ma ta'o naa, ona bee de ama koao, ona' hei mesa' nggi mana tao ao mara? 046 1CO 004 008 Ona' basa' e fo hei parlu' ra, hei hambu ena. Ona' hei mimisu'i ena, na! Ama tao ao mara ona' atahori moko-monaen, ona' mane' e, de hai nda mib'ali saa-saa sa boe. Tao-tao te, Lamatualain fee saa fo ama parlu' ra. Te dei fo mete ma hei dad'i mane' teteb'es, mbei ma hai bisa to'u parenda' mo nggi boe, to? 046 1CO 004 009 Hai ia ra, Lamatualain mana denu mii sia bee-b'ee sia raefafo' ia, fo mifad'e atahori so'al Kristus. Te lao-lao esa na, au du'a ona' Lamatualain denu hai mimbirii' sia dea-dea', ona' atahori bui mana nahani sira huku-doki mamate nara. Boe ma Ana fee basa atahori sia raefafo' ia, ma ate nara sia sorga, fo ara ranilu nggita. 046 1CO 004 010 Hei manaseli' teb'e ena! Huu hambu atahori rae hei ia ra, mahine', huu ama nenepa'a' mo Kristus ena. Te ara rae hai ia ra nggoa mara seli, huu hai dad'i Kristus atahorin. Mbei ma ara du'a rae hei ma'ad'ere mara seli teb'e ena. Te hai ia ra, mana male-ma'a'. Mbei ma ara so'u rananaru nggi. Te ara nda fee had'a-hormat mbei neu hai saa boe. Manaseli' ri teb'e! 046 1CO 004 011 Losa lele' ia o, hai mimed'a ndoe ma mi'imad'a. Hai bua-ba'u mara mana sid'e-sid'e' re. Atahori ra aka' poko-paru hai. Hai ona' mana tara-koo' nda ma ume loo' sa. 046 1CO 004 012 Hai bengge tao ues mendi lima mara. Mete ma atahori ola' mata'-mata' mbali hai, hai mitaa mae, “Hai mo'e Lamatualain tao dala malole' fee nggi.” Mete ma atahori tao ra'asususa' hai, na, hela neu fo hai mi'itataa' a. 046 1CO 004 013 Mete ma atahori ola' ra'amuti hai nara mara, hai ola' mo se no ded'ea-o'ola se'e-na'us. Mae ona' naa o, atahori fe'e rae hai ia ra ona' see', do manggarau' manggenggeo', nandaa ngganggari' ri. 046 1CO 004 014 Au sura' dala' ia ra, nda ae tao u'umamae' nggi sa. Te au ae ena-ai nggi, huu au sue nggi ona' sue ana bonggi ngga boe. Naeni de au ufad'e nggi, fo tungga bali' dala ndoo-tetu' a. 046 1CO 004 015 Mae hambu atahori rifo-rata' bisa ratud'u nggi dala' so'al Kristus, te aka' au mesa' nggo mana dad'i hei amam. Huu au ia, atahori ma'ahulu' mana ufad'e nggi so'al Yesus Kristus Dud'ui Malolen. Naeni de ama mimihere neu E. Au tao ta'o naa, huu au nenepa'a malole' o E. 046 1CO 004 016 De o'e fo ama tungga no malole' au conto ngga. 046 1CO 004 017 Naeni de au haitua Timotius fo tulu-fali nggi. Au sue e ona' sue au ana bonggi ngga boe. Au umuhere e, huu ana o nenepa'a' no hita Lamatuan boe. Dei fo ana tulu-fali fo fee nesenened'a' au dala masod'a ngga neu nggi. Au masod'a ngga ona' naa huu au nenepa'a' o Yesus Kristus, fo Lamatualain haitua nema' a. Boe ma naa ona' saa fo au unori neu atahori sarani' mana ra'ab'ue sia bee-b'ee. 046 1CO 004 018 Hambu sia hei e dud'u'a mae, au nda dad'i eti sia naa sa. Naeni de ara koao. 046 1CO 004 019 Te mete ma hita Lamatuan nau, na nda doo' sa, te au eti sia kota Korintus ena. Dei fo au bub'ulu' mema', mete ma atahori ia ra aka' ola' nae' a, do teb'e ra'ena koasa! 046 1CO 004 020 Huu Lamatualain, Mane' mana na'ena koasa. De atahori nara nda maa mina fo rafefela atahori nemehere nara sa, te rafefela rendi' koasa ndoo-tetu' a. 046 1CO 004 021 De hihii-nanau mara ta'o bee? Mete ma au uma, na, au ola' no deres ma hukun nggi, do? Do uma utud'u susue' no rala se'e-na'us ngga? 046 1CO 005 001 Au rena oi, hambu atahori esa sia hei nggarei ma na'amina' ina'. Tao-tao te, eni tao' naa, de'ulakan lena' atahori nda fe'e nahine Lamatualain sa. Huu eni aka' sunggu no ina mbala na! 046 1CO 005 002 Te hei koao mara dei, ona' hei atahori sarani' mara malole' re! Matetun, hei musi mae ma susa. Atahori mana ona' naa, musi oi hendi e na'adod'oo'! 046 1CO 005 003 Mae ta'adoo' esa no esa o, au rala ngga sia hei e. Dad'i au u'etu' atahori de'ulaka' naa ded'ea na, ona' au sia naa mema' ena. 046 1CO 005 004 Au u'ena hak fo u'etu' ta'o naa, huu Yesus dad'i hita Lamatuan, ma au ia, Eni ded'enun. De ama musi endo' mi'ib'ue fo mi'etu' ded'eat naa, mendi' Lamatua' naran. Ma au rala' esa o nggi boe. 046 1CO 005 005 Boe ma ama musi mendi atahori naa nisi' nitu ra malanggan, hela e dod'oo fo atahori naa nggari hendi dala-dala de'ulaka' mana sia ralan dei. Ma dei fo hita Lamatuan bali' nema, na, Ana bisa fee masoi-masod'a' neu atahori naa, sala-kilu nara. 046 1CO 005 006 Nda malole' sa mete ma hei ola' nae'! Afi' lilii' mae, hita seseb'o' bib'it roti mbei' a, fo tao basa roti a reis. Bibit roti naa, ona' atahori naa de'ulaka nara. De mete ma hela e aka' tao de'ulaka' sia talad'a mara, dei fo atahori sarani' laen ra o tao tungga de'ulaka' boe. 046 1CO 005 007 Mbuu hendi atahori de'ulaka' naa mia hei nggarei ma, ona' ma'ahulun atahori Yahudi ra nggari hendi basa bib'it roti mia ume nara fo sad'ia raa fefeta Paska. No ta'o naa, hei fe'e bisa dad'i bali' ona' atahori fo ralan nda hambu de'ulaka' sa. Hei musi dad'i ona' naa boe. Lele ulu' a, ara hala bib'i lombo ana' nda ma sala' sa dad'i tutunu-hohotu Paska. Ma'abuin ma ara tao risa Lamatualain Atahori Meumaren, de dad'i tutunu-hohotu' mana tao nameu rala tara. 046 1CO 005 008 Lele ulu' a, atahori Yahudi ra raa fefeta Paska rendi' roti lepa-nggees nda mana tao bib'it sa. Lele' ia, hita ona' roti nda mana tao bib'it sa. Naeni de tanea ao tara fo afi' tao dala-dala de'ulaka' ra, ma afi' tao nemera' atahori laen rala nara. Ata musi ola' takandoo' a ndoo-tetu' a. No ta'o naa, atahori mete na rae, hita tao basa-b'asa' e tungga rala malole tara. 046 1CO 005 009 Lele ulu' a, au parna sura' susura ae, “Afi' mi'ib'ue mo atahori mana tao leli' ro tou' do ina' fo sira nda saon sa.” 046 1CO 005 010 Au nda u'ena masud, fo ama afi' mi'ib'ue mo basa atahori sia raefafo' ia fo nda mana tao afi' neu Lamatualain sa, do atahori mana bare', do atahori mana peko-leleko' mana laka-ese nala atahori sud'i' a saa nara, do mana songgo ra. Huu mete ma ta'o naa, na, hei musi mi'idod'oo' ao mara mia basa atahori mana sia raefafo' ia. 046 1CO 005 011 Te lele' ia, au o'ola ngga na, naeni: hei afi' mi'ib'ue mo atahori mana nae eni atahori sarani', tao-tao te ana tao leli no atahori fo sira nda saon sa, mana bare', mana songgo, mana ma'amuti atahori naran, ninu mafu kale-kale, pepeko-leleko' nae ha'i nala atahori sud'i' a saa na. Hita afi' ta'ab'ue to atahori mata' naa ra. Afi' endo' taa to se boe! 046 1CO 005 012 Hei mi'ena hak fo nile atahori sarani' ra masod'a nara. Te au nda u'ena hak fo u'etu' ded'eat fee neu atahori nda mana ramahere Lamatualain sa. 046 1CO 005 013 Huu dei fo Mesa' ne mana na'etu' ded'eat fee neu atahori nda mana ramahere neu E sa. Te ama afi' lilii' Lamatualain Susura Meumaren sura' oi, “Atahori mana nafad'e nae eni Lamatua' atahorin, te aka' tao dala-dala de'ulaka', na mbuu hendi e leo!” 046 1CO 006 001 Mete ma atahori sarani' esa naded'ea no atahori sarani' laen, ta'o bee de ama misi' mamana nggero-furi sia mana ma'etu' ded'eat nda mana nahine Lamatualain sa? Ta'o bee de ona' naa? Malole lena' mimbirii' mi atahori mamahere' ra mata nara, fo ara rauli hei ded'eam! 046 1CO 006 002 Dad'i' a ama nda bub'ulu' mae, atahori mamahere' ra dei fo ra'etu' ded'eat fee basa atahori sia raefafo' ia sa. Dad'i ta'o bee de, hei nda bisa miuli mala dala anadiki ana' ra sa? 046 1CO 006 003 Matetun, dei fo hita mana ta'etu ded'eat fee Lamatualain ate nara mia sorga. De tantu hei musi miuli ded'eat tungga-tungga fai. 046 1CO 006 004 Lelenan fai, mete ma hei atahori mamahere' hambu mid'ed'ea so'al anadiki ana' ra, ona bee de hei pake mana ma'etu' ded'eat fo atahori sarani' nda fee had'a-hormat neu sa? 046 1CO 006 005 Naa, au ae ola' dala' esa fo musi tao nggi mae. Ta'o bee? Ona' sia talad'a mara, nda hambu atahori mahine' esa sa boe fo nauli dala anadiki ana' ia ra, ona' ded'eat mana sou sia toronoo tara. 046 1CO 006 006 Te atahori mamahere' esa lea nendi toronoo na atahori mamahere' nisi' mana ma'etu' ded'eat matan! Tao-tao te mana ma'etu' ded'eat naa nda atahori mana namahere Lamatualain sa! 046 1CO 006 007 Nda matetu' sa, to? Hei kala ena to, mete ma hei esa mendi esa misi' mamana nggero-furi' a. Malole lena', hela toronoo ma, mete ma ana tao sala' mbali nggo. Boe ma mete ma toronoo ma atahori mamahere' namana'o nala saa ma, malole lena' hela e ha'i nala fo ana soa e leo! 046 1CO 006 008 Te hei atahori mamahere' esa tao sala' mbali toronoon. Ma esa namana'o nala mia esa. Tao-tao te basa hei atahori mamahere' ra! 046 1CO 006 009 Hei ona' nda mihine dala' ia ra sa! Tao-tao te, atahori nda mana hii tao ndoo-tetu' a sa, tantu nda bisa dad'i Lamatualain bob'onggin sa. Afi' minggolo' ao mara fo nenepepeko-leleko', fo tao sala'! Atahori mana tao leli ro atahori fo nda sao nara sa, mana songgo, mana hohongge', tou' sunggu' no tou', 046 1CO 006 010 atahori na'o ra, mana bare' ra, mana ninu mafu' ra, mana na'amuti atahori naran, mana pepeko-leleko' fo ha'i atahori sud'i' a saa nara, huu basa atahori mata' naa ra nda bisa maso' dad'i Lamatualain atahorin sa! 046 1CO 006 011 Tao-tao te, lele ulu' a hei ruma mema' ona' naa boe! Te Lamatualain ose hendi sala-kilu mara de nameu nggi ena. Boe ma Ana soi dala' de malolole bali' mo Eni ena. Ana tao basa naa ra, huu ama nenepa'a' mo hita Lamatuan Yesus Kristus ena, ma hei o nenepa'a' mo Lamatualain Dula-dalen ena. 046 1CO 006 012 Au u'ena hak fo tao basa-b'asa' e. Te basa saa fo au ae tao' ra, ne'o nda fe'e malole' soa' neu au sa. Boe ma, mae au u'ena hak tao basa-b'asa' e, te au nda nau fo dala nda malole' ra rauli ma koasa rala au sa. 046 1CO 006 013 Conto ona', atahori ra rae, “Nanaat parlu tei' a, ma tei' a parlu nanaat.” Ma misined'a, te dei fo Lamatualain tao nalutu ru'a se. Conto laen fai, ata afi' pake ao tara, fo bisa tao leli to atahori nda hita saon sa. Te ata pake ao tara fo bisa tao ues fee hita Lamatuan. Ma hita aon naa, Lamatua' enan. 046 1CO 006 014 Lele' hita Lamatuan Yesus mate, Lamatualain mana tao E nasod'a bali'. Dad'i dei fo lele' hita mate, Ana o na'ena koasa fo tao nasod'a bali' nggita boe. 046 1CO 006 015 Hei aom dad'i Kristus enan, ona' hei dad'i mia Kristus aon seri boe. Ne'o hei bub'ulu' dala' naa ena! De mete ma au pake Kristus aon seri, fo uu u'ub'ue o ina mana hohongge' ra aon, na naa ta'o bee? Afi'! Huu naa nda nandaa sa! 046 1CO 006 016 Ne'o ama bub'ulu' ena, mete ma atahori tao leli fo sunggu' ra'ab'ue ro ina mana hohongge' ona' naa ra, sira ru'a se nenepa'a dad'i reu esa ena. Huu nenesura' sia Susura Meumare' a oi, “Ru'a se nenepa'a' dad'i esa ena.” 046 1CO 006 017 Te atahori fo masod'an rala' esa no hita Lamatuan, dad'i esa no E, ona' ru'a se nenepa'a' ro dula-dale' esa. 046 1CO 006 018 Mete ma hambu kaka'e' fo tao leli mo atahori nda saom sa, na, mela mu'udod'oo'! Atahori tao sala' mata'-mata' na, ralutu ao nara, ma ralutu atahori laen boe. Te atahori mana aka' hohongge naa, tao nalutu aon. 046 1CO 006 019 Aom naa ona' Lamatualain Dula-dale Meumaren ume hule-o'en. Dula-dalen nasod'a sia rala mara, huu Lamatualain mesa' ne mana fee nggi Dula-dalen. Naeni de hei nda mi'ena hak neu ao mara sa ena, fo dad'i malangga neu ao mara. Te ta'o bee de hei misod'a ona' nda mihine dala' ia ra sa? 046 1CO 006 020 Kristus tefa-soi nala nggi nendi' felin seli. De hei musi misod'a fee had'a-hormat neu aom mara, fo mitud'u mae, hei o fee had'a-hormat mbali Lamatualain boe. 046 1CO 007 001 Naa! Lele' ia au ae sura' so'al dala-dala' fo mitane sia hei susura ma mae, “Ona bee na? Malole lena', tou' ra afi' sao, do?” 046 1CO 007 002 Ta'o ia: huu hambu kaka'e' nae' fo atahori bisa tud'a sia hohongge-bub'uni' a, naeni de malole lena' tou' esa sao aka' ina' esa. Ona' naa boe, ina' esa sao aka' tou' esa boe. 046 1CO 007 003 Sao tou' re! Afi' momopo saom hak na, fo sunggu' na'ab'ue no nggo. Sao ina' re! Afi' momopo saom hak na, fo sunggu' na'ab'ue no nggo. 046 1CO 007 004 Huu ina' fee aon fo dad'i tou' a enan ena. Boe ma tou' a o fee aon fo dad'i ina' a enan boe. 046 1CO 007 005 De esa afi' tola esa, huu hei ru'a nggi mi'ena hak! Te mete ma mae hule-o'e' a, ma nda nau du'a dala' laen ra sa, bisa mi'itataa' mbei fo nda sunggu' mi'ib'ue losa' a sa. Sad'i tou'-ina' ola-ola' no malole' dei, ma mala hara' sa ona' naa. Boe ma mete ma hule-o'e basa na, malole lena' ru'a nggi mi'ib'ue bali' leo. Mete ma nda ta'o naa sa, na soe ena! Huu nitu ra malanggan kokoe mud'a' atahori nda mana ma'atataa be'i' aon sa. 046 1CO 007 006 Dala' ia au mana ola', nda Lamatualain hohoro-lalanen sa. 046 1CO 007 007 Tungga dud'u'a ngga, na, malole lena' atahori afi' sao, ona' au ia. Te Lamatualain fee atahori esa-esa' papala-bab'anggi' nandaa no e. Hambu atahori ruma Ana fee se sao. Boe ma hambu atahori ruma fai Ana nda fee se sao sa. 046 1CO 007 008 Au ae ufad'e tou' ma ina' nda fe'e mana sao' sa, ma ina falu ra, fo, malole lena' afi' sao ona' au sie boe. 046 1CO 007 009 Te mete ma nda bisa mi'itataa' mala ao mara sa na, malole lena' sao. Malole lena' atahori sao, te hoko', na, eni hihiin bisa nalutu bali' aon. 046 1CO 007 010 Naa, ia nda mia' a au mesa' nggo sa. Huu au ae ufad'e saa fo hita Lamatuan parenda neu atahori manasao' ra nae, sao ina' afi' mahela' mo sao ma. 046 1CO 007 011 Te mete ma ana lao hela sao toun, na, sud'i boe sao selu' fai. Malole lena', heo' bali' fo mudame mo tou' a. Ona' naa boe, tou' afi' mahela' mo sao ma. 046 1CO 007 012 Naa, ia mia au mesa' nggo, nda mia hita Lamatuan sa. Boe ma atahori laen ra, au ae ola' ta'o ia: mete ma hambu atahori sarani' fo sao inan nda namahere neu Kristus sa, na, afi' hela hendi e, mete ma saon nataa nasod'a nakandoo no e. 046 1CO 007 013 Ona' naa boe, mete ma hambu ina' fo saon nda namahere neu Kristus sa, na, afi' hela hendi tou' a, mete ma tou' a nau sira ru'a se rasod'a ra'ab'ue rakandoo. 046 1CO 007 014 Huu tou' fo nda namahere Kristus sa dad'i ndoo-meu' boe, huu nenepa'a' no sao inan naa. Boe ma ina' fo nda mana namahere neu Lamatua' sa dad'i ndoo-meu' boe, huu nenepa'a' no tou' a ena. Mete ma hoko', na, ana nara nda ndoo-meu' sa. Te no dala' ia, ara hambu cap ndoo-meu' sia Lamatualain matan ena. 046 1CO 007 015 Te mete ma hambu sao tou' do ina' nda ramahere neu Kristus sa, lao hela saon atahori mamahere', na, hela e neu' ena. Huu tou' do ina mamahere' a nda nenepa'a' ona' naa sa ena. Lamatualain no'e nggi fo dad'i Eni atahorin, fo bisa misod'a no nee-nee ma mole-dame. 046 1CO 007 016 Sao ina' mana mamahere' re! Mbei ma hei bisa fee masoi-masod'a' neu sao mara. Mbei ma hoko' boe. Sao tou' mana mamahere' ra! Mbei ma hei bisa fee masoi-masod'a' neu sao mara, Mbei ma hoko' boe. Hei nda mihine no matetu' sa. 046 1CO 007 017 Ona' mae ta'o naa, te atahori tetende-nemberiin ona' bee lele' Lamatualain no'e nala dad'i Eni atahorin, na, nasod'a nakandoo ta'o naa ena. Afi' tao laen fai, huu Lamatualain mana nauli ta'o naa. Au unori hohoro-lalane' ia ra neu basa atahori sarani' ra. 046 1CO 007 018 Conto ona' ia, mete ma hei parna sunat fo mitud'u mae, hei atahori Yahudi, dei de Lamatua' no'e nggi, na, afi' mifinii sunat naa. Boe ma atahori fo nda fe'e sunat sa lele' Lamatua no'e se dad'i Eni enan, na, sud'i boe sunat fo dad'i tanda oi, sira dad'i Lamatua' atahorin ena. 046 1CO 007 019 Mete ma parna sunat, na, nda na'ena sosoan saa sa boe. Ma mete ma nda sunat sa boe o, naa o nda na'ena sosoan saa sa boe. Mana na'ena sosoa', naeni: hita tataon tungga Lamatualain parenda nara. 046 1CO 007 020 Lele' Lamatualain pili nala nggi dad'i Eni atahorin, Ana nda denu nggi sunat, do afi' sunat sa. Dad'i hela neu fo ama ta'o' a naa leo. Nda parlu nggati sa. 046 1CO 007 021 Au fee nekendandaa' esa fai. Mete ma dad'i atahori aten lele' Lamatua' no'e nggo, na, hela neu fo dad'i ta'o' a naa leo, nda saa sa boe. Te ita' mbei ma bisa dad'i atahori nenembo'i', na, dad'i ta'o' naa leo! Mete ma nda bisa dad'i atahori nenembo'it sa o, nda saa sa boe. 046 1CO 007 022 Huu lele' Lamatua' no'e atahori ate esa dad'i atahorin, ate naa dad'i ona' atahori nenembo'it mia ue-tataos fee neu Lamatua' sia ata'. Boe ma lele' Lamatua' no'e atahori nenembo'it esa dad'i Eni atahorin, lele' ia atahori naa dad'i Kristus aten ena. 046 1CO 007 023 Kristus bae na'etu basa hei no felin seli! Dad'i ama afi' dad'i ate soa' neu atahori laen. 046 1CO 007 024 Toronoo susue nggara, e! Lele' Lamatua' no'e nala nggi dad'i Eni atahorin, hei tetende-nemberiim ta'o bee, na, hela ta'o naa leo. Sud'i boe nggati fai. Hela neu ta'o' a naa ena, fee neu Lamatualain. 046 1CO 007 025 Hei mitane au so'al nda fe'e masao' ra sa, mana nda parna sunggu'-soro ra'ab'ue sa. Lamatualain nda nafad'e au so'al dala' naa sa. Te hei bisa mimihere saa fo au ola', huu Lamatualain natud'u kasian neu au. Au du'a ta'o ia: 046 1CO 007 026 Lele' ia hita hambu doid'oso' mata'-mata'. Dad'i mete ma atahori ona bee, na, hela ta'o' a na leo. Au masud ngga ta'o ia: 046 1CO 007 027 Mete ma ho nenepa'a' mo sao ma, na, afi' mbo'i hendi e fai. Mete ma ho nda nenepa'a' mo sao ina ma sa ena, na, sud'i boe sangga mae sao selu' ina laen fai. 046 1CO 007 028 Te mete ma ho dad'i sao, na nda sala saa boe. Mete ma ina' nda fe'e parna sunggu' na'ab'ue no tou' fo dad'i sao, na ana nda tao sala' saa sa boe. Ma misined'a, te dei fo atahori masao' ra hambu sususa' mata'-mata' sia raefafo' ia. Au masud ngga naa fo ama afi' susa ta'o naa boe. 046 1CO 007 029 Toronoo susue nggara e! Tungga au dud'u'a ngga, ta'o ia: fula-fai ra boe ra'ae'eku, boe ma fai matete'en deka-deka ena. De atahori fo masao' ra, afi' mete-se'u neu' a sao ma, te musi tao afi' neu Lamatualain boe. 046 1CO 007 030 Ona' naa boe, mete ma atahori nggae, malole lena' tao manggatee ralan fo sud'i nggae, naa fo bisa taoafi' neu Lamatualain. Mete ma hambu ruma rala nara ramaho'o, malole lena' tao aon ona' nda ramaho'o sa, naa fo bisa taoafi' neu Lamatualain. Mete ma hambu mana bisa banda-hasa' nakandoo' a, malole lena' masod'an ona' atahori nda mana na'ena saa-saa sa boe, naa fo ana bisa taoafi' neu Lamatualain. 046 1CO 007 031 Mete ma hambu mana pake sud'i' a sa sia raefafo' ia, malole lena' ana tao aon ona' atahori nda mana namahena neu' a sud'i' a saa sia raefafo' ia sa, naa fo ana bisa taoafi' neu Lamatualain. Huu raefafo' ia lalaon dei fo sambu-lalo se. 046 1CO 007 032 Au nau fo ama afi' dud'u'a ia-naa'. Huu atahori fo nda sao sa, fai kaka'e'n naen seli soa' neu Lamatualain hihii-nanaun. Naeni de ana bisa sangga dala' fo uetao namaho'o Lamatualain ralan. 046 1CO 007 033 Te atahori mana sao ena o musi taoafi' neu raefafo' ia hihii-nanaun boe. Ana nau taoafi' neu so'al Lamatualain hihii-nanaun boe, te eni o musi sangga dala' fo tao nemeho'o saon boe. Naa mana tao ralan bingga-banggi ia-naa. Ona' naa boe, ina' fo saon nese ena, ma ina' fo nda fe'e sao sa. Ara taoafi' neu so'al Lamatualain hihii-nanaun, naa fo ao nara ma rala nara o meu' boe. Te ina masao' ra, rala nara ra'ab'ab'anggi ia-naa. Huu ana nau taoafi' neu Lamatualain hihii-nanaun, ma ana musi sangga dala' fo tao nemeho'o saon ralan. 046 1CO 007 035 Au ufad'e dala' ia ra neu nggi, naa fo ama hambu mita malole nara. Au nda nau fo hei nene te'e-sii nala' sa. Au nanau ngga, hei tao ndoo-tetu', boe ma taoafi' neu Lamatualain hihii-nanaun, naa fo dud'u'a mara afi' bab'anggi ia-naa'. 046 1CO 007 036 Mete ma hambu tou' esa nae sao nala ina' esa, too na dai ena, na, hela se sao leo. Lelanan fai mete ma tou' naa nda na'atataa' nala aon sa. Ara nda tao sala' saa sa boe. Afi' losa ara aka' ra'ad'ed'ea' rakandoo' a, boe ma neu fai ma'ab'uin ma, tou' naa tao dala nda matetu' ra sa. 046 1CO 007 037 Te mete ma ana na'atataa' nala aon, na afi' ne'esusuu' e sao lai-lai. Huu ana nahine eni nae tao saa. Hela neu fo ana na'atataa' doo' o malole boe. 046 1CO 007 038 Dad'i tou' mana sao nala ina' fo eni hii' a, naa malole'. Boe ma nda manasao' a saa o, malole lena' fai. 046 1CO 007 039 Sao ina nenepa'a' no sao tou' losa mate. Te mete ma saon mate ena, na, ana o bisa sao selu' boe, sad'i sao feun naa atahori mana namahere neu Kristus. 046 1CO 007 040 Tungga dud'u'a ngga na, malole lena' ina falu a sud'i boe sao fai. Au du'a ae nenori' ia mia Lamatualain Dula-dalen mana sia au e. 046 1CO 008 001 Lele' ia, au ae ola' so'al sisi fo atahori songgo-tanggu rendi' a. Basa nggita tahine nae' ena, so'al dala' ia ra. Salan, mete ma atahori nahine nae', na ana koao, huu ana du'a nae eni mahine' lena' atahori laen ra. Malole lena' ata sue-lai to atahori laen ra. Huu naa mana tao fee basa atahori dad'i mad'ere fo bisa ra'atataa' rala doo'. 046 1CO 008 002 Mete ma hambu atahori nae eni nahine ena, naa natud'u oi, eni mahinen nda fe'e dai sa. 046 1CO 008 003 Te mete ma hambu atahori sue Lamatualain, Lamatualain nahine eni ena. Naa' fo pantin. 046 1CO 008 004 Dad'i mete ma atahori esa naa nita sisi sosonggo', basa nggita bub'ulu' tae, sud'i' a saa sosonggo' sia raefafo' ia, naa nda Lamatualain matetu' sa. Huu tahine tae, “Hambu aka' Lamatualain esa fo matetu'.” ma, “basa sud'i' a saa sosonggo' fo atahori be'utee mbali' a, nda na'ena sosoan saa sa boe.” 046 1CO 008 005 Hambu sud'i' a saa hetar sia lalai no raefafo' ia atahori rafad'e rae, ‘lamatua'’ do ‘malangga’. 046 1CO 008 006 Te soa' neu hita, Lamatualain aka' esa' a. Eni, hita Ama na. Basa-b'asa' e ra'oka sia E. Hita tao basa' e fee neu E. Boe ma hita Lamatuan mana na'ena hak parenda nggita, aka' esa' a. Naeni, Yesus Kristus. Lamatualain pake Yesus, lele' Ana tao basa-b'asa' e. Boe ma hambu tasod'a, huu Yesus mana fee nggita tasod'a. 046 1CO 008 007 Te hambu atahori nda rahine dala' naa ra sa. Ara fe'e du'a rakandoo' a so'al sud'i' a saa sosonggo nara, ona' dalahulun ara parna dud'u'a. Naeni de, lele' ara raa sisi fo atahori parna songgo rendi', ara du'a rae, “Nanaat ia dad'i tutunu-hohotu' fo songgo rendi' ena! Mete ma au ua sud'i' a saa ia ra, na au fe'e nenepa'a' o dala' de'ulaka' ra!” Dad'i naa mana tao nalutu dud'u'a nara, losa ara nda bisa dud'u'a matetu' sa ena, huu rala nara nda be'i sa. 046 1CO 008 008 Eni netehuun saa? Nanaat nda bisa nendi nggita teu tisi' Lamatualain matan sa, to? Mete ma nda taa sa, hita nda bau de'ulaka sa. Boe ma mete ma taa, nda tao nggita dad'i atahori malole' sa boe, to? 046 1CO 008 009 Te besa-b'esa, o! Ita' mae mu'ena hak fo tao dala' esa o, tantu naa nda fe'e dad'i malole' fee neu nggo sa. Ona' hambu toronoo' atahori mamahere' esa ralan nda be'i sa, de mete ma nita nggo tao dala' naa, basa ma ana na'atunu, na, naa nda malole' sa! 046 1CO 008 010 Ho bub'ulu' aom dala' naa nda dad'i neu saa sa boe. Te mete ma hambu toronoom atahori mamahere' ralan nda be'i sa, nita nggo endo' mua sia ume sosonggo' a rala, dei fo ana nae saa? Tantu ana du'a nae naa nanaa sosonggo' o nda dad'i so'al soa' nema eni sa boe, ita' mae ara songgo rendi'. 046 1CO 008 011 Muhine dala' hetar ena. Te mete ma ho tao ta'o naa, tao mulutu atahori fo ralan nda be'i sa. Ma atahori naa, ho toronoo atahori mamahere ma. Kristus o mate soa' neu e boe! 046 1CO 008 012 Malole lena' du'a ta'o ia: mete ma ho tao toronoom fo ralan nda mana be'i' a sa, tao dala' esa fo rae naa sala, na ho tao musala' neu se ena. Ma tao musala' neu Kristus ena boe. 046 1CO 008 013 Dad'i mete ma au ua sud'i' a saa fo mana tao toronoo ngga atahori mamahere' ra tud'a sala', na malole lena' au afi' ua sisi mata' naa. Mae losa bab'asan o ona' leo. Huu au nda nau fo ara tud'a sala' rala reu sa. (aiōn g165) 046 1CO 009 001 Afi' du'a mae, au nda u'ena hak fo sura' ta'o ia fee nggi sa. Huu Lamatualain denu au uu dui-b'engga neu atahori so'al Eni. Au o parna ita Yesus, hita Lamatuan. Au nenepa'a' u'ub'ue ukundoo o E, boe ma basa hei o mimihere neu E boe, huu au tatao ngga. 046 1CO 009 002 Mae atahori laen nda simbo au dad'i Lamatua' ded'enun sa o, te ne'o ama bub'ulu' ena mae, Lamatua' denu au uu dui-b'engga Eni hehelu-fufulin neu nggi. Mete ma hei nau sangga eni bukti na, na, mete hei tetende-nemberii mara. Huu hei fe'e nenepa'a' mo hita Lamatuan! 046 1CO 009 003 Au ae utaa bali' mbali atahori mana hii' a fua sala' neu au, ta'o ia: 046 1CO 009 004 Hei du'a mae, au o Barnabas nda mi'ena hak fo simbo nanaa-nininu' mia atahori fo hai minori' ra sa, do? 046 1CO 009 005 Hei du'a mae, hai nda mi'ena hak fo sao ina Kristen mana bisa tungga hai mii milalao ue-tataos sia mamana' laen ra, do? Tao-tao te Lamatua' ded'enun laen ra ro sira sao nara boe. Lamatua' odi nara ona' naa boe. Petrus o tao ona' naa boe! 046 1CO 009 006 Do, hei du'a mae, aka' au o Barnabas mesa' nggi musi tao ues sangga doi', fo misod'a ma minori atahori? 046 1CO 009 007 Hei dud'u'a mara naa, netehun saa? Mete sold'ad'u ra dei. Ara nda hasa sira nanaan ma bua-ba'un sa. Mete atahori mana ue-tao sia osi anggor a. Esa nda ena-ai e nae, “Afi' mua anggor boa nara!” Mete manatad'a ra. Na'ena hak fo hese susu mia bib'i fo ana nanea' ra. 046 1CO 009 008 Au nda ola' ta'o naa tungga' a au, atahori biasa ia dud'u'an. Huu Lamatualain Hohoro-lalane nara o rafad'e dala' ona' naa boe. 046 1CO 009 009 Sia ba'i Musa hohoro-lalanen nenesura' oi, “Lele' sapi a tatab'u are fo ou hendi deke nara mia mbulen, afi' rapa bafan fo nda naa nala sa.” Hei du'a mae Lamatualain nae hela neu fo aka' sapi a naa nala, do? 046 1CO 009 010 Hoko'! Ana o ola' nae tao mata' nema nggita boe! Huu nenesura' oi, “Atahori mana tatati rae, ma atahori mana senggi etu oru ra, lele' ara tao ues, ara o bub'ulu' rae, dei fo sira simbo bab'anggin boe.” Ona' naa boe, malole' mete ma ded'enu' atahori Kristen ra bisa simbo bab'anggi' mia sira ue-tataos nara mbule-b'oa nara. Huu lele' hai minori nggi dala-dala' mia Lamatualain Dula-dalen, naa ona' atahori mana tao tine-osi sa sela nggari. Dad'i lele' hai minori basa, na, nda saa sa boe mete ma hai simbo nanaa-nininu' mia nggi. Huu naa mema' nandaa! 046 1CO 009 012 Atahori laen mana nanori nggi na'ena hak fo simbo nanaat no sud'i' a saa laen mia nggi, to? Boe ma hai naa, ta'o bee? Hai hak ma lena' se fai! Te ama bub'ulu' ena. Hai nda parna mi'isusuu' mendi' hai hak ma ta'o naa sa. Hai mi'itataa' sia dala' mata'-mata', fo nda tao kai-baa' mbali nggi sa. No ta'o naa, ama hii rena Kristus Hara-lii Malolen fo hai dui neu nggi. 046 1CO 009 013 Du'a sob'a! Malangga agama mana nalalao sia atahori Yahudi ra Ume Hule-o'e Huu' naa, rasod'a mia tutunu-hohotu' fo atahori ra rendi' a. Boe ma atahori mana lole-lau sia mei tunu-hotu' a, bisa raa sisi mia banda fo atahori rendi' a. 046 1CO 009 014 Ona' naa boe, Lamatualain helu-fuli nae, atahori mana lao' dui-b'engga Kristus Hara-lii Malolen, rasod'a mia sira ue-tataon buna-b'oan. Ona' naa fo matetu'. 046 1CO 009 015 Mae au u'ena hak usod'a ta'o naa o, au nda hii tao ta'o naa sa. Au sura' susura ia nda u'ena masud fo hei fee sud'i' a saa sa. Doo' ena au mete-se'u nggi te nda o'e saa-saa sia nggi sa boe. Dad'i malole lena' au mate, te hoko' na atahori du'a rakandoo' a rae au mulai hule-hule'. 046 1CO 009 016 Mae au ufad'e atahori ukundoo' a so'al Kristus Hara-lii Malolen, te naa nda dad'i netehuu' fo au ola' nae' sa. Au musi ufad'e atahori so'al Lamatua', huu Lamatua' mana denu au ta'o naa ena. Mete ma au nda tao tungga ue-tatao ngga ona' naa sa, na, au soe ena ma! Ne'o huku-doki' a dai au. 046 1CO 009 017 Mete ma au tao ue-tataos ia ra huu aka' au hihii-nanau ngga, na, au hambu sud'i a saa naa ra, ona' atahori mana tao ues ra simbo nggad'i' neu' ena. Te mete ma au tao ue-tataos huu Lamatua' mana denu au, na naa laen. Ana namahere au unea sud'i' a saa mafelit naa ra. 046 1CO 009 018 Dad'i mete ma ta'o naa, na nggad'i ngga saa? Au nda parlu simbo nggad'i' sa? Au dui-b'engga Lamatua' Hara-lii Malolen te nda o'e saa sa boe. Naa mana tao au umuho'o seli. Boe ma nemeho'o ngga na, ona' au nggad'i ngga boe. Dad'i mae au u'ena hak mata'-mata' ona' atahori mana na'ena ue-tataos fo dui-b'engga Hara-lii Malolen, te au nda nau pake basa hak ngga naa ra sa. 046 1CO 009 019 Au ia, atahori beb'as mana tao ues tungga hihii-nanau ngga. Atahori nda ra'ena hak fo denu au tao ues ia do naa sa. Mae ona' naa o, au tao ao ngga ona' ate, fo basa atahori ra'ena hak denu au. No ta'o naa, au bisa tulu-fali atahori hetar lena' fai fo ara ra'atataa' tungga Lamatualain. 046 1CO 009 020 Dad'i mete ma au u'ub'ue o atahori Yahudi ra, na, tao ao ngga ona' atahori Yahudi ra, fo tulu-fali atahori Yahudi ra fo rahine Lamatua'. Mete ma au u'ub'ue o atahori mana to'u rahere' Lamatualain Hohoro-lalanen, au tao tungga Lamatualain Hohoro-lalanen, naa fo au bisa tulu-fali se fo rahine Lamatua', (mae au uhine ae, tao tungga Hohoro-Lalanen naa, nda bisa tao au malole o Lamatualain sa). 046 1CO 009 021 Mete ma au u'ub'ue o atahori nda fe'e rahine Lamatualain Hohoro-lalanen, au dad'i ona' se boe, fo 'oo se risi' Lamatua'. (Au nda mbo'i hendi Lamatualain Hohoro-lalanen fo Ana na'onda' fee ba'i Musa, te ale' ia au usod'a endi' Kristus Hohoro-lalanen). 046 1CO 009 022 Soa' neu atahori rala nda manabe'i' ra sa, na au tao rala ngga ona' nda manabe'i' sa boe, fo bisa kokoe se risi' Lamatualain. Soa' neu basa atahori, au tao ao ngga ona' se, naa fo ona bee na, au bisa tulu-fali fee masoi-masod'a' neu atahori ruma. 046 1CO 009 023 Au tao basa dala' ia ra, naa fo basa atahori bisa ramahere Lamatua' Hara-lii Malolen. No ta'o naa, hita bisa hambu bab'anggi' sia basa dala malole' ra, fo Lamatualain hii nae fee nggita. 046 1CO 009 024 Au fee nekendandaa' mia mana rela masesesu' ra. Atahori hetar tungga rela', te manasesu ma'ahulu' a, aka' atahori esa' a. Dad'i hei esa-esa musi mela' mihere' fo sesu mi'ihulu' soa' neu Lamatualain. 046 1CO 009 025 Basa atahori mana tungga rela', musi rela' teb'e-teb'e' tungga neu aka' saa fo mana nanori' a nafad'e, to? Ara tao ues rita' mamate nara ona' naa, fo hambu' a solo langga' sesesu' mana dei fo mopo' a. Te hita tao ues hambu nggad'i' mana na'atataa' losa doo na neu. 046 1CO 009 026 Dad'i au nda ela' leli sa. Te au uhehere uhere' fo ela' ndoos losa nggaris mate'en. Mete ma ne'esasama' au o mana matutu' ra, na, au nda tutu anin sa, te au tutu dai se. 046 1CO 009 027 Au tao tungga dalan ma unori no teb'e-teb'e' fo bisa u'utataa'. Huu mete ma au ufad'e atahori laen ra so'al Lamatualain, tao-tao te au mesa' nggo ulena-langga hohoro-lalane', ne'o Lamatualain nda simbo au sia masesesu' naa sa. 046 1CO 010 001 Toronoo susue nggara, e! Hei afi' lilii' dud'ui dalahulu' ra lele' bei-ba'i tara mia mamana rou' a. Lamatualain natud'u dala' soa' neu basa se, nendi' lelee' mana lao' sia mata nara. Boe ma ana tad'a hendi tasi oe' a, de no se tungga naa losa ara seli tasi' a seri' reu no masod'a'. 046 1CO 010 002 Lelee' a no tasi' naa, dad'i nekendandaa' esa. Bei-ba'i tara ramahere ba'i Musa de nalalao se, de ara tungga lelee' a, ma maso' tasi oe' rala reu ro e. Naa ona' hita mana tamahere neu Kristus, lele' hita hambu sarani, naa natud'u oi, hita dad'i Eni atahorin, ma hita rena Eni boe. 046 1CO 010 003 Hita bei-ba'i nara basa se raa nanaat fo Lamatualain Dula-dalen sad'ia fee se raa. 046 1CO 010 004 Boe ma basa se rinu oe fo Lamatualain Dula-dalen sad'ia fee se rinu. Sira rinu' naa, nandali mia fatu monae' fo Lamatualain Dula-dalen natud'u neu se. Sira bee reu o, fatu naa, sia ena. Fatu naa, naeni Kristus. 046 1CO 010 005 Te Lamatualain nda hii atahori hetar tatao-nono'i nara sa. Lele' ara lao ndule mamana rou' ma loa' naa, atahori hetar mate mia naa. Dad'i ara ra'oi atahori naa ra sia mamana' hetar. 046 1CO 010 006 Basa naa ra dad'i fo netud'u conto, fo ata afi' hii tao de'ulaka' ona' se. 046 1CO 010 007 Afi' songgo, ona' sira ruma. Sia Lamatualain Susura Meumaren nenesura' oi, “Atahori Isra'el ra endo' raa-rinu ra'ab'ue sia paton sapi ana' a matan. Basa ma ara mulai songgo-tanggu.” 046 1CO 010 008 Ata afi' tao leli to atahori fo nda hita saon sa. Huu fai mana lao' naa, ara hohongge ona' naa, de atahori rifon rua nulu telu mate sia' a fai' esa rala. 046 1CO 010 009 Ata afi' sob'a-sob'a tao de'ulaka' mata'-mata', fo tae mete Kristus nae huku-doki nggita, do hoko'. Huu atahori Isra'el ra ruma rae sob'a Lamatualain ta'o naa, boe ma Ana haitua mengge maraso' hetar rema ero risa se. 046 1CO 010 010 Ata o afi' unggu-remu. Huu sira ruma unggu-remu rakandoo' a, de Lamatualain denu aten esa mia sorga neu tao nisa se. 046 1CO 010 011 Dala' naa dai atahori Isra'el ra, fo dad'i conto fee nggita. Ara sura' basa se ena, de ata tanori ma afi' tao tungga sala nara. Huu fai matete'en deka-deka nema ena. (aiōn g165) 046 1CO 010 012 Ned'a-ned'a', e! Ia na dud'u'a mae, bisa mu'utataa' muhere' ena. Te musi besa-b'esa, fo afi' tud'a. 046 1CO 010 013 Lele' hii mae tao de'ulaka' na, musuned'a te, atahori laen ra o med'a rita sob'a-dou' ona' naa boe. Te mumuhere neu Lamatualain fo Ana tao tungga o'olan. Ana nda hela nggo hambu sob'a-dou' nalena' bebe'i-bara'ai ma sa. Lele' hambu sob'a-dou' ona' naa, na, Ana fee nggo dala' sosoi'. Ana nau tao nggo mu'utataa' muhere', fo afi' tud'a. 046 1CO 010 014 Dad'i toronoo susue nggara, e! Mete ma atahori rae ra'asusuu' nggi fo be'utee neu sosonggo' ra, na, mela hela naa leo! Afi' eo-ao fai! 046 1CO 010 015 Au ola-ola' o hei mana mihine dud'u'a naru'. Hela fo ama timba-tai ao mara fo bub'ulu' saa fo au ae ola' naa, teb'e. 046 1CO 010 016 Dud'u'a sob'a dala' ia dei: mete ma taa ta'ab'ue sia Lamatua' mein, ma ha'i tala nggalas a, de to'e makasi mbali E, ma tinu mia nggalas naa, na sosoan nae, hita nenepa'a' to Kristus ena. Lele' Ana fee raan nandali de mate, naa ona' hita o mate boe. Lele' hita bib'ib'i roti a, fo hita taa, naa sosoan ona esa', naeni, hita nenepa'a' to Kristus. Dad'i lele' Ana mate, naa ona' hita o mate boe. 046 1CO 010 017 Basa hita ha'i bab'anggi' mia roti balok esa. Dad'i basa mana ha'i bab'anggi' mia roti naa, mae hita hetar o, ona' hita nenepa'a' teu ao' esa. 046 1CO 010 018 Dud'u'a sob'a atahori Isra'el lele ulu' ra. Lele' ara hala banda sia mei tutunu-hohotu' a fo be'utee neu Lamatualain, malangga agama mana hala' naa, mana hambu naa sisi a. Eni sosoan, sira nenepa'a' ro Lamatualain, boe ma sira o nenepa'a ro atahori mana nendi banda tutunu-hohotu' a. 046 1CO 010 019 Au masud ngga ta'o bee? Lele' atahori nda mana rahine Lamatualain sa rae fee tutunu-hohotu' neu sosonggo nara, naa nda na'ena sosoan saa sa boe, do? Huu sosonggo' naa ra, aka' paton mates ra! Hoko'! Au masud ngga ta'o ia: lele' atahori hala banda dad'i tutunu-hohotu' fee neu sosonggo nara, ara songgo dula-dale de'ulaka' ra. Te ara nda be'utee neu Lamatualain matetu' a sa. Dad'i au nda nau nggi nenepa'a mo dula-dale de'ulaka' ona' naa sa. 046 1CO 010 021 Mete ma hei nenepa'a' mo Lamatua', ma minu mia nggalas sia Lamatua' mei tutunu-hohotun, na, ama afi' mii mibali mo dula-dale de'ulaka' ra, ma minu mia sira nggalan lele' atahori songgo se. Huu naa sosoan nae, hei nenepa'a' mo dula-dale de'ulaka' ra ena. Ona' naa boe, mete ma hei mia sia Lamatua' mei tutunu-hohotun, ama sud'i boe mia sia sira mein fai. Huu naa sosoan nae, hei nenepa'a' mo dula-dale de'ulaka' ra! Nggoa', re! 046 1CO 010 022 Hei du'a ta'o bee? Mae tao hita Lamatuan horo-mbala nggi, do? Naa soe ena! Mbei ma du'a mae hei ma'ad'ere' lena' E, do? 046 1CO 010 023 Mbei ma hei mae, “Au sud'i' a ae tao saa na bole. Huu naa au hak ngga.” Teb'e. Misined'a te, nda basa dala' ra, malole' soa' neu nggo sa. Ma nda basa dala' ra, tulu-fali tao ma'adere rala ma sa. 046 1CO 010 024 Afi' sangga aka' a hahambu' soa' neu' a aom. Malole lena', sangga hahambu' soa' neu atahori laen boe. 046 1CO 010 025 Dad'i au hule ta'o ia: mete ma hasa sisi sia mamana neseo-nehasa', na, mia. Sud'i boe mitane fai, “Ia sisi sosonggo', do?” Do du'a mae, “Au ua sisi ia, do hoko'?” 046 1CO 010 026 Te sia Lamatualain Susura Meumaren nenesura' oi, “Raefafo' no basa isi nara, hita Lamatuan enan.” 046 1CO 010 027 Mete ma hambu atahori nda fe'e ramahere Kristus sa rae, “Ima, mia sia ume ngga!” Mete ma mae muu, na, muu leo, ma mua basa saa fo ara fee neu nggo. Sud'i boe mutane mae, “Au bisa ua nanaat ia ra, do hoko'?” 046 1CO 010 028 (Te mete ma hambu atahori sa nema utu-utu nae, “Afi' mua, huu ia sisi sosonggo',” malole lena' afi' mua. Musi mete malolole atahori mana nendi hara' naa, ana ai, do hoko'. 046 1CO 010 029 Au masud ngga, du'a malolole, tungga atahori naa dud'u'an, bole mua, do afi'. Afi' du'a mae malole tungga' a hihiim.) Tao-tao te, au bisa tao tungga hihii ngga boe. Te mete ma atahori laen du'a nae, naa nda malole' sa mete ma eni tao dala' esa, ona bee de nda nggolo au tao tungga hihii ngga sa, huu aka' dala' naa nda malole' soa' neu atahori naa sa? 046 1CO 010 030 Mete ma au o'e makasi mbali Lamatualain, basa ma ua, ta'o bee de atahori ola' ra'atutud'a' au? 046 1CO 010 031 Dad'i hei mae mia do, minu do, tao sud'i' a saa, na, tao basa' e fo mitud'u Lamatualain nara malolen. 046 1CO 010 032 Afi' tao mi'isususa' atahori Yahudi, do, atahori nda Yahudi sa, do, Kristus atahori mamahere nara. 046 1CO 010 033 Tao ona' au sie. Huu au sob'a-sob'a tao umuho'o se sia basa dala' ra. Au sob'a tao malole' nda fee neu aka' ao ngga sa. Te au sob'a tao malole' fee neu basa se, fo ara hambu masoi-masod'a' boe. 046 1CO 011 001 Hei ha'i conto mia au, ma tao tungga au dala masod'a ngga. Huu au ha'i conto mia Kristus, ma tao tungga E. 046 1CO 011 002 Au koa nggi, huu mae ona' bee o, hei misined'a au mikindoo' a. Boe ma basa dala' fo unori neu nggi, ama fe'e tao tungga boe. Naa malolen seli! 046 1CO 011 003 Te au ae fee nesenened'a' neu nggi so'al dala' sa ta'o ia: afi' lilii' hei mia bee ima. Tou' mana mamahere' a, na'oka sia Kristus mana dad'i eni malanggan. Ina' dad'i lao' mia tou'. Boe ma Kristus nema mia Lamatualain. 046 1CO 011 004 Naa! Tou' afi' mboti langgan lele' eni hule-o'e ma dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin. Huu naa ona' eni na'amamae' Kristus, huu eni nda fee had'a-hormat tungga hita had'a-dalan sa. 046 1CO 011 005 Te ina' musi mboti langgan lele' eni hule-o'e, do lele' eni dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin. Te hoko', na, naa ona' eni tao na'amamae' saon, huu eni nda tao tungga hita had'a-dalan sa. Boe ma eni o tao na'amamae' bali' aon, ona' ina' mana eu hendi langga fulun. 046 1CO 011 006 Huu mete ma hambu ina' nda nau mboti langgan sa, fo dad'i tatanda' oi, eni fee had'a-hormat neu saon sa, na, malole lena' nggute na'a'e'eku langga fulun. Te mete ma ana med'a nae langga mbolin tao eni mae, malole lena' mboti langgan. 046 1CO 011 007 Sob'a du'a ta'o ia: tou' nda parlu mboti langgan sa, huu Lamatualain tao tou' ra tungga Eni mata aon. Naeni de tou' dad'i buna-b'oa' mana natud'u Lamatualain manaselin. Boe ma ina' dad'i buna-b'oa' mana natud'u tou' ra manaselin. 046 1CO 011 008 Huu lele' Lamatualain na'ad'ad'ad'i' raefafo' ia, Ana nda tao tou' mia ina' sa. Te Ana tao ina' mia tou' a. 046 1CO 011 009 Boe ma Ana nda tao tou' fee ina' sa. Te Ana tao ina' fee tou'. 046 1CO 011 010 Dad'i malole lena' ina' mboti langgan, fo atahori bub'ulu' rae, eni hule-o'e dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin nendi' eni hak na, tungga matetun. Ate nara mia sorga o bub'ulu' ta'o naa boe. 046 1CO 011 011 Te mete ma nenepa'a' ro Lamatualain, ina' do tou' nda rambarii' mesa' se sa. 046 1CO 011 012 Mia teterin, Lamatualain tao ina' mia tou'. Te basa naa ma, ina' mana bonggi nala tou'. Ma Lamatualain mana tao de basa' e dad'i. 046 1CO 011 013 Hei du'a sob'a dei! Mete ma ina' hule-o'e mbali Lamatualain, ma nda mboti langgan sa, tungga hei na, naa malole', do hoko'? 046 1CO 011 014 Tungga hei had'a ma sia kota Korintus, mete ma tou' langga fulu naru', naa tao na'amamae' e, do? 046 1CO 011 015 Te mete ma ina' langga fulun naru' eni malolen seli, to? Lamatualain fee ne langga fulu naru' fo mboti nala langgan. Naa fo matetu'. 046 1CO 011 016 Te mete ma hambu atahori rae rareresi rakandoo' a so'al dala' ia, misined'a te, mia hai mana dad'i malangga, ma mia atahori sarani' ra sia bee-b'ee, ia eni hai had'a-dalan. 046 1CO 011 017 Lele' ia, au ae ola' selu' dala' esa fai. Sia dala' ia, au nda koa-bo'u nggi sa. Huu lele' hei mi'ib'ue, ama nda tao tungga ndoo-tetu' a sa, te ama boe mimue-mianggi fai. 046 1CO 011 018 Fefeun, au rena oi, lele' hei mi'ib'ue tao kasasi', ama bingga-banggi. Ruma mia au rena' naa ra, ne'o teb'e. 046 1CO 011 019 (Mema', huu hei esa-esa' dalam naa, dei fo naa natud'u seka mana teb'e-teb'e' rena neu hita Lamatuan, ma seka nda nau rena neu E sa.) 046 1CO 011 020 Lele' hei atahori sarani' ra mia mi'ib'ue sia Lamatua' mein, hei musi misined'a Lamatua' Yesus. Naa fo matetu'. Te hei nda tao ta'o naa sa. 046 1CO 011 021 Eni bukti na, naeni lele' hei endo' mia, ruma nda rahani atahori laen ra sa, ruma raa no bare-na'o, ma ruma fai rinu mafu. De atahori laen ra ruma nda hambu sa, de ara ndoe rala seli. 046 1CO 011 022 Ta'o bee ia!? Hei nda maume' fo mia-minu sia naa sa, do? Do, ama mi'ena masud mae tao milutu Lamatua' atahori sarani nara nara malolen? Do, mae tao mi'imamae' atahori mana tud'a-loloe' ra? Hei nau au ola' ta'o bee fai? Nau au koa nggi sia dala' ia, do? Afi' dudu'a ta'o naa, o! 046 1CO 011 023 Lamatua' Yesus mesa' ne nafad'e mema' dala' ia neu au, de au fee neu nggi fai. Oi, lele' atahori rahehere rae tao risa E, tetemba' naa, Ana ha'i nala roti balok esa. 046 1CO 011 024 Boe ma Ana hule-o'e no'e makasi mbali Lamatualain. Basa de Ana nafad'e ana mana tungga nara nae, “Mia roti ia. Huu ia Au ao ngga. Dei fo ara tao ralutu ao Ngga fee neu nggi. Dad'i ama musi mia roti ia fo misined'a Au.” 046 1CO 011 025 Lele' ara raa basa ma, Ana o tao ona' naa boe neu nggalas oe anggor nae, “Oe anggor ia sosoan, naeni: Lamatualain nau pa'a hehelu-fufuli feu' no nggi. Boe ma Au musi fee raa ngga nandali losa mate dei, naa fo hehelu-fufuli' naa fe'e dad'i ena. De mete ma hei minu anggor ona' ia, na, musi misined'a Au mamate ngga.” 046 1CO 011 026 Lele' hei mia roti ona' ia ma minu mia nggelas ona' ia, losa Lamatua' bali' nema, naa ona' hei dui-b'engga selu' so'al Eni mamaten. 046 1CO 011 027 Naa! Huu naa, mete ma hambu atahori naa roti ma ninu anggor mia nggalas naa fo nasaned'a hita Lamatuan, te ralan nda matetu' sa naa, dei fo Lamatualain hukun e. Huu naa, Lamatua' Yesus aon ma raan. Dad'i mete ma atahori ralan nda matetu' sa, na, ana nda nandaa naa ma ninu sia naa sa, huu naa tao ne'emutis neu Lamatua' Yesus. 046 1CO 011 028 Malole lena', atahori esa-esa' paresa' ralan dei. Basa' fo, mete ma ana namahere teb'e nae ralan ndoos ena, dei fo fe'e na naa roti ma ninu oe anggor naa. 046 1CO 011 029 Te hambu atahori raa ma rinu te rala nara nda matetu' sa. Huu ara du'a rae, “Yesus mamaten, nda na'ena sosoan saa sa boe. Yesus aon nda na'ena sosoa' neu au sa.” De atahori ona' naa lemba-doi sosoe' ao nara, huu dei fo ara hambu huku-doki'. 046 1CO 011 030 Naeni de sia talad'a mara, hambu ruma nda be'i sa, ruma aka' hed'i-hed'i' a, ma ruma mate ena. 046 1CO 011 031 Te mete ma hita paresa' malolole rala tara dei, ata nda hambu huku-doki' ona' naa sa. 046 1CO 011 032 Mete ma hita Lamatuan huku-doki nggita, Ana tao ta'o naa fo nanori nggita tungga dala ndoo-tetu' a. Huu Ana nda nau hita hambu huku-doki' sa, boe ma tambalutu ona esa' to basa atahori sia raefafo' ia. 046 1CO 011 033 Dad'i toronoo susue nggara, e! Lele' mi'ib'ue fo mia sia Lamatua' mein, na, esa musi nahani esa. 046 1CO 011 034 Mete ma ruma ndoe rala seli, na, malole lena' mia mala mbei sia ume dei. Basa fo, mete ma ama mi'ib'ue mii esa, na, ama afi' hambu huku-doki'. So'al ded'eat laen fo hei mitane' ra, hela au eti, fo ator. 046 1CO 012 001 Toronoo susue nggara, e! Au nau fo ama mihine so'al koasa no bab'anggi-bab'a'e' fo Lamatualain Dula-dalen fee neu nggita fo ata pake' a. 046 1CO 012 002 Hei bub'ulu' ena mae, lele' ama nda fe'e dad'i Lamatua' atahorin sa, hei aka' songgo-tanggu sud'i' a saa nda mahara' ra sa. Hei tungga no poke-mbake' neu se. 046 1CO 012 003 Huu naa, au nau fo ama mihine mae, nda bisa hambu atahori nenepa'a' no Lamatualain Dula-dale Meumaren oi, “Sumba-ndoon neu Yesus naa!” Ma nda bisa hambu atahori fo nda nenepa'a' no Lamatualain Dula-dale Meumaren nae, “Yesus naa, au Lamatua ngga mana na'ena hak parenda au!” 046 1CO 012 004 Lamatualain Dula-dalen fee atahori esa-esa' no bab'anggi-bab'a'e', fo ara ralalao ue-tataos laen-laen. Te basa bab'anggi-bab'a'e' ra, lao' mia Dula-dale' esa. 046 1CO 012 005 Atahori hambu bab'anggi-bab'a'e' mata'-mata' fo mete-se'u atahori, te basa se rena mia Lamatua' esa. 046 1CO 012 006 Atahori hambu ue-tataos mata'-mata' fo nelalao Lamatualain ue-tataon, te aka' na Lamatualain, mana tulu-fali se fo ralalao basa ue-tataos ra. 046 1CO 012 007 Lamatualain natud'u Dula-dalen sia atahori esa'-esa' masod'an no dala' esa-esa' no enan, te masud na basa se hambu hahambun ona esa'. 046 1CO 012 008 Ana fee koasa Dula-dalen neu atahori nara. Ruma simbo koasa fo ara bisa du'a naru', fo fee nenori' nandaa. Ruma simbo koasa fo rafad'e no relo-relo saa fo sira rahine. 046 1CO 012 009 Ruma fai simbo koasa fo ramahere rahere' Lamatualain, huu sira nenepa'a malolole ro Eni Dula-dalen. Ruma fai simbo koasa fo tao ra'ahahai' atahori mamahed'i' ra. 046 1CO 012 010 Ruma fai simbo koasa fo tao manadad'i-manaseli' mata'-mata' fo ratud'u Lamatualain manaselin. Ruma fai simbo koasa fo dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin neu atahori nara. Ruma fai simbo koasa fo rahine dula-dale' bee mana ma'oka' sia Lamatualain, ma bee hoko'. Ruma fai simbo koasa fo ola' rahine rendi' ded'eat mata'-mata'. Ruma fai simbo koasa fo rafad'e ded'eat naa ra sosoan. 046 1CO 012 011 Te aka' Dula-dale' esa' a mana tao fo basa atahori tao rala ue-tataos naa ra. Ana fee atahori esa-esa' fo bisa tao ues tungga Dula-dale' a hihii-nanaun. 046 1CO 012 012 Au ae u'usasama' bab'anggi-bab'a'e' naa ra no atahori aon. Ao' esa bab'anggin hambu mata'-mata'. Te bab'anggi' mata'-mata' naa, nenepa'a' dad'i ao' esa' a. Naa ona' Kristus atahori nara. 046 1CO 012 013 Basa nggita nenepa'a to Dula-dale' esa. Naeni de lele' sarani nggita, ata dad'i ona' nusa' esa. Mae hita atahori Yahudi do atahori nda Yahudi sa, ate do atahori nenembo'it o, Lamatualain fee basa nggita Dula-dale' esa' a. Naa ona' basa nggita tinu oe mana nendi masod'a mia oe mata' esa. 046 1CO 012 014 Mema' ao' naa, nda mia' a bab'anggi' esa' a sa. Huu eni ia, dad'i mia bab'anggi' hetar. 046 1CO 012 015 Ona' ei ma nae, “Au ia, nda lima' sa. Dad'i au nda dad'i bab'anggi mia aom sa.” Mae ana ola' na'o naa, te eni fe'e bab'anggi' sa mia aom. Teb'e, to? 046 1CO 012 016 Boe ma ona' ndiki ma nae, “Au ia, nda mata' sa. Dad'i au nda dad'i bab'anggi' mia aom sa.” Mae ana ola' ta'o naa o, eni fe'e bab'anggi' esa mia aom. 046 1CO 012 017 Dud'u'a dei! Ona' ao ma dad'i aka' mata', na, ta'o bee fo hambu rena? Boe ma ona' ao ma dad'i aka' ndiki, na, ta'o bee fo bisa hae mala foo-foo' ra? 046 1CO 012 018 Te hei bub'ulu' ena, Lamatualain tao nggita dad'i ona' ao' esa, ma ator se no bab'anggin mata'-mata', tungga Eni hihiin. 046 1CO 012 019 Mete ma hita aon dad'i aka' bab'anggi mata' esa' a na, naran nda ‘ao'’ sa ena, to? 046 1CO 012 020 Te matetun, hita aon na'ena bab'anggi' mata'-mata'. Naa mana tao e dad'i ao teme-ao' esa. 046 1CO 012 021 Atahori matan nda bisa naloe-nad'ae liman nae, “Au nda parlu nggo sa!” Boe ma atahori langgan nda bisa ola' neu atahori naa ein nae, “Au nda parlu nggo sa.” 046 1CO 012 022 Matetun, naeni ao' a bab'anggin hita tae nda mana be'i' sa ma nda pantin sa, te hita fe'e parlu se. 046 1CO 012 023 Hambu bab'anggi' fo hita tae nda ra'ena sosoa' sa, te fe'e ta'ab'oi se no malole'. Ma hambu bab'anggi' fai hita mae tatud'u, de talusa tahere' se. 046 1CO 012 024 Te mete ma bab'anggi' nda mana tao fee nggita mae sa, na ata nda tao saa-saa neu se sa boe. Te Lamatualain na'ab'ue basa bab'anggi' ra fo tao se dad'i reu ao' sa. Ma Ana ator fo bab'anggi' fo hita tae nda pantin sa, ata ta'ab'oi se no malolole, 046 1CO 012 025 huu Ana nda nau hita aon neneb'ab'anggi' sa. Ana nau basa bab'anggi' ra, esa mete-se'u esa. 046 1CO 012 026 Mete ma bab'anggi' esa hambu sususa', na, basa se med'a sususa' boe. Ma mete ma esa simbo had'a-hormat, na, basa se ramaho'o boe. 046 1CO 012 027 Ona' naa no hei boe. Huu hei ona' Kristus ao teme-aon. Atahori mamahere' esa-esa' dad'i ona' bab'anggi' sa mia Kristus aon. 046 1CO 012 028 Huu sia atahori mamahere' ra talad'an, Lamatualain fee koasa fo tao ue-tataos mata'-mata'. Ka esan, Ana denu atahori ruma reu dui-b'engga hehelu-fufulin. Ka ruan, Ana pake atahori ruma dad'i mana ola-olan. Ka telun, Ana tao ruma ranori rahine atahori so'al Eni. Boe ma Ana fee koasa neu atahori ruma fo tao manadad'i'-manaseli' mata'-mata' fo ratud'u manaselin. Ruma fai hambu koasa fo tao ra'ahai' atahori mamahed'i' ra. Ruma fai hambu bab'anggi-bab'ae' fo tulun atahori. Ruma fai hambu papala-bab'anggi' fo rauli atahori fo tao ues reu esa no malole'. Boe ma Ana fee koasa neu atahori ruma fai, fo ara bisa ola' rendi' ded'eat mata'-mata'. 046 1CO 012 029 Naa, hei du'a ta'o bee? Lamatualain denu basa atahori fo lao' reu dui-b'engga hehelu-fufulin, do? Hoko'. Ana tao basa atahori dad'i mana ola-olan, do? Hoko'. Ana tao basa atahori ranori rahine, do? Hoko'. Ana fee koasa neu basa atahori fo tao rala manadad'i'-manaseli', do? Hoko'. 046 1CO 012 030 Ana fee koasa neu basa atahori fo tao ra'ahahai' atahori mamahed'i' ra, do? Hoko'. Ana tao basa atahori bisa ola-ola' rendi' ded'eat mata-mata', do? Hoko'. Ana tao basa atahori fo bisa rafad'e ded'eat naa ra sosoan, do? Hoko'. 046 1CO 012 031 Naa! Hei musi mihehere fo simbo ma pake bab'anggi-bab'a'e' mana na'ena ngguna' lena' soa' neu atahori hetar. Mae ona' naa o, au fe'e ae utud'u nggi dala malole' manaseli' lena' fai. 046 1CO 013 001 Ona' au bisa ola-ola' basa ded'eat mata'-mata', atahori ded'eat na do, ded'eat mia Lamatualain ate nara sia sorga do, te mete ma au nda u'ena susue' mbei sa boe na, eni onton na saa? Au o'ola ngga naa, rou', ona' me'o aka' nalii' a, do darom mana nalii ndu'u-ndu'u te rou'. 046 1CO 013 002 Ona' au hambu bab'anggi'-bab'a'e' fo dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin neu atahori nara, ma bub'ulu' basa rasia ra, ma uhine basa atahori mahine' ra dalan, ma mete ma nemehere ngga neu Lamatualain manggatee' losa au bisa lali' lete' ra, te nda u'ena susue' mbei sa boe, eni nggunan saa? Basa saa fo au tao' naa ra, nda na'ena ngguna saa sa boe. 046 1CO 013 003 Mete ma au seo basa hata-heto ngga ra, fo banggi fee neu atahori mana tud'a-loloe' ra, do fee ao ngga dad'i tutunu-hohotu', te au nda u'ena susue' mbei sa boe, eni nggunan saa? Au nda u'ena netehuu' fo so'u-so'u ao ngga sa boe. Naa parsuma' a! Nda onton saa sa boe. 046 1CO 013 004 Huu susue' naa, malole'. Susue' naa, na'amamate' ralan. Nda mana horo-mbala sa. Nda so'u-so'u aon sa. Nda mana koao' sa. 046 1CO 013 005 Nda mana nggurudau' sa. Nda mana nau mesa' ne nasenggi' sa. Nda losa' na namanasa sa. Nda mana nambed'a rala' sa. 046 1CO 013 006 Ana hii' a no dala ndoo-tetu'. ma nda nau dala nda matetu' sa. 046 1CO 013 007 Susue' naa, ne'etataa' sia sususa'. Susue' naa, nemehere nekendoo' a. Susue' naa, nemehena nekendoo' a nae, dei fo basa dad'i malole'. Susue' naa, ne'etataa' nekendoo' a. 046 1CO 013 008 Susue' nda naloe' sa. Te saa fo Lamatualain mana ola-ola nara dui-b'engga' naa, dod'oo te nda parlu sa ena. De mete ma atahori ola' rendi' ded'eat mata'-mata', dod'oo te nda parlu sa ena. Ma mete ma saa fo atahori mahine' ra bub'ulu', dod'oo te nda na'ena ngguna saa sa ena boe. 046 1CO 013 009 Lele' ia, hita tahine mbei' a. Mete ma hita dad'i Lamatualain mana ola-olan, hita tafad'e aka' dala nda fe'e manadai' sa. 046 1CO 013 010 Te losa fain, dei fo basa' e dad'i manadai'. Lele' naa, dala-dala nda manadai' ra sa, nda ra'ena ngguna sa ena. 046 1CO 013 011 Conto ona' ia: lele' au fe'e anadiki', au ola-ola' ona' anadiki' ra ola-ola'. Au dud'u'a ona' anadiki' ra dud'u'a boe. Te lele' ia au u'umoko ena. Naeni de au nda tao ao ngga ona' anadiki' sa ena. 046 1CO 013 012 Conto laen fai: lele' ia, hita hambu tita mbei ena, te nda fe'e manggarelo' sa, ona' mete rendi' doma mana fanggi'. Te dod'oo dei fo basa e dad'i manggarelo' boe. Hita tita nandaa ona' sia mata tara. Lele' ia au uhine mbei' a. Te dod'oo dei fo au uhine basa' e, ona' Lamatualain nahine basa' e so'al au ao masod'a ngga. 046 1CO 013 013 Dad'i lele' ia, hita musi tao dala' telu mana na'ataa' nakandoo. Naeni: ata musi tamahere takandoo neu Lamatualain; ata musi tamahena takandoo tae, dei fo Ana nauli basa' e dad'i malole'; boe ma ata musi esa sue-lai esa takandoo. Mia dala katelu' ia ra, manaseli' a, naeni susue'. Huu susue' a malole' lena' mia basa e. 046 1CO 014 001 Tao mihere' fo esa sue-lai esa sia basa dala' ra. Huu nda hambu dala' laen manaseli' lena' sa. Sangga dala' fo Lamatualain Dula-dalen fee nggi koasa ma bab'anggi-bab'a'e' fo ama bisa tao dala-dala malole'. Boe ma malolen, naeni mete ma ama hambu bab'anggi-bab'a'e' fo dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin. 046 1CO 014 002 Huu mete ma atahori hambu bab'anggi-bab'a'e' fo dui-b'engga pake ded'eat laen, Lamatualain Dula-dalen fee ne koasa fo nafad'e dala' fe'e mana ma'afuni'. Ana nda ola' no atahori laen sa, te ana ola' no' a Lamatualain. Nda hambu atahori mana ra'ab'ue sia naa, rahine atahori naa o'olan sa. 046 1CO 014 003 Te mete ma atahori hambu bab'anggi-bab'a'e' fo dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin, ana helu-fuli neu basa atahori mana sia naa ra. Ana nafefela atahori ra nemeheren neu Lamatualain, tao manggatee rala nara, boe ma tao namaho'o mana susa-sona' ra. 046 1CO 014 004 Atahori mana ola' nendi' ded'eat laen, tao ma'ad'ere a aon. Te atahori mana ola' dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin, ana tao ma'ad'ere basa atahori mana ma'ab'ue' ra, naa fo basa atahori sarani' dad'i ma'ad'ere lena'. 046 1CO 014 005 Au hii' a basa hei ola' mendi' ded'eat laen. Te au hii lena' fai, mete ma hei ola' dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin. Huu atahori mana ola' dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin, nggunan lena' mia atahori mana ola' nendi' a ded'eat laen. Mete ma hita ola' tendi' ded'eat laen, naa malole' boe, sad'i hambu atahori rafad'e rahine ded'eat naa sosoan. No ta'o naa, hehelu-fufuli' a boe tao basa atahori sarani' ra basa se rahine. 046 1CO 014 006 Toronoo susue nggara, e! Du'a sob'a dala' ia. Ona' au uma sia hei e, fo au ola' endi' ded'eat fo ama nda mihine sa, hei hambu onton saa? Nda hambu sa, to? Te mete ma au ola' o nggi, malole lena' mete ma au dui-b'engga Lamatualain hihii-nanaun. Malole lena' au utud'u dala' fo ma'ahulun nda fe'e manggarelo' sa. Malole lena' au tulun hei fo mihine dala' ra no malole' lena' fai. Malole lena' au fee nesenened'a' so'al Lamatualain Ded'ea-o'olan. Malole lena' au unori nggi. Naa, fe'e na'ena ngguna soa' neu nggi, to? 046 1CO 014 007 Ona' naa boe no sud'i a saa mana malii' ra. Ara nda masod'a' sa, ma ara tao lii' mata'-mata'. Pake sulin do, sasando do, gitar, te mete ma nda ub'a not na sa, na ne'o atahori nda bisa rahine oi na'amina' sosod'at bee sa boe, to? 046 1CO 014 008 Mete ma tao tarompet liin sambu-sambu na, ta'o bee fo sold'ad'u ra rena ma bub'ulu' fo rahehere reu ratati? Hoko', to? 046 1CO 014 009 Hei o ona' naa boe. Mete ma hei ola' mendi' ded'eat laen, do ola' mendi' a ded'eat fo atahori nda rahine no matetu' sa, naa ona' hei ola' mo anin. Parsuma' a, huu atahori nda rahine masud ma sa! 046 1CO 014 010 Hambu ded'eat mata' hetar sia raefafo' ia. Ded'eat ra esa-esa' no eni sosoa-ndandaan! 046 1CO 014 011 Te mete ma au nda uhine atahori laen ded'eat na sa, naa nda na'ena sosoan saa fee au sa boe. Au nda uhine se sa, ma ara o nda rahine au sa boe. Hai esa mo esa dad'i ona' atahori fui' ra. 046 1CO 014 012 Hei o ona' naa boe. Hei nau hambu koasa ma bab'anggi-bab'a'e' mia Lamatualain. Naa malole. Te malole lena' hei tao mihere' fo hambu koasa no bab'anggi-bab'a'e' fo ama bisa pake fo tulun tao ma'ad'ere' neu atahori sarani' hetar! 046 1CO 014 013 Dad'i atahori mana ola' nendi' ded'eat laen, malole lena' hule-o'e no'e Lamatualain fee ne bab'anggi-bab'a'e' fo bisa nafad'e ded'eat laen naa sosoan. 046 1CO 014 014 Mete ma au hule-o'e endi' ded'eat laen, au hule-o'e sia' a rala ngga, te nda uhine ae au ola' saa sa boe. 046 1CO 014 015 Dad'i malolen, au tao ta'o bee? Au pake ru'a se, te esa-esa' no fain. Au ae hule-o'e endi' a rala ngga. Ma au o ae hule-o'e endi' ded'ea-o'ola' fo uhine' a. Au ae koa-kio sia rala ngga neu Lamatualain endi' sosod'a koa-kio'. Boe ma au o bisa sod'a sosod'at endi' ded'eat fo uhine' a. 046 1CO 014 016 Huu mete ma ho pake ded'eat laen fo koa-kio Lamatualain mia rala ma, ma hambu atahori sia naa nda nahine dala' naa ra sa, ta'o bee fo ana bisa rala' sa no nggo? Lele' ho mo'e makasi mbali Lamatualain mendi' ded'eat laen, ta'o bee fo ana na'ahei no nggo nae, “Naa, teb'e!” Nda bisa sa, to? Huu nda nahine ded'eam sa. 046 1CO 014 017 Ho bisa mo'e makasi mbali Lamatualain ta'o naa. Te naa nda tao ma'ad'ere atahori laen ralan sa. 046 1CO 014 018 Mbei ma hei nda bub'ulu' sa, te au ola' endi' ded'eat laen lena' basa nggi. Au o'e makasi mbali Lamatualain, huu Ana tao au bisa ola' ta'o naa. 046 1CO 014 019 Te mete ma atahori mamahere' ra ra'ab'ue, malole lena' au ola' endi' a ded'eat e'eku' deke' lima' a, mana tao se bisa rahine, fo au unori se, afi' losa au ola' loa-naru' endi' ded'eat laen, ma pake ded'eat mana le'u-lolo', fo ara nda rahine. 046 1CO 014 020 Toronoo susue nggara e! Mete ma hei nau mihine sob'a dala' sa, na hei musi minori dud'u'a ona' atahori lasi' ra. Afi' dud'u'a ona' anadiki' ra! Te neu dala de'ulaka', hei musi ona' anadiki', nda mana nahine tao dala de'ulaka' ra sa, huu rala nara meu'. 046 1CO 014 021 Sia Lamatualain Susura Meumaren, nenesura' oi: “Hita Lamatuan ola' nae, ‘Au ae pake atahori mana ola' nendi' ded'eat laen ra, fo Au ola' fee neu atahori nusa Isra'el. Te mae au ola' ta'o bee boe o, ara nda nau rena Au sa.’” 046 1CO 014 022 Huu naa, hei mita, mete ma atahori ola' rendi' ded'eat laen, naa dad'i tanda fee atahori nda fe'e ramahere Lamatua' sa, fo rita koasa Na. Naa nda tulun atahori mana ramahere ena neu Lamatua' sa. Te mete ma atahori ola' dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin, naa tulun atahori mana ramahere ena neu E. Naa nda tulun atahori mana nda fe'e ramahere neu E sa. 046 1CO 014 023 Mete ma basa hei mi'ib'ue, ma basa nggi ola' mendi' ded'eat laen-laen, ma atahori nda fe'e mamahere' ra sa, do atahori mana nda fe'e nahine dala' ia ra sa, maso' sia talad'a mara ena, na dei fo ara du'a ta'o bee? Tantu ara rae, “Atahori mana sia ia ra ramulu ena!” 046 1CO 014 024 Ona' ita' basa hei ola-ola' dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin, ma atahori nda fe'e namahere sa, do atahori nda fe'e nahine dala' ia ra sa, ara maso' risi' hei talad'a mara. Tantu atahori naa nae rena saa fo hei ola-ola' naa. Dad'i saa fo hei ola' naa, natud'u sala-kilu nara, de ana nau paresa' masod'an no lutu'-lelo'. 046 1CO 014 025 Boe ma dala-dala' de'ulaka' fo ana na'afuni' sia ralan, dei fo tabuka fo basa atahori rahine. Basa ma atahori naa sende' lululanggan mbali Lamatualain nae, “Wee! Lamatualain sia talad'a mara ena!” 046 1CO 014 026 Dad'i toronoo susue nggara, e! Lele' hei mi'ib'ue, atahori esa-esa' no bab'anggi-bab'a'en. Ruma sod'a sosod'a koa-kio Lamatualain. Ruma ranori atahori so'al Lamatua'. Ruma fai rafad'e dala' mana mia Lamatualain, fo ma'ahulun fe'e mana ma'afuni' a. Ruma ola' rendi' ded'eat laen. Boe ma ruma fai bisa rafad'e ded'eat naa sosoan. Basa dala' naa ra, ara musi tao fo tao ma'adere atahori laen ra nemeheren. 046 1CO 014 027 Mete ma hambu ruma hii' a ola' rendi' ded'eat laen, na naa malole. Te ita' atahori rua do telu o, dai ena. Nda parlu atahori hetar sa. Esa ola' basa, dei fo esa ola' fai. Boe ma musi hambu atahori mana bisa nafad'e sira ded'ean sosoan. 046 1CO 014 028 Mete ma nda hambu atahori bisa nafad'e ded'eat naa sosoan sa, na, afi' ola' mendi' ded'eat laen sia atahori hetar matan. Hela fo ara ola' ona' naa sia' a rala nara. Sira o bisa ola' ro Lamatualain ona' naa boe. 046 1CO 014 029 Lele' ama mi'ib'ue, mae atahori rua do telu o ola' rafad'e Lamatualain hehelu-fufulin. Laen ra musi timba-tai malolole o'ola nara. 046 1CO 014 030 Te mete ma Lamatualain natud'u fo mihine dala' sa dalahulun fe'e ma'afuni', fee neu atahori esa mana endo' rena sia naa, atahori naa musi nafad'e hehelu-fufuli' na neu basa mana sia naa ra. Boe ma atahori mana ola' sia mata' musi naloe', fo fee kaka'e' neu atahori mana fe'e nema rena mia Lamatualain, fo ana ola'. 046 1CO 014 031 Matetun, basa hei bisa dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin. Te hela' atahori esa ola' dei, dei fo fe'e fee nonoon ena. No ta'o naa, basa atahori bisa rena, basa se bisa ranori, ma ara bisa med'a rala nara boe manggatee lena' fai. 046 1CO 014 032 Misined'a te, atahori mana ola' dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin, musi nauli nahine aon. Boe ma, esa bisa nahani esa, ma laen ra ra'atataa' rala aon. 046 1CO 014 033 Te sia Lamatualain nda hambu nemue-neanggi' sa. Basa' e nenelinu-afi' no malole'. Sia bee-b'ee, mete ma atahori mamahere' ra ra'ab'ue, eni ona' ia: 046 1CO 014 034 Ina' ra musi endo' nee-nee. Sira afi' ola' nae'. Musi tao rerena' neu malangga nara. Huu Lamatualain Hohoro-lalanen ola' na'o naa boe, to? 046 1CO 014 035 De mete ma ina' ruma rae ratane dala' esa, na, hela fo bali' na natane sia' a saon. Te mete ma ina' ra ramue-raanggi sia ume hule-o'e' a, naa tao ne'emamae' a! 046 1CO 014 036 Hei dud'u'a mara ona bee? Huu Lamatualain Ded'ea-o'olan nda nema mia nggi sa! Boe ma Ded'ea-o'olan nda fee neu' a hei mana sia kota Korintus sa! Dud'u'a malolole dei! 046 1CO 014 037 Mete ma hambu atahori sa nae eni bisa dui-b'engga nala Lamatualain hehelu-fufulin, do, du'a oi eni simbo koasa mia Lamatualain Dula-dalen, na, eni mesa' ne bub'ulu', au mana sura' dala' naa fee neu nggi na, hohoro-lalane' naa nda mia au sa, te parenda' naa mia Yesus, hita Lamatuan. 046 1CO 014 038 Mete ma hambu atahori nda nau simbo dala' ia ra sa, na, ama afi' simbo e boe. 046 1CO 014 039 Toronoo susue nggara, e! Tao mihere no ma'ad'ere' fo hambu koasa dui-b'engga Lamatualain hehelu-fufulin. Boe ma afi' ena-ai atahori mae, sud'i boe ola' mendi' ded'eat laen fai. 046 1CO 014 040 Dad'i mete ma hei mi'ib'ue, na, milalao basa dala' ia ra no matetu', tungga ndoon. Dala' esa lao' dei, dei fo laen ra tungga. Milalao basa dala' ra no malole'. Afi' mimue-mianggi. 046 1CO 015 001 Toronoo susue nggara, e! Au nau nggi misined'a Lamatualain Hara-lii Malolen fo au ufad'e neu nggi eni' a dalahulun. Hei simbo mala ma mi'itataa' tungga mikindoo neu Hara-lii' naa. 046 1CO 015 002 Huu Hara-lii naa, mana fee masoi-masod'a' neu nggi, sad'i ama to'u mihere' mikindoo e. Te mete ma ama nda mimihere mikindoo neu Lamatualain sa, hei nemehere mara, parsuma' a. 046 1CO 015 003 Au o unori basa nggi dala-dala pantin seli, fo dalahulun atahori parna ranori neu au boe. Naeni: Kristus, fo Lamatualain haitua nema' a, mate de fee masoi-masod'a' neu nggita mia sala-kilu tara ena, nandaa teb'e ona' Lamatualain Susura Meumaren sura' eni' a lele ulu' a. 046 1CO 015 004 Boe ma ara ra'oi E. Basa de, fini esan ma, Lamatualain tao nasod'a bali' E, nandaa teb'e ona' Lamatualain Susura Meumaren sura' mema' eni' a lele ulu' a. 046 1CO 015 005 Basa ma, Kristus natud'u Aon neu Petrus. Ana o natud'u Aon neu ana mana tungga ka sana hulu rua nara boe. 046 1CO 015 006 Lao esa ma, Ana natud'u aon neu atahori mamahere' natun lima lena'. Basa se rita E! Mia sira e, hambu hetar fe'e masod'a' ra. Aka' ruma mate ena. 046 1CO 015 007 Basa ma, Ana natud'u aon neu a'a Yakobis boe. Boe ma natud'u aon neu basa ded'enu nara. 046 1CO 015 008 Naa! Au mana ita e u'ub'ui oe-oe'. Huu au ona' ana muri' nene bonggi' ne'eb'uit. 046 1CO 015 009 Lamatua' ded'enun laen ra, basa se pantin lena' au. Mete ma tungga matetun, au nda undandaa dad'i ded'enun sa. Huu fe'esa'an, au mana tao u'usususa' ma poko-paru Lamatua' atahori nara sia bee-b'ee. 046 1CO 015 010 Te Lamatualain natud'u rala malolen neu au. Boe ma Ana mana tao au dad'i ona' ia. Lele' Ana tao dala malole' soa' neu au, Ana nda ngganggari fai no hie-hie' a sa. Ma'ab'uin ma, au mana ue-tao lena' basa se! Tao-tao te au nda mana tao ues naa sa, te Lamatualain rala malolen mana ue-tao sia masod'a ngga. 046 1CO 015 011 Dad'i nda pantin sa au mana unori, do ded'enu' laen ra mana ranori sa. Huu basa hai minori dala' ona esa'. Hai dui-b'engga atahori so'al Lamatua' Hara-lii Malolen nekendoo' a. Huu naa, hei mimihere neu Hara-lii Malole' mana ona esa' naa. 046 1CO 015 012 Hai biasa minori mae, Kristus, fo Lamatualain haitua nema' naa, nasod'a bali' mia mamaten ena. Dad'i ta'o bee de hei ruma mae, “Atahori mana mate' ra, nda rasod'a bali' sa”? Netehuun saa? 046 1CO 015 013 Huu mete ma atahori mana mate' ra nda rasod'a bali' sa, eni sosoan nae, Kristus o nda nasod'a bali' sa boe! 046 1CO 015 014 Ma mete ma Kristus nda nasod'a bali' sa, basa-b'asa saa fo hai biasa minori neu atahori ra, nda na'ena ngguna sa. Ma nemehere mara neu E, parsuma' a! 046 1CO 015 015 Mete ma teb'e atahori mates ra nda rasod'a bali' sa, na, hai o dad'i mana sakasii ombo-koson so'al Lamatualain. Huu hai biasa minori mae, “Lamatualain mana tao nasod'a bali' Kristus!” Mema' hai dui-b'engga ta'o naa. Te mete ma atahori mana mate' ra nda rasod'a bali' sa, eni sosoan nae, Lamatualain nda parna tao nasod'a bali' Kristus sa. 046 1CO 015 017 Dud'u'a sob'a dala' ia dei: mete ma Kristus nda nasod'a bali' sa, hei nemehere mara neu Lamatualain parsuma' a! Huu hei fe'e lemba-doi sala-kilu mara! 046 1CO 015 018 Nda aka' naa sa, te basa atahori mana mate' ra, fo dalahulun nenepa'a' ro Kristus, mete ma Kristus nda parna nasod'a bali' sa, ara o mate ma saranggaa mia Lamatualain. 046 1CO 015 019 Hita tamahena neu Kristus tae, dei fo Ana nau tao malole' fee nggita. Te mete ma hita tamahena ta'o naa, aka' dad'i sia' a raefafo' ia, naa parsuma' a! Boe ma hita dad'i atahori mana kasian seli mia basa e! 046 1CO 015 020 Tao-tao te nda ta'o naa sa, to? Te matetun, naeni: Kristus, fo Lamatualain haitua nema' naa, nasod'a bali' mia mamaten! Te nda aka' mesa' ne sa, huu dei fo atahori mamahere mana mate' ra o, rasod'a bali' boe. Kristus ona boa ulu' e, mana natud'u oi, atahori mana mate' ra, dei fo rasod'a bali' tungga E. 046 1CO 015 021 Lele ulu' a, aka' atahori esa' a, naeni Adam, mana nalena-langga Lamatualain parendan. Naeni de eni huku-dokin mamates. Basa atahori simbo huku-doki' naa boe. Te lele' ia, hambu atahori esa fai, naeni Kristus, mana nasod'a tungga Lamatualain parendan. Dad'i, huu Eni malolen, atahori mana mate' ra bisa rasod'a bali'. 046 1CO 015 022 Basa atahori mana ralena-langga neu Lamatualain parendan, hambu huku-doki' mamates, ona' Adam boe. Ona' naa boe, basa atahori mana nenepa'a ro Kristus, dei fo Lamatualain tao nasod'a bali' se. 046 1CO 015 023 Te esa-esa' no eni fain. Kristus dad'i atahori ma'ahulu' mana nasod'a bali', ona' boa ulu' fa' ra. Ma lele' Ana bali' raefafo' ia nema, na dei fo atahori nara rasod'a bali' boe. 046 1CO 015 024 Dei fo raefafo' fe'e sambu-lalo ena na. Lele' naa, Kristus dad'i Mane' mana tao nalutu basa koasa, basa parenda', ma basa nenori mana musu no Lamatualain. Eni o dad'i Mane' mana fee bali' hak parendan neu Lamatualain, Eni Aman. 046 1CO 015 025 Huu Eni musi to'u parenda' nakandoo, losa Lamatualain tao nasenggi' basa mana lab'an Kristus, fo ara be'utee mbali E. 046 1CO 015 026 Hambu dala' esa fai mana namusu' no hita atahori. Naeni, hita musi mate. Te neu mate'en, Lamatualain nau nasenggi' mamates a koasan. Ana tao basa ta'o naa, ma nda hambu atahori mate sa ena. 046 1CO 015 027 Sia Lamatualain Susura Meumaren nenesura' oi, “Lamatualain tao basa mana kala' ra be'utee mbali Atahori fo Ana helu-fuli nae haitua nema' a.” Naa! Lele' nenesura' oi, “mana kala' ra basa se be'utee neu Eni Atahori na”, naa meu' ena oi, Lamatualain nda maso' sia naa sa. Huu Lamatualain mesa' ne mana so'u E dad'i Lamatua' soa' neu basa e. 046 1CO 015 028 Mete ma basa e rena teb'e-teb'e' neu Lamatualain Anan, na, Ana' naa o fee bali' basa' e neu Aman, mana so'u E dad'i basa e Lamatuan. Basa boe ma, Lamatualain to'u parenda' nakandoo sia basa dala' ra, soa' neu basa atahori. 046 1CO 015 029 Hambu atahori rae sarani fo ganti atahori mana mate' nda fe'e sarani sa. Te mete ma atahori mates nda nasod'a bali' sa, saa' de rae sarani soa' neu atahori mana mate'? 046 1CO 015 030 Boe ma ta'o bee de hita nau ha'i sosoe' mate takandoo, mete ma atahori mana mate' a nda nasod'a bali' sa? 046 1CO 015 031 Huu au ae' a mate tungga-tungga fai! Te toronoo susue nggara e! Au sumba, ita' mae mate o nda saa saa sa boe. Au boti' ala mata ngga, huu ama nenepa'a mikindoo mo hita Lamatuan Yesus Kristus, fo Lamatualain haitua nema' a. 046 1CO 015 032 Fai' naa, lele' au fe'e sia kota Efesus, au aka' ukaru atahori mana ona' banda fui de'ulaka' ra. Te mete ma au aka' lab'an fo tungga' a hihii ngga, nda fee neu Lamatualain sa, naa parsuma' a. Nda na'ena ngguna sa! Te mete ma teb'e atahori mana mate' ra nda rasod'a bali' sa, malole lena' hita tungga-tungga' a atahori o'olan rae, “Ima ata feta-dote teu esa, ma taa-tinu malad'a-malad'a', huu mbila te hita mate ena!” 046 1CO 015 033 Ama afi' nene'ed'i nala' fo tungga dud'u'a ta'o naa! Huu hambu ded'ea-o'ola' oi, “Mete ma ho ei' sa mo atahori de'ulaka' ra, naa tao nggo dinggo' hela masod'a ndoo-tetu' a.” 046 1CO 015 034 Afi' tao de'ulaka' fai! Muloe' leo! Tao mata' neu masod'am! Tao' a ndoo-tetu' a! Matetun, hei musi mimed'a mamaet, huu sia talad'a mara, fe'e hambu atahori nda mana nahine Lamatualain sa. 046 1CO 015 035 Ruma ratane rae, “Mete ma atahori mana mate' ra rasod'a bali', na, dalan ta'o bee? Boe ma ao nara dad'i ta'o bee?” 046 1CO 015 036 Nggoa' e! Huu mete ma sela fini, naa fini a musi nambalutu sia rae rala, dei fo ana nanumbu fo mori. 046 1CO 015 037 Boe ma fini fo hita sela' a, matan nda ona' sud'i' a saa mana nanumbu ma naroo sa. Eni fini meto', ona' are nggandum do, are do, fini laen. 046 1CO 015 038 Esa-esa' no matan, tungga Lamatualain hihii-nanaun. Huu Eni mana na'etu' basa sela-nggari' ra esa-esa' no mata aon. 046 1CO 015 039 Banda ma atahori o ona' naa boe. Esa-esa' no mata aon, tungga Lamatualain hihii-nanaun. Atahori aon, tungga atahori mata aon. Banda ra aon, esa-esa' no mata aon. Mbui' no mata aon. U'u no mata aon. Laen ra fai ro mata aon. 046 1CO 015 040 Hambu sud'i' a saa sia lalai a, ma hambu sud'i' a saa sia raefafo'. Mana sia lalai a no eni manaselin. Te manaselin, laen no mana sia raefafo' a. Mana sia raefafo' no eni manaselin boe. Te manaselin, laen no mana sia lalai a. 046 1CO 015 041 Mete ma sia lalai a, relo manaselin laen; fulan manaselin laen; boe ma nduu' ra manaselin laen-laen. Esa-esa' no mata aon. Esa-esa' no manaselin. Dad'i basa se ra'ena manaseli', to? 046 1CO 015 042 Naa! Mete ma atahori mana mate' ra rasod'a bali', naa ona' fini a fa' ra. Huu mete ma ne'oi atahori mana mate' a ena, eni ao-sisin noe hendi e, to? Te mete ma nasod'a bali', eni nda ona' dalahulun sa ena. Huu mete ma nasod'a bali' na, eni nda bisa mate sa ena. 046 1CO 015 043 Lele' ata ta'oi atahori mates a, hita med'a naa aon sisi' naa manggenggeo'. Te mete ma atahori naa nasod'a bali', na, eni manaseli'! Huu ana dad'i meumare' ena! Atahori mana mate' a nda bisa tao saa sa boe, lele' atahori ra'oi e. Te lele' nasod'a bali', eni ma'ad'eren seli! 046 1CO 015 044 Mete ma atahori fe'e masod'a' na, eni nahine aka' du'a ma med'a' a, to? Te lele' eni mate, fo nasod'a bali', na, Lamatualain Dula-dalen fee eni masod'a ndoo-tetu' a. Boe ma eni nda ona' dalahulun sa ena. 046 1CO 015 045 Atahori ka esan mana ona' hita boe, naeni Adam. Tungga Lamatualain Susura Meumaren, nenesura' oi, “Ana dad'i atahori masod'a', mana du'a ma med'a nahine.” Te atahori fo mata aon ona' Adam mana sia ata' lena' naa, naeni Kristus. Eni Dula-dalen mana tao atahori nasod'a no matetu'. 046 1CO 015 046 Ka esan, naeni atahori mana nahine' a du'a ma med'a, ma ana bisa mate. Te mana nasod'a bali' a, naeni atahori mana hambu masod'a ndoo-tetu' mia Lamatualain Dula-dalen. 046 1CO 015 047 Atahori ka esan mana sia raefafo' a a tao e mia afu rae. Te ka ruan, naeni Kristus, mana nema mia sorga. 046 1CO 015 048 Hita mana tasod'a sia raefafo', mata ao tara ona' atahori ka esan, fo Lamatualain tao mia afu rae. Te atahori mana nenepa'a no Lamatualain sia sorga, mata aon ona' Kristus mana nema mia sorga. 046 1CO 015 049 Lele' ia hita mata aon ona' Adam fo Lamatualain tao mia afu rae. Te dod'oo ma hita nggati mata feu', ona' Kristus mana nema mia sorga. 046 1CO 015 050 Toronoo susue nggara e! Au ae ufad'e nggi ta'o ia: hita mana dad'i atahori mata-ao' ka esan, hita aon tao mia raa' no rui'. No ta'o naa, hita nda bisa simbo hata-heto' fo dad'i Lamatualain anan sia sorga sa. Nda bisa sa! Huu atahori mata ona' naa, dei fo ao nara rambulutu hendi se, de ara nda bisa simbo dala' fo ra'atataa' rakandoo sa. 046 1CO 015 051 Dad'i rena malolole! Te au ae ufad'e nggi rasia sa. Dei fo hambu atahori mamahere' ruma nda mate sa. Ma dei fo basa hita nenenggati' no mata feu'. 046 1CO 015 052 Lele' ma'oa nalii ma'ab'ui' a, basa ia ra aib'oi' ma dad'i neu' ena. Lai-lai lena' mia hate-mata'. Huu lele' ma'oa nalii, lele' naa boe o mana mate' ra rasod'a bali' boe. Mete ma rasod'a bali' ena, ara nda mate selu' sa, nda rambulutu selu sa boe. Hita mana fe'e masod'a' ra o ona' naa boe. Basa nggita dad'i mata feu'. 046 1CO 015 053 Hita aon sisin ia bisa nambalutu, nae oba e dad'i mata feu' nda bisa nambalutu sa ena. Boe ma hita lele' ia mana bisa mate, nae oba' e dad'i mata feu' nda bisa mate sa ena! Naa tao tungga saa fo nenesura' mema' sia Susura Meumare' a oi, “Lamatualain tao nalutu mamates koasan ena, boe ma nasenggi' e ena! Naeni de ata nda mate sa ena.” 046 1CO 015 055 “He, Mamates! Ho koasam sia bee? He, Mamates! Ho koasa mana nisa atahori ma, sia bee?” (Hadēs g86) 046 1CO 015 056 Saa de mamates nendi doid'oso' soa' neu hita atahori? Naa huu hita tao sala'. Naeni ena! Saa de sala-kilu tara ra'ena koasa ona' naa? Naa huu Lamatualain Hohoro-lalanen natud'u nae, hita sala-kilun nalena-langga neu Eni parendan. Naeni ena! 046 1CO 015 057 Te ale' ia, basa' e dad'i laen ena! Ma basa nggita to'e makasi nae-nae mbali Lamatualain. Huu Eni mana tao nggita tasenggi' basa dala de'ulaka' ra, tungga hita Lamatuan Yesus Kristus tataon. Ma Kristus mana nasenggi' teb'e! 046 1CO 015 058 Dad'i toronoo nggara e! Mi'itataa' mihere'! Afi' minggongga! Hei ue-tatao mara soa' neu Lamatualain musi boe malole ma namanae. Huu hei bub'ulu' ena mae, hei tao ues mita' mamate mara soa' neu hita Lamatuan, nda parsuma' sa. 046 1CO 016 001 Lele' ia, au ae sura' so'al doi' fo hei mid'uru fo tulu-fali Lamatua' atahorin mana sia Yerusalem. Au ufad'e atahori mamahere' mana sia profinsi Galatia ra ena, sira musi rad'uru doi' ta'o bee. Ia na, hei o musi tao tungga boe. 046 1CO 016 002 Tungga-tungga nggarei na, basa atahori musi mbed'a' doi nara mbei, mia sira ue-tatao nara mbule-b'oa nara. Afi' mihani au eti, dei fo hei fe'e mii mid'uru doi' ena. 046 1CO 016 003 Ma mete ma au eti ena, na, hei mitud'u atahori fo mimihere' ra, fo rendi doi tutulu-fafali' ra fee Lamatua' atahorin mana sia Yerusalem ra. Boe ma dei fo au sura' susura fee malangga sarani' mana sia naa ra, fo rahine mana rendi doi' ra. 046 1CO 016 004 Ma mete ma hei du'a mae malole mete ma au tungga boe, na, hai bisa mii mimilolo'. 046 1CO 016 005 Mete ma au lao' ndule profinsi Makedonia, dei fo au eti sia hei e. Te au fe'e ae uu sia Makedonia dei. 046 1CO 016 006 Basa naa, dei fo au ae uu leo o nggi doo-doo mbei; mbei ma losa fula-fai ma'asufu' esa. Basa' fo ama bisa mo au losa mamana' laen fai. 046 1CO 016 007 Au masud ngga ae eti sia nggi, nda losa' sa. Huu au ae leo o nggi doo-doo mbei, mete ma naa tungga Lamatualain hihii-nanaun. 046 1CO 016 008 Te au fe'e nau leo sia kota Efesus losa fai malole Pentakosta dei, [naeni fai lima nulu mia fai malole Paska a basa]. 046 1CO 016 009 Huu sia ia hambu kaka'e' malole' nae' fo au fe'e tao ue-taos nae, ita' mae hambu atahori hetar fe'e lab'an Lamatua' ue-tataon. 046 1CO 016 010 Mete ma Timotius dad'i nema sia nggi, simbo e no malolole, fo ana afi' du'a-du'a'. Huu eni, hita Lamatuan atahori mana tao ue-tataon, ona' au boe. 046 1CO 016 011 Afi' fee atahori mete e rendi' mata seseri'. Tulu-fali e, losa ana bali' no masod'a', fo ana bisa bali' nema nisi' au. Huu au o toronoo' laen ra, mihani e. 046 1CO 016 012 Hambu dala' esa fai. Au kokoe hita toronoon Apolos, fo ana neu mete-se'u nggi mo toronoo' laen ra. Te ana nda fe'e nau neu sia lele' ia sa. Mihani' a, mete ma ana hambu kaka'e malole', dei fo ana fe'e neti ena. 046 1CO 016 013 Hei musi minea ao mara no malolole! Hei musi mi'itataa' fo mimihere mikindoo neu Lamatualain! Afi' mimitau! Tao ma'ad'ere ao mara! 046 1CO 016 014 Hei tao sud'i' a saa, na, mitud'u susue mara. 046 1CO 016 015 Toronoo susue nggara e! Basa nggi bub'ulu' mae, a'a Stefanus no basa ume isi nara dad'i atahori ka esan mana ramahere neu Kristus sia profinsi Akaya. Ara o tao ues rita' mamate nara fo mete-se'u basa atahori mamahere' mana sia naa ra. Dad'i au o'e fo 046 1CO 016 016 ama tao rerena' neu atahori mata' naa. Naeni, atahori mana tao ues no manggatee' fo mete-se'u reu esa neu atahori mamahere' ra. 046 1CO 016 017 Au nau ae ita nggi. Au rala ngga namaho'o, huu a'a Stefanus, a'a Fortunatus, ma a'a Akaikus rema sia ia. No ta'o naa, ara nggati nggi. 046 1CO 016 018 Ara tao manggatee au rala ngga, ona' ara tao manggatee rala mara boe. Hei musi fee had'a-hormat neu atahori ona' naa ra. 046 1CO 016 019 Atahori sarani' sia profinsi Asia fee nggi hara sod'a-mole'. A'a Akila, eni saon, susi Priskila, ro basa atahori laen fo mana hii ra'ab'ue sia ume nara o fee hara sod'a-mole' boe, huu sira nenepa'a' rakandoo ro hita Lamatuan. 046 1CO 016 020 Basa atahori mamahere' sia ia ra o fee hara sod'a-mole' boe. Lele' ama mi'ib'ue, na, esa soru esa no i'id'u susue' nandaa soa' neu atahori mamahere' ra. 046 1CO 016 021 Mete sob'a dei! Huu au, Paulus ia, pake au lima ngga fo sura' ia: Sod'a-mole'! 046 1CO 016 022 Seka nda na'ena susue' neu hita Lamatuan sa, dei fo Lamatualain huku-doki e. Au hii' a utea atahori, endi' hai atahori Yahudi ra ded'ea Aram ae, “Marana ta!” Eni sosoan nae, “Lamatua', e! Uma leo!” 046 1CO 016 023 Au hule fo Yesus, hita Lamatuan, natud'u rala malolen neu nggi. 046 1CO 016 024 Au sue basa nggi, huu basa nggita nenepa'a' teu esa to Kristus, fo Lamatualain haitua nema' a. Losa' a ia ena. Sod'a-mole'! Mia au, Paulus # # BOOK 047 2CO 2 Corinthians 2 Korintus 047 2CO 001 001 Susura ia mia au, Paulus. Lamatualain denu au uu sia bee-b'ee fo ufad'e atahori ra so'al Yesus Kristus, fo Lamatua' dud'u mema' mia lele ulu' a. Hita od'in Timotius o sia ia boe. Ana helu hara sod'a-mole'. Au sura' susura ia fee basa atahori mamahere' mana soa ra'ab'ue' sia kota Korintus ma sia profinsi Akaya. 047 2CO 001 002 Au hule-o'e mbali Lamatualain, naeni hita Aman, no Yesus Kristus, naeni hita Lamatuan. Au hule fo ratud'u rala malole nara neu nggi, naa fo misod'a no nee-nee lino-lino ma mole-dame. 047 2CO 001 003 Hai hii' a basa atahori so'u rananaru Lamatualain naran. Huu Eni, hita Lamatuan Yesus Kristus Aman. Basa rala susue' ra ra'oka mia Eni, boe ma Eni hii' a tao manggatee rala tara. 047 2CO 001 004 Mete ma hita hambu sususa', na Eni mana tao namaho'o nggita. Naeni de hita o bisa tao tamaho'o atahori laen mana hambu sususa'. Hita bisa tao manggatee rala nara, ona' Lamatua' tao manggatee rala tara boe. 047 2CO 001 005 Kristus hambu sususa' naen seli fee hita ena. Dad'i, huu Kristus named'a doid'oso' mata' naa ena, naeni de mete ma hita hambu sususa' na, Ana tao manggatee rala tara. 047 2CO 001 006 Mete ma hai sia ia hambu sususa' na, Lamatualain tao manggatee hai rala mara. Ma mete ma hai hambu sususa', ma hai mi'itataa' no rala nemeho'ot, na, hei o musi mihine mae, Lamatua' pake dala' naa fo tao manggatee rala mara, ma mbo'i nggi mia de'ulaka'. Huu mete ma hei hambu sususa' ona' hai boe, Lamatua' tao manggatee rala mara, fo ama bisa mi'itataa' no rala nemeho'ot. 047 2CO 001 007 Naeni de hai mimihere mae, hei bisa mi'itataa' mihere' nda minggongga sa. Huu hai bub'ulu' mae, mete ma hei hambu sususa' ona' hai, na Lamatua' tao manggatee rala mara, ma Ana o tao manggatee hai rala mara boe. 047 2CO 001 008 Toronoo nggara e! Hai hihii mara hei mihine teb'e so'al sususa' fo hai hambu sia profinsi Asia. Hai med'a beran seli, lena' hai aru-lelembam. De hela' a mbei fo hai masaloe, huu du'a mae, hai mae' a mate ena. 047 2CO 001 009 Hai o med'a beran seli, ona' atahori sa fe'e na rena mana ma'etu' ded'eat na'etu' hukun mate neu e. Te basa naa ra dad'i, fo tamahere neu Lamatualain, afi' tamahere neu ao tara. Te Lamatua' naa, na'ena koasa fo tao nasod'a bali' atahori mates ra. 047 2CO 001 010 Eni mana mbo'i nggita mia de'ulaka', lele' tae' a mate. Dei fo Eni o nau mbo'i nggita mia de'ulaka'. Hita tamahena tahere' tae, dei fo Ana mbo'i nggita mia dala de'ulaka' ra nakandoo' a 047 2CO 001 011 Mete ma hei hule-o'e mikindoo' a fee hai, naa o tulu-fali hai boe, te Lamatualain nae tao fee hai dala malole' hetar. Ana nae tao ta'o naa, huu atahori hetar hule-o'e fee hai. Ma lele' atahori hetar rasaned'a hai, na ara ro'e makasi naen seli neu E. 047 2CO 001 012 Hai bisa ola' koao, huu hai bub'ulu' sia rala mara mae, saa fo hai tao sia raefafo' ia, tungga Lamatua' hihiin fee hai. Hai nda dinggo' hela ue-tataos naa sa, naa fo basa atahori rita hai ue-tao no rala meu'. Hai o milalao ue-tatao mara, mendi' mahine' lao' mia Lamatualain, nda mendi' mahine' mana na'oka sia raefafo' ia sa. Huu Lamatua' natud'u rala malolen neu hai. Naeni de hai tao ues manggate lena', lele' mi'ib'ue mo nggi. 047 2CO 001 013 Au sura' fee nggi' a so'al dala-dala' fo ama bisa baca ma mihine. Ia naa hei mihine au masud ngga ruma ena. Te au umuhena, dei fo hei mihine no matetu-manad'ai'. 047 2CO 001 014 Ia naa, hei fe'e mihine mbei' a so'al hai. Te dei fo, mete ma hita Lamatuan Yesus Kristus bali' nema, na, au umuhere hei mihine nae' ena. No ta'o naa, hei bisa ola' koao so'al hai, ona' hai o ola' koao so'al hei. 047 2CO 001 015 Huu au umuhere hei mihine dala' ia ra, naa de ma'ahulun au parna u'etu' ae eti selu' sia nggi, naa fo ama bisa hambu papala-bab'anggi' lao rua. 047 2CO 001 016 Dad'i dalahulun au du'a, mete ma au dad'i eti sia profinsi Makedonia, na, au bisa tuli fo se'u ita nggi. Basa fo au bali' mia Makedonia, au bisa tuli selu' nggi. No ta'o naa, hei bisa tulu-fali au, fo au bisa lao ukundoo profinsi Yudea uu. Te au nda dad'i tuli hei sa. 047 2CO 001 017 Lele' au ufad'e ae, au ae eti se'u nggi, au teb'e-teb'e' ae eti se'u nggi. Au nda u'etu' dala' ia tungga' a hihii-nanau ngga, ona' atahori laen mana sia raefafo' ia sa. Au nda atahori mana dea-rala', mana nataa nae, “Hei” te du'a nae “Hoko'.”. Au nda atahori ona' naa sa. 047 2CO 001 018 Hita bisa tamahere neu Lamatualain, huu mete ma Ana ola' dala' sa, na, tantu Ana tao tungga. Naeni de hai o ta'o naa boe. Mete ma hai mitaa mae, “Hei” na, hai nda du'a mae, “Hoko'” sa. 047 2CO 001 019 Au, Silas, ma Timotius minori nggi so'al Yesus Kristus, Lamatualain Anan. Eni nda atahori mana dea-rala' mana nataa, nae “Hei”, te masud na, “hoko'”. Eni ralan nda bab'anggi sa. De mete ma ana ola', nae “hei”, na teb'e-teb'e' “hei”. 047 2CO 001 020 Basa dala' fo Lamatualain helu-fuli ena, dei fo Eni tao se dad'i. Naeni de, mete ma Yesus helu-fuli dala' esa nae, “hei,” hita bisa tataa tae, “Teb'e. Naeni ena! Amin!” Huu, tahine mema' saa fo Yesus nae tao' a. Hai mifad'e dala' ia fo natud'u Lamatualain manaselin. 047 2CO 001 021 Lamatua' naa, mana pili nala hei ma hai boe. Eni mana so'u nggita dad'i atahorin. Eni o mana tao fee nggita ta'atataa' takandoo. 047 2CO 001 022 Eni mana fee Dula-dalen nauli nggita, ma natud'u dudu'an fee nggita. Naa ona' atahori sa tao eni cap na neu saa esa fo natud'u nae, naa eni hata-heton. 047 2CO 001 023 Au hule fo Lamatua' mana dad'i sakasii sia o'ola ngga ia. Te Ana bub'ulu' au rala ngga. Ana bub'ulu' saa de au nda dad'i uu sia kota Korintus sa. Au nda nau tao nggi mae sa, naeni de lele' naa au nda dad'i eti sa. 047 2CO 001 024 Hai nda so'u-so'u' aom dad'i malangga fo denu-denu' nggi mae, hei musi mimihere neu seka. Te hai tao ues mi'ib'ue mo nggi, fo rala mara ma'ahee. Ama bisa mi'itataa' mihere', huu mimihere neu Lamatualain. 047 2CO 002 001 Dad'i mesa' nggo u'etu' ae, au nda dad'i eti se'u nggi sa, fo basa atahori ra rala nara afi' ramed'a baraat. 047 2CO 002 002 Huu, mete ma au tao rala mara ramabera, na, seka mana tao au rala ngga namaho'o fai? Aka' hei ena. Te, mete ma lele' ia au eti, au tao rala mara susa. 047 2CO 002 003 Naa de au sura' susura lai-lai' ia ae, au nda dad'i eti sa. Au fe'e uhani mbei fai, naa fo ama urus mala ded'eat mara dei. Basa fo, mete ma au dad'i eti, na, au nda umed'a baraat huu ded'eat mara. Te matetun, hei, mana tao rala ngga namaho'o. Au uhine basa nggi. Dad'i au umuhere, mete ma rala ngga namaho'o, na, hei rala mara o ramaho'o ona' naa boe. 047 2CO 002 004 Lele' au sura' susura naa fee nggi lai-lai' ia, au susa ma rala ngga baraat. Au o nggae ala seli. Te au sura' ta'o naa, naa fo ama mihine susue ngga neu nggi. Te au nda sura' dala' naa fo tao nggi susa sa. 047 2CO 002 005 Sia hei atahori sarani' mana sia naa, hambu atahori sa mana tao atahori hetar rala nara susa, huu Ana hohongge. Au susa boe huu atahori naa tatao-nono'in. Tao-tao te, tatao-nono'in naa, mema' nda talalu dai au sa, te nanaen dai neu hei ruma. 047 2CO 002 006 Au nda sud'i ola' nae' sa. Huu hei hetar ai e ena, de ana naloe' ena boe. 047 2CO 002 007 Dad'i ia na, hei musi lilii' hendi salan, ma musi ola' malolole mo e. Te afi' losa mopo nemeheren huu ana susa seli. 047 2CO 002 008 Naeni de au hule fo ama mi'ib'ue fo mifad'e teb'e-teb'e' neu e mae, hei sue eni boe. 047 2CO 002 009 Au sura' susura ngga lai-lai' ia, fo ae sob'a hei. Huu au ae uhine, ama tao matetu', ma ena-ai mana hohongge' a tungga parenda ngga. 047 2CO 002 010 Mete ma hei nda mbeda' rala' sa ena, ma lilii' hendi atahori salan, na, au o tungga saa fo ama mi'etu' a ena. Mete ma hambu salan fo au parlu lilii', na, au o lilii' atahori naa salan boe. Au tao ta'o naa sia Kristus matan, fo dad'i conto malole' neu nggi. 047 2CO 002 011 Huu au nda nau nitu ra malanggan hengge nala nggita sa, do, nasenggi' nggita sa. Hita musi tahine dudu'a manggenggeo nara. Dad'i afi' miminggoa, e! 047 2CO 002 012 Dalahulun, lele' au uu mia kota Troas, fo unori atahori so'al Kristus Hara-lii Malolen, Lamatua' soi dala' fee au sia naa. 047 2CO 002 013 Te rala ngga nda fefeet sa, huu au nda undaa o toronoo ngga Titus sia naa sa, fo ana bisa dui au so'al hei. Boe ma au utea atahori mamahere' mana sia Troas ra, de lao uu sangga Titus sia profinsi Makedonia. 047 2CO 002 014 Mae au sia bee o, au o'e makasi nae' mbali Lamatualain. Huu Kristus natati lab'an dala de'ulaka' ra, de nasenggi' se, ma hita o nenepa'a' to E. Naeni de Lamatualain natud'u nakandoo nae, hita ia ra, Eni atahorin. Dad'i lele' hita tafad'e atahori so'al Kristus, naa ona' ma'ameni' sa fo basa atahori hae rala. 047 2CO 002 015 Dalahulun, Lele' atahori Yahudi ra tao tutunu-hohotu', foon hene nisi' Lamatua' de tao namaho'o ralan. Hita o ona' ma'ameni' sa mana fee neseneda' neu Lamatua' so'al Kristus. Te soa' neu atahori ruma, hita ona' ma'afo mburu' sa. Te mete ma atahori masod'a nara ra'ado' mia Lamatua', rita masod'a tara, naa tao se du'a-du'a rae, ne'o sira mate, boe ma saranggaa ro Lamatua'. Te soa' neu atahori ruma fai, hita ona' ma'ameni' sa. Huu mete ma atahori mana rasod'a ndoo-tetu', rita masod'a tara, naa tao se rasaned'a ta'o bee fo Kristus fee masoi-masod'a' neu sira, ma fee se masoi-masod'a' nda manaetu' ma manabasa' sa. Atahori se bisa tao nala basa dala ia ra? Nda hambu sa, to? 047 2CO 002 017 Misined'a, te hai ia, nda ona' atahori laen mana nanori aka' Lamatualain Ded'ea-o'olan fo sangga hahambu', ona' ara danggan rendi' Lamatua' Ded'ea-o'olan. Hoko'! Mete ma hai ola', basa atahori bisa rita meu-meu rae, hai minori no rala meumare'. Hai o'olam naa, na'oka mia Lamatualain. Ma hai masod'a mara nenepa'a' no Kristus. 047 2CO 003 001 Afi' du'a mae, hai mulai ola' koao, fo so'u-so'u' hai ao mara. Hoko' o! Se'ute hai ona' atahori laen mana parlu nendi susura nemehere' fee nggi, dei fo fe'e milalao ue-tataos ra, do? Do, hai parlu mo'e susura nemehere' mia nggi fo mendi neu atahori laen? Hoko', to? 047 2CO 003 002 Huu hai susura nemehere ma sia ena. Susura naa, naeni hei ena. Huu hai mihine nae' so'al hei masod'a mara. Dala' naa ra nenembeda' sia hai rala mara ena. Basa atahori baca rahine hei masod'a feu mara; mia naa ara rahine hai ue-tatao mara. 047 2CO 003 003 Huu meu' ena oi, hei ona' susura esa fo Kristus sura' ena. Ma na'atoto'u' neu hai. Kristus nda sura' susura naa nendi' tinta sa, te Ana pake Lamatua' Masod'a' a Dula-dale Meumaren. Kristus o nda paa Ded'ea-o'olan neu fatu bebela', ona' Lamatua' tao fee neu Musa. Te Ana sura' sia hita rala masod'a tara. 047 2CO 003 004 Hai mimihere mae, hai bisa mimihere neu Lamatua' mae, basa dala ia ra mema' teb'e, huu Kristus mana natud'u ta'o naa ena. 047 2CO 003 005 Mete ma mia aka' hai ao mara, na, hai nda mi'ena koasa fo tao saa sa boe. Huu koasa ma hak mana sia hai ia, na'oka sia Lamatualain. 047 2CO 003 006 Lamatua' naa, mana so'u hai dad'i atahorin mana tao ues dui-b'engga neu atahori so'al Eni Hehelu-fufuli Feun. Te Eni Hehelu-fufuli Feun, nda so'al atahori tao tungga' a hohoro-lalane' mata'-mata' sa, te so'al atahori musi nenepa'a' ro Lamatua' Dula-dale Meumaren. Mete ma atahori sad'i' a tao tungga-tungga' a hohoro-lalane ra, naa ona' sira rala nara mate ena, ma nda hambu masod'a ndoo-tetu', nda manaetu' sa. Te mete ma atahori masod'an nenepa'a' no Lamatua' Dula-dalen, eni hambu masod'a ndoo-tetu' naa. 047 2CO 003 007 Dalahulun, lele' Lamatua' paa Hohoro-lalanen sia fatu bebela' ra, mema' naa manaseli'. Te mae atahori tao tungga basa Hohoro-lalane' ra, ara fe'e saranggaa mia Lamatualain. De lele' Musa simbo nala Hohoro-lalane' ra, matan naronda nala seli. Naeni de atahori Isra'el ra nda bisa mete matan sa. Te doo-doo ma, ronda' naa mopo. 047 2CO 003 008 Dad'i mete ma mana nenesura' sia fatu dad'i manaseli' ona' naa, na, ona bee neu saa fo Lamatua' Dula-dalen mbeda' sia rala tara? Tantu manaseli' lena' fai, to? 047 2CO 003 009 Naa, Hohoro-lalane' naa natud'u nae, hita musi hambu hukun mate fo saranggaa mia Lamatua', huu hita nda tao tungga basa Hohoro-lalane' naa ra sa. Mae ona' naa o, Hohoro-lalane' naa fe'e manaseli' boe. Te Lamatua' Dula-dalen manaseli' lena', huu natud'u dala' fo ata malolole bali' to Lamatualain. 047 2CO 003 010 Dad'i Hohoro-lalane' fo lele ulu' a atahori rae manaseli', ale' ia nda manaseli' ona' naa sa ena. Huu ia na hambu manaseli' lena' ena. 047 2CO 003 011 Naa, Hohoro-lalane' naa ra manaseli nara, ona' ba'i Musa matan, mana naronda lele ulu' a, dei de rondan mopo. Musa no Hohoro-lalanen fe'e manaseli', te manaseli' lena' fai, naeni manaseli' mana na'atataa' nakandoo nda nama'etu sa. 047 2CO 003 012 Basa hai mimihere mae, Lamatua' Hehelu-fufuli Feun nae na'atataa' nakandoo, nda nama'etu sa. Naa de hai ola' relo-relo, nda bambi-bambi sa. 047 2CO 003 013 Hai nda ona' ba'i Musa sa. Huu ana musi babata matan nendi' teme', naa fo atahori Isra'el nda rita rondan mopo ena sa. 047 2CO 003 014 Te Lamatualain tao atahori Isra'el ra uta nara mbaka. Huu losa fain ia boe o, mete ma ara baca sia Lamatua' Susura Meumaren Hehelu-fufuli Mbaran, naa ona' teme' sa babaa nala langga nara, de ara nda nau rena sa, ma nda nau rahine sa. Nda hambu atahori laen bisa soi rala nara, fo rahine. Aka' Kristus mesa' ne. 047 2CO 003 015 Losa lele' ia o, mete ma atahori Yahudi ra baca ba'i Musa susuran, ara rena, te nda rahine matetu' sa. Huu, sira nda rena rendi' rala nara sa, ona' hambu saa esa tatana nala rala nara. 047 2CO 003 016 Te mete ma hambu atahori mulai namahere neu hita Lamatuan Yesus Kristus, na, Kristus soi atahori naa ralan fo nahine teb'e-teb'e'. Naa Ona' nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren rala oi, “Ana si'u hendi teme' mana babata nala matan ena.” 047 2CO 003 017 Naa, sia Lamatua' Susura Meumaren, lele' ba'i Musa ola' nae, “Lamatua'”, eni masud na Lamatualain Dula-dalen. Mete ma hita hambu Dula-dale' naa, Ana tao nggita nenembo'it. 047 2CO 003 018 No ta'o naa, ana tao nggita dad'i manaseli' tungga-tungga fai, ona' Eni boe. Nda babata hita matan sa. Boe ma ata dud'u'a takandoo' a so'al hita Lamatua manaselin, huu Dula-dalen tulu-fali nggita ona' naa. 047 2CO 004 001 Lamatualain natud'u rala malolen neu hai ena. Naa de Ana denu hai mii dui-b'engga neu atahori so'al Hehelu-fufuli Feun. Naeni de hai mi'itataa' mikindoo, ma manggate mara nda mopo sa. 047 2CO 004 002 Dad'i mia dalahulun a hai mi'etu' ta'o ia: hai mifad'e relo-relo ena mae, hai nda nau tao dala-dala de'ulaka' sa, ona' atahori laen ra. Ara hii' a tao ra'afuni', fo atahori nda rita sa. Ma ara nda ra'ena mamaet sa. Te hai nda nau peko-leleko' mo atahori sa. Hai o nda leleko' so'al Lamatualain Ded'ea-o'olan sa, te hai minori no relo-relo saa fo ndoo-tetu' a. No ta'o naa, basa atahori bisa paresa' rala hai o'olam sia Lamatua' matan, ma nile hai ia, atahori ona' beek. 047 2CO 004 003 Mete ma atahori nda nau rahine Lamatua' a Hara-lii Malolen fo hai minori' a sa, na dei fo ara rambalutu, huu saranggaa mia Lamatua'. 047 2CO 004 004 Nitu ra malanggan, ona lamatua' esa fo ale' ia atahori be'utee neu' a. Ana tao atahori ruma uta nara mbaka, ona' rala nara ra'ateme ena. Sira, atahori nda mana ramahere neu hita Lamatualain matetu' a sa. Huu rala nara ma'ateme' ona' naa, de ara ona' poke' ra, nda rita Lamatualain manggarelon sa. Naa de ara nda bisa rahine Hara-lii Malole' so'al Kristus sa. Ara o nda rahine Kristus manaselin sa boe. Huu Kristus naa, mata' sa no Lamatualain. (aiōn g165) 047 2CO 004 005 Hai nda ola' nae' so'al hai aom sa. Te hai ola' nae' so'al Yesus Kristus, hita Lamatuan. Hai ola' aka' ia so'al hai aom, naeni, hai tao ao mara ona' atahori ded'enu' fo mete-se'u nggi, huu hai dad'i Yesus atahorin. 047 2CO 004 006 Lele ulu' a, Lamatualain ola' nita nae, “Musi hambu manggarelo' naronda sia mamana ma'ahatu' a.” Basa ma, Ana tao rondan naronda sia rala tara. Huu Ana hii' a fee manggarelon nema nggita. Naa sosoan nae, lele' hita du'a so'al Kristus, hita o tasaned'a Lamatualain manaselin boe. 047 2CO 004 007 Mae hita ia, atahori biasa o, te Lamatua' mbeda' sud'i' a saa mafelit ia sia rala tara ena. Naa ona' atahori sa mbeda' sud'i' a saa mafelit na sia hura rae a ena. Sud'i' a saa mafelit ia, naeni, Lamatua' manggarelon ma hura rae a hita aon. Matetun, koasa manaseli' mana sia hita ia, nda na'oka sia hita sa, te na'oka sia Lamatualain 047 2CO 004 008 Dad'i mae atahori tuni-ndeni tao ra'asususa' hai sia bee-b'ee, te hai mi'itataa' mikindoo. Mae hai nda mihine basa e sa o, hai manggate mara nda mopo sa. 047 2CO 004 009 Mae atahori tao ra'asususa' hai talalu o, Lamatualain nda lao hela hai mesa' nggi sa. Mae atahori poko-paru hai o, nda tao ralutu hai sa. 047 2CO 004 010 Huu hai hambu poko-paru' mata'-mata', de hai mii sia bee-b'ee na, hai fee neseneneda' neu atahori mae, Yesus o hambu poko-paru' talalu ona' naa boe lele' Ana mate. Huu, mae atahori poko-paru mata'-mata' hai o, hai misod'a mikindoo' a. Naa o fee nesenened'a' neu basa atahori oi, Yesus nasod'a nakandoo sia hai. 047 2CO 004 011 Teb'e! Lao hetar, hai fe'e masod'a ia ra, mae' a mate, huu hai dad'i Yesus atahorin. No ta'o naa, basa atahori bub'ulu' oi, Yesus fee hai masod'a ndoo-tetu' a, mae dei fo hai mate. 047 2CO 004 012 Dad'i mae neu matete'en hai mate, te hai nda mimitau ola' so'al Kristus sa. Huu hai sad'ia mate ona' naa, naa fo ama hambu masod'a ndoo-tetu' a. 047 2CO 004 013 Sia Lamatua' Susura Meumaren nenesura' oi, “Huu au umuhere Lamatua', naeni de au ola'.” Hai dudu'am, ona esa'. Huu hai mimihere Lamatua', naeni de hai musi ola' dui-b'engga so'al Eni neu atahori. 047 2CO 004 014 Hai bub'ulu' mae, Lamatualain mana tao nasod'a bali' hita Lamatuan Yesus Kristus mia mamaten. Dei fo Eni o mana tao nasod'a bali' nggita, huu hita nenepa'a' to Yesus. Dei fo Lamatua' naririi basa nggita sia Matan, fo simbo nala nggita. 047 2CO 004 015 Lamatua' tao basa dala' ia ra, fo tulu-fali nggi. Ana o nau natud'u Rala Malolen neu atahori ra, mana boe ramaheta tungga-tungga fai. Dei fo ara o ro'e makasi nae-nae mbali E. Ma, ara o rataa manaselin. 047 2CO 004 016 Naa de ata ta'atataa' takandoo, ma manggate tara nda mopo sa. Mae ao tara rambalutu, te Lamatualain tao rala tara boe ma'adere tungga fai. 047 2CO 004 017 Huu tungga dud'u'a tara, lele' ia hita hambu sususa' mata'-mata'. Te ata musi tasaned'a tae, dei fo Lamatua' nau so'u nananaru nggita. Naeni de ata tae saa fo mana dad'i lele' ia, nda na'ena sosoan saa-saa sa boe! (aiōnios g166) 047 2CO 004 018 Dad'i ata musi mete dala-dala nda nenenita' ra sa. Afi' mete aka' mana nenenita' a. Huu dala-dala fo nenenita' ia, nda na'atataa' doo' sa. Te dala-dala' fo nda nenenita' naa, dei fo ra'atataa' rakandoo nda nama'etu sa. (aiōnios g166) 047 2CO 005 001 Te hita bub'ulu', hita aon lele' ia, hita pake ne'etataa' sia raefafo', ona' lalaat esa taririi ne'etataa' a. Mae dei fo hita aon nambalutu hendi e, te ata afi' dud'u'a, huu Lamatualain tao hela mamana malole' sa fee nggita sia sorga. Atahori nda tao mamana' naa sa. Te Lamatua' mana tao, ma mamana' naa na'atataa' nakandoo' a. (aiōnios g166) 047 2CO 005 002 Hita aon bengge sia raefafo' ena. Ma hita hii tala seli tae hambu ao feu' fo pake sia sorga. 047 2CO 005 003 Ma mete ma hita losa naa ena, ona' hita nda ma'ahola' sa, te pake bua-ba'u feu'. Huu hita nda ta'ena' a samana' sa, te hita o hambu ao feu' boe. 047 2CO 005 004 Hita aon mana nambalutu' lele' ia, tao nggita lea hahae naru', huu tamed'a beran seli. Mae ona' naa o, hita nda nau mate fo nda ta'ena ao' sa ena. Hoko'! Hita nau hambu ao feu', fo lao hela ao mbaraa' ra, nggati no masod'a feu ndoo-tetu' a. 047 2CO 005 005 Lamatualain mana tao nggita tahehere fo simbo masod'a feu' a. Ana o fee nggita Dula-dalen boe, fo dad'i tanda nemehere' mia Eni Hehelu-fufulin. 047 2CO 005 006 Huu naa, hita tamahere takandoo. Hita tahine tae, mete ma hita fe'e sia ao sisi' lele' ia, na hita fe'e ta'adodoo' to Lamatua'. 047 2CO 005 007 Naeni de hita tasod'a tungga nemehere tara neu Lamatua'. Hita nda tasod'a tungga saa fo tita sia raefafo' ia sa. 047 2CO 005 008 Te hita o tamahere tae, mete ma hita mate lao hela ao sisi' lele' ia, fo teu tasod'a ta'ab'ue to Lamatualain sia sorga, tantu hita tamaho'o lena' fai. 047 2CO 005 009 Mae hita tasod'a takandoo sia raefafo' ia, do, hita mate sia ia, do, tasod'a sia naa, te malolen, naeni, hita tao tamaho'o Lamatua' ralan. Te naa, hita hihii-nanaun. 047 2CO 005 010 Afi' lilii'. Dod'oo te basa atahori musi rataa mbali Kristus. Eni, Mana Na'etu' Ded'eat mana nile basa atahori masod'a nara sia raefafo' ia. Dei fo Kristus mana bala-b'ae nandaa no atahori tatao-nono'i nara. Huu Kristus bub'ulu', atahori tao malole', do tao nda malole' sa. 047 2CO 005 011 Huu hai misined'a mae dei fo Kristus paresa' masod'a mara, naeni de hai mimatau ma fee had'a-hormat neu E. Dad'i hai ue-tao mita' mamate mara fo kokoe atahori fo ara ramahere neu Kristus. Lamatualain bub'ulu' rala meu mara ena. Au o nau fo hei mihine hai rala meu mara boe. 047 2CO 005 012 Hai nda so'u-so'u' aom sia hei mata mara sa. Hoko'! Te hai fee nggi netehuu', naa fo ama bisa ola' koao so'al hai, ma nda mae sa. No ta'o naa, hei bisa mitaa mbali meser mana pepeko-leleko' mana ola' koao' ra. Huu ara ola' koao so'al sira ue-tataon hahambun fo atahori mete rita' a, tao-tao te rala nara nda meu' sa. 047 2CO 005 013 Mete ma hei mae hai mulu', na, hai ola' ta'o naa, fo milalao Lamatua' ue-tataon. Mae hei nda mihine sa, te Lamatua' nahine. Mete ma hai ola' mendi' dud'u'a ndoos, na, hai ola' ta'o naa fo tulu-fali nggi. 047 2CO 005 014 Kristus sue nala nggita seli. Naa mana fee hai masiet fo milalalao ue-tatao mara. Huu hai mimihere mae, Atahori esa, naeni Kristus, mate nggati basa atahori. Eni sosoan nae, naa ona' basa nggita mate lao hela masod'a mbara tara, ma nda ta'ena hak saa sa boe sia raefafo' ia. 047 2CO 005 015 Kristus mate soa' neu basa atahori, fo basa atahori mana rasod'a sia raefafo' ia, nda rasod'a tungga aka' hihii-nanau nara sa. Te ia naa ara musi rasod'a tungga Kristus hihii-nanaun, huu Ana mana mate nggati se ena, ma nasod'a bali'. 047 2CO 005 016 Dad'i ia naa, ata afi' nile atahori tendi' atahori biasa uku-ulin. Mae dalahulun hita nile Kristus, tendi' atahori biasa dudu'an. Te ia naa, hita nda nile E ta'o naa sa ena. 047 2CO 005 017 Naeni de, atahori mana nenepa'a' ro Kristus dad'i atahori feu', mana na'ena masod'a feu'. Ana nda ona' dalahulun sa ena, huu masod'a mbaran mopo hendi ena. Nese ena! Huu ia naa feu' a sia ena. 047 2CO 005 018 Basa ia, Lamatualain mana tao. Ana mana tao nad'ame' fo ata malolole bali' to E, huu Kristus fee ambon neu sala tara ena. Ma Ana o fee ue-tataos neu nggita boe, fo ata tatud'u dala' naa fo atahori laen o bisa bad'ame bali' ro Lamatualain. 047 2CO 005 019 Misined'a, te lele' Kristus fe'e sia raefafo' ia, Lamatualain tao fee atahori bad'ame bali' ro Eni nendi' Kristus. Dad'i Ana nda ito-reken sala nara sa ena, de ara nda lemba-doi sala' ra huku-dokin sa. Ma Ana o fee ue-tataos nema nggita fo teu dui-b'engga neu atahori tae, ara bisa malolole bali' ro E. 047 2CO 005 020 Hai Kristus ded'enun, de Lamatualain pake hai fo mendi atahori, naa fo ara bad'ame bali' ro E. Huu hai Kristus ded'enun, naa de hai mo'e nggi mae, “Lamatua' hii-nau fo hei malolole bali' mo Eni.” 047 2CO 005 021 Kristus nda tao nita sala' sa. Te Lamatualain tao fee Ne lemba-doi sala tara ena. Lamatua' tao ta'o naa neu nggita, huu Kristus mamaten soi dala' fo ata tasod'a no rala ndoos, ona' Lamatua' rala ndoos boe. 047 2CO 006 001 Huu hai ue-tao mi'ib'ue mo Lamatua', hai mae minori-mifad'e nggi ona' ia: Lamatualain natud'u rala malolen naen seli neu nggi. Dad'i ama simbo mala Rala malolen na afi' hie-hie' a. 047 2CO 006 002 Te sia Susura Meumaren, nenesura' oi, “Nandaa no fain, na Au rena nggo. Au o tulu-fali nggo lele' Au fee atahori masoi-masod'a'.” Naa, rena malolole, e! Lele' ia, eni fai malolen. Huu lele' ia, Lamatua' fain fo fee atahori masoi-masod'a'. 047 2CO 006 003 Naeni de hai mae minea ao mara malolole fo misod'a ndoos. Huu hai nda nau dad'i kai-ba' soa' neu atahori mana nau neu sia Lamatua' dala masod'an sa. Boe ma hai o mae ola' ndoos, naa fo atahori afi' ola' ra'amuti hai nara malole ma. 047 2CO 006 004 Ma basa-b'asa saa fo hai tao' a, hai tao fo mitud'u mae, hai ia, Lamatualain atahori mana tao ues malolen. Dad'i mae hai hambu sususa-sosona' do, hambu doid'oso', do masod'a mara sia nemue-neanggi' a talad'an, na, hai mi'itataa' mikindoo' a. 047 2CO 006 005 Hai o mi'itataa' mikindoo, lele' hambu poko-paru', lele' ara nggari hai bui rala mii, lele' atahori ramue-raanggi, tao ues mita' mamate mara, nda hambu sunggu' sa, boe ma lele' mimed'a ndoe. 047 2CO 006 006 Hai o mi'itataa' mo rala meu'. Hai bub'ulu' nae', so'al Lamatualain. Hai mi'itataa' no mi'imamate' rala mara. Hai tao malole' fee neu atahori. Hai hela Lamatua' Dula-dalen nalalao hai. Hai o sue teb'e-teb'e' atahori, ma hai nda dea-rala' sa boe. 047 2CO 006 007 Lele' hai ola', hai ola' teb'e, nda leleko' sa. Hai o simbo mala koasa mia Lamatua' fo tao malole' ra. Naa ona' hai dad'i sold'ad'u to'u tee-tande' manadai' mia Lamatua', fo hai mitati lab'an musu a, ma nda rasenggi' hai sa. 047 2CO 006 008 Hai o mi'itataa', mae atahori ratud'u had'a-hormat neu hai, do, ola' ra'amuti hai nara mara; mae atahori ola' ratutud'a' hai, do ranea hai nara malole mara; mae atahori leleko' rae, hai laka-ese mala atahori, do, ara ola' rae, hai ola' matetu'. 047 2CO 006 009 Ruma nda rahine hai sa. Te sira hetar rahine hai nara mara. Hai mae' a mate lao hetar ena, te hai fe'e misod'a boe. Ara hukun hai lao hetar beran seli, te hai o nda mate sa boe. 047 2CO 006 010 Mae hai mimed'a beran seli, te hai mimiho'o mikindoo' a. Mae hai nda mad'oi' sa, te hai tao atahori hetar rala nara ramasu'i. Naa ona' hai nda mi'ena saa-saa sa boe, te hai o mi'ena basa-b'asa' e. 047 2CO 006 011 Hai ola' relo-relo mbali nggi sia kota Korintus. Hai o sue nggi teb'e-teb'e'. 047 2CO 006 012 Hai mitud'u susue mara neu nggi mikindoo' a. Te hei nda sue hai mikindoo' a sa. 047 2CO 006 013 Dad'i au ae unori-ufad'e nggi ona' hei dad'i au ana nggara. Malole lena' hei sue hai mikindoo' a. 047 2CO 006 014 Afi' dad'i teu esa to atahori nda mana ramahere Kristus sa. Huu hei nda ona esa' sa. Atahori mamahere' mana nasod'a ndoos nda rala' esa no atahori mana lab'an Lamatua' sa, de nda nandaa sa mete ma ara rahehere rae tao ues ra'ab'ue. Atahori rala malole' ro atahori rala nda malole' ra sa, nda randaa dad'i toronoo' sa. Naa ona' manggarelo' a nda bisa na'ab'ue no ma'ahatu' a sa. 047 2CO 006 015 Kristus nda bisa nala hara' sa no nitu a malanggan sa, to? Ona' naa boe, atahori nda mana namahere neu Lamatualain sa nda hambu bab'anggi ona esa' ro atahori mana ramahere E sa. 047 2CO 006 016 Hei du'a ta'o bee, e? Ita' mbei ma hei du'a mae, hei bisa misi' Lamatualain ume hule-o'en rala mii fo fee had'a-hormat neu E, dei fo misi' ume sosonggo' rala mii fo hule-o'e neu sud'i' a saa sosonggo' ra, do? Nda nandaa sa, to! Huu Lamatua' naa, Lamatua' masod'a'. Eni o, dad'i hita Lamatuan mana na'ena hak parenda nggita. Boe ma, hita dad'i ona' Eni ume hule-o'en ena, huu Ana leo sia rala tara. Huu Lamatua' sura' sia Susura Meumaren nae, “Au ume ngga hambu sia atahori nggara talad'a nara. Au o uu dea-rala sia talad'a nara boe. Au ae dad'i sira Lamatualain na. Sira o dad'i au atahori ngga boe.” 047 2CO 006 017 Naeni de Lamatua' o sura' ta'o ia nae, “Hei musi lao hela talad'a nara ma saranggaa mia se, fo ama afi' dad'i ona' se. Hei rala mara musi meu'. Boe ma, ama musi mi'id'od'o' mia basa mana tao rala mara ranggenggeo, no ta'o naa, Au simbo nggi no malole'. 047 2CO 006 018 Au ae dad'i hei Ama ma; ma hei o dad'i Au ana ngga ra boe. Naa, hita Lamatuan mana ola'. Eni, mana koasa manaseli'.” 047 2CO 007 001 Toronoo susue nggara e! Huu Lamatua' helu-fuli basa dala' ia ra fee neu nggita, naeni de ata musi tao tameu rala tara ma masod'a tara. Afi hela manggenggeo' mbei boe, leo sia ao tara. Huu hita nau dad'i meu' parsen natun esa fee neu Lamatua', fo tatud'u tae, hita tamatau ma fee had'a-hormat neu E. 047 2CO 007 002 Toronoo nggara, e! Fee hai kaka'e'. Soi rala mara fo simbo hai no malole. Afi' mi'iteme rala mara. Huu dalahulun, lele' hai sia hei talad'a mara, hai nda tao mita sala' neu atahori esa sa boe. Hai nda kokoe mita atahori fo tao sala' sa. Hai o nda laka-ese mita atahori fo sangga hahambu' mia se sa. 047 2CO 007 003 Au masud ngga, nda fua sala' neu nggi sa. Te au ufad'e basa ena, ae hai sue nggi. De mae ta'o bee o, ita' hai mate do masod'a' o, hai nenefutu-pa'a' mo nggi. 047 2CO 007 004 Ia naa au nda dud'u'a sa ena, huu umuhere neu nggi. Au o ola' koao so'al hei. Hei o tao manggatee rala ngga boe. Dad'i ita' mae hai hambu sususa' mata'-mata' o, au rala ngga namaho'o nakandoo' a, huu hei. 047 2CO 007 005 Ma'ahulun lele' hai ima sia profinsi Makedonia, hai bengge mita' mamate mara. Huu hai hambu sususa' dii-ona' na. Hai o mireresi mo atahori dea' ra boe. Hai mimed'a nemetaus sia rala mara. 047 2CO 007 006 Te Lamatualain, mana fee beb'e'i-bara'ai' neu atahori mana mopo nemehena nara, ma mana named'a baraat. Dad'i Ana tao manggatee hai rala mara lele' Ana haitua Titus nema. 047 2CO 007 007 Titus neneman naa tao manggatee hai rala mara. Huu ana nafad'e nae, lele' eni fe'e sia naa, hei tao manggatee eni ralan. Rena ta'o naa, naa tao manggatee hai rala mara. Ana o dui nae, hei hii mae mita au, ma hei fale rala mara teb'e huu hei nda ena-ai mana hohongge' a sa. Ana o dui so'al hei tao saa fo tulu-fali au. Naa de au rala ngga namaho'o. 047 2CO 007 008 Naa, au bub'ulu' ae, susura dalahulu ngga mana ena-ai nggi seli, mema' tao nggi susa. Te au nda fale-rala ngga sura' susura naa sa. (Tao-tao te lele' naa, au fale rala ngga mbei, lele' au bub'ulu', susura ngga naa, tao nggi susa, mae losa' a o.) 047 2CO 007 009 Te ale' ia, au rala ngga namaho'o. Au nda ma'ahee sa huu lele' naa hei susa. Hoko'! Au umuho'o, huu lele' naa, susura ngga kokoe nggi fo doa' leo. Basa ma mitaa sala-kilu' naa, ma lao hela tatao-nono'i nda malole' naa sa, fo heo' bali' tungga Lamatua' dala masod'a ndoo-tetun. Te Lamatua' mana tao nggi fale rala mara ta'o naa. No ta'o naa, hai susuram tao nggi dad'i malole'. 047 2CO 007 010 Huu mete ma hita fale rala tara tungga Lamatua' hihii-nanaun, na hita taloe' tao dala de'ulaka' ra, fo heo' bali' tao dala ndoo-tetu' ra. Naa mana mbo'i nggita mia Lamatua' huku-dokin, naa fo hita o sudi boe fale rala tara takandoo' a. Te mete ma tae hita fale rala tara te sia' a bafa tara, ona' atahori raefafo' ia biasa nara, dei fo hita tambalutu. 047 2CO 007 011 Hei dud'u'a sob'a! Lele' hei baca au susura ngga, au bub'ulu' hei fale rala mara boe. Naa tungga Lamatua' hihii-nanaun. Huu naa tao nggi tao ues mita' mamate mara fo ena-ai mana hohongge' a. Hei bengge mo de'ulaka' naa. Hei o mimitau boe, afi' losa ana tao nakandoo de'ulaka' naa. Hei hii mae mita au fai, ma mihehere fo tao' a malole'. Hei o mihehere fo mae huku-doki atahori mana tao sala' a. Huu hei tao ndoo-tetu' ta'o naa, naa de hei meu'. No ta'o naa, nda hambu esa fee sala' neu nggi sa boe. 047 2CO 007 012 Dad'i au nda sura' susura dalahulu ngga na, fee neu atahori mana tao de'ulaka' a sa. Au o nda sura' fee neu atahori mana hambu de'ulaka' mia atahori naa de'ulakan sa. Te au sura' susura naa fee neu nggi, fo utud'u ae, hei ded'ea-o'olam sia Lamatua' matan naa, teteb'es. Ma ama sue hai no teteb'es. 047 2CO 007 013 Basa ia ra, tao manggatee hai rala mara. Hei o tao manggatee Titus ralan boe, naa fo ralan o teer boe. Naa o tao hai rala mara boe ma'ahee. 047 2CO 007 014 Au so'u-so'u' ita nggi sia Titus matan so'al hei tatao-nono'i malole mara. Au o ufad'e e ae, hei nda tao mi'imamae' mita au sa. Huu basa dala' fo hai dui mita neu hei, naa teb'e. Ma, basa dala' fo hai dui so'al hei neu Titus, naa o teb'e. 047 2CO 007 015 Dad'i mete ma Titus nasaned'a hei tao tungga au parenda ngga, naa ana boe sue nggi. Ana o nasaned'a lele' eni naa neti, ama simbo e no had'a-hormat. 047 2CO 007 016 Au rala ngga namaho'o, huu au umuhere nggi sia basa dala' ra. De au nda du'a-du'a' nggi sa ena. 047 2CO 008 001 Toronoo susue nggara, e! Hai nau fo ama mihine Lamatua' rala malolen, fo Ana natud'u basa neu atahori sarani' sia profinsi Makedonia ra. 047 2CO 008 002 Te mae ara hambu susa-sona' naen seli o, rala nara ramaho'o rakandoo' a. Naa de, mae ara to'a-taa o, ara fe'e fee doi' nae' no rala teme-ao', fo tulu-fali atahori mamahere' laen mana hambu sususa-sosona' ra sia Yerusalem 047 2CO 008 003 Au bisa dui ae, ara fee basa saa fo ara bisa fee. Ma ara fee lena' naa boe. Esa nda na'a'susuu' se sa boe. 047 2CO 008 004 Ara mana ro'e no teb'e-teb'e' fo hai soi dala' soa' neu se. No ta'o naa, ara bisa tulu-fali atahori mamahere' mana hambu sususa-sosona' sia Yerusalem. 047 2CO 008 005 Dalahulun, hai mimihena ara nau tao ta'o ia, te saa fo ara tao' naa, lena' mia saa fo hai mimihena' a! Kaesan, ara fee ao nara neu hita Lamatuan. Boe ma, ara ola' fai rae, “Hai mae fee ao mara fo tulu-fali nggi, huu naa tungga Lamatua' hihii-nanaun.” 047 2CO 008 006 Huu atahori sarani' mana sia Makedonia ra ratud'u ta'o naa, naa de hai mo'e fo Titus bali' neu nggi sia Korintus, naa fo ama bisa tulu-fali Lamatua' atahorin mana hambu susa-sona' sia Yerusalem. Te dalahulun ana mana mulai kumbu doi' fee neu se. Ma ale' ia o, hai hule fo ana tao na'adai' hei ue-tatao mara fo tulu-fali atahori boe. 047 2CO 008 007 Hei ue-tatao mara soa' neu Lamatua' malolen seli. Conto ona': hei nemehere mara manggatee; hei o'ola malole mara; hei mihine nae' so'al Lamatua'; hei manggate mara, seli; ma hei sue mala hai seli. Naa de au nau fo ama tulu-fali Lamatua' atahorin mana hambu sususa-sosona' no fee se doi' nae'. 047 2CO 008 008 Au nda parenda nggi sia Korintus fo fee doi' nae' sa, te au ae sob'a nggi. Te atahori sarani' mana sia Makedonia ra rae tulu-fali se ena. Dad'i no ta'o ia hei bisa mitud'u mae hei sue teb'e-teb'e' atahori mana susa-sona' ra. 047 2CO 008 009 Te hei bub'ulu' mae, hita Lamatuan Yesus Kristus, natud'u rala malolen neu nggi ena. Dalahulun Ana ona' atahori mamasu'i'. Te Ana nau dad'i atahori hata-taa' fo tulu-fali nggi, naa fo ama bisa mimisu'i sia dala' hetar. 047 2CO 008 010 Hei mulai kumbu doi' fee se eni' a too mana lao' naa ena. Hei nda fee aka' doi' sa, te ama tulu-fali mia rala mara boe. Dad'i tungga au, ama musi tao ta'o ia: 047 2CO 008 011 Dalahulun hei mae tulu-fali Lamatua' atahorin mana hambu susa-sona' sia Yerusalem. Dad'i ia naa, fee mibasa' saa fo hei mi'etu' basa mae tulu-fali mendi'. Ma hei be'i fee ba'u saa, na, fee leo. Te sad'i, fee no rala nemeho'ot. 047 2CO 008 012 Huu mete ma hita fee no rala nemeho'ot tungga bebe'i tara tae fee ba'u saa na, naa o malole' boe. Sia' a hita e. Huu atahori mana fee no ne'esusuu', na naa mana na'asususa' e. 047 2CO 008 013 Au nda u'ena masud tao umubera nggi sa, naa fo atahori laen ra ramanggafa. Te Au masud ngga, basa nggita lemba-doi sususa-sosona' naa ona esa'. 047 2CO 008 014 Te ale' ia hei hambu lena', ma sira nda hambu dai sa. Dei fo ara bisa bala-b'ae boe, mete ma hei nda hambu dai sa. No ta'o naa ata bisa lemba-doi bela'. 047 2CO 008 015 Naa ona' Lamatua' Susura Meumaren sura' nae, “Atahori mana hambu nae' nda hambu lena' sira parlu na sa. Ma atahori mana hambu mbei' a, nda to'a-taa mia sira parlu na sa. 047 2CO 008 016 Au o'e makasi mbali Lamatualain, huu Eni mana kokoe-nanasi Titus fo nau tulu-fali nggi, ona' au nau tulu-fali nggi boe. 047 2CO 008 017 Mema' hai mo'e fo neti se'u nggi. Te, Eni o hii-nau aon boe. Dad'i ana nau neti tulu-fali nggi, nda huu au o'e sa. 047 2CO 008 018 Te nda neu mesa' ne sa. Huu hai o denu toronoo ma esa neu namalolo' no e. Basa atahori sarani' mana sia ia ra rahine atahori ia ena, huu ana tao-ues nita' mamaten dui-b'engga neu atahori so'al Lamatua' Hara-lii Malolen. 047 2CO 008 019 Atahori Sarani' ra malangga nara o pili rala e fo lao' namalolo' no hai boe, fo tulun hai to'u tutulu-fafali' ra. Hai milalao ue-tataos ia, fo mitud'u hita Lamatuan manaselin, ma tao malole' fee atahori mana susa-sona' sia Yerusalem. 047 2CO 008 020 Hai sangga dala' fo tao ndoo-tetu' a, naa fo nda hambu atahori ra'asasala' hai rae, hai nda tao no matetu' sa lele' mendi doi' fee neu atahori mana parlu' ra. 047 2CO 008 021 Huu hai dudu'a losa no malole' fo tao ndoo-tetu' mia hai rala ndoos ma sia Lamatualain matan, boe ma sia atahori matan boe. 047 2CO 008 022 Naa, hai o denu toronoo' esa fai fo neu namalolo' no Titus se fo rendi doi' naa. Hai paresa' e lao hetar ena. De hai bub'ulu' ana nau ue-tao no manggatee' fee nggi. Ana manggate ona' naa, huu ana bub'ulu' oi, hei tao ndoo-tetu'. 047 2CO 008 023 Mete ma hambu atahori ratane so'al Titus, na, mifad'e se mae, Titus naa, au toronoo ngga mana tao ues no au nakandoo' a fee nggi. Atahori mamahere' sia mamana' laen o pili rala sira atahorin ena, fo ara tungga se rendi doi' ia ra risi' Yerusalem. Ara ra'ab'ue fo rae reu ena. Titus na'ab'ue no se boe. Dei fo basa se ratud'u Kristus manaselin ona' naa. 047 2CO 008 024 Dad'i hei musi mitud'u susue mara neu atahori mana nendi doi' naa. Boe ma mitud'u neu se, saa de hai hii' a ola' koao so'al nggi. No ta'o naa, atahori mamahere' mia atahori sarani sia bee-b'ee bub'ulu' teb'e rae, hei sue-lai se boe. 047 2CO 009 001 Matetun, au sud'i boe sura' fai, fo o'e nggi tulu-fali Lamatua' atahori mamahere nara. 047 2CO 009 002 Huu au bub'ulu' ama mi'ena susue' tulu-fali atahori ona' naa ena. Au o hii' a dui hei rala malole mara neu atahori mamahere' mana sia Makedonia. Au dui ae, hei mia profinsi Akaya sad'ia mae haitua doi tutulu-fafali' ena eni' a too mana lao' a. Au o dui so'al hei susuem fo tao atahori laen nau tungga tulu-fali neu atahori mana susa-sona' ra boe. 047 2CO 009 003 Au o denu hita toronoo nara, reu ratud'u rae, saa fo hai dui so'al hei naa, nda leleko' sa. Au ufad'e ta'o naa, fo ama sad'ia mema'. 047 2CO 009 004 Te mete ma atahori Makedonia ra rema ramalolo' ro au, ma hei nda fe'e sad'ia sa, na, basa nggita mae. Afi' losa au nemehere ngga sia hei e nda na'ena netehuu' sa. 047 2CO 009 005 Naeni de au du'a ae, malole lena' hai toronoo mara reu ra'ahulu' sia nggi, fo basa nggi bisa ator doi tutulu-fafali' tungga hei hehelu-fufuli dalahulu ma. Hei musi fee mia rala malole mara. Afi' keke'e'. 047 2CO 009 006 Eni hihiin ta'o ia: “Atahori mana sela fini ida' a, dei fo hambu mbule-b'oan id'a' a boe. Atahori mana sela fini hetar, ma nda keke'e sa, dei fo hambu bali' mbule-b'oan ma papala-bab'anggi' hetar boe.” 047 2CO 009 007 Atahori esa-esa' musi na'etu' aon, ana nae fee ba'u saa. Afi' fee no rala seseri'. Afi' fee huu atahori ra'asusuu'. Huu Lamatualain sue atahori mana fee no rala teme-ao'. 047 2CO 009 008 Lamatua' bisa fee nggi basa papala-bab'anggi' mata'-mata'. Ana o bisa fee lena' boe, naa fo ama nda to'a-taa saa sa boe. Te mete ma ama parlu, na dei fo ama hambu dai lena fai. No ta'o naa, ama bisa fee lenan fo tulu-fali neu ue-tatao malole' ra. 047 2CO 009 009 Nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren nae, “Lamatualain hii pala-banggi fee atahori mana to'a-taa' ra mia Eni rala malolen. Ana tao ndoo-tetu' nakandoo' a, huu rala ndoo-tetun, na'atataa' nakandoo' a.” (aiōn g165) 047 2CO 009 010 Lamatua' mana fee fini, fo atahori mana tao tine-osi ra sela. Lamatua' mana fee nanaat, fo ata bisa taa. Lamatua' naa boe mana fee nggi papala-bab'anggi' fo ama bisa tao ndoo-tetu'. Naa ona' hei dad'i mana tao tine-osi, ma Lamatua' fee nggi fini fo ama sela. Boe ma mbule-b'oa' naa ra, Ana tao se boe ramaheta tungga-tungga fai. 047 2CO 009 011 Te Lamatua' nae fee nggi lena' mia hei parlu ma, naa fo hei bisa tulu-fali atahori laen mia rala malolem. Dad'i mete ma ama tulu-fali atahori laen ona' naa ena, dei fo ara ro'e makasi mbali Lamatua'. 047 2CO 009 012 Huu tutulu-fafali' fo hei fee neu Lamatua' atahorin mana sia naa, tantu tulun se. Ma naa o tao nggi mo'e makasi mbali Lamatua' 047 2CO 009 013 Te lele' hei tulu-fali atahori laen ra, naa natud'u bukti oi, hei mimihere no teb'e-teb'e'. Naa o tao atahori laen so'u koa-kio' mbali Lamatualain. Huu ara bisa rita, hei nemeherem neu Kristus Hara-lii Malolen, nda leleko' sa. Naa, huu hei tao tungga nemehere mara. Basa ma, lele' hei fee tutulu-fafali' neu se ma atahori laen ra, mia rala malole mara, naa, tao se so'u koa-kio' neu Lamatualain. 047 2CO 009 014 Naa, atahori mana simbo rala tutulu-fafali' mia nggi naa, dei fo ara hule-o'e fee nggi. Ara o hii rae rita nggi boe, huu Lamatualain natud'u rala malolen nae-nae neu nggi. 047 2CO 009 015 Te, Lamatualain fee hie-hie' hita Hadia esa meulaun manaseli' teb'e. Naeni, Yesus! Eni felin, lena' mia basa' e! Naa de basa nggita to'e mbali Lamatualain tae, “Makasi!” 047 2CO 010 001 Au, Paulus, mesa' nggo, mana sura' sia ia. Tantu hei ruma du'a ta'o ia: mete ma au u'ub'ue o nggi, na, au mae ola' relo-relo. Te mete ma au u'udodo' o nggi, au umburani ola' nda bambi-bambi sa. Ona' naa, to? Tao-tao te, au hule fo ama rena au, huu Kristus rala malolen neu nggi, boe ma Ana hii' a fee susuen neu nggi. 047 2CO 010 002 Te hambu hei ruma nda nau rena au sa. Ara ola' rae, hai tatao mara, ona' atahori laen sia raefafo' ia tatao nara boe. Dad'i mete ma au eti sia naa, ne'o au musi ola' fee se nda bambi-bambi sa. Naeni de au ufad'e mema' neu basa nggi, naa fo au eti, na au sudi boe ola' nggere-nggere o se fai. 047 2CO 010 003 Mae hita atahori biasa, te mete ma tatofa to atahori laen, ata afi' hehea' fo tareresi ona' atahori sia raefafo' ia nda mana rahine Lamatualain sa. 047 2CO 010 004 Te mete ma hita tatofa to atahori, afi' lilii', huu hita tee-tanden nda ona' atahori sia raefafo' ia enan sa. Ma mete ma hita tatofa to atahori langga fatu mana nareresi nakandoo' a no nggita, na, hita o ta'ena Lamatua' koasan mana bisa bonggar nalutu atahori netehun boe. 047 2CO 010 005 Lamatua' koasan bisa bonggar hendi basa dud'u'a' mana lab'an Lamatua', mana tao atahori nda rahine E sa. Eni koasan o bisa natud'u dala', fo nggati hita dala dud'u'a mbaran, no dala dud'u'a feu'. No ta'o naa, hita tanori fo du'a tungga Kristus nenorin. 047 2CO 010 006 Hei hetar mulai tao rerena' neu Kristus, ma tao tungga basa dud'u'an ena. Te, hei ruma nda fe'e nau tao rerena' neu E sa. Dad'i hai mihehere fo hukun nda mana nau rena neu E sa. 047 2CO 010 007 Hei hii' a mete dala' mana nenenita' sia dea' a. Te hei musi mete atahori rala nara. Dad'i mete ma hambu atahori esa nae eni Kristus atahorin, na, misined'a malolole. Huu hita o Kristus atahorin, ona' e boe. 047 2CO 010 008 Mbei ma hei du'a mae, au ola' u'ulelena' so'al koasa fo hita Lamatuan fee neu nggita. Ona' naa, do? Hoko'! Huu koasa naa, sia fo tao ma'ad'ere nggi, nda tao nalutu nggi sa. Dad'i au nda hela atahori tao ra'amamae' au huu ara bonggar tao ralutu ue-tatao ngga sa. 047 2CO 010 009 Au nda u'ena masud fo u'utatau' nggi endi' susura nggara sa. 047 2CO 010 010 Te atahori naa ra ola' rae, “Afi' tao-afi' mo Paulus. Te mae susuran manaseli' ma deres o, te mete ma nema aon, eni mana male-ma'a', ma o'olan o nda na'ena koasa sa.” 047 2CO 010 011 Naa, hela neu fo atahori mana ombo-koson ta'o naa du'a dala' ia: saa fo hai sura' sia susura mia dod'oo', nda fea' no saa fo hai ola' a sa, mete ma hai ima sia talad'a mara. 047 2CO 010 012 Atahori ruma hii' a so'u-so'u ao nara oi, sira, Kristus ded'enun manaseli'. Hai nda mimbirani mi'isasama' ao mara ona' se sa. Mihine ao mara, to? Te ne'o hai nda manaseli' ona' sira sa! Atahori mata' ona' naa, sangga' a atahori ona' sira boe. Ma esa tob'a' esa, huu sira ona esa' e! Nggonggoa nara dei! 047 2CO 010 013 Tao-tao te, hai nda ola' koao sa mete ma nda na'ena netehuu' sa. Hai ola' ba'u a naa so'al ue-tataos fo Lamatua' fee neu hai' a. Saa fo hai tao fee neu nggi naa, tungga aka' saa fo Lamatua' denu hai tao. Hai nda ue-tao milena' naa sa. 047 2CO 010 014 Matetun, hai nda ola' mi'ilelena' sa, lele' hai ola' koao so'al hei. Huu hai ia ra, mana ima dui-b'engga neu nggi so'al Kristus Hara-lii Malolen. Hei o simbo hai o'olam boe. Mete ma Lamatua' nda denu nita hai sa, te hai ola' koao so'al hei, na, naa nda matetu' sa. 047 2CO 010 015 Mete ma atahori laen mana ue tao, na, hai nda ola' koao sa mae, naa huu hai ue-tataom. Te pantin na, naeni, hei nemehere mara boe manggatee. No ta'o naa, hai ue-tataom fee nggi eni' a fai dalahulun, buna-boan boe namanae nakandoo' a. 047 2CO 010 016 Basa naa hai bisa mii dui-b'engga Kristus Hara-lii Malolen sia mamana-mamana mana sia hei bob'oa mara, fo atahori nda fe'e reu ue-tao sia naa sa. Huu hai nda nau ola' koao mendi' atahori laen ue-tataon sa. 047 2CO 010 017 Te sia Lamatua' Susura Meumaren, nenesura' nae, “Mete ma hambu atahori sa nae ola' koao, na, hela neu fo ana ola' koao so'al hita Lamatualain.” 047 2CO 010 018 Mete ma atahori sa ola' koao so'al aon, naa nda na'ena sosoan saa-saa sa boe. Te mete ma hita Lamatuan mana so'u kokoa' neu atahori naa, na, naa fe'e manaseli' ena! 047 2CO 011 001 Au ae ola' ona' nggoa' e mbei. Dad'i rena malolole au dei! Ta'o ia: 047 2CO 011 002 Au ona' hei ama ma. Hei ona' au ana feto ngga mana nenenetane basa' ena. Mana netane' a, naeni Kristus. Ma, au nau unea nggi malolole, naa fo mete ma ama sao na, hei fe'e meumare'. Dad'i au unea malolole fo esa afi' ngganggu hei, do tao nalutu nemehere mara. 047 2CO 011 003 Ale' ia hei tungga Kristus dala ndoo-tetun no rala meumare'. Te au umutau, afi' losa hambu atahori leleko' rala nggi, fo ama lao hela dala' naa, ona' a lele ulu' a mengge a peko-leleko' nala Hawa. Nitu a bisa peko-leleko' ona' naa, huu eni, mana peko-leleko' ra ba'in! 047 2CO 011 004 Mete ma atahori mata' ona' naa ra rema risi' hei, ma ranori nggi so'al Yesus mata' laen, nda ona' Yesus fo hai minori neu nggi' a sa, na, ta'o bee de ama mimihere atahori naa? Dalahulun, hei soi rala mara fo simbo Lamatua' Dula-dale Meumaren de nauli nggi. Dad'i, ta'o bee de ale' ia hei nau simbo mala dula-dale mata' laen fai? Dalahulun, hei mimihere Kristus Hara-lii Malolen fo hai dui-b'engga neu nggi. Dad'i, ta'o bee de ale' ia hei nau simbo nenori' mata' laen fai? 047 2CO 011 005 Ara so'u-so'u ao nara rae, sira, Lamatua' ded'enun manaseli' teb'e. Ita' hak nara lena' au, do? Hoko'! Au nda tungga dudu'at ona' naa sa. 047 2CO 011 006 Mae au nda ola' uhine endi' ded'ea mad'iku' sa, te au uhine teb'e-teb'e' saa fo au ola' a. Hei bub'ulu' dala' ia ra ena, huu au utud'u usufafali neu nggi ena. 047 2CO 011 007 Lele' au unori Lamatualain Hara-lii Malolen neu nggi, au nda o'e nggi tanggon masod'a ngga sa. Au tao ao ngga dad'i anak, naa fo au bisa so'u boti' nggi. Mbei ma hei mae fua sala' neu au, huu naa, do? 047 2CO 011 008 Te atahori mamahere' sia atahori sarani' sia mamana' laen ra mana tanggon masod'a ngga, naa fo au bisa mete-se'u ala nggi. Naa ona' au ha'i mia se, fo bisa tulu-fali neu nggi. 047 2CO 011 009 Lele' au u'ub'ue o nggi, ma au parlu, na au nda ngganggu nggi sa, do o'e saa-saa mia nggi. Toronoo tara mana rema mia profinsi Makedonia mana tulu-fali au. Te au nda tao umubera saa-saa mbali nggi sa, ma au nda nau tao ta'o naa sia fai mana nema' ia sa. 047 2CO 011 010 Kristus Ded'ea-o'olan, teb'e, au o umuhere ae, au ded'ea-o'ola ngga, teb'e boe, huu au nenepa'a' o Kristus. Nda hambu atahori sia profinsi Akaya bisa bab'ata rala au bafa ngga sa, ma ra'angge rala au fo afi' ola' koao ae, au nda tao umubera nggi ta'o naa sa. 047 2CO 011 011 Ta'o bee de au ola' ta'o ia? Mbei ma, huu au nda sue nggi sa, do? Mae hei du'a ta'o naa, te Lamatua' bub'ulu' au susue ngga neu nggi. 047 2CO 011 012 Naa, dala' fo au tao ita' ra, au nau tao ukundoo. No ta'o naa, atahori mana hii so'u-so'u' ao nara fo ola' koao rae sira tatao nara ona' hita, na, ara nda ra'ena netehuu' sa ena. 047 2CO 011 013 Ara rae Lamatua' mana denu sira. Sira, atahori mana tao ues mana hii' a leleko' atahori! Ara sob'a-sob'a tao ao nara ona' Kristus ded'enu matetu nara. Tao-tao te basa naa ra ombo-koson! 047 2CO 011 014 Ama afi' heran, e! Te nitu ra malanggan o sob'a-sob'a tao aon ona' Lamatualain aten mia sorga mana rendi manggarelo' no rala malole'. 047 2CO 011 015 Naa de hei afi' heran mete ma atahori mana tao ues nara o sob'a-sob'a tao ao nara ona' atahori mana ue-tao no rala ndoos. Te besa-b'esa, huu dei fo Lamatualain bala-b'ae de'ulaka nara. 047 2CO 011 016 Mete ma hei nau, na hela fo au ola' ona' nggoa' e mbei fai. Te au ae sob'a ola' koao. 047 2CO 011 017 Au sura' ia fo so'u-so'u' ao ngga ta'o ia, na au ola' ona' nggoa' e. Huu o'ola ngga ia, nda na'oka sia hita Lamatuan sa. 047 2CO 011 018 Hambu atahori hetar hii' a so'u-so'u ao nara tungga atahori sia raefafo' ia had'an. Dad'i au o ae ola' koao tungga se boe. 047 2CO 011 019 Te hei tao ao mara ona' atahori dud'u'a ndoos, mete ma mindaa mo atahori sa utan ona' ee, na, hei hela neu no rala loa', to? 047 2CO 011 020 Mete ma atahori laen tao saa-saa mbali nggi, na, hei hela se neu' ena. Conto ona': mete ma hambu atahori tao nggi dad'i ona' ate, na, hei hela se neu' ena. Mete ma atahori ramana'o rala sud'i a saa mara, na, hei hela se neu' ena. Mete ma hambu atahori leleko' rala nggi, na, hei hela se neu' ena. Mete ma hambu atahori so'u ao nara ona' moko-monaen, ma raloe-rad'ae nggi ona' anadiki', na, hei hela se neu' ena. Ona' naa boe, mete ma atahori mbasa nggi, na, hei hela neu' ena. 047 2CO 011 021 Te afi' miminasa, e! Te au mae, huu hei noe-na'us. Te hai nda bisa tao ta'o naa sa, ona' atahori ra tao neu nggi. Te mete ma ara rae ola' koao so'al saa, na, au o umburani ola' koao ta'o naa boe. (Te afi' lilii', huu au ola' ona' nggoa' e!) 047 2CO 011 022 Sira atahori Ibrani teb'e'-teb'e', do? Hei! Te au boe. Sira atahori Isra'el, do? Hei! Te au boe. Sira, ba'i Abraham tititi-nonosin, do? Hei! Te au boe. 047 2CO 011 023 Sira, Kristus atahori mana tao ues na, do? Hei! Te au o ona' naa boe. (Afi' lilii', te au ola' u'ulelena' ia!) Mema' au ae, au ona' se boe. Tao-tao te, au lena se fai. Huu au ue-tao ma'adere lena' se. Atahori nggari hendi au bui rala uu lao hetar lena'. Ara filo au lao hetar lena'. Au o ae'a mate lao hetar lena'. 047 2CO 011 024 Huu sia au atahori Yahudi nggara liman, ara filo au lao lima. Mete ma ara filo au lao esa na, ara li'u lao telu nulu sio. 047 2CO 011 025 Atahori ra popoko au lao telu rendi' hau. Lao esa ara mbia fatu fo rae tao risa au. Au ofa ngga molo lao telu. Au lalaa mia tasi roma' rerelo' sa ma tetemba' sa. 047 2CO 011 026 Au lao doo' uu sia bee-b'ee lao hetar. Hambu sosoe' hetar tao au ae' a mate. Conto ona': oe mandali' mia loe monae', mana rambok ra, au atahori Yahudi nggara, atahori nda Yahudi ra sa, ma atahori mana tao aon ona' toronoo atahori mamahere', tao-tao te sira mana leleko'. Au o ae'a mate mia tasi talad'an sia kota rala, ma sia mamana rou' boe. 047 2CO 011 027 Au tao ues ita' mamate ngga, ma hambu sususa' mata'-mata'. Lao hetar au nda sunggu' ala sa. Au o ndoe ma u'umad'a. Lao hetar au nda hambu ua saa-saa sa boe. Parna au nda ma bua-ba'us sa, de au ma'arini ae' a mate. 047 2CO 011 028 Mete ma nda nau ingga basa dala' naa ra sa, na, ingga ta'o' a ia: te tungga fai na langga ngga nareo-nafali, huu au dud'u'a so'al basa hita toronoo atahori mamahere' ra mana ra'ab'ue sia bee-b'ee. 047 2CO 011 029 Mete ma hambu atahori named'a aon nda nabe'i sa, na, nasaned'a au. Te au o ona' naa boe. Mete ma atahori kokoe atahori mamahere' ra fo tungga-tungga tao sala', au mae, ma umunasa. 047 2CO 011 030 Naa, Mete ma au musi ola' koao, malole lena' au ola' koao so'al dala-dala mana natud'u nae, au ia, mana noe-na'us. Teb'e! 047 2CO 011 031 Hita Lamatuan Yesus, no Aman Lamatualain, rahine rae au nda leleko' sa. Naa nandaa atahori so'u kokoa-kikio neu E rakandondoo' a. (aiōn g165) 047 2CO 011 032 Conto ona', dalahulun mia kota Damsik, mane Aretas gofernor na denu atahori fo tepa au sia kota lelesun, fo to'u rala au. 047 2CO 011 033 Te au nonoo nggara tao au isi' boa esa rala uu, de ra'onda' au rendi' tali' mia kota a tembok na dea'. Dad'i au ala seri mia gofernor liman. Misined'a, te mete ma au mesa' nggo, na, nda bisa sa, to? 047 2CO 012 001 Mete ma hei nau, na, hela fo au ola' koao selu' mbei fai. Tao-tao te ola' koao nda na'ena ngguna sa. Te ae ufad'e nggi dala-dala' fo hita Lamatuan natud'u neu au, ona' sia meit e. 047 2CO 012 002 Au uhine atahori sa nenepa'a' no Kristus. Too sanahulu haa manalao' naa, eni neneso'u-boti' lalai naru' ata neu. Ana neneboti' no aon, do, aka' samanan o, au nda uhine sa. Aka' Lamatua' nahine. Au o uhine ae, lele' ana hene nisi' Lamatua' Mamana Meulaun, ana rena ded'ea-o'ola manaseli' teb'e, losa atahori nda bisa ola' sa 047 2CO 012 005 Dad'i soa' neu atahori mata' naa, au ae ola' koao. Te au nda nau ola' koao so'al ao ngga sa. So'al saa fo au nda tao be'i sa, au fe'e na ola' koao ta'o naa. 047 2CO 012 006 Mete ma au ae ola' koao, na au nda parlu ombo-koson sa, te au hambu dala ndoo-tetu' hetar fo au bisa ola'. Te au u'umamate' ao ngga, fo atahori afi' dud'u'a rae, au manaseli' lena' mia saa fo ara rena ma rita mia au. 047 2CO 012 007 Lelenan fai, Lamatua' natud'u neu au dala' hetar manaseli'. Te au o hambu sususa' boe, naa fo au afi' koao. Te nitu ra malanggan denu ana ded'enun esa fo aka' ngganggu au nakandoo' a, ona' nggaut esa aka' mbau-mbau' ao ngga. Weh! Au doid'oso seli teb'e! 047 2CO 012 008 Au hule lao telu ena fo Lamatua' so'u hendi dala' ia ra mia au. 047 2CO 012 009 Te Ana nataa au nae, “Au utud'u rala malole ngga neu nggo. Naa dai soa' neu nggo. Te lele' ho du'a mae, tungga ma'aderem na nda fe'e dai sa, na, Au koasa ngga boe ma'adere sia naa.” Naeni de au ae ola' nae' selu', lele' au nda tao be'i dala' esa sa. Huu ona' naa, au bub'ulu' ae, Kristus koasan nasod'a sia au. 047 2CO 012 010 Naa de, mete ma au med'a nda bisa tao ala dala' esa sa, au rala ngga suba-suba' a. Dad'i lele' atahori ola' ra'amamae' au do tao ra'asususa' au, do tao doid'oso au, do poko-paru au, huu au dad'i Kristus atahorin, de rala ngga suba-suba' a. Te mete ma au nda bisa sa, na, au hambu koasa lao' mia Kristus fo bisa tao dala' naa. 047 2CO 012 011 Naa, hei misod'a ona' Lamatua' nda parna denu au eti sia naa sa. Naa de, nau do nda nau sa o, fa' ra au ola' ona' nggoa' e mbei. Matetun, hei musi ola' koao so'al au. Mema' au nda u'ena sosoa' saa saa sa boe. Te mete ma ne'esasama' au o “atahori manaseli' naa ra”, mana oi Lamatua' mana denu sira, na sira, nda manaseli' lena' au sa. 047 2CO 012 012 Mete ma Lamatua' denu atahori esa fo neu dui-b'engga atahori so'al Eni, atahori naa tao manadad'i manaseli' mata'-mata' nendi' koasa, fo natud'u bukti oi, Lamatua' mana denu eni. Te afi' lilii', huu lele' au mia hei talad'a mara, au o tao manadad'i manaseli' ona' naa boe. Te au tao tao' naa ma u'utataa' ukundoo' a. 047 2CO 012 013 Te afi' miminasa, e! Aka' dala' esa' a, au nda tao sia hei e sa, fo atahori laen tao sia atahori sarani' laen ra. Naeni, au nda nau fo ama tanggon masod'a ngga sa. 047 2CO 012 014 Ta'o ia! Au uhehere uma sia hei lao ka telun ena. Au nda parlu nggi tanggon masod'a ngga sa. Au o nda parlu hei su'im sa boe. Te, tungga hita had'at na, nda nandaa anadiki' ra mbeda' su'it fee neu ina-ama nara sa. Nandaa naa, na, naeni atahori lasi' mana mbeda' hela su'in fo fee neu ana nara. Dad'i au nda parlu fo ama mbeda' hela su'im fee au sa, huu hei ona' au ana ngga ra boe! Au parlu' a hei ao mara no rala susue mara. 047 2CO 012 015 Mete ma parlu, na au hii' fee basa sud'i a saa nggara ma nau tao ues ita' mamate ngga fo masod'a mara tungga Lamatua' hihii-nanaun. Dad'i mete ma au sue useli' nggi, na hei o musi sue au ona' naa boe. Dad'i, ta'o bee de hei keke'e susue mara? Nda nandaa sa, to? 047 2CO 012 016 Hambu mia hei e rataa rae, au nda tao umub'era nggi sa. Te ruma fai rae, au dad'i atahori mana mahine peko-leleko' ma leleko' ala nggi, losa tao nggi tungga au hihii ngga. 047 2CO 012 017 Dad'i ta'o bee? Mbei ma atahori fo au haitua reti sia nggi, leleko' rala nggi, do? 047 2CO 012 018 Huu au denu Titus fo neti sia nggi. Au o denu toronoo' laen esa neu no e boe. Do ita' Titus leleko' nala nggi, do? Hoko', to? Huu Titus hei atahori nemeherem. Ma Titus no au ia, ona esa'. Hai ue-tao dala' ona esa', huu hai ru'a nggi dud'u'a mara, ona esa' boe. 047 2CO 012 019 Toronoo susue nggara, e! Se'u te hei dud'u'a eni' a fa' ra mae, hai misila'e ao mara sia mata mara, do? Hoko'! Huu basa saa fo hai ola' ia ra, Lamatualain bub'ulu'. De hai nda bisa mi'ifuni' saa-saa mia E sa. Hai o nenepa'a' mo Kristus boe. Huu hai sue nggi, naeni de basa saa fo hai tao' ia ra, hai mi'ena masud mae tao ma'adere nggi. 047 2CO 012 020 Dei fo, lele' au eti sia nggi, au du'a-du'a, afi' losa hei nda dad'i ona' au hihii ngga sa. Se'u-se'u te hambu ruma rareresi, rala mera', mbeda' rala', ruma du'a' a ao nara, ruma ola' ra'amuti-ra'amu atahori nara malole nara, ruma rendi-rendi' a ded'ea lena', ruma koao, ma ruma ramue-raanggi. Mbei ma au o dad'i atahori nda ona' hei hii' a sa boe. 047 2CO 012 021 Dei fo lele' au eti sia nggi, dud'u'a ngga liuali huu hei tatao mara. Afi' losa Lamatualain nae tao na'amamae' au sia mata mara. Afi' losa au tao atahori named'a mambera', huu hetar mia hei e fe'e misod'a tao' a de'ulaka', ma nda nau doa' sa, fo tungga bali' Lamatua' dala ndoo-tetun. Sira manggenggeo'! Huu ruma aka' hohongge. Ara tao mata'-mata' nda rahine mamaet sa. 047 2CO 013 001 Dad'i ia lao ka telun ena au ae eti se'u nggi. Mete ma hambu atahori nae fua sala' neu atahori, na, afi' lilii' hohoro-lalanen. Huu Lamatua' Susura Meumaren sura' nae, “Mete ma hambu atahori fua sala' neu atahori esa, musi hambu sakasii rua do telu ola' ona esa' dei, dei fo fe'e simbo na. Te mete ma nda ona' naa sa, na, afi' simbo.” 047 2CO 013 002 Lele' au eti sia hei e lao karuan, au fee nesened'a' ena neu atahori mana rasod'a tao de'ulaka' ra. Ia naa, au fee nesened'a' neu se fai, na'ab'ue no basa basa atahori mana rasod'a tao de'ulaka' ra. Ona' dalahulun, au fee nesened'a' ae, dei fo mete ma au dad'i uma, au nda hela se neu' ena sa. 047 2CO 013 003 Hei sangga-sangga bukti mae, Kristus ola' pake au. Naa. Mete ma Kristus nau nauli nala nggi, Ana tao koasa manaseli' sia talad'a mara. Te Ana nda tao ues no noe-na'us sa. 047 2CO 013 004 Lele' ara tao risa E mia hau nggangge' a, mema' Ana masaloe, huu Ana mbo'i hendi koasan. Te Lamatualain fee koasa neu Kristus de nasod'a lele' ia. Ma mae hita mana dad'i Eni atahorin med'a nda tabe'i sa, te Lamatualain fee nggita masod'a feu' ena. Naa de hai bisa mete-se'u nggi mendi' Eni koasan. 047 2CO 013 005 Esa-esa' paresa' rala mara fo bub'ulu' mae, hei mimihere teb'e neu Kristus, do hoko'. Koasan nenenita' sia masod'a mara, do hoko'? Sob'a ao mara ta'o naa. Huu mete ma Ana nda nenepa'a no nggi sa, ama nda dad'i atahorin sa. 047 2CO 013 006 Mete ma hei paresa' hai, na, hei bisa mita koasan nenenita' sia hai masod'a mara. No ta'o naa, hai mala seri. 047 2CO 013 007 Hai o hule-o'e mo'e mbali Lamatualain, fo ama afi' tao sala' saa-saa boe. Hai nda fad'uli mae atahori hii, do hoko' neu hai tatao mara sa. Te hai nau fo ama tao ndoo-tetu', ita' mae atahori ruma rae mbuu hendi hai. Ona' naa o nda saa-saa sa boe. 047 2CO 013 008 Huu hai nda bisa tao saa-saa sa fo lab'an ndoo-tetu' a sa. Hai mihine' a tao ndoo-tetu' a. 047 2CO 013 009 Mete ma hei dad'i ma'adere, ma hai dad'i male-ma' a, hai mimiho'o' a. Huu hai hule-o'e mo'e fo Lamatua' tao nggi boe dad'i manad'ai'. 047 2CO 013 010 Naa de, mae au u'udodoo' o nggi o, au sura' dala' ia ra lele' ia, fo mete ma au eti na, au nda sud'i boe ola' o nggi fai no deres sa ena. Au dad'i hita Lamatuan ded'enun. Te Ana fee au hak ma koasa fo tao ma'adere nggi, nda tao ulutu nggi sa. 047 2CO 013 011 Toronoo susue nggara e! Au o'ola ma'abui ngga ia, aka' a sod'a-mole'. Tao netetu basa dala' ra. Rena malolole nenori ngga. Misod'a no rala' esa. Hei musi malolole esa no esa. Susue' naa na'oka sia Lamatualain. Au hule fo Ana no nggi nakandoo' a, ma tulu-fali nggi fo misod'a no mole-dame esa no esa. 047 2CO 013 012 Hei esa musi natea esa no i'id'u susue-lalai' a, mana nandaa soa' neu Lamatua' atahori meumaren. Lamatualain atahorin mana sia ia ra basa se helu hara sod'a-mole' neu nggi boe. 047 2CO 013 013 Au hule fo hita Lamatuan Yesus Kristus natud'u Rala malolen neu nggi. Au hule fo Lamatualain natud'u susue-lalain neu nggi. Au o hule fo Lamatua' Dula-dale Meumaren natud'u rala malolen, naa fo basa nggi misod'a no rala' esa. Ba'u' a naa ena, Paulus # # BOOK 048 GAL Galatians Galatia 048 GAL 001 001 Sod'a-mole' mia au, Paulus, Lamatua' ana ded'enun. Au fee susura ia neu toronoo mamahere' mana sia jama'at-jama'at sia profinsi Galatia. Toronoo' mana ro au sia ia ra o, haitua sod'a-mole' fee nggi. Au fee nesenened'a' neu nggi ae, atahori nda denu au sa, te Ama Lamatualain no Yesus Kristus. Yesus Kristus naa, naeni Atahori fo Lamatua' fee nema' a. Kristus mate, te Lamatua' tao nasod'a bali' E. Ma, Sira mana denu au fo uu ufad'e atahori ra so'al Hara-Lii Malole' ia. 048 GAL 001 003 Au hule-o'e neu Lamatualain, naeni hita aman, no Yesus Kristus, hita Lamatuan. Au o'e fo ratud'u rala malole nara, neu nggi, fo misod'a no mole-d'ame. 048 GAL 001 004 Kristus mate fo soi-tefa hendi sala tara, ma mbo'i nggita mia de'ulaka' mana sia raefafo' ia. Basa naa ra, tungga Ama' Lamatualain hihii-nanaun. (aiōn g165) 048 GAL 001 005 Huu naa de, hita musi koa-kio E takandoo' a! Teb'e ta'o naa! (aiōn g165) 048 GAL 001 006 Toronoo ngga re! Au nda ita' ae dud'u'a mara ta'o bee sa boe! Lamatualain pili nala nggi ena, huu Ana nau fo ama mihine Eni rala dud'u'a malolen. Te ta'o bee de misidea tute' a fo mi mimihere neu nenori' laen 048 GAL 001 007 nda matetu' sa? Fe'esa'an a, au unori matetu' so'al Yesus Kristus Hara-lii Malolen. Te ia na mana peko-leleko' ra rema esu-b'ab'ali' Hara-lii Malole' naa, losa tao hei bingun. 048 GAL 001 008 Besa-b'esa! Dei fo Lamatua' sumba-ndoon atahori mana nema nanori Hara-lii Malole' fo nda ona' hai minori' naa sa. Mae atahori naa mia hita, do Lamatua' aten esa mia sorga o, dei fo eni hambu sumba-ndoon boe! 048 GAL 001 009 Hai mifad'e dala' ia eni' a d'alahulun ena. Te au ae fee nesenened'a selu' fai, ta'o ia: Mete ma hambu atahori nema nanori laen mia Hara-lii Malole' fo d'alahulun hei simbo' naa, dei fo Lamatua' o sumba-ndoon e boe. 048 GAL 001 010 Au umburani ola' ta'o naa, huu au ae tao Lamatua' ralan namaho'o, te nda atahori ralan sa. Hei du'a mae au ae sangga rala' o atahori, do? Hoko'! Te mete ma au tao ta'o naa, na, au nda undaa dad'i Kristus atahori dedenun sa. 048 GAL 001 011 Toronoo ngga ra e! Au ae ufad'e relo-relo ta'o ia, Hara-lii Malole' fo au unori neu hei naa, atahori nda ander-ander sa. 048 GAL 001 012 Au nda simbo naa mia atahori sa, ma atahori nda ranori naa neu au sa boe. Te Yesus Kristus mana nafad'e sosoan neu au. 048 GAL 001 013 Tantu hei rena basa dud'uit so'al au d'ala masod'a d'alahulu ngga, lele' au fe'e tungga agama Yahudi to? Lele' naa au tao Lamatua' atahori nara doid'oso rita' mamate nara, fo ae tao ulutu se. 048 GAL 001 014 Lele' naa boe o, rala ngga ma'ahee unori agama Yahudi d'alan, lena' atahori Yahudi laen fo ded'ena' ro au' ra. Ma au o, manggate lena' tao tungga basa bei-ba'i' ra ad'at na no agama hohoro-lalanen. 048 GAL 001 015 Mae ta'o naa o, Lamatualain na'etu' basa fo fee au uhine Anan. Mama ngga nda fe'e b'onggi au sa, te Ana pili nala au ena, huu Ana nae natud'u rala malolen neu au. Ana o denu au, uu unori atahori nda Yahudi ra sa. Lele' Ana denu au ta'o naa, au nda uu o'e dud'u'at mia atahori laen sa. 048 GAL 001 017 Au o nda uu undaa o atahori lasi-lasi Kristen ra fo mana dad'i Yesus ded'enun ena sia Yerusalem. Te au lao tute' rae Arab uu. Basa ma, au bali' isi' kota Damsik fai. 048 GAL 001 018 Too telu boe ma, au 'u undaa o Petrus sia Yerusalem fo ae sangga dud'ui feu' mia e. Boe ma au leo sia naa fai sanahulu lima. 048 GAL 001 019 Lele' naa, au unda o Lamatua' Yesus od'i b'onggin, naran Yakobis. Te au nda unda o Lamatua' ded'enun laen ra sa. Aka' ru'a se. 048 GAL 001 020 Saa fo au sura' ia, mema' teb'e ta'o naa! Au nda leleko' sa! Lamatua' bub'ulu'! 048 GAL 001 021 Basa naa ma, au lao isi' propinsi Siria no propinsi Kilikia 'u. 048 GAL 001 022 Lele' naa, Kristus atahorin mana sia Yudea ra nda fe'e rahine au sa. 048 GAL 001 023 Ara rena' a hara' rae, “Atahori fo fe'esa'an mana tao doid'oso hita a, ia naa nanori Kristus Hara-lii Malolen. Naa te Fe'esa'an ana mana sob'a tao nalutu hita.” 048 GAL 001 024 Rena rala au umuhere neu Lamatua' Yesus Kristus ena, ma basa se so'u rananaru Lamatualain. 048 GAL 002 001 Basa too sanahulu haa boe ma, au bali' kota Yerusalem uu o Barnabas. Hai o mo atahori mamahere' sa, nda atahori Yahudi sa, naran Titus. 048 GAL 002 002 Au naa uu, huu Lamatualain mana denu. Basa naa ma, au dui lasi-lasi Kristen ra, hara-lii malole' fo au unori neu atahori nda Yahudi ra sa. Lele' naa, au ola' mata' o se naa fo ara paresa' malolole saa fo au unori' naa, teb'e' do hoko'. Huu, mete ma ra'etu' rae, nda teb'e sa, na, atahori bisa rae ue-tatao ngga parsuma' a! 048 GAL 002 003 Rena au ola' ta'o naa ma, ara simbo no malole'. Ara o simbo Titus no malole' boe. Mae eni nda atahori Yahudi sa o, ara nda ra'asusuu' e sunat sa. 048 GAL 002 004 Te lele' naa, hambu toronoo' hira nda ra'ahei' sa, huu ara ranori laen. Sira atahori Kristen nda matetu' sa. De rema nee-nee fo rae ra'asusuu' Yesus Kristus atahori nda Yahudi nara sa, fo tungga basa hohoro-lalane' agama Yahudi. Te Yesus Kristus mbo'i hendi hita ena, naa de hita nda nenepa'a' sia hohoro-lalane' naa ra sa ena, ona' ate. 048 GAL 002 005 Mae ra'asusuu' ta'o naa o, hita nda simbo mbei sa boe. No ta'o naa hei mimihere mikindoo Hara-lii Malole' fo au unori' a. Te naa mema' teb'e. 048 GAL 002 006 Lasi-lasi' naa ra simbo au nenori ngga naa, ma nda tamba-tamba' saa sa boe. Te Lamatualain nda mete mata' sa. De mae sira atahori moko-monaen do anadiki' o, naa nda ma sosoa' sa. 048 GAL 002 007 Te sosoan, naeni: ara bub'ulu' oi, Lamatualain pili nala au ena fo endi Hara-lii Malolen fee neu atahori nda Yahudi sa. Ona' Ana denu Petrus nendi Hara-lii Malolen neu atahori Yahudi ra. 048 GAL 002 008 Te Lamatualain fee koasa neu Petrus fo dad'i ded'enu' soa' neu atahori Yahudi ra. Ana o fee koasa neu au ona' naa boe fo dad'i ded'enu' soa' neu atahori nda Yahudi ra sa. 048 GAL 002 009 Lele naa, atahori du'a ena rae Yakobis, Petrus, ma Yohanis, malangga nggarei'. Lele' telu' se bub'ulu' rae, Lamataulain natud'u rala malolen neu au ena, ma ara rambarii' de rema to'u lima' ro au o Barnabas, fo dad'i tatanda' oi, basa hai rala' sa ena. Ara nau fo hai mi mendi Hara-lii Malole' neu atahori nda Yahudi sa, ma sira mana rendi fee atahori Yahudi ra. 048 GAL 002 010 Aka' naa, ara fee neseneneda' sa neu au o Barnabas. Naeni, hai afi' lilii' tulu-fali atahori hatata' ra. Mema' naa au ae tao ena. 048 GAL 002 011 Lao esa ma Petrus nisi' kota Antiokia, boe ma au ai e relo-relo, huu ana tao sala'. 048 GAL 002 012 Lele' fe'e nema a, ana hii endo' naa na'ab'ue no Kristus atahori nda Yahudi nara sa. Te lele' Yakobis nonoon atahori Yahudi nara rema, boe ma Petrus lao hela toronoon nda Yahudi ra sa, ma nda endo' naa no se sa ena. Huu namatau atahori Yahudi mana ranori rae, Kristus atahori nara musi to'u rahere' atahori Yahudi agama na hohoro-lalanen ma musi rasod'a ra'ad'od'oo' mia atahori nda Yahudi ra sa. 048 GAL 002 013 Rita Petrus tataon naa, ma atahori Yahudi laen ra o tao tungga boe. Losa Barnabas o tungga tatao-nono'i' mana d'ea-rala nara boe. 048 GAL 002 014 Te lele' au ita se nda tungga matetu' Hara-lii Malole' a hihiin sa, ma au ai mema' Petrus mia mata nara ae, “We, a'a Pe'u! A'a ia, mema' atahori Yahudi. Te Lamatualain soi dala' fo atahori mana ramahere neu Yesus Kristus afi' nenepa'a' ro atahori Yahudi ra agaman hohoro-lalanen fai. A'a simbo nala dala' naa ena. Te, ta'o bee de ale' ia a'a fe'e mae mu'ususuu' atahori nda Yahudi ra sa, fo tao ao nara ona' atahori Yahudi fai?” 048 GAL 002 015 Au ai Petrus ta'o naa, huu hai ru'a nggi atahori Yahudi. Hai nusa Yahudi ma nda ona' nusa' laen ra sa, huu hai atahori mara rahine Lamatualain doo' ena. 048 GAL 002 016 Te ia naa hita o bub'ulu' tae, Lamatua' nda simbo no malole' atahori esa sa boe, huu eni tao tungga agama hohoro-lalanen. Te Lamatua' simbo no malole' atahori', mete ma ana namahere neu Yesus Kristus, nda huu eni tao tungga agama hohoro-lalanen sa. Ta'o naa dei, fo Lamatua' fe'e henggenee atahori nae, salan nese ena. 048 GAL 002 017 Naeni de hita tanori tae, Lamatua' simbo malole' atahori, huu namahere neu Yesus Kristus. Te hambu atahori Yahudi fua sala' neu nggita rae, hita sala ena, huu hita tamahere neu Kristus, te nda to'u tahere' agama Yahudi hohoro-lalanen sa ena. Hei o mae fua sala' ta'o naa boe, to? 048 GAL 002 018 Te mete ma au to'u ala bali' agama hohoro-lalanen fo au mbo'i hendi' a, na, naa dei fo au sala! 048 GAL 002 019 Mema' d'alahulun au manggatee tao tungga agama Yahudi hohoro-lalanen, naa fo au malolole o Lamatua'. Te au nda bisa sa. Naa de ia naa au mbo'i hendi hohoro-lalane' ra fo usod'a u'ub'ue o' a Kristus. No ta'o naa, dei de Lamatualain simbo au no malole. Ona' au mate nenembaku' sia hau nggangge' o Kristus ena. Ia naa au nda usod'a sa ena, te Kristus nasod'a sia au rala. Au hambu masod'a feu' ia, huu au umuhere neu Lamatua' Anan. Te Ana sue naseli' au, losa Ana mate nggati au. 048 GAL 002 021 Lamatualain simbo au huu rala malolen, nda huu au tao tungga agama hohoro-lalanen sa. Huu mete ma atahori bisa malolole ro Lamatua' huu tungga agama hohoro-lalanen, na, sosoan, Kristus mamaten, parsuma' a. Naa, au ufad'e neu Petrus se sia Antiokia. 048 GAL 003 001 We! Atahori Galatia re! D'alahulun au ufad'e mia mata mara, so'al Yesus Kristus mamaten sia hau nggangge'. Te ia naa atahori leleko' hei no mud'a' ena to! Hei nggoa mara seli! 048 GAL 003 002 Au ae utane dala' sa' a. Hei simbo mala Lamatua' Dula-d'alen naa, huu hei tungga agama hohoro-lalanen, do? Hoko', to! Dula-d'alen nema nisi hei, huu hei mimihere Hara-lii Malolen fo hei rena' a. 048 GAL 003 003 Dad'i, ta'o bee de hei miminggoa seli ta'o naa, e? D'alahulun hei misod'a tungga Dula-d'ale Meumare' hihii-nanaun ena. Te ale' ia hei misod'a tungga bali' atahori hihii-nanaun. 048 GAL 003 004 Lele' hei fe'e mae mimihere neu Kristus, hei hambu doid'oso' nae-nae. Afi' losa basa naa ra dad'i parsuma' a! (Tao-tao te, tamahere neu Kristus nda bisa parsuma' a sa.) 048 GAL 003 005 Lele' Lamatualain fee Dula-dalen, ma natud'u manadad'i' mata'-mata' sia mata mara, hei du'a mae Ana tao ta'o naa huu ama tungga agama hohoro-lalanen, do? Hoko', to! Ana tao ta'o naa, huu mimihere Hara-lii Malole' fo ama rena' a. 048 GAL 003 006 Misined'a atahori Yahudi ra b'ei-ba'i nara, naeni ba'i Abraham. Te Lamatualain Susura Meumaren sura' nae, “Huu namahere neu Lamatualain, naa de Lamatua' simbo e no malole' ma henggenee e nae fee ne atahori rala ndoos.” 048 GAL 003 007 Dad'i hei musi mihine malolole dala' ia! Atahori mana namahere' ona' Abraham, sira dad'i Lamatualain atahori ndoo-tetun. 048 GAL 003 008 Lamatua' nafad'e mema' sia Susura Meumaren nae, dei fo Eni simbo atahori mia nusa fea' ra boe, mete ma ara ramahere Eni. Te fai ma'ahulun Ana nafad'e mema' Hara-lii Malolen neu ba'i Abraham nae, “Dei fo basa nusa' sia raefafo' ia hambu papala-bab'anggi' huu ho.” 048 GAL 003 009 Huu Lamatualain hehelu-fufulin naa, naa de Ana o fee papala-bab'anggi' neu basa atahori mana ramahere neu E, ona' Ana fee neu Abraham. 048 GAL 003 010 Atahori mana tungga agama hohoro-lalanen, naa fo Lamatua' simbo e no Malole', na, ana musi lemba-nasaa basa hohoro-lalane' naa, ona' eni nene sumba-ndoon ena. Te nenesura' sia Lamatualain susura Meumaren oi, “Atahori nda mana tungga nakandoo agama hohoro-lalanen losa lutu-lelo' sa, ana hambu sumba-ndoon! 048 GAL 003 011 Te matetu' ena, Lamatualain nda simbo atahori, huu eni tungga hohoro-lalane agama sa. Te nenesura', oi “Atahori musi ramahere Au, dei fo Au fe'e simbo e ona' atahori rala ndoos, fo ana hambu masod'a ndoo-tetu'.” 048 GAL 003 012 Naa! Mete ma atahori nau nasod'a tungga agama hohoro-lalanen hihii-nanaun, ana musi tao tungga basa-b'asa' e losa lutu'-lelo'! Te Lamatua' nafad'e mema' sia Susura Meumaren nae, “Atahori mana nae nasod'a tungga hohoro-lalane' a, dei fo batasibu no' a hohoro-lalane' ra.” 048 GAL 003 013 Huu Kristus bae etu ena, fo mbo'i hendi hai mia agama hohoro-lalanen mana pa'a hai' a. Fe'esa'an, hai misod'a lemba-misaa agama hohoro-lalanen ona' atahori nene sumba-ndoon e. Te ia naa, Lamatua' Yesus so'u hendi sumba-ndoon naa mia hai ena. Te nenesura' sia Susura Meumare' a oi, “Atahori mana mate nene londa-nggangge' sia rii a, eni nene sumba-ndoon.” 048 GAL 003 014 Lele' Yesus Kristus mate fo fee masod'a' neu hita, naa papala-bab'anggi' fo Lamatualain fee neu Abraham ena, o onda nema nusa fea' ra boe. No ta'o naa, basa atahori mana ramahere neu Kristus bisa simbo Lamatualain Dula-d'alen fo Ana helu-fuli mema' a. 048 GAL 003 015 Toronoo ngga re! Ia naa au ae utud'u conto mia hita masod'an fais-fais. Mete ma hambu atahori sura' nala susura pusaka, basa ma ana teken basa naran ena, na susura naa nene henggenee' ena. Atahori laen nda bisa fee e'ena-a'ai' neu saa fo nenesura' sia susura naa sa, ma nda bisa sura' selu' saa-saa sia naa sa ena. 048 GAL 003 016 Ona' naa boe lele' Lamatualain helu-fuli' no Abraham ma tititi-nonosin. Lamatualain nda nae, “Au Helu-fuli ia o tititi-nonosi mara”, huu Ana nda helu-fuli neu atahori hetar sa. Te Ana helu-fuli fee neu aka' Abraham tititi-nonosin esa, naeni Kristus. 048 GAL 003 017 Au masud ngga ta'o ia: Lamatualain helu-fuli' na'ahulu' no ba'i Abraham. Boe ma basa too natun haa telu nulu, dei de Ana na'onda' agama hohoro-lalanen fee atahori Yahudi ra tungga sira ba'in Musa. Mae ona' naa o, Lamatua' nda lea bali' hehelu-fufuli ma'ahulun naa sa. 048 GAL 003 018 Lamatua' fee papala-bab'anggi' neu Abraham, nda huu ana tao tungga hohoro-lalane' sa. Te Ana fee papala-bab'anggi' huu Ana helu-fuli mema' nae fee muda' Abraham eni' a ma'ahulun. Naa, ona' ana' sa simbo pusaka mia aman. Ana simbo, huu aman helu-fuli mema', nda huu ana' naa tao tungga atoran sa. 048 GAL 003 019 Dad'i ia naa au ae utane ta'o ia: mete ma Lamatualain simbo ba'i Abraham no malole' huu nemeheren, ta'o bee de Lamatua' fee tamba hohoro-lalane' neu ba'i Musa? Ana fee tamba agama hohoro-lalanen fo nenori atahori d'ala sala nara mata'-mata'. Eni masud na, naa fo atahori rasod'a tungga hohoro-lalane' a hihii-nanaun, losa Abraham tititi-nonosin esa nema. Boe ma, mete ma tititi-nonosi' naa, naeni Kristus, nema, hohoro-lalane' naa nda parlu sa ena. Lele' Lamatua' fee agama Yahudi hohoro-lalanen, Ana nda fee mata' sa. Ana pake ate nara mia sorga, de rendi neu ba'i Musa, dei de Musa fee neu atahori Yahudi ra. No ta'o naa, Musa dad'i neu mana nendi hara' fee Lamatua' no atahori nara. 048 GAL 003 020 Te lele' Lamatualain helu-fuli no Abraham, Ana nda pake mana nendi hara' sa. Ana helu-fuli mata' no mata' aon! No ta'o naa, hita tahine tae, Lamatua' helu-fulin manaseli' lena' hohoro-lalane' naa ra. 048 GAL 003 021 Lele' Lamatua' fee agama hohoro-lalane nara neu ba'i Musa, naa, balab'an no hehelu-fufulin, do? Hoko'! Huu mete ma hambu hohoro-lalane', atahori bisa tao tungga fo Lamatua' simbo e no malole' ma nasod'a, ne'o atahori Yahudi ra hohoro-lalanen bisa tao ta'o naa boe. Tao-tao te nda hambu hohoro-lalane' esa sa boe fo atahori bisa tao tungga, fo tao ma'asufu Lamatua' ralan, fo Ana simbo e no malole'. 048 GAL 003 022 Huu sia Lamatua' Susura Meumaren nenesura' oi, basa atahori nenepa'a mates ro sala' mata'-mata'. Naa de aka' atahori mana ramahere neu Yesus Kristus, simbo saa fo Lamatualain helu-fuli' a. 048 GAL 003 023 Te losa fain, Lamatua' soi dala' fo hai nenembo'i' mia hohoro-lalane' ra, sad'i hai mimihere neu Kristus. 048 GAL 003 024 Dad'i agama hohoro-lalane nara, ona' mana nanea, mana nanori hita no malolole losa Kristus nema. Mete ma nema ena, hita bisa tamahere E, naa fo tasod'a malolole to Lamatualain. Naa de, ia naa hita nda parlu mana nanea' sa ena. 048 GAL 003 026 Ia naa hei dad'i Lamatualain ana nara ena, huu mimihere Yesus Kristus. 048 GAL 003 027 Basa hei mana nenesarani' fo dad'i atahorin, ama nenepa'a mates mo E. 048 GAL 003 028 Basa atahori mana ramahere Kristus, ara ona esa' ena. De mae hei atahori Yahudi, do nda Yahudi sa o, ate do nda ate sa, tou' do ina', basa atahori mana ra 'ab'ue ro Yesus Kristus, ona esa'. 048 GAL 003 029 Kristus naa, Abraham tititi-nonosin fo Lamatualain helu-fuli eni' a d'alahulun. Huu hei mi'ib'ue mo Kristus, de hei dad'i Abraham tititi-nonosi matetun ena. No ta'o naa, hei o bisa simbo papala-bab'anggi' fo Lamatualain helu-fuli ma'ahulun neu Abraham. 048 GAL 004 001 Au fee conto esa fai. Ana' sa na'ena hak simbo hata-heto' mia aman, mete ma aman mate. Te mete ma too na nda fe'e dai sa, nda bisa simbo hata-heto' naa, mae basa naa dei fo dad'i eni enan. Te mete ma toon nda fe'e dai sa, eni ona' ate nda na'ena hak fo ha'i malanggan hata-heto nara sa. 048 GAL 004 002 Huu naa, musi hambu atahori mete-se'u e no hata-heto nara. Ana' naa musi tungga mana mete-se'u a hihii-nanaun, losa fai' fo aman na'etu' nala', dei fo ana fe'e bisa simbo hata-heton. 048 GAL 004 003 Hita o ona' naa boe. Lele' Yesus Kristus nda fe'e nema sa, hita fe'e ona' anad'iki' naa. Huu hita fe'e nenepa'a' to raefafo' a hihii-nanaun ona' ate sa. 048 GAL 004 004 Te nandaa no lele' naa, Lamatualain haitua Anan nema dad'i atahori, naa fo atahori o neneso'u' dad'i Lamatua' ana nara. Lamatualain anan naa, nasod'a tungga atahori Yahudi ra agaman hohoro-lalanen, fo Ana bisa mbo'i basa atahori ma'ahulun mana rasod'a tungga hohoro-lalane' naa. 048 GAL 004 006 Huu hei dad'i Lamatulain ana nara ena, naeni de Ana fee Anan Dula-d'alen nema, nisi' hei rala mara. No dala' naa, hei mi'ena hak mimeli Lamatualain, mae “Ama B'onggi'”. 048 GAL 004 007 De ia naa, hei nda afi' dad'i ate mana nda na'ena hak simbo hata-heto' sa. Te hei dad'i Lamatualain anan mana na'ena hak simbo basa hata-heto' fo Ana helu-fuli' a. 048 GAL 004 008 Fe'esa'an, lele' hei nda fe'e mihine Lamatualain sa, tao ao mara dad'i ate fo songgo d'ala nda matetu' ra sa. 048 GAL 004 009 Te ia naa, hei mihine Lamatualain ena. Malole lena' au ufad'e ae, Lamatualain mana nahine nggi. Na, ta'o bee de hei mae songgo bali' dala' nda na'ena ngguna ma koasa saa sa boe? Hei mae to'u mihere' dala' naa ra, fo dad'i ate nara fai, do? 048 GAL 004 010 Au rena oi, hei tao tungga hohoro-lalane' tungga fai, fulan, ma too, fo mae sob'a tao Lamatualain ralan namaho'o. 048 GAL 004 011 Ia tao au du'a sosonat! Se'u-se'u te au b'engge unori nggi doon seli ena, te parsuma' a. 048 GAL 004 012 Toronoo susue nggara e! Au hule fo misod'a nenembo'it mia dala' naa ra, ona' au ia. Huu au usod'a nenembo'it mia agama hohoro-lalanen ena, ona' hei nda atahori Yahudi ra sa. Fe'esa'an, lele' hita ta'ab'ue, hei nda mi'isususa' au sa. 048 GAL 004 013 Basa hei bub'ulu', lele' au uma dui-b'engga Hara-lii Malole' neu hei fefeun, au mamahed'i'. 048 GAL 004 014 Ona' naa o, hei nda oi au sa, huu hei simbo au, ona' au ia, Lamatualain aten mia sorga. Lelenan fai, hei simbo au, ona' au ia, Yesus Kristus. 048 GAL 004 015 Lele' naa, basa nggita tamaho'o seli. Te, ta'o bee de ale' ia nda ta'o naa sa ena? Lele' naa hei sue mala au seli, sambe hei sad'ia ed'o mala mata heheli mara fo fee neu au. 048 GAL 004 016 Te ale' ia hei du'a mae au ia musu, huu au ola' ndoo-tetu' fee neu nggi, do? 048 GAL 004 017 Mana peko-leleko' ra nda nau au u'ub'ue o nggi sa, de ara manggate kokoe nggi, fo tungga basa atahori Yahudi ra agaman hohoro-lalanen. Ara nau hei mbute-mue tungga' a hihii-nanau nara. 048 GAL 004 018 De mete ma hei manggate tao d'ala malole', naa malole boe! Mae au u'ub'ue 'o hei, do hoko' o, tao' a malole'. 048 GAL 004 019 Ana susue nggara e! Ia na, au tao-ues ita mamate ngga fee nggi, de au doid'oso ona' ina' mana named'a nae b'onggi. Ma au nda uloe' tao ues sa, losa rala mara dad'i ona' Kristus ralan. 048 GAL 004 020 Te ia na, au nda ita' ae tao nggi ta'o bee sa boe! Au hii ae eti ola' mata' o nggi, naa fo au afi ola' deres ta'o ia. 048 GAL 004 021 Mete ma hei mae misod'a tungga atahori Yahudi ra agaman hohoro-lalanen, malole lena' hei mihine hohoro-lalane' a sosoan d'ei. 048 GAL 004 022 Te sia Lamatua' susura Meumaren dui so'al sira ba'i Abraham na ana toun rua. Ana hambu ana' esa mia aten, ma ana' esa mia sao kab'in na, fo nda ate sa. 048 GAL 004 023 Ate naa, b'onggi nala anan, huu tungga atahori hihii-nanaun. Te sao kab'in na b'onggi nala anan, huu Lamatualain helu-fuli mema' ta'o naa neu Abraham ena. 048 GAL 004 024 Ina ka rua' naa ra, dad'i nekendandaa' netud'u Lamatualain tao hehelu-fulin rua no atahori. Helu-fuli' esa, Ana helu neu ba'i Musa mia lete Sinai, lele' na'onda atahori Yahudi ra agaman hohoro-lalanen. Atahori mana to'u nahere' agama hohoro-lalanen naa, sira o ate ona' Hagar boe. 048 GAL 004 025 Mamana' naa sia Lete Sinai sia rae Arab, ona' Hagar e boe. Basa atahori Yerusalem mana fe'e to'u rahere' Agama Yahudi hohoro-lalanen, sira o ate ona' Hagar boe. 048 GAL 004 026 Te Hehelu-fufuli' laen a, natud'u kota Yerusalem esa sia sorga. Lamatualain ana nara mana leo sia na, nda ate sa. Sira, atahori nenembo'it nda mana nenepa'a' no agama hohoro-lalanen sa. Huu naa, sira ona' hita mama Sara na, Abraham sao kab'in na. 048 GAL 004 027 Huu sia Lamatua' Susura Meumaren nenesura', oi: “Woi! Ina nda mana b'onggi' sa e! tao mumuho'o ralam leo! Woi! Ina' rala nda mana named'a hed'i bob'onggi' sa e! sod'a no nemoho'ot leo! Ina rala mana mambalutu', huu saon nda taoafi' neu e sa ena, dei fo hambu ana' hetar lena' ina' fo saon tao mata' neu e.” 048 GAL 004 028 De toronoo nggara e! Lele ulu' a Lamatualain helu-fuli fo fee Abraham ana'. Te doo' dei de Lamatualain natetu hehelu-fufulin, fo fee Sara b'onggi Isak fee Abraham. Hita o ona' Isak boe, huu Lamatualain helu-fuli fee tititi-nonosi' laen fee Abraham. 048 GAL 004 029 Lele' ate a anan, fo neneb'onggi' tungga atahori hihii-nanaun, na'amoko ma, ana tao na'asususa' Isak, fo mana neneb'onggi' tungga Lamatualain Dula-d'alen hihii-nanaun. Naa o ona' a saa mana dad'i' ena. 048 GAL 004 030 Lamatualain Susura Meumaren sura' oi, “Mbuu hendi ate a no anan. Huu ate a anan nda na'ena hak simbo hata-heto' sa. Aka' sao kab'in a anan na'ena hak.” 048 GAL 004 031 De ta'o ia, toronoo nggara e! Hita nda ona' ate a anan sa, huu hita nda afi' to'u tahere' agama Yahudi hohoro-lalanen sa. Te hita ia, ona Abraham anan mia sao kab'in na, huu hita tamahere neu Yesus Kristus. 048 GAL 005 001 Fe'esa'an atahori Yahudi ra lemba-rasaa bera-b'era sira agaman hohoro-lalanen. Te ia na Kristus so'u hendi bera' naa mia atahori mana ramahere neu E. Naeni de, ia na hita nenembo'it ena. Dad'i ama afi' nenetipu' fo milemba-misaa bali' hohoro-lalane' naa, ona ate e! 048 GAL 005 002 Rena, e! Ia au, Paulus, mana ola' ia. Mete ma hei simbo sunat fo tungga atahori Yahudi ra hohoro-lalanen, Kristus mamaten fo mana mbo'i hendi hei naa, nda ma ngguna saa sa ena. 048 GAL 005 003 Mete ma atahori simbo sunat, ana musi lemba-nasaa nala bali' basa hohoro-lalane' naa ra. Misined'a naa, do hoko'? Te fe'esa'an, au ufad'e mema' ena. 048 GAL 005 004 Atahori mana nau pake hohoro-lalane' fo nae tao Lamatualain simbo e no malole, ana na'adod'oo' aon mia Lamatualain. Te no dala' naa, ana tola hendi Lamatualain rala malolen. 048 GAL 005 005 Te Lamatualain Dula-d'ale Meumaren mana soi dala' fo tamahere neu Yesus Kristus. Naa de hita tahani' a, tae dei fo Lamatualain henggenee nala hita nae, hita atahori ndoos. 048 GAL 005 006 Atahori sunat do, hoko' o, naa nda ma ngguna' sa. Te mana ma ngguna' a naeni, Atahori ramahere neu Kristus, naa de ara sue atahori laen. 048 GAL 005 007 Fe'esa'an, hei misod'a tungga d'ala ndoo-tetu' ena. Te ia na se peko-leleko' hei, de losa nda tungga dala' naa sa ena? 048 GAL 005 008 Nenori pepeko-leleko' fo hei rena' naa, nda mia Lamatualain sa. Huu Ana mana nameli hei dad'i atahorin. 048 GAL 005 009 Saa fo ranori' naa, fefeun aka' ded'eat esa-rua' a. Te dod'oo ma nenori' naa tao nalutu dud'u'a mara. Ona' bib'it mbei atahori sambor no tarigu fo rumu dad'i roti. D'od'oo ma, bib'it a tao tarigu nenesambor a hene. 048 GAL 005 010 Huu hita dad'i esa to hita Lamatuan Yesus Kristus, Naa de au umuhere ae, dei fo Ana fee hei mimihere bali' saa fo au unori' naa. Ma dei fo Lamatualain huku-d'oki sud'i' a se mana tao nalutu nemehere mara. 048 GAL 005 011 Ta'o ia, toronoo nggara e! Mete ma au unori ae, atahori musi sunat, na ne'o au nda nene tao doid'oso' ona' ia sa. Ma atahori Yahudi ra nda sud'i tola hendi au nenori ngga so'al Yesus mamaten sia hau nggangge' a sa. 048 GAL 005 012 Te atahori mana tao hei bingun so'al sunat naa, hela fo ara uta hendi ‘mamae’ nara! 048 GAL 005 013 Toronoo ngga re! Lamatua' mbo'i hendi hei ena, naa fo ama afi' sudi tungga agama hohoro-lalanen hihii-nanaun. Te afi du'a mae, hei nenembo'i ena fo misod'a tungga' a hihii-nanau mara! Te matetun, hei musi misod'a esa sue esa, ma esa mete-se'u esa, ona' ate mete-se'u malanggan. 048 GAL 005 014 Sia Lamatualain Susura Meumaren nenesura' oi, “Musi sue atahori laen ona' sue aom boe.” Mete ma hei tungga aka' hohoro-lalane' esa ia, na, hei tao tungga basa atahori Yahudi ra agaman hohoro-lalanen hihii-nanaun ena. 048 GAL 005 015 Te mete ma hei mireresi fo esa lea nore esa, na dei fo mete! Nda doo' sa te, hei esa tao milutu esa. 048 GAL 005 016 Au masud ngga ta'o ia: Mete ma hei misod'a tungga Lamatua' Dula-d'alen hihii-nanaun, na hei nda tungga atahori hihii-nanaun sa ena. 048 GAL 005 017 Te atahori hihii-nanaun nda tungga Dula-d'ale' a hihii-nanaun sa. Ma dula-d'ale' a hihii-nanaun o nda tungga atahori hihii-nanaun sa boe. Huu ru'a se balab'an na! Naa de ama afi' sudi tao tungga hihii-nanau mara fai. 048 GAL 005 018 Te mete ma Lamatualain Dula-d'alen nalalao nggi, hei nda sud'i nenepa'a' mia hohoro-lalane' naa ra sa ena. 048 GAL 005 019 Atahori mana tungga-tungga' a atahori hihii-nanaun, ona' a: atahori mana hohongge', atahori dud'u'a de'ulaka mana nda na'ena mamaet sa, 048 GAL 005 020 mana songgo nitu fo suanggi', mana namusu', mana hii' a nareresi, mana hii' horo-mbalama, mana hii' a namue-naanggi', d'u'a' a aon, mana hii' a dud'unggu-mbambau atahori, mana hii' a namue leli, 048 GAL 005 021 mana hii' a rala mera', mana hii' a ninu mafu, mana hii' a feta-d'ote setelele', ma mana tao sala-singgo' laen fai. Fe'esa'an, au fee nggi nesenened'a' ae, atahori mana tao tungga dala' naa ra, nda bisa dad'i Lamatualain atahorin sa. 048 GAL 005 022 Te atahori mana nasod'a tungga Lamatua' Dula-d'alen hihii-nanaun, Dula-d'ale' a tao e dad'i atahori mana hii' a sue-lai, rala nemeho'ot, hii' a mole-d'ame, mana na'atataa', ralan malole no atahori', hii tulu-fali atahori, hii to'u nahere' ded'ean, 048 GAL 005 023 rala meulau' no basa atahori, ma bisa nanea aon no malole. Nda hambu hohoro-lalane' esa o, ena-ai dala' ia ra sa boe. 048 GAL 005 024 Atahori mana dad'i Yesus Kristus atahorin, ana nda tungga atahori hihiin sa ena. Te dud'u'a de'ulaka' ra nenembaku' mates ro Yesus sia hau nggangge' ena. 048 GAL 005 025 De mete ma Lamatua' Dula-d'alen fee masod'a feu' neu hita ena, na musi tungga takandoo hihii-nanaun. 048 GAL 005 026 Huu naa de, ata afi' hii sangga had'a-hormat, afi' hii' a balab'an esa no esa, ma sud'i tao rala mera' esa no esa fai. 048 GAL 006 001 Toronoo ngga re! Mete ma atahori mamahere' esa tao sala, na hei mana mihine teb'e-teb'e' Lamatua' Dula-d'alen hihii-nanaun, mii ola mo e no rala malolole. Ma mo bali' e, fo ana tungga Lamatua' d'ala ndoo-tetun. Ma minea ao mara fo afi' tud'a tungga salan. 048 GAL 006 002 Mete ma atahori hambu sususa', na, hei laen ra tulu-fali e. No dala' naa hei tao tungga Kristus hohoro-lalanen. 048 GAL 006 003 Mete ma hambu atahori koa-koa' aon, oi eni lena' atahori laen ra, te nda ta'o naa sa, na, ana peko-leleko' bali' aon. 048 GAL 006 004 Dad'i esa-esa' musi paresa' saa fo eni tao' a. Mete ma saa fo eni tao' naa malole' ena, na ana ma'ahe. Afi' mi'isasama' ao mara mo atahori laen. 048 GAL 006 005 Au ola' ta'o naa, huu atahori esa-esa' musi lemba-nasaa saa fo eni tao' a. 048 GAL 006 006 Te huu atahori mana simbo Lamatua' nenorin, musi bab'anggi hahambu-d'ad'ain, fo tulu-fali atahori mana nanori e. 048 GAL 006 007 Misined'a e! Lamatualain bub'ulu' basa' e. De afi' peko-leleko' ao mara, ma afi' sob'a-sob'a peko-leleko' E. Te saa fo atahori sela sia osi, dei fo ana hambu bali' mbule-b'oan. 048 GAL 006 008 Ona' naa boe, mete ma atahori tao d'ala de'ulaka' tungga hihii-nanaun, dei fo ana hambu masod'a de'ulaka'. Te mete ma atahori tao d'ala malole' tungga Dula-d'ale Meumare' a hihii-nanaun, dei fo atahori naa hambu masod'a ndoo-tetu' nda mana etu' sa. (aiōnios g166) 048 GAL 006 009 Huu naa, ama afi' mbera tao d'ala malole'. Te nandaa no fain na, hita hambu bali' malole', sad'i ata ta'atataa' takandoo. 048 GAL 006 010 De mete ma hita ka'e tala na, tao malole' neu basa atahori, lelenan fai neu hita toronoo atahori mamahere tara. 048 GAL 006 011 Oras ia au sura' ao ngga susura ia, endi' huruf monae'. 048 GAL 006 012 Misined'a e! Mana peko-leleko' ra o ramahere Yesus Kristus mana mate sia hau nggangge' a. Te ara ra'asusuu' hei fo simbo sunat, huu ramatau atahori Yahudi laen ra tuni-ndeni se, mete ma sira ranori rae, Lamatualain o simbo malole' atahori nda mana tungga hohoro-lalane sunat sa. Naa de ara sangga rala' sia atahori Yahudi ra. 048 GAL 006 013 Te mae sira nene sunat ena o, ara nda tao tungga agama a hohoro-lalane nara sa. Ara nau hei simbo sunat fo dad'i sira atahori nara. No ta'o naa, sira partei na koa-koa' se. 048 GAL 006 014 Te au na, au koa-koa' aka' a hita Lamatuan Yesus Kristus. Ana mate sia hau nggangge', fo tao nisa d'ala de'ulaka' fo atahori tao' ra, tungga raefafo' hihii-nanaun. Naa de au nda afi' fad'uli raefafo' hihii-nanaun sa ena. Ma raefafo' hihii-nanaun nda afi pa'a au sa ena 048 GAL 006 015 Sunat do, nda sunat sa, naa nda ma ngguna' sa. Te mana ma ngguna', naeni hita simbo masod'a feu' mia Lamatua'. 048 GAL 006 016 Au hule fo Lamatualain natud'u Susuen neu basa atahori mana tungga au nenori ngga ia, naa fo ara bisa leo-lao no mole-d'ame, ma esa natud'u rala kasian neu esa. Huu sira dad'i reu Lamatualain nusa feun ena. 048 GAL 006 017 T ungga ndoon, au nda nau atahori ngganggu au so'al dala' ia ra sa ena. Te ao ngga ma bisu foa' ena, huu au dui-b'engga Yesus Kristus naran. 048 GAL 006 018 Toronoo nggara e! Au hule fo hita Lamatuan Yesus Kristus natud'u rala malolen neu basa nggi. Ta'o a naa ena! Sod'a-mole' mia au, Paulus # # BOOK 049 EPH Ephesians Efesus 049 EPH 001 001 Sod'a-mole' mia au, Paulus. Au sura' susura ia fee neu basa hei, mana dad'i Yesus Kristus atahorin sia Efesus, ma mana ma'atataa' misod'a meumare' tungga hihii-nanaun. Eni ia, mana denu au tungga Lamatualain hihii-nanaun. 049 EPH 001 002 Naa! Lamatualain, hita Aman. Ma Yesus Kristus, hita Lamatuan. Au hule fo Ara ratud'u rala malole Nara fo hei leo-lao no mole-d'ame. 049 EPH 001 003 Koa-kio Lamatualain! Koa-kio hita Lamatuan Yesus Kristus Aman Lamatualain. Huu Lamatua' fee hita papala-bab'anggi' mata'-mata' mia sorga, huu hita dad'i Yesus Kristus atahorin ena. 049 EPH 001 004 Te lele' raefafo' fe'e nese, Lamatualain sue ma pili nala hita ena, fo dad'i teu Kristus atahorin. Ana nau hita tasod'a no meumare' fo atahori nda bisa rundu sala' neu nggita sa. 049 EPH 001 005 Ana na'etu' basa eni' a ma'ahulun, fo pake Yesus Kristus tao hita dad'i Anan. Ia mana tao ralan namaho'o. 049 EPH 001 006 Naa de hita koa-kio E. Huu natud'u rala malolen neu hita, fo tasod'a ta'ab'ue to Ana susuen. 049 EPH 001 007 Mae ma'ahulun hita nda tasod'a meumare' tungga Lamatualain d'ala masod'an sa o, Ana natud'u rala malolen, ma haitua Anan, fo raan nandali losa mate. No dala' naa, Anan soi-tefa nggita mia sala-singgo tara. 049 EPH 001 008 Huu sue naseli' hita, de Ana o tao manggarelo hita ralan, fo bisa tahine hihii-nanaun. 049 EPH 001 009 Ma'ahulun, Lamatualain nda fe'e nafad'e basa hihii-nanaun neu atahori sa. Te ale' ia, Ana fee hita tahine tae, eni' a lele ulu' a Ana na'etu' nala nae pake Yesus Kristus fo nad'ame' atahori no Lamatualain. 049 EPH 001 010 Losa fain, Yesus Kristus dad'i Malangga fo nalalao basa mana sia raefafo ma sia sorga ra. 049 EPH 001 011 Huu hita tasod'a to Kristus, naa de hita simbo tala hata-heto' mia Lamatualain. Te mia fefeun, Ana pili hai atahori Yahudi, dad'i Eni atahorin ena. Ana nae pake hai fo soi dala' fee neu nusa' laen ra, naa fo basa atahori bisa ramahere Kristus. Basa ia ra dad'i, tungga saa fo Ana na'etu' basa ena. No ta'o naa, basa hita bisa so'u-boti' Lamatualain nara manaselin. 049 EPH 001 013 Huu hai soi dala' ena, naa de hei mia nusa' laen o bisa maso' dad'i Kristus atahorin, sad'i hei mimihere Hara-lii Malole matetun naa. Huu hara-lii Malole' naa fee masod'a neu nggi. Mete ma mimihere ta'o naa, na hei simbo Lamatualain Dula-d'ale Meumaren fo Ana helu-fuli' a. Te Dula-d'ale Meumare' naa, ona' cap fo dad'i tatanda' oi, hei dad'i Eni enan ena. 049 EPH 001 014 Dula-d'ale Meumaren o dad'i tanda nemehere' oi, dei fo Lamatualain fee basa saa fo Ana helu-fuli' naa, losa soi-tefa hita dad'i Eni atahori nara, de nene koa-kio', huu manaseli'. 049 EPH 001 015 Au rena nae' ena, so'al hei nemehere mara neu Hita Lamatuan Yesus Kristus, ma susue mara neu atahori mamahere' ra. Naa de 049 EPH 001 016 au nda uloe' o'e makasi neu Lamatualain sa. 049 EPH 001 017 Au hule-o'e ae, “Ama B'onggi'! Ama', au Lamatua ngga Yesus Kristus Lamatualain na. Ma Ama', manaseli'. Au o'e Ama' fee Dula-d'alem neu atahori Efesus ra, fo rahine d'ala-d'ala ndoo-tetu', ma rahine Ama' no malole'. 049 EPH 001 018 Au o'e fo Ama' Lamatualain soi rala dud'u'a nara, ma tao munggurelo rala nara, fo rahine basa saa fo Ama' helu-fuli nae fee neu se. Au o nau fo ara rahine hata-heto' fo Ama' helu-fuli mae fee neu se. Te hata-heto' naa, manaseli' teb'e, na! 049 EPH 001 019 Au o o'e fo Ama' tulun, fo rahine malole selu' Ama' koasa mana selim. Huu Ama' pake koasa naa fo tulun atahori mamahere' ra. 049 EPH 001 020 Te Lamatualain koasan naa, manaseli' teb'e! Ana tao nasod'a bali' Yesus Kristus mia mamaten nendi' koasa naa. Basa ma Lamatualain so'u Yesus Kristus sorga neu, de na'e'endo E sia Lamatualain bob'oa onan sia mamana' nene fee had'a-hormat seli. 049 EPH 001 021 Ana sia ata' lena' basa mana sia raefafo' ma sia sorga ena. Huu Ana manaseli' lena' basa koasa, ma mana to'u parenda' ra. Ana to'u koasa manaselin naa, nda aka' lele' ia sa. Huu Ana to'u nakandoo losa doo ndu'u doon. (aiōn g165) 049 EPH 001 022 Lamatualain mana fee basa' e be'utee neu Kristus. Ma Ana o mana so'u Kristus dad'i Malangga fo nauli basa dala' nato'u' no atahori mamahere' ra. 049 EPH 001 023 De mete ma Ana dad'i Langga', na hita atahori mamahere' ra dad'i ona' Eni aon. Dei fo hita mana tao tabasa' saa fo Ana tao lele' Ana fe'e mia raefafo'. Huu Eni mana na'ena koasa fo tao basa' e dad'i, tungga Lamatualain hihii-nanaun.” Au hule-o'e fee nggi ta'o naa. 049 EPH 002 001 D'alahulun, hei milena-langga neu Lamatualain parendan nara, ma tao sala' mata'-mata'. Naa de Ana nae hei ona' atahori mates. 049 EPH 002 002 D'alahulun, misod'a tungga' a raefafo' ia hihiin, ma tungga nitu ra malanggan hihiin. Losa fai' ia, nitu naa fe'e kokoe atahori, fo lab'an Lamatualain. (aiōn g165) 049 EPH 002 003 Ma'ahulun, hita masod'a tara ona' naa boe. Losa saa fo hita med'a, do, du'a, hita tao tungga' a hihii-nanau tara. Hita tao de'ulaka' ona' atahori laen ra boe, naa de Lamatualain namanasa hita seli, 049 EPH 002 004 ma Ana nae hita o ona' atahori mates mana d'inggo' hela E. Ona' naa o, Ana kasian nggita, huu Ana sue naseli' nggita. Naa de Ana natud'u rala malolen ma fee Yesus Kristus nema nendi masod'a feu' soa' neu hita. Dad'i Lamatua' mana fee masoi-masod'a' neu nggita, huu rala malolen. 049 EPH 002 006 Yesus Kristus mate, te Lamatualain tao nasod'a bali' E. Boe ma Lamatua' so'u E to'u parenda' sia sorga. Lamatua' o tao ona' naa neu nggita boe. Ana fee masod'a feu' neu nggita, basa ma ana so'u nggita, fo to'u parenda' ta'ab'ue too Kristus sia sorga. 049 EPH 002 007 No ta'o naa, eni' a fai' ia losa doo ndu'u-doon neu, Lamatua' natud'u susuen naen seli, ma rala malole maselin, huu tamahere neu Yesus Kristus. (aiōn g165) 049 EPH 002 008 Lele' hei mimihere Kristus, Lamatualain fee masoi-masod'a' neu nggi huu rala malolen. Ana fee masod'a' ona' naa, nda neu bala-b'ae' soa' neu saa fo hei tao' a sa. Naa bab'anggi' fo Ana fee neu nggi d'eo-d'eo, naa fo hei nda hambu dala' fo koa saa fo hei tao' a sa. 049 EPH 002 010 Hita sia, huu Lamatualain na'ad'ad'ad'i' nggita. Basa ma, Yesus Kristus fee masod'a feu' neu nggita, naa fo hita bisa tao dala malole' fo Lamatua' na'etu' mema' eni' a d'alahulun. 049 EPH 002 011 Toronoo nggara e! Hei bub'ulu', atahori Yahudi ra to'u rahere' sira atoran sunat na, ma ara raloe-rad'ae hei atahori nda Yahudi ra sa. Huu hei nda tungga sira atoran nara sa! Tao-tao te naa aka' atoran so'al atahori ao-sisin, nda so'al atahori ralan sa. 049 EPH 002 012 Lele' hei nda fe'e mimihere Yesus Kristus sa, hei nda mi'ena hak maso' dad'i Lamatualain atahorin sa. Te fe'esa'an, hei nda fe'e maso' sia Lamatualain helu-fulin no Abraham, ma tititi-nonosi nara sa. Lele' naa, hei leo sia raefafo' ia ma nda bisa mimihena Lamatualain sa, huu hei fe'e dad'i atahori fea', 049 EPH 002 013 mana ma'ad'oo' mo Lamatualain. Te ia na, Yesus Kristus soi dala' fo hei bisa mi'ib'ue mo Lamatulain ena. Huu Kristus mate de tao ma'asufu Lamatua' ralan, fo hei bisa bad'ame mo E, ma bisa dad'i atahorin boe. 049 EPH 002 014 Ma'ahulun, hai atahori Yahudi nda bisa misod'a bad'ame mo hei mia nusa' laen ra sa. Ona' hambu tembok mana tao hita saranggaa. Te huu Yesus Kristus mate sia hau nggangge', de Ana nasea' hendi tembok naa, fo hita mana bamusu' ma'ahulun bisa bad'ame bali' dad'i nusa' esa. 049 EPH 002 015 Te d'alahulun, atahori Yahudi ra sangga dala' fo rasod'a malole ro Lamatua' rendi' sira agaman atoran nara. Te lele' Yesus Kristus mate, Ana nggari hendi d'ala mbaraa' de soi d'ala feu', naa fo atahori mia nusa Yahudi ro atahori nusa' laen ra, bisa rasod'a malole' ro Lamatualain. No ta'o naa, basa se ra'ab'ue reu esa dad'i nusa feu' sa mana rasod'a no mole-d'ame. 049 EPH 002 016 Dad'i Kristus mate sia hau nggangge', fo tao mana bamusu' ra dad'i reu esa, ma no bali' se risi' Lamatualain. Huu Kristus sapu hendi basa' e fo ma'ahulun mana dad'i neu dala', de ramusu' ena. 049 EPH 002 017 Ana raefafo' nema nendi Hara-lii Malole' fee atahori Yahudi ma atahori laen ra boe nae, “D'alahulun hei bamusu', te ia na hambu dala' fo misod'a esa d'ame no esa.” 049 EPH 002 018 De hai atahori Yahudi ma hei atahori nda Yahudi ra sa, hita hambu dala' tisi' Ama Lamatualain, huu Yesus soi dala' fee basa hita ena. Ma Lamatualain Dula-d'ale Meumaren o natud'u dala' naa neu basa hita. 049 EPH 002 019 Huu Yesus Kristus tataon naa, de hei atahori nda Yahudi ra sa, nda atahori fea' ra sa ena, fo mana nda na'ena hak saa-saa sa boe. Huu ia na, hei hambu hak dad'i rauinggu sia sorga, huu hei maso' dad'i Lamatualain bob'onggin ena. 049 EPH 002 020 Naa ona' Lamatualain nae naririi ume sa. Ana tao fatu netehuu', naeni Yesus Kristus. Boe ma nafefela fanderen, naeni mana ola-ola nara ro ded'enu nara. Basa ma, Ana d'ama fatu ra reu ata. Fatu naa ra, naeni basa hita mana maso' dad'i bob'onggin. 049 EPH 002 021 Ume naa nambarii' nahere', huu fatu ra nene d'ama' malole sia fatu netehuu' a ata. Ma ume naa boe doo' boe na'amoko, losa atahori reu sia naa fo hule-o'e neu Lamatualain. 049 EPH 002 022 De ia na, Lamatualain tao fo hei atahori nda Yahudi ra sa dad'i ona' fatu, ona' hai atahori Yahudi ra. Lamatualain na'atotod'o' basa hita, dad'i mamana leleo' soa' neu Dula-d'alen ena. 049 EPH 003 001 Huu Lamatualain nda pili-tad'a atahori Yahudi ro atahori nda Yahudi ra sa, naa de Ana denu au, Paulus, 'uu dui-b'engga Yesus Kristus Hara-lii Malolen neu hei atahori nda Yahudi ra sa sia kota Efesus. Au ulalao ue-tatao ngga naa, losa au dad'i uu atahori b'ui ena. 049 EPH 003 002 Tantu hei o bub'ulu' mae, Lamatulain denu au, huu nae natud'u rala malolen neu nggi. 049 EPH 003 003 Mema' ma'ahulun a Lamatualain nda fe'e nafad'e atahori, so'al saa fo Ana na'etu' fee atahori nda Yahudi ra sa. Te ia na nafad'e dala' ia neu au ena. De ia ra, au sura e'eku' fee neu hei ena. 049 EPH 003 004 Mete ma hei baca basa, hei o bisa mihine Lamatualain dud'u'an so'al Yesus Kristus, fo Ana natud'u neu au ena. 049 EPH 003 005 Te d'alahulun, atahori nda fe'e rahine Eni dud'u'an sa. Te ia na, Ana pake Dula-dalen fo nafad'e dud'u'an neu mana ola-ola nara, ma ded'enu nara. 049 EPH 003 006 Te mia d'alahulun, Lamatualain na'etu' basa ta'o ia: mete ma atahori nda Yahudi ra sa ramahere Yesus Kristus Hara-lii Malolen, ara o bisa maso' dad'i Lamatua' ana nara, ona' atahori Yahudi ra boe. Naa de, ia na hita dad'i bob'onggi' sa ena, ma ata bisa simbo papala-bab'anggi' mia hita Aman Lamatualain. 049 EPH 003 007 Lamatualain natud'u rala malolen ma pili au dad'i ded'enun. Ma Ana o fee koasan neu au, fo ulalao Eni ue-tataon naa. 049 EPH 003 008 Mia basa Lamatua' atahori nara, au ia atahori anadiki' lena'. Ona' naa o, Lamatua' pili au fo ulalao Eni ue-tataon manaseli' na. Ana nau fo au ufad'e atahori nda Yahudi ra sa, so'al Kristus rala malolen, nda mana etu' ma basa sa. 049 EPH 003 009 Te, eni' a Lamatua' na'ad'ad'adi' raefafo' ia, Eni dud'u'an nae denu Kristus nema, fe'e ma'afuni'. Te, ia na, Ana nau fo au uu fee basa atahori bub'ulu' dud'u'an naa. (aiōn g165) 049 EPH 003 010 Te dud'u'an naa, mahinen seli. Ma Ana nae pake atahori nara fo reu ratud'u mahinen naa, neu basa koasa ma parenda' mana sia lalai ra. 049 EPH 003 011 Lele' Ana nda fe'e na'ad'ad'adi' raefafo' ia sa, Ana na'etu' basa nae soi dala' fo fee masod'a' neu atahori. Naa de, Ana denu hita Lamatuan Yesus Kristus, fo tao tungga ta'o naa. (aiōn g165) 049 EPH 003 012 Huu naa, hita mana tamahere neu Yesus Kristus, afi' tamatau tema ola-ola' to Lamatua'. Huu, Ana nau simbo hita, sud'i' a fai' bee. 049 EPH 003 013 Misined'a, e! Au doid'oso huu mete-se'u hei, atahori nda Yahudi ra sa. Ona' naa o, rala mara afi' ra'ana. Huu au lemba doid'oso' ia, naa fo hei simbo mala malolen. 049 EPH 003 014 Lele' au du'a ala Ama' Lamatualain rala malolen manaselin naa, ma au sende' lululangga ngga hule-o'e o'e makasi neu E. 049 EPH 003 015 Huu basa bob'onggi' mana sia raefafo' ma sorga Aman, naeni, Eni. 049 EPH 003 016 Au hule-o'e fo Ana fee papala-bab'anggi' nae' neu nggi tungga rala malole manaselin. Au o o'e fo Ana fee Dula-d'alen, ma koasa, fo rala mara boe manggatee. 049 EPH 003 017 Au o'e fo Yesus Kristus leo sia rala mara, huu mimihere mikindoo neu E. Au o hule-o'e fo hei misod'a mi'ib'ue mo susuen, ona' hau huu' mana mori mahere', huu okan nandoro rae rala neu roma'. 049 EPH 003 018 Au o hule-o'e, fo hei mo basa Lamatua' atahori nara, bisa mihine Kristus susuen fo atahori nda uku rala e sa. Huu susue' naa, monaen seli, loan seli, roman seli, ma naen seli! Au hule-o'e fo hei o med'a Eni susuen, losa susue' naa nasofe ralam ma masod'a mara. 049 EPH 003 020 Lamatualain koasan manaseli', lena' basa saa fo hita bisa to'e', ma mia saa fo hita bisa d'u'a' a. Ma Ana ue-tao sia hita ralan nendi' koasa manaselin. 049 EPH 003 021 Huu naa, hita mana ta'ab'ue to Yesus Kristus, ima fo so'u tananaru E! Koa-kio takandoo E, mia fai' ia losa doo-ndu'u-doon neu. Naa nandaa! (aiōn g165) 049 EPH 004 001 Au ulalao Lamatua ngga ue-tataon, losa au dad'i atahori b'ui. De ia na, au ae kokoe nggi fo ama leo-lao no matetu' tungga Lamatualain hihii-nanaun, huu Ana no'e nala nggi dad'i atahorin ena. 049 EPH 004 002 Huu naa, hei musi misod'a miloe-mid'ae ralam, ma misod'a esa malole no esa ma esa sue esa. Musi mi'itataa' ma mihine esa no esa hihii-nanaun. Mete ma sia hei e, esa sangga hal no nonoon, na afi' mimbed'a' rala'. 049 EPH 004 003 Sangga d'ala teb'e-teb'e' fo misod'a esa bad'ame no esa, huu Lamatualain Dula-d'alen tao hei dad'i esa ena. 049 EPH 004 004 Huu Yesus Kristus atahori nara dad'i reu esa ona' Eni ao hehelin ena. Ma basa se simbo Lamatua' Dula-d'alen fo isek a. Basa se ramahena neu' a Lamatualain, huu Eni mana no'e se dad'i reu atahorin. 049 EPH 004 005 Hita Lamatuan, aka' esa' a; Hita tamahere tara, aka' dala' esa' a, fo bisa bad'ame to E. Ma basa hita simbo sarani', fo dad'i teu esa to E. 049 EPH 004 006 Lamatualain, aka' esa' a, Ma hita Aman, aka' Eni. Aka' Eni mana parenda basa hita. Aka' Eni mana na'ab'ue no basa hita. Ma aka' Eni mana nasod'a nakandoo sia basa hita ralan. 049 EPH 004 007 Yesus Kristus b'anggi koasan fee neu hita ena, fo hita esa-esa' talalao Eni ue-tataon. 049 EPH 004 008 Naa de Lamatua' Susura Meumaren nae, “Ana hene nisi' mamana naru', fo natati sia naa losa nasenggi'. Basa fo, no bali' atahori nenehumu nala' ra naen seli, ma banggi-b'a'e hahambu' fee atahori.” 049 EPH 004 009 (Misined'a ded'ea-o'ola' oi, “Ana hene”. Mete ma Ana hene, naa sosoan nae, lele ulu' a Ana onda nita raefafo' nema. 049 EPH 004 010 Dad'i atahori mana onda' naa, Kristus. Huu Eni mana hene bali' sorga neu, fo mete-se'u basa-b'asa' mana sia lalai no raefafo'.) 049 EPH 004 011 Kristus mana fee koasa neu atahori nara, fo ara ralalao ue-tataos fo Ana b'anggi basa fee se ena. Ana fee koasan neu ruma dad'i ded'enun, ruma dad'i, ruma dad'i manatad'a soa' neu atahori nara, ruma dad'i atahori mahine' mana ranori Eni atahorin, ma ruma fai dad'i mana nendi Hara-lii Malole' nisi' mamana-mamana feu' 049 EPH 004 012 Esa-esa' simbo ue-tataon fo tao rehehere Kristus atahorin nara, fo basa se bisa ralalao Eni ue-tataon. No ta'o naa, basa hita mana tamahere neu Kristus boe ma'adere, 049 EPH 004 013 losa basa hita tamahere no rala' sa. Ma basa hita tahine teb'e-teb'e' Lamatualain Anan. Hita nda ona' anadiki' sa ena, huu hita tungga teb'e-teb'e' d'alan ena, ma dad'i atahori mana nasod'a tungga basa Eni hihii-nanaun. Mete ma tasod'a ona' naa ena, hita nda ona' amba mana sob'o mbana', fo lea e bee neu na ana tungga-tungga' a. Te mete ma mana peko-leleko' ra rema ranori d'ala peko-leleko', na nda ranggonggoa hita sa ena. 049 EPH 004 015 Te hita ola' a malole' tungga matetun fee toronoo tara, huu hita sue se. De mete ma tasod'a ona' naa sia sud'i' a dala' bee, hita dad'i ona' Kristus. Te Eni, Malangga mana mete-se'u hita. 049 EPH 004 016 Ma hita ia, ona' Eni aon. Mete ma atahori lima-ein ma mbana-b'afan esa tao ues tulun esa tungga esa-esa' ue-tataon, na, aon boe ma'adere. Ona' naa boe Kristus atahori nara. Mete ma hita esa sue esa ma esa tulu-fali esa, na, basa hita o boe ma'adere. 049 EPH 004 017 Rena malolole saa fo au ae ola ia, huu Lamatua ngga mana nafad'e au. Ama afi' sud'i misod'a ona' atahori nda mana nahine Lamatualain sa. Te saa fo ara tao' naa, tungga' a nggoa nara. 049 EPH 004 018 Ara lao' leli, ona atahori lao' sia ma'ahatu'. Ara leo saranggaa ro Lamatualain, huu langga fatu ma nda nau rena E sa. 049 EPH 004 019 Ara nda rahine mamaet sa ena. De ara tungga' a hihii-nanau nara, ma rasod'a manggenggeo'. Te ara o nda med'a rae naa dai ena sa. 049 EPH 004 020 Te Kristus d'ala masod'an, fo hei minori' a, nda ta'o naa sa! 049 EPH 004 021 Huu saa fo hei minori so'al Yesus Kristus, mema' nenori ndoo-tetu'. Ne'o hei rena ena, to! 049 EPH 004 022 Dad'i lao hela masod'a mbara mara! Te mete ma misod'a manggenggeo' tungga' a atahori hihii-nanaun, hei nene pepeko-leleko' ta'o' a naa ena. Hei nda mi'ena hak sia naa sa ena. 049 EPH 004 023 Te hela fo Lamatualain tao rala-d'ud'u'a mara dad'i feu', 049 EPH 004 024 fo ama dad'i atahori feu' ona' Eni mata-aon boe. Dad'i hei musi mitud'u rala feu', no ndoos ma meumare'. 049 EPH 004 025 De ia na, miloe' peko-leleko' leo! Esa ola' ndoo-tetu' no esa, huu basa nggita nenepa'a' dad'i esa, ona, ao' esa na'ena ei-lima' ma mbana-bafa'. 049 EPH 004 026 Mete ma miminasa, na afi' miminasa losa ama tao sala'. Malole lena' ama malolole leo! Afi' mimbeda' nasat losa relo mopo! 049 EPH 004 027 No ta'o naa, nitu ra malanggan nda bisa sob'a-d'ou nala nggi sa. Afi' fee ne hambu kaka'et mbei boe. 049 EPH 004 028 Atahori mana hii' a ramana'o, miloe' leo! Malole lena' atahori ona' naa tao ues no malole' nendi' lima hehelin, fo ana bisa bab'anggi buna-b'oa' no atahori mana tud'a lolole' ra. 049 EPH 004 029 Mete ma ola', afi' ola' de'ulaka', mae aka' ded'ea-d'eke' sa a! Malole lena' ola' malole'. Ma fee nenori' neu atahori, fo tulun teb'e-teb'e' se, ma tao manggatee rala nara. 049 EPH 004 030 Afi' namera' Lamatualain Dula-d'ale Meumaren ralan, te Ana sia rala mara. Ma Ana henggene hei ena nae, hei ia, Lamatualain enan. Dula-d'alen o fee tatanda nemehere' oi, losa fai matete'en, Lamatualain fee masod'a' neu nggi fo misod'a mikindoo mo E. 049 EPH 004 031 De afi' mimbeda' rala' mo atahori laen! Afi' mingginggio mbali atahori! Afi' miminasa! Afi' mitofa-miiu! Afi' mi'imuti atahori naran. Ma afi' tao d'ala de'ulaka' laen ra fai! 049 EPH 004 032 Malole lena' hei esa sue esa, ma esa tao d'ala malole' no esa. Hei musi lilii' hendi atahori sala-kilu nara, ma fee ambon neu e, ona' Lamatualain fee ambon neu sala mara, huu hei nenepa'a' mo Kristus ena. 049 EPH 005 001 Hei ia ra, Lamatualain ana susuen. Huu naa, hei musi misod'a tungga hihii-nanaun. 049 EPH 005 002 Ma musi misod'a esa sue-lai esa, ona Kristus sue nggi. Huu Ana fee aon fo mate nggati hita ena. No ta'o naa, Ana dad'i tutunu-hohotu ma'ameni', fo tao namaho'o Lamatualain. 049 EPH 005 003 Hei ia ra o, Lamatualain atahori meumaren. De afi' misod'a manggenggeo'! D'u'a' a manggenggeo' o, afi'! Afi' hohongge! Afi hii' a matelena'! 049 EPH 005 004 Afi' ola' ded'ea mamaet! Ma afi' ola' leli! Huu Lamatua' atahorin nda nandaa ola' ta'o naa sa. Malole' lena' ama ola' a malole', ma mo'e makasi neu Lamatua'. 049 EPH 005 005 Misined'a malolole! Huu Lamatualain nda simbo atahori mana rasod'a manggenggeo' ma atahori mana hohongge' sa. Ara nda bisa maso' dad'i Kristus atahorin, ma Lamatualain nda dad'i sira manen sa. Lamatualain o nda simbo atahori mana hii' a matelena', huu ara seti hendi E ma so'u rarananaru dala' laen ra. 049 EPH 005 006 Afi' nene nenggonggoa' mia atahori mana peko-leleko' rae, “Hae misod'a no meumare'!” Te Lamatualain namanasa atahori nda mana tungga hihii-nanaun sa. 049 EPH 005 007 Naa de, ama afi' mi'ib'ue mo atahori mata' naa ra. 049 EPH 005 008 D'alahulun, hei ona' atahori mana rasod'a sia ma'ahatu' a, huu hei nda fe'e mihine Lamatualain sa. Te ia na, Ana na'onda' manggarelon fo tao nggi dad'i Eni ana nara. Dad'i hei musi misod'a sia manggarelon naa. 049 EPH 005 009 Te atahori mana nasod'a nakandoo sia manggarelo', ana tao d'ala malole', nasod'a ndoo-tetu', ma ana ola' matetu'. 049 EPH 005 010 Sangga dala' fo tao nemeho'o Lamatualain ralan, huu Eni, hita Lamatuan. 049 EPH 005 011 Afi' mi'ib'ue mo atahori mana rasod'a sia ma'ahatu' a. Te tataon nara, nda na'ena ngguna saa sa boe. De hei musi ena-ai se, ma mitud'u sala nara. 049 EPH 005 012 Te saa fo ara tao ra'afuni' naa, manggenggeon seli, losa hita tae ola-ola' o, ata mae. 049 EPH 005 013 Au fee conto ta'o ia: mete ma atahori tao manggarelo' neu sud'i' a sa sia ma'ahatu' a, ne'o atahori rita sud'i' a saa naa ra no relo-relo'. 049 EPH 005 014 Ona' naa boe, mete ma hita tao manggarelo' neu d'ala de'ulaka' fo atahori tao, ana bisa nahine nae, saa fo eni tao' naa, de'ulaka'. Hambu sosod'at esa oi, “Woi! hei mana sunggu' re, fela leo! Hei mana mate' re, misod'a bali' leo! Huu Kristus nae fee manggarelo' neu nggi.” 049 EPH 005 015 Huu naa, mete ma'ab'eb'esa masod'a mara, fo ama afi' ona' atahori nggoa'. Malole lena' pake dud'u'a malolole mia Lamatua'. 049 EPH 005 016 Ale' ia, atahori hetar tao' a d'ala-d'ala de'ulaka rakandoo' a. Dad'i mete ma ka'e mala fo tao d'ala-d'ala malole', na tao leo. Afi' d'oo-d'oo fai! 049 EPH 005 017 D'u'a malolole fo mihine hita Lamatuan hihii-nanaun, fo afi' nenenggongoa'. 049 EPH 005 018 Afi' mafu, te hoko' naa nininu' naa nauli nggi, fo tao' a dala' de'ulaka' ra. Te soi rala mara fo hela Lamatualain Dula-d'ale Meumaren mana nauli nggi. 049 EPH 005 019 No ta'o naa, dei fo hei ola-ola' esa mo esa mendi' ded'ea-o'ola' mia Lamatualain Susura Meumaren, ma mia sosod'a kokoa-kikio' neu E, ma mia sosod'at fo hei hambu mia Dula-d'ale Meumaren. Ma mete ma koa-kio, na, afi' sia' a b'afa mara. Te koa-kio Lamatualain no matetu'. 049 EPH 005 020 Huu Yesus Kristus dad'i hita Lamatuan, ma Ama' Lamatualain tao dala' nae' fee neu hita ena. Naa de to'e makasi takandoo' a neu E. 049 EPH 005 021 Basa hei, esa musi rena esa. No ta'o naa, hei mitud'u had'a-hormat neu Yesus Kristus. 049 EPH 005 022 Sao ina' re! Hei musi rena sao tou mara, ona' hei rena Lamatua ma, Yesus Kristus. 049 EPH 005 023 Te saom naa, dad'i ho malanggam. Ma Kristus o dad'i Malangga soa' neu atahori nara. Huu Eni mana soi dala' fo rasod'a. 049 EPH 005 024 Dad'i Kristus atahori nara musi rena E. Ona' naa boe, sao ina' ra musi rena sao tou nara sia basa dala' ra. 049 EPH 005 025 Ona' naa boe sao tou' re! Hei musi sue sao mara, ona' Kristus sue atahori nara, losa Ana fee aon, fo mate nggati se. 049 EPH 005 026 Ana tao ta'o naa, fo ara dad'i meumare' sia Lamatualain matan, huu ara tungga Ded'ea-o'olan, ma nenesarani' ena. 049 EPH 005 027 Yesus Kristus atahori nara o, ona' ina nene lemba-dod'e' mana nene papake-nggao basa' ena, meulaun seli, huu tou' a nae nema nala e ena. Ona' naa boe, Kristus nae nema nala atahori nara. Dad'i ara musi rasod'a no malole' ma ndoo-meu', losa nda hambu sala' mbei sa boe. 049 EPH 005 028 Ona' naa boe, sao tou' re! Hei musi sue sao mara, ona' hei sue ao mara. Te mete ma sao tou' sue saon, sosoan nae, eni sue aon boe. 049 EPH 005 029 Nda hambu atahori namanasa aon sa. Te ana mete-se'u ma na'ab'oi e no malolole, ona' Kristus mete-se'u malolole atahori nara, 049 EPH 005 030 huu hita ia ra, ona' Eni aon boe. 049 EPH 005 031 Sia Lamatualain Susura Meumaren nenesura' oi, “Huu naa, tou' musi lao hela ina-ama nara, fo neu leo na'ab'ue rala' esa no saon, huu ru'a se dad'i esa ena.” 049 EPH 005 032 Lamatua' ded'ea-o'olan manaseli' so'al masao' ra susuen naa, ma'ahulun fe'e ma'afuni'. Te ia na hita bub'ulu' tae, ded'ea-o'ola' naa o natud'u Kristus susuen neu atahorin nara boe. 049 EPH 005 033 Dad'i sao tou' musi sue saon ona' eni sue ao hehelin. Ma sao ina' musi fee had'a-hormat neu sao toun. 049 EPH 006 001 Ona' naa boe ana kara! Hei musi rena ina-ama mara, huu naa nandaa no hita Lamatuan hihii-nanaun. 049 EPH 006 002 Sia Lamatualain Susura Meumaren nenesura' oi, “Ho musi fee had'a-hormat neu amam no inam.” Ia, Lamatualain parenda fefeun, nendi' hehelu-fufuli'. 049 EPH 006 003 Te lele' Lamatualain fee parenda' naa, Ana helu-fuli nae, “Mete ma ho tao tungga ta'o naa, dei fo ho hambu papala-bab'anggi' nae-nae, ma uanale naru'.” 049 EPH 006 004 Ona' naa boe, Ina-ama' re! Ama afi' tao d'eres mbali ana mara, te naa tao se ramanasa. Malole lena' mete-se'u se no malole, ma nenori se eni' a a'ana nara fo tungga Lamatua' d'alan. Mete ma ara sala, na, mitud'u matetun tungga Lamatua' hihii-nanaun. 049 EPH 006 005 Ona' naa boe, atahori mana tao ues re! Hei musi mimitau ma rena malanggam mana parenda nggi sia raefafo ia. Afi' tao-ues no rala seseri', te tungga teb'e-teb'e' Malangga hihii-nanaun, ona' hei o tungga teb'e-teb'e' Kristus hihii-nanaun. 049 EPH 006 006 Huu hei ia ra o, Kristus atahori mana tao-ues nara boe. De sia raefafo' ia, afi' manggatee' a lele' malangga sia mata mara, te mae ana nese o tao-ues teb'e-teb'e' fee neu e. Huu Lamatualain hihii-nanaun ta'o naa. 049 EPH 006 007 Dad'i milalao ue-tatao mara no manggatee', ona' hei tao-ues fee hita Lamatualain na, te nda ona' ue-tao fee atahori sa. 049 EPH 006 008 Huu hita bub'ulu' tae, dei fo Lamatualain bala-b'ae atahori mana tao d'ala malole'. Ita' mae sira, atahori mana tao ues do, malangga do, ate do, atahori mana leo ao' o, Ana bala-b'ae fee basa se. 049 EPH 006 009 Ona' naa boe, malangga re! Ama afi' mi'itatau' atahori mana tao-ues mara. Te ara ra'ena Lamatua' sia sorga, ona' hei ena ma boe. Ana nda pili-tad'a sa, ma Ana rena sud'i' a se. Mae malangga do, mana tao ues o, ana rena basa se. 049 EPH 006 010 Rena malolole au o'ola ma'abui ngga ia. Hei musi to'u mihere' nemehere mara neu Lamatualain, Huu Eni, hei malanggam, ma koasan manaseli'. Naa mana tao ma'adere' nggi. 049 EPH 006 011 Sold'ad'u raa pake bab'aa ao' no tee-tande' fo lab'an musu nara. Lamatua' nae pake nggi ona' sold'ad'u ra boe. Ana nau hei lab'an basa dud'u'a de'ulaka' fo nitu ra malangga monaen tao' ra. Naa de hei musi mihehere mendi' basa Lamatualain bab'aa-aon no tee-tanden. 049 EPH 006 012 Te hita ia ra, tatati! Hita nda tatati lab'an atahori sa, te tatati lab'an koasa de'ulaka' fo nda tita' a sa, lab'an mana to'u parenda' ra, lab'an koasa ma'ahatu', ma lab'an d'ala-d'ala de'ulaka' ra. (aiōn g165) 049 EPH 006 013 De hei musi mihehere mendi' basa Lamatualain tee-tanden. Naa fo, mete ma fai de'ulaka' nema, na, hei bisa lab'an mikindoo losa nate'e. Te mete ma hei nda tud'a sa, na, hei bisa mi'itataa' losa misenggi'. 049 EPH 006 014 Dad'i hei musi minea mihere'! Mimihere' a Lamatua' Ded'ea-o'ola ndoo-tetun, huu naa ona' hei pake sold'ad'u ra bob'orin. Misod'a no ndoo-tetu', huu naa ona' hei pake bad'u besi' fo bab'aa tenda mara. 049 EPH 006 015 Mihehere fo mi mifad'e Hara-lii Malole' mana matud'u dala' fo atahori rasod'a no mole-d'ame ro Lamatualain, huu naa ona' hei pake sold'ad'u ra sapatu nara. 049 EPH 006 016 Mimihere mikindoo' a neu Lamatua', huu naa ona' bab'a besi' fo pake basili mendi'. Hei bisa pake tee-tande' naa fo mimate' basa nitu de'ulaka' ra bub'usu ain fo ara b'usu nisi' hei' a. 049 EPH 006 017 To'u mihere' nemehere mara, mae hei hambu masod'a' mia Lamatualain, huu naa ona' sold'ad'u ra pake solo besi baja. To'u mihere' Lamatualain Ded'ea-o'olan mia Dula-d'ale Meumaren, huu naa ona' sold'ad'u ra to'u tafa'. 049 EPH 006 018 Mete ma hei mae mimbirii' mihere', na, hei musi hule-o'e mikindoo' a mendi' Lamatualain Dula-d'ale Meumaren koasan. Minea mikindoo' a, afi' miloe' hule-o'e fee basa Lamatua' atahori nara sud'i' a sia bee. 049 EPH 006 019 Ma afi' lilii' hule-o'e fee au boe. Mo'e fo Lamatualain fee au hehelu-fufulin, naa fo au bisa ufad'e relo-relo Eni dud'u'an fee atahori laen ra boe. 049 EPH 006 020 Mae au dad'i atahori b'ui ena o, Lamatua' Yesus denu au, dad'i ded'enun. Dad'i hule-o'e fee au, fo afi' umutau ola' no matetu', na mema' au ues ngga na! 049 EPH 006 021 Au nau hei bub'ulu' au tetende-nemberii ngga. Huu naa, au fee Tikikus neti. Eni, au toronoo susue ngga, ma ana manggate dui-b'engga Yesus Kristus ue-tataon. 049 EPH 006 022 Hela fo ana dui so'al hai masod'a mara sia ia. Ma au o nau fo ana tao manggatee rala mara boe. 049 EPH 006 023 Au hule neu Lamatualain, fo hita Aman, no Yesus Kristus, fo hita Lamatuan, fo Ara tao basa toronoo' ra esa d'ame no esa, ma esa sue esa, huu hei mimihere Se. 049 EPH 006 024 Au o hule-o'e, fo hita Lamatuan Yesus Kristus natud'u rala malolen neu basa atahori mana sue rakandoo' E. Au susura ngga losa' ia ena! Sod'a-mole' Paulus # # BOOK 050 PHI Philippians Filipi 050 PHI 001 001 Susura ia mia au, Paulus. Nonoo ngga Timotius o fee hara sod'a-mole' neu hei boe. Hai ru'a nggi, Yesus Kristus atahori ded'enun. Hai haitua susura ia fee neu basa atahori mana ramahere neu Yesus Kristus sia kota Filipi. Ma hai nau fo basa malangga atahori sarani', ma mana tulu-fali malangga atahori sarani' ra, rahine malolole susura ia isin. 050 PHI 001 002 Lamatualain naa, hita Aman. Ma Yesus Kristus hita Malanggan. Hai mo'e fo ratud'u rala malole nara neu nggi, fo ama misod'a no mole-d'ame. 050 PHI 001 003 D'oo' ena au nda ita hei sa, te au nda lilii' nggi sa! Mete ma au usuned'a hei, na au o'e makasi neu Lamatua', huu hei mimihere mikindoo neu E. 050 PHI 001 004 Mete ma au hule-o'e fee nggi, na rala ngga namaho'o, 050 PHI 001 005 huu eni' a fefeun hei simbo Lamatua' Hara-lii Malolen, hei dui-b'engga mikindoo ue-tatao Na, mi'ib'ue mo au. 050 PHI 001 006 Naa natud'u oi, Lamatualain mulai ue-tao sia rala mara ena. Ma au uhine teb'e-teb'e' ae, Ana ue-tao nakandoo ue-tatao malolen, losa bab'asan, lele' Yesus Kristus bali'-nema. 050 PHI 001 007 Mema' nandaa au sue nggi, huu rala ngga nene pa'a-sii no hei eni' a doo' ena. Lele' naa, hei ue-tao tungga au boe, lele' au ufad'e Lamatua' Hara-lii malolen neu atahori, ma utaa-uselu o atahori mana lab'an Hara-lii Malole' a. Mae au b'ui rala uu o, hei nda mela hela au sa. 050 PHI 001 008 Lamatualain bub'ulu' nae, rala ngga ma'ahe seli neu nggi. Au susue ngga neu nggi, ona' Yesus Kristus susuen boe. 050 PHI 001 009 De au hule-o'e fee nggi, ta'o ia: au o'e fo hei esa boe sue esa mikindoo ma au o hule fo Lamatualain fee nggi mihine teb'e-teb'e' dala' bee malole', fo masod'a mara dad'i ndoo-meu'. Dei fo, lele' Kristus na'etu' ded'eat fee basa atahori, nafad'e nae, hei nda sala saa-saa sa boe, 050 PHI 001 011 huu mesa' ne mana tao rala mara ndoo-meu' de leo-lao no ndoo-tetu' boe. No leleo-lalao mara ta'o naa, atahori laen ra so'u rananaru Lamatualain, ma koa-kio E boe. 050 PHI 001 012 Toronoo susue nggara e! Au nau nggi mihine mae, hambu atahori tao doid'oso au, de tao bui rala uu. Te nda bub'ulu' sa te, Lamatua' Hara-liin nene dui-b'engga' nakandoo, 050 PHI 001 013 sambe sold'ad'u mana ranea sia ume panggat, ma basa atahori laen o bub'ulu' rae, au bui rala uu huu tungga Yesus Kristus. 050 PHI 001 014 Lamatualain atahori nara sia ia rita rae, Lamatua' tao ta'o naa lele' au sia bui ia rala. Naa de ara boe rambarani, de ara nda ramatau sa ena. Boe ma ara ola' relo-relo Lamatua' Hara-liin sia bee-b'ee. 050 PHI 001 015 Sia ia hambu atahori mata' rua mana manggate ranori Kristus d'alan na. Naeni, ruma ue-tao no rala ndoos, ma ruma ue-tao rendi' a rala banggi-b'anggi nara. Mana ue-tao no rala ndoos, rala nara malole' ro au. Ara rahine teb'e rae, au lemba-d'oi doid'oso' ia, huu au lao' tao ue-tatao ngga, nda u'ud'ea' mbei sa boe. Te mana ue-tao no rala banggi-b'anggi', ara ue-tao no rala mera', ma sangga rala'. Ara tao sea-saranggaa atahori mamahere' ra, sad'i hambu ruma tungga sira. Ara sangga dala' fo koa-bo'u ao nara rae, sira manaseli' lena' au. Ara du'a rae, mete ma hambu atahori tungga se, naa ne'o tao au boe susa sia bui a. 050 PHI 001 018 Te hela neu ena! Ita' mae atahori ranori no rala ndoos do hoko' o, au nda ita' ae ta'o bee sa ena boe. Pantin na, sad'i ranori Yesus d'alan! Naa mana tao rala ngga namaho'o. Ma umuho'o teb'e-teb'e', 050 PHI 001 019 huu au bub'ulu', hei hule-o'e fee au, ma Yesus Kristus Dula-dalen tulu-fali au. De au bub'ulu' sia fai ma'ab'uin na o, mole-d'ame! 050 PHI 001 020 De mae au usod'a do, mate o, nda saa sa boe. Sad'i Lamatualain pake au fo koa-kio so'u b'oti' Lamatua' Yesus naran, ma unori relo-relo d'alan, losa nda hambu saa na'amamae' au sa boe. Au umuhena ukundoo basa ia ra mia ma'ahulun losa ia. 050 PHI 001 021 Au du'a ta'o ia: mete ma au usod'a, na, au usod'a u'ub'ue o Kristus, ma au lao' ukundoo dui-b'engga ue-tataon. Naa malole'. Te mete ma au mate, au hambu hahambu ngga lena' naa fai. Huu au lao hela raefafo' ia, ma usod'a u'ub'ue bali' o Kristus sia sorga. Naa d'e rala ngga ma'ahe, ma nda ita' ae bee malole' lena' sa boe! 050 PHI 001 024 Dad'i, ta'o ia a! Huu hei fe'e nau au sia ia, de malole lena' au leo u'ub'ue o nggi sia raefafo' ia. 050 PHI 001 025 Au umuhere fe'e u'ena uanale naru', fo leo u'ub'ue o nggi. Lamatua' fe'e nau au tao manggatee rala mara, fo ama boe mimihere neu E no rala nemeho'ot. 050 PHI 001 026 Dad'i dei fo hei bisa koa-kio so'u minanaru Yesus Kristus naran, huu Ana soi dala' de au uma undaa o nggi fai. 050 PHI 001 027 Mae ta'o bee o, masod'a mara musi ndoos, huu hei ia, Lamatua' atahori nara. Dad'i hei musi leo-lao nandaa, ma tao tungga saa fo Kristus Hara-lii Malolen nafad'e neu hei. Basa fo, mete ma au dad'i bali' eti se'u nggi, do, rena mia' a atahori rae, hei masod'a mara malole', na, au umuho'o ena. Au bisa bub'ulu' ae, hei misod'a no rala' esa, huu Dula-dale' a pa'a-sii hei mi esa ena. Ma au bisa bub'ulu' ae, hei manggate de mi'ib'ue milalao Lamatua' Hara-lii Malolen, fo atahori fea' ra ramahere boe. Ma hei o nda mimitau sa, ita' mae atahori lab'an hei. Naa dad'i neu tatanda' soa' neu musu ra oi, Lamatualain nae nggari hendi se. Ma fee masod'a' neu nggi, fo misod'a mikindoo mo E. 050 PHI 001 029 Huu Lamatualain malolen seli, de Ana soi dala' fo ama mimihere neu Kristus, ma dad'i atahori nara. Nda aka' mimihere' a sa, te Ana o fee hei hambu sususa' boe, huu hei tungga E. 050 PHI 001 030 Au rena hambu atahori sia naa lab'an hei, huu hei tao tungga Kristus Hara-lii Malolen. Misined'a, ma'ahulun ara o lab'an au ta'o naa boe. Losa ia nema o, ara fe'e lab'an ona' naa boe. 050 PHI 002 001 De toronoo susue nggara mana dad'i Yesus Kristus Atahori nara! Ana fee d'ala malole' nae-nae neu nggi. Dad'i hei musi tao manggatee esa mo esa ralan. Hei fee nenori' mana ma'oka' mia hei susue mara. Hei leo-lao misod'a malole' esa mo esa, huu Lamatua' Dula-dalen ue-tao sia talad'a mara. Ma mitud'u rala susue malole mara esa mo esa. 050 PHI 002 002 Mete ma hei tao ta'o naa, na, rala ngga namaho'o. Lelenan fai, mete ma misod'a no susue' ma rala' sa, ma hihii' sa, ma mi'etu' fo ue-tao mi'ib'ue. 050 PHI 002 003 Afi' tao saa-saa fo sangga' a hahambu' soa' neu' a ao mara. Ma afi' mae hei malole lena' atahori laen. Tao-tao te koao mara nda na'ena huu-pata' sa. Ata musi taloe-tad'ae rala tara, fo tae atahori laen malole lena' hita. 050 PHI 002 004 Afi mete-se'u neu' a hei esa-esa' ue-tataon. Te hita o musi mete-se'u atahori laen ra to'a-taa nara boe. 050 PHI 002 005 Rala tara musi ona' Yesus Kristus ralan boe. 050 PHI 002 006 Mae Mata aon ona' Lamatualain, ma Eni o Malangga, ona' Lamatualain, te Ana mbo'i hendi hak na, ma nda pake panggat na sa. 050 PHI 002 007 Boe ma Ana onda raefafo' nema, tao Aon ona' atahori e. Ana lao hela basa hak nara, fo tao Aon ona' atahori ded'enu'. 050 PHI 002 008 Nda aka' ona' atahori anadiki' sa, te tao Aon ona' atahori mana tud'a-loloe', fo tao tungga Lamatualain hihii-nanaun. Mae atahori risa e sia hau nggangge' o, Ana simbo' a, ma mate ona' atahori de'ulaka'. 050 PHI 002 009 Huu naloe-nad'ae ralan, naa de Lamatualain so'u nananaru E. Ma fee Ne Nara manaseli'. Nda hambu nara' esa manaseli' lena' E sa boe. 050 PHI 002 010 Lamatualain so'u nananaru nara Na ta'o naa, fo basa atahori fee had'a-hormat neu E. Naeni: atahori sia lalai, ma sia raefafo'. Atahori masod'a' ma atahori mates ra. Dei fo basa atahori sende' lululangga nara be'utee neu E. 050 PHI 002 011 Ma dei fo basa atahori rae, “Yesus Kristus naa, teb'e-teb'e' Malangga!” No ta'o naa, ara koa-kio Ama' Lamatualain. 050 PHI 002 012 Toronoo susue nggara e! Rena malolole! Lele' au fe'e sia kota Filipi, hei rena au, de tungga Lamatualain d'ala ndoos na. Ia naa hita saranggaa esa' no mamanan, te au hule fo ama ue-tao mihere' mikindoo fo misod'a ndoos. Misined'a te, mete ma hei nda rena E sa, na, dei fo mita neu' a ena! Huu Ana mana fee masod'a' neu nggi mia basa sala mara. De ama musi misod'a mindaa, huu hei dad'i atahorin ena. 050 PHI 002 013 Te Lamatualain mana ue-tao sia rala mara. Ana Mana soi dala' fo ama rena neu E. Ma Ana mana fee koasa neu nggi fo ama nau tao-ues fo tao ralan namaho'o. 050 PHI 002 014 Dad'i ama tao saa, na, afi' au-au' ma afi' mireresi. 050 PHI 002 015 naa fo hei dad'i atahori rala ndoos, ma atahori nda masala' sa. Hei misod'a sia atahori de'ulaka ma mana peko-leleko' ra talad'a nara. Te afi' tungga se! Musi misod'a no meumare', huu hei, Lamatua' ana nara. Boe ma musi mironda fo mitud'u dala' neu atahori, ona' nduu' ra rondan raronda neu raefafo' ia. 050 PHI 002 016 Ma misod'a no ndoos ma tao tungga Lamatua' Hara-liin. No ta'o naa, ne'o umuho'o lele' Yesus Kristus bali' nema. Ma beb'engge ngga, hambu buna-b'oa malole', nda parsuma' sa. 050 PHI 002 017 Te ita' mae au fee basa masod'a ngga, fo dad'i tutunu-hohotu' fo ona bee na mimihere mara boe manggatee ma lao' dui-b'engga Lamatua' ue-taon, na, au simbo no nemeho'ot. [Naa, ona' malangga agama mbori anggor oe' neu mei tutunu-hohotu' fo be'utee neu Lamatua'.] No ta'o naa, fo basa nggita tamoho'o teu esa, huu tutunu-hohotu' a nda parsuma' a sa. 050 PHI 002 019 Au umuhena, nda doo sa te Lamatua' Yesus soi dala' fo au denu Timotius neu tao manggate rala mara. Basa na, ana bali' ia nema, fo nafad'e au hei tetende-nemberii mara, ma tao manggatee rala ngga. 050 PHI 002 020 Au nda denu atahori laen sa. Denu aka' Timotius, huu eni rala' esa no au. Boe ma ana teb'e-teb'e' sue nggi. 050 PHI 002 021 Ana o nda ona' toronoo' laen ra sa. Te sira, du'a aka' ue-tatao nara, te nda ue-tao dala-dala' pantin soa' neu Yesus Kristus sa. 050 PHI 002 022 Hei bub'ulu' ena mae, Timotius tao ues nita' mamaten fo dui-b'engga Lamatualain ue-tataon. Ana ue-tao no au, ona' ana' esa tao ues fee aman. Hai ru'a nggi mii dui-b'engga Lamatua' Yesus Hara-lii Malolen sia bee-b'ee ena. 050 PHI 002 023 Mete ma ra'etu' basa ded'ea ngga sia ia ena, dei fo au fe'e fee Timotius neti. 050 PHI 002 024 Te ia naa, Lamatua' tao manggatee rala ngga nae, nda doo' sa te, au bisa eti se'u hei boe. 050 PHI 002 025 Fe'esa'an, au hambu sususa'. De hei denu hita toronoon Eprafroditus nema se'u au. Ana dui-b'engga Lamatua' ue-tataon na'ab'ue no au, ona' sold'ad'u ra manggate tungga malanggan parendan. Te ia na, au du'a na musi fee ne bali' neti nisi' hei e. 050 PHI 002 026 Huu ralan ma'ahee nae bali' neu se'u nggi. Boe ma ana d'u'a-d'u'a' nggi, huu bub'ulu' nae, hei rena eni hed'i-hed'i'. 050 PHI 002 027 Teb'e ta'o naa. Fe'esa'an namahed'i b'araat losa nae' a mate. Te Lamatualain sue nala e seli, de tao nahai' e. Ma Lamatua' sue au boe, de Ana tao nahai' Eprafroditius, fo au sud'i boe susa fai. 050 PHI 002 028 Naeni de au ae denu bali' E neti, fo hei mindaa mo e no nemeho'ot. Mete ma ta'o naa, na, au rala ngga teer ena. 050 PHI 002 029 De hei musi simbo e no malolole, huu eni o, Lamatua' atahorin boe. Ma hei musi fee had'a-hormat neu basa atahori mana ona' e boe. Huu ana neu dui-b'engga Kristus ue-tataon, losa nae' a mate. Te ana nda dinggo' mbei sa boe, huu ana nae tulu-fali au, nggati hei. Sad'i hei musi simbo bali' e no rala malole'. 050 PHI 003 001 Toronoo nggara e! Rena malolole! Rala mara musi ramaho'o, huu hei nene pa'a-sii mo Kristus. Hela fo au sura' usufafali ta'o ia, te au nda b'engge fee nesenened'a' neu nggi fo afi nene peko-leleko'! 050 PHI 003 002 Besa-b'esa mo mana peko-leleko' mana nau ra'asusuu' atahori rae, “Hei musi sunat fo dad'i bukti oi, hei, Lamatualain atahori nara ena.” Tao-tao te, Lamatua' nda parenda ta'o naa sa! Ara sala ena! Mae ona' naa o, ara fe'e use-oi atahori ona' busa de'ulaka'. 050 PHI 003 003 Huu ara rae Lamatua' simbo atahori huu sunat. Te naa sala! Hita bub'ulu' ena, Lamatua' simbo atahori huu ramahere Yesus. Dad'i Lamatua' atahori ndoo-tetu' Nara, naeni hita mana tamahere neu Yesus! Hita mana be'utee tungga Dula-dale Meumaren. Hita mana so'u tananaru Yesus Kristus, huu Ana soi dala' de hita dad'i Lamatua' atahorin ena. Huu hita nda bisa hambu masod'a' huu tungga atahori ue-taon sa. 050 PHI 003 004 Fe'esa'an, au o du'a sala, ona' se boe. Au ae, atahori dad'i Lamatua' atahorin, sad'i sira sunat. Tao-tao te naa atahori ue-tataon! Mete ma tae ola' atahori ue-tataon, na, au bisa ola' koao lena' basa naa ra, huu fe'esa'an au ue-tao ngga tungga tetu-tetu basa atahori Yahudi ra agaman hohoro-lalanen. 050 PHI 003 005 Tungga agama hohoro-lalanen, ina-ama nggara sunat au eni' a fe'e fai falu. Au ia, atahori Yahudis, huu au mia leo Benyamin, nufa-nelu' mia ba'i Isra'el. Au manggate tungga tetu-tetu basa hohoro-lalane' partei agama Farisi ra, de nda hambu atahori esa bisa fee sala' mbei neu au sa boe. Lelenan fai, au manggate tao doid'oso atahori mana tungga Kristus, huu au du'a ae atahori ia ra nggari hendi hita agaman hohoro-lalanen ena. 050 PHI 003 007 Te dod'oo ma dud'u'a ngga nasafali, lele' au tungga bali' Kristus. Dad'i ia na au nda koao o masod'a ma'ahulu ngga naa sa, huu naa ra nda ra'ena sosoa ndaa-ndaa' fee au sa ena. Saa fo au du'a ae manaseli', naeni: au bisa uhine Lamatua' Yesus, au malangga ngga. Basa dala' laen ra, au du'a ae naa ra ona' afu-rae. 050 PHI 003 009 Au ae usod'a u'ub'ue o Yesus Kristus. Huu, mae au tungga basa agama hohoro-lalanen o, nda fe'e bub'ulu' Lamatua' simbo au sa. Boe ma ae au ndaa o, nda fe'e bub'ulu' Ana simbo au sa boe. De au musi umuhere neu Yesus Kristus, dei fo Ana simbo au nae, “Huu Kristus fee ambon neu sala mara, naa de ho dad'i meu' ena.” 050 PHI 003 010 De au hihii ngga ta'o ia: au ae uhine matalolole Kristus. Ae uhine teb'e-teb'e' Lamatualain koasan, fo Ana pake tao nasod'a bali' Yesus Kristus mia mamaten. Ita' mbeima atahori rae ra'asususa' au huu tungga Yesus Kristus, o, hela neu. Te atahori o ra'asususa' Kristus boe. Ma ita' rae risa au huu au mete-se'u atahori, o, au simbo boe. Te Kristus o mate huu au boe. 050 PHI 003 011 Ma mete ma au mate, na, dei fo Ana tao au usod'a bali' boe. 050 PHI 003 012 Toronoo nggara e! Au nau tungga basa Kristus d'ala masod'an ma hihii-nanaun. Te mete ma ola' no ndoos, au nda fe'e tungga matetu' ta'o naa sa. Naa de au umburii' uhere', huu Yesus Kristus tengga nala au ena fo tungga E ta'o naa. Au ona' atahori mana tungga nasesesu' fo losa nggaris mate'en. Dad'i au ela' ndoos mata' uu, nda heo' d'ea ngga fo dud'u'a d'ala ma'ahulu ngga ra sa. Au lili' hendi se ena. 050 PHI 003 014 Te au ela' uhere' losa nggaris matete'en, fo hambu beker. Au beker ngga, naeni: dei fo Lamatualain simbo au sia nusa tetu', huu umuhere neu Yesus Kristus. 050 PHI 003 015 De au hule fo basa hei mana mori ma mi'oka mihere' sia Kristus, rala' sa mo basa dala' ia ra. Te mete ma hambu dud'u'at fea', na, hela fo Lamatualain natud'u d'ala malole'. 050 PHI 003 016 Te ona' naa o, hita musi to'u tahere' ma tao tungga basa dala' matetu', fo Lamatua' nanori hita' ra. 050 PHI 003 017 Basa toronoo nggara e! Hei musi mete au d'ala masod'a ngga. Hei ruma sia naa d'ala masod'a mara o ona' au ena boe. Te bee fe'e hoko', na, minori malolole mia se, fo tao tungga ta'o naa boe. 050 PHI 003 018 Besa-b'esa mo atahori mana lab'an Kristus, ma nda mana simbo malole' mamaten sia hau nggangge' a sa. Sira d'ala masod'a nara, natud'u sira lab'an Kristus. Au ufad'e hei atahori ona' naa ra d'ala nara ena, te ia na au ufad'e selu' no luu oe'. 050 PHI 003 019 Te dei fo Lamatua' timba hendi se, ma nggari se risi' mamana huku-d'oki' a, huu rala nara nda nene pa'a-sii ro E sa. Ara to'u rahere' d'ala-d'ala de'ulaka', ma sangga-sangga' dala' fo tao ramaho'o ao nara losa koao rendi' de'ulaka nara. Ara nda mae rahine sa. Ara du'a ona' a atahori nda mana rahine Lamatua' sa. 050 PHI 003 020 Hei afi' tao tungga se, te tao tungga' a hai. Huu hita dad'i Lamatualain atahorin ena, ma to'u hak atahori nusa tetu' ena. Ia na hita, nea-nea hita Malanggan Yesus Kristus. Ana nae nema mia nusa tetu' a fo mbo'i hita mia Lamatualain nasab'orin. 050 PHI 003 021 Dei fo Kristus ob'a hita ao mana noen mana bisa mate' ia, dad'i ao feu' nda mana mate' sa, ona' Ao manaselin. Ana ob'a hita ao nara, nendi' koasa monaen. Ana o pake koasa naa fo tao basa' e sia bee-b'ee, be'utee tungga parendan. 050 PHI 004 001 Toronoo susue nggara e! Huu basa naa ra, au hule fo hei leo-lao no ndoos mikindoo, afi tungga leli. Au nau ae ita hei boe. Te hei mesa' nggi dad'i au buna-b'oa ngga. Hei tao rala ngga namaho'o. Ma au bisa b'oti' langga ngga, huu hei. 050 PHI 004 002 Au o'e ina ka rua' naa ra, naeni Yodia no Sinteke, fo sud'i rareresi fai. Ru'a se musi bad'ame, fo rasod'a d'ame esa no esa. Huu ru'a se malanggan, esa, naeni Yesus. Naa de ara nene pa'a-sii esa no esa. 050 PHI 004 003 Nonoo mana tao ues ngga, e! Au o'e fo mete-se'u mala ina ka rua' ra dei, losa ara malole. Te ma'ahulun, ru'a se o manggatee tao-ues fo tulun au rafad'e atahori so'al Lamatua' Hara-lii malolen. Ru'a se o tao-ues ona' naa boe ro Klemens, ma nonoon ruma boe. Basa se nara nara nenesura' sia Lamatua' susuran fo mana sura' basa atahori mana dei fo rasod'a ra'ab'ue ro Yesus sia nusa tetu' a. 050 PHI 004 004 Huu hei dad'i Lamatua' atahorin, naeni de rala mara musi ramaho'o hatu'-rerelon. Au ufad'e selu' fai: tao rala mara ramaho'o rakandoo' a! 050 PHI 004 005 Rala mara musi malole' mo basa atahori. Ma afi' lilii', mae Lamatua' Yesus deka nema ena. 050 PHI 004 006 Mete ma hei hambu sususa', afi' d'u'a-d'u'a' saa boe. Te hule-o'e mo'e Lamatualain tulu-fali nggi sia basa' e. Basa saa fo hei mo'e' naa ra, afi' lili' mo'e makasi neu E. 050 PHI 004 007 Mete ma hei tao ta'o naa, ne'o Lamatua' fee rala mara mimiho'o. Mema' atahori nda bisa rahine teb'e-teb'e' rala nemeho'o' fo hambu mia Lamatua' sa. Te, huu hei mimihere neu Yesus Kristus, de Lamatua' mana fee rala mara ramaho'o, Ana nau nanea nggi fo rala mara afi ramue-raanggi. 050 PHI 004 008 Toronoo nggara e! Eni nggoen ta'o ia: afi' dud'u'a leli. Minea rala mara ma du'a neu' a dala-dala' fo ndaa no Lamatua' ralan, du'a malole' ra fo tao nemeho'o atahori rala nara. Hei musi du'a ndoos, ma meumare'. Dud'u'a d'ala-d'ala ndoo-tetu', ma malole' ra. Sangga dala' fo atahori fea' bisa nene fee had'a-hormat. Sangga dala' fo atahori laen ra hambu had'a-hormat. Sangga dala' fo so'u d'ala malole' ra. Afi miloe' dud'u'a basa d'ala malole' ra. 050 PHI 004 009 Au o unori nggi tungga Lamatua' d'ala masod'an. Hei musi mete neu au d'ala masod'a ngga, ma tungga basa saa fo au ola' o nggi ma tao' ra. Mete ma hei tungga ta'o naa ena, Lamatualain tao manggatee rala mara, ma hei o misod'a no sod'a-mole' boe. 050 PHI 004 010 Au o'e makasi, ma koa-kio Lamatualain, huu hei nda lilii' au sa. Mema au bub'ulu', fe'esa'an, hei misined'a au, te nda fe'e ka'e mala fo tulu-fali au sa. 050 PHI 004 011 Au nda u'ena masud o'e saa sia nggi sa boe. Au nda umed'a to'a-taa saa sa boe ena, huu au unori ao ngga ma'ahe o saa fo u'ena' a ena. 050 PHI 004 012 Au o parna usod'a lima rou' boe. Ma au o parna usod'a hambu basa-b'asa' e boe. Au o umed'a ndoe-la'as, ma u'ubeta boe. Sia sudi'a sa, au unori basa dala' ra fo bisa u'utataa' usod'a. 050 PHI 004 013 Au bisa lemba-usaa basa dala' ra, huu Kristus tao ma'ad'ere au! 050 PHI 004 014 Mae ta'o bee o, au o'e makasi, huu hei mitud'u rala malole mara, ma tulu-fali au sia sususa ngga. 050 PHI 004 015 Fe'esa'an, lele' au lao hela propinsi Makedonia de uu dui-b'engga Lamatua' Hara-lii Malolen sia mamana' laen ra, aka' hei mia Filipi fee doi dala'. Atahori sarani' laen ra, hoko'. Te hei bub'ulu' dud'uit naa ena. 050 PHI 004 016 Ona', lele' au mia kota Tesalonika o, hei haitua fee au doi' lao esa do rua boe, fo tulu-fali au. 050 PHI 004 017 Ale' ia au nda u'ena masud o'e saa sia hei sa ena boe. Te au o'e fo Lamatua' bala-b'ae fee hei papala-bab'anggi' huu rala mara malole' mo au. 050 PHI 004 018 Au simbo ala mia Eprafroditus, basa tutulu-fafali' fo hei haitua fee au' ra. Naa dad'i papala-bab'anggi' fee au, de losa ia nema au nda to'a saa sa boe. Naa o dad'i tutunu-hohotu ma'ameni', atahori lalangge fo be'utee neu Lamatualain. Ma Lamatua' o simbo malole' tutunu-hohotu' naa, huu tao fee ralan namaho'o boe. 050 PHI 004 019 Lamatualain fo au be'utee' neu' naa, mamasu'in lena' basa e. Ma Ana bub'ulu' teb'e saa fo hei parlu. Dei fo natud'u rala malolen ma fee nggi papala-bab'anggi' naen seli, huu hei mi'ib'ue mo Yesus Kristus ena. 050 PHI 004 020 Dad'i hela neu fo hita so'u tananaru Ama' Lamatualain naran, losa d'oo-ndu'u-d'oon neu. Naa ndaa ena! (aiōn g165) 050 PHI 004 021 Mifad'e hara sod'a-mole' ngga neu basa atahori mana tungga Yesus Kristus sia Filipi. Nonoo nggara mana sia ia ra o, fee hara sod'a-mole' neu nggi boe. 050 PHI 004 022 Basa atahori mamahere' sia Roma ia o, fee hara mole-d'ame boe. Toronoo mana tao-ues sia mane monae' a ume panggat na o, fee hei hara-lii malole' boe. 050 PHI 004 023 Au o'e hita Malanggan Yesus Kristus, natud'u Rala malolen neu basa nggi boe. Au susura ngga losa' ia ena, Paulus # # BOOK 051 COL Colossians Kolose 051 COL 001 001 Sod'a-mole' mia au, Paulus. Lamatualain mana pili au fo dad'i Yesus Kristus ded'enun. Sia ia o hita toronoon Timotius fee hei hara sod'a-mole' boe. 051 COL 001 002 Au sura' susura ia fee hei, Lamatualain atahorin sia Kolose, mana tao tungga Yesus Kristus d'ala masod'an. Hai mo'e Lamatualain, hita Aman, natud'u rala malolen neu hei, naa fo hei bisa leo-lao no mole-d'ame, ma nemeho'ot. 051 COL 001 003 Hai hule-o'e mikindoo' a fee nggi sia ia, ma hai mo'e makasi mbali Lamatualain, fo hita Malanggan Yesus Kristus Aman. 051 COL 001 004 Hai rena dala' nae' so'al hei nemehere mara neu Yesus Kristus, ma so'al hei susuem no rala malole mara neu basa atahori mamahere' ra. 051 COL 001 005 Hei tao ta'o naa, huu hei bub'ulu' d'ala-d'ala malole', nenembed'a' fee nggi sia nusa tetu' a. D'ala ia ra, hei rena mia ded'ea-o'ola ndoo-tetu', naeni Lamatua' Hara-lii Malolen, 051 COL 001 006 fo atahori reti rafad'e hei ma'ahulun. Hara-lii Malole' a nene dui-b'engga' sia bee-b'ee sia raefafo' ia, hambu buna-b'oan no malole', huu ana ob'a atahori masod'an dad'i malole'. Hei masod'a mara o nene ob'a' ona' naa boe, eni' mia fefeun fo hei rena Hara-lii Malole' a, ma mihine teb'e-teb'e Lamatualain rala malolen. 051 COL 001 007 Hei minori dala' ia ra mia a'a Eprafras, naeni hita nonoon mana tao ues fo hita sue' a. Te ana manggate tao Kristus ue-tataon, sia talad'a mara. 051 COL 001 008 Ana dui hai sia ia so'al hei d'ala susue mara, fo Lamatua' Dula-dalen fee nggi' a. 051 COL 001 009 Huu naa, eni' a mia fefeun hai rena so'al hei d'ala ma, hai hule-o'e mikindondoo' a fee nggi. Hai mo'e Lamatualain fo fee nggi mihine teb'e-teb'e' hihii-nanaun, ma mihine dala' nae', tungga saa fo Dula-dale' a nanori neu nggi. 051 COL 001 010 No ta'o naa, hei bisa misod'a mindaandaa, ma mendi Lamatualain nara malolen. Ma hei o bisa tao mimiho'o Lamatua' ralan sia basa dala' ra. Mete ma hei mitud'u rala malole mara neu atahori, hei boe mihine Lamatua'. 051 COL 001 011 Hai o hule-o'e mo'e Lamatualain fee koasa manaselin, fo bisa mi'itataa' lemba-misaa basa dala' ra. Hai hule fo rala mara sofe' no nemeho'ot, fo mo'e makasi mikindoo neu Ama' Lamatualain. Te Ana soi dala' de hei simbo bab'anggi' mia hata-heto' mana sia nusa tetu'. Hata-heto' naa, Ana fee basa atahori mana ramahere neu Yesus Kristus. Huu Ana mbo'i hendi nggita mia koasa ma'ahatu' a, de fee nggita, dad'i Yesus Kristus atahorin, fo leo sia manggarelo' a. Ana so'u nanaru Yesus Kristus, dad'i hita Manen. Yesus naa, Lamatualain Ana susuen. 051 COL 001 014 Lamatualain fee hendi Anan naa, fo soi-tefa nggita, ma fee ambon neu sala-singgo tara. 051 COL 001 015 Kristus naa, mata' esa no Lamatualain, fo atahori nda bisa rita' a sa. Ana sia na'ahulu' basa' e, Ana dad'i Malangga mia basa saa fo Lamatualain tao' ra. 051 COL 001 016 Huu Lamatualain pake E fo tao nala lalai ma raefafo' no basa isin. Ana tao sud'i' a saa fo atahori bisa rita' ra. ma atahori nda bisa rita' ra sa. Conto ona', mana to'u parenda', mana to'u koasa, mane' ra, ro malangga-malangga ra. Basa saa fo Lamatualain nae tao' ra, Ana tao fee neu Yesus kristus, ma Yesus mana ue-tao basa naa ra. 051 COL 001 017 Lele' basa' e nda fe'e sia sa, te Ana sia mema' ena. Basa saa mana dad'i' ra, nene pa'a-sii' ro E, ma Eni mana tao mata' neu se. 051 COL 001 018 Ana dad'i Malangga neu basa atahori mamahere' ra, ma atahori mamahere' ra dad'i ona' aon boe. Te Eni mana nalalao basa' e. Mia basa mana mate' ra, Eni mana fela na'ahulu', Dad'i Eni pantin lena' basa se, ma Eni mana sia ata' lena' basa se. 051 COL 001 019 Basa mana sia Lamatualain aon, hambu sia Kristus aon boe. naa tao Lamatualain namaho'o, 051 COL 001 020 Lamatualain pake Yesus Kristus, fo d'ame no basa saa fo Eni tao' ra. Ana fee Anan, dad'i tutunu-hohotu' fo raa Na nandali, ma mate sia hau nggangge', naa fo basa mana sia lalai, ma raefafo' bisa d'ame bali' ro Lamatualain. 051 COL 001 021 Fe'esa'an, hei misod'a mi'id'oo' mia Lamatualain. hei musu E, de misod'a saranggaa mia E, huu rala mara de'ulaka' ma aka' tao de'ulaka', lab'an E mikindoo' a. 051 COL 001 022 Ona' naa o, ia na Ana mana soi dala' fo hita d'ame bali to E. Ana mana denu Anan dad'i atahori. Ana mana fee Anan, dad'i tutunu-hohotu', ma mate sia hau nggangge' fo hita bad'ame bali to E, Yesus Kristus tao ta'o naa, fo no nggita teu tisi' Lamatualain matan, fo dad'i teu atahori meumare', rala ndoos, nda ta'ena sala' saa sa boe. 051 COL 001 023 E'ekun, hei musi mi'itataa' mikindoo mo nemeherem mara. To'u mihere' fo afi' minggongga'! Afi' d'inggo' hela Hara-lii Malole', fo hei simbo eni' a fefeun. Te Hei bisa mimihena neu Hara-lii Malole' naa. Atahori reu dui-b'engga Hara-lii Malole' a sia bee-b'ee sia raefafo' ia. Ma Lamatua' denu au, Paulus, fo uu dui-b'engga Hara-lii Malole' naa. 051 COL 001 024 Lele' Yesus fe'e mia raefafo', Ana doid'oso nae'. Ma ale' ia au o lemba doid'oso' mata'-mata' boe. Ona' naa o, umuho'o ukundoo' a. Mete ma hambu atahori musi doid'oso, hela neu fo au lemba doid'oso' naa fee se, ona' Kristus lemba atahori nara doid'oso nara. Te atahori nara, dad'i ona' Aon boe. 051 COL 001 025 Lamatualain fee au ue-tataos fo mete-se'u atahori nara. Naa de au unori lutu'-lelo' Ded'ea-o'olan neu nggi. 051 COL 001 026 Mia fefeun, atahori rena Lamatua' Ded'ea-o'ola nara. Te nda fe'e rahine ded'ea-o'ola' ra sosoa-ndandaan no malole sa, huu sosoa-ndandaan fe'e ma'afuni'. Te ia na, Lamatualain na'etu' fo natud'u masud naa, neu atahori nara tungga Yesus neneman. Eni masud Na, hara-lii manaseli' fee neu basa leo-leo ra sia raefafo' ia. Hara-lii manaseli' naa, naeni: Kristus nasod'a sia hei rala mara! Naa, tao nggi mimihere mikindoo mae, dei fo Ana tao dala' malolen seli fee hei sia nusa tetu'. Ia ia, fo hita atahori tahani eni' a fai ma'ahulun neu. (aiōn g165) 051 COL 001 028 Dad'i hai mifad'e basa atahori so'al Kristus. Hai minori basa atahori, ma fee nesenened'a' neu se, mendi' basa dud'u'at fo Lamatualain fee neu nggita' a. Hita tao ta'o naa, fo basa atahori mana tungga Kristus boe hambu ma'ad'ere', naa fo ara bisa rambarii' sia Matan no nda mae-mae' sa, huu ara leo-lao rakandoo no ndoo-tetu' 051 COL 001 029 Naa de au manggate tao ues soa' neu nggi. Au bisa u'utataa' manggate tao ues ta'o naa, huu Kristus koasan tao fee au ma'adere'. Ma koasan naa, manaseli'! 051 COL 002 001 Hei mana leo sia kota Kolose, ma mana sia kota Laodikia talad'an, ma nda mana fe'e randaa ro au sa. Rena malolole! Au nau fo basa e bub'ulu' au ue-tatao ngga fee neu nggi, ma fee neu se. 051 COL 002 002 Au masud ngga, ae tao basa se rala nara manggatee, fo ara ra'ab'ue reu esa huu rasod'a esa sue esa. Ara ramahere teb'e, huu rahine teb'e Lamatua' masud ma'ahulun mana ma'afuni' a. Mana ma'afuni' naa, naeni Kristus! 051 COL 002 003 Mete ma hei nene pa'a-sii' mi'ib'ue mo Kristus ena, dei fo Ana fee basa dud'u'at fo mae mi'ena' a, ma nanori hei nendi' dud'u'at naa fo tao d'ala malole' ra. Dud'u'at ia ra, ona' hata-heto mafelit e. 051 COL 002 004 Au ufad'e hei basa dala' ia ra, naa fo atahori afi' rema peko-leleko' hei no maa mina nara. 051 COL 002 005 Mema' au leo u'ud'o' o hei. Ona' naa o, au nda lilii' hei sa, huu rala ngga na'ab'ue neu esa no nggi. Au o umuho'o, huu au bub'ulu' hei masod'a mara nandaa, ma fe'e to'u mihere' nemehere mara neu Kristus. 051 COL 002 006 Huu fai ma'ahulun hei simbo Yesus Kristus dad'i Malangga mara, naa de ia na, hei musi rena mikindoo E. Te Eni, fe'e dad'i hei malanggam. 051 COL 002 007 Mete ma hei misod'a nenepa'a-sii' mo E ta'o naa, hei ona' hau huu manggatee', huu okan nenesela' roman seli. Ma hei ona' ume manggatee', huu nenenefefela' sia netehu manggatee'. Hei ma'ad'ere' mikindoo sia hei nemehere mara, ona' hei rena mala' naa. Hei rala mara sofe' no nemeho'ot, huu basa dala' fo Lamatualain tao fee hei' ra ena. 051 COL 002 008 Besa-b'esa fo ama afi' tungga atahori laen dud'u'a nara, fo afi' rendi nggi lao hela d'ala ndoo-tetu' a. Ma afi' tungga atahori nenori mahinen nda mana na'ena huu-pata' sa. Te nenori nara naa, nema mia' a atahori dud'u'a nara, ma mia hohoro-lalane raefafo' ra. Nenori' naa ra nda nenesela' sia Kristus sa. 051 COL 002 009 Basa mana sia Lamatualain aon, hambu sia Kristus aon boe. Ma Kristus o dad'i atahori ona' hita boe. 051 COL 002 010 Huu hei mi'ib'ue mo Kristus ena, ma dad'i atahori nara, naa de Ana tao nggi dad'i manadai'. Te Ana lena' basa koasa ra ma mana to'u parenda' ra, ona' mae malole' do de'ulaka'. 051 COL 002 011 Lele' sunat, atahori Yahudi ra uta hendi ‘mamae nara’ rou tonggon fo dad'i tatanda oi, sira, Lamatualain atahori nara. Lele' hei dad'i Kristus atahori nara, hei o ‘sunat’ boe. Eni masud na ta'o ia: sunat ia nda so'al atahori uta hendi ao roun sa, te so'al Kristus uta hendi basa d'ala-d'ala de'ulaka' ra mia rala mara. Naeni, d'ala-d'ala de'ulaka' fo hita hii' a tao huu hita ia ra, atahori. 051 COL 002 012 Lele' ara sarani hei rendi' oe, naa ona' ne'oi hei mi'ib'ue mo Kristus. De hei hambu masod'a feu', ona' Ana hambu masod'a feu' boe. Hei hambu ta'o naa, huu hei mimihere mae, Lamatualain pake Koasa manaselin, fo tao nasod'a bali' Yesus Kristus mia mamaten. Ana o ue-tao sia hei rala mara nendi' koasa naa boe. 051 COL 002 013 Fe'esa'an, hei ona' mates ena, huu sala-kilu mara mata'-mata', boe ma nda fe'e dad'i mii Lamatualain atahori nara sa. Mae ona' naa o, Ana soi-tefa nala basa sala-kilu mara, ma fee masod'a feu' neu nggi, ona' Ana tao nasod'a bali' Kristus. 051 COL 002 014 Matetun, hita musi nenehukun, huu hita talena-langga neu Lamatualain hohoro-lalanen nara. Te Ana soi-tefa nala sala-kilu tara, lele' Kristus nenembaku' mia hau nggangge' a. 051 COL 002 015 Sia naa, Ana nasenggi' basa koasa-koasa ma'ahatu' no mana to'u parenda de'ulaka' ra. De Ana na'amamae' se mia atahori nae' mata nara. Naa ona' sold'ad'u ra rasenggi' musu a, de bali' ma tao pawe rereo', ratud'u neu musu fo sira rasenggi' ra. 051 COL 002 016 Mete ma atahori rae ra'atutud'a' hei sia d'ala nanaa-nininu' ra, na, afi' taoafi' neu se. Ma mete ma atahori rae ra'asesenggi' ro nggi so'al fai-fai malole' ra, do feta fula feu', do hohoro-lalane fai hahae ao', na, afi' rena se. 051 COL 002 017 Ded'eat mata' naa ra, nda pantin sa! Huu ded'eat naa ra ona' salao' e, dei fo sambu-lalo hendi neu' ena. Te Kristus naa, matetu'. Eni, sia nakandoo. 051 COL 002 018 Mete ma atahori rae ra'atutud'a' nggi, huu hei nda tungga hohoro-lalane' fo ara tao' ra sa, na, afi' rena. Te, mete ma hei rena se, na, hei nda bisa simbo d'ala-d'ala malole' fo Lamatualain nae fee nggi. Te besa-b'esa, e! Te mema' hambu atahori hii sangga dala' fo ra'atutud'a' nggi. Ara nau hei musi leo-lao miloe-mid'ae ao mara, ma songgo neu Lamatua' ate nara sia nusa tetu', huu ara rae ne'o hambu meit natud'u neu nggi ta'o naa. Ara rae sira malole' lena' atahori laen ra. Tao-tao te nda ta'o naa sa! Huu dud'u'a nara ona' atahori ra boe. 051 COL 002 019 Sira nda nenepa'a-sii' ro Kristus sa. Tao-tao te, Eni malangga. Atahori nara, ona' eni aon fo Eni mete-se'u' a. Ana tao fee atahori nara ma'adere' nendi' Lamatualain koasan. No ta'o naa, ara dad'i ona ua' no rui' nenefutu manggatee' fo esa tulu fali esa, losa ao-sisi' bisa tao ues no malole'. 051 COL 002 020 Hei mate mi'ib'ue mo Kristus ena. De hei nda afi' nenepa'a-sii' mo koasa ma'ahatu' a sia raefafo' ia sa. Te, ta'o bee de hei fe'e tungga neu raefafo' a hohoro-lalanen mata'-mata' fai? Ara rae ta'o ia: 051 COL 002 021 “Afi' to'u ia; afi' mua naa; afi' nggama ia.” 051 COL 002 022 Hohoro-lalane' naa ra, atahori mana tao, fo ranori neu atahori ra. Te huu hohoro-lalane' naa ra mete-se'u neu aka' d'ala-d'ala mana sambu-lalo'! 051 COL 002 023 Ona' atahori bisa tao tungga hohoro-lalane' naa ra, rae ne'o dei fo atahori fee had'a-hormat neu se, ma oi sira mahine nara seli, atahori mana tungga agama teb'e-teb'e', mana maloe-mad'ae ralan, mana tao doid'oso ao nara. Tao-tao te hoko'! Hohoro-lalane' ra nda nalole-nalau nala malole' atahori dud'u'an ma ralan fo mana hii' a tao de'ulaka' sa! 051 COL 003 001 Lamatualain fee hei masod'a feu', ona' Ana tao nasod'a bali' hei mo Kristus. Ia na, Kristus endo' sia mamana nenefee had'a-hormat sia Lamatualain bob'oa onan. Naa de hei musi d'u'a-d'u'a dala' fo mana tao Lamatua' ralan namaho'o. 051 COL 003 002 D'u'a mikindoo neu dala-dala' fo Lamatua' hii' ra. Afi' tao mata' neu dala' mana tao' a atahori rala nara ramaho'o'. 051 COL 003 003 Te lele' Kristus mate, hei o mate boe. De hei masod'a feum naa, nenesad'ia', huu nenepa'a-sii' ena mo Kristus, mana no Lamatualain sia nusa tetu' a. 051 COL 003 004 Kristus nasod'a sia hei ralam, ma Ana o tao hei misod'a no matetu'. De lele' Ana bali' nema, hei o sou mi'ib'ue mo E boe. Basa naa ra, manaseli'! 051 COL 003 005 Naeni de hei musi nggari hendi hihii-nanau de'ulaka mara. Ona' a: hii' a hohongge; hii' a tao d'ala-d'ala manggenggeo-malafu' ra; hii' a tao tungga ao-sisi' hihii-nanaun; hii' a tao de'ulaka' mata'-mata'; hii' a mu'ena basa-b'asa' e (tao-tao te naa ona' sosonggo' e, huu so'u munanaru dala' laen mana seti hendi Lamatua') 051 COL 003 006 Dala' naa ra mana tao Lamatualain namanasa seli, losa Ana nae huku-d'oki basa atahori nda mana rena E sa. 051 COL 003 007 Dalahulun, hei misod'a ona' naa boe, huu rala mara ra'ab'ue ro basa d'ala de'ulaka' naa ra. 051 COL 003 008 Te ia na, hei musi nggari hendi basa dud'u'at fo hii' a tao de'ulaka'. Ona' a: hii' a miminasa; nasab'ori'; mimbed'a' rala'; mi'imuti-mi'imuu atahori naran; ma ola' ded'ea mamaet. 051 COL 003 009 Ama afi' peko-leleko' esa no esa. Huu hei nggari hendi dud'u'at fo hii' a tao de'ulaka' ena, ma lao hela masod'a mbara mara ena. De ia na hei nggati, no dud'u'at feu' ena. Naa ona' atahori nggari hendi b'ua-lo'a mbara manggenggeon nara, de seluao b'ua-lo'a feu' fo meu' a. Lamatualain mana na'adadad'i hei. Ma ale' ia o Ana fee nggi boe mihine Eni, ma doo-doo na tao nggi dad'i mi mata' esa ona' Eni boe 051 COL 003 011 Sia masod'a feu' ia, hita nda nile atahori sia' a rou dea' tae, sira atahori Yahudi, do nda Yahudi sa; atahori mana sunat do, nda sunat sa; atahori nusa dea' do; atahori nda mana nahine had'at do; ate do, atahori nenembo'it do. Naa nda pantin sa! Te pantin, mete ma ara ra'ab'ue ro Kristus, ma Ana nasod'a sia rala nara. 051 COL 003 012 Lamatualain tengga nala hei ena, huu Ana sue hei. masud na nae ona bee na hei dad'i Eni atahori meumaren mana fea' no atahori laen. Naa de hei musi dad'i atahori marala malole', rala meulau', rala neloe-ned'ae', no se'ana'us, ma mana ma'atataa'. 051 COL 003 013 Hei musi mi'itataa' ma mihine esa no esa. Mete ma mia hei ia hambu mana sangga' a netofa-neuu' no nonoon, afi' mimbed'a' rala'. Te hei musi lilii' hendi salan, ma fee ambon neu e, ona' Lamatua' lilii' hendi hei sala mara boe. 051 COL 003 014 Misined'a, te susue' a nalena' basa e. Hei musi mi'ena susue' sia rala mara, ona' atahori pake b'uas sia ao nara. Huu susue' naa, ona' abas fo hita tenu dad'i teme meulaun seli. Naa mana pa'a hita dad'i teu esa. 051 COL 003 015 Hita bisa bad'ame to Lamatualain, huu Kristus. Dad'i hei musi fee d'ame mana mia Kristus lole-lau sia hei rala mara. Lamatua' nau basa hei misod'a mole-d'ame esa no esa, huu basa hei nenepa'a-sii dad'i ao' esa ena. Ma rala mara musi mimiho'o mikindoo' a, huu Ana tengga nala nggi ena. 051 COL 003 016 Kristus Ded'ea-o'olan nara o musi lole-lau hei ralam ma masod'a mara. Ded'ea-o'ola' naa ra ona' hata-heto mafelit, fee neu hei. Ratud'u dala' neu nggi fo mihine dala' nae' tungga Lamatualain dud'u'an. Fo, bisa pake minori ma fee nesenened'a' esa no esa. Mete ma minori atahori mara, afi' minori no d'eres, te minori no rala se'a-na'us ma sofe' no nemeho'ot. Pake sosod'a koa-kio' ra, sosod'a rohani' ra, ma sosod'at fo hei sura' ao mara fo so'u kokoa-kikio' neu Lamatualain. 051 COL 003 017 Hei ia, dad'i Yesus Kristus lima onan ena. Dad'i misined'a, basa saa fo hei ola' ra, hei mendi Naran. Basa saa fo hei tao' ra, hei mendi Naran. De afi' lilii' tao basa-b'asa' e sia malanggam Yesus Kristus “naran”. Ma mo'e makasi mikindondoo' a neu Aman, Lamatualain. 051 COL 003 018 Sao ina' re! Ama musi rena-rena' sao mara, huu naa nandaa neu atahori mana tungga neu Yesus Kristus. 051 COL 003 019 Sao tou' re? Ama musi sue sao mara, ma afi' laka-ese se, fo rala nara afi' mera. 051 COL 003 020 Ana nggara e! Ama musi rena ina-ama mara sia basa dala' ra, te naa mana tao Lamatualain ralan namaho'o. 051 COL 003 021 Ama' re! Afi' tao d'eres mbali ana mara, naa fo ara afi' ramanasa ma rambed'a' rala' ro nggi. 051 COL 003 022 Atahori mana tao ues re! sia raefafao' ia, hei musi tao tungga malanggam sia basa dala' ra. Afi' sangga' a rala' lele' ara rita nggi. Te ue-tao tao nemeho'o rala nara nekendoo' a. Tao-ues sia basa dala' ra no matetu', huu mihine mae, Lamatualain memete' nggi. 051 COL 003 023 Hei tao sa o, tao no manggatee'. Hei musi tao-ues ona' hei tao fee Lamatuam Yesus Kristus, nda tao fee neu atahori sa. Huu hei mete-se'u E. Dei fo Ana bala-b'ae ue-tatao mara no hata-heto'. 051 COL 003 025 Te mete ma hei nda tao-ues no matetu' sa, dei fo Ana huku-d'oki nggi. Huu Eni ndoo-meu' ma nda mete mata' sa. 051 COL 004 001 Malangga-malangga re! Hei musi mete-se'u ana ded'enu mara no matetu' ma ndoo-meu'. Misined'a, te hei o mi'ena Lamatua' sia nusa tetu' mana mete-se'u nggi. 051 COL 004 002 Hei musi manggate hule-o'e mikindoo' a. Ma med'a sia rala mara so'al dala-dala' fo hei ola' mo Lamatualain, ma hule-o'e mo rala nemeho'ot. 051 COL 004 003 Afi' lilii' hule-o'e fee hai, mo'e fo Lamatualain soi dala', fo hai mifad'e atahori dala-dala' fo ma'ahulun mana ma'afuni' so'al Yesus. Misined'a, au sia b'ui ia, huu au ufad'e atahori so'al Kristus. 051 COL 004 004 Hule-o'e fo au dui-b'engga Hara-lii Malole' naa no matetu', fo atahori rahine no malole'. 051 COL 004 005 Misod'a no ndoo-tetu' sia atahori nda mana fe'e ramahere Kristus talad'an nara sa. Pake malolole kaka'e' fo Lamatua' fee neu nggi. 051 COL 004 006 Mete ma hei ola', na ola' no malolole fo ndaa no atahori rala nara. Afi' ola' tao fee atahori mbera rena nggi. Ola' mendi' ded'ea-o'ola matetu', fo hei bisa mitaa no malole', mete ma hambu atahori ratane nggi. 051 COL 004 007 Dei fo Tikikus nema dui nggi au tetende-nemberii ngga. Eni, hai toronoo susuem, mana ma'atataa' mete-se'u Lamatua' atahori mana tungga nara. Dalahulun, ana o dui-b'engga Lamatua' ue-tataon no au. 051 COL 004 008 Au denu e ta'o naa, fo neti tao manggatee rala mara, ma dui hai masod'a mara sia ia neu nggi. 051 COL 004 009 Au o denu bali' Onesimus, fo tungga no e. Onesimus naa, hai toronoo susuem mana ma'atataa'. Eni, hei atahorim. Dei fo ru'a se, dui basa d'ala mana dad'i sia ia ra. 051 COL 004 010 Aristarkus fee nggi hara sod'a-mole'. Ara tao e sia b'ui rala, no au boe. Barnabas od'in Markus o fee hara sod'a-mole' boe. Markus naa, no Barnabas od'i-a'a tud'a nduna'. Dalahulun au helu mema' nggi ae, mete ma Markus nema se'u nggi, na, simbo e no malolole'. 051 COL 004 011 Yesus, (fo hita to'e, na tae, “Yustus”) fee nggi hara sod'a-mole' boe. Mia basa nonoo ngga mana dui-b'engga Lamatualain ue-tataon, aka' sira telu' se fo atahori Yahudi mana dad'i atahori Kristen. Ma sira ia, mana tao manggatee rala ngga. 051 COL 004 012 Hei nonoom Eprafas, sia ia, ana o fee nggi hara sod'a-mole' boe. Ana dad'i Yesus Kristus atahori ded'enun. Ana manggate hule-o'e fee nggi, ma no'e Lamatualain tao manggatee nggi, tao na'ad'ad'ai' nggi, ma tao nggi mihine teb'e-teb'e' Hihii-nanaun. 051 COL 004 013 Au ufad'e mema' nggi, Eprafas naa, tao ues nita' mamaten fee nggi, ma fee atahori Sarani' ra sia kota Laodikia ma kota Herapolis. 051 COL 004 014 Hambu hara sod'a-mole' mia Demas, no doter Lukas, fo hai sue' ra. 051 COL 004 015 Au haitua hara sod'a-mole' fee atahori mamahere' ra sia kota Laodikia. Afi' lilii' fee hara sod'a-mole ngga neu Mama Nimfa no atahori mamahere' mana biasa ra'ab'ue sia umen. 051 COL 004 016 Dei fo mete ma basa hei mana sia Kolose baca mala susura ia ena, na, haitua nakandoo nisi' atahori mamahere' sia Laodikia fo ara bisa baca boe. Ma hei o musi baca susura fo au haitua ita fee se' a. 051 COL 004 017 Fee nesenened'a' neu Arkipus mae, “Afi' lilii' mulalao mub'asa', ue-tataos fo simbo mia Lamatua' a.” 051 COL 004 018 Afi' lilii' mae, ara fe'e tao au sia bui ia rala. Au o'e fo Lamatualain natud'u Rala malolen neu nggi. Mete ne'u ena, susura ia, au teken endi' lima heheli ngga, Sod'a-mole' mia au, Paulus # # BOOK 052 1TH 1 Thessalonians 1 Tesalonika 052 1TH 001 001 Sod'a mole' mia au, Paulus, ma mia toronoo nggara, Silas no Timotius. Hai haitua susura ia, fee neu basa hei atahori sarani' sia kota Tesalonika. Hei, mana hii tungga Lamatualain hita Aman, no tungga Yesus Kristus, hita Malanggan. Hai mo'e fo Lamatualain natud'u rala malolen neu nggi, naa fo ama misod'a no mole-d'ame'. 052 1TH 001 002 Hai mo'e makasi mikindondoo' a neu Lamatualain huu hei nemehere mara. Hai hule-o'e fee basa nggi hatu'-rerelon. 052 1TH 001 003 Hai misined'a mikindoo' a ue-tatao mara huu mimihere neu Lamatua' ma sue E. Hei mi'itataa' mikindoo mo tataos naa ra, huu mimihena neu Lamatua' Yesus. Hai aka' mo'e makasi ma mendi basa naa ra reu Lamatualain, hita Aman, matan. 052 1TH 001 004 Toronoo nggare! Hai bub'ulu' Lamatualain sue nggi. Naa de, Ana pili nala nggi dad'i bob'onggin. 052 1TH 001 005 Lele' hai misi' Tesalonika, hai mifad'e nggi Lamatua' Dud'ui Malolen. Lele' naa, hei pasa ndiki mara de rena malolole hai o'olam. Hei nda rena' a sa, te ama o mita no mata-ao mara Lamatualain koasan mia Dula-dale Meumaren. Naa mana tao hei simbo teb'e-teb'e' Lamatualain Dud'ui Malolen. Lele' naa, hei mita hai tetende-nemberii mara, ma hai tao ta'o bee fo hei mihine teb'e-teb'e' Lamatualain d'alan. 052 1TH 001 006 Huu hei hii nau tungga Lamatualain hihiin, naa de misod'a tungga hai tatao-nono'im, ma misod'a tungga Lamatua' Yesus tatao-nono'in boe. Te lele' hei simbo Dud'ui Malole' naa, hambu atahori ra'asususa' hei. Mae ta'o naa o, hei nda mi'iunda' sa, huu Dula-dale Meumare' tao namaho'o rala mara. 052 1TH 001 007 No ta'o naa, hei mitud'u dala' soa' neu basa atahori mamahere' sia propinsi Makedonia no propinsi Akaya. 052 1TH 001 008 Te nda sia' a naa sa. Lamatualain Dud'ui Malolen o neneola-ola' mia hei sia Tesalonika losa sud'i' a bee-b'ee. Dad'i hai fe'e mae ola' saa fai, huu basa atahori rena hei nemeherem neu Lamatualain ena. 052 1TH 001 009 Sia bee-b'ee atahori ra bad'ui' oi ma'ahulun hei simbo hai no lima rua'. Basa ma hei nggari hendi sosonggo mara, de heo' bali' tungga Lamatualain matetu' a. Huu hei mae dad'i Lamatualain masod'a' a pusakan. 052 1TH 001 010 Ara o bad'ui' rae, hei nea-nea Lamatualain Anan Yesus nema mia sorga. Ma'ahulun, atahori ra tao risa E, te Lamatualain tao nasod'a bali' E ena. Mete ma Lamatualain nae fee huku-doki' neu atahori, na, Lamatua' Yesus mana soi nala nggita mia Lamatualain nasan. 052 1TH 002 001 Toronoo nggare! Basa hei bub'ulu', lele' hai mii tao ues fee Lamatualain sia Tesalonika, hai nda nggari hendi mbusa titi mara hie-hie' a sa. 052 1TH 002 002 Hei o misined'a, lele' hai nda fe'e misi' Tesalonika sa, atahori sia kota Filipi ra tao ra'asususa' ma doid'oso hai ena. Te Lamatualain tao manggatete hai rala mara, de mimbirani mifad'e Lamatua' Dud'ui Malolen neu nggi, mae atahori nae' musu hai. 052 1TH 002 003 Lele' naa, hai mendi Dud'ui Malole' naa fee hei sia Tesalonika, nda mendi nenori' mana tao leli' sa. Hai nda meti tao minggonggoa do peko-leleko' hei sa. 052 1TH 002 004 Hoko'! Fai' naa hai meti mo rala ndos. Lamatulain mana dud'u hai, fo mendi Dud'ui Malolen fee neu nggi. Hai nda mae tao mimiho'o atahori rala nara sa, te mae tao mimiho'o Lamatualain, huu Eni mana timba-tai hai rala mara nae, ndos do hoko'. 052 1TH 002 005 Hei o mihine mae, hai nda maa-mina sa, selu' fai mae sangga hahambu' sen esa-rua mia hei e. Lamatualain o bub'ulu' hai rala mara. 052 1TH 002 006 Hai o ue-tao nda mae sangga nara kokoa' mia atahori, mia hei do mia atahori fea' sa. 052 1TH 002 007 Hai ia ra Kristus dedenun. De hai o mi'ena hak ona' malangga-malangga ra, te hai nda nau so'u boti' ao mara ta'o naa sa. Lele' naa hai tao ao mara ona' anadiki' sia talad'a mara. Hai o mitud'u susue' neu nggi, ona' mama sa nasusu anan. 052 1TH 002 008 Hai nda mendi' a Dud'ui Malole' fee hei sa, te hai o fee ao mara teme-teme huu hai sue miseli' nggi. 052 1TH 002 009 Toronoo nggare! Hei fe'e misined'a, hai o tao ues mita' mamate mara hatu'-rerelon, fo bisa tanggon hai masod'a mara. Lele' hai mendi Dud'ui Malole' a fee hei, hai nda nau tao misimbute nggi sa. 052 1TH 002 010 Basa hei mita ao mara, ma Lamatulain boe oi, lele' hai mi'ib'ue mo hei mana mamahere' sia naa, hai misod'a no rala meu', leo-lao tungga dala ndos, ma nda tao sala' saa sa boe. 052 1TH 002 011 Hei bub'ulu' hai tao mata' neu nggi, ona' ama bonggi' tao mata' neu ana nara. 052 1TH 002 012 Hai tao manggatee rala mara, fee nggi nesenened'a', ma kokoe nggi fo misod'a mindaa-mitetu, fo tao nemeho'o Lamatualain ralan. Te Eni mana dad'i mane'. Ana no'e nala hei fo maso' dad'i bob'onggin, ma hambu had'a-hormat mo E. 052 1TH 002 013 Hai mo'e makasi nda namaetu' sa neu Lamatualain, huu lele' hei rena Dud'ui Malole' naa mia hai, hei rena Lamatualain ded'ea-o'olan, te nda atahori raefafo ded'ea-o'ola nara sa. Huu Lamatualain ue-tao sia hei mana mamahere' ra rala mara. 052 1TH 002 014 Toronoo nggare! Hei fe'e mae tungga Lamatualain dalan, te atahori nusa isi mara tao ra'asususa' nggi ena. No ta'o naa, basa hei o mimed'a sususa' ona' atahori mamahere' sia propinsi Yudea ra, fo mana hambu sususa' mia sira atahori Yahudi nara, huu ramahere Yesus Kristus. 052 1TH 002 015 Hambu atahori Yahudi ruma nda tao afi' neu Lamatualain hihiin sa. Naa de, lele' Lamatualain haitua mana ola-ola nara neu se, ara tao doid'oso ma risa mana ola-ola' naa ra. Ara o tao risa Lamatua' Yesus ona' naa boe. Ia naa ara sangga-sangga dala' fo rae mbuu hendi hai fai. Ara bamusu' ro basa atahori, de Lamatualain nda hii se sa. 052 1TH 002 016 Lena' fali ara ai-b'aa mata'-mata', naa fo hai afi' mendi Lamatulain Dud'ui Malolen fee nusa fea' ra. Atahori Yahudi naa ra nda nau Lamatualain fee masod'a' neu atahori fea' ra sa. No ta'o naa, ara boe tao sala' ra'aunu'. Naa de, Lamatulain namanasa, de hukun se. 052 1TH 002 017 Toronoo nggare! Mae oras ia, nau do nda nau sa o hita leo ta'adoo', te naa doo' sia' a mata memete', nda doo' sia rala tara sa. Hai sangga-sangga dala', fo ona bee na, hai meti se'u selu' nggi, huu hai o mae' a do bee fo mindaa mo nggi ena. 052 1TH 002 018 Au o sob'a usufafali ae eti ita nggi, te nitu malangga monae' a aka' bab'a au nakandondoo' a. 052 1TH 002 019 Hei bub'ulu', ta'o b e de hai mae meti mita hei? Naa, huu hai mimihena nggi. Hei mana tao ma'ahee ma ne'emoko hai rala mara. Te se fai mana to'u nehere' Lamatua' Yesus naran? Aka' a hei! Mete ma Lamatua' nema nasafali na, hai boti' mala mata mara huu hei. 052 1TH 002 020 Mema' teb'e! hei mana tao hai rala mara ra'amoko ma ramaho'o. 052 1TH 003 001 Sad'i hei bub'ulu', lele' hai lao hela nggi a, nda tungga hai hihii ma sa. Hai mae' a ima mita hei, te nda bisa sa. D'od'oo ma hai nda mi'itataa' sa ena, naa de hai mi'etu' fee Timotius neti. Te au o Silas mihati sia Atena. Timotius naa hai toronoo ma. Eni hai nonoom mana no hai milalao Yesus Karistus Dud'ui Malolen. Hai denu e neti nanori ma tao manggatetee rala mara, naa fo hei boe mimihere mihere' neu Lamatulain. 052 1TH 003 003 No ta'o naa, mete ma hambu sususa', hei nda minggongga' sa. To'u mihere' hei nemeherem. Huu hei bub'ulu', atahori mana ramahere neu Karistus ra, dei fo hambu sususa' ta'o naa. 052 1TH 003 004 Fe'esa'an, lele' hai fe'e mi'ib'ue mo nggi, hai fee nesenened'a' mae, atahori mana ramahere neu Lamatua' Yesus dei fo hambu sususa' mata'-mata'. Ia naa basa e dad'i ta'o naa ena, to! 052 1TH 003 005 Huu au susa ae mate o hei tetende-nemberii mara, de au denu Timotius Tesalonika neti, naa fo hai bub'ulu', hei fe'e mimihere mikindoo neu Lamatua', do hoko'. Te au umutau, afi' losa nitu ra malangga monaen nema sob'a-d'ou nggi, fo misid'ea Lamatua'. Mete ma dad'i ta'o naa, na hai ue-taom ma'ahulum naa, parsuma' a. 052 1TH 003 006 Ia naa Timotius bali' mia Tesalonika, ma nendi hara nemeho'o' fee hai. Ana dui nae, hei mimihere mikindoo neu Kristus, ma hei o esa sue esa mikindoo' a. Ana o nafad'e nae, hei misined'a hai mikindoo' a de mae mindaa mo hai ona' a hai o mae mindaa mo hei boe. 052 1TH 003 007 Toronoo nggare! Mae hai sia ia mimed'a beran seli huu sususa' ia-naa nda mbei-mbei' a sa, te Timotius dud'uin tao hai mimiho'o teb'e-teb'e'. Huu ia na hai bub'ulu' ena mae, hei mimihere mihere' neu Lamatua'. 052 1TH 003 009 Dad'i hai mo'e makasi nae-nae neu Lamatualain no rala nemeho'ot ona' ia, huu hei tungga mikindoo E. 052 1TH 003 010 Hatu'-rerelon hai hule-o'e mikindoo' a, fo, ona bee na hita fe'e bisa tandaa selu' fai. Hai mae minori fo hei bub'ulu' basa dala' soa' neu Lamatualain dala masod'an. 052 1TH 003 011 Hai mimihena Lamatualain, hita Aman, no Yesus Kristus hita malanggan, soi dala' fo hai meti mindaa mo nggi fai. 052 1TH 003 012 Hai mo'e Lamatua' fo fee hei esa sue-lai esa nae' lena' fai. Ma hei o sue-lai basa atahori, ona' hai o sue hei ta'o naa boe. 052 1TH 003 013 No ta'o naa, Lamatua' tao manggatee rala mara, fo misod'a ndos no meumare', losa Lamatua' Yesus heo' bali' nema no atahori Nara, na, hei hambu mimbirii' sia hita Aman Lamatualain matan, nda lemba sala' saa sa boe. 052 1TH 004 001 Dad'i ta'o ia, toronoo nggare! Hai kokoe nggi, fo misod'a tao mimiho'o Lamatualain ralan, ona' hai minori nggi' a. Mema' misod'a tungga basa naa ra ena, te huu hita ia ra dad'i Lamatua' Yesus bob'onggin ena, de hai mo'e fo ama b'au ue-tao ma'adere' selu' fai. 052 1TH 004 002 Basa hei bub'ulu' ena saa fo hai minori neu hei naa, mendi' Lamatua' Yesus koasan. 052 1TH 004 003 Lamatualain hihiin ta'o ia: Misod'a meumare'! Afi' misod'a manggenggeo'. Naeni, afi' hohongge mo atahori sao nara, sao tou, do, sao ina'. 052 1TH 004 004 Hei musi tao mata' neu ao mara, fo misod'a meumare', sambe atahori fee had'at neu nggi. 052 1TH 004 005 Afi' misod'a tungga hihii ao-sisi mara, ona' atahori nda mana rahine Lamatualain sa. 052 1TH 004 006 Afi' sangga hahambu', ma hohongge mo atahori nemehere' sa neu Lamatua'. Te Lamatua' naa, Malangga mana bala-b'ae basa de'ulaka' ona' naa ra. Hai mifad'e nesefafali basa ia ra neu nggi ena, ma fee nesenened'a' eni' a dalahulun ena. 052 1TH 004 007 Lamatualain no'e nala hita fo dad'i atahorin ena. Eni hihiin, hita musi tasod'a meumare', nda tasod'a manggenggeo' ona' mana hohongge' ra sa. Nda ta'o naa sa. 052 1TH 004 008 Huu naa, atahori nda mana tungga nenori' ia sa, ana nda tola aka' a hai sa, te ana o tola Lamatualain, mana fee Dula-dale Meumaren neu nggi' a. 052 1TH 004 009 Au nda parlu sura' selu' fee hei dala susue' sa, huu Lamatualain nanori ena oi, hei esa musi sue esa. 052 1TH 004 010 Hai o rena hei sue basa toronoo' mana sia profinsi Makedonia ra. Te toronoo', re! Ia naa hai mo'e fo ama sue milena' se fai. 052 1TH 004 011 Malolole fo ama misod'a no mole-dame, afi' tungga atahori fea' ra dalan, te esa-esa' tao mata' neu dalan. Ama musi tao ues fo sangga nanaa-nininu' ao mara, afi' mimihena atahori fea' ra. Hai fee nesenened'a' ia neu nggi eni' a dalahulun. 052 1TH 004 012 Mete ma misod'a ta'o naa, na nda tao mimibera atahori laen sa. Dei fo atahori nda mana ramahere neu Kristus sa mete rita masod'a mara ta'o naa, na ara rae, “We! Mema' atahori mana tungga Lamatua' Yesus naa, manggate seli, o!” 052 1TH 004 013 Naa! Ia na, basa toronoo' re, au ae ufad'e dala' esa, fo mihine teb'e-teb'e so'al atahori mates ra. Hita bub'ulu' tae, atahori mates ra dei fo rasod'a bali'. Dad'i mete ma hambu Lamatua' atahorin ruma mate, na, afi' mi'isususa' ao mara, ona' atahori fea' nda mana rahine dala' naa sa. 052 1TH 004 014 Te hita bub'ulu' tae, Yesus mate basa ma Lamatualain o tao nasod'a bali' E. Naa! No ta'o naa, Lamatualain o tao nasod'a bali' basa atahori mates mana ramahere' ra, ma na'ab'ue nala basa se ro Lamatua' Yesus. 052 1TH 004 015 Te mete ma Lamatua' Yesus heo' bali', Ana onda mia sorga nisi' raefafo', dei fo hambu hara parenda mahere'. Ma ana dedenu' sia sorga ra malanggan fee parenda' fuu ma'oa. Ma Lamatua' atahori mana mate nara rasod'a bali'. Dei fo sira ro hita fe'e masod'a ia ra, neneso'u' lelee' ata teu fo soru Lamatua' Yesus neneman. Basa naa, basa hita tasod'a takandoo to E. Hei rena malolole, te saa fo hai mifad'e' ia, Lamatua' mana nafad'e aon. 052 1TH 004 018 De ama musi pake nenori' ia, fo tao manggatee esa no esa rala nara. 052 1TH 005 001 Naa, toronoo nggare! Soa sa hai sura' mifad'e, Lamatua' neneman nandaa no lii' hira do fai hira'. 052 1TH 005 002 Huu basa hei bub'ulu' mae, Eni neneman aiboi', ona' na'o nema tetemba'. 052 1TH 005 003 De atahori nae' nggua-nggua sub'a-sub'a, nda hambu ud'a-anin sa, ona' o hambu calaka. Neneman o ona' a ina mairu', aiboi' te named'a nae b'onggi. Mete ma dala' naa nema ena, hita nda bisa tola sa ena! Lamatua' neneman o ona' naa boe. 052 1TH 005 004 Toronoo nggare! Afi' losa Lamatua' neneman, sae nala nggi ona' na'o nema tetemba', nandaa no hei masambeta'. Ama afi' ta'o naa! Hita nda tasod'a sia ma'ahatu' sa ena, ona' atahori fea' mana sunggu' masambeta' ra. Hita mana tamahere neu Yesus, tasod'a sia manggarelo' a, tahehere simbo E, ma tanea ao tara malolole. Hei bub'ulu' basa dala' ia ra ena. 052 1TH 005 007 Te atahori mana sunggu' ra, ara sunggu' tetemba'. Ma atahori manamafu' ra, ara mafu tetemba'. 052 1TH 005 008 Te ama afi' ta'o naa, huu hita ia ra tasod'a sia manggarelo' ena. Ama musi minea ao mara. Mete ma mimihere mikindoo neu Lamatua' ma sue-lai esa no esa, naa ona' sold'ad'u mana pake pepele tenda'. De mete ma mimihena mikindoo neu Lamatua' Yesus mana mbo'i hei mia Lamatualain nasan, naa ona' sold'ad'u mana nasolo solo besi'. 052 1TH 005 009 Lamatualain nda pili nala nggita fo hambu Eni huku-dokin sa. Te Ana pili nala nggita fo hambu masod'a', huu tamahere Yesus Kristus, hita malanggan. 052 1TH 005 010 Huu Ana mate nggati hita ena. De mete ma Ana heo' bali', hita tasod'a takandoo to E, mae hita mate ena, do fe'e masod'a'. 052 1TH 005 011 Huu naa, pake o'ola ngga ia, fo tao namaho'o ma tao manggatetee esa no esa ralan, ona' hei tao eni' a ma'ahulun. 052 1TH 005 012 Basa toronoo nggare! Misined'a fo fee had'at neu ina-ama malangga nggarei' ra. Te ara, ue-tao nae' seli fee nggi, no fee nesened'a' neu nggi, fo ama afi' tud'a. 052 1TH 005 013 Fee had'a-hormat ma sue-lai se, huu ara ue-tao no manggatee' fee nggi. Misod'a mole-dame esa no esa. 052 1TH 005 014 Toronoo nggare! Hai mae fee nesenened'a' hira ta'o ia: mifad'e mana mbera-mbike' ra fo ara ue-tao no matetu'. Tao manggatee rala mana banggi-b'anggi' ra. Misila'e atahori manatud'a-loloe' ra. Ma mi'itataa' mo basa atahori ra. 052 1TH 005 015 Misined'a fo afi' bala-b'ae de'ulaka' no de'ulaka'. Te tao' a malole' mo basa atahori. Afi' tao malole' neu aka' a hita atahori nara, te atahori dea' ra boe. 052 1TH 005 016 Mimiho'o mikindoo' a. 052 1TH 005 017 Hule-o'e hatu'-rerelon. 052 1TH 005 018 Mae susa do mimiho'o o, mo'e makasi neu Lamatualain. Huu Lamatualain hii-nau basa atahori mana tungga Yesus Kristus ra tao ta'o naa. 052 1TH 005 019 Afi' ai-b'aa Dula-dale' ue-tataon. 052 1TH 005 020 Mete ma hambu toronoo' esa nae eni simbo hara' mia Lamatualain, na, afi' miloe-mid'ae o'olan! 052 1TH 005 021 Hei musi paresa' milolole ded'ea-o'ola' naa, teb'e huun mia Lamatualain do hoko'. Mete ma teb'e, na, tungga. 052 1TH 005 022 Te mi'id'od'oo' ao mara mia basa de'ulaka' ra. 052 1TH 005 023 Au hule-o'e fo Lamatualain tao nameu rala mara no masod'a mara. Ana mana tao nggita tasod'a mole-d'ame esa no esa. No ta'o naa, lele' hita Malanggan Yesus Kristus bali' nema, na, hei mimbirii' sia matan, mo ao mara, rala mara, boe ma samana mara nda hambu sala' saa sa boe. Teb'e! Lamatua' Yesus mana no'e nggi dad'i atahorin, ralan ndoos. Saa fo Ana ola', naa ana tao tungga. Dad'i dei fo Ana nendi hei no meumare' nisi' Lamatualain matan. 052 1TH 005 025 Toronoo' re! Afi' lilii' hule-o'e fee hai sia ia. 052 1TH 005 026 Au o'e fo ama haitua sod'a-mole' fee neu basa Lamatualain atahori sarani nara sia naa, o! 052 1TH 005 027 Au o'e no Lamatua' Yesus nara na, hei baca susura ngga ia fee neu basa atahori sarani' ra. 052 1TH 005 028 Au o'e hita Malanggan Yesus Kristus natud'u rala malolen neu basa nggi. Ba'u a naa Sod'a-mole' Paulus # # BOOK 053 2TH 2 Thessalonians 2 Tesalonika 053 2TH 001 001 Sod'a mole' mia au, Paulus, ma mia au nonoo nggara, Silas no Timotius. Susura ia, hai haitua neu basa atahori sarani' sia kota Tesalonika. Hei, mana pili fo tungga hita Aman Lamatualain no hita malanggan Yesus Kristus. 053 2TH 001 002 Hai mo'e fo Ara ratud'u rala malole Nara neu nggi, fo misod'a no mole-d'ame. 053 2TH 001 003 Basa toronoo nggare! Mema' nandaa hai mo'e makasi neu Lamatualain mikindoo' a, huu hei bau mimihere neu E, ma hei esa bau sue esa. 053 2TH 001 004 Naa de hai dui-b'engga neu Lamatualain atahori sarani nara sia bee-b'ee so'al hei. Hai dui mae, ona' mae atahori fea' ra tuni-ndeni tao doid'oso nggi o, hei mi'itataa' mikindoo mo mimihere mara. 053 2TH 001 005 Basa ia ra ratud'u oi, dei fo Lamatualain na'etu' ded'ea mara no matetu'. Te doid'oso' fo hei lemba ale' ia, tao nggi mindandaa dad'i Eni atahori nara. Eni, hei mane ma. 053 2TH 001 006 Afi' mimitau, te Lamatualain naa, ndoo-tetu'. Mete neu' ena! Dei fo Ana bala-b'ae atahori mana tao doid'oso hei ra. 053 2TH 001 007 Boe ma ana o fee nggi hahae mia doid'oso' fo hei lemba' a. Ana tao ta'o naa neu hai boe. Basa ia ra dei fo dad'i, lele' Lamatua' Yesus onda nema no basa ana dedenu manaseli nara mia sorga. 053 2TH 001 008 Dei fo ara onda rema ro ai manambila roroo'. Basa ma Ana bala-b'ae basa nda mana nau nahine Lamatualain sa, ma nda mana nau tungga Lamatua' Yesus Dud'ui Malolen sa. 053 2TH 001 009 Ana na'onda' huku-doki' beran seli neu basa se, de doid'oso rakandoo' a. Ana oi hendi se mia matan, de ara nda ramed'a koasa monae manaselin sa. (aiōnios g166) 053 2TH 001 010 Te lele' Ana nema, basa atahori mamahere' ra so'u rananaru Naran, ma fee had'at neu E. Hei o sia atahori mamahere' naa ra talad'a nara, huu ama simbo basa Dud'ui Malole' naa, fo ma'ahulun hai mifad'e basa neu hei' a. 053 2TH 001 011 Naa de, hai hule-o'e fee nggi hatu'-rerelon, naa fo Lamatualain du'a nae hei mindaa dad'i Eni atahorin. Hai o mo'e fo Ana fee koasan neu nggi, naa fo ama tao basa malole' ra tungga saa fo mi'etu' basa mae tao, ma tungga saa fo mimihere' a. 053 2TH 001 012 Mete ma misod'a ta'o naa, na atahori ra so'u rananaru Lamatua' Yesus naran. Hei o nenekokoa', huu hei tungga neu E. Dei fo basa ia ra dad'i, huu hita Aman Lamatualain no hita Malanggan Yesus Kristus rala malolen. 053 2TH 002 001 Toronoo nggare! Ia naa hai mae mifad'e hei so'al fai hira' hita Malanggan Yesus Kristus nema, ma ta'o bee fo ta'ab'ue too E. 053 2TH 002 002 Afi' no'a mud'a' hambu titipu' do dad'i bingun mete ma hei rena atahori rafad'e rae Lamatua' nema ena. Mae ara ola' rae, sira rahine mia Dula-dale' a, do rena mia atahori, do, hambu susura mia hai e, afi' mimihere se. Te basa naa ra, ombo koson! 053 2TH 002 003 Afi' fee atahori ranggonggoa nggi. Te atahori de'ulaka' esa musi nema na'ahulu', dei fo Lamatua' Yesus heo' bali'. Atahori ia lab'an nahere Lamatua', losa atahori hetar o tungga lab'an boe. Atahori ia mema' seli teb'e! Naa de ana maso' naraka o ndaa. 053 2TH 002 004 Ana nananaru ao na lena' basa lamatua raefafo', ma lab'an basa saa fo atahori songgo' ra. Sambe ana maso' nisi' Lamatua' Ume Hule-o'e Huun, ma to'o tendan oi, “Au ia, Lamatualain!” 053 2TH 002 005 Hei misined'a do hoko'? Ma'ahulun au ufad'e mema' neu nggi atahori naa dalan ena, lele' au fe'e o hei, to? 053 2TH 002 006 Lele' ia, atahori de'ulaka' naa fain nda fe'e losa fo natud'u ao na sa, huu hambu mana b'aa nala e. Hei o mihine saa mana b'aa nala e! 053 2TH 002 007 Lele' ia mana namue' a fe'e ue-tao na'afuni', huu hambu mana ba nala e. Te dei fo mana b'aa' a, mbo'i liman. 053 2TH 002 008 Boe ma mana mamue' a, sou nema ma ue-tao no relo-relo. Te nandaa no Lamatua' Yesus fai nenema manaseli Na, Ana tao nalutu atahori de'ulaka' naa no' a ded'ea-o'ola' sa a. 053 2TH 002 009 Te lele' Lamatua' Yesus nda fe'e nema sa, nitu ra malangga monae na fee koasa neu atahori de'ulaka' naa, fo ana tao manadad'i' mata'-mata', sambe atahori ra du'a rae, ana tao nendi' Lamatualain koasan. 053 2TH 002 010 No ta'o naa, atahori hetar neneed'i nala' mia atahori de'ulaka' naa pepeko-lelekon. Dei fo, sira mana nenenggari hendi' mia Lamatualain. Ana soi dala' nae fee masod'a' neu se, te ara nda simbo hihii-nanau malolen sa, ma nda nau ramahere ndo-tetu' a sa. 053 2TH 002 011 Naa de, Lamatualain na'ateme rala nara mia ndo-tetu' a fo hela se ramahere pepeko-leleko' naa ra. 053 2TH 002 012 No ta'o naa, Lamatualain na'onda' huku-doki' mamabera' neu se, huu nda ramahere ndo-tetu' a sa. Te ara hii tao de'ulaka'. 053 2TH 002 013 Toronoo nggare! Hai mo'e makasi mikindondo' a neu Lamatualain, huu Ana sue nggi. Te lele' Ana nda fe'e tao raefafo' ia sa, Ana na'etu' basa fee masod'a' neu nggi. Basa naa Ana fee Dula-dalen fo tao nameu nggi, huu mimihere saa fo matetu' a. Dad'i hai mo'e makasi mikindondo' a neu Lamatualain o, naa nandaa. 053 2TH 002 014 Lele' hai mifad'e Dud'ui Malole' neu nggi, Lamatualain pake Dud'ui Malole' naa fo no'e nggi, naa fo lele' hita malanggan Yesus Kristus hambu had'a-hormat, na hei o mimed'a mita had'a-hormat naa boe. 053 2TH 002 015 Toronoo nggare! Mi'itataa' mikindoo no to'u malolole saa fo hai mifad'e neu nggi' a. Misined'a saa fo hai sura' sia susura. 053 2TH 002 016 Hai hule-o'e mikindoo' a neu Lamatualain, hita Aman, no Yesus Kristus, hita malanggan. Hai mo'e fo Ara tao manggatee hei rala mara, fo hela hei tao basa dala malole' ra. Hai mo'e ta'o naa, huu hai bub'ulu', Lamatua' sue naseli' basa hita. Huu ralan malole', naa de Ana nda naloe' tao manggatete hita ralan sa. No ta'o naa hita tamahena takandoo neu E. (aiōnios g166) 053 2TH 003 001 Toronoo nggare! Afi' lilii' hule-o'e fee hai. Hule-o'e fo Lamatua' Dud'ui Malolen nened'ui' no lai-lai, naa fo atahori sia bee-b'ee fee had'a-hormat neu Dud'ui Malole' naa, ona' lele' hei simbo Dud'ui Malole' a. 053 2TH 003 002 Hule-o'e boe fo hai nenembo'it mia mana tao kaco ra, ma mia atahori de'ulaka fea' ra, te nda basa atahori ramahere Dud'ui Malole' naa sa. 053 2TH 003 003 Te Lamatua' to'u o'olan. Ana bisa tao ma'adere hei, ma nanea hei mia de'ulaka'. 053 2TH 003 004 Hai o mimihere, Lamatua' Yesus tao hei tungga saa fo hai mifad'e hei' a. Ma hei o tao tungga mikindoo ta'o naa. 053 2TH 003 005 Hai mimihena Lamatua' Yesus nuni nggi, fo bau mihine mae, Lamatualain sue nggi. Ma ama o mihine mae, bisa mi'itataa' sia doid'oso', ona' ma'ahulun Kristus na'atataa' sia doid'oson. 053 2TH 003 006 Basa toronoo nggare! Au ufad'e mema' hei endi' Lamatua' Yesus Kristus naran, e! Ama afi' mi'ib'ue mo mana mbera-mbike' mana hii roloko' ra. Ara nda tungga hai ue-tatao ma sa. 053 2TH 003 007 Basa nggi mihine mae, hei musi tungga hai masod'am lele' hai leo mo nggi. Hei mita ena. Hai nda nggari fai a parsuma' a sa. 053 2TH 003 008 Hai tao-ues mita' mamate mara hatu'-rerelon, fo hai afi' tao mimibera nggi. Hai nda simbo mita atahori nanaan no mud'a sa. 053 2TH 003 009 Hai ia Lamatua' atahori mana tao-ues Na. De hai o mi'ena hak mo'e saa-saa mia hei e. Te hai nda nau pake hak naa sa. Hai mae mitud'u tatao-nono'i malole', fo ama tungga. 053 2TH 003 010 Ma'ahulun, hai lao hela fee hei hohoro-lalane' mae, “Seka nda tao-ues sa na, afi' naa-ninu.” 053 2TH 003 011 Hai rena oi, hambu hei ruma rolokoo' a de nda nau tao-ues sa. Ara aka' tasib'u ma sambor ro atahori (had'a-dalan). 053 2TH 003 012 Atahori ona' naa ra, hai fee se nesenened'a' mendi' Lamatua' Yesus Kristus Naran, fo ara raloe' rolokoo. Malole lena' ara tao-ues leo, fo sangga nanaat no mbusa titi nara. 053 2TH 003 013 Basa toronoo nggare! Hei afi' mbera-b'are tao sa fo malole', e! 053 2TH 003 014 Mete mib'eb'esa atahori nda mana nau tao tungga saa fo hai sura' sia susura ia. Afi' mi'ib'ue mo se, fo hela se mae. 053 2TH 003 015 Sad'i, afi' mete se ona' musu mara. Te mitea se malolole ona' toronoo mara. 053 2TH 003 016 Lamatua' naa, mane d'ame. Au o'e fo Ana fee nggi d'ame Na neu sud'i a dala' bee. Au o o'e fo Lamatua' no nggi mikindoo' a. 053 2TH 003 017 Au ute'e susura ia no lima rarale ngga, naa fo ama bub'ulu' mae, susura ia teb'e-teb'e' mia au. Basa susura laen ra, au tao ta'o naa boe. 053 2TH 003 018 Au o'e fo hita malanggan Yesus Kristus natud'u rala malolen neu basa nggi. Susura ia losa' a ia ena, Paulus # # BOOK 054 1TI 1 Timothy 1 Timotius 054 1TI 001 001 Timotius rala malole'! Sod'a-mole' mia au, Paulus. Lamatualain so'u au dad'i Yesus Kristus ded'enun. Hita tamahena neu Lamatua' Yesus, mana fee nggita tasod'a takandoo to E, huu Lamatualain fee hita tasod'a mia basa sala tara. Tius! Ho ona' au ana ngga ena, huu au mana utud'u dala' de mumuhere neu Kristus. Au hule-o'e fo Lamatualain, hita Aman, no Yesus Kristus, hita malanggan, ratud'u rala malole nara no susue-lalai nara, ma fee nggo musod'a no mole-d'ame. 054 1TI 001 003 Fe'esa'an, ru'a nggita ta'ab'ue mia kota Efesus. Lele' au ae uu sia propinsi Makedonia, au huhuar nggo fo muhani sia Efesus. Te lele' naa, hambu atahori ra tao atahori sarani' ra bingun no nenori' nda matetu' sa. Dad'i au o'e muu ai se, fo ara afi' ranori rakandoo ta'o naa. 054 1TI 001 004 Atahori ra o ngganggari fai parsuma' a reu dui-b'engga dud'ui pepeko-leleko' fai ma'ahulun, boe ma rareresi so'al d'ui-baes rakandoo' a. Ded'e'at naa ra tao' a atahori ra ratofa ma rasod'a nda ramahere Lamatualain sa. 054 1TI 001 005 Au unori nggo ia, naa fo munori atahori mamahere' ra fo rasod'a no susue' mia rala meumare', dud'u'a ndo-tetu', ma nemehere' teb'e-teb'e'. 054 1TI 001 006 Te meser ruma ra'ad'od'o' ma nggari hendi nenori' naa. Boe ma ara reu ngganggari fai a no' a nereresit ma ola' baro-leli. 054 1TI 001 007 Ara ratud'u ao nara rae, sira, meser mana ranori ba'i Musa hohoro-lalane nara. Ara koa ao nara rae sira meser monae' ra, te nda rahine saa fo ranori' naa ra sa boe. 054 1TI 001 008 Basa hita bub'ulu' tae, basa ba'i Musa hohoro-lalane nara, malole'! Sad'i hita pake se tungga Lamatualain masud na no matetu'. 054 1TI 001 009 Hohoro-lalane' naa ra, nda nenesura' fee atahori mana rasod'a no ndoo-tetu' sa. Te nenesura' fee neu atahori mana mamue, nda mana rena parenda' sa, rasod'a ra'ad'od'o' ro Lamatualain, hii' a tao de'ulaka', nda taoafi' neu Lamatualain sa, mana raloe-rad'ae dala meumare' a, mana risa atahori, ma mana risa ama-ina nara boe. 054 1TI 001 010 Hohoro-lalane' naa ra o nenesura' fee neu atahori mana hohongge', tou' sao tou', mana lea rendi atahori fo ro'e doi sosoi', mana pepeko-leleko', sakasii ombo-koson, ma fee basa atahori ralena langga neu nenori ndoo-tetu' a. 054 1TI 001 011 Nenori ndoo-tetu' naa ra, lao' mia Lamatualain Dud'ui Malolen, fo Ana fee neu au 'a. Lamatualain naa, manaseli'. Atahori so'u rananaru E o, nandaa. 054 1TI 001 012 Au o'e makasi nae-nae neu hita Malanggan Yesus Kristus huu Ana namahere au, ma tao au bisa ulalao ue-tataon. 054 1TI 001 013 Fe'esa'an, au hii' a ola' u'umuti fo u'ututud'a' Yesus Naran, ma tao doid'oso atahori mana tungga d'ala masod'an. Au hii' a tuni-ndeni ulutu se. Au de'ulaka ngga ta'o naa, huu lele' naa, au nda uhine saa fo au tao' naa, ma nda fe'e umuhere hita Malanggan Yesus Kristus sa. Huu au nda uhine saa fo au tao' naa sa, dad'i Ana nda lilii' au sa. Ma Ana o natud'u susuen neu au. Lena' fai, natud'u rala malolen neu au nakandoo' a! Ana mbori-mbo'a papala-bab'anggi' fee au, fo umuhere uhere' neu E, ma sue atahori ra ona' Ana sue au boe. 054 1TI 001 015 Hita o rena-rena' tae, “Yesus Kristus nema sia raefafo' ia, fo fee masod'a' neu atahori mana tao sala' ra.” Mema' teb'e ta'o naa! Mia basa atahori mana tao sala' ra, au ia de'ulaka ngga naseli'. 054 1TI 001 016 Mae de'ulaka ngga ona' naa o, Lamatualain na'etu' nala nae nda huku-doki au sa. Ana nau pake au dad'i conto fo utud'u Yesus Kristus rala loan neu atahori de'ulaka manaseli' ona' au ia. No ta'o naa, atahori fea' mana tao sala' ra ramahere neu E, fo ara o rasod'a rakando ro E. (aiōnios g166) 054 1TI 001 017 Koa-kio Lamatualain! Aka' a mesa' ne, Lamatualain; nda hambu laen sa! Mane mana to'u parenda' nda manabasa' sa. Eni nasod'a nakandoo' a. Eni nda mate sa. Atahori nda rita E no mata ao sisi nara sa. Basa had'a-hormat ma kokoa-kikio' fee neu E. losa doo ndu'u-d'oon neu! Amin. (aiōn g165) 054 1TI 001 018 Ana ngga Timotius, rala malole! Au ae ufad'e nggo, saa fo ho musi tao sia ue-tatao mara. Basa ia ra, tungga saa fo Lamatualain mana ola-ola nara ola' mema' so'al ue-tataom. Mete ma ho tungga ded'ea-o'ola' naa ra no matetu', na, ho ona' sold'ad'u esa, natati nahine, lab'an de'ulaka' ra. 054 1TI 001 019 To'u muhere' nemeherem neu Kristus. Ma munea fo ralam meu' nakandoo' a. Huu hambu atahori nda nau rena sira rala dud'u'a nara sa. Naa tao sira nemehere nara rambalutu, ona' ofai sae nala fatu mbia'. 054 1TI 001 020 Himenius no Alexander, ona' naa boe! Naa de, au hela fee se reu nitur malangga monaen nauli se. Au tao ta'o naa, fo dad'i nenori' sa, fo ara afi' tao ralutu Lamatua' naran fai. 054 1TI 002 001 Ma'ahulun, au o'e nggi hule-o'e fe basa atahori ra. Mete ma hei hule-o'e neu Lamatualain, mo'e fo Ana tulu-fali basa atahori mana hambu sususa' ra. Ma mo'e makasi, huu Ana tao malole' neu basa se ena. 054 1TI 002 002 Hule-o'e ta'o naa fee mane-mane' ra ro basa malangga ra. No ta'o naa, basa hita tasod'a no mole-d'ame, tungga Lamatualain hihiin. Masod'a' naa nandaa soa' neu atahori mana be'utee neu Lamatualain. 054 1TI 002 003 Hule-o'e mata' naa, malole'. Naa tao nemeho'o Lamatualain, mana fee masod'a' neu hita. 054 1TI 002 004 Ana nau basa atahori hambu masod'a', ma rahine saa fo ndoo-tetu'. Naeni: 054 1TI 002 005 Lamatualain naa, esa' a. Ma lelete o esa' a boe. Leleta naa, naeni Yesus kristus mana nadame' Lamatualain no hita atahori. Ma Yesus naa, mema' atahori' teb'e-teb'e. 054 1TI 002 006 Ana fee aon fo soitefa basa hita mia sala tara. Ndaa no fain, Lamatualain soi relo-relo Dud'ui Malolen fo nafad'e neu basa atahori. 054 1TI 002 007 Huu naa, Lamatualain pili nala au dad'i ded'enun ena, fo uu ufad'e atahori nda Yahudi ra sa sia bee-b'ee, ma unori se fo ara ramahere Lamatua' Yesus no rasod'a tungga dala ndo tetu' a. Saa fo au ufad'e' ia, teb'e ta'o naa. Au nda leleko' sa. 054 1TI 002 008 Au hihii ngga ta'o ia: sia bee-b'ee, mete ma hei mi'ib'ue fo hule-o'e, na, hei musi malolole esa no esa. Afi' miminasa esa no esa. Afi' mireresi. Mete ma boti' lima mara fo hule-o'e, rala mara musi meumare'. 054 1TI 002 009 Ina' ra o ona' naa boe. Au nau ara tao ao nara randaa, ma pake b'ualo'as nandaa boe. Afi' koao fo tao atahori pupuik se, ma afi' tao langga fulu nara mata'-mata', do, pake b'ualo'as mafelit nda nandaa hadat sa, do' koao na'alelena' nendi', bua mbilas lilo fula' no mutiara ma permata. Te mana tao ina' ra meulau, naeni rala meumare, ma tatao malole nara. Na ndaa no ina' mana be'utee neu Lamatualain. 054 1TI 002 011 Mete ma atahori sarani' ra ra'ab'ue rena nenori', na, ina' ra o tungga hohoro-lalane' ra fo pasa ndiki nara nenene malolole ma rena teteb'es nenori' naa. Afi' utu-utu ma tao haras. 054 1TI 002 012 Tungga au, ina' ra nda randaa rananaru so'u ao nara fo parenda tou', ma ranori se sa. Malole lena' ina' ra sub'a-sub'a' a. 054 1TI 002 013 Huu Lamatualain na'ad'ad'i' Adam na'ahulu' dei de Hawa. 054 1TI 002 014 Boe ma Adam nda nenetipu' na'ahulu' mia nitu ra malangga monaen sa, te ina'. Eni' a lele' naa, atahori ralena-langga Lamatualain hohoro-lalanen. 054 1TI 002 015 Te ona' naa o, ina' ra o bisa hambu masod'a', huu ara b'onggi. Sad'i ramehere teb'e neu Kristus, rasod'a esa sue esa, rasod'a no rala meumare', ma rasod'a randaa no had'a-d'ala'. 054 1TI 003 001 Atahori rae, “mete ma se nae dad'i malangga mana nuni jama'at, naa sosoan, ana pili nala ues sa malolen seli.” Ded'ea-o'ola' naa mema' teb'e. 054 1TI 003 002 Malangga mananuni jama'at naa musi atahori mana nae'na nara meumare'. Eni musi nasod'a no sao' esa' a. Eni musi bisa na'amamate' nala ralan, mana nenee', atahori fee had'a-hormat neu e, hii' a soi umen fo simbo fui' ra, ma nanori nala' atahori fea'. 054 1TI 003 003 Atahori naa afi' manamafu', ma liman afi' dai-dai' atahori. Mana nandaa, naeni, atahori rala lilo', mana hii' a sangga d'ame, ma nda mana dale d'oi' sa. 054 1TI 003 004 Eni musi taomata' neu ume isi nara no malole. Ana nara o musi fee had'a-hormat ma rena e. 054 1TI 003 005 Te mete ma atahori naa nda bisa taomata' neu ume isi nara sa, na ta'o bee fo ana bisa taomata' neu Lamatualain jama'at nara? 054 1TI 003 006 Malole lena' pili atahori mana tungga Kristus doo' ena. Afi' so'u malangga mananuni jama'at mia atahori mana fe'e namahere Lamatua' Yesus ena. Te ne'o ana koao neu' ena. Afi' losa Lamatualain hukun e, ona' Ana hukun nitur malangga monaen. 054 1TI 003 007 Mete ma mae pili atahori dad'i malangga mananuni jama'at, na sangga atahori mana na'ena nara malole' no atahori nda mamahere' ra sa boe. Ma atahori nda mamehere' ra sa o fee had'a-hormat neu e. No ta'o naa, ana nda mae saa-saa sa boe. Ma nitu ra malangga monaen nda bisa ratud'a' e sa. 054 1TI 003 008 Ona' naa boe mana tulu-fali malangga atahori sarani'. Sira, musi atahori mana na'ena nara malole', nda mana leleko' sa, nda mana ninu mafu' sa, ma nda hii laka-ese' atahori sa. 054 1TI 003 009 Rala nara musi meumare', ma musi to'u rahere' nenori' fo Lamatualain fee hita, atahori mamahere' ra. 054 1TI 003 010 Paresa' malolole masod'a nara no ue-tatao nara. Mete ma atahori nda hambu sala nara sa, dei fo fe'e so'u se fo tulu-fali malangga mana nuni jama'at ra. 054 1TI 003 011 Sao nara o ona' naa boe. Sira, musi ina' mana nasod'a ndaa ma malole'. Afi' mana ma'amuti atahori. Ara musi ra'atataa' rala ao nara, ma atahori ramahere se boe. 054 1TI 003 012 Mana tulu-fali malangga mana nuni jama'at ra musi tou' sao' esa' a. Eni musi taomata' neu ume isin no malole', ma taomata' neu ana nara boe. 054 1TI 003 013 Sira mana mete-se'u atahori sarani' no malole, de atahori boe fee had'a-hormat neu se. Ma ara boe rambarani, ola' so'al nemehere nara neu Yesus Kristus. 054 1TI 003 014 Tius! Au umuhena nda doo' sa te, uma undaa o nggo. Mete ma au bab'anggo na susura ia losa na'ahulu' limam. Au sura' ia fo ufad'e nggo ae, Lamatualain bob'onggi nara musi rasod'a ta'o bee. Afi' lilii' mae, Lamatualain naa, masod'a'. Atahori nara ona' ume mana na'ena netehuu' no rii ine' manggatee'. No ta'o na, ara musi tongga Lamatualain nenori matetun. 054 1TI 003 016 Lamatualain natud'u saa manaseli' mia hita nemeheren. Netehun ta'o ia: Kristus nema sia raefafo' ia ena, nendi' mata-aon ona' hita atahori boe. Lamatua' D'ula-d'alen natud'u oi, Yesus, Atahori rala ndoos. Lamatualain ana ded'enu nara mia sorga rita E. Lamatualain so'u nala E sorga neu, basa ma, so'u nananaru E. Eni dud'uin, nened'ui-b'engga' neu atahori ndule raefafo' ia. Sia bee-b'ee sia raefafo' ia, atahori ramahere neu E. Hita tamahere ta'o naa! 054 1TI 004 001 Lamatua' D'ula-d'alen nafad'e relo-relo ena nae, dei fo atahori sarani' ruma nggari hendi saa fo hita tamahere' a. De reu tungga nitur nenori tipu-lakan mana natud'a' atahori. 054 1TI 004 002 Atahori mana nema nanori ta'o naa, ola' laen, te tao laen. Mema' sira atahori mana peko-leleko'! Atahori naa ra rala dud'u'a nara mema' ma'ateme' ena. 054 1TI 004 003 Ara ranori atahori fo afi' sao. Ara o raluli nanaat mata'-mata' boe! Te matetun, nanaa-nininu' naa ra Lamatualain mana tao. Ana tao nanaat nara, fo mete ma atahori mamahere' ra raa, na, ro'e makasi neu E. Huu rahine nenori ndoon! 054 1TI 004 004 Basa saa fo Lamatualain tao' naa, mema' malole'. Dad'i afi' neluli mata'-mata'! Atahori musi simbo basa naa, no ro'e makasi neu Lamatualain. 054 1TI 004 005 Te hita bub'ulu' tae, Lamatualain Ded'ea o'olan, ma hita hule-o'en, tao basa naa ra dad'i meumare'. 054 1TI 004 006 Tius! Fee nesened'a' basa dala' ia ra reu toronoo mamahere' ra. Mete ma tao ta'o naa, ho dad'i Yesus Kristus atahori mana tao-ues malolen. Lamatualain Ded'ea-o'ola nara tao nggo mumuhere neu E, ma fee nggo muhine nenori' bee ndaa. Ho to'u muhere' Lamatualain Ded'ea-o'olan ena! Naa, ona' a nanaat mana tao ma'adere ao ma. 054 1TI 004 007 Afi' nggari fai no dud'ui ombo-koson nda mato'u' no Lamatualain sa. Afi' tao-afi' neu ina lasi' ra dud'ui neluli' mata'-mata' nara. Malole lena' munea aom fo m usod'a tungga Lamatualain hihiin. 054 1TI 004 008 Munea ao ma fo ma'adere', naa malole'. Te nggunan mbei' a. Munea ao ma fo musod'a tungga Lamatua' hihiin sia basa dala' ra, nggunan nae'. Naa nggunan nda soa' neu' a masod'a' sia raefafo' ia sa, te sia masod'a mana nema' a boe. 054 1TI 004 009 Ded'ea-o'ola' ia ra teb'e! De mbed'a' sia ralam fo afi' lilii'. 054 1TI 004 010 Hita tamahena neu Lamatualain masod'a' a. Eni, mana fee masod'a' neu basa atahori, lelenan soa' neu hita mana tamahere neu E. Naeni de hita ue-tao tahere takandondo'a. 054 1TI 004 011 Munori basa ia ra. Ma denu atahori fo tungga nenori ia ra. 054 1TI 004 012 Afi' fee atahori raloe nggo, huu ho fe'e soru'. Musi mutud'u dala malole' soa' neu atahori mamahere' ra, mia o'olam, tatao-nono'im, susue-lalaim neu atahori, nemeherem neu Yesus Kristus, ma masod'a meumarem. 054 1TI 004 013 Lele' hei mihani au u'uma ngga, afi' lilii baca Lamatualain ded'ea-o'olan fee atahori mamahere' ra. Tao manggatetee rala nara, ma nenori malolole se. 054 1TI 004 014 Pake malolole papala-bab'anggi' fo ho simbo mia Lamatualain, lele' malangga mananuni jama'at ra hule-o'e ma lalaa lima nara neu nggo. Lele' naa, ara rafad'e Lamatualain hehelu-fufulin so'al masod'am no ue-tataom. Dad'i afi' mbed'a' hela papala-bab'anggi' fo hambu' naa. 054 1TI 004 015 Mulalao dala' naa ra no nggate-nggate! Fo basa atahori rita rae, masod'am no ue-tataom lao'. 054 1TI 004 016 Munea fo musod'a ndos mukundoo' a. Ma munea fo munori' a matetu'. Mete ma mu'utataa' mo basa naa, naa Lamatualain soi dala' fee nggo mo atahori mana rena nggo, fo hei nenembo'it mia basa dala de'ulaka' ra. 054 1TI 005 001 Afi' ai atahori lasi' lena' nggo no hara ma'adere'. Te mendi ded'ea malole', ona' ola' mo ama b'onggim. Boe ma huhuar atahori soru' ra, ona' toronoo b'onggi mara. 054 1TI 005 002 Ona' naa boe ina lasi' ra. Ola' mo se ona' ola' mo ina b'onggim. Mete ma ola' mo ina soru' ra, na, tao se ona' feto b'onggi mara. Ralam musi meumare' mo se. 054 1TI 005 003 Atahori sarani' musi tulu-fali ina falu nda mana ra'ena toronoo' fo ra'ab'oi se sa. Te mete ma ina falu mana fe'e na'ena umbu-ana', na umbu-ana nara musi ra'ab'oi se. Nenori se, fo ara bala-b'ae rahine mbusa-titi nara. No ta'o naa, ara tulufali Lamatualain, ma tao ramaho'o ralan. Te ina falu fo teb'e-teb'e' nasod'a mesa' ne, nda hambu see-see fo na'ab'oi e sa boe. Ana namahena neu' a Lamatualain. Hatu'-rerelon ana hule-o'e no'e tulu-fali' mia Lamatualain. Dad'i Jama'at musi ra'ab'oi ina falu mata' naa ra. 054 1TI 005 006 Te ina falu fo mana nasod'a tungga' a ao-sisi' hihiin, ona' mae fe'e masod'a' o, nda mafeli' sa ena, ona' atahori mates ena. 054 1TI 005 007 Fee nesenened'a' basa dala' naa ra neu atahori sarani', naa fo atahori dea' afi' ra'amuti nara malole nara. 054 1TI 005 008 Te mete ma hambu atahori nda nau ra'ab'oi bob'onggi nara sa, lelenan te ume isi nara, na ona' ana nggari hendi nemeheren neu Lamatualain. De'ulakan nalena' atahori nda mana nahine Lamatualain sa. 054 1TI 005 009 Mete ma mae so'u ina falu fo tulufali malangga mananuni jama'at, na, d'alan ta'o ia: too na nda bole sia rae' neenulu sa; ma'ahulun saon esa' a; 054 1TI 005 010 atahori rahine e huu ana hii' a tao malole' neu atahori fea' ra; ana na'ab'oi ana nara no malole; ana mete-se'u atahori fea' ra no lima rua; mana tulu-fali atahori mamahere ra no uetatao anak ra; ma tulufali atahori mana sia sususa'; ma sad'ia mema' fo tulufali sia d'ala malole. 054 1TI 005 011 Afi' so'u ina falu fe'e soru fo tulu-fali jama'at. Te afi' sambe hihii-nanau ao-sisi nara losa ma, rae sao selu'. No ta'o naa, ara nda ka'e rala fo mete-se'u jama'at no malolole sa. 054 1TI 005 012 Mete ma fai loa' nese soa' neu jama'at, naa ona' sira tao ralutu helu-fuli nara sia Lamatua' matan. Dei fo atahori fee sala' neu se. 054 1TI 005 013 Afi' losa ara mbera-mbike, ma tasibu reu-rema sia atahori ume nara, fo ola-ola' ombo-koson tao ralutu atahori nara nara. Lelenan fai, ara hii' a sorod'od'od'o ao nara sia atahori ded'eat nara, ma ola' saa fo nda nandandaa sa. 054 1TI 005 014 Malole lena', ina falu fe'e soru' ra sao selu', fo ara b'onggi, ma mete-se'u ume-loo nara. No ta'o naa, atahori mana musu hita ra nda hambu dala' fo tao ma'afo nara tara sa. 054 1TI 005 015 Ina falu soru' ruma lao sala d'alan ena. Ara tungga nitu ra malangga monaen dalan. 054 1TI 005 016 Mete ma hambu ina mamahere' sa na'ena bob'onggi esa dad'i ina falu ena, na, ana musi tulu-fali ina falu naa. Afi' fee jama'at ra tanggon rala e. No ta'o naa, ara bisa tanggon ina falu laen ra, fo mana nda ra'ena bob'onggi' sa. 054 1TI 005 017 Hei musi fee had'at lena' neu atahori mananuni jama'at no malole', ma bae nggad'i nara no matetu'. Lelenan atahori mana ue-tao nita' mamaten fo tao manggarelo Lamatualain Hara-liin, ma ranori nggi d'ala masod'a ndoo-tetu' a. 054 1TI 005 018 Susura meumare' oi, “Mete ma pake sapi fo roroo are-gandum mbule', na, afi' pa'a bafan, na fo ana o naa boe.” Ma nenesura' fai oi, “Seka tao-ues, na, ana nandaa hambu nggad'i'.” 054 1TI 005 019 Mete ma hambu atahori fua sala' neu mananuni jama'at, na, afi' simbo neu' ena! Musi hambu sakasii rua-telu mana ola' ona' naa, dei fo simbo fo urus e. 054 1TI 005 020 Mete ma ai basa e ena, te ana fe'e nasod'a tungga nakandoo sala' naa ra, na, ai e sia jama'at ra mata nara. No ta'o naa, atahori laen ra nda rambarani tungga-tungga tao sala' ona' naa sa. 054 1TI 005 021 Tao basa dala' ia ra sia jama'at. Afi' mete mata', ma afi' nemeb'era seseri'. Au fee ue-tataos ia neu nggo sia Lamatualain no Yesus Kristus matan. Ana ded'enu' sia sorga fo Lamatualain pili nala' ra o, dad'i sakasii boe. 054 1TI 005 022 Afi' haelai so'u atahori fo dad'i malangga. Paresa' malolole e dei. Te mete ma so'u leli atahori, basa ma atahori na tao sala', hei o tanggon boe, huu eni tataon. Munea aom malolole fo meumare mukundoo' a. 054 1TI 005 023 Au rena oi tei ma aka' a nambeta. Malole lena', ia na ho seseb'o oe no anggor mbei, fo dad'i mod'o. Afi' minu' a oe muti'. 054 1TI 005 024 Mete mu'ub'eb'esa! Hambu atahori sala nara nenenatud'u' mema'. Ara nda fe'e losa mana nggero-furi' a matan sa, te basa atahori bub'ulu' sala nara ena. Te hambu atahori laen o, dod'oo dei fo sala nara fe'e sou ena. 054 1TI 005 025 Ona' naa boe atahori mana tao malole' ra. Hambu ruma sou mema'. Te hambu ruma tao ra'afuni'. Mae ona' naa o, sa fo ara tao' naa, nda doo' sa te ana sou. Nda bisa funi tatao malole' sa. 054 1TI 006 001 Hambu tuan aten ruma mana ramahere neu Lamatua' Yesus. Ara musi fee had'a-hormat neu tuan na, naa fo atahori dea' ra nda hambu dala' fo ola' ra'atutud'a' Lamatualain naran, ma nda raloe-rad'ae hita nenorin sa. 054 1TI 006 002 Hambu ate ruma tuan na namahere neu Lamatua' Yesus. Ate ra nda bole raloe-rad'ae tuan naa, huu namahere neu Lamatua' Yesus. Ara musi mete-se'u malolole lena' tuan nara, huu basa sira atahori mamahere', de musi rasod'a esa sue esa. Tius! Munori basa ia ra, ma huhuar jama'at ra fo tao tungga basa naa ra. 054 1TI 006 003 Hita nenori matetun, dad'i netehuu' mia dala masod'a' fo tao nemeho'o Lamatua' ralan. Te atahori mana nanori fea no ia, ara piru hendi Lamatua' Yesus Kristus nenori matetun ena. 054 1TI 006 004 Atahori mata' naa, koao, te uta nara rou'! Sira hed'in, naeni hii' a sangga netofa' ma nereresi' ded'ea-o'ola' ra. Basa ia ra tao fee atahori ralan mera, ratofa, tao ralutu atahori laen nara malolen, ma rundu sala' neu atahori laen. 054 1TI 006 005 Atahori mata' naa ra aka' tao' a nemuet rakandoo' a. Rala nara de'ulaka'. Nda rahine bee malole' sa ena. Ara du'a rae mete ma sira nggate-nggate ro agama, na ramasu'i. 054 1TI 006 006 Mema', agama bisa tao atahori du'a rae sira ramasu'i. Huu, mete ma tasod'a tungga Lamatualain hihii-nanaun ma tamed'a saa fo hita ta'ena' naa dai ena, naa fo agama matetu'! 054 1TI 006 007 Misined'a malolole! Lele' b'onggi hita, nda tendi saa nisi' raefafo' ia sa boe. Ma mete ma hita mate o, nda tendi saa mia raefafo' ia sa boe. 054 1TI 006 008 Dad'i, sad'i nanaat no b'ua-b'a'us dai, naa dai ena! 054 1TI 006 009 Te atahori mana nae namasu'i, ana hambu sosob'a' mata'-mata' no mud'a', losa ana tud'a nenenore' mia d'ii-ona, huu du'a a hata-heto' a. Basa naa ra rendi sosoe' ma ralutu masod'a nara. 054 1TI 006 010 Te sue d'oi' naa, dad'i oka' mia basa tatao de'ulaka' mata'-mata' ra. Hambu atahori ruma sangga d'oi' ona' naa, de ara dinggo' ra'ad'od'o' mia nemehere matetu nara. No ta'o naa, ralutu bali' sira masod'an. 054 1TI 006 011 Timotius! Ho ia, Lamatualain enan. Dad'i dinggo' mu'ud'od'o' mia basa de'ulaka' ra. Musod'a meumare'. Musod'a tao nemeho'o Lamatualain ralan sia basa dala' ra. Mumuhere mukundoo neu Yesus Kristus. Sue basa atahori. Mu'utataa' sia sususa'. Musod'a malole' mo basa atahori. 054 1TI 006 012 Mu'utataa' teb'e-teb'e', fo munori basa nenori' fo hita tamahere' a. Lamatualain no'e nggo misi' masod'a' nda mana basa' sa. Ma mufad'e nemehere ma neu Lamatua' Yesus ta'o naa sia atahori hetar matan. De holu mihere' masod'a' naa, afi' mbo'i e. (aiōnios g166) 054 1TI 006 013 Ia naa, au o'e nggo helu-fuli ta'o ia: tao tungga basa Lamatua' Yesus parendan. Afi' mulena-langga parenda' esa boe, naa fo atahori afi' hambu sala ma. Tao tungga basa naa ra no teteb'es, losa hita Malanggan Yesus Kristus, fai neneman. Au o'e nggo helu-fuli ta'o naa sia Lamatualain matan. Huu ana mana fee ao samana' soa' neu basa mana masod'a' ra. Au o o'e nggo helu-fuli ta'o naa sia Yesus Kristus matan. Huu Eni mana nafad'e relo-relo so'al aon sia hofernor Pontius Pilatus matan. 054 1TI 006 015 Lamatua' Yesus manaseli' naa, to'u koasa! Eni, Mane Monae' mia basa mane' ra. Eni o, Malangga Monae' mia basa malangga ra. Nandaa no fai na ma, Lamatua' nae tao natud'u dala' ia ra. 054 1TI 006 016 Aka' a mesa' ne nda mate sa. Nasod'a sia manggarelo' fo atahori nda ra'atataa' mete' a sa. Nda hambu atahori esa mete nita E sa boe. Basa e fee had'a-hormat neu E! Basa koasa sia liman losa doo ndu'u doon neu! Ba'u a naa! Amin. (aiōnios g166) 054 1TI 006 017 Mufad'e atahori mamasu'i' ra sia raefafo' ia, fo ara afi' koao, ma afi' ramahena su'i nara. Te basa su'i naa ra dei fo mana sambu-lalo'. Malole lena' ramahena neu Lamatualain masod'a' a. Te Eni mana mbori fee hita, basa saa fo hita parlu' a, naa fo hita tamed'a masod'a' ia nemeho'on. (aiōn g165) 054 1TI 006 018 Nefad'e se fo tao malole' rendi' sira su'i nara. Ara musi nggate-nggate tao malole'. Ara musi hii tulu-fali atahori no rala teme-ao', ma hii' a banggi papala-bab'anggi' fo Lamatua' fee se' a. 054 1TI 006 019 No ta'o naa, ara rad'uru su'i nara fo dad'i netehuu' manggatee' soa' neu masod'a nara sia fai mana nema' ia. Dad'i ara rafefela masod'a mana na'ena sosoa-ndandaa'. (aiōnios g166) 054 1TI 006 020 Tius! Munea mulolole basa saa fo Lamatualain fee sia limam. Afi' sord'od'od'o mo mana pepeko-leleko' ra. Afi' ola' tungga-tungga' mo ded'ea nda mana nendi had'a-hormat neu Lamatualain sa. Musuned'a, e! Hambu atahori rae sira mahine'. Tao-tao te mahine nara nda na'ena netehuu' saa sa boe. Afi' mireresi mo se. 054 1TI 006 021 Te ara ramahere nenori pepeko-leleko' ra, de ara dinggo' hela nemehere nara neu Lamatualain ena. Au o'e fo Lamatualain natud'u rala malolen neu basa nggi. Sod'a mole' Paulus # # BOOK 055 2TI 2 Timothy 2 Timotius 055 2TI 001 001 Timotius rala malole'! Susura ia mia au, Paulus, fo Lamatualain pili nala dad'i Yesus Kristus ded'enun. Ara denu au ufad'e masod'a ndoo-tetu' a, fo Lamatualain helu-fuli fee neu basa atahori mana ramahere neu Yesus Kristus. Timotius! Ho ona' ana ngga ena. Dad'i au hule-o'e fo hita aman Lamatualain no hita Malanggan Yesus Kristus, sue nggo, ratud'u rala malole nara neu nggo, ma fee nggo musod'a no mole-d'ame. 055 2TI 001 003 Hatu' rerelon, au hule-o'e fee nggo. Au o'e makasi neu Lamatualain ukundondoo' a, huu ho tungga mukondoo' a neu E. Au mete-se'u E no rala meumare', ona' hita b'ei-ba'i nara mete-se'u E boe. 055 2TI 001 004 Au usuned'a lele' hita saranggaa, ho luu mara tud'a. Naa de au ae' a doo bee fo undaa o nggo, fo rala ngga namaho'o. 055 2TI 001 005 Au o usuned'a lele' ho mulai mumuhere teb'e-teb'e' neu Lamatua' Yesus. Nemehere' mata' naa, na'oka mema' sia beim Luisa, ma inam Yunike rala nara ena. Ma au o umehere ae, nemehere' mata' naa mori sia rala ma boe. 055 2TI 001 006 Fe'esa'an, lele' au lalaa lima ngga neu langgam, ma hule-o'e fee nggo, lele' naa Lamatualain tao nggo fo bisa ue-tao fee Ne. Dad'i ia naa, au o'e fo mumbila' b'ali' papala-bab'anggi' naa ra. 055 2TI 001 007 Te Lamatualain D'ula-d'alen nda tao hita dad'i atahori mamataus sa. Te Ana tao hita dad'i atahori ma'adere' ma tamahena ao', mana sue-lai', no tahine tauli ao tara no malole'. 055 2TI 001 008 Dad'i afi' mae ola' so'al hita Malanggan. Ma afi' mae huu au ia atahori b'ui. Au sia b'ui rala ia, huu au mete-se'u E. Naa! Mete ma muu mufad'e dud'ui malolen, ho musi muhehere fo lemba sususa' ona' hai boe. Mete ma hambu sususa' ona' naa, dei fo Lamatualain tao ma'adere nggo. 055 2TI 001 009 Huu Lamatualain mana soi-tefa hita mia sala tara. Ma Ana here nala nggita dad'i atahori meumaren. Ana natud'u rala malolen neu hita, huu Ana sue nggita. Matetun, hita nda tao saa sa boe fo tao nggita tandaa simbo rala malolen. Lamatualain nda fe'e tao raefafo' ia sa, te Ana na'etu' haitua Yesus Kristus nema, fo natud'u rala malolen, ma fee masod'a' neu hita. Ia naa Yesus Kristus nema ena, ma tao natetu Lamatualain ne'etun. Boe ma Ana tao nalutu mamates koasan! Ia dad'i Dud'ui Malole'! De seka namahere Yesus Kristus, na nda mate sa ena, te nasod'a nakandoo no Lamatualain. (aiōnios g166) 055 2TI 001 011 Naa de Lamatualain so'u au dad'i Yesus Kristus ded'enun, fo ufad'e Dud'ui Malolen, ma unori atahori sia bee-b'ee. 055 2TI 001 012 Basa naa ra tao au doid'oso sia b'ui ia. Te au nda mae sa! Huu au bub'ulu' seka au umuhere' a, naeni Lamatua' Yesus. Au o bub'ulu' teb'e ae, Eni mana tao ue-tataos ia neu lima ngga, de nanea ue-tataos ia, ma tao au bisa ulalao ue-tataos ia losa Ana bali' nema. 055 2TI 001 013 Dad'i tungga d'ala masod'a' mia nenori matetu', fo au utud'u basa neu nggo' a. Mete ma mumuhere mukundoo, ma sue basa atahori ta'o naa, naa natud'u oi, ho dad'i esa mo Yesus Kristus ena. 055 2TI 001 014 Lamatualain tao su'i mafelit esa sia limam, naeni nenori matetu'. De mu'ub'oi malolole su'i naa, o! Mo'e D'ula-d'ale Meumare' mana sia hita rala tara, fo Ana tulun na'ab'oi su'i naa no malolole. 055 2TI 001 015 Ne'o ho rena ena oi, Figelus no Hermogenes, ma atahori laen mia propinsi Asia ra rasad'ea lao hela au ena. 055 2TI 001 016 Te Onesiforus manafea'. Ana nda dinggo' hela au sa. Ho bub'ulu' to, fe'esa'an lele' au fe'e sia kota Efesus, ana tulu-fali au nakandoo' a. Ia naa ana leo sia kota Roma ia ena. Lele' ana losa, ana sangga au sud'i' a sia bee-b'ee. Basa dei de ana hambu au mia b'ui a. Te ana nda mae sa. Ana aka' nema se'u au nakandoo' a sia b'ui ia, fo tao manggatee rala ngga. Dad'i au hule-o'e fo Lamatualain natud'u rala malolen neu Onesiforus no ume-isi nara. Neu fai mate'en, mete ma Lamatualain na'etu' atahori ra ded'ean, na, au umuhena fo Lamatualain na'etu' no malole' fe neu Onesiforus se. 055 2TI 002 001 Timotius ana susue ngge! Yesus Kristus naa, rala malole'. Ia naa dad'i esa mo E ena, ma Ana o nae tao ma'adere nggo boe. Dad'i ho musi simbo' a! 055 2TI 002 002 Fe'esa'an, au unori nggo sia atahori hetar mata nara Lamatualain d'ala masod'a ndoo-tetun. Dad'i ia naa, au o'e nggo, fo rena mala saa mia au e, na muu munori neu atahori fo ho bisa mumuhere' ra. Atahori naa ra musi ranori rahine selu' ta'o naa neu atahori fea' ra fai. 055 2TI 002 003 Basa hita ia, ona' Yesus Kristus sold'ad'u nara. Dad'i basa hita lemba doid'oso' ona' E boe. Huu ho, sold'ad'u malole, musi lemba bab'anggim boe. 055 2TI 002 004 Sold'ad'u mana tao ue-tataos na, nda neu mbute-mue no ue-tataos laen sa. No ta'o naa, ana tao namaho'o malanggan. 055 2TI 002 005 Mete nekendandaa' fea' sia olaraga. Mete ma tungga nesesenggi', na, tungga olaraga atoran na. Te hoko', na, mu'ud'ea'! Nda musenggi' sa. Ona' naa boe, mete ma mae mulalao Lamatua' ue-tataon, na, tungga atoran Na. 055 2TI 002 006 Mete mana ue-rae ra boe. Ana tao-ues nda hahae aon sa sia osin rala. Dad'i eni etu-oru na'ahulu' osi a mbule-b'oan. 055 2TI 002 007 D'u'a malolole dala' ia ra. Dei fo Lamatualain fee nggo muhine basa naa ra. 055 2TI 002 008 D'u'a malolole neu Yesus Kristus. Eni, mane Daud tititi-nonosin. Ana mate, te Lamatualain fee ne nasod'a bali'. Naa dad'i hara-lii malole' fo au ufad'e sia bee-b'ee. 055 2TI 002 009 Huu au ufad'e Hara-lii Malole' naa, naa de au hambu doid'oso' ta'o ia. Lena' fai ara futu au no rante, ona' au ia atahori de'ulaka'. Te ara nda ai rala Lamatualain Hara-lii Malolen sa. 055 2TI 002 010 De au uhehere lemba doid'oso' mata'-mata'. Sad'i Lamatualain atahori nara fo Ana pili nala' ra, hambu masod'a'. Te dei fo Lamatualain so'u nananaru se rakandoo' a, huu ara dad'i Yesus Kristus atahori nara. (aiōnios g166) 055 2TI 002 011 Ded'ea-o'ola' ia ra mema' teb'e: “Mete ma ata simbo tae, Kristus mate nggati hita, naa ona' hita o mate hela masod'a mbara tara, fo, tasod'a to E boe. 055 2TI 002 012 Mete ma ta'atataa' to doid'oso' a, dei fo ata endo' to'u parenda' ta'ab'ue to E. Te mete ma tafanii E, Ana o nafanii nggita boe. 055 2TI 002 013 Ona' mae rala tara nda ta'atataa' tungga E sa, te Ralan na'atataa' no nggita nakandoo' a, huu Ana nda bisa leleko' sa. Saa fo Ana ola', Ana tao tungga.” 055 2TI 002 014 Fee nesenened'a' neu atahori mamahere' ra, fo ara afi' lilii' basa ia ra. Ai se no Lamatualain naran, fo ara raloe' rareresi ded'ea-o'ola' ra sosoan. Huu basa naa ra nda ma ngguna' saa sa boe. Aka' a tao nalutu atahori mana rena' ra dud'u'a nara. 055 2TI 002 015 Tao mu'ub'eb'esa aom fo ona' atahori mana tao-ues nandaa hambu kokoa' mia Lamatualain. Atahori ona' naa afi' mae, huu ana tao ue-tataon no malole'. Ho musi dad'i atahori mana nanori Lamatualain Ded'ea-o'olan no matetu'. Huu ded'ea-o'olan teb'e! 055 2TI 002 016 Mu'ud'od'oo' mia ded'ea-o'ola' mana nda na'ena huu-tonggo' sa, ma ded'ea-o'ola' mana nda fee had'a-hormat neu Lamatualain sa. Te naa tao' a atahori boe tao de'ulaka'. 055 2TI 002 017 Ded'ea-o'ola de'ulaka nara, nano'i ona' hed'i d'io-mane'. Himeneus no Filetus o'ola nara, ona' naa! 055 2TI 002 018 Ru'a se ranori sala rae, basa atahori mates ra, rasod'a bali' ena. Te nda teb'e sa! No ta'o naa, ara dinggo' ra'ad'oo' mia d'ala ndoo-tetu' a. Saa fo sira ranori' naa ra, tao ralutu' a atahori ruma nemehere nara. 055 2TI 002 019 Te netehuu' fo Lamatualain nafefela' a, nda nanggongga sa. Sia netehuu' naa, nenesura' oi, “Lamatua' nahine atahori nara”, ma, “Atahori mana sende' neu Lamatualain musi ra'adod'oo' mia de'ulaka'.” Netehuu' naa, naeni, Lamatualain atahori nara. 055 2TI 002 020 Sia atahori mamasu'i' ra umen rala, hambu sud'i' a saa mata'-mata'. Hambu ruma nenetao' mia lilo ma doi fula'. Te ruma nenetao' mia hau no rae hura'. Tenu ume a ma'ahee pake sud'i' a saa meulau' ra, sia fefeta monae'. Te ana mae pake sud'i' a saa nda meulau' ra sa, sia atahori ra mata nara. Atahori o ona' naa boe. Atahori mana na'ad'od'o' no de'ulaka' a, ana ona' sud'i' a saa meulau' ra. Tenu ume' a namaho'o pake e, huu ana ma ngguna' fo tao-ues mata'-mata' no malole'. 055 2TI 002 022 Atahori soru' ra tud'a reu' ena, huu ara tungga hihii-nanau ao-sisi nara. Te, Timotius, musi munea aom malolole, fo afi' tungga hihii' ona' naa. Tao' a malole'. Mumuhere mukundoo neu Lamatua'. Musod'a no susue' ma mole-d'ame mo basa atahori. Basa atahori mana ramahere neu Lamatua', ma rasod'a no rala meumare', hii' a tao malole' rakandoo' a. Dad'i Timotius, ho musi musod'a ona' se boe! 055 2TI 002 023 Au ufad'e selu' fai! Afi' muu sord'od'od'o fo munggado' so'al ded'eat mana nda ma huu-tonggo' sa. Te basa naa ra soa tao atahori ra ratofa-rarau'. 055 2TI 002 024 Atahori mana tao-ues fee Lamatua', nda randaa dad'i mana tao nemuet sa. Ara musi malole ro basa atahori, ranori rahine atahori, ra'atataa' mbali atahori mana sangga-sangga' a nemuet. 055 2TI 002 025 Ara o musi ranori no malolole atahori mana lab'an se. No ta'o naa, se bub'ulu', Lamatualain natetu rala nara, fo raloe', naa fo ara simbo d'ala ndoo-tetu' a. 055 2TI 002 026 No ta'o naa, dud'u'a nara manggarelo b'ali', ma nenemboi' mia nitu ra malangga monaen, fo mana futu-pa'a se fo tungga hihiin. 055 2TI 003 001 Timotius! Deka-deka raefafo' fai matete'en, sususa' naen seli. Au ufad'e mema' nggo ta'o naa. 055 2TI 003 002 Neu fai' naa, atahori ra sue' a ao nara ma d'ale' a d'oi'. Ara koa ao nara, ma raloe-rad'ae atahori laen ra. Ara ra'amuti', nda nau rena atahori lasi' sa, nda hii ro'e makasi sa, nda nenenanori' sa, nda hii d'ala-d'ala rohani sa, 055 2TI 003 003 nda sue atahori sa, nda nau bad'ame sa, hii' a ra'amuti atahori nara malole nara, nda ra'atataa' rala ao nara sa, de'ulaka manaseli' ma nda hii d'ala malole' sa, 055 2TI 003 004 Ara hii' a seo nonoo nara, nda dud'u'a naru' sa, tao ao nara ona' mahine' ra, hii' a tungga hihii-nanau nara lena' tungga Lamatualain hihii-nanaun. 055 2TI 003 005 Ara tao ao nara ona' atahori mana tungga Lamatualain, tao-tao te hoko'. Lamatualain koasan nese rala nara. Afi' deka-deka' mo atahori mata' naa ra! 055 2TI 003 006 Atahori mata' naa ra maso' no mata meulau nara sia atahori umen, fo fufud'i ina' rala rofot mana tud'a mud'a' no sosob'a d'od'ou' a. Ina' naa ra rasod'a no lemba sala-kilu' ma'aunu', ma tungga hihii-nanau ao-sisi' mata'-mata'. 055 2TI 003 007 Ara rena meser feu' sa nema nanori nenori feu', na, ara tungga-tungga' a. Te huu ara nda fe'e rahine bee matetu' ma bee sala sa. 055 2TI 003 008 Musuned'a Yanes no Yambres dud'ui nara, to? Lele' naa, ru'a se lab'an ro ba'i Musa. Meser ale' ia ra, tao ta'o naa boe. Ara lab'an nenori' ndoo-tetu' a. Dud'u'a nara rambalutu ena, huu nemehere nara nda matetu' sa. 055 2TI 003 009 Meser mana pepeko-leleko' mata' naa ra nda ra'atataa' doo' sa. D'oo-d'oo te basa atahori rahine nggoa nara. Ona' fe'esa'an atahori rahine Yanes no Yamres pepeko-leleko nara. 055 2TI 003 010 Tius! Ho bub'ulu' basa au masod'a ngga ena. Muhine basa saa fo au unori' ra. Ma muhine dala masod'a ngga. Muhine au dud'u'a ngga. Muhine saa fo au umuhere' a. Mita au ne'etata ngga neu atahori, ma susue ngga neu se. Ma mita au u'utataa' ta'o bee sia doid'oso ngga. 055 2TI 003 011 Ho o bub'ulu' ara filo ra'amimina' au, losa au lemba doid'oso' mata'-mata'. Au hambu doid'oso' ona' naa mia kota Antiokia, Ikonium, ma Listra. Te Lamatualain mbo'i hendi au mia basa naa ra. 055 2TI 003 012 Mema', basa atahori mana ramahere neu Yesus Kristus, ma nau rasod'a meumare' tungga Lamatualain hihii-nanaun, dei fo atahori tao doid'oso se. 055 2TI 003 013 Lelenan fai, atahori de'ulaka' no mana peko-leleko' ra boe de'ulaka rakandoo. Ara peko-leleko ra'atutud'a' atahori laen, tao-tao te sira o nenetipu' boe. 055 2TI 003 014 Te ho musi to'u muhere' nenori' fo ho simbo' a. Ma tungga mukundoo saa fo mumuhere' naa, huu naa matetu'! Ho bub'ulu' teb'e seka nanori basa naa ra neu nggo, to? Ho bisa mumuhere neu se boe! 055 2TI 003 015 Eni' a mia a'anam, munori Susura Meumare' isin ena. Susura naa ra ratud'u d'ala masod'a. De mete ma mumuhere Yesus Kristus, naa soi dala' fo musod'a mu'ub'ue mo Lamatualain sia sorga. 055 2TI 003 016 Basa mana sura' sia Susura Meumare' a rala, mema' Lamatualain mesa' ne mana fee neu atahori mana sura' ra. Susura naa nggunan, naeni: nenori atahori d'ala ndoo-tetu', natud'u atahori sala nara, nore b'ali' atahori risi' d'ala matetu' a, ma netud'u atahori rasod'a fais-fais a tungga Lamatua' hihii-nanaun. 055 2TI 003 017 No ta'o naa, Susura Meumare' naa, tao ma'ad'ere Lamatua' atahori nara fo ara bisa tao basa ue-tatao malole' ra. 055 2TI 004 001 Dei fo Yesus Kristus bali' raefafo' nema fo to'u parenda' ona' mane'. Mae atahori fe'e masod'a', do atahori mates ra, ara reu randa ro E, fo Ana na'etu' ded'ea nara. Huu naa, sia Lamatualain no Yesus Kristus mata nara, au o'e teb'e-teb'e' neu nggo fo muu dui-b'engga Lamatualain Hara-liin. Muhehere mukundoo' a! Afi' du'a fai na malole' do hoko'. Mufad'e atahori ra sala nara. Te ai se no malolole ma mu'utataa' mo se. Tao ma'adere rala nara mendi' nenori ndoo-tetu' a. 055 2TI 004 003 Neu fai' sa te, atahori nda nau rena nenori ndoo-tetu' a sa ena. Ara ra'ab'ue rala meser-meser mana ola' tungga hihii nara, fo tao nemeho'o a rala nara. 055 2TI 004 004 Ara sena ndiki nara nda hii rena nenori ndoo-tetu' sa. Te ara pasa ndiki nara neu dud'ui raefafo' mana ombo-koson ra! 055 2TI 004 005 Mae ta'o bee o, ho musi sub'a-sub'a' a. Mu'utataa' sia doid'oso'. Muu dui-b'engga Hara-lii Malole' fo atahori simbo Yesus Kristus. Tao mata' neu atahori no rala nemeho'o' losa basa ue-tataos ra. Afi' no rala seseri'. 055 2TI 004 006 Afi' dud'u'a au, te fai mamate ngga nda doo' sa ena. Ona' nggalas, isin nae' a basa ena. 055 2TI 004 007 Te au tungga nesesenggi' no malole'. Au ela' losa nggaris mate'en ena. Au tungga ukundoo Yesus Kristus, nda d'inggo isi' bee-b'ee sa boe. 055 2TI 004 008 Ia naa, au uhani dala' esa' a. Naeni, beker sesenggi' fo hita Malanggan mbed'a' hela fee neu basa atahori mana masod'a ndoos ra. Hita malanggan, naeni mana na'etu' no matetu'. Ana nda mbee seseri' sa. Dei fo nandaa no fain, Ana fee au beker sesenggi' a. Nda aka' au sa. Basa atahori mana sue E, ma mana rahani neneman, ara o hambu beker ona' naa boe! 055 2TI 004 009 Tius, e! Uma lai-lai se'u au dei! 055 2TI 004 010 Te ale' ia au mesa' nggo. Krekes lao propinsi Galatia neu ena. Ma Titus lao neu sia nusa Dalmatia. Demas sue lena' d'ala-d'ala nda matetu' sia raefafo' ia, de ana lao hela au ena, neu sia kota Tesalonika. (aiōn g165) 055 2TI 004 011 Aka' Lukas leo no au sia ia. Sangga mala Markus fo ama ima mimilolo'. Huu, ana bisa tulu-fali au mata'-mata' sia ia. 055 2TI 004 012 Au denu Tikikus nisi' kota Efesus ena. 055 2TI 004 013 Mete ma uma, na, afi' lilii' mendi au bad'u fau ngga fo au lao hela' a sia Karpus umen sia kota Troas. Boe ma afi' lilii' mendi au susura ngga ra, lelenan fo manasura' sia b'anda rou' a. 055 2TI 004 014 Alexander, mana tutu riti a, tao de'ulaka' nda mbembei' a sa neu au ena. Hela neu leo, te dei fo Lamatua' mana bala-b'ae e, ona' tataon naa. 055 2TI 004 015 Ho musi besa-b'esa mo atahori naa, huu ana hii' a lab'an hita o'olan. 055 2TI 004 016 Lele' au umburii' fefeun mia mana nggero-furi' a matan fo usula'e ded'ea ngga, nda hambu atahori esa na'ab'ue no au sa boe. Basa se lao hela au mesa' nggo. Hela neu leo! Ona bee na Lamatualain lilii' hendi sala nara. 055 2TI 004 017 Mae ona' na o, Lamatualain nda lao hela au sa. Ana tao ma'adere au, fo au dui-b'engga Hara-lii Malolen nda ukura' saa sa boe. Au dui-b'engga ta'o naa neu basa atahori nda Yahudi ra sa, fo ara rena Hara-lii Malole' naa. Ma au o nenembo'it mia de'ulaka monae'. 055 2TI 004 018 Ma dei fo Lamatualain mbo'i hendi au mia de'ulaka' ra. Ma Ana nendi au no masod'a', isi' sorga uu. Ana to'u parenda' sia naa. Lamatualain, koasan manaseli' teb'e! Au koa-kio so'u unanaru E nda neme'etu' sa! Amin. (aiōn g165) 055 2TI 004 019 Afi' lilii' fe sod'a-mole' neu a'a Priskila, no saon, a'a Akila. Ona' naa boe Onesiforus no basa ume-isi nara. 055 2TI 004 020 Erastus leo sia kota Korintus. Fe'esa'an, au lao hela Trofimus sia kota Miletus, te lele' naa ana namahed'i nae'. 055 2TI 004 021 Sangga dala' fo fai ma'asufu' nda fe'e losa sa, te ho losa ia ena. Nonoo tara sia ia naeni: Ebulus, Pudes, Linus no a'a Klaudia haitua sod'a-mole' fee nggi. Ona' naa boe toronoo sarani' laen ra. 055 2TI 004 022 Au umuhena Lamatualain no nggo nakandoo' a, ma natud'u rala malolen neu basa nggi. Ba'u a naa ena. Paulus # # BOOK 056 TIT Titus Titus 056 TIT 001 002 Titus ana malole ngge! Susura ia mia au, Paulus, Lamatualain aten, no Yesus Kristus dedenun. Ana denu au tao manggatetee atahori fo tengga nala' ra nemehere nara. Ana o denu au utud'u dala ndoos, fo rasod'a tungga Lamatua' hihii-nanaun. No ta'o naa, Lamatualain atahori nara ramahena rae dei fo rasod'a ra'ab'ue rakandoo ro E. Lamatua' nda fe'e na'ad'ad'ad'i' raefafo' ia sa, te Ana helu mema' nae, dei fo atahori nara rasod'a rakandoo ro E. Mema' Ana nda mana peko-leleko' sa. Nandaa no fain ma, Lamatualain natud'u relo-relo nae, Eni fee atahori rasod'a mia sala-kilu nara, fo rasod'a rakandoo ro Eni. Basa ma Ana parenda au uu dui-b'engga Hara-lii Malolen neu basa atahori sia bee-b'ee. Titus! Ho ona' ana ngga ena, huu ru'a nggita tamahere bela' neu Kristus. Dad'i au hule-o'e neu Ama Lamatualain, no Yesus Kristus mana fee masod'a' neu nggita, fo ratud'u rala malolen nara neu nggo, fo musod'a no mole-d'ame. (aiōnios g166) 056 TIT 001 005 Fai ma'ahulun, au u'etu' lao hela nggo sia pulu Kreta, fo tao mulolole dala' hira fe'e parlu sia naa. Ma so'u atahori mana nandaa nuni jama'at sia tungga-tungga kota ra. Afi' lilii' hohoro-lalane' fo au ufad'e neu nggo so'al atahori mana nandaa nuni jama'at ra. Ae: 056 TIT 001 006 mete ma mae so'u atahori dad'i mana nuni jama'at, na, masod'an afi' hambu sala-kilu' saa-saa boe. Musi nasod'a no' a saon esa' a. Ana nara o ramahere neu Yesus Kristus. Afi' losa atahori rae, ana nara hii' a tao haras, ma b'alab'an. 056 TIT 001 007 Huu mana nuni jama'at ra, ralalao Lamatua' ue-tataon, dad'i ara musi rasod'a ndoo-tetu' ma manara malole'. Afi' so'u atahori mana koao'; ma nasa nara seli, fo hii' a nasa-nasa'; mana ninu mafu'; mana matofa-mau'; mana hii' a d'oi'. 056 TIT 001 008 Atahori mana nuni jama'at ra musi hii simbo atahori sia ume nara no lima rua'. Ara musi hii' a malole'; musi mana matu-matu', tungga' a ndoon, rala meumare', ma mana ma'atataa' rala ao nara. 056 TIT 001 009 Ara musi to'u rahere' Lamatualain Ded'ea-o'olan, fo fe'esa'an hita tanori neu se ena. No naa, ara ratud'u Lamatua' dala ndoo-tetun neu atahori, ma tao ratetu nenori' fo nda matetu' ra sa. 056 TIT 001 010 Huu atahori hetar hii' a lab'an nenori ndoo-tetu' a, dad'i ded'ea-o'ola nara nda ra'ena huu-pata' sa, ma hii' a pepeko-leleko'. Lelenan te atahori Yahudi mana rae basa atahori mana nau hambu masod'a' musi sunat. 056 TIT 001 011 No sira nenori nda matetun sa, lea rala bob'onggi' ruma ra'ad'oo' mia Lamatua' nenori ndoo-tetun. Ara sangga doi' no'a pepeko-leleko' nara! Ai atahori mata' naa ra, fo ara sud'i ranori rakandoo nda matetu' ra sa. 056 TIT 001 012 Lao esa, mana mahine dui fini nara esa mia pulu Kreta dui so'al eni atahori nara nae, “Atahori Kreta ra hii'a pepeko-leleko', mana nasuu-naseti, banda nda mana nahine had'a-d'ala' sa, ma mbembera nara seli!” 056 TIT 001 013 Mema' atahori naa ra ona' naa! De musi muu mo bali' atahori mana nenelaka-hese' ra, fo tao manggatee bali' nemehere nara neu Lamatua'. 056 TIT 001 014 Fo ara sud'i boe rena atahori Yahudi ra dud'ui lasi' nara, ma musi raloe' tungga parenda' mia atahori nda mana simbo nenori ndoo-tetu' a sa. 056 TIT 001 015 Musuned'a malolole! Soa' neu atahori rala meumare', basa' e meumare'. Te soa' neu atahori rala de'ulaka', ma nda ramahere neu Lamatua' sa, nda hambu d'ala meumare' esa sa boe. Huu rala-d'ud'u'a nara mema' de'ulaka ena. 056 TIT 001 016 Ara rataa rae sira rahine Lamatualain. Te masod'a nara, ona' nda rahine E sa. Ara ola laen, te tao laen. Mema' atahori de'ulaka'! Ara nda nau tungga Lamatua' hihii-nanaun sa. Afi' mimihena mae atahori mata' naa ra tao malole'. 056 TIT 002 001 Te Titus, ho afi' dad'i ona' se, e! Musi huhuar atahori ra fo rasod'a tungga Lamatua' nenori ndoo-tetun. 056 TIT 002 002 Mufad'e ama-ama lasi' ra, fo rasod'a tungga hohoro-lalane' ra, ranea nara malole nara, rasod'a no matu-matu. Musi to'u rahere' ma ra'atataa' tungga Lamatualain nenori ndoo-tetun. Ara musi sue atahori fea' ra boe. 056 TIT 002 003 Ina-ina lasi' ra ona' naa boe. Mufad'e se fo ranea ralolole tetende-nemberii nara, ma rasod'a tungga' a Lamatua' hihii-nanaun. Afi' ola' ra'amuti atahori nara nara. Afi' hengge ao nara neu sopi-ralu. Te musi ranori atahori ra fo rasod'a no malole'. 056 TIT 002 004 No ta'o naa, ranori ma ratud'u d'ala malole' fee ina-ina soru' ra, fo ara sue sao-ana nara boe. 056 TIT 002 005 Ara musi ranori se fo rasod'a no matu-matu, afi' tao leli, ralalau rahine ume nara no malole', fee had'at neu sao nara, ma fee sao nara dad'i malangga umeloo nara. Mete ma rasod'a ona' naa, na, nda hambu atahori ola' ra'atutud'a' Lamatualain Ded'ea-o'olan sa. 056 TIT 002 006 Ona' naa boe, munori mone-tena' ra, fo rasod'a no matu-matu boe. 056 TIT 002 007 Titus! Musi musod'a malolole, fo dad'i d'ala malole' soa' neu atahori fea' ra boe. Tao saa na, musi tao no ndoo-tetu', tungga nenorim neu atahori ra. Afi' mu'umimina' mo ue-tatao mara. 056 TIT 002 008 Munori atahori, na, musi munori mendi' netehu manggatee', fo atahori nda hambu dala' fo ola' ra'atutud'a' nggo sa. No ta'o naa, atahori mana lab'an hita' ra mae ao nara reu' ena, huu nda ra'ena netehuu' fo lab'an hita sa. 056 TIT 002 009 Munori ate ra, fo rena neu malangga nara sia sud'i' a dala' bee, ma tao nemeho'o malangga ra. Afi' rareresi ro malangga nara boe. 056 TIT 002 010 Afi ramana'o malangga nara sud'i a saa nara. Musi ratud'u, fo malangga nara bisa ramahere se no teb'e-teb'e'. Sira, musi dad'i atahori malole' ma ra'atataa'. Mete ma atahori d'ea' ra ra'asasama' ate ra masod'a nara ona' naa ro basa hita tanori' ra, na, ara du'a rae, nenori' so'al Lamatualain, mana fee masod'a' neu hita, naa manaseli'. 056 TIT 002 011 Lamatualain natud'u rala malolen neu basa atahori, ma soi d'ala masod'a' soa' neu atahori sala-kilu nara. 056 TIT 002 012 Huu naa de, hita musi nggari hendi masod'a nda matetu' sa, ma basa hihii-nanau de'ulaka' ra. Tasod'a sia raefafo' ia, musi ta'atataa' tala ao tara, tasod'a meumare', ma tungga Lamatualain losa bab'asan. (aiōn g165) 056 TIT 002 013 Ale' ia tamahena neu Yesus Kristus neneman no mandela-masaan! Naa dad'i papala-bab'anggi' neu basa nggita. Eni, hita Lamatua manaselin, fo mana fee nggita masod'a'. 056 TIT 002 014 Ana fee Aon dad'i tutunu-hohotu' fo mbo'i hendi hita mia basa sala-kilu tara, fo tao nggita dad'i atahorin mana nasod'a no rala meumare', ma mana hii tao' a malole' ra boe. 056 TIT 002 015 De Titus, munori basa ia ra neu jama'at ra. Huhuar se fo ara tungga basa nenori' ia ra. Seka tao sala', na, mutud'u d'ala malole' neu se. Atahori nda bole raloe-rad'ae nggo, huu mu'ena hak tao basa naa ra. 056 TIT 003 001 Fee nesenened'a' neu jama'at ra, fo rena mana parenda ma mana to'u koasa ra. Ma ara musi tao tungga atoran ma sad'ia tao malole' rakandoo' a. 056 TIT 003 002 Afi' rendi-rendi' ded'eat fo ra'amuti-ra'amuu atahori nara malole nara. Ara o afi' hii rareresi. Malole lena' rasod'a malolole ro basa atahori ra. 056 TIT 003 003 Ma'ahulun, lele' hita nda fe'e tahine Lamatua' Yesus sa, nda tahine saa-saa sa boe, ma ata nenetipu' no mud'a'. Hita nda nau rena atahori laen sa. Tasod'a tungga' a rala de'ulaka tara, de ta'asususa' ao tara no nasab'ori' mata'-mata'. Hita nda malole' to atahori sa ma masod'a tara sofe' no' a dale-leli' ra. Hii' a tambed'a' rala', ma atahori o rambed'a' rala' ro nggita boe. 056 TIT 003 004 Ona' mae masod'a tara rambalutu ena o, Lamatualain mana fee hita masod'a' a, natud'u susuen, ma rala malolen neu hita ena. 056 TIT 003 005 Ana fee masod'a' neu nggita, nda huu hita tatao malolen sa, te huu susuen neu hita. Ana nameu sala-kilu tara, nendi' Dula-dale Meumaren, tao nafefeu masod'a tara, ona' hita neneb'onggi b'ali'. 056 TIT 003 006 Huu Yesus Kristus mate, fo sala-kilu tara nenefee ambon, ma hambu masod'a' boe, naa de Lamatualain na'onda' Dula-dale Meumaren nema hita nda nemeetu sa. 056 TIT 003 007 Huu Yesus rala malolen, de Ana tao nalole b'ali' hita leleo-lalaon to Lamatualain, ona' ama' no ana'. De ata bub'ulu' tae, dei fo masod'a tara nda nama'etu no E sa. Naa, dad'i hata-heto tara! (aiōnios g166) 056 TIT 003 008 Au ola' ia, mema' teb'e ta'o naa. Saa fo au unori' ia, na'ena ngguna fee basa atahori ra. De musi muu huhuar atahori fo ara tungga nenori' naa ra no teb'e-teb'e. Basa atahori mana ramahere neu Lamatua' musi sangga' dala' fo tao' a malole' ra. 056 TIT 003 009 Afi' sorod'od'od'o mo ded'ea ombo-koson ra, ona' nereresi ded'ea nda ma huu-pata' ra sa, Afi' muu mutofa mo atahori, mireresi seka tititi-nonosin manaseli' lena', ma mitofa so'al hohoro-lalane adat Yahudi ra. Soa' neu saa? Basa naa ra nda ra'ena ngguna saa sa boe. Ngganggari' a fai! 056 TIT 003 010 Muu munori atahori mana hii' a tao jama'at ra sea-saranggaa. Mete ma ana fe'e tao ta'o naa, ai e no d'eres. Mete ma ana fe'e tao selu' ta'o naa, naa sud'i boe rena e fai. 056 TIT 003 011 Atahori mata' naa, dud'u'an nda ndoo-tetu' sa ena. Tatao-nono'in mana natud'u sala nara neu basa atahori. 056 TIT 003 012 Au ae denu Artemas do Tikikus, neti nandaa no nggo sia pulu Kreta. Mete ma ana losa, na, uma lai-lai mundaa mo au sia kota Nikopolis. Te fai ma'asufu' ia, au hii ae leo sia naa. 056 TIT 003 013 Muhine mana nahine so'al hohoro-lalane' naran Senas, ma nonoon Apolos, to! Ara rae reu sia mamana dod'oo'. De tulu-fali mala se fo ara afi' to'a-taa saa sia dala' boe. 056 TIT 003 014 Atahori mana tungga Lamatua' Yesus afi' endo' lipa lima'. Ara musi ranori tao malole' ma tulu-fali atahori mana to'a-taa' ra. No ta'o naa, masod'a nara ra'ena ngguna. 056 TIT 003 015 Basa hai mana sia ia ra haitua sod'a-mole' fee nggo, Titus, ma fe neu hita toronoo mana ramahere neu Lamatua' Yesus boe. Au hule-o'e fo Lamatua' natud'u rala malolen neu basa nggi. Ba'u a naa, Paulus # # BOOK 057 PHM Philemon Filemon 057 PHM 001 001 Susura ia mia au, Paulus. Au nonoo ngga Timotius o haitua sod'a-mole' boe. Sad'i a'a muhine, ara tao au sia bui rala ia, huu au dui-b'engga so'al Yesus Kristus neu atahori. Au sura' susura ia fee neu nggo, Filemon, fo hai sue' a, ma mana dad'i hai nonoo mana tao ues ma; 057 PHM 001 002 fee a'a Apfia, fo hai tao e ona' hai toronoom; fee Arkipus, mana ue-tao na'ab'ue no hai sia ue-tataos ia ra; boe ma fee jama'at mana biasa hule-o'e ra'ab'ue sia umem. 057 PHM 001 003 Au o'e Lamatualain no hita Lamatuan Yesus Kristus ratud'u Rala Malole nara neu nggi, fo ona bee na, misod'a no mole-d'ame. 057 PHM 001 004 Filemon! Mete ma au hule-o'e fee nggo, au o'e makasi neu Lamatua' huu masod'am. 057 PHM 001 005 Au rena nae', so'al nemeherem neu Lamatua' Yesus, ma susuem neu atahori mamahere' ra. 057 PHM 001 006 Huu nemeherem naa, ho bisa musod'a rala' esa mo atahori mamahere' laen ra. Au hule-o'e fo mete ma hei mitud'u rala malole mara esa no esa, na, hei mihine lena' basa d'ala malole', fo hita bisa tao fee neu Lamatua' Yesus. 057 PHM 001 007 A'a! Huu susuem naa, ho tao rala ngga namaho'o ena, ma tao manggatee rala ngga. Ma susuem naa o, tao manggatee atahori mamahere' hetar rala nara ena boe. 057 PHM 001 008 A'a ee! Au parlu ta'o ia: au dad'i Kristus ded'enun. No ta'o naa, au u'ena hak fo parenda nggo tao dala' ia. Te au nda nau parenda-parenda' sa, au ae o'e tulun 'a, ona' atahori lasi' ra ro'e tulun. Au dad'i atahori b'ui huu au tungga Yesus Kristus. Naa de au umburani o'e tulun nggo, huu uhine susuem neu atahori hetar. 057 PHM 001 010 Au o'e nggo mutud'u susuem neu ana ngga, Onesimus. Eni, ona' ana b'onggi ngga, huu namahere Lamatua' Yesus mia ue-tatao ngga lele' au mia bui ia rala. 057 PHM 001 011 Au bub'ulu' Onesimus naa, ho atem mana nela hela nggo. Au o bub'ulu', fe'esa'an ana nda ma ngguna saa fee nggo sa boe. Te ale' ia, au umuhere ana na'ena ngguna' naen seli soa' neu ru'a nggita. 057 PHM 001 012 Au sue ala e seli, te hela neu, au fee bali' e nisi' nggo. 057 PHM 001 013 Matetun, au ae hela e, fo nggati nggo, fo mete-se'u au sia ia. Huu au nda ka'e ala fo tao saa-saa sia ia sa boe. Au dad'i atahori b'ui huu dui-b'engga Lamatua' Yesus Hara-lii Malolen neu atahori. 057 PHM 001 014 Aka' au nda nau fo ho tungga-tungga' a sa, huu atahori aka' ra'asusuu' nggo. Au hihii ngga na, ho tao malole' huu hihii-nanaum. Dad'i mete ma ho nda fe'e nau sa, na au o nda nau tao saa-saa so'al Onesimus ia sa boe, huu naa ho hak ma. 057 PHM 001 015 Mbeima ho du'a ta'o ia: Lamatua' hela Onesimus dinggo' hela nggo nda doo' sa, fo neti leo bali' no nggo losa doon. (aiōnios g166) 057 PHM 001 016 Lele' ana nela, ana dad'i' a ate ma. Te ale' ia ana bali', ana dad'i od'i susuem ena. Au o sue ala e seli boe! Dad'i ia naa, nggunan bau namanae fee nggo. Huu ana nda dad'i' a ate sa, te ana o dad'i od'im mana mimihere bela' neu Kristus. 057 PHM 001 017 Dad'i, ta'o ia a'a. Mete ma ho mae au ia ona' toronoo mana tao ues ma, na, au o'e fo ho simbo e ona' ho simbo au boe. 057 PHM 001 018 Te, ita' mbeima hambu Onisimus tao nasala' nggo, do, fe'e nahuta nggo, hela fo au tanggon ala. 057 PHM 001 019 Mete' a! susura huta' ia, au sura' endi' lima heheli ngga: Au, Paulus, dei fo au b'ae ala Onisimus huta-b'ukun mana sia Filemon. Dai ena, do? Ma au o nda parlu u'ingga ho huta-b'ukum nae' lena' neu au sa. Naeni, ho dad'i muu Lamatua' atahorin, huu au. 057 PHM 001 020 Teb'e, a'a! Hela neu fo a'a tulun au sia dala' ia, huu hita bob'onggi' sia Lamatua' rala. Au tao rala ngga manggatee ta'o naa, huu basa nggita dad'i Kristus enan ena. 057 PHM 001 021 A'a! Au sura' susura ia fee nggo, huu au umuhere nggo nau rena malolole neu au. Au du'a ae, ne'o tao mulena' saa fo au o'e' a. 057 PHM 001 022 Hambu dala' esa fai. Tulun sad'ia fee au kama esa dei. Huu au umuhere Lamatua' rena hule-o'e mara, de dei fo Ana soi dala' fo au kalua mia b'ui ia, fo bali' eti ita nggi sia naa. 057 PHM 001 023 Eprafas sia ia. Ana o dad'i atahori b'ui huu ana dui-b'engga so'al Yesus Kristus, ona' au boe. Ana haitua hara sod'a-mole' neu nggo boe 057 PHM 001 024 Markus, Aristarkus, Demas, no Lukas o sia ia boe. Ara tao ues ra'ab'ue ro au boe. Ara o haitua hara sod'a-mole' boe. 057 PHM 001 025 Au o'e neu Hita Lamatuan Yesus Kristus fo natud'u rala malolen neu basa nggi. Ba'u' a naa ena! Sod'a-mole' Paulus # # BOOK 058 HEB Hebrews Ibrani 058 HEB 001 001 Dalahulun, Lamatualain denu mana ola-ola nara ola-ola' ro hita bei-ba'i atahori Ibrani nara. Ana pake dala' mata'-mata' de ola' lao hetar no se. 058 HEB 001 002 Te ia na, Ana haitua Anan, fo ola' mata' no nggita. Mia fefeun, Lamatualain pili nala Anan ia ena, fo parenda na'ab'ue no Eni. Lele' Ana na'ad'ad'ad'i' lalai no raefafo', no basa isi oen, Anan ia o na'ad'ad'ad'i' no E boe. (aiōn g165) 058 HEB 001 003 Lamatua' Anan ia, natud'u Aman Lamatua' manaselin, ona' relo a rondan naronda mia tiro-ao. Huu Mata aon ona' Aman. Mia Hara-lii manaselin, Ana nalalao basa mana sia lalai no raefafo'. Ana o natud'u dala', fo fee ambon neu atahori sala-kilu nara, fo ara dad'i meumare'. Basa de Ana bali' sorga neu, fo endo' sia Lamatualain bob'oa onan, sia mamana nene fee-had'at manaseli'. 058 HEB 001 004 Lamatualain ate nara mana sia sorga mema' manaseli'. Te Anan manaseli' lena' basa se. Lamatualain panggat na, monaen seli. Ana fee panggat Na neu Anan ena. Naa de Anan, lena' basa ate nara mana sia sorga. 058 HEB 001 005 Lamatualain ola' nita no Anan nae, “Fai' ia, Au so'u Nggo to'u parenda'.” Lamatualain o ola' nae, “Au ia, Eni Aman. Ma, Eni ia, Au Ana ngga.” Lamatualain ola' mema' ta'o naa so'al Anan, te Ana nda ola' nita ta'o naa so'al ate nara mana sia sorga sa. 058 HEB 001 006 Lele' Lamatualain haitua Anan manaseli' naa nema, Ana o parenda ate nara sia sorga nae, “Wee! Ate ra e! Hei musi mii fee had'a-hormat, ma sende' be'utee neu Ana ngga d'ei!” 058 HEB 001 007 Lamatualain o ola' so'al ate nara sia sorga nae, “Au tao ate nggara sia sorga, dad'i ona' anin. Au tao ate nggara, dad'i ona' ai. Lamatualain ola' naloe ate ra ona' anin ma ai, huu sira, aka' Eni ded'enu nara. 058 HEB 001 008 Te Ana ola' laen fai no Anan nae, “Ho ia, Lamatualain. Dei fo Ho endo' sia kadera parenda' losa doo na neu Dei fo Ho to'u koasa fo parenda' no rala ndoos. (aiōn g165) 058 HEB 001 009 Ralam namaho'o mete atahori mana nasod'a ndoos Te Ralam susa mete atahori mana nasod'a tao leli. Naa de Ralam namaho'o, de Au mbo'a mina neu langgam, fo so'u nggo d'adi mane' lena' laen ra.” 058 HEB 001 010 Lamatualain o ola' neu Anan nae, “Ana ngge! Ho ia, Malangga mana to'u parenda' eni' a ma'ahulun. Ho, mana denu fo lalai dad'i. Ho ia, mana parenda fo raefafo' d'adi. 058 HEB 001 011 Dei fo lalai no raefafo' sambu-lalo hendi se. Dei fo lalai no raefafo' mopo hendi se. Te Ho musod'a mukundoo. Dei fo Ho piru hendi lalai no raefafo', ona' atahori piru hendi bua-ba'u side' ra. Dei fo ho nggati lalai no raefafo', ona' atahori nggati bua-ba'u feu'. Te ho nda ta'o naa sa. Huu Musod'a losa d'oo-ndu'u-d'oon neu.” 058 HEB 001 013 Lamatualain o ola' neu Anan nae, “Ana Ngge! Uma endo' sia ia, sia mamana nene fee had'a-hormat a, sia Au bob'oa ona ngga. Dei fo Au tao musu mara, Losa ara be'utee neu nggo.” Lamatualain ola' mema' ta'o naa so'al Anan, te Ana nda ola' ta'o naa so'al ate nara sia sorga sa. 058 HEB 001 014 Ate nara mema' pantin boe. Huu Ana denu se, fo reu tao mata' neu basa atahori nara, fo dei fo Ana fee se masoi-masod'a' mia sala-kilu nara. Te mae ta'o naa o, Lamatualain Anan, fe'e lena' basa se. 058 HEB 002 001 Huu naa, hita musi to'u tahere' saa fo hita rena so'al Lamatualain Anan ena, fo ata afi' lilii' ma lao hela E. 058 HEB 002 002 Fe'esa'an, Lamatua' pake ate nara mia sorga, fo rafad'e hehelu-fufuli' neu bei-ba'i Isra'el tara mia lenu loa'. Te ara ralena-langga parendan, naa de ara simbo huhuku-dod'oki'. 058 HEB 002 003 Te Hara-lii Malole' so'al masoi-masod'a' mema' malole' teb'e-teb'e'. Te mete ma hita tae Hara-Lii Malole' so'al Yesus nda ma sosoa-ndandaa' sa, fo nda simbo sa na ta'o bee fo hita bisa keke mia huhuku-dod'oki manaseli' a fo hambu masoi-masod'a? Hoko'! Hita nda bisa hambu masoi-masod'a' mete ma hita nda simbo Hara-Lii Malole' a sa. Lamatua Yesus nafad'e Hara-Lii Malole' neu Mana Tungga nara. Basa de sira mana rita ma rena so'al Yesus rafad'e neu nggita, naa de tamahere. 058 HEB 002 004 Huu Lamatualain o fee koasa fo ara tao manadad'i' mata'-mata'. Ana na'onda' Dula-dalen neu se, fo ara tao manadad'i' laen ra, tungga hihii-nanaun. Huu basa naa ra, naa de tahine tae, mema' d'ala masoi-masod'a' naa, teb'e. 058 HEB 002 005 Au ola' so'al raefafo feu' mana nae nema' a. Te Lamatualain nda nafad'e nita ate mana sia sorga nara sa nae, dei fo sira mana mete-se'u raefafo' ia. Huu dei fo atahori mana mete-se'u. 058 HEB 002 006 Sia Lamatualain Susura Meumaren, Ba'i Daud natane nita so'al atahori felin nae, “Lamatualain! Ta'o bee de Lamatua' taomata' neu atahori? Ta'o bee de Lamatua' sue se? Te sira aka' atahori' a! 058 HEB 002 007 Ma Lamatua' fee se koasa, de ara dad'i ona' ate mana sia sorga. Lamatua' o fee had'a-hormat neu se, ma so'u se, 058 HEB 002 008 de ara parenda basa saa fo Lamatua' tao' ra ena.” Dad'i tungga ba'i Daud susuran, Lamatualain tao atahori dad'i malangga, fo ara mete-se'u basa saa fo tao nala' ra. Tao-tao te nda fe'e tahine tita atahori esa fo mana parenda basa-b'asa' e ta'o naa sa. 058 HEB 002 009 Huu hambu Esa bisa parenda nala' basa-b'asa' e. Eni, naeni Yesus. Ana nema leo losa' a sia raefafo', fo dad'i atahori mana lemba doid'oso' losa mate. Ana mate ona' naa, fo natud'u Lamatualain rala malolen neu atahori. Basa naa ma, Lamatualain koa E ma so'u nanaru E, fo parenda basa saa fo Lamatualain tao nala' ra. 058 HEB 002 010 Dad'i nandaa Lamatualain fee Yesus lemba doid'oso', naa fo Yesus soi d'ala masod'a' fee atahori. Huu Lamatualain nau fo atahori hetar rasod'a ra'ab'ue ro E sia sorga boe. Te Lamatualain mana tao basa-b'asa' e. Ma basa mana masod'a' ra, sia huu Eni. 058 HEB 002 011 Dei fo Lamatualain simbo no malole' atahori fo Yesus tao nameu' ra, fo ara dad'i Lamatua' ana nara. Lamatualain naa, Yesus Aman. No ta'o naa, Yesus no se Ama esa. Naa de Yesus nda mae no'e se nae, “Hei ia, Au toronoo heheli nggara.” 058 HEB 002 012 Huu Yesus nafad'e Aman ena nae, “Au ae ufad'e toronoo ngara, so'al Ama' malolen! Au ae sod'a koa-kio sia talad'a nara, so'al Ama' manaselin!” 058 HEB 002 013 Yesus o ola' nakandoo nae, “Au umuhere ukundoo neu Lamatualain.” Basa de Yesus ola' fai nae, “Mete d'ei! Au sia ia sie, u'ub'ue o Lamatualain ana nara, fo Ana fee neu Au ena, fo Au mete se'u se.” 058 HEB 002 014 Huu Lamatualain ana nara naa, atahori biasa boe, naeni de Yesus musi dad'i atahori ona' se. Huu Ana musi dad'i atahori dei, dei fo Ana fe'e bisa mate ena. Tungga Eni mamaten naa, dei fo Ana bisa neu rambas koasa mia nitu ra malanggan. Te malangga de'ulaka' naa, mana to'u koasa fo mete-se'u neu d'ala-d'ala mana nenefutu-pa'a' no mamates a. 058 HEB 002 015 Ana o tao atahori ramatau mamates rakandoo' a, losa ara tungga hihii-nanaun, ona' ate boe. Te ia na, Yesus bisa mbo'i' atahori mia nemetaus nara ena. 058 HEB 002 016 Huu relo-relo ena, Yesus nda nema fo tulu-fali Lamatua' aten mana sia sorga sa. Te nema fo tulu-fali nggita, naeni ba'i Abraham tititi-nonosi nara ia. 058 HEB 002 017 Huu naa, Yesus dad'i ona' hita, mana dad'i Eni toronoo nara ena. No ta'o naa, Ana dad'i hita malangga agaman mana sia ata', fo tulu-fali hita tungga Lamatualain hihii-nanaun. Ana natud'u rala susuen neu nggita. Ana ola' saa, na, Ana tao tungga. Fai dalahulun, hita bei-ba'i nara ro'e malangga agama ra malangga monaen tao tutunu-hohotu', fo Lamatua' fee ambon neu sala-singgo nara. Ale' ia, Yesus mesa' ne dad'i tutunu-hohotu' fo Lamatualain fee ambon neu sala-kilu tara. 058 HEB 002 018 Lele' Yesus nasod'a mia raefafo' ia, Ana doid'oso naen seli. Hambu ruma kokoe E, fo Ana tao sala'. Ona' naa o, Ana nda tungga sa. Huu naa, mete ma hambu ruma kokoe-nanasi' nggita fo tao sala', na, Yesus bisa tulun nggita fo ata nda tud'a sa. 058 HEB 003 001 Dad'i ta'o ia, toronoo nggare! Lamatualain pili nala hei ena, ma cap nggi atahori rala meumare', fo dei fo misod'a mi'ib'ue mo E sia sorga. Huu naa, hei musi du'a lutu'-lelo' so'al Yesus naa. Huu hita tataa ena tae, Eni, Lamatualain Ded'enun, ma Eni o hita malangga agama monaen mana sia ata'. 058 HEB 003 002 Lele' Lamatualain denu Yesus, Yesus tao tungga basa Lamatua' hihii-nanaun. No ta'o naa, Ana dad'i ona' ba'i Musa. Huu ba'i Musa o tao tungga Lamatualain hihii-nanaun, lele' ana mete-se'u hita bei-ba'i nara mia fai dalahulu' a. 058 HEB 003 003 Mae ona' naa o, Yesus manaseli' lena' ba'i Musa. Huu Yesus naa, ona' malangga ume-loo. Ma matetun, malangga ume-loo a manaseli' lena' atahori ded'enu' mana sia ume naa rala. 058 HEB 003 004 Atahori esa-esa' nafefela ume-loon. Te Lamatualain nafefela basa-b'asa' e. 058 HEB 003 005 Dad'i ba'i Musa tao tungga Lamatualain hihii-nanaun, lele' ana dad'i ded'enu' sia Lamatua' ume isin. Huu lele' naa, Ana nafad'e mema' saa fo Lamatualain nae tao. 058 HEB 003 006 Yesus o tao tungga Lamatualain hihii-nanaun, te Eni nda atahori ded'enu' ona' ba'i Musa sa. Huu Eni ia, Kristus, Lamatualain Anan fo Ana pili nala mema' mia dalahulun, fo nae haitua raefafo' nema. Kristus mete-se'u nahine teb'e-teb'e' Aman ume isi nara. Dad'i mete ma hita to'u tahere' nemehere tara, ma tamahena takandoo neu Kristus, hita o bisa dad'i Eni ume isin boe. 058 HEB 003 007 Huu naa, hei musi pasa ndiki mara fo rena malolole saa fo Lamatualain Dula-dale Meumaren ola' ena nae, “Fai' ia, mete ma hei rena Lamatualain o'olan, 058 HEB 003 008 Ama afi' langga fatu, ona' atahori naa ra, mana lao' reu-rema losa too haa nulu sia lenu loa'. Huu ara nda nau taoafi' neu ba'i Musa sa, losa Lamatualain nae' a nda na'atataa' no se sa ena. 058 HEB 003 009 Du'a neu' ena! Too haa nulu Au tao manadad'i' mata'-mata' sia mata nara! Te ara aka' sob'a Au rakandoo' a. Naa de Au o umunasa se ae, ‘Hei ia ra, talalu! Huu hei misid'ea hela Au d'ala ngga, de tungga' a d'ala mana sala mara!’ 058 HEB 003 011 Au nda u'utataa' mete hei de'ulaka mara ona' naa sa ena. Naeni de Au sumba-ndoon nggi ae, ‘Hei nda bole misi' rala mi sa, fo hahae ao mara mi'ib'ue mo Au.’” 058 HEB 003 012 Dad'i toronoo nggara e! Besa-b'esa fo afi' losa hambu mia hei mana tao de'ulaka', losa nda namahere sa ena, boe ma misid'ea hela Lamatualain mana nasod'a nakandoo' a. 058 HEB 003 013 Malole lena', tungga fai hei esa tao manggatee esa rala nara. Esa afi' nahati esa fai! Huu hei nene peko-leleko' no' a mud'a' fo tao sala', losa hei dad'i langga fatu, ma nda taoafi' neu Lamatualain sa. 058 HEB 003 014 Hita o bisa ei' esa to Yesus Kristus, sad'i hita tamahena takandoo neu E, ona' lele' hita fe'e na tamahere neu E. 058 HEB 003 015 Te Lamatua' Dula-dale Meumaren o ola' ta'o naa nae, “Fai' ia, mete ma ama rena Lamatualain o'olan, ama afi' langga fatu, ona' atahori naa ra, mana lao' reu-rema losa too haa nulu sia lenu loa', huu ara lab'an Musa.” 058 HEB 003 016 De ia na au ae utane ta'o ia: atahori mana rena ba'i Musa, boe ma rasad'ea hela e, naa ra seka? Seka fai, sira hita bei-ba'i nara fo Musa mesa' ne no se lao hela rae Masir. Ara rita manad'ad'i' mata'-mata' te fe'e langga fatu. 058 HEB 003 017 Boe ma, atahori mana tao Lamatualain namanasa losa too haa nulu na, seka? Se fai, mete ma nda hita bei-ba'i tara sa. Huu masod'a nara raseli-sala' sia lenu-loa', losa ara mate, de ne'oi se sia naa. 058 HEB 003 018 Boe ma, atahori mana hambu sumba-ndoon mia Lamatualain losa nda bole maso' risi' rae naa sa, fo hahae ao nara ro E, naa ra seka? Se fai, mete ma nda hita bei-ba'i tara sa. Huu ara nda nau rena Lamatualain sa.” 058 HEB 003 019 Dad'i ndaa ena, to! Hita bei-ba'i nara nda losa rae naa sa, fo hahae ao nara ro Lamatualain, huu ara nda ramahere neu E sa. 058 HEB 004 001 De ia naa hita musi dud'u'a naru', huu Lamatua fe'e helu nae, Eni atahori nara bisa hahae ao nara ro E. Dad'i afi' losa hambu ruma mia hei nda simbo saa fo Lamatualain helu-fuli' naa sa. 058 HEB 004 002 Huu hita rena hara-lii malole' a ena, ona' bei-ba'i tara rena' a boe. Te huu ara nda ramahere hara-lii' naa sa, de nda hambu saa-saa sa boe. 058 HEB 004 003 Huu mete ma tamahere, hita bisa hahae ao tara ta'ab'ue to Lamatualain. Huu fe'esa'an, Ana helu ta'o naa neu bei-ba'i tara, te basa ma Ana namanasa se nae, “Au nda u'utataa' mete hei de'ulaka' mara ona' naa sa ena. Naa de Au sumba-ndoon nggi ae, ‘Hei nda bole rala mi sa, fo hahae ao mara mo Au.” Dad'i hita bub'ulu' tae, lele' Lamatua' tao lalai no raefafo', Ana tao mema' fo atahori nara bisa hahae ao nara, fo rasod'a ra'ab'ue ro E. 058 HEB 004 004 Sia dud'uit so'al Lamatualain tao lalai no raefafo', nenesura' so'al Lamatualain hahae aon nae, “Lamatua' ue-tao nala basa' e, boe ma mbila' neu ma, nandaa no fai ka hitun, Ana hahae aon.” 058 HEB 004 005 Sia tatad'a' laen fai, Lamatualain ola' no bei-ba'i tara nae, “Hei nda bole rala mi sa, fo hahae ao mara mo Au.” 058 HEB 004 006 Dad'i Lamatualain nau fo atahori nara hahae ao nara fo rasod'a ra'ab'ue ro E. Te bei-ba'i tara mana rena ra'ahulu' hara-lii malole' naa, ara nda bisa maso' rala reu sa, huu ara nda tao tungga Lamatua' hihii-nanaun sa. 058 HEB 004 007 Te dod'oo ma, Lamatua' pili fai laen, fo atahorin bisa maso' rala reu hahae ao nara ro E. Ana pake ba'i Daud fo ola' nae, “Fai' ia, mete ma hei rena Lamatualain o'olan, afi' tao rala mara manggatee ona' fatu, te rena malolole leo.” 058 HEB 004 008 Lele' ba'i Daud ola' nae, “Fai' ia”, ana nda dud'u fai' fo lele' Yosua no bei-ba'i' ra ro umbu-ana nara reu risi' Kana'an. Huu lele' ba'i Daud ola' na'o naa, basa se mate doo' ena. 058 HEB 004 009 Huu naa, hita bub'ulu' tae, Lamatua' pili fai laen, fo atahori nara hahae ao nara, fo rasod'a ra'ab'ue ro E. 058 HEB 004 010 Ma atahori mana rala neu hahae aon no Lamatualain, ana hahae mia ue-tataon ena, ona' Lamatua' hahae aon mia ue-tataon nandaa no fai kahitun, lele' Ana tao basa raefafo' ia. 058 HEB 004 011 Dad'i mihehere fo ama bisa maso' hahae ao mara fo misod'a mi'ib'ue mo Lamatualain. Afi' losa ruma nda hambu rala reu sa, huu nda nau rena Lamatua' Hara-liin sa, ona' bei-ba'i tara. 058 HEB 004 012 Huu Lamatualain Ded'ea-o'ola' nara ratud'u d'ala masod'a ndoo-tetu' a. Ara ra'ena koasa fo maso' risi' rala tara, fo timba-tai dud'u'a tara ma basa hihii-nanau tara. Huu ded'ea-o'ola' naa ra mema' tande' lena' felas fo mana hina ao-sisi' fo uta ua-kakalu', seseri rui' ra, fo tao natangga basa se. 058 HEB 004 013 Sia lalai no raefafo', nda hambu saa ne'efuni' sia Lamatualain matan sa, Huu Ana nita basa' e meu-meu. Boe ma dei fo hita teu tandaa to E, fo tataa basa tatao-nono'i tara neu E. 058 HEB 004 014 Hita musi to'u tahere' nemehere tara, huu Lamatualain Anan, Yesus, dad'i hita malangga agama monaen mana sia ata' lena'. Huu Ana sia Lamatualain matan sia sorga ena, fo nasala'e nggita. 058 HEB 004 015 Ana bisa nasala'e nggita no malole', huu Ana nahine nae, hita ia, atahori. Mete ma hambu ruma kokoe-nanasi' fo tao sala', na, hita tud'a neu' ena. Yesus o hambu sosob'a' ona' hita boe, te Ana nda tud'a nita sa. 058 HEB 004 016 Huu naa, ima fo tambarani deka-deka to Lamatualain sia kad'era parendan. Huu Eni, ralan malole'. Dad'i mete ma ata hule-o'e Neu E, na, dei fo Ana bisa natud'u susuen fo losa fain na tulu-fali nggita. 058 HEB 005 001 Atahori fo ara so'u rala dad'i malangga agama monae' mana sia ata' lena', eni ue-tataon musi tulu-fali atahori fo ra'ab'ue ro Lamatualain. Eni musi simbo fefee nara no banda tutunu-hohotu nara, fo fee neu Lamatua'. Eni musi fee banda tutunu-hohotu' fo Lamatualain fee ambon neu atahori sala-kilu nara. 058 HEB 005 002 Mete ma hambu atahori nda rahine d'ala masod'a ndoo-tetu' a sa, do atahori lao hela dala' naa ena, na, malangga agama nda tao na'asususa' se sa. Ralan malole' no se, huu eni o atahori mana tud'a no mud'a' ona' se boe. 058 HEB 005 003 Huu eni atahori mana tud'a' ona' se boe, naeni de malangga agama naa o musi fee banda tutunu-hohotu' fo Lamatua' fee ambon neu sala nara. 058 HEB 005 004 Atahori nda bole so'u-so'u' aon dad'i malangga agama monae' mana sia ata' lena'. Huu aka' Lamatualain na'ena hak fo pili atahori ona' naa, ona' lele ulu' a Ana so'u Musa a'an Harun. 058 HEB 005 005 Kristus o, ona' naa boe. Ana nda so'u Aon fo dad'i malangga agama monae' mana sia ata' lena'. Huu lele ulu' a, Lamatualain mana so'u E nae, “Ho ia, Au Ana ngga, Fai' ia, Au so'u Nggo fo to'u parenda'.” 058 HEB 005 006 Sia tatad'a' laen sia Lamatua' Susura Meumaren, Ana o ola' nae, “Ho dad'i malangga agama mata' esa mo Melkisedek lele ulu' naa, te Ho dad'i malangga agama losa doo ndu'u-d'oon neu.” (aiōn g165) 058 HEB 005 007 Lele' Yesus masod'an nae' a nate'e sia raefafo' ia, Ana hule-o'e nda naloe' sa ma nggae nahere', no'e tulun Lamatualain fo fee beb'e'i-bara'ai' neu E. Huu Ana bub'ulu' nae, Lamatua' koasan, bisa fee masod'a' neu E. Boe ma, Lamatualain rena neu Yesus, huu Ana tungga teb'e-teb'e' Lamatua' hihii-nanaun. 058 HEB 005 008 Huu Yesus naa, Lamatualain Anan. Mae ona' naa o, Ana musi hambu doid'oso', fo Ana nanori tungga Lamatua' hihii-nanaun. 058 HEB 005 009 Boe ma, mema' teb'e-teb'e' Ana tao tungga Lamatua' hihii-nanau nara. Naa de ia na Ana dad'i Hau huu masod'a' fee basa atahori mana ramahere neu E, fo ara rasod'a rakandondoo' a ro Lamatualain. (aiōnios g166) 058 HEB 005 010 Huu Lamatua' so'u Yesus dad'i malangga agama, mata' esa no malangga agama Melkisedek ma'ahulu' naa. 058 HEB 005 011 Au fe'e ae ola' dala' hetar so'al Kristus no Melkisedek, te au ae ola' o sosonat, huu hei fe'e ona' anadiki nggoa' nda fe'e mihine no matetu' sa. 058 HEB 005 012 Tao-tao te, hei mimihere doo' ena. Tungga matetun, hei musi dad'i meser fo bisa minori atahori boe. Tao-tao te hei fe'e ona' anadiki ana' ra de nda fe'e raa rahine sa, huu fe'e bisa rinu' a susu. Hei fe'e parlu atahori ranori nggi, d'ala-d'ala netehuu' mia Lamatua' Susura Meumaren. 058 HEB 005 013 Au bisa u'usasama' nggi ona' anadiki ana' naa ra, huu hei nda fe'e mihine teb'e-teb'e' nenori netehuu' mana sia Kristus, fo misod'a no ndoos. 058 HEB 005 014 Te mete ma anadiki ana' a na'amoko ena, ana nda ninu' a susu sa ena, te ana naa nanaat manggatee' boe. Naa ona' atahori sa nanori losa nahine Lamatua' nenorin no matetu', naa fo ana nahine bee malole', ma bee de'ulaka'. 058 HEB 006 001 Dad'i hei musi minori nenori' lena' fai, huu hei minori nenori huu' so'al Kristus doo' ena. Naa de ia na, sud'i boe minori misifafali nenori huu' so'al atahori musi lao hela sala-kilu nara; nenori' so'al atahori ramahere Lamatualain; 058 HEB 006 002 nenori' so'al sarani'; nenori' so'al lalaa lima' fo atahori simbo Lamatua' Dula-dale Meumaren; nenori' so'al Lamatualain dei fo tao nasod'a bali' atahori mana mate' ra; nenori' so'al atahori reu rataa sia Lamatua'; fo simbo nggenggero-fufurin nae, seka bole nasod'a nakandoo no E, ma se hoko'. (aiōnios g166) 058 HEB 006 003 Huu mete ma Lamatua' nau, na, ima hita lali ata' teu. Huu au ae unori nenori' lena' naa fai. 058 HEB 006 005 Tao-tao te, hambu atahori ruma rahine Kristus nenorin ena, ma ramed'a rita Lamatualain rala malolen ena, losa Ana haitua Dula-dale Meumaren fee neu se. Ara rahine basa Lamatualain Ded'ea-o'olan, ma ramed'a rita Lamatua' Koasan fo nae pake mete ma raefafo' a noe. Te mae ta'o naa o, ara nggari hendi nemehere nara, ma rasad'ea hela Kristus. Huu naa, nda hambu dala' fo bali' ro'e ambon sa, fo rasod'a malolole bali' ro Lamatualain. Huu mete ma atahori nda nau d'oa' ma fale rala nara sa, naa ona' sira mbaku risa Lamatua' Anan sia hau nggangge', basa ma ra'a'e'ei' E sia atahori hetar mata nara. (aiōn g165) 058 HEB 006 007 Atahori mata' naa ra, ona' rae mana fee buna-b'oa nda malole' sa. Tao-tao te, mete ma ud'an nema, rae malole' a bisa fee buna-b'oa' mana na'ena ngguna neu atahori mana tao osi-tine. Boe ma Lamatualain na'onda' papala-bab'anggi', fo tao rae a boe fee buna-b'oa' hetar. 058 HEB 006 008 Te atahori mana nasad'ea Kristus, ona' rae mana fee' a duri-nggaut. Duri-nggaut a nda na'ena ngguna saa-saa sa boe. Nda doo' sa ma, Lamatualain nema de fee huku-doki' neu rae a. Boe ma Ana lalangge hendi buna-b'oa' mana nda na'ena ngguna' sa. 058 HEB 006 009 Toronoo susue nggare! Mae au ola' deres mbei ona' naa o, au bub'ulu' ae, hei nda misid'ea hela Kristus sa. Huu hei mimihere E, ma masod'a mara na'ena buna-b'oa malole' ena. 058 HEB 006 010 De misined'a te Lamatualain ralan ndoos, ma Ana nda lilii' mbusa-titi mara sa. Huu hei ue-tao no manggatee' tulu-fali atahori nara, ma sue se. Eni' a dalahulun, hei milalao ue-tataon ena. Hei o fe'e tao ta'o naa boe. 058 HEB 006 011 Te ia naa, au nau fo basa nggi ue-tao mangganggate lena' fai, fo tao tungga mikindoo ta'o naa losa bab'asan. No ta'o naa, dei fo hei simbo basa dala malole' fo mimihena mia Lamatualain. 058 HEB 006 012 Sad'i ama afi' mbera-mbera'! Ama musi ha'i conto mia atahori mana ramahere Lamatualain eni' a doo' ena. Ara ramahena rakandondoo' a neu E, losa ara simbo rala saa fo Ana helu-fuli hela' a. 058 HEB 006 013 Ha'i conto mia hita ba'in Abraham. Dalahulun Lamatualain hengge-nee hehelu-fufulin no e nendi' susumba'. Mete ma atahori so'u susumba', ara sumba' rendi' Lamatualain naran, fo Lamatua' dad'i sakasii, huu Lamatua' naa, lena' eni. Ma mete ma hambu ded'eat, basa atahori bub'ulu' rae, atahori naa o'olan, teb'e, huu ana sumba nendi' Lamatualain Naran. Mema' naa atahori hihiin. Te lele' Lamatualain sumba no ba'i Abraham, Ana sumba nendi' Naran, huu nda hambu esa lena' Eni sa boe. Ana helu-fuli nae, “Dei fo Au fee papala-bab'anggi' nae' neu nggo mo tititi-nonosi mara. Dei fo ara b'au ramaheta, losa nda hambu atahori esa bisa ito-reken nala se sa boe.” Lamatualain helu-fuli basa ta'o naa, boe ma ba'i Abraham namahere ma namahena nakandoo neu Lamatua', mae doo' deid'e ana simbo nala saa fo Lamatua' helu-fuli' naa. 058 HEB 006 017 No ta'o naa, hita bub'ulu' tae mete ma Lamatua' tao hehelu-fufuli' no atahori nara, Ana hengge-nee hehelu-fufulin nendi' susumba', fo dad'i neu toto'u-nonoet oi, saa fo Eni helu-fuli' naa, Mema' teb'e ma nda ub'a sa. 058 HEB 006 018 Hambu dala' rua nda mana uba' sa. Ka esan, naeni Lamatua' hehelu-fufulin. Ka ruan, naeni Lamatua' susumban mana dad'i hengge-nee' neu hehelu-fufulin. De mete ma Lamatua' helu-fuli dala' esa ena, dei fo Ana tao tungga, huu nda mana peko-leleko' sa. Naa de rala tara afi' banggi-b'anggi' neu hehelu-fufulin naa. Hita tela teu sangga masoi-masod'a' sia E ena, de ia na ata tahani takandoo ma tamahena neu E. 058 HEB 006 019 No ta'o naa, rala tara teer, ona' ofa' sa seli hendi rii-ree, fo nafu sia mamana nanafu'. Huu tamahena neu Yesus Kristus mana dad'i malangga agama monae' mana sia ata' lena' a. Dalahulun, nandaa no atahori Yahudi ra fai malole nara, malangga agama monae' mana sia ata' lena' a, rala neu tungga teme mana pele kama Meumare manaseli' a, fo neu nandaa no Lamatualain sia naa. 058 HEB 006 020 Te ia naa Yesus rala neu na'ahulu' de soi dala' fee nggita ena. Huu Eni malangga agama monae' mana sia ata' lena' a, mata' esa ona' Melkisedek dalahulu' a. Te Yesus manaseli' lena mia basa malangga agama mbaraa' ra, huu nda parna naloe' tao ue-tataon sa. (aiōn g165) 058 HEB 007 001 Lele ulu' a, Melkisedek dad'i kota Salem manen. Eni o malangga agama soa' neu atahori mana be'utee neu Lamatualain mana sia ata-ata' a. Naran sosoan nae, “Mane Rala Ndoos”. Ma mane Salem a, sosoan, “Mane Dame”. Esa o nda nahine Melkisedek ia lao' mia bee nema sa boe. Esa o nda nahine aman, inan, no bei-ba'i nara sa. Nda rahine b'onggi e ma ana mate eni bee sa boe. Atahori rahine' a eni, mane kota salem, ma malangga agama sia Lamatualain. Te ana ona' Lamatualain Anan boe, huu eni o malangga agama mana nalalao nakandoo ue-tataon. Lao esa, hambu mane' hira rema ro sold'ad'u ra, fo rae rambas rala ba'i Abraham nonoo nara sud'i' a saa nara. Basa naa ma, ba'i Abraham neu natati na'ab'ue no nonoo nara, losa rasenggi' mane' naa ra. Boe ma ba'i Abraham se ha'i rala bali' basa sud'i' a saa ra. Lele ba'i Abraham lao b'ali', boe ma Melkisedek kalua mia kota Salem de neu soru e. Boe ma ana ola' fee papala-bab'anggi' neu ba'i Abraham nae, “Hela fo Lamatualain mana sia ata-ata' a, fee nggo papala-bab'anggi'.” Basa naa ma, ba'i Abraham banggi fee Melkisedek bab'anggi' sa mia bab'anggi' sanahulu, mia basa sud'i' a saa fo ana rambas nala bali' naa ra. Ana fee ta'o naa, huu Melkisedek naa, malangga agama mia Lamatualain mana sia ata-ata' a. 058 HEB 007 004 De du'a malolole so'al Melkisedek ia! Ba'i Abraham banggi fee ne bab'anggi' esa mia bab'anggi' sanahulu mia basa sud'i' a saa meulau', fo ana ha'i nala bali' ra. Dad'i matetun, Melkisedek naa, atahori moko-monaen boe. 058 HEB 007 005 Tao-tao te lele' naa, Lamatualain nda fe'e so'u atahori fo dad'i malangga agama sa. Losa nala ba'i Abraham tititi-nonosin Lewi, dei de Lamatualain so'u nala Harun no tititi-nonosi nara, dad'i malangga agama neu basa ba'i Abraham tititi-nonosi nara. Basa ma, losa Musa lelen, Lamatualain na'onda' hohoro-lalane' nae, atahori mia leo Lewi na'ena hak simbo bab'anggi' esa mia buna-b'oa' bab'anggi' sanahulu' mia toronoo leo Isra'el laen ra. 058 HEB 007 006 Te Melkisedek naa, nda Lewi tititi-nonosin sa. Ona' naa o, ba'i Abraham banggi fee ne bab'anggi' esa, mia bab'anggi' sanahulu, huu ana nae Melkisedek naa, atahori manaseli'. Ba'i Abraham pantin huu ana simbo nala hehelu-fufuli' mia Lamatualain mana nae fee papala-bab'anggi' neu e. Te ona' naa o, Melkisedek mana ola' papala-bab'anggi' fee Abraham nae, “Hela fo Lamatualain Mana Sia Ata-ata' a, fee papala-bab'anggi' neu nggo.” 058 HEB 007 007 Ia dad'i bukti oi, Melkisedek naa, atahori pantin lena'. Huu atahori mana ola' fee papala-bab'anggi', mema' pantin lena' atahori mana simbo papala-bab'anggi' a. 058 HEB 007 008 Basa malangga agama ra ra'ena hak fo simbo rala bab'anggi' esa mia bab'anggi' sanahulu. Te huu sira atahori raefafo', de dod'oo ma ara mate. Malangga agama Melkisedek o simbo bab'anggi' esa mia bab'anggi' sanahulu boe. Te ana nasod'a nakandoo, huu Lamatua' Susura Meumaren nda dui nae, ana mate sa. 058 HEB 007 009 Huu ba'i Abraham banggi fee Melkisedek sud'i' a saa ra bab'anggi' esa mia bab'anggi' sanahulu, na, atahori bisa du'a' rae, eni tanggon nala tititi-nonosin nda fe'e mana bonggi' a sa. No ta'o naa, hita bisa tae ana bae mema' tititi-nonosin Lewi bab'anggin esa mia bab'anggi' sanahulu. 058 HEB 007 011 Lele' Lewi tititi-nonosin nara dad'i malangga agama, Lamatua' pili ba'i Musa a'an Harun, dad'i atahori kaesan mana dad'i malangga agama monae' mana sia ata' lena'. Malangga agama ra ue-tataon nara, naeni ratud'u dala' fo atahori rasod'a no ndoo-tetu', ma malole ro Lamatua'. Mae sira tao tungga basa hohoro-lalane' fo Musa' simbo' ra o, malangga agama ona' Harun nda bisa tao nameu se no matetu' sa. Naa de ara parlu malangga agama laen, mana ona' Melkisedek. 058 HEB 007 012 Te mete ma malangga agama mata feu' nggati malangga agama mbaraa', na, musi nggati hohoro-lalane mbaraa' ra boe. 058 HEB 007 013 De manggarelo' ena, malangga agama mata feu' naa, naeni Yesus. Te huu bonggi e mia leo laen, nda mia leo Lewi sa. Tungga ba'i Musa hohoro-lalanen, malangga agama ona' Harun, nema mia aka' leo Lewi, nda bole mia leo laen sa. 058 HEB 007 014 Te basa atahori bub'ulu' rae, hita Malanggan Yesus Kristus bonggi E mia leo Yahuda. Tungga ba'i Musa hohoro-lalanen, nda hambu malangga agama mia leo naa sa. 058 HEB 007 015 Te Lamatualain nda taoafi' neu hohoro-lalane' mbaraa' sa ena, huu ia na Yesus, dad'i malangga agama mata feu', ona' Melkisedek. 058 HEB 007 016 Huu tungga ba'i Musa hohoro-lalanen, malangga agama mbaraa' ra musi rema mia leo Lewi. Te Yesus nda nema mia leo naa sa. Ona' naa o, Lamatualain so'u E dad'i malangga agama mata feu', huu Na'ena koasa fo nasod'a nakandoo' a, ma nda hambu esa bisa tao nalutu E sa boe. 058 HEB 007 017 Huu Lamatualain Sura' sia Susuran nae, “Ho dad'i malangga agama ona esa' mo Melkisedek dalahulu' a, te Ho dad'i malangga agama losa doo ndu'u-doon neu.” (aiōn g165) 058 HEB 007 018 Sosoan nae, hohoro-lalane mbaraa' nda na'ena koasa fo tulu-fali atahori ra sa. Naeni de Lamatualain fee nggati hohoro-lalane mbaraa' naa ra, fo dalahulun Ana fee neu ba'i Musa. 058 HEB 007 019 Huu ona' mae atahori tao tungga hohoro-lalane' mbaraa' ra o, ara fe'e masala-kilu'. Naa de ia na, Lamatua' soi dala malole' lena', fo ata tasod'a to E no mole-dame. 058 HEB 007 021 Dalahulun, lele' Lamatualain so'u Lewi tititi-nonosin fo dad'i malangga agama, Ana nda helu-fuli ma sumba saa-saa no se sa boe. Te Lele' Lamatualain so'u Yesus dad'i malangga agama, Ana helu-fuli nae, “Au ia, Lamatua'! Au sumba, Au nda ub'a saa fo Au helu-fuli' a sa. Au so'u Nggo dad'i malangga agama, fo mulalao ue-tataom mukundondoo' a.” (aiōn g165) 058 HEB 007 022 No hehelu-fufulin ta'o naa, Lamatualain pake Yesus dad'i toto'u-nonoet nae, Eni nau hengge-nee hehelu-fufuli malole lena' no nggita. 058 HEB 007 023 Dalahulun, malangga agama mbaraa' musi nggati se nekendoo' a, huu ara mate. Naeni de musi hambu malangga agama hetar. 058 HEB 007 024 Te Yesus naa, malangga agama mata feu' sa mana nasod'a nakandoo, ma nalalao ue-tataon nakandoo' a. Naeni de nda parlu atahori nggati E sa. (aiōn g165) 058 HEB 007 025 Huu naa, Yesus fee masoi-masod'a' neu basa atahori mana nau nema nisi' Lamatualain tungga Lamatua' Yesus. Ana tao ta'o naa losa doo ndu'u-doon. Boe ma Ana dad'i sira atahori ume-isin mana soa' a neu hule-o'e neu Lamatualain fo tulu-fali se. 058 HEB 007 026 Yesus naa, malangga agama monae' mana sia ata' lena' mana nandaa no nggita. Huu Eni, Atahori Meumare' nda ma sala' saa sa boe. Eni, nda ona' atahori fo nahine' a tao sala-kilu'. Huu Lamatualain so'u nananaru E ena, lena' basa mana sia raefafo' ma sia sorga. 058 HEB 007 027 Naa de Yesus malole' lena' basa malangga agama mbaraa' ra. Dalahulun, ara musi tunu-hotu banda tungga fai, naa fo Lamatualain fee ambon neu sala-kilu nara. Basa fo ara tao tutunu-hohotu' fee atahori ra. Te Yesus nda parlu tao nasafafali ta'o naa sa, huu Ana fee aon lao esa' a fo dad'i tutunu-hohotu'. Naa dai ena fo Lamatualain fee ambon neu basa atahori sala-kilu nara. 058 HEB 007 028 Tungga ba'i Musa hohoro-lalanen, ara so'u atahori raefafo' biasa fo dad'i malangga agama. Te ara fe'e ra'ena sala-kilu', naa de Lamatualain tao hehelu-fufuli feu' nae, Eni nae so'u Anan fo dad'i neu malangga agama monae' mana sia ata' lena' a. Huu Anan ia, tungga nakandoo Eni hihii-nanaun. (aiōn g165) 058 HEB 008 001 Dad'i au o'ola ngga nenendin ta'o ia: ia naa hita hambu malangga agama monae' mana sia ata' lena' fo manaseli' lena mana sia dalahulu' ra. Eni, naeni Yesus. Ana endo' to'u parenda' sia sorga, sia Lamatualain mana sia ata-ata' a bob'oa onan. 058 HEB 008 002 Ana nalalao ue-tataon sia mamana hule-o'e matetu' a. Mamana' naa, Lamatualain mana tao, nda atahori tao sa. 058 HEB 008 003 Malangga agama monae' mana sia ata' lena' a biasa nendi papala-bab'anggi' no tutunu-hohotu' fee Lamatualain. Naa de Yesus o musi nendi tutunu-hohotu' boe. 058 HEB 008 004 Te Yesus nda nalalao ue-tataon sia raefafo' ia sa. Huu sia raefafo' ia hambu malangga agama mana nendi hahambu' ma tutunu-hohotu' neu Lamatualain, tungga ba'i Musa hohoro-lalanen ena. 058 HEB 008 005 Ara ralalao ue-tatao nara sia Lalaat Hule-o'e', fo ona' mamana hule-o'e matetu' a sia sorga. Huu lele' ba'i Musa nae tao Lalaat naa, Lamatualain fee nesenened'a' neu e nae, “Musuned'a malolole! Ho musi tao tungga teb'e-teb'e' ona' lalaat fo Au utud'u basa neu nggo mia lete' naa ata!” 058 HEB 008 006 Te Yesus ue-tataon manaseli' lena' malangga agama mbaraa' ra. Huu ia na, Lamatualain hengge-nee hehelu-fufuli' fo malole' lena' a, huu Ana o pake Yesus dad'i lelete fo atahori bisa hambu dame bali' ro Lamatualain. 058 HEB 008 007 Dalahulun, Ana hengge-nee hehelu-fufulin no ba'i Musa lele' Ana na'onda' hohoro-lalane' ra. Ona' mae ta'o naa o, atahori nda rasod'a meumare' ma matetu' tungga hohoro-lalane' naa ra sa. Huu naa, ara nda bisa malolole ro Lamatualain sa. Naa de ia na, parlu hambu hehelu-fufuli' malole' lena' fai. 058 HEB 008 008 Te dalahulun, Lamatualain ai atahori nara, huu ara ralena-langga rasafafali hohoro-lalane mbara Na. Lele' Ana nda na'atataa' sa ena, Ana namanasa, ma nafad'e nae, “Rena malolole, te Au ia, Lamatua'! Dei fo Au hengge-nee hehelu-fufuli feu' o atahori Isra'el, ma leo Yahuda ra. 058 HEB 008 009 Hehelu-fufuli' fo Au ae hengge-nee o se, nda ona' hehelu-fufuli dalahulu' a fo Au hengge-nee' o bei-ba'i nara sa Huu dalahulun Au to'u lima nara, de o se lao hela rae Masir. Te ara nda tao tungga saa fo ara hengge-nee basa ro Au' a sa. Naa de Au nda afi' ae taoafi' neu se sa ena. 058 HEB 008 010 Hehelu-fufuli' fo Au ae hengge-nee o atahori Isra'el ra, liin ta'o ia: “Dei fo Au tao hohoro-lalane Ngga neu dud'u'a nara rala. Dei fo Au sura' parenda Ngga sia rala nara. Basa fo, Au dad'i Sira Lamatuan, ma ara dad'i Au atahori nggara. 058 HEB 008 011 Dei fo ara nda parlu ranori nonoo nara sa ena, boe ma toronoo nara rae, ‘Hei musi mihine Lamatua'!’ huu basa se rahine Au no malole', mia anad'iki' losa monae' ra. 058 HEB 008 012 Huu Au ae utud'u susue ngga neu se, naa de Au lilii' hendi basa sala-kilu nara.” 058 HEB 008 013 Lele' Lamatua' ola' nae, Eni nau hengge-nee hehelu-fufuli feu' no se, naa sosoan nae, hehelu-fufuli mbaraa' a, nda papake' sa ena. Nda doo' sa, te sambu-lalo hendi ena. 058 HEB 009 001 Ia na au ae fee nesenened'a' ta'o ia: lele' Lamatualain hengge-nee hehelu-fufuli' fefeun no bei-ba'i tara, Ana o na'onda' hohoro-lalane' fo ara raririi mamana hule-o'e', fo ara bisa be'utee neu E tungga hohoro-lalane' naa hihii-nanaun. 058 HEB 009 002 Hambu lalaat monae' sa sia mamana hule-o'e' naa, sod'an. Sia lalaat naa kama mata' a, hambu mamana mbed'a' lambu, no mei esa fo malangga agama ra mbed'a' roti fee neu Lamatualain. Ara ro'e Kama mata' naa rae, Lamatualain Kama Meumaren. 058 HEB 009 003 Hambu teme bab'ambi monae naru' esa doko-doko bab'ata kama laen esa fo ara ro'e rae, Lamatualain Kama Meumare Manaselin. 058 HEB 009 004 Sia teme bab'ambi' a mata', hambu mei lilo' esa, fo ded'e kamanyan ma'ameni' fee neu Lamatualain. Ma sia Kama Meumare Manaseli' a rala, hambu peti lilo' esa sia naa, fo ara ro'e rae, Peti Hehelu-fufuli'. Sia peti a rala, ara mbeda' sud'i' a saa mia fai ulu' a fo dad'i nesenened'a' neu atahori so'al Lamatualain hehelu-fufulin fo Ana hengge-nee no se. Sia naa hambu tofles lilo' esa, ara mbed'a' roti manna sia rala. Roti naa, roti fo dalahulun Lamatualain na'onda' mia lalai, fee bei-ba'i tara lele' ara ndoe mia lenu-loa' a. Sia peti naa o hambu ba'i Harun teteas meto na, fo dalahulun ana nambetu. Boe ma hambu fatu beb'ela' boe fo lele ulu' a Lamatualain pake fo dud'ula hohoro-lalanen fee neu ba'i Musa. 058 HEB 009 005 Sia peti a tatanan hambu paton manaseli' rua. Paton naa ra mata aon ona' Lamatualain ate malid'a nara mia sorga mana rambarii' rakambembela lid'a nara fo bab'ata rala peti a, huu mamana' naa, natud'u Lamatualain rala kasian Na neu atahori. Te ia na, au nda ka'e ala fo ola' losa lutu'-lelo' sud'i' a saa naa ra sa. 058 HEB 009 006 Mema' ara biasa mbed'a'-nggao sud'i' a saa ra sia Lamatualain Ume Lalaat Hule-o'en, ta'o naa. Basa fo malangga agama ra dea-rala tungga fai sia kama mata' a fo ralalao ue-tatao nara sia naa. 058 HEB 009 007 Te aka' malangga agama Yahudi ra malangga monaen bole rala neu nisi' Lamatualain Kama Meumare Manaselin. Ma nda rala neu sud'i' a fai' saa sa, te to saa na rala neu lao esa' a. Mete ma ana rala neu, musi nendi banda tutunu-hohotu' raan, fo b'ib'rus neu Peti Hehelu-fufuli' a tatanan. Raa' naa sosoan, naa fo Lamatualain fee ambon neu malangga agama no basa atahori ra sala-kilu nara, ona' mae sala' fo ara tao' te nda rita' rae sala' sa boe. 058 HEB 009 008 Lamatualain nanori nggita nendi' Dula-dale Meumaren ena nae, mete ma teme bab'ambi' a fe'e bab'ata dala' mana nisi' Kama Meumare Manaseli' a, sosoan nae, atahori nda fe'e bisa rala reu risi' Lamatua' matan sa, mete ma hohoro-lalane mbaraa' ra fe'e sia. 058 HEB 009 009 Huu basa naa ra dad'i conto Lamatua' Dula-dalen, fo nanori nggita mana hambu masod'a' ale' ia. Dalahulun, bei-ba'i tara rendi banda tutunu-hohotu' fee neu malangga agama, fo Lamatualain fee ambon neu sala-kilu' ra. Ona' mae rendi tutunu-hohotu' naen seli o, tutunu-hohotu' naa ra nda bisa tao fee rala nara dad'i meumare' sa, ma nda bisa tao namopo' sira dud'u'an rae sira tao sala' sa. 058 HEB 009 010 Dad'i saa fo ara tao' naa ra, tungga aka' hohoro-lalane agama. Hambu hohoro-lalane' parenda oi, afi' raa ia, ma afi' rinu naa. Hambu hohoro-lalane' ruma rae, ara musi rameu ao nara ma sud'i' a saa nara tungga hohoro-lalane' hihii-nanaun. Tao-tao te, basa hohoro-lalane' ra, ralalau atahori tungga aka' ao sisi' a, te nda bisa ralalau atahori rala dud'u'a nara sa. Ona' naa o, hohoro-lalane' naa ra musi lao' rakandoo boe, losa Lamatualain nggati se no hohoro-lalane feu'. 058 HEB 009 011 Te ale' ia, Atahori fo Lamatualain helu-fuli mema' mia lele' ulu' a Ana sia ena. Eni ia, Kristus. Ana nema dad'i hita malangga agama monae' mana sia ata' lena', ma Ana tao dala malole' fee nggita ena. Ana nalalao ue-tataon, ona malangga agama mbaraa' a, te Ana ue-tao sia mamana hule-o'e manaseli' teb'e. Mamana hule-o'en naa, nda sia raefafo' ia sa, huu atahori nda tao mamana' naa sa. 058 HEB 009 012 Kristus o maso' nisi' Kama Meumare manaseli' naa, fo nandaa no Lamatualain ona' malangga agama monae' mana sia ata' mbaraa' ra, tao too esa na lao esa. Lele' Ana rala neu, Ana o nendi raa' fee Lamatualain boe. Te nda ona esa' sa. Huu Kristus nda nendi raa' mia banda tutunu-hohotu' ra sa. Ana nendi' naa, Eni Raan, huu Ana mate ena fo dad'i tutunu-hohotu' fee nggita. Aka' na Kristus nendi raan lao esa' a fo tao nggita nenembo'it mia sala-kilu' tara, losa doo ndu'u-doon. (aiōnios g166) 058 HEB 009 013 Dad'i Kristus raan naa, mema' manaseli' lena' banda tutunu-hohotu' ra raan. Tungga ba'i Musa hohoro-lalane nara, atahori mana tao sala' ra, manggenggeo', ma nda randaa maso' be'utee neu Lamatualain sa. Ara musi risi' malangga agama ra fo tao tutunu-hohotu', naa fo tutunu-hohotu' a raan tao nemeu bali' se. Tutunu-hohotu' nae' ro'e bib'i hiek raan no sapi raan. Hambu hohoro-lalane' esa nae, mete ma atahori kois atahori mates, na, eni manggenggeo' sia Lamatualain matan ena. De mete ma atahori naa nae dad'i meu' bali', na malangga agama musi ha'i afu mia sapi tena nenetunu' a, fo neu mbori neu atahori manggenggeo' naa, naa fo ana dad'i meu' bali'. 058 HEB 009 014 Naa! Mete ma banda raa' tao nameu atahori ao sisin mana manggenggeo', na, lelenan fai Kristus raan! Huu Raan naa, tao nggita nenembo'i' mia sala-kilu' ra, boe ma tao nameu rala dud'u'a tara. Huu sala-kilu tara tao fee nggita saranggaa to Lamatua. Lele' Kristus mate boe ma, Lamatualain Dula-dalen fo mana nasod'a nakandoo' a, tulu-fali E fo fee Aon neu Lamatua', ona' banda tutunu-hohotu' nda mana koa-kaki' mbei sa boe. De ia na, hita bisa be'utee no matetu' neu Lamatualain mana nasod'a losa bab'asan. (aiōnios g166) 058 HEB 009 015 Huu Kristus raan manaseli' naa, naeni de Lamatualain pake E, fo nalalao hehelu-fufuli' feu' fee neu basa atahori fo Lamatualain no'e se dad'i atahorin. Huu lele' Kristus mate fo fee atahori masoi-masod'a', Ana o tefa-soi nala bei-ba'i tara mia sala-kilu' fo ara tao dalahulun naa, lele' Lamatualain hengge-nee hehelu-fufuli mbaraa' no se. Huu na, de ara bisa rasod'a rakandoo ro Lamatualain. (aiōnios g166) 058 HEB 009 016 Au pake conto ona' atahori simbo pusaka, ona' ama' sa sura' susura hengge-nee' de fee pusaka neu ana nara. Te ana' naa fe'e bisa to'u nala pusaka naa, lele' aman mate nese ena. 058 HEB 009 017 Te mete ma aman fe'e masod'a', ana' naa nda fe'e bisa simbo nala pusaka fo aman hengge-nee sia susura naa sa. 058 HEB 009 018 Ona' naa boe Lamatualain hehelu-fufuli fefeun fo Ana hengge-nee no bei-ba'i tara. Ara fe'e na simbo rala saa fo Lamatualain helu-fuli' naa, mete ma esa mate na'ahulu' ena. Naeni de ara tunu-hotu rendi' banda raa' fo dad'i bukti rae hambu esa mate ena. 058 HEB 009 019 Lele' naa, ba'i Musa na'ab'ue nala bei-ba'i tara, de nafad'e neu se basa parenda' mana sia hohoro-lalane' fo Lamatua' na'onda' ra. Basa naa de, ba'i Musa tati-mbau sapi ma hiek, fo ha'i nala raa nara, de sambor no oe. Ana o pa'a hau roo lutu' a danan, nendi' tali mbilas. Basa ma ana boro' e neu raa', dei de ana bib'irus neu Lamatualain Susuran ata, ma neu basa rauinggu ra. 058 HEB 009 020 Lele' ba'i Musa bib'irus raa' a, ana ola' nae, “Raa' ia, dad'i tatanda' oi, Lamatualain hengge-nee hehelu-fufulin no nggi ena. De mete ma ama tao tungga basa Eni parenda nara, dei fo Eni fee basa saa fo nene helu-fuli' naa ra.” 058 HEB 009 021 Ba'i Musa o bib'irus raa' a neu Ume Lalaat Hule-O'e' a, no basa sud'i' a saa mana sia naa ra fo ara pake be'utee neu Lamatualain. 058 HEB 009 022 Te tungga Lamatualain hohoro-lalanen, basa sud'i' a saa mana manggenggeo', musi tao nemeu se nendi' raa'. Huu naa, de mete ma atahori nau dad'i meu' mia basa sala nara, na, musi hambu tutunu-hohotu' a raan dei. 058 HEB 009 023 Saa fo au dui so'al bei-ba'i tara ro Ume Lalaat Hule-O'e' a, basa naa ra dad'i' a conto, naa fo tahine Lamatualain Ume Hule-O'e matetun sia sorga. Huu mete ma malangga agama mbaraa' nae Ume Lalaat rala neu fo be'utee neu Lamatualain, ara musi tao rameu basa-b'asa' e dei, rendi' banda tutunu-hohotu' raan. Lamatualain mamana hule-o'en sia sorga o musi meu' boe. Te huu musi pake raa tutunu-hohotu' manaseli' lena' banda raa'. 058 HEB 009 024 Kama Meumare manaseli' fo Kristus rala neu' a, nda kama Ume Lalaat Hule-o'e fo atahori tao' a sa. Ume Lalaat mana sia raefafo' ia, naa dad'i' a conto mia matetun. Te Kristus sorga rala neu fo nasala'e nggita sia Lamatualain matan. 058 HEB 009 025 Dalahulun, malangga agama monae' mana sia ata' seli musi rala neu nasafafali tungga too sia Kama Meumare manaseli' a, nendi banda tutunu-hohotu' a raan neu Lamatualain. Te Kristus nda ta'o naa sa. Eni parlu rala neu lao aka' esa' a, ma nendi Eni raan. 058 HEB 009 026 Huu mete ma Ana musi rala neu tungga too ona malangga agama mbaraa' ra na, sosoan nae, Eni musi mate nasafafali. Te Ana nda tao ta'o naa sa. Huu Ana dad'i tutunu-hohotu' aka' lao esa' a, fo fee ambon neu basa sala-kilu' fo atahori tao' ra, eni' a mia ne'ed'ad'ad'i' raefafo' ia losa bab'asan. (aiōn g165) 058 HEB 009 027 Matetun atahori o mate lao' a esa' a. Te basa na ana musi neu nisi' Lamatualain matan fo Lamatua' paresa' e. 058 HEB 009 028 Ona' naa boe, Kristus. Ana mate ma fee Aon dad'i tutunu-hohotu' lao esa' a. Dei fo Ana bali' nema. Te Ana nda taoafi' neu atahori sala-kilu nara sa ena, huu Ana tao natetu ue-tataon ena. Te saa fo Ana nae taomata' neu' a, naeni Ana nae fee masoi-masod'a' neu basa atahori mana ramahena neu E. 058 HEB 010 001 Mete ma tae tahine teb'e-teb'e' Lamatualain hihii-nanaun, na, hohoro-lalane' fo Ana fee neu bei-ba'i tara naa, fe'e mana sambu-sambu'. Naa ona' a salao' mia dala-dala malole' fo Lamatua' nau fee neu nggita. Dad'i mae atahori tungga hohoro-lalane' naa ra, ma rendi banda tutunu-hohotu' rakandoo' a, naa nda bisa fee ambon neu sira sala-kilu nara no matetu' sa. 058 HEB 010 002 Huu mete ma hohoro-lalane' naa ra bisa fee ambon no matetu' neu atahori ra sala-kilun, na, ara nda rendi banda tutunu-hohotu' sa ena, huu ara nda afi' ramed'a rae sira sala sa. Tao-tao te nda ta'o naa sa. 058 HEB 010 003 Tungga too na ara aka' ro'e rasafafali fo Lamatualain fee ambon neu sala-kilu nara, 058 HEB 010 004 huu banda raa' naa nda bisa na'ena koasa fo fee ambon no matetu' neu atahori sala-kilu nara sa. 058 HEB 010 005 Naeni de Kristus ola' na'o ia lele' Ana raefafo' nema: “Lamatualain! Lamatua' nda ma'ahee no banda tutunu-hohotu' no tutunu-hohotu' laen fo rendi' ra. Ara hala risa banda hetar, fo dad'i tutunu-hohotu'. ma ara tunu banda hetar, fo ro'e ambon. Ona' mae ta'o naa o, Lamatua' ralan nda namaho'o sa. Naa de Lamatua' denu Au raefafo' uma, fo dad'i atahori ona' se boe.” 058 HEB 010 007 Kristus o ola' nae, “Lamatua'! Au sia ia ena! Au uma fo tao tungga Lamatua' hihii-nanaun, ona' Lamatua' mana ola-olan sura' mema' so'al Au.” 058 HEB 010 008 Dad'i saa fo Kristus ola' fefeun, naeni: “Lamatua' nda namaho'o no banda tutunu-hohotu' ma tutunu-hohotu' laen fo rendi' a sa. Ara hala banda hetar, fo dad'i tutunu-hohotu'. Basa ma ara tunu banda naa ra, fo ro'e ambon. Ona' mae ta'o naa o, Lamatua' ralan nda namaho'o sa.” Dad'i ona' mae ara tao tungga tetu-tetu ba'i Musa hohoro-lalane nara o, Lamatualain ralan nda namaho'o sa. 058 HEB 010 009 Lele' Kristus ola' nae, “Au uma fo tao tungga Lamatua' hihii-nanaun.” Sosoan nae, Kristus nema fo nggari hendi dala mbaraa', ma nggati no dala feu'. 058 HEB 010 010 Huu Lamatua' hihii-nanaun, naeni, Yesus Kristus dad'i tutunu-hohotu' fo mate lao esa' a soa' neu hita atahori. No ta'o naa, Ana tao nggita dad'i atahori meumare' losa bab'asan. 058 HEB 010 011 Tungga fai naa, malangga agama mbaraa' ra ralalao ue-tatao nara, no mbau-hala banda tutunu-hohotu' ra. Tao-tao te, tutunu-hohotu' naa ra nda parna hambu koasa fo fee ambon no matetu' neu atahori sala-kilu nara sa. 058 HEB 010 012 Te hita Malangga Agama monae mana sia ata' lena' a, naeni Kristus, fee Aon fo mate dad'i tutunu-hohotu' nggati hita. No Ana dad'i tutunu-hohotu' lao esa' a, Ana soi dala' fo nggari hendi basa atahori sala-kilu nara. Basa naa, dei de Ana neu endo' sia Lamatualain bob'oa onan, sia mamana nene fee had'a-hormat. 058 HEB 010 013 Ana nahani sia naa losa Lamatualain tao musu nara be'utee neu E. 058 HEB 010 014 Tutunu-hohotun fo lao' a esa' naa, tao na'etu' nakandoo sala-kilu' ra koasan fee neu atahori fo Kristus tao nameu' ra. 058 HEB 010 015 Lamatualain Dula-dale Meumaren o nafad'e dala' ona' naa neu hai ena boe. Huu Ana o ola' nita nae, 058 HEB 010 016 “Hei Malanggam nafad'e ta'o ia: Au hengge-nee hehelu-fufuli feu' o atahori nggara, Au tao hohoro-lalane nggara sia dud'u'a nara, ma Au sura' parenda ngga sia rala nara rala.’” 058 HEB 010 017 Basa ma Ana nafad'e selu' nae, “Dei fo Au lilii' hendi sala-kilu nara. Ma Au lilii' hendi tatao-nono'i nara, lele' ara ralena-langga neu Au hohoro-lalane nggara.” 058 HEB 010 018 Naa. Sosoan nae, mete ma Lamatualain fee ambon neu atahori sala-kilu nara, na, atahori nda afi' parlu rendi tutunu-hohotu' sa ena, fo tao ma'asufu Lamatua' ralan. 058 HEB 010 019 Dad'i ta'o ia, toronoo nggara e! Yesus fee raan nandali fo tao ma'asufu Lamatualain ralan. Naa de ia na, ata afi' tamatau tisi' Lamatualain sia Mamana Meumaren Manaseli' sia sorga. 058 HEB 010 020 Tasaned'a Kama Meumare Manaseli' mbaraa' a! Sia naa, hambu teme loa monae' bambi fo atahori afi' mata' reu risi' Lamatualain matan. Te no Yesus mamaten, Ana soi dala feu', de atahori bisa ola-ola' ro Lamatualain boe. 058 HEB 010 021 Lelenan fai, Yesus dad'i malangga agama monae' mana sia ata' lena', mana mete-se'u ma mana linu-afi Lamatualain ume isi nara. 058 HEB 010 022 Huu naa dad'i hita hak na, de la'i rala teu fo tandaa ma ola' to Lamatualain. Te musi tamahere teb'e no rala ndoos neu E. Huu Yesus mamaten tao nameu rala tara, losa ata nda dud'u'a dala-dala de'ulaka' ra sa. Boe ma ata musi tasod'a meumare', ona' malangga agama mbaraa' ra musi rameu ao nara, dei fo rala reu mete-se'u Lamatua' 058 HEB 010 023 La'i fo ata o to'u tahere' basa saa fo hita tataa so'al Lamatualain. Ata musi tamahena E ma sud'i dud'u'a', te dei fo Ana tao tungga hehelu-fufulin. 058 HEB 010 024 Ma la'i sangga dala' fo tao manggatee toronoo atahori mamahere' ra, fo ona bee na basa nggita tatud'u susue' nae-nae no ue-tao dala malole' mata'-mata'. 058 HEB 010 025 Huu Au rena atahori ruma nda nau ra'ab'ue ro toronoo atahori mamahere' ra sa ena. Te afi' ta'o naa! Hei musi mi'ib'ue fo esa tao manggatee esa ralan. Lelenan fai, Lamatua' fai neneman sangga losa ena. Fee nesenened'a' neu se ta'o naa! 058 HEB 010 026 Toronoo susue nggara e! Ata tahine lutu'-lelo' Lamatua' Yesus dala ndoo-tetun ena. Te mete ma tasad'ea hela Yesus, ma aka' tao sala-kilu' takandoo' a, na, sosoan nae, nda afi' hambu tutunu-hohotu' laen sa ena fo fee ambon neu sala-kilu tara. 058 HEB 010 027 Hita tahani no'a nemetaus, huu Lamatualain nema fee huku-doki' neu nggita. Huu ai naraka fo mana mbila manaseli' a nene sad'ia' ena fo nalutu basa atahori mana lab'an E. 058 HEB 010 028 Fe'esa'an, mete ma hambu atahori esa nda simbo ba'i Musa hohoro-lalanen sa, ma hambu rua-telu dad'i sakasii, na, atahori mana tao sala-kilu' naa, musi nene hukun mate, ma nda hambu ambon sa ena. 058 HEB 010 029 Te ia na, mete ma atahori ra'amuti Lamatualain Anan, naa ona' ana nae naloe-nad'ae Yesus raan, fo Ana na'andandali' e fo tao nameu atahori naa. Ma ana nda taoafi' neu Lamatualain hehelu-fufulin, fo Ana hengge-nee no atahori naa nendi' raan. Ma ana o tao namanasa Lamatualain Dula-dalen, fo mana natud'u rala malolen fee neu atahori ra. Du'a neu' ena! Atahori mata' ia ra dei fo lemba-rasaa huku-d'oki' beran lena' mia atahori nda mana simbo ba'i Musa hohoro-lalanen sa 058 HEB 010 030 Lamatualain ola' nita nae, “Au u'ena hak, fo bala-ba'e atahori ra de'ulaka nara. Ma dei fo Au tao tungga ta'o naa.” Ma nenesura' fai nae, “Lamatualain naa, Lamatua'. Dei fo Ana nggero-furi atahori nara.” 058 HEB 010 031 Misined'a te Lamatualain nasod'a nakandoo! Dei fo atahori nggengge'er, mete ma Lamatua' humu nala se ena! 058 HEB 010 032 Hei musi misined'a lele' hei fe'e na mihine so'al Kristus, dud'u'a mara dad'i meu'. Huu lele' naa, ona' mae hei hambu doid'oso' ma susa-sona' nae' o hei mi'itataa' ma mimihere mikindoo neu Kristus. 058 HEB 010 033 Hambu atahori ra'amuti, ma ra'amamae' nggi sia atahori hetar matan. Ma mete ma atahori ra'amuti ma ra'amamae' hei toronoo atahori mamahere mara, na hei tulu-fali se. 058 HEB 010 034 Hei kasian ma mitud'u rala malole mara neu atahori mana sia bui rala ra. Mete ma atahori ramana'o rendi sud'i' a saa mara, hei simbo no rala nemeho'ot, huu hei bub'ulu' mae, dei fo hei simbo saa-saa fo malolen lena', ma atahori nda bisa ramana'o rala sa. 058 HEB 010 035 Naa de hei musi to'u mihere' nemehere mara. Te dei fo Lamatua' bala-b'ae nae' lena' neu nggi. 058 HEB 010 036 Dad'i mi'itataa'! Te mete ma hei tao tungga Lamatua' hihii-nanaun, na, dei fo ama simbo basa saa fo Ana helu-fuli' nae fee nggi. 058 HEB 010 037 Lamatua' mana ola-ola nara sura' so'al Atahori mana Nae Nema' a nae, “Nda doo sa, te Atahori mana Nae Nema' a, sou nema ena. Afi' male-ma'a, te Ana nda nahani sa. 058 HEB 010 038 Atahori fo ralan ndoos, dei fo hambu masoi-masod'a', huu namahere neu Au. Te mete ma hambu ruma dinggo' hela Au, na, Rala ngga nda namaho'o sa.” 058 HEB 010 039 Hita nda atahori mana namatau de lao hela nemehere tara. Huu atahori mata' naa, dei fo ara saranggaa mia E. Te huu hita, atahori mana to'u tahere' nemehere' tara. Naa de hita hambu masoi-masod'a' takandoo' a. 058 HEB 011 001 Mete ma hita tamahere Lamatualain, naa sosoan nae, hita tamahena takandoo neu E. Te mete ma Ana helu-fuli nae tao dala' esa, na, hita bub'ulu' tae, Dei fo Ana tao tungga hehelu-fufuli' naa. Ona' mae hita nda fe'e simbo saa sa boe o, tamahere takandoo' a. 058 HEB 011 002 Hita bei-ba'i tara ruma mema' ramahere ta'o naa. Huu naa, Lamatualain simbo se no malole'. 058 HEB 011 003 Raefafo' no lalai fo hita tita' lele' ia, tamahere tae, Lamatualain mana tao basa ia ra. Huu Ana nda tao nendi' saa fo mana sia mema', fo atahori bisa mete rita' a. Basa ia ra, dad'i huu Ana ola' nendi' a Ded'ea-o'olan. (aiōn g165) 058 HEB 011 004 Habel namahere neu Lamatualain. Huu naa, de ana nendi tutunu-hohotu malole' lena' a'an Kaen. Lamatualain simbo malole Habel no tutunu-hohotun, huu ralan ndoos. Dad'i ona' mae ana mate doo' ena, te hita fe'e bisa tanori mia e, huu nemeheren. 058 HEB 011 005 Henok o namahere neu Lamatualain. Huu naa, Lamatua' so'u e sorga neu, fo ana nda mate sa. Atahori ra sangga e boe, te nda randaa ro e sa, huu Lamatua' so'u e ena. Lamatua' simbo e no malole', huu Lamatua' nae, “Henok ia, Atahori mana tao rala ngga namaho'o.” 058 HEB 011 006 De ta'o ia, toronoo ngga re! De manggarelo' ena, Lamatualain nda simbo atahori mana nda ramahere neu E sa. Te atahori mana nae nisi' Lamatualain, musi namahere nae, Lamatua' mema' sia. Boe ma musi namahere nae, Lamatua' nau tulu-fali atahori mana nau sangga Eni. 058 HEB 011 007 Noh o namahere Lamatualain. Huu naa, Noh namahere Lamatua' lele' Ana nafad'e mema' nae, “Noh! Musuned'a, e! Dei fo Au ulutu raefafo' ia no' a oe mandali monae' manaseli' fo atahori nda fe'e rita sa.” Mae Noh nda fe'e nita ona' naa sa, te ana tao rerena' neu Lamatualain, ma tao ofa' fo no ume-isi nara rasod'a. Huu nemeheren naa, Lamatua' nae eni atahori rala ndoos. Te basa atahori nda mana ramahere' ra sa, Lamatua' fee se huku-doki' beran seli. 058 HEB 011 008 B'ai Abraham o namahere neu Lamatualain. Huu naa Lamatualain no'e e nae, “Abraham, e! Lao hela kambom fo muu sia mamana' fo dei fo utud'u neu nggo. Te rae naa dei fo dad'i tititi-nonosi mara pusakan.” Rena ta'o naa ma, ana tao tungga Lamatua' hihii-nanaun, mae ana nda nahine nita' nae bee neu sa boe. 058 HEB 011 009 Lele' ana losa rae naa, ana naririi lalaat na, de leo ona' atahori fui' sia rae naa fo Lamatua' helu-fuli nae fee neu e. Boe ma anan Isak no umbun Yakob o leo sia naa boe, Huu Lamatua' helu-fuli nae fee rae naa dad'i sira pusakan. 058 HEB 011 010 Ana namahena nae dei fo nasod'a sia kota esa manaseli' teb'e. Huu Lamatualain mesa' ne mana tao nggambar fo nafefela kota naa. 058 HEB 011 011 Sara, ba'i Abraham saon, o namahere neu Lamatualain boe. Mae ana nda fe'e bonggi nita sa, ma lasi' ena o, Lamatua' tao e dad'i bei-ba'i' soa' neu nusa monae' esa. Huu namahere nae, dei fo Lamatualain tao tungga saa fo nene helu-fuli basa' ena. 058 HEB 011 012 Huu naa de, ona' mae eni lasi nae' ena o, fe'e bisa bonggi nala tititi-nonosi' hetar, losa atahori nda ito-eken rala se sa. Te ded'esi nara ona' nduu' sia lalai, ma sara'ae' sia retaan. 058 HEB 011 013 Hita ba'i nara ba'i Abraham, ba'i Isak, ma ba'i Yakob ramahere rakandoo neu Lamatualain losa ara mate. Te ara nda fe'e simbo nusa' fo Lamatua' helu-fuli' a sa. Mae ta'o naa o, ara ramahena rakandoo no rala nemeho'ot, huu ara lalanik rita nusa' naa mia dod'oo' ena. Huu ara rataa rae, sira aka' atahori fui' mana leo ra'atataa' sia raefafo' ia' 058 HEB 011 014 Tao-tao te, atahori mana ola' mata' naa, ara rae' a doo bee fo hambu mamana' fo dad'i ena nara. 058 HEB 011 015 Mete ma nusa' fo ba'i tara rae' a doo bee fo ara hambu' a, naeni ba'i Abraham kambo leleo-lulu'un, na, tantu ara hambu kaka'e' nae' fo bali' naa reu. 058 HEB 011 016 Te mamana' fo rae' a doo bee fo hambu' naa, naeni nusa' manaseli' sia sorga. Huu naa, Lamatualain simbo no malole' ma tao se dad'i atahori nara. Huu Ana sad'ia hela mema' kota esa fee neu se sia sorga. 058 HEB 011 017 Ba'i Abraham namahere teb'e-teb'e' neu Lamatualain lele' Lamatua' sob'a nemeheren. Huu naa, de ana tao tungga Lamatua' parendan de fee anan Isak dad'i tutunu-hohotu'. Tao tao te, fe'esa'an Lamatua' helu-fuli so'al ana' naa nae, “Mia anam Isak ia, dei fo hambu tititi-nonosi' hetar, losa ara dad'i nusa manaseli'.” 058 HEB 011 019 Te ba'i Abraham du'a ena nae, Lamatualain na'ena koasa fo tao nasod'a bali' atahori mana mate'. Mema' teb'e ta'o naa, huu lele' naa, ona' eni hambu bali' anan mana dad'i tutunu-hohotu' ena. 058 HEB 011 020 Ba'i Isak o namahere Lamatualain boe. Huu naa, de ana no'e fo Lamatua' pala-banggi fee ana nara Yakob no Esau papala-bab'anggi'. 058 HEB 011 021 Ba'i Yakob namahere Lamatualain boe. Huu naa, de lele' nae' a mate ma, nambarii' ruku-ruku to'u teteas na, de be'utee neu Lamatua'. Basa de ana no'e Lamatua' fee papala-bab'anggi' neu umbun mia anan Yusuf. 058 HEB 011 022 Ba'i Yusuf namahere Lamatualain boe. Lele' ana nae' a mate, ana namahere nae, dei fo Lamatualain no eni atahori Isra'el nara lao hela rae Masir. Naa de ana helu se nae, mete ma ara lao hela rae Masir na musi rendi eni rui nara. 058 HEB 011 023 Ba'i Musa ina-ama nara o ramahere Lamatualain boe. Lele' inan bonggi hendi e ma, ara ra'afuni' e doon fula telu, huu rita e aon monae'. Ma ara nda ramatau mane Masir a sa, ona' mae ana parenda atahori nara nae, “Misa basa anad'iki tou' nene bonggi feu' mia atahori Ibrani ra! 058 HEB 011 024 Lele' ba'i Musa na'amoko ma, ana o namahere Lamatualain boe. Huu, fe'esa'an Mane Masir a ana feton so'u nala e dad'i anan. Ona' mae ta'o naa o, ana nda nau atahori rae, eni mane Masir bob'onggin sa. 058 HEB 011 025 Huu ana du'a nae, malole lena' usod'a susa u'ub'ue o Lamatua' atahori nara, te soa saa usod'a umuho'o o dala de'ulaka' mana na'atataa' losa' a. 058 HEB 011 026 Ana hela atahori ra'amuti e, huu namahena Kristus, naeni Atahori fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nema' a. Ana na'atataa' ona' naa, huu bub'ulu' nae dei fo Lamatualain bala-b'ae eni malole lena' basa hata-heto' mana sia rae Masir. 058 HEB 011 027 Ba'i Musa o namahere Lamatualain lele' ana no'e mane Masir fo no bei-ba'i tara lao hela raen. Mae mane Masir a namanasa seli te, ba'i Musa nda namatau e sa. Ba'i Musa namahere nakandoo neu Lamatualain fo nda nenenita' a sa, ona' ana nita E ena. 058 HEB 011 028 Ba'i Musa namahere Lamatua' lele' rahehere rae lao hela rae Masir. Naa de, ana tao tungga Lamatua' parendan, de denu bei-ba'i tara tao fai Paska fefeun no mbau-hala bib'i lombo fo dad'i banda tutunu-hohotu'. Basa ma ara ha'i rala banda raan de tao tatanda' hela neu ume nara. Tetemba' naa, Lamatua' aten mia sorga neu tao nisa basa ana-ana ulu' mana sia rae Masir a. Te nda neu nisi' bei-ba'i tara ume nara rala sa, huu nita raa' naa sia ume nara lelesun. 058 HEB 011 029 Lele' bei-ba'i tara lao hela rae Masir, ara o ramahere neu Lamatualain boe. Huu nemehere nara, de Lamatua' tad'a b'anggi oe' mia tasi mbilas, fo ara lao' no masod'a' tungga rae mad'a'. Te sold'ad'u Masir mana reu oi tungga se, rasamele mate lele' ara rae sob'a lao' ta'i naa. 058 HEB 011 030 Lele' bei-ba'i tara maso' risi' rae Kana'an rala reu ena, ara o ramahere neu Lamatualain boe. Huu ara tungga parendan, ma lao rereo' kota Yeriko tembok na dea' losa fai hitu lala'en. Boe ma, tembok naa ndefa' hendi' e neu' ena. 058 HEB 011 031 Rahab, fo fe'esa'an dad'i ina manendit sia kota naa, ana sia naa boe. Huu namahere neu Lamatualain, naa de ana simbo no malolole atahori Isra'el ra mana maku-ma'u nara, de na'afuni' se mia umen. Boe ma Lamatua' tao nalutu basa atahori Yeriko ra, huu ara nda nau rena E sa. Te Lamatua' fee Rahab nasod'a, huu nemeheren. 058 HEB 011 032 Au fe'e bisa ola' naru' fai, so'al atahori laen mana ramahere neu Lamatualain. Te nda ka'e ala fo dui lutu'-lelo' so'al Gideon, Barak, Simson, Yefta, Daud, Samuel, boe ma Lamatualain mana ola-ola laen nara. 058 HEB 011 033 Basa se ramahere neu Lamatualain. Huu naa, hambu ruma lab'an rasenggi' mane' ra. Ruma to'u parenda' no rala ndoos, fo rasala'e atahori nda ma sala' ra sa, ma hukun atahori ma sala' ra. Ruma fai simbo saa fo Lamatua' helu-fuli' ena. Ma hambu ruma ramahere neu Lamatua de singa nda naa se sa. 058 HEB 011 034 Ruma nene nggari' risi' ai mana mbila monae', te nda mate sa. Ruma fai Lamatua' mbo'i se mia atahori mana nae tati se nendi' fela tafa'. Ruma nda ma'ad'ere' sa, te Lamatua' fee se ma'ad'ere'. Lamatua' fee ruma dad'i manaseli' sia netatis, losa ara rasenggi' sold'ad'u musu mia mamana' laen ra. 058 HEB 011 035 Hambu mama ra ruma o simbo bali' bob'onggi nara, fo Lamatua' tao nasod'a b'ali' ra. Te ruma hambu doid'oso', huu ramahere neu Lamatualain. Ara hii' a mate, fo ona bee na sira afi' heo' rasad'ea hela Lamatua'. Ara nda ra'etu nemehere nara sia Lamatua' sa. Dad'i ara ramahena rae, dei fo Lamatua' so'u sira fo hambu masoi-masod'a malole' lena' sia sorga. 058 HEB 011 036 Ruma fai nene ne'emuti', ma hambu ue-hehemba'. Ruma fai nenerante' sia bui rala. 058 HEB 011 037 Ruma mate', huu nene honda-mbia' no fatu. Ruma mate fai, huu atahori horo banggi rua ao nara. Ruma mate' fai, huu nenetati' no fela tafa'. Ruma rasod'a to'a-tataa' de pake' a bua-ba'u mia banda rou', huu atahori tao doid'oso ma ra'asususa' se, losa use-oi hendi se, 058 HEB 011 038 de rela reu leo sia mamana rou', sia lete' ra, sia luat, ma ndola-ndola' ra. Atahori raloe-rad'ae se, ma use-oi se reu leo sia mamana nda malole' sa. Tao-tao te atahori naa ra rasod'a' ndoos, dad'i ara malole' lena' atahori laen ra. 058 HEB 011 039 Lamatua' koa-bo'u basa se, huu ara ramahere neu E. Te losa mamate nara o, ara nda fe'e simbo saa fo Lamatua' helu-fuli' a sa. 058 HEB 011 040 Ana nae tao tungga hehelu-fufulin, nendi' dala malole' lena'. Huu Ana nau fo basa hita tasod'a takandoo ta'ab'ue to E: naeni hita, fo ale' ia tahine Kristus ena, to sira mana mate mia lele ulu' ra. 058 HEB 012 001 Dad'i hita mana tasod'a lele' ia, ta'o bee? Ata ona' atahori mana tungga nekesesesu' nenelat ra. Bei-ba'i tara mana ramahere Lamatualain ma'ahulun, ara ona' mana manilu ra rambarii' rereo' fo huhuar nggita. Te mete ma hita fe'e nenepa'a to sala-kilu' ra, naa tao nggita nda tela' be'i sa. Naa de ata musi nggari hendi basa sala-kilu' ra, naa fo ata bisa tela' tahere'. Huu Lamatualain tengga nala hita ena fo tungga nekesesesu' ia, dad'i ta'atataa' fo tela' takandoo losa nggaris mate'en a. 058 HEB 012 002 Boe ma tela' naa afi' mete d'ii-ona, te mete' a Yesus. Huu Eni mana natud'u dala' fo bisa tamahere neu Lamatualain. Ma dei fo Ana tulu-fali nggita fo tamahere takandoo losa bab'asan. Misined'a do hoko'? Lele' Yesus doid'oso sia hau nggangge' a, atahori raneneut E, te Ana na'atataa' nakandoo. Huu Ana bub'ulu' nae mete ma doid'oson basa, dei fo Eni ralan namaho'o. Naa teb'e. Huu Ana mate de basa ma, Lamatualain so'u E fo endo' sia Lamatualain bob'oa onan, de Ru'a se parenda ra'ab'ue. 058 HEB 012 003 Mae atahori tao de'ulaka E o, na'atataa' nakandoo' a. De ama afi' lilii' Yesus doid'oson ia, naa fo hei o mi'itataa' mikindoo, ma nda bengge sa. 058 HEB 012 004 Hei lab'an dala de'ulaka ra ena, te nda fe'e lab'an mihere' losa raa mara sai sa. Teb'e, to? 058 HEB 012 005 Mbei ma hei lilii' Lamatualain Ded'ea-o'olan fo Ana nafad'e neu nggi, ona' ama' sa ola' no anan nae, “Ana ngge! Mete ma hita Lamatuan huku-doki fo nanori nggo, naa fo musod'a tungga dala ndoo-tetu' a, na, afi mae naa nda papake' sa! Do mete ma Ana na'angge fo nanori nggo, na, ralam afi' na'aana. 058 HEB 012 006 Huu hita Malanggan na'angge ma nanori atahori fo Ana sue' ra. Mema' basa atahori fo Ana simbo dad'i anan, dei fo Ana na'angge fo nanori se.” 058 HEB 012 007 De mete ma Lamatualain na'angge fo nanori nggi misod'a tungga dala ndoo-tetu' a, na, mi'itataa'. Ana tao ta'o naa, huu hei dad'i anan ena. Te ama' musi na'angge fo nanori anan, losa anan nahine nasod'a tungga dala ndoo-tetu' a. 058 HEB 012 008 De mete ma Lamatualain nda na'angge fo nanori nggi ona' anan laen ra sa, naa sosoan nae, hei ia, nda Eni anan sa. 058 HEB 012 009 Hita biasa fee had'a-hormat neu ama bonggi tara sia raefafo' ia, huu nanori nggita lele' ata fe'e anad'iki'. Naa ndaa ena. Te lelenan fai, ata musi tao rerena' neu Lamatualain, huu Eni, hita Aman sia sorga, de Ana na'angge fo nanori nggita tasod'a tungga dala ndoo-tetun. 058 HEB 012 010 Hita ama bonggin na'angge fo nanori nggita no' a hate mata', tungga saa fo nae malole'. Te Lamatualain nahine lena' saa fo hita parlu tanori' a. Naa de Ana na'angge fo nanori nggita tasod'a meumare' ona' E. 058 HEB 012 011 Mema' nda malole' sa mete ma hambu ne'engges. Te dod'oo na rala tara lino-lende, huu tahine tasod'a tungga Lamatua' hihii-nanaun. 058 HEB 012 012 Toronoo nggare! Tao mi'idere lima mana bengge mara, ma mingganggafa ei mana manggu' mara. Afi' mela' penggo-panggi, te mela' no ndoos mikindoo, fo atahori mamahere' mana male-ma'a' ra, ma'ad'ere bali' fo rela' rakandoo boe. Hei musi tao manggate rala mara ma mi'itataa' mikindoo ma mimihere neu Kristus. 058 HEB 012 014 Toronoo mana mimihere neu Kristus! Hei musi mihehere' fo misod'a dame mo basa atahori. Ma mihehere fo misod'a meumare'. Te atahori nda meumare' sa, nda bisa nita Lamatualain sa. 058 HEB 012 015 Esa huhuar esa, naa fo afi' losa hei ruma dinggo' ao mara de nda mimed'a mita Lamatualain rala malolen sa. Minea matalolole fo afi' hela esa o named'a rala mera' sia talad'a mara boe. Te naa ona' raso mana meru', mana tao nalutu atahori hetar. 058 HEB 012 016 Ma besa-b'esa, ma minea fo ruma afi' tao leli. Boe ma besa-b'esa ma minea fo masod'a mara afi' dinggo' hela Lamatualain, ona' Esau. Esau naa, ba'i Isak ana ulun. Fai' sa, Esau bali' no ndoen. De ana no'e nanaat pingga' sa mia od'in Yakob, de bae nendi' hak ulun. 058 HEB 012 017 Te nda doo' sa ma, ata bub'ulu' Esau fale ralan boe. Huu lele' ama Isak no'e Lamatua' fo fee papala-bab'anggi' ana ulu' neu e, Isak nda bisa no'e sa ena, huu Esau fee hendi parsuma' a hak na. Naa de mae ana nggae ei-ei o, ana nda hambu bali' saa fo ana nggari hendi' ma'ahulun sa ena. 058 HEB 012 018 Ta'o ia, toronoo nggara e! hita o bisa tema tisi' Lamatualain matan, tungga dala feu' fo Ana soi fee neu nggita. Te lele ulu' a bei-ba'i tara nda fe'e bisa ta'o naa sa. Huu lele' Lamatualain hengge-nee hehelu-fufulin no se, ara deka ro lete' sa, naran Sinai. Sia lete' naa ata ai a mbila. Hambu sanggu-anin boe. Ma Lete' a hatu kib'u-kib'u', de ramatau rae mate. 058 HEB 012 019 Ara o rena ma'oa liin, boe ma rena Lamatua' haran manaseli' a mia lete' naa. Rena Lamatua' o'olan ma, ara bau ramatau, de ro'e ba'i Musa rae, “Aduu! Hai nda mi'itataa' rena hara' ia sa ena”! 058 HEB 012 020 Mema' ara nda ra'atataa' sa ena, huu saa fo Lamatua' parenda' naa, beran seli. Huu Ana nafad'e nae, “Esa o nda bole tab'u lete' ia sa boe! Mae atahori do, banda o! Huu se tab'u lete' ia, musi honda se rendi' fatu losa mate.” 058 HEB 012 021 Saa fo ara rita sia lete' naa, mema' nemetaus teb'e. Losa ba'i Musa o ngge'e-ngge'e boe. 058 HEB 012 022 Te ia na dala' nisi' Lamatua' nenesoi' ena, de ata bisa ola-ola' mata' to E. Ia na hita tema sia lete' sa, naran Sion. Sia naa hambu kota Yerusalem. Nda kota Yerusalem sia raefafo' sa, te kota Yerusalem feu' sia sorga, naeni Lamatualain mamana leleo-lulu'un. Sia naa, hambu Lamatua' ate nara hetar, losa rifon-rifon, ara aka' feta-dote ra'ab'ub'ue. 058 HEB 012 023 Kota naa o, dad'i mamana ne'eb'uet mia basa atahori mana ramahere neu Kristus ena. Huu Lamatua' tao susura fo sura' nala nara nara esa-esa' sia sorga ena. Lamatualain o sia naa boe, dei fo Ana mana paresa' ma timba-tai basa atahori masod'an. Basa atahori lele ulu' fo Lamatualain simbo se no malole', ra'ab'ub'ue sia naa boe, huu ramahere neu E. Ara dad'i matetu'-manad'ai' sia naa ena. 058 HEB 012 024 Yesus o sia naa boe, fo dad'i lelete fee Lamatualain no atahori. Yesus mate raan nandali, fo Lamatualain hengge-nee hehelu-fufuli feu' no nggita. Naa de Yesus raan, tao ma'asufu Lamatualain ralan. Te ia fea' no Habel raan sia Dud'uit Fefeu' a. Huu lele' Kaen nisa Habel, Habel raan mana mandali' naa, tao Lamatualain namanasa, de Ana fee huku-doki' neu Kaen. 058 HEB 012 025 Pasa ndiki mara malolole fo rena saa fo Lamatualain nae ola' fee nggi. Afi' tao ona' bei-ba'i tara, fo nda simbo ba'i Musa o'olan sa, lele' ana dad'i Lamatualain mana ola-olan mia raefafo' ia. Basa ma Lamatua' fee huku-d'oki' neu se. Ona bee fai hita! Mete ma hita nda nau rena o'olan mia sorga sa, dei fo Ana huku-doki nggita beran lena'. 058 HEB 012 026 Lele' bei-ba'i tara rambarii' mia lete Sinai, Lamatua' hara manaselin, tao rae a nanggongga'. Ia na, Ana helu-fuli nae, “Dei fo Au tao rae a nanggongga lao esa fai, te nda aka' rae a nanggongga sa, huu lalai a o, nanggongga tungga boe.” 058 HEB 012 027 Lele' Lamatua' ola' nae, Eni nae tao nanggongga basa' e “lao esa fai”, sosoan nae, Lamatua' nae uli-fae basa saa fo Eni tao sia lalai no raefafo' ia, losa nda mana ma'atataa' ra sa, mopo hendi se. Te huu mana ma'atataa' ra, dei fo rahani rakandoo. 058 HEB 012 028 Lamatualain to'u parenda' sia sorga. Naa nda bisa nambalutu sa. Sofe' no mole-dame. Huu nae simbo nggi fo dad'i atahorin sia naa, de, ima fo to'e makasi neu E, be'utee neu E, ma tananaru E huu manaselin! 058 HEB 012 029 Te ata musi besa-b'esa, te Lamatualain nasan, ona' ai a hotu hendi basa' e losa bab'asan. 058 HEB 013 001 Na, toronoo susue nggare! Au ae fee nesenened'a' dala' hira neu nggi. Afi' lilii' sue mikindoo toronoo atahori mamahere' ra. 058 HEB 013 002 Afi' lilii' soi ralam fo atahori nda mihine sa o simbo e nisi' ume mara. Te atahori ruma simbo rita atahori ona' naa ena, tao-tao te atahori naa ra, Lamatualain aten mia sorga. 058 HEB 013 003 Afi' lilii' tao mata' neu atahori mana sia bui, te ara neneto'u' huu ramahere neu Kristus. Naa de hei musi tulu-fali, ona' hei mana neneto'u'. Boe ma afi' lilii' tulu-fali atahori nene tao doid'oso'. Mete-se'u se no malolole, ona' hei mana hambu susa-sona' naa. 058 HEB 013 004 Sasaot naa, meumare'. Te afi' losa sasaot meumare' naa dad'i nanggenggeo. Huu Lamatualain mana fee huku-doki' neu basa atahori mana hohongge. 058 HEB 013 005 Afi' dale sala doi'. Te musi misod'a mimed'a dai mo' a saa fo hei enam. Huu Lamatualain ola' ena nae, “Au nda lilii' nggi sa. Au nda lao hela nggi sa.” 058 HEB 013 006 De tao manggatee rala mara, ona' atahori sa sura' nita nae, “Huu au Malangga ngga nae tulun au, naa de au nda umutau sa. Huu nda hambu atahori esa, bisa ngganggu au nemehere ngga sa.” 058 HEB 013 007 Afi' lilii' hei malangga mara fo mana ranori Lamatualain Hara-liin neu nggi. Du'a malolole dala masod'a nara, ma tungga nemehere nara. Te saa fo ramahere' naa, naeni: 058 HEB 013 008 Yesus Kristus naa, nda mana oba' sa. Eni' a mia teteri-netehun, losa oras ia, ma losa doo ndu'u-d'oon neu, Ana fe'e naa ena. (aiōn g165) 058 HEB 013 009 Huu naa, ama afi' tungga-tungga' leli neu nenori' mana sala' ra. Lamatualain tao manggatee rala mara, huu natud'u rala malolen neu nggi ena. Nda huu hei tungga atoran so'al nanaa-nininu'. Huu atoran naa ra nda ma ngguna' sa. 058 HEB 013 010 Lele ulu' a, sia Lamatualain Lalaat Hule-o'en sod'an hambu mei tutunu-hohotu' esa soa' neu banda tutunu-hohotu' ra. Malangga agama mana mete-se'u sia naa na'ena hak naa-ninu sisi lena' mana sia mei ata. Te ale' ia, ta'ena mei laen. Ma malangga agama mbaraa' ra nda ra'ena hak raa sia naa sa. 058 HEB 013 011 Fe'esa'an, tungga too malangga agama monae' mana sia ata' lena' nendi banda tutunu-hohotu' a raa na fo neu tao neu Lamatualain Kama Meumare manaselin. No ta'o naa, Lamatua' fee ambon neu sala-kilu nara. Basa fo ara rendi banda naa, fo tunu sia kambo' a dea' 058 HEB 013 012 Yesus o ona' naa boe. Ana dad'i tutunu-hohotu' fo Lamatualain fee ambon neu atahori sala nara. Lele' Ana doid'oso, ara o lea rendi E boe, de reu risa E sia Kota Yerusalem dea'. 058 HEB 013 013 Huu naa, la'i fo ata tisi' Yesus, fo tamahere takandoo neu E. Ona' mae atahori ra'amuti nggita o, ata musi simbo' a, ona' E boe. 058 HEB 013 014 Huu hita leo aka' hatemata' sia raefafo' ia. Te tamahena fo leo sia kota feu' esa sia sorga losa doo ndu'u-doon neu. 058 HEB 013 015 Huu Yesus dad'i tutunu-hohotu' fee nggita ena, naa de hita nda parlu tendi banda tutunu-hohotu' fee ne sa ena. Te hambu tutunu-hohotu' laen fo hita musi tendi takandoo' a fee neu Lamatualain, naeni tutunu-hohotu' koa-kio tananaru Naran. 058 HEB 013 016 Afi' lilii' tao dala malole' fee atahori laen. Mete ma ara parlu sa, na, tulu-fali se. Huu basa naa ra dad'i ona tutunu-hohotu' fo mana tao Lamatualain ralan namaho'o. 058 HEB 013 017 Hei musi tao rerena' neu basa atahori mana mete-se'u nggi. Huu ara ranea ao samana mara hatu'-rerelon. Dei fo ara musi rataa ue-tatao nara sia Lamatualain matan. De rena malolole se, fo ara bisa ue-tao ma rataa no rala nemeho'ot. Afi' losa ara rataa no rala mambalutu', huu hei lao hela Yesus Kristus dala masod'an. Te no ta'o naa, hei nda onton sa ena. 058 HEB 013 018 Tulun hule-o'e nekendoo fee hai. Huu hai ralam mema' ndoos, ma hai mae tao mikindoo dala malole' ra. 058 HEB 013 019 Lelenan fai, tulun hule-o'e fo au bali' lai-lai isi' nggi. 058 HEB 013 020 Lamatualain naa, mana tao namaho'o rala tara. Au o'e Lamatua' fo tulu-fali nggi, naa fo ama tao tungga basa hihii-nanaun. Au o o'e Ana tulu-fali basa nggita, fo dad'i atahori mana tao nemeho'o Ralan. Huu Lamatualain hengge-nee hehelu-fufulin no nggita nendi' Yesus Kristus raan mana nandali' a. Hehelu-fufuli' naa sia nakandoo losa doo ndu'u-doon neu. Boe ma, Lamatualain fee hita Lamatuan Yesus Kristus nasod'a bali'. Oras ia, Yesus na'ab'oi nggita ona' manatad'a manaseli'. Naa de ata koa tananaru Naran, ma koa-kio takandoo E! Naa ndaa ena. (aiōn g165, aiōnios g166) 058 HEB 013 022 Toronoo nggare! Au o'e fo simbo mala au nenori ngga ia no rala loa'. Huu susura ia, e'eku a. 058 HEB 013 023 Hambu hara' fo au nau basa nggi mihine. Naeni: Hita toronoon Timotius kalua mia bui ena. Mete ma nema lai-lai nisi' au, na, dei fo hai ru'a nggi meti sia nggi. 058 HEB 013 024 Au fee sod'a-mole neu malangga mara, ma sod'a-mole' fee neu basa nggi fo mana mimihere neu Yesus Kristus. Toronoo-toronoo' sia propinsi Italia o haitua hara sod'a-mole' boe. 058 HEB 013 025 Au o'e fo Lamatualain natud'u rala malolen neu basa nggi. Ta'o' a naa ena! # # BOOK 059 JAM James Yakobis 059 JAM 001 001 Sod'a-mole' mia au, Yakobis. Au ia, Lamatualain no hita malanggan Yesus Kristus, atahori dedenun. Au sura' susura ia fee hei atahori Yahudi, mana tungga Lamatua' Yesus, mana leo-lao sia bee-b'ee. 059 JAM 001 002 Toronoo nggare! Au ae ufad'e ta'o ia: mete ma ama hambu sususa' mata'-mata', na, afi' masaloe. Simbo no rala nemeho'ot, te dei fo b'una b'oan malole'. 059 JAM 001 003 Te ata bub'ulu' tae, mete ma see na'atataa' sia sususa', losa nasenggi' sosob'a-d'od'ou' a, ma fe'e mimihere mikindoo neu Lamatua', naa tao nggi b'au matu-matu mete ma hambu sosob'a' laen. 059 JAM 001 004 Dad'i ama afi' mimitau sususa'. Te ama minori mi'itataa' sia sususa' losa ama dad'i matetu'. No ta'ona, nemehere mara boe na'oka nahere' sia Lamatua', de nda to'a taa esa saa boe. 059 JAM 001 005 Mete ma hei ruma mimed'a nda hambu dala' fo mi'itataa' mia sususa' sa, hei mitane mbali Lamatua' mana nahine basa' e. Eni mana natud'u dala' fee nggi. Eni mana fee nggi dud'u'a malole' no rala nemeho'ot, ma nda namanasa nggi sa, mete ma hei mo'e mbali E. 059 JAM 001 006 Mete ma mo'e mia E, afi mo'e no rala seseri'. Hei musi mimihere teb'e-teb'e' mae Ana bisa fee saa fo hei mo'e' a. Te atahori mana ro'e no rala seseri', ana ona' ree fo anin fuu e rae-ata nda natetu-nandaa sa. 059 JAM 001 007 Atahori se ralan nab'ab'anggi no muda' ona' naa, ana nda matetu' sia basa dala' ra sa. Afi' mimihena mae ana hambu saa-saa mia Lamatua' e boe. 059 JAM 001 009 Atahori mana tud'a-loloe' mana namahere neu Lamatua' Yesus, musi ramaho'o, huu Lamatualain so'u nala se dad'i bob'onggin ena. 059 JAM 001 010 Ma atahori mamasu'i' mana ramahere neu Lamatua' Yesus ena, ara o musi tao ralan nara ramaho'o, huu Lamatua' nanori se afi' koao. Ia naa rahine rae, dei fo su'i nara mana sambulalo', ona' buna' sia lasi a nab'una meulau, te nda doo sa ma relo a haa e, de ana male. Atahori mamasu'i' ra o ona' naa boe. Mae sira rasambute ro tatao-nono'i nara, te sira o mana sambulalo' boe. 059 JAM 001 012 Lamatua' fee papala-bab'anggi' neu atahori mana na'atataa' mia sosob'a' a losa nasenggi'. Ma ana simbo nala hahambu masoi-masod'a' fo Lamatua' helu basa fee neu atahori mana sue E. Ana simbo hahambun ona' atahori mana nasenggi' a hambu beker. 059 JAM 001 013 Misined'a malolole! Mete ma hei ruma hambu sosob'a' ma mae tao sala', afi' rundu mae, “Lamatua' nae sob'a au” Te Lamatualain nda hii-nau tao sala' sa. Ana o nda sob'a atahori fo atahori naa hii tao sala' sa. 059 JAM 001 014 Te sala' nema mia atahori ralan. Fefeun, ralan nau tao de'ulaka', de basa ma ana sangga dala' nae tao de'ulaka'. 059 JAM 001 015 Boe ma ana tao, tungga dud'u'a de'ulakan nakandondoo' a. Matete'en, Lamatualain na'onda' huku-d'oki mamates neu atahori mana tao de'ulaka'. 059 JAM 001 016 Toronoo susue' re! Afi' nene'edi' so'al dala' ia ra. 059 JAM 001 017 D'ala de'ulaka' ra nda mia Lamatua' sa. Te ana mana fee basa papala-bab'anggi malole' ma basa d'ala meumare'. Eni mana na'ad'ad'ad'i' relo, fulan, ma nduu' ra. Basa se lali-lali' sia lalai, naa de salao nara ub'a-ub'a rakandoo' a. Aka' a Lamatualain nda mana ub'a' sa. 059 JAM 001 018 Lamatua' hihii-nanaun fee hita ta'o ia: Ana fee ded'ea-o'ola matetun nema hita. Ma Ana pake ded'ea-o'olan naa, fo fee hita masod'a'. Ana pili nala hita dad'i mbule-ulu' mia basa saa, fo Ana na'adad'i' sia raefafo' ia. 059 JAM 001 019 Toronoo susue nggare! Misined'a, e! Malolen ta'o ia: afi' sad'i' a ola' a. Malole lena', mete ma atahori ola' malole', na, nenene malolole dei! Ma afi haelai miminasa. 059 JAM 001 020 Te mete ma miminasa, na, ama nda bisa tao d'ala malole' tungga Lamatualain hihiin sa. 059 JAM 001 021 Dad'i ama musi nggari hendi basa sala-kilu mara. Ona' atahori raue-rameu tine-osi nara, ma ded'e hendi manggarau' ra. Hei o musi simbo Lamatua' hara-liin no rala neloe-ned'ae'. Hara-lii' naa ra ona' fini nenesela' sia rala mara. Mete ma ama tao ta'o naa, dei fo Lamatua' mbo'i hendi nggi mia basa sala-kilu mara, ma simbo nggi fo misod'a mikindoo mo E. 059 JAM 001 022 Mete ma ama mihine Lamatua' hara-liin, na, tao tungga e. Afi' rena' a! Mete ma hei rena' a, te nda tao tungga sa, hei e'edik bali' ao mara. 059 JAM 001 023 Mete ma atahori rena basa hara-lii' naa ra, te nda tao tungga sa, naa ona' atahori sa mete matan sia tiro-ao a. Ana heo' dean, ma lili' hendi mata-aon neu' ena. 059 JAM 001 025 Te Ama afi' ta'o naa. Ama musi paresa' malole Lamatualain hara-lii matetun, mana bisa tao atahori nenembo'it mia sala-kilu nara. Dei fo Lamatua' fee papala-bab'anggi' sia basa saa fo hei tao' ra, sad'i rena ma tao tungga hara-lii' naa ra. Afi' rena mendi' ndiki diim ma kalua tungga ndiki onam! 059 JAM 001 026 Mete ma atahori sa nae eni atahori malole', te nda nanea nala bafan sa, eni e'edik bali' aon! Eni nemeheren parsuma' a. 059 JAM 001 027 Huu atahori mana namahere teb'e-teb'e' neu Ama' Lamatua', ralan musi matetu' losa nda hambu manggenggeo' saa sa boe. Naa, tao Ama Lamatualain ralan namaho'o. Nemehere matetu' ona' naa, tao atahori hii tulufali ina falu ro ana mat ra. Atahori mana na'ena nemehere' mata' naa, nda hela atahori raefafo' ia kokoe-nanasi se no tatao de'ulaka' sa. 059 JAM 002 001 Toronoo nggare! Saa de mae hei mimihere neu Yesus Kristus, hita malangga manaselin naa, te hei fe'e mete mata'? Afi' ta'o naa! 059 JAM 002 002 Ona' hambu atahori rua risi' hei ume hule-o'e ma. Esa pake b'ua makahahad'o' ma ndeli lilo' sofe liman. Esa fai pake b'ua manggenggeo'. 059 JAM 002 003 De hei mutumue simbo atahori mana pake b'ua makahahad'o' a, ma fee ne mamana malole' sia mata', te mana pake b'ua manggenggeo' a, hei denu e mae, “Mumburi' sia dea' naa! Hoko' na endo' mu' a rae' a!”. 059 JAM 002 004 Mete ma hei mete mata' ta'o naa, hei ona' mana nggero ded'eat nda tungga ndoon sa. Hambu dud'u'a de'ulaka' nauli nggi ta'o naa. 059 JAM 002 005 Toronoo susue nggare! Lamatualain pili nala atahori mana tud'a-loloe' sia raefafo' ia, fo ramahere teb'e-teb'e' neu E, naa ona' su'it sia rala nara. Ana o pili nala se fo dad'i Eni rau-inggun boe. Ana helu-fuli basa naa fee neu atahori mana sue Eni. 059 JAM 002 006 No mete mata' ta'o naa, hei miloe-mid'ae atahori mana tud'a-loloe' ra. Tao-tao te ara nda tao de'ulaka saa neu nggi sa boe. Lilii', do? Atahori mamasu'i ra mana tuni-ndeni nggi. Ara o soa' a rapepenggo, lea-nore nggi misi' mamana nggero-furi' a. Ara soa mina-ma'en, ma hei hambu seen. 059 JAM 002 007 Hei ia ra, Lamatua' Yesus atahori nara. Te atahori mamasu'i' ra aka' ola' ralutu Lamatua' Yesus nara malolen! Saa de ama aka' sangga rala' mo se? 059 JAM 002 008 Malole lena', ama tao tungga Lamatua' hohoro-lalanen esa meulaun lena' oi, “musi sue atahori laen ona' aom.” Hohoro-lalane' naa nenesura' sia Lamatualain Susura Meumaren. 059 JAM 002 009 Te mete ma hei aka' mete mata' ma ha'i rala' mo atahori mamasu'i' a, hei milena-langga Lamatua' hohoro-lalanen ena. Tungga Lamatua' hohoro-lalanen, na, hei sala ena. 059 JAM 002 010 Mete ma atahori tao tungga basa Lamatua' hohoro-lalanen, te ana nalena-langga aka' atoran esa o, naa ona' ana nalena-langga basa se. 059 JAM 002 011 Lamatua' fee basa atoran nae, “Afi' hohongge.” Ana o fee atoran laen nae, “Afi' tao misa atahori.” Dad'i mete ma hei nda hohongge sa, te tao misa atahori, naa ona' hei milena-langga basa Lamatualain hohoro-lalanen ena. 059 JAM 002 012 De mete ma hei mae ola' do tao dala' sa, hei musi misined'a ta'o ia: dei fo Lamatualain mana na'etu' nae hita tao tungga Eni atoran na fo sue atahori do hoko'. Atoran naa, mana mbo'i hendi nggita mia Lamatua' huku-d'okin. 059 JAM 002 013 Lamatua' nda kasian atahori mana nda kasian atahori laen sa. Te mete ma hei mi'ena kasian mbali atahori laen, na, Lamatua' o na'ena kasian neu nggi boe. Afi mimitau simbo Lamatua' huku-d'okin, Huu Ana ito-reken basa naa ra ena. 059 JAM 002 014 Toronoo nggare! Mete ma atahori sa nae eni namahere Lamatua', te nda tao saa-saa natud'u nemeheren sa, na, nda ngguna saa sa boe. Nemehere' mata' naa nda fee ne masod'a' sa. 059 JAM 002 015 Ona' hambu a'a tou' do a'a ina' sa to'a saa esa teb'e-teb'e', ona' nda ma b'ua-b'a'u' sa, do nda na'ena nanat fai-fai esa sa. 059 JAM 002 016 Mete ma hei mifad'e' mae' a, “mumuhena Lamatua' fee papala-bab'anggi' neu nggo”! Afi' mumuhed'i, ma afi mate-ndoes, e!” Ola' ta'o naa nggunan sa, mete ma hei nda tao saa-saa fo tulun neu se sa? 059 JAM 002 017 Dad'i mumuhere' a na, nda fe'e dai sa! Mete ma nemehere, te nda tao tungga nemehere' naa sa, naa nda naran ‘nemehere’ sa. Nemehere' naa mate ena, huu nda na'ena ngguna saa sa boe. 059 JAM 002 018 Hambu atahori rareresi rae, “Atahori mamahere' ruma ramahere rae sia hambu masod'a' huu nemehere nara neu Lamatua, te ruma ramahere rae sira hambu masod'a' huu sira tatao malolen.” Te d'alan ta'o ia: bukti mia nemeherem na, naeni tatao malole mara. Mete ma nda tao d'ala malole' ra sa, au nda ita bukti mia nemeherem sa. Au bisa utud'u nemehere ngga, no d'ala malole' fo au tao' ra. 059 JAM 002 019 Tungga nenori' mana nae, “Lamatualain naa, mesa' ne, nda hambu laen sa.” Naa, malole boe! Te nitu ra rahine lena nggo, huu ara o ramehere ta'o naa boe, losa ara nggengge'er ramatau, te huu nemehere nara nda nendi fee se masod'a' sa. Dad'i afi' du'a mae, muhine mendi' a utam na dai ena. Hoko'! Nggoa' ee! Matetun, nemehere' mana nda na'ena bukti sa, nda ma ngguna saa sa boe. 059 JAM 002 021 Hai conto mia ba'i Abraham. Lele' naa, ana tao tungga saa fo Lamatua' parenda neu e, de nendi anan Isak fo ndae neu mei tutunu-hohotu' ata. Huu naa, Lamatualain nae “Abraham tao ndaa ena.” 059 JAM 002 022 Abraham namahere neu Lamatua', losa ana simbo fo tao tungga Lamatua' parendan. Dad'i tahine tae, ana namahere teme-ao neu Lamatua', huu ana tao tungga parenda' naa. 059 JAM 002 023 Dad'i basa ia ra dad'i ona' saa manasura' sia susura meumare' oi, “Abraham namahere neu Lamatua', ma Lamatua' simbo nala e dad'i atahori rala ndoos.” Ma nenesura' boe oi, Abraham naa, Lamatua' nonoon.” 059 JAM 002 024 Mihine ena, to! Hita tahine tae, Lamatualain simbo atahori, mete ma ana namahere neu Lamatualain ma hii' a tao d'ala malole' ra boe. Aka' nemehere' a, naa nda fe'e dai sa. 059 JAM 002 025 Nekendandaa' esa fai mia ina Rahab. Ina' naa langga fatu eni' a ma'ahulun. Lele' atahori Jeriko ra sangga rae risa atahori Isra'el mana maku-ma'u nara, Rahab neu na'akekeke' se. Ana denu se rela tungga dala' laen, fo atahori ra nda humu rala se sa. De Lamatua' simbo nala e dad'i ina rala ndoos, huu tatao malolen. 059 JAM 002 026 Nemehere' mana nda na'ena bukti sa, ona ao-sisi' nda na'ena ani-hahae' sa, naa mates ena. Ona' naa boe, mete ma atahori sa namahere Lamatua', te nda tao d'ala malole' sa, naa ombo-koson! Naa nda nemehere' matetu' sa. 059 JAM 003 001 Toronoo nggare! Atahori hetar rae ranori atahori mamahere' ra. Naa malole! Te misined'a, dei fo Lamatualain paresa' lutu-lelo' atahori mana ranori atahori mamahere' ra. De nda sud'i' a se bole nanori sa. 059 JAM 003 002 Basa nggita ola' sala mata'-mata'. Te atahori mana na'atataa' nala bafa-maan, fo nda sered'ed'ed'e sa, ana nauli nahine basa masod'an. 059 JAM 003 003 Conto ona' ndara. Hita bisa lea ndara monae' suet na fo talalao e tungga hita hihiin. 059 JAM 003 004 Conto esa fai, ofai a. Anin monae' fuu na'amimina' ofai a tungga hihiin. Te uli ana' o bisa tao ofai a d'alan tungga mana to'u uli a hihiin. 059 JAM 003 005 Hita b'afan o ona' naa boe. Bafa' a anadiki' te tataon seli teb'e! Naa ona' ai mbila' mbei lalangge nabasa' lasi. 059 JAM 003 006 Bafa' o, ona' ai mbila' boe. Hita bisa pake bafa tara fo talutu dala' nae'. Bafa tara bisa tao nalutu masod'a tara. De'ulaka' hetar sia raefafo' ia, kalua mia atahori bafan. Nitu ra malangga monaen o pake atahori bafan fo nalalao eni ue-tataon. (Geenna g1067) 059 JAM 003 007 Atahori ramamau rita banda fui mata-mata', banda mananodo', mbui' ma u'u sia tasi. 059 JAM 003 008 Te nda fe'e hambu atahori esa namamau nala bafan sa. Te bafa' a, b'ua de'ulaka' susa neneneuli'. Ona' raso mana maso' nisi ao-sisi' fo tao nisa atahori. 059 JAM 003 009 No bafa' esa, atahori koa-kio ma rarai-oole. Naa nda nandaa sa! Hita pake bafa tara fo koa-kio Ama' Lamatualain. Ma no bafa' naa boe, hita rarai-oole atahori, fo Lamatua' na'adad'i' tungga mata-aon. Saa de ta'o naa? 059 JAM 003 011 Ona' oemata' sa, nda bisa nandali oe mina' no oe masi' lao esa' sa. 059 JAM 003 012 Esa fai, nda'e huu' a nda bisa nab'oa dafalandu sa. Ma mbela' nda nab'oa b'oa anggor sa, to? Te hau a nab'oa tungga mata-aon. Ona' hita nda bisa ndui oe mina' mia lifu oe masi' sa. 059 JAM 003 013 Atahori dud'u'a malole ma nahine dala' tungga Lamatua' hihiin, nda b'ole koa-b'o'u aon sa. Te ana bub'ulu' mahine' naa mia Lamatua'. Hela fo natud'u mahinen, nendi' masod'a ndoos na. 059 JAM 003 014 Mete ma ralam mera fo aka', mu'ututud'a' atahori ra, na, Afi' oro-ara mae, ho atahori dud'u'a malole'. Naa ona' ho mana peko-leleko'. Te nesod'a ta'o naa, naa nda naran ‘dud'u'a malole'’ sa. Naa, nda onda mia Lamatualain sa, te lao' mia raefafo'. Naa, nandaa neu atahori mana nda fee masod'a nara neu Lamatua' sa. Naa tungga nitu ra d'alan. 059 JAM 003 016 Te mete ma hambu rala mera' ma netofa-nehuu', na, hambu nemue-anggi', ma atahori tao de'ulaka' mata'-mata'. 059 JAM 003 017 Te dud'u'a malole' mana onda mia Lamatua' naa, ta'o ia: Fefeun ana tao nggita tasod'a meumare'. Basa ma hita nda hii netofa sa, hita hii taloe ao tara, ta'atataa' ma nenee' a. Nenendin tao rala tara malole, hii tulu-fali atahori, nda to heheli' a esa sa, ma nda dea-mata to atahori laen ra sa. 059 JAM 003 018 Ma atahori mana natud'u d'ala d'ame nenendin malole' boe. Naa ona' atahori sela fini, de dod'oo ma hambu mbule-b'oa malole'. 059 JAM 004 001 Hei aka' mireresi ma mitofa esa no esa. Huu-patan sa? Naa dad'i, huu sia talad'a mara hambu atahori rae sangga nemeho'ot soa' neu ao nara 059 JAM 004 002 Hei misuu' a hambu saa esa, te nda nai dai sa. Boe ma hei rala mara mera, de aka' mireresi, ma mifetu, losa hei nda hia-bii mae misa atahori sa. Hei nda hambu e sa, huu hei nda hule-o'e, ma nda mo'e mia Lamatua' sa. 059 JAM 004 003 Te mae hei hule-o'e losa etu fatu hau ra o, hei nda hambu saa fo mo'e' a sa, huu mo'e tungga' a hihii ao-sisi mara. 059 JAM 004 004 Mema' hei atahori nda mana ma'atataa' sa! hei ona' atahori masao' ra esa ralan nda na'atataa' no esa sa, de hohongge leli. Mete ma hei tungga' a raefafo' ia hihii-nanaun, na, tao ao mara musu mo Lamatualain. Naa eni ena! 059 JAM 004 005 Naa de, Lamatualain Susura Meumaren sura' nae, “Lamatua' fee Dula-dalen sia rala tara ena. Ma Dula-dale' hihiin, fo ta'atataa' takandoo to E. Te huu, Ana horombala.” 059 JAM 004 006 Lena' fai, Lamatualain fe'e nau fee tamba rala malolen. Naa de, Susura Meumare' a, nae: “Lamatua' lab'an atahori mana koao' ra, te natud'u rala malolen neu atahori mana raloe-rad'ae rala nara.” 059 JAM 004 007 Lamatua' naa, Malangga! Dad'i fee ao mara reu E, fo tungga hihiin. Ama afi' tungga nitu ra malangga monaen hihii-nanaun. Lab'an mihere' e. No ta'o naa, ana nela hela nggi. 059 JAM 004 008 Sangga dala' fo misod'a rala' esa mo Lamatualain. No ta'o naa, Ana deka no nggi. Weh, mana masod'a sia sala kilu' re! Ama musi tao mitetu d'ala masod'a mara. Ma, rala mana banggi-b'anggi' re! Ama musi lao' no ndoos mo Lamatua', afi dinggo' dii-ona mi fai. D'oo basa ia misod'a no nemeho'ot ma kido-ked'e' a. De miloe' leo! Hei bub'ulu' rala mana banggi-b'anggi mara ma sala-kilu mara ena. Malole lena' fale rala mara ma nggae ei-ei leo. 059 JAM 004 010 Mete ma hei mihine teb'e-teb'e' mae, mema' hei nda mindaa sia Lamatualain matan sa, dei fo Ana so'u nala nggi dad'i atahori malole' sia matan. 059 JAM 004 011 Toronoo nggare! Afi' ola' mi'imuti-mi'imu esa no esa nara malolen. Te mete ma hei ola' ta'o naa, ma fee sala' mikindoo' a neu atahori ra, hei milena-langga neu Lamatua' hohoro-lalanen mana oi, “Musi sue toronom, ona aom boe.” Mete ma hei nda tungga hohoro-lalane' naa sa, hei so'u minanaru ao mara lena' Lamatua' hohoro-lalanen. 059 JAM 004 012 Aka' Lamatua' mesa' ne, mana tao hohoro-lalane' naa, na'ena hak na'etu' hita ded'ean. Ma aka' Eni na'ena hak fee masod'a' neu nggita, do, fee huku-doki mate neu nggita. Hei nda mi'ena hak mi'etu' atahori ded'ean sa, do ola' mi'imuti atahori nara malolen. 059 JAM 004 013 Ta'o ia! Hei, musi mihine ena fo afi' ola' mae, “Fai' ia do mbila na, hai mae mi sia kota naa! Hai mae leo sia naa too esa. Hai mae danggan fo hambu buna' mbei!” 059 JAM 004 014 Ho bub'ulu' saa so'al fai mana nema ia ra? Nda hambu esa nahine masod'a' ia nenendin sa. Atahori masod'an ona lume' sou, te aib'oi' ma mopo neu' ena. 059 JAM 004 015 Malole lena' hei ola' mae, “Mete ma Lamatua' sue, na, hai misod'a. Ma mete ma Lamatua' nau, na, hai tao ia,” 059 JAM 004 016 Te mete ma nda ola' ta'o naa sa, na, hei koa-kaa' a. Naa ona hei lilii' Lamatua' sia dud'u'a-afi mara. Naa sala monae'. 059 JAM 004 017 Misined'a malolole! Atahori mana nahine d'ala matetu' a, te nda tao tungga ta'o naa sa, naa eni tao sala ena. 059 JAM 005 001 Hei atahori mamasu'i' re! Pasa ndiki' mara fo rena malolole! Hei milaka mala atahori, mana tao-ues rita' mamate nara fee nggi, nggad'i nara. Ia naa mbusa-titi nara rameli rafad'e pepeko-leleko mara. Lamatua' manaseli' a, rena atahori mana tao-ues ra sususa nara. Hei ue-taos mara sia raefafo' ia, naeni aka' tao mimiho'o neu' a ao mara, ma misod'a mimiho'o' a. Ia naa hei ona' sapi mbaruna fo rae tati e. Hei o huku-doki ma misa atahori malole', mana nda rasala'e rala ao nara sia mata mara sa. Atahori mamasu'i' re! Ama nggae ei-ei leo! Te dei fo doid'oso' mata' hetar dai nggi. Hata-heto mara sangga rambalutu hendi se ena. B'ua-lo'a meulau mara o, mba'i a naa hendi se. Lilo mbilas no lilo fula mara nda rafeli sa ena. Dei fo lilo mbilas no lilo fula mara b'u'i nggi, ona' ai hotu hendi hau meto'. Ta'o bee de raefafo' nae sambu-lalo, te hei fe'e tasib'u mi'id'uru hata-heto mates naa ra? Hata-heto mara dei fo dad'i bukti oi, hei nda mihine saa, mafelit sia Lamatua' matan sa! 059 JAM 005 007 Dad'i toronoo nggare! Hei musi mi'itataa' mihani Lamatua' neneman. Mete neu atahori mana ue-rae a, na'atataa' nahani rae a mbule-b'oan. Ud'an nema, ana sela-nggari. Basa naa, ana nahani ud'an fai fo tao sela-nggari' ra nggarui. D'od'oo ma rambule-rab'oa. Losa fain ma, atahori naa neu etu-oru raen mbule-b'oa nara. 059 JAM 005 008 Hei musi mihani ona' naa boe. Ma'adedere ao mara, nda doo sa te, Lamatua nema ena! 059 JAM 005 009 Toronoo nggare! Afi' unggu-remu esa no esa. Unggu-remu mikindoo' a, te dei fo Lamatua' na'etu' huku-doki' neu nggi! Mete neu' ena, te Mana Nggero-furi mana sia ata' a, nambarii sia mata mara ena. 059 JAM 005 010 Toronoo nggare! Tungga conto mia Lamatua' mana ola-ola nara. Mae ara hambu sususa' mata'-mata', te ara ra'atataa' rakandoo' a. 059 JAM 005 011 Mete ma hambu atahori ra'atataa' sia susa-sona', hita hii' a so'u tananaru atahori naa naran. Ona' ba'i Ayub. Ana hambu susa-sona' mata'-mata', te ana na'atataa' nahere'. Boe ma Lamatua' tud'a kasian neu e, de ana tao basa' e dad'i malole' fee neu e. Lamatua' tao ta'o naa, huu ralan malole' ma sofe' no susue'. 059 JAM 005 012 Toronoo nggare! Tungga matetun, ama afi' so'u susumba'. Mete ma mae mifad'e mae, “ia”, na, mitaa mae “ia”. Ma mete ma mae mifad'e mae, “hoko'”, na, mitaa mae “hoko'” Ona' naa dai ena! Afi' miseli' so'u susumba' mendi' atahori raefafo' naran. Lena' fai sumba mendi' Lamatualain mana masod'a' sia lalai a naran. Nda hambu nggunan so'u susumba' mata'-mata' sa. Te mete ma ta'o naa, na, simbo teme-ao huku-d'oki ma, huu susumba mara. 059 JAM 005 013 Mete ma hambu sia hei mana susa-sona', malole lena' ana hule-o'e. Ma mete ma hambu sia mana namaho'o', malole lena' ana sod'a koa-kio Lamatua'. 059 JAM 005 014 Mete ma hambu sia hei mana mamahed'i ra, na, malole lena' mo'e lasi-lasi sarani' ra rema. Mo'e se o'ose mina neu mamahed'i a, ma hule-o'e mendi' Lamatua' naran, fo Lamatua' na'ahahai' e. 059 JAM 005 015 Mete ma hei hule-o'e fee atahori hed'is ra, ma mimihere teb'e-teb'e' neu Lamatua', dei fo Lamatua' na'ahahai' atahori naa. Ma mete ma atahori naa tao sala' ena, dei fo Lamatua' fee ambon neu sala-kilun. 059 JAM 005 016 Dad'i mete ma hambu sia hei tao sala', na, hei musi mitaa sala mara. No ta'o naa, hei esa hule-o'e fee esa, naa fo hei dad'i malole'. Atahori rala meumare', hule-o'en sofe' no koasa, ma bisa nendi' hahambu malole'. 059 JAM 005 017 Ona' ba'i Elia. Eni o, atahori ona' hita boe. Te ana hule-o'e na'angge ud'an, ma nda doo' sa ma ud'an o naloe' boe. De nda ud'an losa too telu seseri' sa. 059 JAM 005 018 Basa ma, ana hule-o'e no'e ud'an, ma nda doo' sa ma ud'an o nema boe. Uru a mod'o-mod'o bali', ma osi-lutu ra o rambule-rab'oa bali'. 059 JAM 005 019 Toronoo nggare! Mete ma hambu ruma sia hei mulai tao sala' de lao hela d'ala ndoo-tetu' a, basa ma hambu mana tulu-fali de ro bali' e nisi' Lamatua' d'ala ndoo-tetun, naa malole. 059 JAM 005 020 Misined'a ia malolole! Mete ma hei tulun atahori mana tao sala', fo ana bali' nisi' Lamatua', ma nda tao sala' sa ena, hei mo bali' atahori naa nisi d'ala masod'a' ena, de ana hambu masod'a' nakandoo no Lamatua'. No ta'o naa, Lamatua' ose hendi basa sala-kilun ena. Ta'o naa ena! Mia au, Yakobis # # BOOK 060 1PE 1 Peter 1 Petrus 060 1PE 001 001 Susura ia mia au, Petrus, naeni Yesus Kristus ded'enun. Au sura' susura ia fee neu basa hei fo Lamatualain pili nala nggi ena. Ama dad'i atahori fea' mana leo sea-saranggaa sia mamana' hetar sia profinsi Pontus, Galatia, Kapadokia, Asia, ma profinsi Bitinia. Toronoo susue ngga ra e! Mia fefeun, Ama' Lamatualain pili nala nggi ena fo dad'i Eni atahorin. Dula-d'alen o tao nameu nggi soa' neu Eni, naa fo ama tao tungga basa parenda' fo Yesus Kristus fee nggi' a. Ma mete ma ama tao tungga basa parendan naa ra, naa ona' Lamatua' bibirus Yesus raan neu nggi, dad'i tatanda' oi, ama dad'i meu' fee neu E. Au hule-o'e fo Lamatualain natud'u rala malolen neu nggi, fo ona bee na, ama misod'a tamba fai na tamba nenee lino-lino ma mole-dame. 060 1PE 001 003 Basa kokoa-kikio' soa' neu Lamatualain! Eni, hita Lamatuan Yesus Kristus Aman. Huu Lamatua' rala susuen, naeni de Ana sue naseli' nggita. Yesus Kristus mate, basa ma Ana nasod'a bali'. Dad'i mete ma Yesus Kristus fee nggita tasod'a, na Ana fee nggita masod'a feu' ona' hita neneb'onggi bali'. Naeni de ata tamahere takandoo neu Kristus, ma tamahena teb'e-teb'e' tae, dei fo Ana na'ab'oi nggita no malole'. 060 1PE 001 004 Sia raefafo' ia, mete ma ama' esa mate, na, ana lao hela hata-heton fee neu ana nara. Ona' naa boe, Yesus mbeda' hela pusaka fee nggita sia sorga. Te pusaka naa nda bisa nambalutu sa ma nda sambu-lalo sa. 060 1PE 001 005 Hei mimihere mae, Lamatua' na'ena koasa fo tulu-fali nala nggi. Ana na'aboi ma nanea nggi, fo nda hambu mana tao ralutu nggi sa. Ma mete ma raefafo' sambu-lalo, Ana nae natud'u, no dala' bee Eni fee masod'a' neu nggi. 060 1PE 001 006 Naa de, mae ale' ia ama mimed'a beran seli huu ama musi hambu sususa' mata'-mata' o, rala mara mimiho'o. 060 1PE 001 007 Lamatualain hela nggita hambu sosob'a-dod'ou' ra, fo nae fora nemehere tara neu E. Mete ma ata tala seri mia sosob'a' ra, naa natud'u oi, hita nemeheren mahere' ma matetu'. Bisa ta'asasama' no lilo a. Huu hita musi hotu lilo a neu ai a, fo orut hendi manggenggeon, dei fo ata fe'e hambu lilo a meun. Tao-tao te, tungga Lamatualain dud'u'an, hita nemeheren felin lena' lilo mbilas. Dad'i mete ma tala seri mia sosob'a-d'od'ou' naa ra, na, dei fo lele' Yesus Kristus bali' nema, Lamatualain o koa nggita, boe ma natud'u manaseli tara, ma fee nggita had'a-hormat. 060 1PE 001 008 Mae hei nda fe'e mita Yesus no mata mara sa o, te hei sue E. Mae lele' ia hei nda mita Yesus sa o, te hei mimihere E. Hei rala mara mimiho'o mala seli, mae nda hambu ded'ea deke' sa ndaa nafad'e atahori so'al rala ma'ahe mara sa. 060 1PE 001 009 Huu mimihere Yesus, de hei hahambum, naeni Lamatualain fee masod'a' neu nggi mia sala-singgo mara. 060 1PE 001 010 Lamatualain mana ola-olan dalahulu' ra sangga dala' fo rae rahine no malole', no dala' bee Lamatualain fee atahori rasod'a mia sala-singgo nara. Mana ola-ola' naa ra rafad'e mema' so'al Lamatua' natud'u rala malolen neu nggi, huu Ana sad'ia mema' nae fee masod'a' neu nggi. 060 1PE 001 011 Kristus Dula-dalen ue-tao sia rala nara fo nafad'e mema' oi, dei fo Kristus musi hambu sususa', ma no dala' bee Ana musi hambu doid'oso'. Basa dei fo Lamatua' so'u nananaru E. Naeni de mana ola-ola' naa ra rae rahine fai hira' fo dala' ia ra dad'i. 060 1PE 001 012 Boe ma, Kristus Dula-dalen nafad'e neu mana ola-olan naa ra nae, ara nda rita sa, te hei mana mita dala' ia ra. De ia na hei o bisa rena so'al dala' ia ra, huu Lamatua' Dula-dale Meumaren mia sorga haitua atahori laen fo reu rafad'e Lamatua' Hara-lii Malolen neu nggi. Tao-tao te, Lamatua' ate nara sia sorga o nau rita dala' ia ra boe. 060 1PE 001 013 Naeni de ama musi mihehere fo mihine malolole basa dala' ia ra. Minea malolole fo ama dud'u'a no ndoos. Mihehere fo mimihere mikindoo neu Yesus Kristus losa Ana bali' nema. Huu lele' naa, Lamatua' nau natud'u rala malolen neu nggi. 060 1PE 001 014 Ama musi rena neu Lamatualain, ona' ana-ana' ra rena neu ina-ama nara. Fe'esa'an, hei nda fe'e mihine Lamatua' dala masod'a ndoo-tetun sa. Te ia na mihine ena. De afi' misod'a tungga dud'u'a de'ulaka' mara fai. Te naa hei dala masod'a mbara ma. 060 1PE 001 015 Naeni de ia na ama musi misod'a meumare'. Huu Lamatua' Meumare'. Ana mana no'e nala nggi fo dad'i Eni anan. Huu naa, basa dala masod'a mara musi meumare'. 060 1PE 001 016 Te nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren nae, “Hei musi meumare', huu Au meumare'.” 060 1PE 001 017 Hei hii' a ola-ola' mo Lamatualain ona' Eni, hei Amam. Ana o dad'i mana ma'etu' ded'eat dei fo mana paresa' atahori esa'-esa' masod'an. Te Ana nda ona' mana ma'etu' ded'eat laen ra sa. Huu Ana na'etu' atahori ded'ean no matetu', nda soko seseri' sa. Naa de ama musi misod'a besa-b'esa. Te hei ona' atahori fui' mana leo na'atataa' sia raefafo' ia. 060 1PE 001 018 Hei bub'ulu' mae, Kristus bae etu ena de tefa-soi nala nggi mia masod'a mara nda mana na'ena huu-pata' sa. Hei simbo mala masod'a' mata' naa, mia bei-ba'i mara, ona' su'i pusaka sa. Te misined'a, Kristus nda bae nala nggi nendi' lilo do doi fula' fo mana mopo' sa. 060 1PE 001 019 Te Ana bae nala nggi nendi' raan. Naa, felin manaseli'! Ana mate ona' bib'i lombo ana' nda mana tao sala' sa, fo ara hala tao dad'i tutunu-hohotu'. 060 1PE 001 020 Lele' Lamatualain nda fe'e tao raefafo' ia sa, Ana nahine mema' saa fo Kristus nae tao' a. Te fe'esa'an, Lamatualain nda fe'e natud'u Kristus neu atahori sia raefafo' ia sa. Ia, dei de, Ana natud'u Kristus, fo dad'i papala-bab'anggi' soa' neu nggi. 060 1PE 001 021 Huu Kristus tao ta'o naa, naa de hei bisa mimihere neu Lamatualain. Huu Ana tao nasod'a bali' Kristus, ma so'u nanaru E. Lamatualain tao ta'o naa, fo ama mimihere neu E, ma mimihena fo Ana tao tungga saa fo Ana helu-fuli mema' a ena. 060 1PE 001 022 Hei tao tungga saa fo matetu' a. Dad'i ia naa ama bisa ue-tao no manggate fee neu Lamatua'. Naa tao nggi sue matetu' neu toronoo atahori mamahere' ra. Hei susuem naa musi bau manggatee', huu rala mara meumare'. 060 1PE 001 023 Ia na, hei hambu masod'a feu' ena. Te masod'a feu' ia, hei nda hambu mia ina-ama mara fo dei fo mana mate sia raefafo' ia sa, te ama hambu mia hita Aman mana sia sorga fo nda mana mate' a sa. Hei masod'a feum ia, hei hambu tungga Lamatua' Hara-liin. Hara-liin ia, nendi masod'a ndoo-tetu', ma na'atataa' nakandoo. (aiōn g165) 060 1PE 001 024 Huu Lamatua' Susura Meumaren sura' nae, “Atahori, ona' uru, do, buna' esa. Huu lole nara, nda ra'atataa' do' sa. Uru a, male. Buna' o, ou hendi boe. Doo-doo ma ara mate, ma sambu-lalo hendi se. 060 1PE 001 025 Te hita Lamatuan Hara-liin, na'atataa' nakandoo, ma nda nama'etu sa.” Naa, Lamatua' Hara-liin, naeni, Hara-lii Malole' fo hai mifad'e neu nggi ena. (aiōn g165) 060 1PE 002 001 Dad'i hei afi' tao de'ulaka' saa-saa boe. Afi' peko-leleko' atahori. Afi' dea-rala'. Afi' dale sala. Afi' mi'imuti atahori nara malolen. Nggari hendi basa naa ra leo! 060 1PE 002 002 Rala mara musi hii mihine Lamatualain Ded'ea-o'olan, ona' Ana mana bonggi feu' ra rae' a do bee fo rinu susu mia mama nara. Te naa mana tao nemehere mara boe manggate tungga-tungga fai. No ta'o naa, hei boe dad'i atahori lasi', fo misod'a tungga Lamatua' hihii-nanaun. 060 1PE 002 003 Huu hei o med'a mita hita Lamatuan rala malolen ena. 060 1PE 002 004 Misod'a mi'ib'ue mo Kristus. Huu Ana ona' fatu esa, te Ana na'ena masod'a'. Tukan ra nggari hendi fatu naa ena, huu ara du'a rae, fatu naa nda na'ena ngguna' saa sa boe. Te huu Lamatualain nae felin manaseli' teb'e, de pili nala E, dad'i fatu netehuu' pantin manaseli'. 060 1PE 002 005 Hei o musi mi'ib'ue mo Kristus, fo Lamatualain o pake nggi boe. No ta'o naa, hei ona' fatu fo Lamatua' pili nala' fo nafefela ume fee Dula-dalen. Hei o ona' fatu mana na'ena masod'a', ona' Kristus. Hei o ona' malangga agama mana rasod'a meumare' fee neu Lamatua'. Naa ona' hei mendi tutunu-hohotu' fee neu E. Hei tutunu-hohotu mara tao Lamatua' ralan namaho'o, huu Yesus Kristus mate fee neu basa nggi. 060 1PE 002 006 Te nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren oi, “Mete dei! Te Au utetende fatu netehuu', sia kota Yerusalem ia, fo ara ingga rae, ‘kota Sion’. Au mana pili fatu naa ena. Eni felin seli soa' neu Au. Dad'i atahori mana ramahere neu E, dei fo nda hambu mamaet saa sa boe.” 060 1PE 002 007 Yesus, ona' fatu naa boe. Ma soa' neu atahori mana ramahere neu E, Eni felin seli boe. Te soa' neu atahori mana nda ramahere neu E sa, Lamatua' Susura Meumaren sura' oi, “Fatu fo tukan ra nggari hendi' a, ale' ia dad'i fatu netehuu', pantin manaseli'.” 060 1PE 002 008 Ma hambu nenesura' boe oi, “Hambu fatu mana tao atahori ra'atunu. Hambu fatu mana tao se ra'aloli.” Naa, ra'aloli huu ara nda nau tao tungga Lamatua' hara-liin sa. Te Lamatua' tao mema' fo fee se ra'aloli ta'o naa ena. 060 1PE 002 009 Te hei nda ona' naa sa. Huu hei dad'i atahori fo Lamatualain pili nala' ena. Hei dad'i Eni enan. Hei ona' malangga agama mana mete-se'u mane' a. Hei o ona' nusa' esa masod'an meumare' fee neu Lamatua'. Hei dad'i ta'o naa, naa fo ama bisa mifad'e basa atahori so'al Lamatualain rala malolen, fo Ana tao fee nggi' a. Huu Ana denu nggi lao hela dala de'ulaka' ra, fo misod'a no tao malole'. Naa ona' hei lao hela ma'ahatu', fo misod'a sia Eni manggarelo meulau manaseli na. 060 1PE 002 010 Dalahulun, hei dad'i ona' bob'onggi' esa nda mana na'ena sosoan saa sa boe. Te ia na hei dad'i Lamatualain bob'onggin ena. Fe'esa'an, hei nda nau simbo Lamatua' susuen neu nggi sa. Te ia na, hei simbo mala ena. 060 1PE 002 011 Toronoo susue nggare! Hei ia ra, mema' fui' sia raefafo' ia. Huu hei ona' atahori dea' mana neu tungga-sangga sia atahori nusan. Naa de au aka' o'e fo ama afi' ona' atahori laen mana sia raefafo' ia, mana tao de'ulaka' tungga' a hihii-nanau nara. Huu sia rala mara hambu netatis. Naeni, hihii-nanau mae tao de'ulaka' lab'an no hihii-nanau mae tao malole'. Dad'i afi' hela hihii-nanau' mana nau tao de'ulaka' a nasenggi' nggi. Te mete ma ta'o naa, na, hei mimbilutu! 060 1PE 002 012 Minea malolole fo ama misod'a ndoo-tetu' sia atahori nda mana fe'e nahine Lamatua' sa matan. No ta'o naa, mete ma ara rae rapepenggo nggi leli, naa, ara rita' a malole mara. Ma, mete ma Kristus bali' nema, dei fo sira mana so'u rananaru Lamatualain, huu hei tatao malolem naa. 060 1PE 002 013 Hita Lamatuan nau' a hei tao rerena' neu basa atahori mana to'u koasa ra. Ona' a: Rena' neu mane' a, huu eni dad'i malangga mana sia ata' 060 1PE 002 014 Rena governor, te mane' a denu e, fo na'etu' hukun neu atahori mana tao dala de'ulaka' ra, ma fee kokoa' neu atahori mana tao dala matetu' ra. 060 1PE 002 015 Naa de Lamatualain nau' a ama tao ndoo-tetu' ra, naa fo atahori nggoa' mana nda nahine saa sa, nda na'ena dala' fo fua sala' neu nggi sa. 060 1PE 002 016 Mae ama dad'i atahori nenembo'it, mi'ena hak tao tungga hihii-nanau mara o, afi' tao dala-dala de'ulaka' mendi' hei hak ma. Tao ue-tataos fee neu Lamatua' mendi' hei hak ma, huu hei dad'i Lamatua' enan. 060 1PE 002 017 Hei musi fee had'a-hormat neu basa atahori. Hei musi sue basa atahori mana ramahere neu Kristus. Musi misod'a nandaa sia Lamatua' matan, te dei fo Eni mana na'etu' huku-d'oki' neu nggi. Ma ama musi fee had'a-hormat neu mana to'u parenda' ra. 060 1PE 002 018 Atahori ded'enu' re! Rena neu malangga mara, ma fee had'a-hormat neu se. Afi' rena neu' a malangga rala malole' ra. Te, ita' mae hei malanggam de'ulakan seli o, musi rena e boe. 060 1PE 002 019 Mete ma hei ruma nda sala saa sa boe, te hambu huku-doki' mata'-mata' mia malangga, ma hei mi'itataa' sia susa-sona' naa rala huu misined'a Lamatua' hihii-nanaun fee nggi, na, dei fo Lamatualain natud'u rala malolen neu nggi. 060 1PE 002 020 Mete ma hei tao sala', de hambu ue-hehemba', na, naa hahambun sa, mete ma mi'itataa' sia susa-sona' naa? nese to? Te mete ma hambu susa-sona' huu ama tao malole', ma mi'itataa', na, Lamatua' tao mata' neu nggi. 060 1PE 002 021 Te Kristus o nau hei misod'a tao ndoo-tetu', mae ama hambu susa-sona'. Huu Lamatua' o lemba-doi susa-sona' fee nggita boe. No ta'o naa, Eni dad'i conto, fo ata tungga, ona' ata lao' tungga ei lelen. 060 1PE 002 022 Nenesura' sia Lamatua' susura Meumaren nae, “Ana nda tao nita sala' sa. Nda hambu peko-leleko' kalua mia bafan sa.” 060 1PE 002 023 Lele' ara ola' ra'amuti E o, Ana nda bala-b'ae sa. Lele' Ana doid'oso o, Ana o nda na'atatataa' nae lab'an sa. Te Ana fee Aon neu Lamatualain liman. Huu Ana namahere nae, Lamatua' naa, Mana Ma'etu' Ded'eat no ndoo-tetu'. 060 1PE 002 024 Kristus naa, mana lemba-doi hita salan, lele' Ana mate mia hau nggangge' a. Ana tao ta'o naa, fo ata tasod'a no sud'i tao sala' fai. De ia na, ata nda tasod'a no tao sala', te tasod'a no tao' a ndoo-tetu'. Te Ana nggati nala hita ena, fo simbo nala huku-doki' tara ena. Huku-d'oki' naa tao E hambu hina-mbaes, losa Ana mate. Hina-mbaes mana tao E mate, na, mana tao malole' neu nggi ena. 060 1PE 002 025 Hei ona' bib'i lombo fo dalahulun mana lao tara leli' ena. Te ia na hei bali' misi' Lamatua' dala ndoo-tetun ena. Huu Ana mana nanea ma na'ab'oi nggi no malole', ona' manatad'a sa nanea ma na'ab'oi bib'i lombo nara. 060 1PE 003 001 Sao ina' re! Fa'ra au ae ata musi rena neu atahori mana to'u koasa ra. De hei musi rena sao mara boe. Misined'a te hambu tou' ruma nda nau tao tungga Lamatua' Hara-liin sa. Mae ara nda nau rena ded'ea-o'ola mara sa, te dei fo ara nau ramahere Lamatua', huu hei masod'a mara. 060 1PE 003 002 Huu ara mete, hei tao basa-b'asa' e no had'a-hormat mbali se ma meumare' sia Lamatualain matan. 060 1PE 003 003 Ina' meulaun, nda mia saa fo nenenita sia dea' sa. Conto ona': tao langga fulun dad'i mata'-mata', do, pake na'alelena' lilo mbilas-lilo fula', do, pake bua-ba'u mafelit nda nandaa had'at sa. 060 1PE 003 004 Te mana tao ina' ra meulau' teb'e naa, naeni: rala nara nda nenenita' sia' dea' sa. Conto ona': rala malole' ma mana sub'a-sub'a. Te mae ina' naa namalasi ena o, malole mata' naa, nda mopo sa. Tungga Lamatua' mata memeten, meulau' mata' naa, mafelit. 060 1PE 003 005 Huu lele ulu' a, ina rala malole' mana ramahere neu Lamatualain, rala malole nara o ona' naa boe. Ara o tao rerena' neu sao nara. 060 1PE 003 006 Ha'i conto mia bei Sara'. Ana tao rerena' neu saon Abraham. Ana o hela saon linu-afi e. Hei ina' ra musi tungga eni dalan, huu mete ma hei tao dala matetu', na, afi' mimitau saa-saa boe. 060 1PE 003 007 Sao tou' re! Misod'a rala' esa mo sao mara. Timba-tai malolole saa fo malole' fee neu e, basa naa tao tungga. Mitud'u had'a-hormat mbali e sia basa dala' ra, te ina' ra ma'aderen nda ba'u ona' tou' ra ma'ad'eren sa. Huu basa hei simbo bela' pusaka fo Lamatualain nau fee neu nggi' a. Naeni, simbo bela' masod'a feu' fo Lamatua' fee neu nggi mia rala malolen ena. Te hei sao tou' ra musi misod'a rala' esa mo sao mara, naa fo mete ma ru'a nggi so'u rala mara fo hule-o'e mo'e saa esa mia Lamatua', naa, Ana nau rena nggi boe. 060 1PE 003 008 Toronoo susue' re! Neu mate'en, au ae ola' dala' esa. Basa hei musi misod'a no rala' esa. Mete ma atahori esa named'a susa-sona' do namaho'o, na, hei laen o musi mimed'a ona' naa boe. Sue-lai atahori mana ramahere neu Kristus. Mitud'u rala malole' esa no esa. Afi' koa-bo'u ao mara, te musi miloe-mid'ae rala mara. 060 1PE 003 009 Afi' bala-b'ae de'ulaka' no de'ulaka'. Mete ma atahori ola' ra'atutuda' nggi, na afi' ola' mi'itutuda' bali' atahori naa. Te mo'e Lamatua' tao malole' neu atahori naa. Huu Lamatua' no'e nala nggi dad'i Eni atahorin, naa fo ama bisa simbo malole' mia E boe. 060 1PE 003 010 Nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren oi, Atahori mana sangga masod'a malole', ma mana sangga uanale naru' a, atahori naa musi nanea bafan fo afi' ola' de'ulaka', ma afi' ola' peko-leleko'. 060 1PE 003 011 Ana musi doa', fo sud'i boe tao de'ulaka' fai, te tao bali' a ndoo-tetu' leo. Ana musi nanori nasod'a mole-dame no basa atahori, ma sangga dala' fo malolole no se. 060 1PE 003 012 Huu hita Lamatuan tao mata' neu atahori mana nasod'a tungga' a ndoon. Ma Ana o nau rena neu hule-o'e nara boe. Te hita Lamatuan lab'an nakandoo' a neu atahori mana nasod'a tao' a de'ulaka'.” 060 1PE 003 013 Mete ma hei tao' a ndoo-tetu', na, seka nae tao de'ulaka' mbali nggi fai? Nda hambu, sa to? 060 1PE 003 014 Te mae hei tao' a ndoo-tetu', te basa ma hambu atahori tao ra'asususa' nggi, na hei onton. Mete ma hambu atahori nda rahine Kristus sa ramatau huu dala' sa, na, ama afi' mimitau tungga ta'o naa. Dud'u'a mara afi' liuali ma rala mara afi' susa ona' se boe. 060 1PE 003 015 Tao rala mara neenee-linolino, huu hei so'u Kristus sia rala mara fo dad'i hei Lamatua mana meumare'. Mete ma atahori ro'e nggi fo mifad'e nemehere mara, ma saa de ama mimihena mae, dei fo Kristus tao basa' e dad'i malole', na, ama musi sad'ia fo mitaa se. 060 1PE 003 016 Te hei musi mitaa no rala malole', ma mitud'u had'a-hormat mbali se, naa fo ara bub'ulu' hei tao matetu' mia rala meumare'. Mae hei tao malole' ta'o naa o, tantu hambu mana rae ola' ra'atutud'a' nggi, huu ama nenepa'a' mo Kristus. De mete ma ama tao malole' mikindoo' a, naa, sira mana ra'amuti nggi dei fo ara mae. 060 1PE 003 017 Mete ma naa tungga Lamatua' hihiin, na, afi' lilii', te malole lena' hei hambu susa-sona' huu tao ndoo-tetu' a, afi' huu hei tao sala' 060 1PE 003 018 Te Kristus mate lao esa, huu hita atahori tao sala' Eni mana nasod'a ndoo-tetu' a, mate soa' neu hita mana tasod'a to manggenggeo' a. Ana mate fo hei bisa malolole bali' mo Lamatualain. Kristus naa, atahori ona' hita boe. Atahori tao risa E, te Lamatua' Dula-dalen tao nasod'a bali' E. 060 1PE 003 019 Dula-dale' naa o nendi E neu nanori ao samana' mana nene'ena' ra sia mamana' sa ona bui e. 060 1PE 003 020 Sira naa, naeni atahori dalahulu' fo nda mana nau rena Lamatua' sa. Lele' naa ba'i Noh tao ofa monae' sa. Lamatua' nea-nea nae mete atahori tao tungga Eni hihii-nanaun, te ara nda nau tao tungga sa. Naa de aka' atahori falu' a hambu rasod'a mia oe mandali monae' a. 060 1PE 003 021 Oe mandali' naa dad'i conto, ona' lele' hei nenesarani' boe. Sarani' naa natud'u oi, Lamatua' mbo'i hendi nggi mia sala-kilu mara, huu Yesus Kristus nasod'a bali' ena. Lele' ara sarani nggi, ara nda rariu nggi fo tao rameu ao mara sa. Te matetun, hei mitaa mbali Lamatua', fo mae tao mimeu rala mara. No ta'o naa, ama bisa misod'a no ndoo-tetu' 060 1PE 003 022 Lele' ia, Yesus hene bali' sorga neu ena. Sia naa Ana endo' sia mamana nene fee had'a-hormat manaseli' a, Sia Lamatualain bob'oa onan. Boe ma, ate mana sia sorga ra, basa koasa ra, ma mana to'u koasa ra, musi rena neu Kristus. 060 1PE 004 001 Kristus naa, atahori ona' hita boe. Huu Ana hambu doid'oso' naen seli, hei o musi sad'ia hambu doid'oso', ona' E boe. Ma misined'a, te atahori mana sad'ia hambu susa-sona' huu nenepa'a' no Kristus, ana na'etu' nae eni nda nau tao sala' sa ena. 060 1PE 004 002 Mae ana fe'e nasod'a sia raefafo' ia o, ana nda tao sala' sa ena ona' atahori laen ra. Huu ana nasod'a tungga' a Lamatua' hihii-nanaun. 060 1PE 004 003 Fe'esa'an, hambu fai nae' mete ma hei mae tao sud'i a de'ulaka' sa, ona' atahori nda fe'e rahine Lamatua' sa. Conto ona': ara tao leli'. Ara hohongge. Ara tungga hihii-nanau de'ulaka nara. Ara rinu mafu. Ara feta dote dea'. Ara feta hohongge ra'ab'ue. Ara aka' songgo fo mana bisa tao ao fulu tara tenggou. 060 1PE 004 004 Ara ola' ralulutu nara malole mara, huu nda rahine ta'o bee de hei nda tao tungga de'ulaka manaseli' ona' sira tao' a sa. 060 1PE 004 005 Ma misined'a, te dei fo ara musi reu rataa mbali Lamatualain, mana Ma'etu Ded'eat. Ara musi rafad'e neu E saa de sira rasod'a de'ulaka' ta'o naa. Afi' lilii', te basa atahori musi reu rataa mbali E. Mae atahori fe'e masod'a' do mana mate' ra ena. 060 1PE 004 006 Teb'e! Lamatualain nae paresa' atahori mates ra ona' Eni paresa' atahori laen ra boe. Huu, Ana nae mete dala masod'a ma'ahulu nara. Naa de Yesus neu nafad'e Lamatua' Hara-lii Malolen neu se, naa fo ara o bisa hambu masod'a ndoo-tetu' fo tao tungga Lamatua' hihii-nanaun boe. 060 1PE 004 007 Fai matete'en deka-deka nema ena. Naa de hei musi dud'u'a losa lolosan, ma sub'a-sub'a, fo hei bisa hule-o'e no malole'. 060 1PE 004 008 Pantin na, hei musi misod'a esa sue esa mikindoo. Te mae atahori laen ra tao sala' naen seli o, mete ma hei fe'e sue e, na bisa mi'ib'ue mo e boe. 060 1PE 004 009 Simbo atahori mia mamana' laen numban sia ume mara no lima rua. Ma misined'a. Afi' simbo no unggu-remu'. 060 1PE 004 010 Atahori mana simbo papala-bab'anggi' mia Lamatua' ena, musi mete-se'u toronoo atahori mamahere nara nendi' papala-bab'anggi naa ra. Tao mata' ma pake no malole papala-bab'anggi' naa fo na'ena ngguna' soa' neu Lamatua'. 060 1PE 004 011 Conto ona': mete ma hambu papala-bab'anggi' fo nenori atahori, na, misined'a te hei musi mifad'e atahori mendi' Lamatua' Hara-liin. Mete ma hambu papala-bab'anggi' fo mete-se'u atahori, na, mete-se'u mendi' beb'e'i-bara'ai' fo Lamatua' fee' a. No ta'o naa, basa atahori rita rae, hei Yesus Kristus atahorin. Huu naa, ara so'u rananaru Lamatualain. Te Eni manaseli'! Ma na'ena koasa fo to'u parenda' nda nama'etu sa. Teb'e ta'o naa! (aiōn g165) 060 1PE 004 012 Toronoo susue nggare! Afi' heran, mete ma hei hambu sosob'a'-dod'ou' beran seli. Te naa fora nemehere mara. Afi' du'a mae, aka' mesa' nggi mana hambu sosob'a ona' naa. 060 1PE 004 013 Te rala mara bisa ma'ahee, huu ama hambu doid'oso' ona' Kristus o hambu doid'oso' ena. No ta'o naa, dei fo rala mara ma'ahee lele' basa atahori hambu rita Kristus manaselin. 060 1PE 004 014 Lele' atahori ola' ra'amuti nggi huu hei mi'ib'ue mo Kristus, na hei onton, huu Lamatualain Dula-dalen manaseli' a sia nggi. 060 1PE 004 015 Te mete ma hei musi hambu doid'oso, na, afi' huu hei misa atahori, do, mimina'o, do, tao de'ulaka', do, mana mii sardod'od'oo mo atahori laen ue-tataon. 060 1PE 004 016 Te mete ma atahori hambu sususa' huu dad'i Kristus atahorin, ana nda parlu named'a mamaet saa sa boe. Malole lena' ara koa-kio Lamatualain, huu sira dad'i atahori Kristen. 060 1PE 004 017 Fain losa ena fo atahori rataa sia Lamatualain matan. Ana paresa' na'ahulu' atahori nara masod'an. De dud'u'a neu' ena! Mete ma Ana paresa' na'ahulu' hita atahori Kristen, na, ta'o bee no atahori nda mana nau simbo Hara-lii Malolen sa? Tantu huku-doki nara beran lena'! 060 1PE 004 018 Te nenesura' sia Lamatua' Susura Meumaren oi, “Mete ma atahori mana nasod'a ndoos ra rae' a nda hambu masoi-masod'a' sa, na, ta'o bee fai atahori nda mana tao-afi' neu Lamatua' sa? Ma, ta'o bee no atahori mana nasod'a no'a sala'?” 060 1PE 004 019 Dad'i mete ma Lamatualain hela atahori nara hambu sususa' tungga Lamatua' hihii-nanaun, na, ara bisa ramahere rae, dei fo Ana nanea se boe! Huu Eni mana tao nala se na. Eni o tao tungga saa fo Eni ola' a. Huu Eni nanea se ta'o naa, naa de ara fe'e bisa tao ndoo-tetu' a. 060 1PE 005 001 Naa, au mana nuni esa boe. Dalahulun, lele' Kristus lemba-doi doid'oson, au ita no mata ngga. Mete ma basa atahori rita Lamatualain manaselin, na, au o nau ita no mata ngga dala' naa ra. Dad'i au nau fee nenori' neu mana nuni laen ra, ta'o ia: 060 1PE 005 002 Hei ona' manatad'a mana ra'ab'oi bib'i lombo nara. Dad'i ama musi mete-se'u malolole atahori fo Lamatua' fee neu nggi ena. Mete-se'u se no malole'. Afi' mete-se'u huu naa hei ue-tatao mara, te huu hei hii tao ta'o naa. Mete-se'u se tungga Lamatua' hihii-nanaun. Afi' hii' a mia onton lena'-lena', te ue-tao no manggate fo tulu-fali Lamatua' atahori nara. 060 1PE 005 003 Afi' hii' a parenda leli, fo tao mimib'era atahori fo Lamatua' fee nggi mete-se'u' ra. Te, ama musi dad'i conto malole', fo mitud'u dala' fee se. 060 1PE 005 004 Yesus naa, ona' Malangga Manatad'a. Mete ma Ana bali' nema, Lamatualain nau fee nggad'i mara, huu hei mete-se'u atahori mara no malole'. Nggad'i' naa, nda bisa nambalutu sa, te ana na'atataa' nakandoo' a. 060 1PE 005 005 Ana soru' re! Hei o musi rena mana nuni jama'at ra. Basa nggi afi' so'u-so'u' ao mara. Huu Lamatua' Susura Meumaren sura' oi, “Lamatua' lab'an atahori mana so'u-so'u' ao nara, te Ana hii' a natud'u rala malolen neu atahori mana naloe-nad'ae ralan.” 060 1PE 005 006 Naa de basa nggi musi misined'a Lamatua' koasan, fo ama afi' koao. Boe ma, doo-doo nandaa no fain, Lamatua nau koa nggi. 060 1PE 005 007 So'u rala mara fo hela Lamatua' mana mete-se'u basa dala' mana tao hei dud'u'a. Huu Ana fad'uli hei. 060 1PE 005 008 Besa-b'esa, o! Dud'u'a naru'! Minea malolole te hita musun, naeni nitu ra malanggan, nae tao nalutu nggi. Ana nae od'o hendi nggi ona' singa mana mamanasa' sa nae sangga banda nanaan. 060 1PE 005 009 Te afi' mimitau. Hei musi lab'an nitu ra malanggan naa. Hei o musi mi'itataa' fo mimihere nakandoo neu Lamatua'. Huu hei mihine ena mae hei toronoo atahori mamahere mara sia bee-b'ee sia raefafo' ia o, musi hambu doid'oso' ona' hei boe. 060 1PE 005 010 Misined'a te Lamatualain hii natud'u rala malolen neu nggita. Ana mana no'e nala nggi fo dad'i Eni atahorin, huu hei simbo mala Kristus ena. Naa de Ana nae so'u nananaru nggi, fo ama bisa misod'a mikindoo mo E. Te mete ma hei hambu mala doid'oso' nda doo' sa sia raefafo' ia ena, na, Lamatua' nae tao nalole bali' nggi. Ana nae tao manggate rala mara ma tao fee nggi mi'itataa'. Ana o naririi nggi sia fanderen manggatee'. (aiōnios g166) 060 1PE 005 011 Ata to'e fo basa koasa sia Lamatua' liman losa doo ndu'u-d'oon. Teb'e! (aiōn g165) 060 1PE 005 012 Silas tulun au de sura' susura e'eku' ia. Eni, hita toronoo nemeheren, ma au lima ona ngga. Au unori nggi, fo ama mi'itataa' mihere', huu Lamatua' hii' a natud'u rala malolen nakandoo' a neu nggita. Dad'i ama musi mimbirii' mihere fo afi' mi'id'ed'ea'. 060 1PE 005 013 Atahori mamahere' mana ra'ab'ue sia kota Babel haitua hara' sod'a'-mole' fee neu nggi boe. Lamatualain pili nala se, ona' Ana pili nala nggi boe, Au ana ngga Markus o haitua hara sod'a-mole' boe. 060 1PE 005 014 Mete ma hei mindaa, na, mitea se mendi' i'id'u susue' mana natud'u hei susue mara. Au nau fo basa hei mana mimihere neu Kristus bisa misod'a no mole-dame, ma neenee-linolino. Sod'a-mole', Petrus # # BOOK 061 2PE 2 Peter 2 Petrus 061 2PE 001 001 Susura ia mia au, Simon Petrus. Au dad'i Yesus Kristus atahori ded'enun. Au o dad'i Eni atahori ded'enun, fo Ana denu sud'i' a bee uu fo ufad'e atahori so'al Eni. Au sura' susura ia fee neu hei mana mimihere neu Yesus Kristus ena. Huu Lamatualain ralan ndoos, de Ana soi dala' fo hei bisa mimihere neu Kristus, ona' hai boe. Nemehere' naa, mafelit soa' neu basa nggita. Kristus o dad'i hita Lamatualain, ma Eni o dad'i atahori mana tefa-soi hita mia sala tara. 061 2PE 001 002 Au o'e fo hei bisa mihine malolole Lamatualain, ma mihine malolole hita Lamatuan Yesus. Hela fo ara ratud'u rala malole Nara neu nggi, fo ama bisa misod'a no mole-d'ame ma neenee-linolino. 061 2PE 001 003 Yesus koasan ona' Lamatualain koasan boe. Naa de Yesus fee nggita basa saa fo hita parlu, fo tasod'a matetu' tungga Lamatua' hihii-nanaun. Ana tao ta'o naa, huu tahine malolole E. Ma Ana mana no'e nala nggita fo dad'i atahorin, huu Eni malole' ma manaseli' 061 2PE 001 004 Yesus fee basa dala pantin ra neu nggita. Huu dalahulun, Ana helu-fuli nae fee dala' naa ra ena. Hehelu-fufuli nara, malolen seli. Ana fee basa naa ra neu nggita, fo rala tara bisa dad'i ona' Lamatua' ralan boe. Ma hita o bisa tala seri mia basa dala' de'ulaka' fo atahori raefafo' hii' a tao' ra, huu rasod'a tungga' a hihii-nanau nara, ma nda ra'amamate' rala sa. 061 2PE 001 005 Naa de au nau hei mimbirii' mihere' fo tao dala malole' ra. Huu hei mimihere Yesus ena, te naa nda fe'e dai sa. Tao mikindoo' a dala malole' ra. Mihine Lamatua' no malole. 061 2PE 001 006 Te afi' losa' a naa. Minori fo misod'a mi'imamate' ao mara. Te naa nda fe'e dai sa boe. Mete ma hei hambu susa-sona, na, ama musi mi'itataa' mihere', afi' mi'ided'ea'. Ma tao lena' naa fai. Tao basa-b'asa' e tungga Lamatua' hihii-nanaun. 061 2PE 001 007 Te afi' losa' a naa. Mitud'u susue' neu toronoo atahori mamahere tara. Te naa nda fe'e dai sa. Huu hei musi misod'a sue-lai basa atahori mikindoo. 061 2PE 001 008 Mete ma hei misod'a ta'o naa, ma dala' malole ra boe ramanae rakandoo, na, naa tao nggi mihine malole hita Lamatuan Yesus Kristus. Dala malole' ia ra nda nggari parsuma' sa, ma nda ngganggari fai a sa. Huu dala' ia ra tao nggi mihine malolole E. 061 2PE 001 009 Mete ma hambu atahori nda nau tao ta'o naa sa, ana du'a e'eku' a. Ana nda nita saa mana hambu sia matan sa, Ana ona' poke'. Lamatua' fee ambon neu atahori naa sala nara fo ralan bisa meu'. Te atahori naa lilii' ena! 061 2PE 001 010 Toronoo susue' re! Ia na ama musi mimbiri' mihere' lena' fai. Lamatua' pili nala nggi dad'i atahorin ena, de ima misi' E. Ia na, musi mitud'u mae, hei dad'i Eni bob'onggin ena. Mete ma dala' ia ra fo au ufad'e fa' ra boe namanae nakandoo' a sia masod'a mara, na, hei nda tud'a sa. 061 2PE 001 011 No ta'o naa, Lamatualain nau fee nggi dala' sa manaseli'. Naa de Ana soi dala' ma fee nggi hak fo simbo Yesus Kristus dad'i hei Manem fo misod'a mikindoo mo E. Te Eni, hita Lamatuan. Ma Eni o, Atahori mana fee masoi-masod'a' neu nggita mia sala tara. (aiōnios g166) 061 2PE 001 012 Hei mihine dala' fo fa' ra au ufad'e' naa ra ena, ma ama mi'itataa' mihere' huu ama mimihere neu saa fo ndoo-tetu' a. Mae ta'o naa o, au ae fee nesenened'a' usufafali dala' ia ra neu nggi, naa fo hei nda lilii' sa. 061 2PE 001 013 Au nda nau hela nggi fo ama lili' sa. Au ae fee nggi nesenened'a', fo ama du'a mikindoo' a dala' ia ra. Te lele' au fe'e usod'a sia raefafo' ia, mema' nandaa au fee nggi nesenened'a so'al dala' ia ra. 061 2PE 001 014 Nda doo' sa, te au mate ena. Hita Lamatuan Yesus Kristus nafad'e neu au ta'o naa ena. Naa de au uhine mema' ena. 061 2PE 001 015 Lele' ia au ue-tao teb'e-teb'e', fo mae dei fo au mate o, ama misined'a mikindoo dala' ia ra. 061 2PE 001 016 Dalahulun, au o nonoo nggara dui nggi so'al hita Lamatuan Yesus Kristus ena. Hai o dui mae, mete ma Ana bali' nema, na, nema no koasa manaseli'. Teb'e, to? Te naa nda dud'uit leleko' sa. Huu hai dui' saa fo hai parna mita no mata ao mara! Naa de hai bub'ulu' Yesus manaselin, ona' mane monae' sa. 061 2PE 001 017 Lao esa, hai mo Yesus mi'ib'ue sia Lamatua' lete meumaren. Ma Ama' Lamatualain mana nafad'e hai so'al Yesus manaselin. Huu lele' naa, hai rena hara malole' manaseli' sa mia lalai a oi, “Ia, Au Ana susue ngga. Ana tao namaho'o rala ngga.” 061 2PE 001 019 Naa tao nggita boe tamahere so'al dala' ra fo hita simbo mia Lamatua' mana ola-olan dalahulu' ra ena. Dad'i malole lena' ama tao tungga hehelu-fufulin nara! Huu hehelu-fufuli nara naa, ona' lambu sa naronda sia mamana ma'ahatu' a. De ama musi rena hehelu-fufuli nara losa Yesus bali' nema. No ta'o naa, ama boe mihine mikindoo' a. Huu naa ona' hei mita ndu fefetu' a na'ahulu', dei de relo a tod'a fo tao basa' e manggarelo'. 061 2PE 001 020 Misined'a te Lamatua' mana ola-ola nara rafad'e mema' so'al dala' hetar ena. Te sira nefad'en nda tungga' a sira hihii-nanaun sa. 061 2PE 001 021 Huu saa fo ara sura' naa, nda na'oka mia saa fo ara hii-nau ola' a sa. Te naa na'oka sia Lamatualain, tungga saa fo Dulad'ale Meumare' a natud'u neu se. 061 2PE 002 001 Dalahulun, hambu atahori Isra'el ruma rae, sira dad'i Lamatualain mana ola-olan. Tao-tao te ara peko-leleko'. Dei fo hei o mindaa mo atahori ona' naa ra sia talad'a mara boe. Huu hambu atahori ruma rae, sira ranori so'al Lamatua', te ara peko-leleko'. Ara ranori ra'afuni' dud'u'a de'ulaka nara. Naa de ara bisa ranori rala sira nenorin mana sora-senggo' ra. Mete ma hei tao rerena' neu nanori nara, na, dei fo hei mimbilutu. Ara rafanii rae, Lamatua' Yesus naa, nda sira lamatuan sa. Tao-tao te, Ana tefa-soi nala se no felin seli. Huu tatao nara ta'o naa, de nda doo' sa te rambalutu. 061 2PE 002 002 Mae ta'o naa o, dei fo atahori hetar tungga se, ma sud'i' a tao leli nda rahine mamaet sa. Dei fo atahori ola' nda malole' sa so'al nenori matetu' a, huu sira tatao-nono'i nara naa ra. 061 2PE 002 003 Meser mana peko-leleko' naa ra, mana bare-na'o ra. Ara e'edik mata'-mata' fo tipu-laka rala doi mara. Te afi' lilii', huu Lamatualain dad'i Mana Ma'etu' Ded'eat nda parna sunggu' sa. Mia dalahulun, Ana sad'ia fo huku-doki se. Dei fo ara rambalulutu. 061 2PE 002 004 Conto ona', dalahulun, Lamatua' ate nara ruma sia sorga tao sala'. Te Lamatua' dad'i Mana Ma'etu' Ded'eat nda mbo'i se sa. Ana nggari se naraka rala reu, ma ena nala se sia ndola ma'ahatu' a rala. Ara rahani sia mamana' naa losa fain fo reu rataa mbali E. (Tartaroō g5020) 061 2PE 002 005 Ona' naa boe no atahori lele ulu' ra. Lele' naa, ara rasod'a tao' a de'ulaka', ma nda tao-afi' neu Lamatualain sa. Te Lamatua' nauli de atahori rala ndoos na esa, naran Noh, natud'u dala' fo atahori bisa rasod'a matetu'. Te ara nda nau rena e sa boe. Naeni de Lamatua' na'onda' oe mandali monae' a tao nalutu atahori nda mana tao-afi' neu E sa. Te Ana tao nasod'a Noh no sao ana nara. Basa se atahori falu. 061 2PE 002 006 Lele' esa fai, ma'ahulun atahori mia kota Sod'om no kota Gomora ra rasod'a tao de'ulaka manaseli'. De Lamatualain hukun se. Ana hotu hendi basa sud'i' a saa mana sia naa ra losa dad'i reu afu. Ma, basa atahori mana sia naa ra mate. Naa dad'i conto fee neu atahori laen mana nau' a tao de'ulaka' ma nda tao afi' neu Lamatualain sa. Ara rahine mema' sira uanale nara, mete ma ara nda nau doa' sa. 061 2PE 002 007 Te lele' naa, hambu atahori esa, naran Lot, nasod'a tungga' a ndoon. Ana bengge no' a atahori de'ulaka' ra tatao mana ma'alelena nara, mana nda nau rena neu Lamatua' sa. Basa de, Lamatua tao nasod'a Lot mia naa. 061 2PE 002 008 Lot mesa' ne hii' a tao matetu' ra, te ana leo sia atahori Sod'om ra talad'a nara. Boe ma, tungga-tungga fai na ana nita no rena ara ralena-langga neu Lamatua' Hohoro-lalane nara. Naa tao fee ralan susa. 061 2PE 002 009 Basa conto naa ra ratud'u oi, Lamatualain nahine fee masoi-masod'a' neu atahori mana hii' a rena Eni, mia sosob'a' mata'-mata'. Ana o nahine na'etu' huku-doki mamabera' neu atahori mana nasod'a no' a sora-senggo' ra. Boe ma Ana tao ta'o naa nakandoo' a losa fain dei fo Ana na'etu' basa atahori ra ded'ean. 061 2PE 002 010 Huku-doki' mamabera' naa, tud'a lelenan neu atahori mana hii' a rasod'a no manggenggeo' tungga' a hihii-nanau nara. Ara nda nau rena atahori esa sa boe, ma ara raneneut basa mana to'u koasa ra. Dei fo Lamatua' hukun se. Boe ma, meser mana peko-leleko' naa ra, rambarani seli, ma koao. Ara nda nau ratud'u had'a-hormat, ma nda ramatau ola' ra'amuti Lamatualain no ate nara mana sia sorga. 061 2PE 002 011 Tao-tao te, ate mana sia sorga ra ma'adere' lena meser mana peko-leleko' ra. Mae ta'o naa o, ate naa ra nda ola ra'amuti meser naa ra sia sira Lamatuan matan sa. Ma ara o nda fua sala' leli neu meser naa ra sa. 061 2PE 002 012 Te meser mana peko-leleko' ra hii' a ola' ra'amuti so'al dala-dala' fo sira o nda rahine sa boe. Huu ara ona' a banda nda mana dud'u'a nahine sa! Malole lena', to'u mala se fo tao milulutu se! Te uanale nara ta'o naa. Tantu rambalutu, huu tatao-nono'i nara. 061 2PE 002 013 Ara tao sususa' nae' neu atahori ra. Dei fo Lamatua' o tao sususa' nae' neu se boe, huu tatao-nono'i nda matetu nara sa. Ara hii' a feta-dote no koa'-kee. Ara o hii' a tao sora-senggo' sia fai rerelo', naa fo basa atahori bisa rita de'ulaka nara. Ara nda rahine mamaet sa, ma tao ralutu hei nara malole mara. Mete ma ara raa fefetas ra'ab'ue ro nggi, ara hii tao tungga' a hihii-nanau de'ulaka nara. 061 2PE 002 014 Mata nara lendo neu ina' mana nau tao sala' ro se. Ara rasod'a tao de'ulaka' rakandoo' a. Ara hii' a sangga atahori fo nemeheren neu Lamatua' nda manggatee' sa, ma fufud'i se fo tao tungga de'ulaka'. Ara aka' sangga dala' fo bare-na'o rakandoo' a. Tantu Lamatua' huku-doki se! 061 2PE 002 015 Dalahulun, meser mana peko-leleko' naa ra, atahori mana tungga dala ndoo-tetu' a, te dood'oo ma ara lao' sora-senggo. No ta'o naa, ara ona' Balaam dalahulun, naeni Bosor anan. Eni naa, Lamatua' mana ola-olan esa. Te ana hii' a sangga doi', naa de ana tao dala nda matetu' ra sa. Lao esa, Balaam sae banda keledei. Keledei ra nda bisa ola-ola' sa. Te lele' naa Lamatua' tao banda keledei a ola' ona' atahori e! De banda keledei naa, ena-ai Balaam, huu tatao-nono'i de'ulakan. Banda keledei naa, nau fo ana naloe', naa fo ana sud'i boe tao sora-senggo' ra fai, ona' atahori mulu' e. 061 2PE 002 017 Meser mana peko-leleko' naa ra ona' oe mata' esa nda ma ngguna saa sa boe, huu meti hendi ena. Ara o ona' lume-masu' nda ma ngguna saa sa boe, huu anin fuu hendi e. Lamatua' sadia hela mamana ma'ahatu' esa fo ena se reu rala. (questioned) 061 2PE 002 018 Huu, ara ola' nae', te nda maisi' sa. Ara rae fufud'i atahori, fo tao tungga sira hohongge-bub'uni nara. Ara hii' a kokoe-nanasi atahori mana fe'e lao bali' risi' dala ndoo-tetu' a, fo tao selu' sala' fai. 061 2PE 002 019 Atahori mana peko-leleko' naa ra helu rae, “Mete ma hei rena neu hai, na, hei bisa tao tungga' a hihii-nanau mara!” Te atahori mana ola' ta'o naa ra, ona' ate mana nda bisa mbo'i ao nara mia de'ulaka' ra sa. Huu atahori mana hela fee dala' sa nauli nala e, na, naa ona' ana dad'i neu dala' naa aten ena. 061 2PE 002 020 Mete ma nau nenembo'it mia de'ulaka' sia raefafo' mana tao nanggenggeo nggita, na, musi tahine hita Lamatuan Yesus Kristus. Te mete ma hambu atahori dinggo' hela E, fo reu ra'ab'ue selu' ro de'ulaka ona' dalahulun, na, naa ona' dala de'ulaka nauli se. Ale' ia, ara boe hambu sosoe' ena! 061 2PE 002 021 Mete ma ara rahine dala masod'a' matetu' a ena, te ara dinggo, ma nda tao tungga dala malole' ma meumare' a sa ena, fo Lamatua' parenda neu nggita, na, naa nda malole' sa. Malole lena' ara nda parna rahine dala ndoo-tetu' a sa. 061 2PE 002 022 Hambu ded'ea lasi' dai meser mana peko-leleko' ra oi, “Mete ma busa muta, na ana neu dalo bali' mutas na.” Hambu laen fai, mana oi, “Mae fafi sa neneneriu' ena o, ana bali' neu loli tane a fai. 061 2PE 003 001 Toronoo susue nggara e! Ia, au susura karua ngga fee neu nggi. Sia susura karua' ia ra, au fee nesenened'a' neu nggi, fo hei bisa dud'u'a so'al dala ndoo-tetu'. 061 2PE 003 002 Misined'a Lamatua' mana ola-ola meumare dalahulu nara ded'ea o'ola nara. Misined'a Yesus ded'enu nara boe. Misined'a malolole so'al saa fo hita Lamatuan parenda se fo rafad'e nggi. Te Eni mana fee masoi-masod'a' neu nggi mia sala-kilu' ra! 061 2PE 003 003 Misined'a ta'o ia: mae raefafo' nda fe'e natete'e sa, te hambu mana ma'ae'ei' mana tao leli tungga' a hihii-nanau nara. Ara ola' ra'amuti basa dala ndoo-tetu' ra. 061 2PE 003 004 Ara ola' rae, “Cii! Yesus helu-fuli nae, Eni nae bali' nema, do? Mete ma ta'o naa, na, Ana sia bee? Huu eni' a mia hita bei-ba'i nara mate, losa ia nema, basa' e fe'e naa ena. Basa' e lao' nekendoo, eni' a Lamatua' na'adad'i' lalai no raefafo'.” 061 2PE 003 005 Te hambu dala' esa fo atahori mana peko-leleko' ra nda nau rasaned'a sa. Naeni, mia fefeun Lamatua' ola' a, ma lalai dad'i neu' ena. Ma Lamatua' tao oe boe. Basa ma Ana tad'a-banggi oe mia rae mad'a', ma tao rae mad'a' sou mia oe' a. Lamatua' ola' ta'o bee, na, naa o dad'i boe. Dod'oo ma, Lamatua' tao nalutu basa atahori sia raefafo' ia fo mana rasod'a mia ba'i Noh lelen, nendi' oe mandali monae'. Te lele' ia, Lamatua' nafad'e mema' saa fo Eni nau tao soa' neu lalai no raefafo'. Lele' ia Ana fe'e na'atataa', te dei fo losa fain, Ana nae hotu hendi se. Te dei fo Lamatua' natud'a huku-d'oki' fo nalutu atahori nda mana nau tao afi' neu Eni sa. Mae ta'o naa o, atahori mana peko-leleko' ra nda nau rasaned'a sa rae, Dei fo Lamatualain tao tungga saa fo Eni ola' ena. 061 2PE 003 008 Toronoo susue ngga re! Afi lilii' dala' ia, naeni, hita Lamatuan nda ito-reken fai ra ona' hita sa. Te tungga Eni, fai esa bisa dad'i too rifon sa. Ma too rifon sa bisa dad'i fai esa. 061 2PE 003 009 Mete ma hita Lamatuan helu-fuli nae tao dala' esa, na, Ana tao nandaa no fain, nda nahani sa. Hambu atahori ruma du'a rae Ana ue-tao bab'anggo. Tao-tao te hoko'! Te Ana na'atataa', fo nahani fain dei. Hita Lamatuan nau fo basa atahori doa' dei, fo lao hela sala-kilu nara, ma heo' bali' tungga Eni. Huu Ana nda nau atahori nenesaranggaa' mia Eni sa. 061 2PE 003 010 Te mete ma hita Lamatuan bali' nema na, nda hambu atahori rahine mema' sa. Te neneman naa, aib'oi' ona na'o esa maso' ume rala neu. Lele' naa, basa saa mana sia lalai a kad'e hendi se, ona' relo, fulan, ma nduu' ra. Basa' e basa! Ona' naa boe, raefafo' no basa isi oen. Kad'e hendi se! 061 2PE 003 011 Dad'i mete ma basa e kad'e hendi se ona' naa, na, hei musi dad'i atahori ona' bee fai? Hei musi mimbirii' mihere' fo misod'a tungga Lamatua' hihii-nanaun. Hei musi misod'a meumare'. 061 2PE 003 012 Hei musi mihani mikindoo Lamatua' neneman. Dad'i hei musi mimihere' fo tao fain nema lalai leo. Lele' naa, kad'e hendi lalai boe. Ma basa saa-saa sia lalai ra o nene lalangge hendi' de noe hendi se. 061 2PE 003 013 Te dei fo hambu lalai mata feu' no raefafo mata feu' boe. Lamatualain helu-fuli ta'o naa ena, ma naa saa fo hita tahani' a. Sia naa hambu' a atahori mana rasod'a ndoos ra. 061 2PE 003 014 De toronoo susue nggare! Lele' hei mihani dala' ia ra, hei musi mihehere fo dad'i atahori malole', tungga Lamatua' nilen. No ta'o naa, nda hambu atahori bisa fua sala' neu nggi sa. Mimihere fo misod'a bad'ame boe. 061 2PE 003 015 Te hita Lamatuan naa na'atataa', naa fo Ana bisa fee masoi-masod'a' neu nggi mia sala-kilu mara. Naa, hita toronoon Paulus sura fee nggi so'al dala' hetar mana ona esa', to? Lamatua' mana fee ne nahine ta'o naa, naa de ana sura ta'o naa boe. 061 2PE 003 016 Lele' Paulus sura' susura esa, ana o ola' dala' ia ra boe. Mia susura nara, mema' hambu dala ruma fo hita susa tahine masud na. Ma hambu atahori tao o'oheheo' Paulus masud na boe. Ara o tao o'oheheo' dala' laen sia Lamatua' Susura Meumaren boe. Sira, naeni atahori manambera' ra, ma atahori fo nemeheren nda manggatee' sa. Atahori mata' naa ra, dei fo lutu'-eto' nala se. 061 2PE 003 017 Toronoo susue nggare! Hei mihine meser mana peko-leleko' naa ra dala masod'a nara ena. De besa-b'esa, o! Te ara nda nau rena hohoro-lalane' saa sa boe. Ara sob'a peko-leleko' nggi, naa fo ama dinggo lao hela dala ndoo-tetu' a. Te afi hela se rasenggi' nggi ta'o naa. Huu naa de ama musi mi'itataa' mihere'. 061 2PE 003 018 Malole lena, hei nemehere mara mori nekendoo. Huu hei mihine hita Lamatuan Yesus Kristus ena, mana fee masoi-masod'a' neu nggita mia sala-kilu tara. Ana nau natud'u rala malolen neu nggi. Ma Ana o nau fo mihine E no malole' lena' fai. Au nau fo basa atahori so'u rananaru E, mia lele' ia losa doo ndu'u-doon neu. Sod'a-mole' Petrus (aiōn g165) # # BOOK 062 1JO 1 John 1 Yohanis 062 1JO 001 001 Au sura' susura ia so'al Lamatualain Hara-liin mana nendi masod'a'. Hara-lii mana nendi masod'a' ia, sia eni' a mia raefafo' fefeun. Lele' ia au, o nonoo nggara mita E no mata mara ena. Hai rena E no hai ndiki mara. Ma hai nggama E no lima mara boe. Hai mita E ta'o naa, 062 1JO 001 002 huu Ana nema sia hai talad'a mara. Dalahulun, Ana leo no Aman, te ia na Ana natud'u Aon nema nggita. Huu naa, hai mimbirani mifad'e neu nggi ta'o bee fo atahori bisa hambu masod'a ndoo-tetu', nda mana etu' sa. Te Eni ia, Hara-lii mana nendi masod'a'. (aiōnios g166) 062 1JO 001 003 Hai mae mifad'e nggi, basa saa fo hai mita' a, ma basa saa fo hai rena' a ena, naa fo ama bisa rala' esa mo hai boe. Huu basa hita nenepa'a to Lamatualain no Anan fo Ana haitua nema' a, naeni Yesus Kristus. 062 1JO 001 004 Dad'i hai sura' susura ia, fo tao nemeho'o rala mara. No ta'o naa, hai rala mara o boe ma'ahee. 062 1JO 001 005 Nenori' fo Yesus nanori neu hai, ia na hai mae mifad'e neu nggi, naeni ta'o ia: Lamatualain naa, malolen seli. Ana nda na'ena de'ulaka' mbei sa boe. Huu Ana ona' manggarelo' mana naronda, nda na'ena ma'ahatu' mbei sa boe. 062 1JO 001 006 Mete ma hita ola' tae, “Hita tasod'a rala' esa to Lamatua',” tao-tao te hita fe'e tasod'a tao de'ulaka', na, naa ona' hita tasod'a sia ma'ahatu' a. Huu hita ola' peko-leleko', ma nda tasod'a tungga dala ndoo-tetu' a sa. 062 1JO 001 007 Te mete ma tasod'a tungga dala ndoo-tetu' a, na, hita ona' atahori mana nasod'a sia Lamatualain manggarelon rala. No ta'o naa, hita bisa tasod'a rala' sa, esa no esa. Ma rala tara dad'i meumare', huu Lamatualain Anan Yesus mate, ma raan fee ambon neu basa sala-kilu tara ena. 062 1JO 001 008 Mete ma hita ola' tae, “Hita nda tao sala' sa,” na, naa dad'i tanda oi, hita e'edik tala bali' ao tara, ma nda tahine ndoo-tetu' a sa. 062 1JO 001 009 Te mete ma hita tataa sala-kilu tara, dei fo Lamatualain, mana na'ena rala ndoos, tao tungga hehelu-fufulin ma fee ambon neu sala tara, ma tao nameu rala tara. 062 1JO 001 010 Mete ma hita ola' tae, “Hita nda tao tita sala' sa,” na, naa hita tae Lamatualain mana peko-leleko'! Huu Ana ola' ena nae, basa atahori tao sala'. Ma mete ma hita ola' ta'o naa, na, naa natud'u ena oi, Hara-lii nda hambu sia rala tara sa. 062 1JO 002 001 Ana susue ngga re! Au sura' fo ufad'e basa ia ra, naa fo ama misod'a sud'i boe tao sala' fai. Te mete ma hambu mana tao sala', dei fo hambu mana masala'e hita sia Ama' Lamatualain matan. Eni, Yesus Kristus, Atahori Meumare' fo Lamatualain haitua nema sia raefafo' ia. 062 1JO 002 002 Ana mate dad'i tutunu-hohotu' fee neu nggita, fo Lamatualain fee ambon neu sala-kilu tara. Nda fee neu aka' a hita sa, te fee neu basa atahori sia raefafo' ia. 062 1JO 002 003 Hita bub'ulu' tae, hita tahine Lamatua' no malole, mete ma hita tungga Eni parenda nara. 062 1JO 002 004 Atahori bisa ola' rae, “Au uhine Lamatualain.” Te mete ma eni nda tao tungga Lamatua' parendan sa, na, eni mana peko-leleko' mana ola' laen te tao laen. 062 1JO 002 005 Te atahori mana tao tungga Lamatua parendan, naa dad'i bukti oi, eni sue teb'e-teb'e' Lamatua' ena. No ta'o naa, hita bub'ulu' tae, hita ia ra, Lamatua' atahorin. 062 1JO 002 006 Dad'i mete ma atahori sa ola' nae, “Au usod'a u'ub'ue o Lamatualain,” na, eni masod'an musi ona' Yesus Kristus. 062 1JO 002 007 Ana susue ngga re! Parenda' fo au sura' ia, nda dala feu' soa' neu nggi sa. Huu parenda' ia mema' sia Lamatua' Hara-liin fo hei rena mia lele ulu' a. 062 1JO 002 008 Mae ta'o naa o, te hambu dala feu' fo au ae sura' so'al Lamatua' parendan ia. Parenda' ia lao' no matetu' sia Yesus masod'an ena. Ma parenda' ia lao' sia hei ena, huu hatu' mana sia rala mara mopo hendi ena, ma manggarelo matetu' a naronda sia masod'a mara ena. 062 1JO 002 009 Atahori sa bisa ola' nae, “Au usod'a sia manggarelo' a.” Te mete ma eni mburu-oe' no toronoon, na, naa dad'i tanda oi, eni fe'e nasod'a sia ma'ahatu' a. 062 1JO 002 010 Huu atahori mana nasod'a sia manggarelo' a, ana musi sue toronoo nara, ma nda hambu de'ulaka saa sa boe sia ralan fo na'atutud'a' e. 062 1JO 002 011 Naa de, mete ma hambu atahori mburu-oe' no toronoon, naa dad'i tanda oi, eni nasod'a sia ma'ahatu' a. Eni lao' hama-hama, huu ma'ahatu' a tao matan poke ena. 062 1JO 002 012 Ana ngga re! Au sura' susura ia fee neu nggi, huu Kristus mate soa' neu nggi ena, ma Lamatualain fee ambon neu sala-kilu mara ena. 062 1JO 002 013 Ina-ama lasi' re! Au sura' susura ia fee neu nggi, huu hei mihine Yesus Kristus, mana sia eni' a lele ulu' a. Ana feto-monetena' re! Au sura' susura ia fee neu nggi, huu hei mitati lab'an de'ulaka manaseli' a, losa hei misenggi' e. 062 1JO 002 014 Ana ngga re! Au sura' susura ia fee neu nggi, huu hei mihine Ama' Lamatualain. Ina-ama lasi' re! Au sura' susura ia fee neu nggi, huu hei mihine Yesus Kristus, mana sia eni' a lele' ulu' a. Ana feto-monetena' re! Au sura' susura ia fee neu nggi, huu hei mbeda' Lamatua' Hara-liin sia rala mara ena, losa hei dad'i ma'ad'ere', ma mitati lab'an de'ulaka manaseli' a, losa misenggi' e. 062 1JO 002 015 Hei afi' sue raefafo' hihii-nanaun, ma raefafo' sud'i' a saa nara. Te atahori mana sue raefafo' a, nda bisa sue Ama' Lamatualain sa. 062 1JO 002 016 Saa mana sia raefafo' ia nda na'ena huu-pata' no Lamatualain sa. Conto ona', atahori mana nasod'a tao namaho'o' a aon; atahori mana bare-na'o; ma atahori mana koao' huu hata-heton. Dala' naa ra nda ra'oka sia Ama' Lamatualain sa. Te ra'oka sia' a raefafo' a. 062 1JO 002 017 Tao-tao te, dei fo raefafo' ia mopo hendi e, bela' no basa dala' fo atahori hii' a sangga' ra. Te atahori mana hii' a tao tungga Lamatualain hihii-nanaun, ana nda mopo sa, te dei fo nasod'a nakandoo. (aiōn g165) 062 1JO 002 018 Ana ngga re! Fai-fai matete'en deka-deka ena. Hei rena ena oi, atahori mana lab'an Kristus dei fo sou nema. Tao-tao te ara sia mema' ena. Te hambu mana lab'an Kristus sia bee-b'ee ena. Naa dad'i tanda oi, fai-fai matete'en deka-deka ena. 062 1JO 002 019 Mana lab'an ra lao' mia hita talad'an. Tao-tao te, sira nda hita atahori nara sa. Te mete ma sira teb'e-teb'e' hita atahori nara, naa, tantu ara nda lao hela nggita sa. Te ra'atataa' rakandoo ro nggita. Te ara fela lao ena. Dad'i naa manggarelo' ena, Sira, nda hita atahori nara sa, to? 062 1JO 002 020 Te hei nda ona' se sa. Huu hei simbo mala Lamatua' Atahori Meumaren Dula-dalen ena. Ma Ana o tulu-fali nala nggi ena, fo basa nggi mihine dala ndoo-tetu' a. 062 1JO 002 021 Se'u te hei mae au sura' susura ia, huu au ae ne'o hei nda mihine dala ndoo-tetu' a sa, do? Hoko'! Huu hei mihine ena, na! Hei mihine bee ndoo-tetu' a, ma bee pepeko-leleko'. 062 1JO 002 022 Tao-tao te, hambu mana laka-hese' ra lao-lao' sia raefafo' ia. Ta'o bee fo bisa tahine se? Sira, naeni atahori mana ola' rae, Yesus naa, nda Kristus sa. Tungga sira, Yesus nda atahori Meumare' fo Lamatua' helu mema' fo nae haitua nema' a. Atahori mana ola' ra'o naa, lab'an Kristus, huu ara nda simbo Ama' Lamatualain no Anan sa. 062 1JO 002 023 Atahori nda mana simbo Lamatualain Anan sa, na, ara o nda simbo Eni Aman sa boe. Te mete ma atahori rataa Lamatualain Anan, na, ara o dad'i Lamatualain ana nara ena boe. 062 1JO 002 024 Dad'i hei musi to'u mikindoo saa fo rena mia lele ulu' a. No ta'o naa, hei nenepa'a' mikindoo mo Ama' Lamatualain no Anan. 062 1JO 002 025 Ana o helu-fuli no nggita nae, dei fo hita tasod'a takandoo to E. (aiōnios g166) 062 1JO 002 026 Au sura' susura ia fo mihine so'al atahori rae e'edik nggi. 062 1JO 002 027 Hei simbo Lamatua' Dula-dale Meumaren ena, ma hei o misod'a mi'ib'ue mo E ena. Dad'i hei nda parlu atahori laen ranori nggi sa ena. Huu Lamatua' Dula-dalen dai ena, huu Ana bisa nanori basa dala ndoo-tetu' ra. Ana nda peko-leleko', ona' mana e'edik naa ra sa. Dad'i to'u mihere' neu saa fo Ana nanori' a ena, fo hei misod'a rala' esa mikindoo mo Kristus. 062 1JO 002 028 Ta'o ia, ana ngga re! Hei musi misod'a mi'ib'ue mikindoo mo Kristus. Naa fo Ana bali' nema, na, hei nda mimitau ma mae-mae' mimbiri' sia matan sa. 062 1JO 002 029 Huu hei bub'ulu' mae, Ana soa tao' a ndoo-tetu' ra, naeni de hei o bisa bub'ulu' mae, basa atahori mana tao tungga ndoo-tetu' ra, ara o dad'i Lamatua' ana nara boe. 062 1JO 003 001 Sob'a hei dud'u'a Ama' sia sorga susuen neu nggita! Huu susuen naa manaseli', losa Ana so'u nggita dad'i Eni ana nara. Naa teb'e! Te atahori mana rasod'a tungga raefafo' ia hihii-nanaun, nda rahine hita ia seka sa boe, huu nda rahine Lamatualain sa. 062 1JO 003 002 Ana susue ngga re! Hita dad'i Lamatualain ana nara ena, te nda fe'e bub'ulu' dei fo hita dad'i ta'o bee sa boe. Aka' na hita bub'ulu', ta'o ia: mete ma Kristus bali' nema, hita dad'i ona' E boe, huu tita E relo-relo. 062 1JO 003 003 Basa atahori mana rahani Kristus neneman, tantu ara tao ramemeu masod'a nara, fo rasod'a meumare' ona' Kristus boe. 062 1JO 003 004 Basa sala-kilu' ra ralena-langga Lamatua' parendan. Naa de basa atahori mana tao sala' ra ralena-langga Lamatualain parendan ena, ma lab'an Lamatua' boe. 062 1JO 003 005 Hei bub'ulu' mae, Kristus dad'i atahori fo fee ambon neu sala-kilu' ra. Ana bisa tao ta'o naa, huu Eni nda mana tao sala' sa. 062 1JO 003 006 Dad'i atahori fo masod'an na'ab'ue nakandoo no E, nasod'a nda tao sala' sa ena. Te mete ma atahori sa nasod'a tao' a sala' nakandoo' a, eni sosoan nae, ana nda nahine ma nda na'ab'ue no Kristus sa. 062 1JO 003 007 Ana susue ngga re! Afi' losa hei nene'edi' nala'. Te atahori mana nasod'a tungga saa fo ndoo-tetu' a, naa eni, atahori rala ndoos, ona' Kristus boe. 062 1JO 003 008 Te atahori mana nasod'a tao sala', eni na'oka sia nitu de'ulaka' ra malanggan. Huu eni mana tao de'ulaka' mia fefeun. Naa de Lamatua' Anan nema tao nalutu nitu a tatao-nono'i de'ulakan naa. 062 1JO 003 009 Atahori mana dad'i Lamatua' anan, nda tao sala' sa ena, huu Lamatua' leo sia aon rala. Ana nda bisa tao sala' nakandoo' a sa, huu eni na'oka sia Lamatua'. 062 1JO 003 010 No ta'o naa, hita bisa bub'ulu' seka na'oka sia Lamatualain, ma seka na'oka sia nitu ra malanggan. Huu atahori nda mana tao tungga ndoo-tetu' a sa, ma atahori nda mana sue nahine toronoon sa, naa dad'i bukti oi, eni nda na'oka sia Lamatualain sa. 062 1JO 003 011 Mia lele ulu' a, hei rena mema' hehelu-fufuli' ia, mana oi, “Esa sue-lai esa!” 062 1JO 003 012 Fe'e misined'a Kaen no Habel dud'uit na, to? Naa, afi' tao tungga Kaen, te ana na'oka sia de'ulaka manaseli' a, sambe tao nisa od'in Habel. Saa de ana tao ta'o naa? Naa, huu eni tao dala de'ulaka' ra, te odin tao dala ndoo-tetu' a. 062 1JO 003 013 Toronoo ngga re! Afi' heran mete ma atahori mana tungga raefafo' ia hihii-nanaun ra, mburu-oe' ro nggi. 062 1JO 003 014 Hai bub'ulu' ena oi, mete ma atahori mana tao sala' ra mate, na, ara saranggaa mia Lamatualain. Te huu hita sue toronoo tara, naa dad'i bukti oi, mete ma hita mate, na, hita tasod'a takandoo to Lamatua'. Te mete ma basa atahori nda mana ra'ena susue' sa mate, na, ara saranggaa mia Lamatua'. 062 1JO 003 015 Huu atahori mana mburu-oe' ro toronoon, eni ona' atahori mana tao nisa atahori. Naa, hei bub'ulu' ena mae, atahori mata' naa nda hambu nasod'a nakandoo no Lamatualain sa. (aiōnios g166) 062 1JO 003 016 Hita bisa tahine susue matetu' mia Kristus conto na. Huu Ana sue nggita, losa Ana fee Aon de mate, fo nggati hita ena. Huu naa, hita o musi sad'ia fee ao tara neu toronoo tara boe. 062 1JO 003 017 Mete ma hambu atahori sa masod'an hambu-dai, basa ma nita toronoon esa sia sususa' rala, te ralan nda na'ena susue' mbei sa boe, fo tulu-fali e sa, ta'o bee fo atahori naa bisa ola' nae, “Au sue Lamatualain!” Nda bisa sa! 062 1JO 003 018 Ana susue ngga re! Afi' sue no' a ded'ea-o'ola' malole' ra, te tao dala malole' boe, fo mitud'u susue mara no matetu'. 062 1JO 003 019 Te mete ma hita tatud'u susue' ma tao dala malole' ta'o naa, hita bisa bub'ulu' tae, hita hambu tasod'a tungga ndoo-tetu' a. No ta'o naa, hita nda parlu tamatau sa, ma bisa boti' mata tara lele' tandaa to Lamatualain. 062 1JO 003 020 Ita' mae rala tara fe'e fua sala' neu nggita so'al dala nda malole' fo tao tita' ra, na, afi' tamatau. Huu Lamatualain na'ena kasian lena' seli mia hita. Ma Ana o bub'ulu' basa-b'asa' e. 062 1JO 003 021 Ana susue ngga re! Mete ma rala tara oi hita nda sala sa, na, ata bisa tamahere ao tara ma nda mae sa lele' ata hule-o'e mbali Lamatualain. 062 1JO 003 022 Huu hita tao tungga parenda nara, ma tao ralan namaho'o, naa de hita bisa simbo basa saa fo to'e mia E. 062 1JO 003 023 Parendan nae ta'o ia: tamahere takandoo neu Anan Yesus Kristus, fo Ana haitua nema' a. Ma esa sue esa nekendoo' a, ona' Yesus parendan. 062 1JO 003 024 Atahori mana tao tungga Lamatualain parenda nara, eni nasod'a ne'eb'ue no Lamatualain ena. Ma Lamatua' o ne'eb'ue no eni boe. Hita bub'ulu' Eni sia rala tara, huu Dula-dalen nasod'a sia naa. 062 1JO 004 001 Ana susue ngga re! Mete ma atahori esa nae eni nendi Lamatualain hehelu-fufulin, na, afi' simbo leli' a. Te hei musi paresa' matalolole fo bub'ulu' o'olan naa, teb'e-teb'e' mia Lamatua' nema do hoko'. Te ale' ia mana peko-leleko' hetar lao ndule raefafo' ia ena. Ara leleko' atahori rae, sira, Lamatualain mana ola-ola nara. 062 1JO 004 002 Hita bisa bub'ulu' hehelu-fufuli' bee teb'e-teb'e' mia Lamatua' Dula-dalen, ta'o ia: Lamatualain helu mema' mia lele ulu' a, nae haitua Anan raefafo' nema. Mete ma atahori mana nendi hehelu-fufuli' naa nataa nae, Yesus Kristus naa, teb'e-teb'e' Lamatualain Anan fo mana dad'i atahori ona' hita, na, hehelu-fufulin mema' lao' mia Lamatua'. 062 1JO 004 003 Te atahori mana nda nau nataa Yesus ta'o naa sa, eni nda na'oka sia Lamatualain sa. Te naa nema mia mana lab'an neu Kristus. Hei rena mita oi, dei fo mana lab'an Kristus naa, sou nema. Tao-tao te, mana ona' naa sia raefafo' ia ena. 062 1JO 004 004 Ana susue ngga re! Mema' hei mi'oka sia Lamatualain ma koasan sia rala mara ena. Naa de ama misenggi' mana lab'an neu Lamatua'. Huu Dula-dalen mana sia rala mara naa, manaseli' lena' koasa mana sia raefafo' ia. 062 1JO 004 005 Te mana pepeko-leleko ra ra'oka sia' a raefafo' ia. Naa de o'ola nara o ra'oka sia' a raefafo' ia hihii-nanaun boe. Ma atahori sia raefafo' ia hii' a rena se. 062 1JO 004 006 Te hita ta'oka sia Lamatua'. Naa de atahori mana nahine Lamatua' nau rena nggita. Ma atahori nda mana na'oka sia Lamatua' sa na, ara nda nau rena nggita sa. No ta'o naa, mete ma atahori sa nae eni nendi hehelu-fufuli' mia Lamatua', hita bisa bub'ulu' bee matetu', mana ma'oka' sia Lamatua' Dula-dalen, ma bee pepeko-leleko'. 062 1JO 004 007 Ana susue ngga re! Hita musi sue-lai esa no esa, huu susue' a na'oka sia Lamatualain. Basa atahori mana sue-lai', ara ra'oka sia Lamatualain, ma rahine E no malole. 062 1JO 004 008 Te atahori nda mana na'ena susue' a sa, nda nahine Lamatua' sa. Huu Lamatua' naa, naeni susue' a. 062 1JO 004 009 Lamatua' natud'u susuen neu nggita ta'o ia: Ana haitua Ana Mone Isen raefafo' ia nema, fo soi dala' fee nggita. No ta'o naa, ata bisa tasod'a takandoo to Lamatua'. 062 1JO 004 010 Mete ma nau mita susue matetu' a, na, afi' mete neu hita susuen neu Lamatua'. Te mete neu Lamatua' susuen neu nggita, huu Ana haitua Anan nema fo mate dad'i neu tutunu-hohotu' nggati hita ena. No ta'o naa, Ana fee ambon neu sala-kilu tara ena, fo ata malole' bali' to E. 062 1JO 004 011 Ana susue ngga re! Huu Lamatualain sue-lai naseli' nggita ta'o naa, na, hita o musi sue-lai esa no esa boe. 062 1JO 004 012 Nda hambu atahori esa boe mete nita Lamatua' relo-relo sa. Mae ona' naa o, mete ma hita esa sue-lai esa, naa sosoan nae, Lamatualain na'ab'ue no nggita ena. Ma Susuen boe namanae sia masod'a tara, losa dad'i susue matetu' a. 062 1JO 004 013 Lamatualain fee Dula-dalen sia rala tara ena. Naa de ata bub'ulu' tae, tasod'a rala' esa to Lamatua' ena, ma Ana o rala' esa no nggita boe. 062 1JO 004 014 Au o nonoo nggara mita Lamatualain Anan no hai mata aom ena. Basa de hai mifad'e neu basa atahori mae, Ama' Lamatualain haitua Anan nema ena, fo fee masoi-masod'a' neu atahori sia raefafo' ia mia sala-kilu nara ena 062 1JO 004 015 Basa atahori mana rataa rae, Yesus naa, Lamatualain Anan, nasod'a malole bali' no Lamatualain, ma Lamatua' o malolole no e boe. 062 1JO 004 016 Hita bub'ulu' ena tae, Lamatua' sue naseli' nggita. Naa de tamahere tae, dei fo Ana sue nakandoo nggita. Lamatua' sue naseli' atahori. De atahori mana nasod'a ma sue-lai, nasod'a rala' esa no Lamatualain, ma Lamatua' o rala' esa no e boe. 062 1JO 004 017 Ma, mete ma hita rala' esa to Lamatua', na, hita susuen dad'i matetu'. Basa fo, neu fai matete'en, Lamatua' nae paresa' basa atahori masod'a nara, na, hita nda tamatau tambarii' sia Lamatua' matan sa, huu hita dad'i ona' Kristus lele' Ana nasod'a sia raefafo' ia. 062 1JO 004 018 Mete ma hita tasod'a to susue-lalai', na, nda tamed'a tamatau mbei sa boe. Huu mete ma hita sue no matetu', na, naa ona' hita nggari hendi basa nemed'a nemetaus sia rala tara ena. Mete ma atahori esa namatau, na, ralan susa, huu namatau hambu huku-doki' a. Ana ona' anad'iki' nda fe'e nahine sue atahori no matetu' sa. 062 1JO 004 019 Hita sue-lai, huu Lamatualain sue-lai na'ahulu' hita ena. 062 1JO 004 020 Mete ma atahori sa ola' nae, “Au sue-lai Lamatualain,” tao-tao te ana mburu-oe' no toronoon, na, eni leleko'. Huu mete ma atahori nda sue toronoon mana sia matan sa, na, ta'o bee fo ana bisa sue-lai Lamatualain fo nda fe'e nita' a sa? Hoko', to? 062 1JO 004 021 Huu Lamatualain na'onda' parenda' ena nae, hita afi' sue-lai' a Eni, te musi sue-lai toronoo atahori mamahere' ra boe. 062 1JO 005 001 Basa atahori mana ramahere rae, Yesus naa, mema' Kristus, fo Lamatualain haitua nema' a, naa sira, dad'i Lamatualain ana nara ena. Huu atahori mana sue-lai ama' sa, eni o sue-lai ama' naa anan boe. 062 1JO 005 002 Mete ma ata sue-lai Lamatua', ma tao tungga parendan, naa natud'u oi, ata sue-lai Eni ana nara boe. 062 1JO 005 003 Dad'i mete ma hita sue-lai E, na ata tao tungga parenda nara. Ma parendan nda namabera sa. 062 1JO 005 004 Hita mana dad'i Lamatua' ana nara, bisa lab'an tasenggi' raefafo' no hihii-nanaun, huu hita tamahere neu E. 062 1JO 005 005 Huu atahori mana bisa nasenggi raefafo' hihii-nanaun, naeni atahori mana ramahere rae, Yesus naa, Lamatualain Anan. 062 1JO 005 006 Sad'i ama bub'ulu' e. Yesus naa, nda atahori biasa' a sa. Huu Eni o Kristus fo Lamatualain haitua nisi' raefafo' ia. Lele' Ana nae nalalao ue-tataon, Yohanis sarani E nendi' oe. Basa ma, Ana mate ma raan nandali boe. De nda aka' oe' fo Yohanis sarani nendi' neu E, pantin, te raan mana mandali' naa o pantin boe. Huu Lamatualain Dula-dalen mana nafad'e ta'o naa, ma Eni nda pepeko-leleko nahine sa. 062 1JO 005 007 Huu hambu dala' telu mana dad'i sakasii, 062 1JO 005 008 naeni, Lamatua' Dula-dalen, oe, fo Yohanis sarani nendi' neu Yesus, ma Yesus raan. Dala' telu naa ra, ratud'u dala onaesa' so'al Yesus. 062 1JO 005 009 Mete ma atahori mana dad'i sakasii, na, Hita biasa tamahere e. Lelenan fai mete ma Lamatualain mana dad'i sakasii so'al Anan. Tao-tao te Lamatua' pake dala katelu' ia ra, fo natud'u dad'i bukti oi, Yesus naa, nda atahori biasa' a sa, te Eni o Kristus boe. 062 1JO 005 010 Atahori mana namahere neu Lamatua' Anan, eni sosoan nae, atahori naa simbo Lamatua' Hara-liin so'al Ana' naa. Te atahori nda mana namahere neu Lamatua' sa, eni ona' atahori mana ola' nae, “Lamatualain naa, mana peko-leleko'!” No ta'o naa, eni nda simbo Lamatua' Hara-liin so'al Lamatua' Anan. 062 1JO 005 011 Lamatua' Hara-liin isin ta'o ia: Ana fee hita masod'a ndoo-tetu' a nda mama'etu' sa. Ma hita hambu masod'a' naa, huu tamahere neu Anan. (aiōnios g166) 062 1JO 005 012 De atahori mana na'ab'ue no Lamatualain Anan, hambu nasod'a nakandoo' a no E. te atahori nda mana ne'eb'ue no Lamatualain Anan sa, nda hambu masod'a' ona' naa sa. 062 1JO 005 013 Au sura' basa dala' ia ra fee neu hei mana mimihere neu Lamatualain Anan, naa fo ama bub'ulu' teb'e-teb'e' mae, hei hambu masod'a' mikindoo' a. (aiōnios g166) 062 1JO 005 014 Mete ma hita hule-o'e mbali Lamatualain ma to'e saa tungga Lamatua' hihii-nanaun, na, hita bisa tamahere teb'e tae Ana rena hule-o'e tara. 062 1JO 005 015 De mete ma hita tamahere ta'o naa ena, na, hita o tamahere, simbo saa fo to'e mia E. 062 1JO 005 016 Mete ma mita toronoom tao sala' mana nda nendi mamates soa' neu e sa, na, malole lena' hule-o'e mo'e Lamatualain tulu-fali toronoom naa, fo nasod'a. Naa, au masud ngga ta'o ia, hambu sala' ruma nda tao atahori mate sa. Ma hambu sala' ruma tao atahori mate. Te au nda denu hule-o'e fee atahori mana tao sala' mana nendi mamates sa. 062 1JO 005 017 Sia Lamatualain matan, basa dala' fo nda malole' ra sa, sala ena. Te nda basa sala' ra rendi mamates sa. 062 1JO 005 018 Atahori mana na'oka sia Lamatualain nda afi' nasod'a tao sala' sa ena, huu Lamatua' anan nanea e. Ma de'ulaka manaseli' a nda nasenggi' e sa ena. 062 1JO 005 019 Hita tahine tae, hita ta'oka sia Lamatualain. Te hita o tahine tae, de'ulaka manaseli' a naena koasa fo nauli basa atahori sia raefafo' ia. 062 1JO 005 020 Hita tahine tae, Lamatualain anan nema ena fo fee nggita tahine dala' ia ra, naa fo bisa tahine Lamatualain matetu' a. Lele' ia bisa tasod'a malole' to e, huu tasod'a rala' esa to Anan, Yesus Kristus. Huu Eni o Lamatualain matetu' a boe. Ma Eni mana fee atahori rasod'a rakandoo. (aiōnios g166) 062 1JO 005 021 Ana ngga re! Minea malolole masod'a mara. Afi' losa hambu mana seti hendi fo nggati Lamatualain sia rala mara. Ba'u a naa ena. Yohanis # # BOOK 063 2JO 2 John 2 Yohanis 063 2JO 001 001 Mama bo'i! Susura ia mia au, Yohanis, mana nalalao nggarei'. Au sura' susura ia fee mama, fo Lamatualain pili nala dad'i atahorin ena, ma fee mama ana nara boe. Au sue-lai basa hei fo rala mana nenepa'a' no dala ndoo-tetu' ra. Basa atahori laen mana rahine dala ndoo-tetu' ra, sue-lai nggi boe. 063 2JO 001 002 Hai sue-lai nggi, huu dala ndoo-tetu' ra nenesela' sia rala tara, ma dei fo rasod'a rakandoo sia hita e. (aiōn g165) 063 2JO 001 003 Au hule-o'e fo Lamatualain, no Anan, Yesus Kristus, ratud'u rala malole nara ma rala susue nara neu nggita, fo ata bisa tasod'a no mole-dame, esa sue-lai esa, ma nenepa'a takandoo to dala ndoo-tetu' ra. 063 2JO 001 004 Au umuho'o ala seli, lele' undaa o mama ana nara ruma, ma ita masod'a nara malolole, tungga dala masod'a ndoo-tetu', ona' Ama' Lamatualain fee parendan neu nggita ena. 063 2JO 001 005 Mama bo'i! Lele' ia au o'e fo basa nggita tasod'a no susue-lalai', au o'o'e ngga naa, nda parenda feu' sa, te au fee' a nesened'a' sia parenda' fo hita to'u mema' mia fefeun. 063 2JO 001 006 Hita bisa tatud'u susue-lalai' tara, mete ma ata tao tungga Lamatualain parenda nara. Eni' a mia lele ulu' a, Ana parenda nggita fo tasod'a esa sue-lai esa. Ia nda d'ala feu' sa, te hei rena parenda' ia eni' lele ulu' a. 063 2JO 001 007 Mana peko-leleko' hetar lao ndule raefafo' ia ena. Ara ranori rae, Yesus Kristus nema sia raefafo' ia, te Eni nda atahori teteb'es sa. Sira o, mana peko-leleko' mana lab'an Kristus, ma nda nau simbo rae, Yesus naa, naeni Kristus sa, fo Lamatualain pili nala mema' eni' a lele ulu' a. 063 2JO 001 008 Minea matalolole, fo beb'engge tara afi mopo hendi se. Dad'i hei musi manggate tao ues mikindoo, fo ama bisa hambu basa papala-bab'anggin fo Lamatua' helu-fuli' nae fee nggi sia sorga. 063 2JO 001 009 Te atahori mana lao hela Kristus nenorin, eni nda ne'eb'ue no Lamatualain sa. Te atahori mana to'u nahere' nenori' naa ra, eni na'ab'ue no Lamatualain, ma Anan, Yesus Kristus. 063 2JO 001 010 Mete ma hambu atahori rema ranori dala-dala nda matetu' so'al Kristus, na, afi' simbo e sia ume mara, ma afi' taoafi' neu e. 063 2JO 001 011 Te mete ma taoafi' neu e, na, hei tungga ue-tatao de'ulaka nara ena. 063 2JO 001 012 Au fe'e ae ufad'e dala' hetar neu nggi, te malole lena' au afi sura' neu susura. Huu nda doo' sa te, au ae eti ola-ola' mema' o nggi, fo basa nggita tamaho'o ona esa'. 063 2JO 001 013 Lamatualain pili nala mama a'a inan boe. Ana ara haitua hara malole' fee mama se sia naa. Ba'u a naa ena. Sod'a-mole' mia au, Yohanis. # # BOOK 064 3JO 3 John 3 Yohanis 064 3JO 001 001 Toronoo Gayus fo au sue teb'e-teb'e' a. Sod'a-mole' mia au, Yohanis, mana malalao nggarei'. 064 3JO 001 002 Au o'e fo Lamatua' nanea nggo, naa fo aom afi' hambu hed'is, ma ralam malole' boe. 064 3JO 001 003 Hambu toronoo' ruma, rema dui au oi, ho tungga mukundoo Lamatualain dala masod'a ndoo-tetun. Rena ala ta'o naa ma, rala ngga namaho'o nala seli. 064 3JO 001 004 Huu Au umuho'o ala seli mete ma rena oi, ana nggara rasod'a tungga dala ndoo-tetu' a ena. 064 3JO 001 005 Toronoo susue' e! Mulalao Lamatualain ue-tataon no malole' ena, lele' simbo malolole toronoo mara mana lao' rereo' ralalao Kristus ue-tataon. Mae nda fe'e muhine se sa o, simbo se no malole. 064 3JO 001 006 Atahori mana bali' rema, dui neu atahori sarani' ra sia ia oi, simbo mala toronoo' naa ra no malole' ma sue se. Lele' ia au o'e fo tulu-fali mukundoo toronoo' naa ra, te naa tao Lamatualain ralan namaho'o. 064 3JO 001 007 Ara lao' rereo' mamana' rakandoo' a fo ranori atahori so'al Yesus Kristus. Te ara nda simbo tutulu-fafali' saa sa boe mia atahori nda mamahere' ra sa. 064 3JO 001 008 De mema' nandaa ena, mete ma hita tulu-fali se. Huu no ta'o naa, hita talalao Lamatua' ue-tataon ta'ab'ue to se. 064 3JO 001 009 Fe'esa'an, au haitua susura fee atahori sarani' sia mamanam ena, te Diotrefes so'u aon ona' moko-monaen e. Ma nda nau rena au sa. 064 3JO 001 010 De mete ma au uu sia naa, dei fo au ufad'e relo-relo so'al saa fo ana tao' ra. Huu ana ola peko-leleko', fo nae na'atutud'a' nggita. Lelenan fai, ana oi hendi Lamatua' atahorin mana reu sia naa. Boe ma ana aka' dunggu-mbau toronoo' mana sia naa ra, fo afi' simbo atahori naa ra. Ma mana nau simbo' ra na, ana tola hendi se. 064 3JO 001 011 Toronoo susue' e! Musi tao tungga atahori mana tao dala malole' ra. Afi' tungga atahori mana tao dala de'ulaka'. Te atahori mana tao dala malole', sira Lamatualain atahorin. Te atahori mana tao de'ulaka', nda rahine Lamatualain sa. 064 3JO 001 012 Conto mana tao malole' naeni Demetrius. Basa atahori koa-bo'u e, huu ana tao tungga Lamatualain dala masod'a ndoo-tetun. Hai o koa e boe, ma ho bub'ulu' hai nda mana leleko' sa. 064 3JO 001 013 Au fe'e ae ola' o nggo dala' hetar, te nda nau sura' neu susura sa. 064 3JO 001 014 Huu au hule-hule' fo nda doo' sa na ata tandaa, fo ru'a nggita ola-ola' neu' ena. Ba'u a na, dei. Toronoo' mana sia ia ra haitua hara sod'a-mole'. Tulun mendi au hara sod'a-mole ngga fee neu toronoo' mana sia naa ra, esa-esa' no naran. Sod'a-mole, Yohanis # # BOOK 065 JUD Jude Yudas 065 JUD 001 001 Sod'a-mole' mia au, Yudas. Au, hita Lamatuan Yesus Kristus atahori ded'enun. Au o, Yakobis od'in. Au sura' susura ia fee neu basa atahori fo Ama Lamatua' pili nala' ra, ma sue-lai' ra, ma Yesus Kristus nanea se nakandoo losa Ana bali' nema. 065 JUD 001 002 Au o'e fo Lamatualain natud'u rala kasian, ma fee susuen nae-nae neu nggi, fo ama misod'a no mole-d'ame. 065 JUD 001 003 Toronoo susue nggara e! Dalahulun, au ae sura' fee nggi, basa' e so'al Lamatualain fee masod'a' neu nggita. Te ale' ia hambu ded'e'at, de nda bole sa o, au sura' laen. Lamatualain fee d'ala masod'a ndoo-tetu' a nema nggita ena. Ana fee dala masod'a' a lao esa' a, ma Ana nda ub'a-ub'a e sa. Ana fee d'ala masod'a' neu atahori mamahere' ra. De au o'e fo ama mi'itataa' ma mimbirii' mihere' fo atahori afi' sob'a-soba ub'a dala masod'a' mana mia Lamatua' naa. 065 JUD 001 004 Tao-tao te, hambu atahori hira maso' ra'afuni' sia talad'a mara ena. Ara nda tungga Lamatualain dala masod'a ndoo-tetun sa, te tungga' a sira hihii-nanau nara. Ara rae Lamatua' rala malolen mana soi dala' fo sira sud'i' a tao leli ta'o naa. Naa ombo-koson ena! Sira, atahori mana ola' laen, te tao laen! Ara nau fo ata afi' rena neu hita Manen ma hita Lamatuan Yesus Kristus. Misined'a e, te nenesura' sia susura Meumare' a oi, Lamatua' na'etu' mema' huku-doki nara eni' a dalahulun ena. 065 JUD 001 005 Hei bub'ulu' dala' hetar ena, te au fee nesenened'a' selu' neu nggi, fo ama musi besa-b'esa. Misined'a dud'ui dalahulu', lele' Isra'el kalua mia Masir. Mae Lamatua' tao nasod'a nusa' sa teme-ao', te fai ma'ab'uin Ana tao nalutu basa nda mana nau ramahere neu E sa. 065 JUD 001 006 Conto Laen fai, so'al Lamatua' aten sia sorga. Lamatualain fee koasa neu se, te neneuku' boe. Te sira ruma ramed'a naa fe'e nda dai sa, de ara tao raseli' hak nara. De Lamatua' pa'a se nendi' rante nda nenembo'it sa, ma tao se risi' mamana ma'ahatu' a, fo rahani fai' fo Lamatua' nae na'etu' basa atahori tatao-nono'i nara. (aïdios g126) 065 JUD 001 007 Ma afi' lilii' kota Sod'om no Gomora, ma kambo-kambo' laen mana deka-deka sia naa. Atahori nara hii' a hohongge. Ara o hii' a tao tatao-nono'ik nda mana ma had'a-dala' sa. De Lamatua' tao nalutu se nendi' ai. Dud'uit ia, fee nesenened'a' neu nggita nae, dei fo Lamatua' nae huku-d'oki basa mana tao de'ulaka' ra nendi' ai naraka nda mana mate' a sa. (aiōnios g166) 065 JUD 001 008 Mae ona' naa o, atahori mana sia talad'a mara rasod'a tao leli rakandoo' a. Tao-tao te, ara pake meit nara dad'i netehuu' fo tao ranggenggeo ao nara, ma balab'an leli ro atahori mana to'u koasa, ma ra'amuti-ra'amu koasa malole' mana sia sorga. 065 JUD 001 009 Te Mikael nda tao tungga se sa. Eni, Lamatua' ate nara sia sorga, malanggan. Lele' Musa fe'e mate hendi, ma Mikael nareresi no nitu ra malangga monaen so'al Musa ao sisin. Te Mikael nda fee sala' do na'amuti e sa. Aka' ana nafad'e nae, “Dei fo Lamatua' ator nggo, fo tafu nggo. 065 JUD 001 010 Te atahori ia ra nda ta'o naa sa. Ara ra'amuti ma raneneut basa dala' fo nda rahine' ra sa. Ara tungga' a sira hihii-nanau mana tao leli nara, ona' banda ra. Huu naa, ara tao ralutu ao nara. 065 JUD 001 011 B'esa-b'esa! Dei fo ara simbo hahambu nara. Huu ara tao tungga ona' Kaen, mana nisa od'in. Ara hii' a tao tungga ona' Balaam, mana nae tao sud'i a saa, sad'i hambu d'oi'. Ara o tao tungga Kora, mana nambalutu huu ana balab'an no Lamatua'. Huu tatao de'ulaka' nara naa ra, de, dei fo atahori ia ra saranggaa mia Lamatua'. 065 JUD 001 012 Mete ma atahori ia ra ra'ab'ue ro nggi fo rasaned'a Lamatua' susuen lele' hei mia-minu mi'ib'ue mo se, ara nda rahine mamaet no bab'are nara sa. Dad'i hei musi besa-b'esa, o. Huu ara ona' fatu mbia' sia tasi mana bisa tao nalutu ofai. Ara ona' atahori fo ue-tatao nara mete-se'u atahori laen, te ara mete-se'u' a ao nara. Ara ona' lelee nggeo' nda mahuu' sa de nda ud'a mbei sa boe. Ara ola' nae' a, te nda tao saa malole' sa boe. Ara ona' hau huu' mana nda na'ena ngguna saa sa boe. Mete ma fai nab'oa' na nda nab'oa b'oa' esa sa boe; naa te nene lea hendi' losa okan ena. 065 JUD 001 013 Ara tao relo-relo dala-dala' mana nendi mamaet, de tao nanggenggeo nggita. Ara ona' ree monae' po'a hela fure manggenggeo' sia retaan. Ara o ona' nduu' mana lali'-lali' sia lalai, mana nene huku-doki' de Lamatua' tao se sia mamana ma'ahatu kibu-kibu', de mopo se sia naa. (aiōn g165) 065 JUD 001 014 Henok naa, tititi-nonosi kahitun, reken mia Adam. Ana nafad'e mema' so'al atahori mata' ia ra. Ana nae, “Ama mete sob'a. Hita Lamatuan nema no ate meumare nara mia sorga. Sira, hetar seli, de nda nene ito-reken nala' sa. 065 JUD 001 015 Ana nema fo nae na'etu' basa atahori tatao-nono'i nara. Dei fo natud'u atahori esa-esa' no sala-kilu nara, ma soi relo-relo d'ala nda matetu' ra sa. Ana na'etu' huku-doki' neu atahori de'ulaka' ra, huu ara ola' nda malolole' neu E sa.” 065 JUD 001 016 Atahori ia ra rala' a unggu-remu rakandoo' a. Ara aka' fua sala' rakandoo' a neu atahori. Nda taoafi' neu Lamatua' hihii-nanaun sa, te tungga' a sira hihii-nanaun nara. Ara aka' ola' rananaru ao nara. Ara hii' a sangga rala' ro atahori, fo hambu bala-b'ae' tungga sira hihii-nanau nara. 065 JUD 001 017 Toronoo susue nggara e! Afi' lilii' helu-fuli' fo hita Lamatuan Yesus Kristus dedenu nara rafad'e mema' neu nggi rae, mete ma raefafo' nae nate'e, mana ma'ae'ei' ra dea rema. Ara hii' a ra'amuti Lamatua' hihii-nanaun, fo tungga-tungga' a hihii-nanau mana sora-senggo nara. 065 JUD 001 019 Ale' ia atahori naa ra sia ena. Ara mana dunggu-mbau fo tao nggi saranggaa. Ara rasod'a tungga' a atahori hihii-nanaun, huu Lamatua' Dula-dale Meumaren nda sia rala nara sa. 065 JUD 001 020 Te toronoo susue' re! Hei musi mifefela masod'a mara neu nemehere meumare mara huun. Ma mete ma hei hule-o'e na, tungga saa fo Dula-dale Meumare' a natud'u neu nggi. 065 JUD 001 021 Misined'a, Lamatualain sue naseli' nggi. De minea ao mara ma misined'a susuen. Ma musi mi'itataa' mihani hita Lamatuan Yesus Kristus, natud'u rala susuen neu nggi, ma fee nggi misod'a mikindoo mo Lamatualain. (aiōnios g166) 065 JUD 001 022 Hei musi mitud'u rala susue mara neu atahori fo rala nara mana banggi-b'anggi'. 065 JUD 001 023 Hei musi tulu-fali basa atahori mana parlu hambu masod'a', ona' hei lea hendi atahori mia ai rala. Hambu atahori laen fai, hei musi mitud'u rala susue mara neu se. Aka' b'esa-b'esa, o! Mae hei sue se o, hei musi melumud'u manggenggeo nara, ona' atahori melumud'u bad'u manggengeo'. 065 JUD 001 024 De ia naa ata so'u koa-kio' neu Lamatualain! Te Eni mana bisa nanea nggi, fo ama afi' tud'a. Ma Eni bisa nalalao nggi, fo mimbirii' sia Lamatua' matan, te Eni mana tao nameu nggi, ma nda minggenggeo sa ena. Hei ima mo rala nemeho'ot, huu Eni manaseli'! 065 JUD 001 025 Aka' Lamatualain mesa' ne, mana dad'i neu Lamatua matetu', Aka' Eni bisa fee masod'a' neu nggita! Ana fee masod'a' neu nggita, nendi' hita Lamatuan Yesus Kristus. De fee basa had'a-hormat neu E. Basa manaseli' ra, Eni enan. Koasan, monaen seli. Ma na'ena hak parenda, eni' a ma'ahulun, ma oras ia, losa d'oo-ndu'u-d'oon. Teb'e! Naeni ena! Mia au, Yudas (aiōn g165) # # BOOK 066 REV Revelation Rae-fafo' Mata Feu' 066 REV 001 001 Sod'a-mole' mia au, Yohanis, Yesus Kristus atahori ded'enun. Sia susura ia, au sura' saa mana nae dad'i. Au bub'ulu' ia ra ta'o ia: Lamatualain mana nafad'e mema' neu Yesus Kristus. Boe ma Lamatualain denu Yesus Kristus nafad'e Lamatua' atahori ded'enu nara. De Yesus denu aten esa mia sorga, fo nakambembela natud'u basa ia ra neu au, fo au sura' mema'. Te nda doo' sa te, basa ia ra dad'i. De hei musi rena malolole Lamatualain hara-liin fo Yesus nafad'e' ia. 066 REV 001 003 Basa atahori mana baca susura ia losa atahori bisa rena e, na, sira onton seli. Ma atahori mana rena isin no tao tungga hehelu-fufulin, sira o onton boe. Te fain, deka-deka nema ena. 066 REV 001 004 Sod'a-mole' mia au fee Lamatua' jama'at kahitu nara sia propinsi Asia. Au o'e fo Lamatualain natud'u rala malolen fo ama bisa misod'a no mole-d'ame. Te Lamatualain sia eni' a ma'ahulun. Ana sia lele' ia, ma nakandoo losa d'oo-ndu'u-d'oon. Au o o'e Dula-dale Meumaren natud'u rala malolen fo ama misod'a no mole-d'ame. Au ita Dula-dalen, ona' dula-dale' hitu mbali Lamatualain kad'era parendan. 066 REV 001 005 Au o o'e fo Yesus Kristus natud'u rala malolen fo misod'a no mole-d'ame. Ana ola' tungga ndoon saa fo Lamatualain nafad'e neu E. Dalahulun Ana mate ena, te Lamatualain nasod'a bali' E, fo Ana dad'i atahori ma'ahulu' mana masod'a bali' mia mamates. Dei fo Ana dad'i Mane' mana ator basa mane' sia raefafo'. Huu Yesus sue basa hita, naa de Ana fee raan titi soa' neu hita losa Ana mate. Ma mamaten soi dala' fo mbo'i hita mia sala-kilu tara. 066 REV 001 006 Boe ma Ana so'u hita dad'i rauinggun, fo ata ue-tao fee aman Lamatualain. Yesus Kristus mema' manaseli', koasan nda manabasa' sa. Naa teb'e'! (aiōn g165) 066 REV 001 007 De milaa matam fo mete malolole. Ia naa Yesus no aman sia sorga. Nda doo' sa te, Ana onda nema sia lelee' rala. Dei fo basa atahori sia raefafo' rita E. Atahori mana mbau risa e, o rita E boe. Dei fo basa atahori sia raefafo' ia fale rala nara de nggae ei-ei huu rahine E. Basa ia ra mema' dei fo dad'i. Teb'e ta'o naa. 066 REV 001 008 Lamatualain nae, “Au ia, Ma'ahulu' losa Ma'ab'uit. Au ia, A losa Z. Basa' e lao' mia Au, Eni' a mia fefeun losa bab'asan. Au sia eni' a dalahulun. Au sia oras ia. Ma Au sia ukundoo losa bab'asan. Huu Au mesa' nggo mana koasa manaseli'!” 066 REV 001 009 Huu basa hita tamahere bela' tae, Yesus naa, hita Manen, naa de au o dad'i hei toronoom ena. Atahori ruma ramanasa, huu hita tungga Yesus, de ara tao doid'oso basa nggita. Te Yesus tao manggatee hita rala nara, fo ta'atataa' takandoo' a. Huu au ufad'e basa atahori so'al Lamatualain hara-liin, ma unori Yesus d'alan, naa de hambu atahori rasapaa. Ia naa ara to'u rala au ma nggari hendi' au isi' pulu ia, fo naran Patmos. 066 REV 001 010 Lao esa ma, nandaa no fai hule-oe', Lamatualain Dula-dalen dai au. Aiboi' ma, au rena hara' sa nameli nahere' mia dea ngga. Lii na ona' a ma'oa e. 066 REV 001 011 Hara' naa denu au nae, “Yohanis! Au ae utud'u mata' esa neu nggo. Basa saa fo mita' ia, musi sura'. Basa naa, musi haitua neu jema'at kahitu' ra, naeni jema'at sia kota Efesus, kota Smirna, kota Pergamus, kota Tiatira, kota Sardis, kota Filadelfia, no kota Laodikia.” 066 REV 001 012 Rena ta'o naa ma, heo' dea ngga ae mete seka mana ola' naa. Te au ita lambu ana' hitu nenenggunggua' sia mamana lambu nenetao' mia lilo. 066 REV 001 013 Ma Atahori sa nambarii' sia lambu ra talad'a nara. Matan ona' Atahori Matetu' a. Ana pake bad'u naru' sa losa ein, no filu' lafe lilo' sa sia tenda Na. 066 REV 001 014 Langga fulun, muti meuhie' ona' ab'as. Mata d'eke Na, mbila ona' ai e. 066 REV 001 015 Ei Nara, mbila kara-kara ona' riti fo atahori lalangge sia ai a. Haran, monae' ona' ree ra rakaruruluk. 066 REV 001 016 Sia lima onan, Ana to'u nduu' hitu. Mia bafa Na, fela tafa' tande' d'ea'-rala' sa dea nema. Mata Na, naronda ona' relo reorendu'. 066 REV 001 017 Lele' au ita Atahori naa, boe ma au u'uloli ona' atahori mana mateleko', sia ein mata'. Te Ana keis au nendi' lima onan, ma ola' nae, “Ana ngge! Afi' mumutau! Te basa-b'asa ia ra lao' mia Au, eni' a mia fefeun losa bab'asan. 066 REV 001 018 Dalahulun Au mate, te ia naa mete dei. Au usod'a bali' ena, ma Au usod'a ukundoo losa bab'asan. Au mana to'u nggoe' fo soi mamana atahori mates ra, fo fee se rasod'a bali'. (aiōn g165, Hadēs g86) 066 REV 001 019 Musi sura' mala basa saa fo mita' ra ena, ma sura' basa saa fo mana nae dad'i' ra boe. 066 REV 001 020 Au ufad'e u'uhulu' sosoan ta'o ia: lambu lilo kahitu' naa ra sosoan, naeni jama'at hitu. Ma nduu' hitu fo mita sia lima ona ngga naa, naeni ate hitu mia sorga rendi hara-lii' mia Lamatua' fee neu jama'at ra.” 066 REV 002 001 Basa naa ma, Atahori Matetu' a parenda au nae, “Yohanis. Musi sura' susura esa. Liin ta'o ia: ‘Soa' neu jama'at sia kota Efesus: Susura ia, mia Au, naeni Yesus. Au mana to'u nduu kahitu' sia lima ona ngga. Au mana lao rereo' mete lambu lilo kahitu' naa ra esa-esa'. Rena o'ola ngga ia. 066 REV 002 002 Au ita masod'a mara sia kota Efesus ena. Hei soa' a tao-ues mita' mamate mara fee neu Lamatua'. Mete ma hambu atahori de'ulaka' sia talad'a mara, hei nda mbo'i e sa. Ma mete ma atahori rema e'edik oi, eni, Lamatua' dedenun, hei soa' a paresa' malolole masod'an, fo bub'ulu' mae atahori mata' naa, atahori mana peko-leleko' do hoko'. Basa ma hei tola, fo afi' rena e. 066 REV 002 003 Mae atahori tao ra'asususa' nggi huu mimihere Au, te mi'itataa' mikindoo, nda mi'ided'ea' sa. 066 REV 002 004 Te Au ita hei tud'a sia dala' sa. Fe'esa'an hei fe'e mulai mimihere Au, hei esa sue esa. Te ia naa hei nda ona' naa sa ena. 066 REV 002 005 De musi misined'a lele ulu' naa. Te ia naa, mi'id'od'oo' mia tatao-nono'i lele-ulu' naa ena. Naa de, musi miloe' mia sala-singgo mara ia, fo sue-lai esa no esa ona ma'ahulun. Te mete ma hoko', dei fo Au uma ha'i endi bali' lambu lilo' a mia nggi. 066 REV 002 006 Te rala ngga namaho'o mbei ena, huu hei nda simbo Nikolai nenorin fo ana dedenu nara tao tungga' a. Au o nda simbo tatao nara sa boe. 066 REV 002 007 Dad'i! Rena malolole saa fo Lamatua' Dula-dalen nafad'e neu jama'at nara. Atahori mana ma'atataa' tungga Au losa mate, dei fo Au fee isin, fo ana naa boa' mia hau huu' mana sia Lamatualain osin. Te atahori mana naa hau boa' naa, ana hambu masod'a' teb'e-teb'e' nda namaetu ma basa sa.’” 066 REV 002 008 Basa ma Atahori Matetu' naa tute o'olan nae, “Yohanis, ia naa musi sura' susura laen. Liin ta'o ia: ‘Soa' neu jama'at sia kota Smirna: Susura ia mia Au, naeni Yesus. Basa' e lao' mia Au, eni' a mia fefeun losa bab'asan. Fe'esa'an Au mate, te ia naa usod'a bali' ena. De rena o'ola ngga ia. 066 REV 002 009 Au ita hei misod'a doid'oso sia kota Smirna. Tungga atahori dud'u'an, hei mana to'a-taa'. Tao-tao te tungga Lamatua', hei mamasu'i'. Atahori ruma rataa rae sira Lamatua atahorin, te ara mana ola' ra'amuti hei nara malole mara. Sira ia, nda Lamatua' atahori nara sa. Ara ona' jama'at esa mana tungga-tungga' nitu ra malanggan. 066 REV 002 010 Dad'i rena malolole. Afi' mimitau mete ma hei fe'e hambu susa-sona'. Sad'i ama bub'ulu', nitu ra malanggan nae sangga atahori fo tao hei ruma bui rala mii losa fai sanahulu. Hiihi na, hei misid'ea lao hela Au. Mae ara rae tao risa hei o, afi' lili' Au. Te atahori mana ma'atataa' tungga Au losa mate, dei fo Au bala-ba'e papala-bab'anggin, fo nasod'a nakandoo na'ab'ue no Au. 066 REV 002 011 Dad'i! Rena malolole saa fo Lamatua' Dula-dalen nafad'e neu jama'at nara. Atahori mana ma'atataa' tungga Au losa mate, ana nda doid'oso sia tasi ai mana mbila roroo' nda naloe' sa. No ta'o naa, ana nda mate lao karuan sa.’” 066 REV 002 012 Boe ma Atahori Matetu' a tute selu' o'olan fai nae, “Yohanis, ia naa musi sura' susura laen fai. Liin ta'o ia: ‘Soa' neu jama'at sia kota Pergamus: Susura ia, mia Au naeni Yesus. Au mana to'u fela tafa tande' dea'-rala'. Rena o'ola Ngga ia. 066 REV 002 013 Au uhine hei kota Pergamus ma ena. Mana to'u parenda' sia naa, naeni nitu ra malanggan. Mae ona' naa o, hei to'u mihere' nara Ngga ma mimihere mikindoo neu Au. Dalahulun atahori Ngga esa sia naa, naran Antipas. Ana soa' a nanori d'ala masod'a Ngga no matetu' te ara tao risa e. Mae ta'o naa o, hei nda mifinii Au sa. 066 REV 002 014 Te Au ita hei tud'a sia dala' esa-rua. Hambu hei ruma hii' a tungga Balaam nenorin. Ma'ahulun Balaam nanori Balak fo kokoe-nanasi atahori Isra'el ra losa ara ralena-langga Lamatua' hihiin. Ana kokoe-nanasi se fo reu songgo, raa nanaat sosonggo', ma reu hohongge. 066 REV 002 015 Hambu atahori hira mia hei e tungga Nikolai nenorin. 066 REV 002 016 De musi miloe' mia sala-singgo mara. Mete ma hoko', nda doo' sa fai, te Au uma ungguruli hei endi' ded'ea-o'ola tande', mana nahina ona' fela tafa'. 066 REV 002 017 Dad'i! Rena malolole saa fo Lamatua' Dula-dalen nafad'e neu jama'at nara. Atahori mana ma'atataa' tungga Au losa mate, dei fo Au fee ne naa roti manna mia sorga fo mana nenembed'a' malolole'. Dei fo Au o fee ne fatu muti' sa nenesura' nara feu na. Aka' a mesa' ne bub'ulu' nara' naa, atahori fea' nda bub'ulu' sa.’” 066 REV 002 018 Basa ma Atahori Matetu' a tute selu' o'olan nae, “Yohanis, ia naa ho musi sura' selu' susura sa fai, liin ta'o ia: ‘Soa' neu jama'at sia kota Tiatira: Susura ia, mia Au, Yesus, naeni Lamatualain Anan. Au mata Ngga mbila ona' ai, Ei ngga mbilas mbila ona' riti nenelalangge' sia ai rala. Rena o'ola Ngga ia. 066 REV 002 019 Au ita masod'a mara ena. Hei sue teb'e Au ma mimihere teb'e-teb'e' neu Au. Hei tungga parenda Ngga, de mii mete-se'u atahori. Ona' mae atahori tao ra'asususa' nggi o, mi'itataa' mikindoo. Au o bub'ulu' ae, ia naa, hei ue-tao manggate lena' fee Au. 066 REV 002 020 Te hei tud'a sia sala' esa rala: hei simbo no malole' ina' fo naran Isabel, mana so'u-so'u' aon nae, eni Lamatua' mana ola-olan. Basa ma hei mbo'i e fo nanori sala Au atahori nggara. Huu nenori mana pepeko-leleko' naa, losa Au atahori nggara tungga hohongge, ma raa nanaa sosonggo'. 066 REV 002 021 Au ai usufafali ina' naa ena, fo lao hela sala' naa. Te ana nda nau sa. 066 REV 002 022 De mete malolole. Te ia naa Au u'etu' fo hukun e no hed'is esa, losa ana nda fela hela mamana susunggun sa. Mete ma basa atahori mana hohongge ro e, nda lao hela ina' de'ulaka' naa sa, nda doo' sa te Au hukun se boe. 066 REV 002 023 Dei fo tao isa ina de'ulaka' naa ana nara. No ta'o naa, basa hei mana mamahere' ra mihine, mae Au bub'ulu' basa atahori rala nara. Dei fo Au bala-b'ae nggi tungga tatao-nono'i mara. 066 REV 002 024 Te hei laen mana sia Tiatira ra, nda tungga ina' naa nenori de'ulakan sa. Hei nda simbo nenori ma'afuni' fo ara rae, ‘nitu ra nenori ma'ahatun’. Huu naa, Au nda parlu ai nggi sa ena, 066 REV 002 025 sad'i to'u mihere' nemehere mara losa Au uma. 066 REV 002 026 Atahori mana ma'atataa' tungga Au losa mate, dei fo Au fee ne koasa. Koasa naa, koasa monae', ona' Au hambu mia Ama Ngga, fo parenda basa atahori sia raefafo' no lima besi'. Mete ma hambu ruma lab'an e, dei fo ana tao nambalutu se, ona' atahori tao rafanggi' hura rae. Dei fo Au fee nduu fefetu' neu nggi. 066 REV 002 029 Dad'i! Rena malolole sa fo Lamatua' Dula-dalen nafad'e neu jama'at ra.’” 066 REV 003 001 Boe ma Atahori Matetu' a tute selu' o'olan fai nae, “Yohanis, ia naa ho musi sura' susura laen fai. Liin ta'o ia: ‘Soa' neu jama'at sia kota Sardis: Susura ia, mia Au, naeni Yesus. Lamatualain Dula-dalen sia Au. Dula-dale' naa mata-aon hitu. Au o manato'u nduu' hitu sia lima ngga. Rena o'ola ngga ia. Au ita tatao mara sia Sardis ena. Atahori ruma oi hei teb'e-teb'e' misod'a tungga hihii ngga, tao-tao te tatao-nono'im mara nda ratud'u rae hei mi'ena masod'a' sa. 066 REV 003 002 De fela leo. Tao manggatee' selu' hei nemehere mara fo mana nae' a mate ena. Te Au paresa' basa saa fo hei tao' naa, te nda hambu esa matetu' sia Lamatualain matan sa. 066 REV 003 003 De afi' lilii', basa nenori matetu' fo hei simbo mia dalahulun. Tungga teb'e-teb'e' Lamatua' hihiin, ma lao hela sala mara fo tungga bali' Lamatua'. Mete ma hei nda fela lai-lai fo tao ta'o naa sa, aiboi' ma Au uma ona' na'o e, fo hei nda med'a mala sa. 066 REV 003 004 Te fe'e hambu hei ruma sia Sardis misod'a no ndoos, ona' atahori mana nda ranggenggeo bua nara sa. Huu masod'a nara ndoos, dad'i dei fo randaa lao' ra'ab'ue ro au pake b'ua muti'. 066 REV 003 005 Atahori mana ma'atataa' tungga Au losa mate, dei fo ana pake b'ua muti'. Au nda nggaris hendi naran mia susura mana sura' basa atahori mana dei fo rasod'a rakandoondoo' a ro Lamatua'. Dei fo Au o utaa se sia Ama ngga matan, ma sia ate nara sia sorga ae, eni, Au atahori ngga. 066 REV 003 006 Dad'i! Rena malolole saa fo Lamatua' Dula-dalen nafad'e neu jama'at nara.’” 066 REV 003 007 Atahori Matetu' a ola' selu' nae, “Yohanis, ia naa musi sura' susura laen fai. Liin ta'o ia: ‘Soa' neu jama'at sia kota Filadelfia: Susura ia, mia Au, Yesus. Au ia, meu' ma ndoos. Au mana to'u mane Daud nggoe na. Mete ma Au soi lelesu a, nda hambu esa tatana nala e sa boe. Mete ma Au ena, nda hambu esa soi nala e sa boe. 066 REV 003 008 Au bub'ulu' basa saa fo hei tao' ra. Au o uhine hei kokoe-nanasi mara mbei' a. Ona' mae ta'o naa o, hei nda mifinii Au sa, ma hei tungga mikindoo' a nenori Ngga. Misined'a malolole, te Au soi lelesu fee hei ena, nda hambu esa ena nala sa boe. 066 REV 003 009 Rena malolole! Te hambu atahori mana ombo-koson rae, sira Lamatua' atahori matetun. Tao-tao te mana pepeko-leleko' ra, tungga' a nitu malanggan. Te dei fo hei mete neu' ena. Au tao se losa ara rema sende' lululangga nara neu mata mara, ma rataa rae, mema' Au sue nggi. 066 REV 003 010 Huu hei tungga parenda ngga fo mi'itataa' tungga Au mikindoo' a, naa de, unea malolole nggi mia doid'oso' fo Lamatua' nae haitua sob'a neu atahori sia raefafo'. 066 REV 003 011 Nda doo' sa te Au uma ena. De to'u mihere' Au nenori Ngga fo hei simbo mia dalahulun. Te afi' losa hambu ruma rambas rala hei papala-bab'anggi ma fo Lamatua' nae fee' hei' a. 066 REV 003 012 Atahori mana ma'atataa' tungga Au losa mate, dei fo ana leo nakandoo no Lamatua', ona' rii monae' sa nenesela' sia Lamatualain umen. Dei fo Au sura' Lamatua Ngga naran no Lamatua' kota Na naran sia atahori naa aon. Kota naa, ara ro'e rae, ‘Yerusalem Feu'’, dei fo Lamatua' na'onda' e mia sorga nema. Dei fo Au o sura' Au nara feu Ngga sia atahori naa aon. 066 REV 003 013 Dad'i rena malolole saa fo Lamatua' Dula-dalen nafad'e neu jama'at nara.’” 066 REV 003 014 Boe ma Atahori Matetu' naa ola' selu' nae, “Yohanis, ia naa ho musi sura' susura ma'abui' a. Liin ta'o ia: ‘Soa' neu jama'at sia kota Laodikia: Susura ia, mia Au, Yesus, fo atahori ro'e rae, ‘Matetu'’. Au ia, soa' a ola' teteb'es Lamatualain Hara-liin. Lamatualain pake Au fo tao basa saa fo Ana tao' ra. 066 REV 003 015 Au ita hei tao saa sia Laodikia. Te hei ia ra, ta'o bee e?! Matob'i', o hoko'; ma ma'sufu' o hoko' boe. Mete ma ma'atob'i', na, teb'e-teb'e' matob'i'. Mete ma ma'asufu', na, teb'e-teb'e' ma'asufu'. 066 REV 003 016 Te huu hei rala mara nenebabanggi', de Au ae usupura' hendi nggi mia bafa ngga, ona' atahori rasapura' miru. 066 REV 003 017 Hei ola' koao mae, ‘Hita ia, atahori mamasu'i'. Hita tasod'a malolole, nda parlu saa-saa sa' ena boe!’ Tao-tao te rala mara ma'ateme', de nda mihine bee malole' saa boe. Naeni de hei dad'i ona' atahori mana to'a-taa' ma ma'ahola'. 066 REV 003 018 Dad'i malole lena' ima hasa mala lilo mbilas mia Au, naa fo ama dad'i atahori mamasu'i teb'e-teb'e'. Ma hasa mala bua muti' fo tatana ma'ahola mara. Ma hasa mala mod'o mata' fo o'ose neu mata mara, naa fo ama mita bali' no manggarelo'. 066 REV 003 019 Mete ma atahori fo Au sue' ra tao sala', Au ai ma hukun se, naa fo ara dad'i malole'. De hei musi tao mitetu rala mara fo teb'e-teb'e' hei derefiti-fiti tungga Au. 066 REV 003 020 Rena malolole, te Au umburi' sia lesu mata' ena, ma Au o o'e-o'e' fo ae maso'. Mete ma hambu atahori rena hara Ngga, ma nema soi lelesu, na Au maso' rala uu, fo hai endo' mia mi'ib'ue. 066 REV 003 021 Atahori mana ma'atataa' tungga Au losa mate, dei fo Au fee ne hak, fo endo' parenda na'ab'ue no Au. Te Au o u'utataa' tungga o Ama Ngga, naeni de ia naa Au endo' parenda u'ub'ue o E. 066 REV 003 022 Dad'i rena malolole saa fo Lamatua' Dula-dalen nafad'e neu jama'at nara.’” 066 REV 004 001 Atahori Matetu' a ola' basa helu-fulin fee jama'at kahitu' ra, ma Lamatua' o natud'u au dala fea' fai. Aiboi' ma, au ita lelesu nenesoi' mbali sorga. Basa ma au rena selu' atahori fo haran ona' ma'oa a nae, “Uma! Hene ia uma, fo utud'u nggo basa saa mana nae dad'i' ra. 066 REV 004 002 Lele' naa boe Lamatua' Dula-dalen so'u nendi au sorga uu. Aiboi' ma au ita kad'era parenda' esa ma hambu mana endo' sia ata. 066 REV 004 003 Ana naronda dula mod'o' no mbilas, ona' fatu makahahad'o' mafelit fo rae, yaspis ma sardius. Ma elus esa o rereo' kad'era parendan. Rondan d'ula mod'o' ona' fatu samrud makahahado'. 066 REV 004 004 Sia naa o hambu kadera parenda ana' 24 rereo' kad'era parenda' mana sia talad'a' a. Hambu malangga 24 endo' sia kad'era naa ra. Basa se pake bua muti' ma pake solo parenda lilo'. 066 REV 004 005 Hambu ndelas nakahahad'ok nakandoo' a mia kad'era parenda' mana sia talad'a' a. Ma ndukurulu nakaruruluk na'atutute'. Hambu ob'or manambila' hitu sia kad'era parenda' a matan. Ara ona' Lamatua' Dula-dalen fo mana na'ena mata-ao' hitu. 066 REV 004 006 Sia kad'era parenda' mata' a, au ita ona' tasi oe meu' mana ona' kaca. Boe ma au ita banda manaseli' haa rereo' kad'era naa. Ao nara dea'-mata' sofe' no' a mata deke'. Banda naa ra, Lamatua' banda mana mete-se'u E. 066 REV 004 007 Banda kaesan matan ona' singa e. Karuan matan ona' sapi mone e. Katelun matan, ona' atahori e. Ma kahaan matan, ona' mbui nggaruda mana matambele'. 066 REV 004 008 Banda kahaa' naa ra, esa-esa' malid'a' be'e nee'. Sia lid'a' naa ra dea' no rala nara o, sofe' no' a mata deke' boe. Hatu'-rerelon ara sod'a nda ramae'tu sa rae, “Hai koa-kio Lamatualain! Hai so'u minanaru Lamatua' naran! Lamatualain, meun seli! Lamatualain, koasan manaseli'. Lamatualain mana sia eni' a lele ulu' a. Lamatualain mana sia oras ia. Ma Lamatualain mana sia nakandoo losa doo ndu'u-d'oon!” 066 REV 004 009 Sod'a ta'o naa, ara koa-kio ma fee had'a-hormat neu Lamatualain, no ro'e makasi neu E, huu Eni manaendo' sia kad'era parenda' a ata, ma eni sia nakandoo losa bab'asan. Lele' ara sod'a, (aiōn g165) 066 REV 004 010 malangga ka 24 naa ra o be'utee sende' lululangga nara sia Lamatualain matan, fo mana endo' sia kad'era parenda' naa. Ara hu'a solo parenda nara, ma mbed'a' sia kadera parendan mata', de be'utee neu E, mana sia losa doo ndu'u-d'oon neu. De so'u koa-kio E rae, (aiōn g165) 066 REV 004 011 “O Lamatualain! Hai koa-kio Lamatualain! Hai so'u minanaru Nara ma. Lamatualain ia, hai Malanggam. Lamatualain ia, hai Lamatualain ma! Lamatualain mana nandaa simbo hai koa-kio mara. Lamatualain mema' musi simbo hai had'a-hormat mara. Huu Lamatualain mana koasa seli. Ma Lamatualain manaseli'. Lamatualain mana tao basa' e. Lamatua' mana fee basa' e rasod'a. Basa mana sia' ra, dad'i ena huu Lamatua' mana na'ad'ad'ad'i'. Basa mana masod'a' ra, ra'ena ani-hahae' ena huu Lamatua' mana fee.” 066 REV 005 001 Basa ma au ita bali' manaendo' sia kad'era parenda' naa. Ana to'u susura nenelulu' saa sia lima onan. Lululu' naa nenesura' sofe' d'ea'-mata' ma nenesegel mates sia mamana' hitu. 066 REV 005 002 Basa ma au ita ate sa mia sorga manaseli' teb'e. Ana natane nahere' nae, “Seka na'ena hak sefi segel ma baca susura naa?” 066 REV 005 003 Natane ta'o naa, te nda hambu esa na'ena hak sefi susura naa, ma baca isin sa. Mae sia sorga do raefafo', nda hambu esa na'ena hak sa. Sia atahori mates ra mamanan o nda hambu sa boe. 066 REV 005 004 Ita ta'o naa, ma au nggae ei-ei, huu nda hambu atahori esa na'ena hak sefi, ma baca isin sa. 066 REV 005 005 Basa ma esa mia malangga ka 24 ra, ola' no au nae, “We, toronoo'! Afi' nggae. Huu mane Daud a tititi-nonosin esa manaseli', ara ro'e E rae, singa mia leo Yahuda. Ana mbesi' nalutu basa de'ulaka' ra ena. De na'ena hak sefi segel a, ma baca susura naa isin.” 066 REV 005 006 Rena ta'o naa ma, au ita Lombo Ana' esa ririi sia banda kahaa manaseli' ra ro malangga ka 24 mana endo' rereo' kad'era parenda' a, talad'a nara. Lombo Ana' a, ona' parna nenembau' ena. Suran hitu ma matan o hitu boe. Mata deke kahitu nara, ona' Dula-dalen mana na'ena mata-ao' hitu a boe. Lombo Ana' a haitua see ndule basa raefafo' ena. 066 REV 005 007 Basa ma au ita Lombo Ana' a nisi' Mana endo' sia kad'era parenda' a, de ha'i susura nenelulu' naa mia Lima onan. 066 REV 005 008 Lele' Lombo Ana' a ha'i susura ma, banda kahaa manaseli' ra, ro malangga ka 24 ra, sende' lululangga nara be'utee sia matan. Ara esa-esa' to'u malii' ra ona' sasando, no manggo lilo' esa, neneisi' no kemenyan fo rae dede tao masu ma'ameni'. Hau raa ma'ameni' naa, naeni Lamatualain atahori nara hule-o'e nara. 066 REV 005 009 Basa ma basa see sod'a sosod'a feu' sa, oi: “Lombo Ana' ia, nandaa simbo susura ia. Lombo Ana' ia, na'ena hak sefi segel a. Huu Ana nenetati' dai' ena. basa ma Lamatualain pake raa Na, fo soi-tefa neu basa atahori mia basa leo ma nusa' ra, fo ruma bisa dad'i Lamatualain atahorin. No ta'o naa, atahori mia basa ded'eat ma negara, bisa dad'i Lamatualain bob'onggin. 066 REV 005 010 Lombo Ana' ia, na'ab'ue nala basa se, dad'i nusa' esa. Lombo Ana' ia, tengga nala se, dad'i Lamatualain atahori mana tao-ues nara. Dei fo ara to'u parenda' sia raefafo'. Dei fo ara tao-ues fee Lamatualain sia raefafo'.” 066 REV 005 011 Basa ma, au boti' mata ngga, ma rena hara monae' sa. Ma ita banda kahaa manaseli' ra, ro malangga ka 24 ra, ma Lamatua' ate nara hetar mia sorga. Ate naa ra, naen seli, losa juta-juta. 066 REV 005 012 Basa se sod'a rahere' oi, “Hai so'u minanaru Lombo Ana' mana nenetati-dai' naa, Huu Eni mana nandaa simbo hai koa-kio ma! Eni koasan, monaen seli. Eni su'i na, naen seli. Eni dud'u'an, tande'. Ma'aderen, manaseli' teb'e. Hai so'u minanaru naran. Hai fee had'a-hormat neu E. Hai koa-kio E.” 066 REV 005 013 Basa na ma, au rena sosod'at esa fai. Mia basa masod'a' ra, mae sia sorga, raefafo', ma tasi' rala, basa se so'u hara nara fo sod'a-helo. Mia atahori mates mamana nara o, ara sod'a-helo tungga. Basa se sod'a-helo rae, “Hai koa-kio Lamatualain manaendo' sia kad'era parenda' ia. Hai o so'u minanaru Lombo Ana' ia. Hai fee had'a-hormat neu Se. Hai be'utee neu Se. Huu Sira to'u parenda' rakandoo' a! Ma Sira koasan nda manabasa' sa!” (aiōn g165) 066 REV 005 014 Basa ma, banda kahaa' manaseli' naa ra, rataa rakandondo' a rae, “Naa teb'e! Naa teb'e ena!” Boe ma malangga karua nulu haa' naa ra sende' lululangga nara fai de be'utee neu Lamatualain no Lombo Ana' naa. 066 REV 006 001 Basa na ma, au ita Lombo Ana' sefi susura nenelulu' a segel kaesan. Boe ma au rena esa mia banda kahaa manaseli' naa ra, nggasi nahere' ona' ndukurulu' e. Ana parenda oi, “Muu leo!” 066 REV 006 002 Aiboi' ma au ita ndara muti' sa. Hambu atahori sa endo' sia ata' nasolo solo netatis, huu Ana nasenggi' netatis nakandoo' a. Ale' ia Ana to'u bub'usut, ma dea neu nakala' selu' musu nara sia raefafo'. 066 REV 006 003 Basa ma, Lombo Ana' a sefi segel karuan. Boe ma au rena banda manaseli' karuan parenda nae, “Muu leo!” 066 REV 006 004 Basa ma ndara mbilas mana mbila raa-raa' sa dea nema. Atahori mana endo' sia ata simbo fela tafa monae' sa. Ana hambu koasa fo neu tao nemue-naanggit sia raefafo', fo atahori ratati. 066 REV 006 005 Boe ma Lombo Ana' a sefi segel katelun. Ma au rena banda manaseli' katelun parenda nae, “Muu leo!” Aib'oi' ma au ita ndara nggeo' esa. Atahori mana endo' sia ndara naa ata, tou tatais esa sia liman fo tai nanaat mana sangga namakura ena. 066 REV 006 006 Basa ma, au rena ona' hara' esa nema mia banda kahaa manaseli' ra talad'an. Hara' naa nafad'e nae, “Dei fo hambu fai ndoe-la'as sia raefafo'. Atahori esa nggadin fai esa, dai hasa neu' a isi' mok telu' a, isi malole' na hambu' a mok esa. Te mete ma fai ndoe-la'as naa losa ena, atahori nda bole tao ralutu hau saitun no hau anggor sia osi ra sa.” 066 REV 006 007 Basa ma, Lombo Ana' a sefi segel kahaan. Boe ma au rena banda manaseli' kahaan parenda nae, “Muu leo!” 066 REV 006 008 Aiboi' ma, au ita ndara huni-manambosa' esa. Atahori mana endo' sia ndara naa ata, naran ‘Mate’. Hambu mana tungga dea na naran ‘Atahori Mates ra Mamanan’. Ru'a se hambu koasa de reu tao risa atahori sia raefafo' rendi' fela tafa', ndoe-la'as, hed'is, no banda de'ulaka'. Mete ma reken manamate' ra, ded'esin ona' babanggi' esa mia babanggi' haa mia basa atahori sia raefafo'. (Hadēs g86) 066 REV 006 009 Basa ma, Lombo Ana' a sefi segel kaliman. Ma au ita atahori fo fe'esa'an a nenetao-nisa' ra. Samana nara sia mei tutunu-hohotu' a filenggan. Atahori risa se huu ramahere neu Lamatualain, ma dui-b'engga Hara-lii Na sia bee-b'ee. 066 REV 006 010 Ara rameli rae, “O Lamatualain! Hai Malangga manaseli ma! Malangga meumare ma! Lamatualain ola' saa, na, hai mimihere. Te hai mihani losa fai hira' fai, fo Lamatualain na'etu' ded'eat fo hukun atahori mana risa hai mia raefafo'?” 066 REV 006 011 Ratane basa ta'o naa, ma esa-esa' simbo bad'u naru muti'. Hambu atahori sa nafad'e se nae, “Mihani mbei fai, losa ded'esi mara dai dei. Te hela fe'e toronoo mara dei fo nenetao-nisa' ona' hei boe.” 066 REV 006 012 Boe ma, Lombo Ana' a sefi segel kaneen. Aiboi' ma, umed'a rae nanggenggo seli. Ma relo a dad'i hatu' ona' teme nggeo', ma fulan dad'i mbilas ona' raa'. 066 REV 006 013 Nduu' ra sia lalai tud'a raefafo' rema, ona' hau boa latu' ou, huu sanggu anin. 066 REV 006 014 Boe ma au ita lalai sii neu rua, de lululu ona' nenei' losa mopo e. Lete' ra ro pulu-pulu ra basa se ranggenggo losa mopo se mia mamana nara. 066 REV 006 015 Rita ona' naa, ma basa atahori sia raefafo' ramatau. Mulai mia mane' ra, malangga mana parenda' ra, malangga sold'ad'u, atahori mamasu'i', losa ate ra, basa se ramatau. De basa se rela reu keke sia luat ma sia fatu sod'a' sia lete' ra. 066 REV 006 016 Ara denu lete-lete' ma fatu monae' ra rae, “Ndefa' fo tatana mala hai leo! Mu'ufuni' hai fo mana endo' sia kad'era parenda monae' a, nda nita hai sa ena. Ma Lombo Ana' a nda hukun nala hai sa boe. 066 REV 006 017 Aduu! Paia nala hai, huu fai calaka nema ena! Lamatualain no Lombo Ana' rae mbori nasa-bori nara neu hai ena. Esa o nda bisa sili nala sa boe!” 066 REV 007 001 Basa naa ma, au ita Lamatualain aten haa mia sorga rambarii' sia raefafo' a ani-mata haa nara fo ra'angge anin. De anin nda bisa fuu sia tasi, mad'a' ata, ma hau-hau huu' ra sa. 066 REV 007 002 Lamatualain fee se koasa fo ara tao ralutu mad'a' ata no tasi' a. Basa ma Au ita selu' ate fea' sa mia sorga, nema mia rulu nema. Ana nendi cap mia Lamatualain mana masod'a losa doo ndu'u-d'oon. Ana nameli nafad'e ate kahaa' ra nae, 066 REV 007 003 “Helafi' dei! Afi' tao milutu mad'a' ata, tasi' a ma hau-hau huu' ra. Helafi' fo hai cap mala Lamatualain atahori dedenu nara ree nara dei.” 066 REV 007 004 Basa ma rafad'e au rae, ate naa cap nala Lamatua' atahori nara ena. Dedesi nara, atahori 144.000, mia basa leo Isra'el. Naeni: 066 REV 007 005 hambu atahori 12.000 mia leo Yahuda; atahori 12.000 mia leo Ruben; atahori 12.000 mia leo Gad; 066 REV 007 006 atahori 12.000 mia leo Aser; atahori 12.000 mia leo Naftali; atahori 12.000 mia leo Manase; 066 REV 007 007 atahori 12.000 mia leo Simeon; atahori 12.000 mia leo Lewi; atahori 12.000 mia leo Isaskar; 066 REV 007 008 atahori 12.000 mia leo Sebulon; atahori 12.000 mia leo Yusuf; ma atahori 12.000 mia leo Benyamin. 066 REV 007 009 Basa ma, au ita atahori hetar, losa nda nenereken nala sa. Ara rema mia basa leo ra, ded'ea't ra, ma basa nusa' sia raefafo'. Basa se ra'ab'ue mbali kad'era parenda' no Lombo Ana' a. Ara pake bad'u muti' ma to'u palam roo' sia lima nara. 066 REV 007 010 Basa ma, ara so'u sosod'at de koa-kio randaa rae, “Hai koa-kio Lamatualain, mana endo' sia kad'era parenda' ia. Hai o so'u minanaru Lombo Ana' ia! Sira ia, mana fee hai masod'a'. Sira ia, mana soi d'ala masod'a' fee hai.” 066 REV 007 011 Ara ola' basa ta'o naa, ma Lamatualain ate nara mia sorga mana rambarii' rereo' kad'era parenda' a, sende' lululangga nara losa mata nara dai rae a mbali kad'era parenda monae' naa. Malangga-malangga naa ra, ro banda manaseli kahaa' naa ra, tao ta'o naa boe. Basa se be'utee neu Lamatualain, 066 REV 007 012 ma sod'a rae, “Teb'e! Naa teb'e! Hai o koa-kio Lamatualain! Hai o so'u minanaru Lamatua' naran! Lamatua' dud'u'an, tanden seli. Lamatua' koasan, monae' seli. Lamatua' deren, manaseli'. Hai mo'e makasi neu Lamatualain nekendoo' a. Hai fee had'a-hormat neu Lamatualain nda neme'etu sa. Teb'e, ta'o naa! (aiōn g165) 066 REV 007 013 Ara koa-kio basa ta'o naa, ma esa mia malangga ka 24 naa ra natane au nae, “Atahori nae' mana pake bad'u muti' naa ra ho muhine se, do? Ara mia bee rema?” 066 REV 007 014 Te au utaa ae, “Hoko', Papa. Au nda uhine se sa. Papa lebe nahine se.” Boe ma ana nafad'e au nae, “Sira, atahori mana kalua mia doid'oso monae' ena. Sira, atahori mana pake Lombo Ana' a raan, fo safe bua-ba'u nara, no tao ramuti' bad'u nara. 066 REV 007 015 Huu naa, ara rambarii' sia Lamatualain kad'era parendan mata'. Ara tao mata' neu Lamatualain hatu' rerelon sia ume hule-o'en. Lamatualain no se nakandondoo' a. Lamatualain nanea se nakandondoo' a. 066 REV 007 016 Dei fo ara nda ramed'a ndoe sa ena. Dei fo ara nda ramed'a ra'amad'a sa ena. Dei fo relo a nda haa se sa ena. Dei fo rou nara nda kufa dai matob'i' sa ena. 066 REV 007 017 Lombo Ana' mana deka kad'era parenda' naa, Dei fo dad'i manatad'a nara. dei fo ana mboo nendi se, reu rinu sia oe mata' mana nendi masod'a'. Dei fo Lamatualain o ose hendi susa-sona nara, fo ara nda afi' nggae sa ena.” 066 REV 008 001 Basa ma, Lombo Ana' naa sefi segel kahitun. Aiboi' ma, basa mana sia sorga ra nda ra'aunda' sa. Nda hambu esa nahara sa losa mbei ma banggi rua jam esa. 066 REV 008 002 Boe ma au ita ate hitu mia sorga. Ara rambarii' rakandoo' a sia Lamatualain matan, fo rae mete-se'u E. Esa-esa' simbo ma'oa na. 066 REV 008 003 Ma au ita ate esa fai mia sorga. Ana nambarii' sia mei tutunu-hohotu' a mata' fo ara tunu-hotu hau ma'ameni' raa' a. Ana to'u manggo lilo' esa fo ara biasa tao hau ma'ameni' raa na. Basa ma ara fee ne hau ma'ameni' raa' nae-nae boe, fo ana na'ab'ue no Lamatualain atahori nara hule-o'e na. Basa ma ana nendi manggo lilo' naa ona' tutunu-hohotu' mana ma'afo meni', fo tao neu mei lilo' sia kad'era parenda' a mata'. 066 REV 008 004 Boe ma ana ded'e hau ma'ameni' a raa na. Ma ma'amenin hene nisi' Lamatualain matan, na'ab'ue no basa hule-o'e' mia Lamatualain atahori nara. 066 REV 008 005 Ate a ha'i ai mia mei a, de tao nasofe manggo lilo' a. Boe ma ana honda manggo a raefafo' nema. Aiboi' ma, au ita ndelas a hadok na'atutute' dii-ona sia raefafo'. Basa ma, ndelas ndukurulu lii monae' na'atutute, no rae a nanggenggo monae'. 066 REV 008 006 De ate kahitu' mia sorga ra rahehere rae fuu ma'oa nara. 066 REV 008 007 Lele' ate kaesan fuu ma'oan, ma ud'an es no ai nab'ali no raa' mbori raefafo' nema losa hau-b'eb'a no sela-nggari' ra nenehotu'. Basa uru modo' sia bee-b'ee o nenehotu' boe. Ona' hita b'anggi raefafo' dad'i bab'anggi' telu, na, bab'anggi' esa nenehotu'. Ma ona' hita b'anggi basa hau huu' no sela-nggari' sia raefafo' dad'i bab'anggi' telu, na, bab'anggi' esa nenehotu'. 066 REV 008 008 Lele' ate karuan fuu ma'oa na, ma hambu saa o monaen ba'u ona' lete monae' sa mbila nenenggari' tasi rala neu, losa bab'anggi' esa mia tasi' a bab'anggin telu dad'i raa'. 066 REV 008 009 Basa ma, esa mia bab'anggi' telu mia basa banda mana masod'a' sia tasi ra, mate se. Ma esa mia bab'anggi' telu mia basa ofa' mana laa-laa' sia tasi' a, rambalutu hendi se. 066 REV 008 010 Lele' ate katelun fuu ma'oan, ma nduu monae' sa tud'a mia lalai, ona' ob'or monae' sa mbila. Nduu' naa naran ‘meru’. Lele ana tud'a ma, oe sia loe no oe mata' ra basa e meru. Atahori mana rinu oe naa, hetar mate. Ona' a hita b'anggi basa loe no oe mata' sia raefafo' neu bab'anggi' telu, na, bab'anggi' esa meru. 066 REV 008 012 Basa ma, ate kahaan fuu ma'oan. Aiboi' ma relo, fulan no nduu' ra nenehemba', boe ma ara dad'i ma'ahatu'. De nandaa no fai rerelon, bab'anggi' esa mia fai rerelon bab'anggi' telu, dad'i ma'ahatu', huu relo a nda naronda matetu' sa ena. Ma nandaa no fai tetemba', bab'anggi' esa mia fai tetemba' a bab'anggin telu dad'i ma'ahatu kibu-kibu', huu fulan ma nduu' ra nda raronda matetu' sa. 066 REV 008 013 Basa de au boti' mata ngga, ma ita mbui marambua sa natambembele sia lalai. Ana nggasi nae, “besa-b'esa, o! Calaka monae' dei fo dai basa atahori mana masod'a' sia raefafo'. Huu hela fe'e ate telu sia sorga nda fe'e fuu ma'oa nara sa.” 066 REV 009 001 Basa ma, Ate kaliman fuu ma'oa na. Ma au ita nduu' sa tud'a raefafo' nema. Ara fee nggoe' sa neu nduu' a fo neu soi ndola roma' mana nda na'ena iko' a sa, lelesun. (Abyssos g12) 066 REV 009 002 Ana soi ndola' a lelesun, ma masu nggeo mamafafau' dea nema ona' lasi nened'ed'e' masun. Masu' naa namasu bub'ue' ata neu, losa lalai no relo a ma'ahatu'. (Abyssos g12) 066 REV 009 003 Boe ma lamat hetar seli ratambele dea rema mia masu' naa rala, de onda raefafo' rema. Lamatualain fee se koasa ona ura' e. 066 REV 009 004 Te Ana parenda se nae afi' tao milutu uru a, hau huu', ma sela-nggari' ra. Te ara musi tao ra'asususa' atahori fo Lamatua' cap Na nese ree nara. 066 REV 009 005 Lamatualain mbo'i lamat ra tao ra'asususa' atahori fula lima, te nda bole risa se. Sad'i tao doid'oso se ona' ura' a to'i'. 066 REV 009 006 Sia fula lima rala, atahori doid'oso rala seli, losa ro'e' a mamates. Mae ona' naa o ara nda bisa mate sa. 066 REV 009 007 Au ita lamat naa ra mata-ao nara ona' a, ndara netatis. Ara rasolo solo netatis nenetao' mia lilo. Mata-ao nara ona' atahori. 066 REV 009 008 Langga fulu nara naru' ona' ina' ra langga fulun, ma nisi nara tande' ona' singa nisi'. 066 REV 009 009 Ona ara pake pepele tenda' nenetao' mia besi, ona' u'u una' e. Lid'a nara ralii rahere' ona' sold'ad'u nononggo' sa ndara nara lea kareta netatis. 066 REV 009 010 Iko nara manaseli' ma marasot ona' ura' a rason. Ara hambu koasa fo tao doid'oso atahori rendi' raso nara, losa fula lima. 066 REV 009 011 Mane lamat ra, naeni malangga mia basa ate neneoi' sia ndola doid'oso' fo nda na'ena iko' sa. Naran sia ded'ea Ibrani, Abadon, ma sia ded'ea Yunani, Apolyon. Sosoan, “Mana Tao Malutu'.” (Abyssos g12) 066 REV 009 012 No ta'o naa, calaka kaesan, seli ena. Te besa-b'esa, o! Huu hela fe'e calaka rua fai. 066 REV 009 013 Basa ma ate kaneen fuu ma'oa na. Ma ita mei lilo' mana matambambali' no Lamatualain, fo ara ded'e rendi' neu hau ma'ameni' a raan. Hambu hara' kalua mia mei a sura nara haa' se. 066 REV 009 014 Hara' naa nafad'e neu ate mana fe'e fuu basa ma'oan nae, “Ate haa nenefutu' doo' ena sia loe monae' sa, naran Efrat. Muu mbo'i se leo!” 066 REV 009 015 Boe ma neu mbo'i se, fo ara reu tao risa atahori nandaa no too, fula, fai, ma lii' fo Lamatualain nae'tu' basa ena. Ona' hita b'anggi atahori sia raefafo' neu bab'anggi' telu, na, dei fo mate hendi bab'anggi' esa. 066 REV 009 016 Ara rafad'e au rae, ana bua naa ra, sold'ad'u mana sae ndara nara, juta natun rua. 066 REV 009 017 Basa ma au ita sold'ad'u naa ra ro ndara nara. Sold'ad'u naa ra bab'aa tenda' nara rendi' bab'aa' tenda' dula' telu naeni mana mbila-karakara', mod'o' makahahado', ma huni-baleran. Ndara naa ra langga nara ona' singa langgan. Ai no masu' ma baleran nasapupura' mia ndara ra bafa nara, 066 REV 009 018 fo fee doid'oso' mata' telu sia raefafo'. Doidoso' mana kalua mia ndara ra bafa nara, risa esa mia bab'anggi' telu, mia basa atahori sia raefafo'. 066 REV 009 019 Ndara ra reu tao doid'oso atahori ra rendi' bafa ma iko nara. Sia iko nara, hambu langga' ona' mengge langga'. 066 REV 009 020 Te fe'e hambu atahori ruma sia raefafo', nda hambu doid'oso' naa ra sa. Mae ta'o naa o, ara nda nau nggari hendi tatao-nono'i de'ulaka nara sa. Ara songgo nitu rakandoo' a, ma songgo saa fo ara tao mia lilo, doi fula', riti, fatu ma hau. Mae sud'i a saa naa ra nda bisa rita sa, nda bisa rena sa, ma nda bisa lao' sa, te ara songgo se nda raloe' sa! 066 REV 009 021 Ara o nda nau raloe' mia sala-kilu' laen nara sa boe, ona' a risa atahori, pake nenori ma'ahatu', hohongge ma ramana'o. 066 REV 010 001 Basa ma, au ita Lamatualain ate manaselin esa, onda mia sorga. Aon nenemboti' no lelee', ma elus rereo' langgan. Matan naronda ona' relo, ma ei nara mbila ona' ai. 066 REV 010 002 Ana to'u susura ana' nenelulu' esa mana makambembela' ena. Ana nambarii' ei onan sia tasi, ma ei d'iin sia mad'a' ata. 066 REV 010 003 Ana nameli nahere', ona' singa nggasi. Nameli basa ma ndelas ndukurulu nataa na'atutute' lao hitu. 066 REV 010 004 Lele' ndelas ndukurulu basa, ma au ae sura' o'ola nara. Te au rena hara' sa mia sorga oi, “Wee! Afi mufad'e ndelas kahitu' ra o'ola nara reu atahori, o! Afi sura' saa-saa boe.” 066 REV 010 005 Basa ma ate mana nambarii' no ein seri sia tasi' ma seri sia mad'a ata, so'u lima onan lalai neu, 066 REV 010 006 de sumba nae, “O'ola ngga ia, mema' teb'e! Au sumba endi' Lamatualain naran, huu Ana sia nakandoo losa doo ndu'u-d'oon! Ana mana tao lalai, raefafo' no basa isi-oen. Dad'i rena malolole! Fai fo hita tahani' a deka-deka nema ena. (aiōn g165) 066 REV 010 007 Te mete ma Lamatualain ate kahitun nae fuu ma'oan, dei fo Lamatualain tao tungga dud'u'an fo fe'esa'an atahori nda rahine' sa. Te Ana nafad'e dud'u'an naa neu mana ola-ola nara fo mana tao-ues fee Ne. Dad'i rena malolole, huu o'ola ngga ia, teb'e.” 066 REV 010 008 Basa ma, hara' fo au rena mia lalai a, ola' selu' no au nae, “Yohanis, muu sia ate fo mana nambarii' ein seri sia tasi, ma seri sia mad'a' ata a. Ha'i mala susura ana nenelulu' a fo mana makambembela' sia liman.” 066 REV 010 009 Basa de au isi' ate a, de o'e susura ana' naa. Boe ma ana nafad'e au nae, “Ha'i fo mua leo! Sia bafa ma na, ma'e' ona' oni oe', te dei fo ana tao tei ma nanoso.” 066 REV 010 010 Ana ola' basa ta'o naa, ma au simbo susura ana' naa mia liman. De au ua. Sia bafa ngga ma'e' ona' oni oe'. Te od'o hendi ma, tei ngga nanoso. 066 REV 010 011 Boe ma, hambu esa denu au nae, “Musi muu mufad'e selu' saa fo Lamatualain nae tao sia raefafo'. Mufad'e saa mana nae dad'i neu basa mane' ra sia raefafo' ro atahori mia basa nusa', basa leo, no basa ded'eat ra.” 066 REV 011 001 Basa ma ara loo fe au hau u'uku' sa narun ona' teteas. Ma Lamatulain parenda au nae, “Yohanis, fela leo fo muu uku Ume Hule-o'e Huu Ngga no mei tutunu-hohotun sia kota Yerusalem. Ma reken basa atahori mana hule-o'e sia naa. 066 REV 011 002 Afi' uku ume hule-o'e' a nembeleon, te mamana' naa fee hendi ena neu nusa-nusa fea' fo nda mana rahine Au sa. Dei fo ara rema tatab'u ranggenggeo kota ngga naa, losa fula haa nulu rua (naeni fai 1.260). 066 REV 011 003 Dei fo Au denu atahori Ngga rua sia naa, fo dad'i mana ola-ola Ngga. Dei fo ara pake bua sususa' ma rafad'e hara-lii Ngga, losa fai 1.260 naa ra basa.” 066 REV 011 004 Lamatualain mana ola-olan Sakaria sura' mema' mia lele ulu' a, so'al mana ola-ola karua' ia ra. Ana pake gambar hau saitun huu' rua no mamana mbed'a' lambu rua mana mambarii' mbali Lamatualain, naeni basa atahori sia raefafo' Malanggan. 066 REV 011 005 Mete ma atahori rae tao ra'asususa' Lamatualain mana ola-olan karua' ia ra, dei fo ai kalua mia bafa nara fo rakad'e' basa musu nara. No ta'o naa basa atahori mana rae tao ra'asususa' se, dei fo mate. 066 REV 011 006 Lele' ru'a se dad'i mana ola-olan sia raefafo', Ana fee koasa neu se fo ena ud'an. Ana o fee se koasa fo tao oe dad'i raa', ma koasa fo tao calaka mata'-mata' sia raefafo', tungga' a hihii-nanau nara. 066 REV 011 007 Mete ma fai dui-b'engga Lamatualain helu-fulin nate'e, dei fo banda manggeo sa dea nema mia ndola fo nda maiko' a sa. Ana natati lab'an ru'a se, losa nakala' ma tao nisa se. (Abyssos g12) 066 REV 011 008 No ta'o naa, ru'a se mate sia nusa monae' fo lele ulu' a atahori risa sira Lamatuan sia hau nggangge'. Te kota naa, dad'i kota de'ulaka' ona' Sod'om no Masir lele ulu' a. Dei fo atahori ra nggari hendi mana ola-ola' naa ra ao-sisi nara sia dala', losa fai telu seseri'. Basa fo atahori mia basa nusa', leo, ma ded'eat ra, rema ranilu mamates karua' naa ra. Ara o nda fee isin fo ne'oi sa, 066 REV 011 010 huu ramaho'o rita atahori karua' naa ra mate ena. Te ma'ahulun ru'a se aka' a ra'asususa' basa atahori sia raefafo' dud'u'a nara. De ara feta-dote, ma esa haitua fee esa hahambu'. 066 REV 011 011 Basa fai telu seseri', dei fo Lamatualain fee se hahae' fo rasod'a bali'. Boe ma basa atahori mana rita se foti ngge'e-ngge'e. 066 REV 011 012 Mana ola-ola karua' naa ra rena hara' sa mia lalai, denu se oi, “Woi! Ru'a nggi hene ia ima leo!” Boe ma ru'a se neneso'u' lalai reu ma lelee' a babata nala se. Musu nara rita ta'o naa, ma ara mboo-mboo' a. 066 REV 011 013 Aiboi' ma, rae a nanggenggo' seli. Ona' hita reken basa ume sia Kota, mia ume sanahulu, hambu esa sea hendi' e. Ma mate atahori rifon hitu. Atahori fea' nda mana mate' ra sa, ramatau rala seli. Te dei fo ara o fee had'a-hormat neu Lamatualain, huu Eni mana to'u parenda' sia sorga. 066 REV 011 014 No ta'o naa, calaka karuan seli ena. Te besa-b'esa, o! Huu calaka katelun nae nema ena. 066 REV 011 015 Basa ma, Lamatualain ate kahitun mia sorga fuu ma'oan. Aiboi' ma au rena hara' nae' rema randaa mia sorga rae, “Ia naa manato'u parenda' sia raefafo', aka' a Lamatualain no Kristus, naeni Lamatualain Atahorin fo Ana pili nala eni' a lele ulu' a. Dei fo Lamatualain to'u parenda' nakandoo ona' mane, losa doo ndu'u-d'oon. (aiōn g165) 066 REV 011 016 Malangga karua nulu haa' mana endo' sia kad'era-kad'era parenda' sia Lamatualain matan, ara o rena hara' naa ra boe. Boe ma ara sende' lululangga nara no mata nara losa rae, de koa-kio Lamatualain, 066 REV 011 017 ma sod'a rae, “Oo, Lamatualain! Hai Malangga ma! Hai Lamatualain ma! Lamatualain mana parenda basa' e. Lamatualain mana koasa basa' e. Lamatualain mana sia eni' a lele ulu' a. Lamatualain mana sia lele' ia. Hai mo'e makasi neu Lamatualain, huu Lamatualain pake koasa monaem ena, fo to'u parenda' sia raefafo'. 066 REV 011 018 Te nusa-nusa' laen ra ramanasa, huu ara nda nau tungga Lamatualain sa. Ia naa Lamatualain o namanasa, huu ara nda nau rahine E sa. Lele' ia fain losa ena, fo Lamatualain hukun atahori mana nda tao-afi' neu E sa. Lele' ia fain losa ena, fo Lamatualain tao nambalutu atahori mana tao rambalutu atahori fea' ra. Lele' ia fain losa ena, fo Lamatualain paresa' atahori mates ra ded'ean. Lele' ia fain losa ena, fo Lamatualain bala-b'ae dedenu nara mbusa-titi nara. Naeni Lamatualain mana ola-ola nara, no Lamatualain atahori nara, moko-anak, lasi'-soru'. Lamatualain bala-b'ae basa atahori, mana fee had'at neu naran.” 066 REV 011 019 Basa naa ma, au ita sia sorga, Lamatua' Ume Hule-o'en lelesun nenesoi'. Boe ma au ita peti fo lele ulu' a ara mbed'a' Lamatualain parendan mana nenesura' sia fatu. Boe ma lani a had'ok neu-nema, ndelas ndukururulu na'atutute', raefafo' nanggenggo', ma ud'an es fatu mamabera' tud'a mia lalai. 066 REV 012 001 Basa ma, aiboi' te ita manadad'i' manaseli' sa sou sia lalai, fo atahori nda fe'e rita sa: hambu ina' sa aon nenebabata' no relo a. Ana tabu ein sia fulan, ma pake solo mane mana na'ena nduu' sanahulu rua. 066 REV 012 002 Ina' naa mairu', ma mana nggae', huu tein nambeta named'a nae b'onggi. 066 REV 012 003 Aiboi' ma, ita manadad'i' manaseli' laen sa sou sia lalai. Hambu mengge-buta mbilas monae' sa. Langgan hitu ma suran sanahulu. Ana pake solo mane' hitu. 066 REV 012 004 Ana sari namopo' nduu' bab'anggi' esa sia lalai a nendi' ikon. De hela aka' a bab'anggi' rua. Boe ma ana mbia hendi nduu' naa ra raefafo' rema. Basa de neu nambarii' mbali ina' naa, de nahati losa ana b'onggi. Huu ana nae od'o ana' naa. 066 REV 012 005 Basa ma, ina' a b'onggi ana tou' sa, ma Lamatualain aten esa mia sorga nema rambas nala ana' naa, de nendi nisi' Lamatualain fo Ana' naa parenda no Lamatualain sia sorga. Huu Ana' naa, dei fo parenda basa nusa' sia raefafo' no koasa manaseli'. 066 REV 012 006 Ma ina' naa nela nisi' mamana ma'afuni' sa fo Lamatualain sad'ia hela fee ne' a. Dei fo ara mete-se'u e sia naa losa too telu seseri' (naeni fai 1.260). 066 REV 012 007 Basa naa ma, netatis monae' dad'i sia sorga. Lamatulain ate nara ro sira malanggan Mikael ratati lab'an ro mengge-buta no ana boa nara. 066 REV 012 008 Mikael se rasenggi' mengge-buta a no ana boa nara. Basa ma ara ai mengge-buta no ana boa nara fo afi' sud'i leo sia sorga fai. 066 REV 012 009 De ara oi hendi' se mia sorga, de mbia se raefafo' rema. Mengge-buta naa, nitu ra malanggan. Mia fefeun ana aka' leleko' atahori fo ara tao sala'. 066 REV 012 010 Basa ma au rena hara' monae' sa mia lalai oi, “Lele ulu' a mengge-buta a nambarii' nakandoo' a sia Lamatualain matan. Eni, mana nendi hara' pepeko-leleko', fo fee sala' neu hita toronoo mamahere nara. Ana aka' fua sala' neu se hatu'-rerelon. Te ia naa ana nenenggari-hendi' mia sorga ena. Dad'i ia naa basa' e manadai' ena. Ia naa fain losa ena fo Lamatualain fee masod'a' neu atahori. Ia naa Lamatualain to'u parenda' no koasa manaseli'. Ma Ana so'u nala Kristus, Atahori fo Ana pili nala dad'i mane' neu basa nusa' ra. 066 REV 012 011 Hita toronoo atahori mamahere tara rasenggi' mengge-buta fo ma'ahulun mana mbia sala' neu se, huu Lombo Ana' raan sai fo ose hendi sala nara. Ara o rasenggi' e boe, huu ara rambarani rafad'e Lamatualain Ded'ea-O'olan. Ona' mae atahori ramanasa fo rae risa se o, ara nda dinggo' sa. 066 REV 012 012 Dad'i basa mana masod'a' sia sorga, musi ramaho'o! Ma basa mana masod'a' sia raefafo' musi ranea, huu calaka nae' a tud'a dai nggi. Nitu ra malanggan onda nisi' nggi. Ana namanasa nae mate, huu ana bub'ulu' nae, eni fai tao de'ulakan, nae' a basa ena!” 066 REV 012 013 Lele' mengge-buta a bub'ulu' nae, eni nenenggari' raefafo' nema, ma ana neu sangga fo nae na'asususa' ina' mana b'onggi Ana' naa. 066 REV 012 014 Te ara fee ina' naa lid'a' rua, ona' mbui nggarud'a lid'an, fo ana natambele neu keke sia mamana ma'afuni' mana na'ad'oo' mia mengge-buta a. Sia naa, ara tao mata' neu e losa too telu seseri'. 066 REV 012 015 Nita ta'o naa, ma mengge-buta a nasapupura' oe ona' oe mandali', fo nae nandali nendi ina' naa. 066 REV 012 016 Te raefafo' tulu-fali ina' naa, no dala' rae a natangga fo musi hendi oe mana mandali' mia mengge-buta bafan, fo afi' nandali losa ina' naa. 066 REV 012 017 Boe ma, mengge-buta a namanasa ina' naa seli. De ana neu natati no ina' a ana fea nara naeni atahori mana rasod'a tungga Lamatualain parendan, ma dui-b'engga rakandoo' a Yesus Hara-lii malolen. 066 REV 013 001 Basa ma, mengge-buta a neu nambarii' nangginggio sia tasi suun. Basa naa ma, au ita banda de'ulaka' sa dea nema mia tasi. Langgan hitu ma suran sanahulu. Ana pake solo' mane' ra esa-esa' sia suran. Sia langga nara nenesura' ded'ea ne'emutis neu Lamatualain. 066 REV 013 002 Aon ona' meoaku. Ei na, ona' banda baruan ei'. Ma bafan, ona' singa bafa' e. Mengge-buta a fee bali' hak na neu banda de'ulaka' naa fo endo' sia kadera parenda' ma pake basa koasan. 066 REV 013 003 Sia banda de'ulaka' a langgan esa hambu bisu foa monae' sa, ona' nenetati dai' losa nae' a mate, te nda mate sa. Basa atahori sia raefafo' titindindi rita banda de'ulaka' a manaseli', de ara tungga e. 066 REV 013 004 Ara o fee hadat neu mengge-buta naa, ma rananaru e ona' Lamatualain, huu mengge a fee koasa neu banda de'ulaka' naa. Atahori naa ra o koa-koa banda de'ulaka' a, rae. “Eni o, manaseli'! Nda hambu esa nasenggi' e sa boe!” 066 REV 013 005 Lamatualain mbo'i banda de'ulaka' a, fo ola' koao ma na'amuti Lamatualain. Ana hambu isin fo to'u parenda', losa fula haa nulu rua. 066 REV 013 006 Naa de, ana ola' na'atutud'a' Lamatualain naran ma ana ola' na'amuti basa Lamatualain atahori nara mana leo sia sorga. 066 REV 013 007 Lamatualain o fee isin neu e, fo natati lab'an Lamatualain atahori nara, losa nasenggi' se. Ana o hambu koasa fo parenda basa atahori mia basa leo ra, ded'eat ma basa nusa' sia raefafo'. 066 REV 013 008 Huu naa, basa atahori sia raefafo' songgo banda de'ulaka' naa. Mana songgo' naa ra, naeni basa atahori, fo nara nara nda nenesura' sia Lombo Ana' a susuran sa. Lele ulu' a atahori risa Lombo Ana' a, te Lamatualain tao nasod'a bali' E. Lele' Lamatua' nda fe'e tao raefafo' ia sa, te Ana sura' basa atahori mamahere' ra nara nara sia susura naa oi, dei fo ara hambu masod'a matetu' nda manabasa' sa. 066 REV 013 009 “Rena malolole! 066 REV 013 010 Mete ma Lamatualain nae'tu' nae, atahori esa musi neneto'u', na dei fo teb'e neneto'u'. Mete ma Lamatua' nae'tu' nae, atahori esa musi nenetati' no fela-tafa', na dei fo ana nenetati' no fela-tafa'.” Dad'i Lamatualain atahori nara afi' mi'id'ed'ea', te naa dad'i kaka'e' fo ra'atataa' tungga ma ramahere rakandoo neu E! 066 REV 013 011 Basa naa ma, au ita banda de'ulaka' laen, kalua mia raefafo'. Suran rua, ona' bibi-lombo suran. Ma haran ona' mengge-buta haran. 066 REV 013 012 Ana dad'i mana ola-ola' soa' neu banda de'ulaka' fefeun, fo fe'esa'an nenetati' losa nae' a mate. Ana simbo koasa mia malangga nenetati' na naa, fo neu na'asusuu' basa atahori sia raefafo' songgo malanggan. 066 REV 013 013 Ana o tao manadad'i manaseli' ra, losa ana bisa na'onda' ai mia lalai nisi' basa atahori ra mata nara boe. 066 REV 013 014 No ta'o naa, banda de'ulaka' karuan peko-leleko atahori sia raefafo' nendi' malanggan koasan. Ana o parenda atahori tao paton esa, ona' malanggan mata-aon, fo ara fee hadat neu malanggan, fo lele-ulu' a nenetati dai' losa nae' a mate ena. 066 REV 013 015 Lamatualain o mbo'i banda mana peko-leleko' naa, fo fee ani-hahae' masod'a' neu paton naa. No ta'o naa paton naa ola' nala', ma parenda tati risa atahori nda mana nau songgo e sa. 066 REV 013 016 Banda mana peko-leleko' naa, na'asusuu' basa atahori fo simbo ded'ed'e' sia lima ona nara, do, ree nara. Basa atahori, anak-moko, hatata'-mamasu'i', ate do mana leo-ao', basa se musi simbo ded'ed'e' naa. 066 REV 013 017 Te hoko', na, ara nda bisa raseo-rahasa' saa-saa sa boe. Sia ded'ed'e' naa, nenesura' banda de'ulaka' nomer kaesan naa naran no nomer na. 066 REV 013 018 Sia ia musi pake dud'u'at! Atahori mahine' a, nahine nomer naa sosoan. Nomer naa mana natud'u atahori sa, naeni “666”. 066 REV 014 001 Basa de, au boti' mata ngga, aiboi' ma, au ita Lombo Ana' naa nambari sia lete ana' sa ata, naran lete Sion. Ana nambarii' na'ab'ue no atahori rifon natun esa haa nulu haa. Sia basa se ree nara, nenesura' Lombo Ana' a no Aman nara nara. 066 REV 014 002 Boe ma au rena hara' sa mia lalai. Liin, monae' ona' ree monae' ra po'a ma nakandendesi ona' ndelas. Te hara' naa meulaun, ona' atahori hetar ra'amimina' sasandu. 066 REV 014 003 Boe ma au ita atahori rifon natun esa haa nulu haa naa ra rambarii' mbali Lamatualain, no banda haa manaseli' rereo' Lamatualain kadera parendan, no malangga karua nulu haa' ra. Atahori naa ra sod'a sosod'at feu' sa. Aka' mesa' se rahine sosod'at naa, atahori fea' ra hoko'. Sira malole ro Lamatualain ena, huu Lamatua' soi-tefa se nendi' Anan raan. 066 REV 014 004 Masod'a nara meumare', ona' monetena' nda fe'e na'amina' nita no ina' sa. Ara tungga Lombo Ana' naa sud'i' a bee reu, huu Lamatualain soi-tefa nala see nendi' anan raan, fo ara dad'i Eni ena nara. Huu naa, ara ona' mbule-ulu' fo atahori rendi mia osi fee neu Lamatualain no Lombo Ana' a. 066 REV 014 005 Ara o nda pepeko-leleko' rala' sa, huu rala nara meu'. 066 REV 014 006 Basa ma au ita Lamatualain aten esa fai mia sorga. Ana natambele narun seli sia lalai, fo ola' Lamatualain Hara-lii Malolen mana nda namaetu' sa. Ana natambele rereo' nafad'e basa atahori sia raefafo', mia basa leo, ded'eat ma nusa' ra. (aiōnios g166) 066 REV 014 007 Ana nameli nahere' nae, “Hei musi fee hadat neu Lamatualain! Hei musi so'u minanaru Nara manaselin! Huu fain losa ena, fo Lamatualain paresa' basa atahori ra tatao nara. Koa-kio E! So'u minaru Naran! Huu Ana mana tao raefafo' no lalai. Ma Ana mana parenda de tasi' no oe mata' ra dad'i.” 066 REV 014 008 Ola' basa ta'o naa, ma au ita ate sa mia sorga, mana nema tungga e. Ana nafad'e oi, “Nambalutu ena! Nambalutu ena! Kota Babel manaseli' a, nambalutu ena! Kota de'ulaka' naa, ndefa' losa rae a ena. Lele ulu' a kota naa, ona' ina dala', mana soa na'asusuu' atahori mia basa nusa' sia raefafo' rinu mafu ma tungga eni hohonggen. Te ia naa kota naa med'a Lamatualain nasan ena!” 066 REV 014 009 Basa ma, au o ita ate esa fai mia sorga, mana nema tungga ate nomer karuan. Ana nameli nahere' oi, “Besa-b'esa, o! Basa atahori mana songgo b'anda de'ulaka' naa no paton na, do simbo ded'ed'e' naa sia ree nara, do lima nara, dei fo ara o ramed'a Lamatualain nasan boe! 066 REV 014 010 Dei fo Lamatualain mbori nasan neu se, ona' Ana fee se rinu anggor oe langga' manameru'. Dei fo Ana mbia hendi se risi' ai baleran mana mbila roroo' nda manabasa' a sa. Ate nara mia sorga ra, ro Lombo Ana' o rita dala' naa boe. 066 REV 014 011 E'ekun, basa atahori mana songgo banda no paton na, ma simbo ded'ed'en, dei fo ara hambu doid'oso' ta'o naa nda mana basa' sa. Masu' mia sira mamana doid'oson namasu dea nema hatu'-rerelon nda naloe' sa. (aiōn g165) 066 REV 014 012 Dad'i basa naa ra masud na oi, Lamatualain atahori nara musi rena malolole parendan, ramahere rakandoo neu Yesus, ma afi' ra'aded'ea'. Basa ma au rena hara' sa mia lalai nafad'e au nae, “Yohanis! Musi sura' ta'o ia: ia naa, mete ma atahori ramahere neu Lamatua' Yesus losa ara mate, na, ara onton seli.” Basa ma Lamatualain Dula-dale Meumaren nataa oi, “Teb'e! Dei fo ara onton teb'e! Huu ara doid'oso mia raefafo' ena, te ra'atataa' tungga rakandoo Lamatualain. De dei fo Ana bala-b'ae bebengge nara, ma nda rasod'a doid'oso sia sorga sa.” 066 REV 014 014 Basa ma, au boti' mata ngga. Aiboi' ma, ita lelee muti maronda' sa no atahori sa endo' sia lelee' naa ata. Atahori naa, ona' Atahori Matetu'. Ana pake solo nesenggit mia lilo, ma to'u dombe sab'it tande' sa. 066 REV 014 015 Basa de, au ita ate fea' esa fai mia sorga, dea nema mia Lamatualain Ume Hule-o'en. Ana randu nahere' mbali atahori sia lele' a oi, “Pake dombe sabit a fo etu-oru leo! Te fai etu-oru raefafo' buna-b'oa nara, losa ena.” 066 REV 014 016 Boe ma Atahori mana endo' sia lelee' a, lombe dombe sab'it na, de etu-oru, nad'uru raefafo' buna-b'oa nara. 066 REV 014 017 Boe ma ate esa fai dea nema mia Ume Hule-o'e sia sorga. Ana o to'u dombe sab'it tande' sa, fo nae etu boa'. 066 REV 014 018 Basa de ate esa fai dea nema mia mamana lalangge hau ma'ameni' raan sia Ume Hule-o'e sia sorga. Ate ia ue tataon, naeni nanea ai sia mamana lalangge hau ma'ameni' a raan. Ana nameli mbali ate mana to'u dombe sab'it a nae, “Pake dombe ma fo muu etu boa' sia raefafo' leo! Huu hau anggor boa sia naa aka' latu' ra ena.” 066 REV 014 019 Boe ma, ate a lombe dombe sab'it na raefafo' nema, de seru nala anggor ngingginu' nara. De ana mbo'a anggor boa' naa ra risi' bak e'ee' rala neu. De ara heheta se rae ha'i oen. Heheta anggor boa' sia bak e'ee' a, naeni Lamatualain nasaborin. 066 REV 014 020 Bak e'ee' naa sia kota dea'. Lele ara heheta anggor boa' naa ra, ma raa' nandali naen seli. Raa' nandali ona' loe sa, nanarun kilo natun telu, ma roroman meter esa seseri'. 066 REV 015 001 Basa naa ma, au ita saa manaseli' sa sia lalai, losa au titindindi' a. Hambu ate hitu mia sorga, esa-esa' to'u koasa fo haitua calaka monae' raefafo' nema. Calaka kahitu' ia ra, naeni calaka ma'abui' ra. Mete ma basa se dad'i ena, naa sosoan oi, Lamatualain ralan ma'asufu ena, de nda namanasa atahori sa ena. 066 REV 015 002 Basa ma au ita tasi' a mbila ona' kaca nenesambor no ai. Au o ita atahori rambarii' sia tasi suun boe. Sira, atahori nda mana tungga banda de'ulaka' a sa, nda songgo paton na sa, ma nda simbo ded'ed'en sa. Basa se to'u lii-lii' ra ona' sasandu fo ara simbo mia Lamatualain. 066 REV 015 003 De ara sod'a sosod'at esa mia ba'i Musa, naeni Lamatualain atahori dedenu ma'ahulun. Atahori ia ra o sod'a sosod'at esa fo koa-kio Yesus. Lele ulu' a atahori risa E, ona' atahori risa bib'i lombo ana' sia Lamatualain Ume Hule-o'en fo tao ma'asufu ralan. Ara sod'a oi, “Hai koa-kio Lamatualain! Hai so'u minanaru naran! Huu Lamatualain Koasan, manaseli'. Ma Lamatualain manaselin, seli teb'e. Lamatualain to'u parenda' neu basa nusa' sia raefafo'. Lamatualain dad'i mane' neu basa leo ra sia raefafo' Lamatualain tataon, manaseli'! Lamatualain ue-tataon, malolen seli! Lamatualain d'alan, ndoo-tetu'! Lamatualain masod'an, ndoo-tetu'! 066 REV 015 004 Basa atahori so'u rananaru Lamatualain naran, basa atahori koa-kio Lamatualain malolen. Huu aka' Lamatualain mesa' ne meumare'. Aka' mesa' ne nda ma sala' sa. Dei fo basa nusa ra rema be'utee neu Lamatualain Dei fo basa leo ra rema ro'e makasi neu Lamatualain. Huu basa atahori rita Lamatualain ue-tatao na malole'. Ma basa atahori bub'ulu' Lamatualain rala ndoos na ena.” 066 REV 015 005 Lele' atahori ra sod'a basa, ma au ita Kama fo Meumaren seli sia Lamatualain Ume Hule-o'en sia sorga, no teme pepelen mana makambembele' loa'. 066 REV 015 006 Boe ma au ita ate kahitu' mia sorga mana rendi calaka kahitu' ra. Ara kalua mia Lamatua' Ume Hule-o'en. Ara pake bua maronda muti meu', no bad'u selendang mia lilo isi'. 066 REV 015 007 Au o ita esa mia banda ka haa manaseli' mana sia Lamatualain kadera parendan bob'oan, banggi bokor lilo' hitu fee neu ate kahitu' ra. Bokor ka hitu' naa ra, esa-esa' neneisi' no huku-doki' mia Lamatualain. Ana mana nasod'a nakandoo losa doo ndu'u-d'oon. Ana sangga nae mbori nasaborin raefafo' nema. (aiōn g165) 066 REV 015 008 Nda doo' sa ma, Ume Hule-o'e' a sofe no masu' mana natud'u Lamatualain mandela-masa'an no koasan sia naa. Nda hambu atahori esa maso' nisi' naa sa boe. Ate kahitu' naa ra musi mbori rabasa' calaka kahitu' naa ra raefafo' rema, dei fo atahori fe'e bisa maso' rala reu. 066 REV 016 001 Basa ma, au rena hara' mahere' sa kalua mia Ume Hule-o'e', parenda ate kahitu' ra nae, “Mii leo! O'o mendi bokor naa ra fo mbori Lamatualain nasaborin raefafo' neu.” 066 REV 016 002 Rena ta'o naa, ma ate kaesan mbori bokor na isin raefafo' nema. Aiboi' ma, calaka dai basa atahori mana simbo rita banda de'ulaka' a ded'ed'en, ma atahori mana songgo paton a. Basa se dai bisu manamburu' nambetan seli. 066 REV 016 003 Ate karuan mbori bokor na isin tasi neu. Aiboi' ma, tasi oe' a dad'i raa' manamburu' ona' atahori mates raan. De mate hendi basa mana masod'a sia tasi' a. 066 REV 016 004 Basa naa ma, ate katelun mbori bokor na isin nisi' loe no oe-mata' ra. Boe ma basa oe ra dad'i raa'. 066 REV 016 005 Boe ma au rena ate esa mia sorga mana parenda basa oe-mata' ra sia raefafo'. Ana koa-kio Lamatualain oi, “O Lamatua'! Lamatualain meumare'! Lamatualain nda ma sala' sa! Lamatualain sia eni' a fefeun, Boe ma sia losa doo ndu'u-d'oon. Lamatualain na'etu' ded'eat no ndoo-tetu'. Lamatualain na'onda' huku-doki' tungga ndoon. 066 REV 016 006 Atahori rasai' Lamatualain atahori nara raa nara. Atahori tao risa Lamatualain mana ola-ola nara ena. Naa de, Lamatualain na'asusuu' se fo ara o rinu raa' boe. Naa de, Lamatualain bala-b'ae se no huku-doki matetu'.” 066 REV 016 007 Basa naa ma, au rena hara' sa mia mei tutunu-hohotu' a, nataa nae, “Teb'e! Lamatualain mana koasa. Teb'e! Lamatualain manaseli'. Lamatualain mana na'etu' ded'eat no matetu'. Lamatualain mana na'onda' huku-doki' tungga ndoon. 066 REV 016 008 Basa ma, ate kahaan mbori bokor na isin nisi' relo a. Aiboi' ma, relo a natob'i nala seli, losa atahori ra rou nara elao. 066 REV 016 009 Basa atahori rou mana elao' ra, ndondon Lamatualain naran, huu Ana mana denu haitua calaka neu se. Mae ona' naa o, nda hambu atahori esa doa' sa boe, fo bali' risi' Lamatualain, ma koa-kio E. 066 REV 016 010 Basa ma ate kaliman mbori bokor na isin neu banda de'ulaka' a kadera parendan. Aiboi' ma, hatu-kikibu' tatana nala basa atahori mana songgo e, losa ara henggu nisi nara, fo bisa ra'atataa' doid'oso' a. 066 REV 016 011 Ara o ndondon Lamatualain sia sorga, huu bisu nara rambeta seli. Mae ona' naa o, nda hambu atahori esa naloe' tao de'ulaka' sa, fo bali' nisi' Lamatualain. 066 REV 016 012 Boe ma ate kaneen mbori bokor na isin nisi' loe monae' sa, naran Efrat. Ma loe a mad'a neu' ena. De ara tao dala' sia naa fee neu mane' ra ro sold'ad'u mana rae rema mia seri' rulu. 066 REV 016 013 Boe ma ita nitu de'ulaka' telu. Mata-ao nara ona' ngged'e e. Esa dea nema mia mengge-buta a bafan. Esa dea nema mia banda de'ulaka nenetati' a bafan. Ma esa fai dea nema mia banda mana pepeko-leleko' a bafan. 066 REV 016 014 Nitu katelu' naa ra ra'ena koasa fo tao manadad'i' mata'-mata'. Ara dea rema randa ro basa mane' sia raefafo', ma kokoe se fo reu ratati lab'an Lamatualain mana koasa manaseli' a. Te fai' fo ara rae reu ratati lab'an Lamatualain naa, naeni Lamatualain fain fo na'etu' nala nae nasenggi' basa musu nara. 066 REV 016 015 Mamana' fo ara mahelu' rae ra'ab'ue sia' a fo reu ratati, ded'ea Ibrani oi, Armagedon. Yesus Kristus o ola' nae, “Misined'a malolole! Aiboi' neu ena, Au uma ona' na'o fo atahori nda bub'ulu' sa. Atahori mana be'e no nanea no bua-ba'u manadai' ara onton. Huu lele' Au uma, ana nda hambu mae sa, huu atahori nda rita ma'aholan sa.” 066 REV 016 017 Basa de, ate kahitun mbori bokor na isin nisi' anin. Ma Lamatualain ola' nahere' mia kadera parendan mia Ume Hule-o'e' a nae, “Basa ena! Basa nasa Ngga nenembori' ena!” 066 REV 016 018 Boe ma lalai a hadok neu-nema ma ndelas ndukurulu na'atutute'. Ma rae nanggenggo manaseli', fo nda fe'e parna dad'i sia raefafo' ia sa. 066 REV 016 019 Lele' naa, Lamatualain nda lilii' kota Babel de'ulakan sa. Ana tao rae a nanggenggo manaseli', losa Kota manaseli' naa natafa'a neu telu. Ana tao ta'o naa, fo atahori Babel med'a rita nasan. Kota-kota fea' sia raefafo' o ra'aloli boe. 066 REV 016 020 Lele' naa pulu-pulu ra tena reu ena, ma lete-lete' ra o mopo basa se boe. 066 REV 016 021 Hambu ud'an es fatu monae' tud'a mia lalai de tuni nala atahori. Es fatu naa ra bera nara, ruma losa kilo haa nulu. Huu ud'an es tao doid'oso se, naa de atahori ndondon Lamatualain. 066 REV 017 001 Basa ma esa mia ate kahitu' mana to'u bokor rou' ra, nema ola' no au nae, “Uma ia dei! Au ae utud'u nggo Lamatualain huku-dokin neu ina dala' de'uhakat naa. Eni, naeni kota monae' fo ara rafefela deka no oe nae' a. 066 REV 017 002 Ma'ahulun a mane' mia bee-b'ee rema hohongge ro kota naa atahori nara. Atahori laen ra o rema rinu mafu, ma tungga-tungga' kota naa hohonggen.” 066 REV 017 003 Basa naa ma, Lamatualain Dula-Dalen dai au, ma ate mia sorga a o'o nendi au isi' mamana rou' sa. Sia naa au ita ina' sa endo' sia banda de'ulaka' sa ata dulan mbilas kara-kara. Banda naa langgan hitu ma suran sanahulu. Sia aon nenesura' ded'ea ne'emutis neu Lamatualain. 066 REV 017 004 Ina' naa pake bua mafelit dula mbilas ma mbilas-maranggeo'. Ana heti aon nendi' lilo, fatu makahado' mafelit, ma mutiara. Ana to'u sanggi lilo' esa sofe no oe anggor sia lima onan. Oe anggor naa, naeni hohonggen ma basa de'ulaka' no manggenggeo' fo ana tao' ra. 066 REV 017 005 Sia reen nenesura' nara' esa, sosoan fe'e ma'afuni'. Susura naa liin ta'o ia: Au ia, Babel! Naeni, kota manaseli'! Basa de'ulaka' sia raefafo', lao' mia au. Basa mana hohongge' sia raefafo', na'oka sia au. 066 REV 017 006 Basa ma au mete, te ina' naa manamafu kale-kale' ena, huu ana ninu Lamatualain atahori nara raa nara ena. Naeni, ana nisa Lamatualain atahori nara, huu ara nda raloe' dui-b'engga atahori so'al Yesus sa. Ita ta'o naa, ma au titindindi mbo-mboo' a ma heran ala seli. 066 REV 017 007 Te ate a natane au nae, “Ta'o bee de titindindi ona' naa? Uma, fo au ufad'e ina manendit naa no banda de'ulaka' fo ana sae' a sosoan nara. Naeni mana na'ena langga' hitu, ma sura' sanahulu. 066 REV 017 008 Lele ulu' a banda mbilas naa sia raefafo', te ale' ia nese ena. Aka' na nda doo' sa te, ana nema mia ndola doid'oso' fo nda ma iko' a sa. Lele' naa, hambu atahori masod'a' sia raefafo', nara nara nda nenesura' sia Lombo Ana' susuran sa fo Lamatualain sura' eni' a lele' Ana nda fe'e tao raefafo' ia sa. Dei fo atahori titindindi rita banda mbilas naa, huu ana bali' ena. Te mete ma nema ena, dei fo Lamatualain mbia e nisi' tasi ai baleran mana mbila' nda naloe' sa. (Abyssos g12) 066 REV 017 009 Atahori mahine' dei fo nahine dala' ia. Banda de'ulaka' langga' hitu naa, sosoan, lete' hitu. Ina dala' a, endo' sia lete' naa ra ata. Ma langga' hitu naa ra sosoan, mane' hitu. 066 REV 017 010 Mia mane kahitu' naa ra, mate lima ena. Ia naa esa endo' parenda. Esa nda fe'e nema sa. Te mete ma nema, ana to'u parenda' losa' a. 066 REV 017 011 Ia naa au ufad'e so'al banda mbilas fo fe'esa'an nasod'a, te ia naa mate ena. Fe'esa'an eni o esa mia mane kahitu' naa ra boe, te dei fo ana bali' nema to'u parenda' dad'i mane' kafalun. Mate'en te ana o nambalutu boe. 066 REV 017 012 Sura' kasanahulu' naa ra sosoa nara, naeni mane' sanahulu. Ara nda fe'e to'u parenda' sa. Dei fo ara simbo koasa fo to'u parenda' ro banda mbilas a, te ara parenda losa' a. 066 REV 017 013 Huu basa se ma'ira' fo fee koasa nara neu banda mbilas a. 066 REV 017 014 Dei fo mane' ra ratati lab'an Lombo Ana' a. Te dei fo Lombo Ana' a no atahori nara rasenggi' basa se. Atahori mana tungga Lombo Ana' naa, naeni atahori fo Ana tengga ma no'e nala' ra, mana ra'atataa' tungga E. Dei fo ara manang, huu Lombo Ana' naa manaseli'. Aka' Eni mesa' ne mane', soa' neu basa mane' ra, ma malangga soa' neu basa malangga ra. 066 REV 017 015 Oe nae' mana deka no ina dala' a, naeni atahori mia basa leo, ded'eat, ma nusa' sia raefafo'. 066 REV 017 016 Mane kasanahulu' ma banda de'ulaka' naa dei fo nda hii ina' fo nda mana na'ena mamaet na sa. Dei fo ara rambas rala basa bua-ba'un ma sud'i' a saa nara, ma lao hela e no ma'aholan sia naa. Ara o raa ao-sisin boe. Boe ma hela ao-sisin bee na, ara mbia hendi' ai rala neu. 066 REV 017 017 Lamatualain tataon de mane kasanahulu' ra ma'ira', fo fee koasa nara reu banda mbilas a, losa ana nalutu ina' a. No ta'o naa, Lamatualain dud'u'an basa se dei fo dad'i. 066 REV 017 018 Dad'i! Ina dala' fo mita' a, naeni kota manaseli' fo mana parenda basa mane' sia raefafo'. 066 REV 018 001 Basa naa ma, au ita Lamatualain aten esa fai onda mia sorga. Ana na'ena koasa ma ronda' manaseli', de tao manggarelo' neu basa raefafo' a. 066 REV 018 002 Ana nafad'e no hara monae' nae, “Na'aloli ena! Na'aloli ena! Kota Babel na'aloli ena! Tud'a ena! Tud'a ena! Kota manaseli' naa, tud'a ena! Ana dad'i nitu ra mamana leleon ena. Ana dad'i basa nitu-mula ra rae leleon. Ana dad'i basa mbui mana naa sisi mburu' ra mamana ne'eb'uen. Ana dad'i basa banda de'ulaka' ra lalaet na. 066 REV 018 003 Ana na'aloli ena, huu basa nusa' sia raefafo', aka' rema rinu mafu eni anggor na. Ana tud'a ena, huu basa leo mana sia raefafo', aka' rema hohongge ro kota naa atahori nara. Mane-mane' mia basa negara, rema hohongge sia naa. Mana d'anggan mia basa kota ra, rema raseo' losa ramasu'i. Huu kota naa ona' ina' mana hii' a hasa sud'i a saa mafelit ra. Huu kota naa o ona' mana hohongge' hii' a sangga basa malad'a-malad'a ra.” 066 REV 018 004 Basa ma, au rena hara' sa fai nameli, mia lalai nae, “Woi! Basa atahori nggara e! Mela dea ima leo! Lao hela nusa' naa leo! Afi' tao tungga atahori nusa' naa de'ulaka nara, fo afi' dai huku-doki nara. 066 REV 018 005 Huu de'ulaka nara naen seli ena, Ma sala nara tana'-tana' losa lalai ena. Ia naa Lamatualain nda lilii' d'ala de'ulaka nara sa. Ia naa Lamatualain nahehere nae huku-doki se ena. 066 REV 018 006 De hei musi bala-b'ae de'ulaka nara, ona' ara tao de'ulaka' neu atahori fea' ra boe. Aka' hei musi bala-b'ae de'ulaka nara, lao rua. ma'ahulun ara e'ed'ik atahori, fo rinu mia sanggi lilo nara manasofe' no anggor doid'oso'. Te ia naa sira musi rinu anggor doid'oso' naa, lao rua. 066 REV 018 007 Ara tao ao nara manaseli'. Ma rananaru ao nara. Ara nau' a rasod'a meulau-meulau'. Ara hii' a malad'a-malad'a'. Huu naa, ara musi hambu sususa' naen seli. Dad'i ara musi rasod'a doid'oso. Huu fe'esa'an ara ola' koao ona' mana hohongge' rae, ‘Au ia, Ina mane'! Au nda dad'i ina falu sa! Au o nda nggae ei-ei sa. Au nda pake b'ua sususa' sa.’ 066 REV 018 008 Ara ola' ta'o naa losa Lamatualain namanasa se. Losa Lamatualain nae hukun se. Dei fo sia' a fai' esa rala, ramed'a ndoe rala seli, ara nggae ei-ei, ma ara o mate boe. Losa atahori nggari hendi se ai rala reu. Losa ai nakad'e' hendi ao sisi nara. Lamatualain manato'u koasa manaseli' a, mana na'onda' huku-doki' ia. Ma Lamatua manaseli' a, mana na'etu' ded'eat ia. 066 REV 018 009 Mane-mane' fo ma'ahulun rema, hohongge ro kota a atahori nara, ma rasod'a meulau-meulau' sia naa. Dei fo rita masu' a hene mia ai naa, dei fo ara bub'ulu' nusa' naa nenehotu' ena. Dei de ara nggae ei-ei neu e. 066 REV 018 010 Ma ramatau rita atahori naa ra doid'oso nara. Te ara mbarani rambarii' sia' a doo-doo'. Ma ara mbarani mete mia' a naa. Boe ma ara ola' rae, ‘Adoo! Kasian Babel, o! Adoo! kasian kota manaseli' a, o! Huu sia' a jam esa rala, ho hambu huku-doki' ena. Huu losa' a, te mumbulutu ena.’ 066 REV 018 011 Rena ta'o naa, ma atahori fo ma'ahulun rema mia basa mamana' fo danggan sia naa, ara o nggae ei-ei boe. Huu nda hambu esa, nae hasa sud'i a saa nara sa. 066 REV 018 012 Nda hambu esa nau neu hasa b'ua heheti ao nara mana tao' mia lilo, lilo fula', fatu makahad'ok, ma mutiara. Nda hambu esa neu hasa sira teme lenan, teme sutra, do, teme meulau fea' dula mbilas, do dula mbilas-marranggeo'. Nda hambu esa neu hasa sud'i saa nara mia hau ma'ameni', nggadi-noli nenedula', do hau nenedula' ra. Nda hambu esa neu hasa sud'i saa nara mia riti, besi do fatu marmar. 066 REV 018 013 Nda hambu esa neu hasa hau ma'e' do hau rou ma'e' mata'-mata' nara sa. Nda hambu esa neu hasa hau raa ma'ameni' nara, do, mina ma'ameni' mata'-mata'. Nda hambu esa neu hasa oe anggor ma mina saitun, tarigu, do, are-nggadum nara sa. Nda hambu esa neu hasa sapi, lombo, do, ndara nara sa. Nda hambu esa neu hasa kareta, do, ate nara sa. 066 REV 018 014 Dei fo atahori mana danggan naa ra fale rala nara rae, ‘Adoo! Babel e! Adoo, kota manaseli', o! Ho saa-saa meulau mara, fo atahori mara hii rala seli' ra, nese ena. Mopo basa se ena, de ara hatataa', losa tud'a loloe rala seli.’ 066 REV 018 015 Fe'esaan, atahori mana danggan naa ra ramasu'i huu kota naa ona' ina dala'. Ia naa ara fale rala nara nda basa-b'asa sa. Ramatau rala seli, rita kota naa atahori nara doid'oso nara. Ara nggengge'er, rita huku-doki' naa. Te ara rambarani mete mia' a dod'oo'. Ara rambarani rambarii' mia' a naa. 066 REV 018 016 Boe ma ara ola' rae, ‘Adoo! Kasian Babel, e! Adoo! Kasian kota manaseli', o! Ma'ahulun atahori mara pake buas meulau' dula mbilas, do mbilas-maranggeo' mia teme mafelit seli. Ma'ahulun atahori mara heti ao nara rendi' lilo, mutiara, ma fatu makahado' mafelit seli. 066 REV 018 017 Te sia jam sa rala, sud'i' a saa mara mopo ena. Nda doo' sa, su'i mara mopo basa se!” Ma'ahulun mana mauli ofai ro mataros nara o sae ofa' reu-rema sia kota naa. Te ia naa ara rambarani nafu sia' a dod'oo'. Ma ia naa rambarani lalanit mia' a naa. 066 REV 018 018 Ara ranilu masu' mana dea nema mia ai naa. Boe ma bub'ulu' rae, kad'e hendi basa e. De ara fale rala nara rae, ‘Adoo kasian! Nda afi' hambu kota fea' sa ena manaseli' ona' kota Babel. Adoo kasian! Nda hambu kota fea' sa ena, meulaun ona' e.’ 066 REV 018 019 Ara ao afu de mbori neu langga nara huu rala nara hed'is. Ara nggae ei-ei, huu rala nara rambalulutu. Boe ma ara ola' rae, ‘Adoo! Kasian Babel, e! Adoo! Kasian kota manaseli' a, o! Hai sae ofa' mii-ima mendi sud'i' a saa fee nggo, losa hai o mimisu'i boe. Hai misaa mendi sud'i' a saa mara ena, losa hai o misod'a meulau-meulau' boe. Te sia' a jam sa rala, basa naa ra, mopo se neu' ena. Losa' a te, basa naa ra, lutu-eto' nala se.’ 066 REV 018 020 Basa ma, hara' naa ola' selu' nae, ‘Wei, hei mana masod'a sia sorga! Rala mara nda parlu mera sa ena. Wei, Lamatualain atahori nara! Rala mara nda parlu susa-sona sa ena. Wei, Lamatualain dedenu nara! Rala mara ramaho'o leo. Wei, Lamatua' mana ola-ola nara! Rala mara ma'ahe leo. Ma'ahulun, Babel na'asususa' nggi. Ma'hulun, kota naa ue-hemba nggi. Te ia naa, Lamatualain bala-b'ae doid'oso mara ena. Te ia naa, Ana bala-b'ae kota naa de'ulaka na ena.’” 066 REV 018 021 Basa ma, au ita ate esa mia sorga ma'aderen seli. Nema o'o nala fatu esa monaen ona' atahori. De ana mbia fatu a nisi' tasi rala neu. Boe ma nafad'e nae, “Dei fo ara ralutu babel a ona' naa boe” Dei fo ara ramopo' kota manaseli' naa ona' naa boe. 066 REV 018 022 Nda hambu atahori, mana na'amina' lii-lii' sia nusa' naa sa ena. Nda hambu atahori rena sasandu, gitar, suling, ma ma'oa liin sia kota naa sa ena. Nda hambu tukan, tao ues sia ue-taon sa ena. Nda hambu atahori, mol are sia kota naa sa ena. 066 REV 018 023 Nda hambu atahori, ded'e lambu sia kota naa sa ena. Nda hambu atahori, feta dote kakab'i' sia naa sa ena. ma'ahulun, kota naa mana maseo-mahasa' sud'i' a saa ra, ramasu'i rala seli, Ma'ahulun, Babel atahori mana d'anggan nara, rasod'a hambu-d'ai rala seli. Te ara pake nanori ma'ahatu', fo ralaka atahori sia raefafo'. Ara pake mod'o suanggi', fo peko-leleko' atahori sia raefafo'. 066 REV 018 024 Babel simbo huku-doki' a beran seli, huu ana aka' nisa Lamatualain mana ola-ola' nara. Nusa manaseli' a lutu-eto' ena, huu ana aka' ue-hemba namate' Lamatualain atahori nara, hambu Lamatualain atahori nara ruma, nenetao nisa' sia mamana-mamana' fea' ra. Te Babel mana lemba-doi basa sala' naa ra. Nusa manaseli' naa musi lemba-d'oi nala.” 066 REV 019 001 Ate naa ola' basa, ma au rena hara makandesi ona' manasod'a bub'ue monae' sa sod'a sia surga. Ara sod'a rae, “Haleloya! Haleloya! Ata koa-kio hita Lamatualain na, huu Eni manaseli' Haleloya! Haleloya! Ata koa-kio hita Lamatualain na, huu Eni koasan manaseli', Lamatua' mana fee nggita tasod'a, mia sala tara, Lamatua' mana tao natetu nggita, mia d'ala sala-singgo tara. 066 REV 019 002 Ata koa-kio Lamatualain, huu eni mana na'etu' ded'eat no matetu'. Ata koa-kio Lamatualain, huu eni mana na'onda' huku-doki' tungga d'alan. Lamatualain na'etu' huku-doki' fee ina dala' a, huu ana aka' kokoe atahori sia raefafo', fo tungga hohongge ro e, ma tungga de'ulakan. Lamatualain bala-b'ae ina de'ulaka' naa, huu ana aka' tao nisa Lamatua' atahori dedenu nara.” 066 REV 019 003 Basa naa ma, ara sod'a sosod'at laen sia sorga rae, “Haleloya! Koa-kio Lamatualain! Haleloya! Minanaru Lamatualain naran! Huu masu' mia ai mana naa ina' a ao-sisin, hene nakandoo nda naloe' sa. No masu' mia ai mana naa kota manaseli' naa, hene nakandoo nda basa-b'asa sa.” (aiōn g165) 066 REV 019 004 Basa naa ma, malangga karua nulu haa' ra ro banda kahaa manaseli' ra, sende' lululangga nara mbali Lamatualain kadera parendan. Ara fee had'a-hormat neu E rae, “Teb'e! Ima fo ata koa-kio Lamatualain! Haleloya! Ima fo ata tananaru Naran!” 066 REV 019 005 Basa ma, au rena hara' sa fai nema mia kadera parenda' nae, “Wei, Lamatualain atahori dedenu nara! Wei, Lamatualain ana nara! Ima fo ata so'u tananaru Lamatualain naran. Ima basa anak-moko koa-kio E.” 066 REV 019 006 Au rena ona' atahori hetar ola-ola'. Hara nara monae' ona' oe mandali', ma ona' ndelas nakaruruluk natute-nanato. Ara ola' rae, “Haleloya! Hai koa-kio Lamatualain. Haleloya! Hai so'u minanaru naran. Huu Eni mana koasa manaseli'. Ma Eni mana parenda basa' e. 066 REV 019 007 Ia naa, hai rala mara ramaho'o ena. Ia naa, hai rala mara b'una-b'una. Hai koa-kio E, huu Lombo Ana' fai kakab'in na losa ena. Hai so'u minanaru naran, huu Lombo Ana' a lemba-doden nenesad'ia' ena. 066 REV 019 008 Lamatualain fee ne b'ua lemba-dode' mia teme meulau'. Lamatualain fee ne b'uas muti makahahadok.” (Buas muti makahahadok naa, naeni Lamatualain atahori nara tatao malole nara.) 066 REV 019 009 Boe ma ate mia sorga nafad'e au nae, “Yohanis! Ho musi sura' ta'o ia: ‘Basa atahori mana hambu nerolot rema risi' Lombo Ana' fefeta kabin na, dei fo ara onton teb'e-teb'e'!’” Basa ma, ate naa tute o'olan nae, “Lamatualain Hara-liin ia, mema' teb'e!” 066 REV 019 010 Boe ma au be'utee sende' lululangga ngga neu ate a. Te ana ai au oi, “Afi' be'utee neu au ta'o naa! Au ia Lamatua' atahori dedenun ona' nggo, mo toronoo mara mana dui-b'engga atahori so'al Yesus. Yesus nenorin, ona' ma'ahulun Lamatualain nafad'e neu mana ola-ola nara. De afi' be'utee neu au, te be'utee neu' a Lamatualain!” 066 REV 019 011 Basa naa ma, au boti' mata ngga, ma ita sorga nenesoi'. Aiboi' ma, ita ndara muti' sa dea nema. Atahori mana endo' sia ndara naa, naran, “Atahori mana to'u ded'ea-o'olan” ma “Atahori Ndoos'”. Lele' Ana na'etu' ded'eat, Na'etu' no matetu'. Mete ma neu natati, Ana neu tungga Lamatualain hihii-nanaun. 066 REV 019 012 Matan naronda ona' ai. Ana pake solo mane' hetar sia langgan. Naran nenesura' sia aon, te mesa' ne nahine nara' naa ra sosoan. 066 REV 019 013 Bua-ba'un, neneboro' sia raa'. Atahori roe E rae, “Lamatualain hara-liin”. 066 REV 019 014 Au o ita sold'ad'u ra mia sorga sae ndara muti' de tungga E. Basa se pake b'ua-b'a'u muti meulau' 066 REV 019 015 Hambu fela tafa tande' sa kalua mia atahori naa bafan. Ana pake fela tafa' naa, fo neu natati lab'an basa nusa' sia raefafo'. Mate'en Ana nasenggi' se. Boe ma Ana d'adi mane' nara. Ana parenda se no deres, de ara med'a Lamatualain mana koasa seli' a nasan boe. Naa ona' atahori tatab'u ralutu anggor b'oa' fo e'e rala oen. 066 REV 019 016 Sia atahori Naa bua-ba'un, ma sakan, nenesura' ta'o ia: Mane' mia basa mane' ra Malangga mia basa malangga ra. 066 REV 019 017 Basa ma, au ita ate sa mia sorga nambarii' sia relo a ata. Ana nggasi neu basa mbui mana raa sisi mburu' mana matambele seku sia lalai ata nae, “Ima mi'ib'ub'ue sia ia leo, fo mia Lamatualain fefeta monaen! 066 REV 019 018 Hei bisa mia basa atahori mates ra ao-sisin; naeni mane-mane', malangga-malangga sold'ad'u, ma sold'ad'u ra. Hei o bisa mia basa ndara no sold'ad'u mana sae ndara ra sisin boe. Hei bisa mia ate do atahori mana leo-ao' do, atahori anak-moko ao-sisi nara. E'ekun, ima mia basa naa ra, sisi nara!” 066 REV 019 019 Basa naa ma, au ita banda de'ulaka' fo ma'ahulun mana kalua mia tasi' a. Ana neu ma'ira' no basa mane' sia raefafo' ro basa sold'ad'u nara. De reu ratati lab'an atahori mana endo' sia ndara muti' a ata, ma basa sold'ad'u nara mia sorga. 066 REV 019 020 Te atahori mana endo' sia ndara muti' a ata, humu nala banda de'ulaka' nenetati' a no banda mana pepeko-leleko' a. Mana ola-olan naa naeni ma'ahulun mana tao manad'adi' mata'-mata' fo ed'i' atahori mana simbo banda de'ulaka' a ded'ed'en ma songgo paton a. Te ia naa, Atahori mana endo' sia ndara muti' a, mbia hendi banda de'ulaka' a no mana ola-olan risi' tasi' ai baliran mana mbila' nda naloe' a sa. (Limnē Pyr g3041 g4442) 066 REV 019 021 Basa ma Atahori mana endo' sia ndara muti' a, neu tati nisa sold'ad'u laen ra. nendi' fela tafa' mana kalua mia bafan. Boe ma, mbui' mana raa sisi mburu' ra rema raa rabasa' aosisi nara. 066 REV 020 001 Basa ma, au ita ate sa mia sorga onda mia lalai nema. Ana to'u rante monae' sa, ma nggoe ndola nda maiko' a sa. (Abyssos g12) 066 REV 020 002 Ana neu humu mengge-buta, naeni, nitu ra malanggan. Ana e'edik atahori eni' a doon. De ate a futu mengge-buta nendi' rante, fo ena e neu ndola' rala losa too rifon esa. 066 REV 020 003 Boe ma ate a ndundu' hendi e ndola' rala neu. De ana nggoe nisa ndola' a lelesun, fo ena mengge a neu naa, losa too rifon esa. No ta'o naa, mengge a nda pepeko-leleko' nusa-nusa' sia raefafo' losa too rifon esa sa. Basa fo, fe'e mbo'i e, te losa' a. (Abyssos g12) 066 REV 020 004 Boe ma au o ita kadera parenda' hetar, ma hambu atahori ra endo' sia ata. Lamatualain so'u se fo ra'etu' ded'eat. Sira ia, ma'ahulun reu dui-b'engga so'al Yesus dudui malolen ma Lamatualain hara-liin, losa atahori risa se. Sira ia, nda songgo banda de'ulaka' no paton na sa. Ara o nda nau simbo banda naa ded'ed'en sia ree nara no lima nara sa. Ara risa se, te Lamatualain tao nasod'a bali' se, fo ara to'u parenda' ro Kristus losa too rifon esa. 066 REV 020 005 No ta'o naa ara d'adi Lamatualain atahori fefeun fo mana rasod'a bali' mia mamates. De sira ia, onton seli, huu ara d'adi Lamatualain atahorin. Sira nda nenenggari risi' mamana doid'oso' sa, de nda rameda rita mamates karuan sa. Te ara dad'i ona' malangga agama mana mete-se'u Lamatualain no Kristus. Ma ara o to'u parenda' ra'ab'ue ro Kristus losa too rifon esa. Te atahori mates laen ra, musi rahani losa too rifon esa, dei fo Lamatualain tao nasod'a bali' se. 066 REV 020 007 Lele' too rifon esa naa basa, dei fo Lamatualain denu mbo'i mengge-buta naa mia ndola nda maiko' a sa. 066 REV 020 008 Boe ma neu pepeko-leleko' nusa-nusa' mia sud'i' a bee sia raefafo'. Nusa' naa ra, nara nara Gog no Magog. Matete'en ana na'ab'ue nala atahori nara fo reu ratati. Ded'esi nara ona' sara'ae sia tasi suun. 066 REV 020 009 Basa de, sold'ad'u Gog no Magog, nonggo-nonggo rema mia basa raefafo' suu-suun, de reu heo ndule Lamatua' nusa susuen, no atahori nara. Te Lamatua' na'onda' ai mia lalai fo lalangge basa sold'ad'u naa ra. 066 REV 020 010 Boe ma Lamatualain atahori nara to'u rala nitu ra malanggan mana pepeko-leleko' atahori nae'. De ara mbia hendi e nisi' tasi ai baliran mana mbila nda naloe' sa. Dei fo nenerongga' sia naa na'ab'ue no banda de'ulaka' nenetati' a ma banda mana pepeko-leleko' a. Sia naa, ara ue-hemba no tao doid'oso se hatu'-rerelon nakandoo, losa doo ndu'u-doon. (aiōn g165, Limnē Pyr g3041 g4442) 066 REV 020 011 Basa naa ma, au ita kadera parenda muti' monae' sa. Lamatualain endo' sia ata. Aiboi' ma, raefafo' no lalai mopo reu' ena, huu nda ra'atataa' Lamatualain koasan no mandela-masa'an. 066 REV 020 012 Boe ma au ita atahori mana mate' ra. Basa se anak-moko rambarii' mbali kadera parenda' a. Boe ma ate mia sorga ra rema rakambembela susura mana sura' atahori tatao-nono'i nara. Basa ma ara rakambembela susura sa fai, naeni susura mana sura' nara-nara' fo mana rasod'a ro Lamatualain losa doo ndu'u-d'oon. Basa de Lamatualain na'etuu' atahori mates ra ded'eat na, tungga tatao-nono'i nara ona' nenesura' sia susura naa ra rala. 066 REV 020 013 Boe ma basa atahori mates ra rema rambarii' mbali kadera parenda' a. Sira, atahori mana mate sia mad'a' ata ma tasi' rala. Lamatualain na'etu' esa-esa' ded'eat na, tungga tatao-nono'i nara. (Hadēs g86) 066 REV 020 014 Basa naa de, Lamatualain mbia hendi Mamates nisi' tasi ai mana mbila nda naloe' sa. Ana o mbia hendi mamana atahori mates ra, nisi' tasi ai rala neu. Tasi ai naa, naeni mamana mamates karuan. (Hadēs g86, Limnē Pyr g3041 g4442) 066 REV 020 015 Atahori bee naran nda nenesura' sia susura naa rala sa, ara nenembia' tasi ai rala reu boe. Huu susura naa, sura' atahori, mana masod'a rakandoo ro Lamatualain, nara nara. (Limnē Pyr g3041 g4442) 066 REV 021 001 Basa naa ma, au ita lalai no raefafo mata feu' a, huu lalai no raefafo mbaraa' a mopo hendi se ena. Tasi' o nese ena boe. 066 REV 021 002 Boe ma au ita Lamatualain kota meumaren, naeni Yerusalem feu' a, onda mia sorga. Kota naa ona' lemba-dode ina' fo soru saon. 066 REV 021 003 Basa de au rena hara' sa mia kadera parenda' a nae, “Mete malolole! Eni' ia naa, Lamatualain Umen sia atahori ra talad'an. Mia fai' ia, Lamatualain nasod'a na'ab'ue no atahori nara. Ana dad'i sira Lamatualain na. Ma ara dad'i Eni ana nara boe. Dei fo Ana no se nakandoo' a ma Ana na'ab'ue no se losa doo ndu'u-doon a. 066 REV 021 004 Dei fo Ana seka namad'a' luu-oe nara, fo ara nda nggae ei-ei sa ena. Huu sia naa esa o nda namahed'i sa ena. Ma sia naa o esa nda mate sa ena boe. Basa saa mana tao susa-sona' mia fe'esa'an na, nese ena. Basa saa mana tao doid'oso' mia fe'esa'an na, mopo ena.” 066 REV 021 005 Boe ma mana endo' sia kadera parenda' a ola' nae, “Mete malolole, te Au tao basa' e dad'i feu'.” Basa ma Ana ola' fai no au nae, “Sura' leo! Basa atahori bisa ramahere hara-lii ngga ia, huu basa ia ra, mema' teb'e!” 066 REV 021 006 Boe ma Ana nafad'e selu' au nae, “Basa saa fo Au helu-fuli mia ma'ahulun, dad'i ena. Te Au ia, Alfa losa Omega. Ma Au ia, A losa Z, Basa' e lao' mia Au, eni' a mia fefeun losa doo ndu'u-d'oon. Basa atahori mana ma'amad'a' ra, dei fo Au fee se rinu mud'a', mia oe-mata' mana nendi masod'a' fo ara rasod'a no teteb'es. 066 REV 021 007 Basa atahori mana ra'atataa' tungga Lamatua' d'ala masod'a ndoo-tetun, dei fo ara simbo rala basa papala-bab'anggi' ia ra. Dei fo Au dad'i sira Lamatualain na, ma ara dad'i ana nggara. 066 REV 021 008 Te hambu atahori nenenggari hendi', risi' tasi ai baleran rala neu, mana mbila nda naloe' sa. Atahori mana ramatau doid'oso tungga Lamatua', Atahori mana nasadea Yesus, atahori manggenggeo', atahori mana hohongge', mana nisa atahori, mana songgo-tanggu', mana suanggi', no mana peko-leleko'. Dei fo basa se nenembia-hendi' risi' tasi ai baleran, fo atahori rae, ‘mamana mamates karuan.’” (Limnē Pyr g3041 g4442) 066 REV 021 009 Boe ma au ita esa mia ate kahitu' ra mia sorga fo ma'ahulun mana to'u bokor neneoni' Lamatualain nasan. Ana nema nanda no au, ma ola' nae, “Uma ia dei! Te au ae utud'u nggo lemba-dod'e ina' mana nae sao no Lombo Ana' a.” 066 REV 021 010 Boe ma Lamatua' Dula-dalen dai au, de ate esa mia sorga so'u au isi' lete naru' sa ata. Sia naa, ana natud'u au kota Yerusalem, naeni Lamatualain kota meumaren. Kota naa onda mia Lamatua' sia sorga. 066 REV 021 011 Kota naa meulaun seli! Hambu ronda' na'atutute' mia Lamatualain manaseli' a, ona' fatu poemata makahahadok e. Losa basa kota a dad'i manggarelo'. 066 REV 021 012 Hambu lutu nenedama naru monae' rereo' kota naa, no lelesu ine' sanahulu rua. Ate sanahulu rua mia sorga ranea lelesu ra. Sia lelesu kasanahulu rua' naa ra nenesura' leo Isra'el kasanahulu rua' ra nara nara, 066 REV 021 013 Lelesu ine' telu mbali rulu, telu mbali muri, telu mbali dii ma telu mbali ona. 066 REV 021 014 Lutu nenedama' a nambarii' sia fatu netehuu' monae' sanahulu rua. Sia fatu netehuu' ra nenesura' nara-nara' mia Lombo Ana' a dedenu kasanahulu rua nara, mana tao mata' neu E sia raefafo'. 066 REV 021 015 Basa naa ma, ate mana ola' no au a, to'u tetea u'uku' esa mia lilo, fo nae uku kota a no lelesu ine nara no tembok na. 066 REV 021 016 Ana uku na'ahulu' kota a lutu nenedama fala haa na. Nanarun, loloan, ma nanarun ata neu ona esa, naeni kilo rifon rua natun rua rua nulu 066 REV 021 017 Basa de ana uku lutu nenedama' a fafaun, meter nee nulu lima, tungga atahori u'ukun. 066 REV 021 018 Lutu nenedama' a ara tao mia fatu manggadila' naran Yaspis. Basa mana sia kota naa, ara tao mia lilo isi' meun ona' kaca e. 066 REV 021 019 Fatu netehuu' kasanahulu rua' ra, tao mia fatu mafelit mata'-mata'. Kaesan, pake fatu Yaspis naronda dula mod'o'. Karuan, fatu nilam naronda dula nggeo-manggarelo'. Katelun, fatu mirah naronda dula mbilas. Kahaan fatu samrud naronda dula mod'o'. 066 REV 021 020 Kaliman, pake fatu unam mamafafau' dula coklat no muti'. Kaneen, pake fatu sardius dula mbilas. Kahitun, pake fatu ratna cempaka, dula huni lilo'. Kafalun, pake fatu beril, dula nggeo-manggarelo mod'o'. Kasion, pake fatu krisolit, dula huni-huni'. Kasanahulun, pake fatu krisopras, dula mod'o-ma'anure'. Kasanahulu esan, pake fatu lasuardi dula mod'o tasi oe'. Ma kasanahulu ruan, pake fatu ndondoa' dula mbilas-maranggeo'. 066 REV 021 021 Lelesu ine ka sanahulu rua' ra, tao mia mutiara deke' sanahulu rua. Lelesu esa na tao mia mutiara deke' sa. Ma nusa' naa okofon, ara tao mia lilo isi makahahadok ona' kaca. 066 REV 021 022 Te au ita, ume hule-o'e' nese kota naa. Huu Lamatualain mana koasa no Lombo Ana' sia naa rakandoo' a. Naa de atahori reu be'utee mbali se. 066 REV 021 023 Nusa' naa nda parlu relo ma fulan fo raronda neu e se. Huu Lamatualain rondan tao manggarelo' sia naa. Ma Lombo Ana' dad'i ona' lambu manambila' ena. 066 REV 021 024 Atahori mia basa bangsa sia raefafo' dei fo rema lao' sia manggarelo' naa. Mane-mane' sia raefafo' o dei fo rendi hata-heto manaseli' nara fee neu Lamatualain. 066 REV 021 025 Sia naa nda hambu tetemba' sa, naa de ara nda parlu ena lelesu mana maso' kota neu sa. 066 REV 021 026 Dei fo ara o rendi basa malole' no basa hadat mia basa nusa' sia raefafo' nisi' kota naa. 066 REV 021 027 Te basa de'ulaka', ona' mana songgo-tanggu', mana hohongge, ma mana peko-leleko' ra nda bole maso' sa. Aka' atahori fo nara nara nenesura' sia Lombo Ana' susuran, mana sura' atahori, mana masod'a rakandoo ro Lamatualain, nara naran, bole maso'. 066 REV 022 001 Basa naa ma, ate mia sorga naa natud'u au loe esa, oe naa nendi masod'a'. Oe a meun ona' kaca. Ana bub'u mia Lamatualain no Lombo Ana' a kadera parendan. 066 REV 022 002 Boe ma ana nandali nisi' okofo monae' sia kota naa talad'an. Sia loe a bob'oan be'e seri', hambu hau huu' mana nendi masod'a'. Hau huu' naa too sa na, naboa lao sanahulu rua; fula sa na lao esa. Roon bisa dad'i mod'o fo tao nahai' atahori sia raefafo'. 066 REV 022 003 Te basa saa fo Lamatualain parna timba hendi ma ndondon, ara nese kota naa ena. Hela aka' a Lamatualain no Lombo Ana' mana endo' parenda sia kadera parenda nara, ro atahori dedenu nara mana be'utee neu Se. 066 REV 022 004 Basa se rita Lamatualain matan. Boe ma Lamatualain naran nenesura' sia re nara. 066 REV 022 005 Sia naa, tetemba' nese. De Lamatualain atahori nara nda parlu relo do lambu sa, huu Lamatualain mesa' ne mana tao manggarelo kota naa. Dei fo ara to'u parenda sia naa losa doo ndu'u-d'oon. (aiōn g165) 066 REV 022 006 Basa naa ma ate a nafad'e au nae, “Basa saa fo au ufad'e neu nggo ia, mema' teb'e. Basa atahori ramahere o'ola ngga naa. Ma'ahulun, Lamatualain nafad'e Hara-liin neu mana ola-ola nara nendi' Dula-dalen. Te ale' ia, Ana pake Ate nara mia sorga fo rafad'e ana nara so'al basa dala' ia ra, fo nda doo' sa te musi dad'i.” 066 REV 022 007 Basa naa ma, Yesus ola' nae, “Misined'a, e! Nda doo' sa fai, Au uma ena. Sia susura ia basa' e nenesura' ena, so'al saa fo mana nae dad'i. Basa atahori mana tungga susura ia hara-lii nara, ara onton seli.” 066 REV 022 008 Mana sura' susura ia, naeni au, Yohanis. Au ia, mana rena ma ita basa dala' ia ra. Rena basa ma, sende' lululangga ngga be'utee sia ate mia sorga a ein. Te Ana mana natud'u basa ia ra reu au. 066 REV 022 009 Te ana ai au nae, “Wee! Afi' tao ta'o naa! Musi be'utee neu Lamatualain. Afi' be'utee neu au. Au ia Lamatua' atahori dedenun ona' nggo boe, ma toronoo mara mana dad'i mana ola-olan, ma basa atahori mana tao tungga saa fo nenesura' sia susura ia. 066 REV 022 010 Afi' mu'ufuni' susura ia isin mia atahori fea' ra. Te nda doo' sa fai, basa mana nenesura' sia susura ia, dad'i. 066 REV 022 011 Basa atahori mana ranggenggeo, na, hela se fo ara tao ranggenggeo rakandoo' a. Ma basa mana masod'a no meumare', ara musi rasod'a no meumare' rakandoo' a. Basa atahori mana tao de'ulaka' ra, hela fo ara tao de'ulaka' rakandoo' a. Te basa mana tao malole' ra, ara musi tao malole' rakandoo' a.” 066 REV 022 012 Basa naa ma, Yesus ola' selu' fai nae, “Musuned'a malolole! Nda doo' sa fai, Au uma ena. Dei fo Au bala-b'ae basa atahori, tungga tatao-nono'i nara. 066 REV 022 013 Au ia, Alfa losa Omega. Au ia, A losa Z. Basa' e lao' mia Au e, eni'a mia fefeun losa bab'asan. 066 REV 022 014 Atahori mana safe ramemeu bua-ba'u nara, onton. Huu dei fo ara hambu hak rala reu tungga kota naa lelesu ine na. Atahori-atahori mana masod'a meumare' ra, onton. Huu dei fo ara hambu isin raa boa' mana tao atahori rasod'a rakandoo' a. 066 REV 022 015 Te atahori fea' ra, nda bole risi' naa sa. Nda Lamatualain atahorin sa, nda bole leo sia naa sa. Naeni, atahori nda mana ramahere Lamatualain sa, mana hohongge, mana songgo-tanggu, mana nisa atahori, mana suanggi', ma mana pepeko-leleko'. Basa se, nda bole maso' sa. Basa se, hela se sia' a dea'. 066 REV 022 016 Au ia, Yesus. Au mana haitua ate ngga mia sorga fo nakambembela basa ia ra, fo hei mi mifad'e hehelu-fufuli ngga ia neu jama'at kahitu' naa ra. Au ia, mane Daud tititi-nonosin. Au ia, mane mana to'u parenda'. Au ronda ngga manggarelon seli, ona' Nduu Fefetu'. Au ronda ngga maheren seli, ona' Nduu Fefetu Ana'.” 066 REV 022 017 Lamatualain Dula-dalen no'e nae, “Uma ia leo!” Ina nenelemba-dode' o no'e nae, “Uma leo!” Naa fo basa mana rena' ra tungga rae, “Uma leo!” Hela fo basa mana ma'amad'a' ra, rema rinu leo! Hela fo basa mana rae rinu oe mana nendi masod'a' a, rema ha'i leo! Atahori bole ha'i oe naa no muda' a. Atahori bole rinu oe naa nda pake bae sa.” 066 REV 022 018 Au, Yohanis, fee nesenened'a' neu basa atahori mana dei fo rena saa fo Lamatualain nakambembela mema' fee au sia susura ia, ta'o ia: mete ma hambu atahori nae tao nalena' saa sia susura ia rala, dei fo Lamatualain hukun tamba e no calaka hitu mana nenembori raefafo' nema' naa. 066 REV 022 019 Mete ma hambu atahori ra'akukura' saa-saa sia susura ia, dei fo Lamatualain lea hendi hak na fo ana afi' nisi' kota meumare' rala neu, ma afi' naa boa' mana tao fee atahori rasod'a rakandoo' a. 066 REV 022 020 Yesus mesa' ne mana nakambembela fee basa ia ra. Ana helu-fuli nae, “Naa teb'e! Nda doo' sa fai, te Au uma ena.” Naa, Lamatua' Yesus, uma leo! 066 REV 022 021 Au o'e fo Lamatua' Yesus natud'u rala malolen neu basa atahori nara. Amin! Mia au, Yohanis